Amerikaansche critiek
VERKIEZINGEN IN DE
BALTISCHE LANDEN
EEN ANGELSAKSISCHE
STATENGEMEENSCHAP?
op Engelands houding
DE ENGELSCHE CONTROLE
VERDWIJNT
van de Middellandsche Zee
Het oude spel
der Britten
DE EEMLANBER
Woensdag 17 Juli 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39 e Jaargang No. 15
Scherpe aanval van de „New York Enquirer"
op de Britsche critici
Pilotèngebrek in
Engeland
ZUIDSLA VIE'S
POLITIEK
DE DUITSCHE PERS
BESTRIJDT
Engelsche propaganda
DE NEDERLANDERS IN FRANKRIJK
Zware verliezen
geconstateerd
IN LITAUEN
IN LETLAND
IN ESTLAND
Het Hamburger Fremdenblatt wijst op
reëele Amerikaansche belangen tegen
over Engelsche hersenschimmen
AMERSFOQRTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
- week f 015
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 1620
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer*
elke regel meer f 0.25. Liefdadigbeids-advertcntiën voor d*
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regelt
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
NEW YORK, 17 Juli. (D.N.B.). Uit
Engeland terugkeeren&e Amerikaan
sche reizigers hebben melding ge
maakt van schimpscheuten, aan het
adres der Vereenigde Staten, welke
men den laatsten tijd in Engeland
in toenemende mate hoort, omdat
de Vereenigde Staten Engeland geen
militairen bijstand verleenen. Wil
liam Grif fin, de uitgever van de New
York Enquirer, bekend om zijn aan-
kladht wegens laster tegen Winston
Churchill, keert zich in verband
hiermede in een opmerkelijk scherp
artikel tegen de Engelsche critici.
Waar het gaat om laffe gemeenheid,
zoo meent Griffin om te beginnen, staan
de Engelschen huizenhoog boven alle
andere volken. Eeuwen van roof, plun
dering en moord, aldus vervolgt Griffin,
hebben de Britsdhe mentaliteit zoo ver
draaid, dat de Engelschen er werkelijk
van overtuigd zijn, dat, ingeval zij wor
den aangevallen, elk ander land zoo
spoedig mogelijk te hulp moet komen.
In 1917 werden de Amerikanen echter
niet laf genoemd.- Pas toen het gevaar
voor Engeland voorbij was, keerde het
terug tot zijn traditioneele gemeenheid,
door de Vereenigde Staten een shylock
te noemen. Eenige der „schitterendste
daden" bij den opbouw van het Britsche
rijk waren de met de modernste wapens
gevoerde oorlogen tegen Afrikaansche
stammen. In Engelands oogen is het
neermaaien van weerlooze volken in
Afrika met machinegeweren en het wer
pen van brandbommen op „ongehoor
zame" Indische bergstammen het top
punt van militaire prestatie en van na
tionale eer. Ook de oorlog in Europa,
zoo vervolgt Griffin, biedt voldoen-de
voorbeelden van Engelands gemeen
heid, In het geval van Polen, dat Enge
land op de meest plechtige wijze onmid
dellijke hulp beloofde, verroerde de En
gelschen geen vinger, doch zij volston
den eiTnede, over de radio aan de ver
dedigers \an Warschau mee te deelen,
dat de gelieele wereld hun moed bewon
derde. Andere tragische voorbeelden van
Britsche dubbeltongingheid zijn Noor
wegen, N e d e r 1 a nd, België en Frank
rijk. Geen eerlijk land op aarde zou zijn
vroegeren bondgenoot on zulk een ver
raderlijk en laffe wijze overvallen heb
ben als Engeland de Fransche vloot te
O ran.
De strategie van Engeland bestaat
steeds hierin, zoo verklaarde Griffin
tenslotte, met een minimum van eigen
krachtsontplooiing andere zaken tot een
maximum voor zijn eigen zaak erin te
laten loopen en dan bij de overwinning
de hand te- léggen op al het gewonnene.
Thans moeten de Vereenigde Staten En
geland uit zijn dilemma bevrijden.
Daar de Vereenigde Staten ondanks al
le pogingen van Britsche zijde de Brit
sche vijfde colonne in Washington niet
gehoorzamen, worden zij laf genoemd
Wij Amerikanen, zoo besluit Griffin,
zouden werkelijk het lafste volk ter we
reld zijn, wanneer wij zouden toelaten,
dat deze samenzwering tegen het Ame
rikaansche volk en den Amerikaanschen
staat gelukt.
Gebrek aan piloten
in Engeland
In Engeland schijnt reeds een zoo
danig gebrek te heerschen aan vol
leerde vliegers, dat de Britsche auto
riteiten reeds Amerikaansche pilo
ten uitnoodigen dienst te nemen bij
het Engel6öhe luchtwapeii. Gisteren
zijn in de Amerikaansche dagbla
den met elkander in overeenstem
ming zijnde berichten uit Londen
verschenen, waarin met nauwkeu
rige mededeeling van de plaatsen
waar men zich in Canada kan aan
melden, ervaren Amerikaansche
vliegers worden gevraagd, liefst vlie
gers met. minstens 250 vlieguren, om
dienst te nemen bij het Engelsche
luchtwapen.
De vrijwilligers behoeven volgens
de Herald Tribune zelfs niet den eed
van trouw aan de Britsche kroon af te
leggen. Als bijzondere aantrekkelijkheid
wordt zelfs de vorming van zelfstandige
Amerikaansche luchteskaders beloofd,
ingeval voldoende Amerikanen zich
aanmelden. Behalve piloten schijnt En
geland °°k grondpersoneel en boord
telegrafisten dringend nondisr te hebben
want de oproep is ook tot deze catego
rieën gericht.
„Zekere onvriendelijkheden zijn
in Berlijn niet onopgemerkt
gebleven" schrijft de
Boersenzeitung
BERLIJN, 17 Juli (D.N.B.). Eer,
zekere flakkering in de buitenlandsche
politiek van Zuid-Slavië, aldus de Ber
liner Boersenzeitung, blijkt opnieuw
uit het feit, dat de Fransche gezant in
Belgrado mei behulp van een bepaald
Zuid-Slavisch publiek den vorigen Zon
dag een gebaar heeft kunnen maken,
welks beteekenis door een ieder is be
grepen. De gezant, van wie bekend is,
dat hij in zijn hart een aanhanger van
de Gaulle is, verplaatste voor de eer
ste maal de viering van den 14 Juli
van het gezantschap naar het Fran
sche soldatenkerkhof. Bij deze plech
tigheid kon hij o.m. hooggeplaatste
Zuid-Slavische officieren, verder tal
rijke politieke en maatschappelijke
persoonlijkheden met een anti-Duitsch
verleden begroeten, terwijl hij zich de
monstratief door hen liet condoleeren.
In de bekende anti-Duitsche kringen
was voor deelneming aan deze betoo
ging propaganda gemaakt. De aanwe
zigheid van den steeds nog in Bel
grado gedulden voormaligen Poolsclien
gezant stelde de beteekenis \an deze
geste in het. licht.
Deze gebeurtenis behoort, teza
men met zekere onvriendelijkheden
tegenover een Duitsche demonstra
tie, tot de voorvallen, die men niet
door ze te bagatelliseeren kan voor
stellen als zonder belang. Want in
de politiek kunnen zekere gebaren
er toe leiden, dat men daaruit con
clusies trekt ten aanzien van de
stelligheid en hechtheid der bui-
tenlandsch en binnenlandsch poli
tieke grondstrooming.
Ongetwijfeld zijn er in Zuid-Slavië
voldoende kringen en outsiders, die
zich ondanks de duidelijke taal der
Europeesche feiten naar alle mogelijke
richtingen overgeven aan zekere spe
culaties. De Zuid-Slavische begeleiden
de verschijnselen bij de ongepaste de
monstratie van den Frasehen gezant
zijn, zoo besluit de Boersenzeitung, in
Berlijn niet onopgemerkt gebleven.
BERLIJN, 17 Juli ID.N.B.) De
Duitsche pers houdt zich bezig met de
mededeeling van de Britsche admira
liteit, volgens welke in de week van 1
lot 7 Juu 22 schepen met een totale
tonnage van 114, 137 bruto registerton
verloren zijn gegaan door luchtaanval
len en duikbooten.
De Volkischer Beobachter schrijft:
Hoe het gesteld is met dergelijke publi
caties, weten wij voldoende. Londen
bekent steeds maar een zeker gedeelte
van de werkelijke verliezen. De rest
verdwijnt in de bekende bureaulade
van Churchill. De wereld en ook het
Engelsche volk zijn nu al lang achter
deze tactiek gekomen. Men hecht aan
de getallenacrobatiek van Churchill,
die alle klippen, waarop zij zou kunnen
stranden, door middelen van percen
tageberekeningen omzeilt, geen verdere
beteekenis. Veel meer aandacht ver
dient zijn elegische constateering, dat
de verliezen ter zee afhankelijk zijn
van het aantal in den strijd geworpen
duikbooten en de hevigheid en veelvul
digheid der luchtaanvallen. En aange
zien de Duitschers thans de Fransche
kusten bezet houden, kan men derge
lijke aanvallen vaker verwachten.
Churchill is dus met voorbereiding
bezig, want mettertijd kan hij ook door
zijn gedeeltelijke bekentenissen de
steeds aanzienlijker wordende verliezen
niet langer verbloemen.
Tegenover beweringen der Engelsche
propaganda, volgens welke de Duitsche
verliezen aan vliegtuigen in den tijd
\an 23 Juni tot 12 Juli in een verhou
ding van vijf tot een of zelfs van zes
tot een staan tot de Engelsche verlie
zen, constateert de Duitsche pers: In
de genoemde, tijdruimte verloor volgens
de legerberichten het Britsche lucht
wapen 223 vliegtuigen terwijl 47 Duit
sche toestellen als vermist of verloren
opgegeven werden.
BOVEN: Vele Nederlandsche vluchte
lingen in Frankrijk waren bijeenge
bracht in hel kamp te Lessac, waar da
gelijks bij boeren in den omtrek het
typische Fransche zware ronde brood
wordt gehaald.
MIDDEN: Vreugde in het kamp, de
postbode brengt brieven.
ONDER: Coenraad Kickert uit Parijs
had de leiding van het Nederlandsche
vluchtelingenkamp te Lessac
MADRID, 17 Juli. (D.N.B.). -
Spaansche visschers, die in Valen
cia teruggekeerd zijn, melden, dat
de Engelsche contróleschepen da
gelijks meer verdwijnen uit de
Middellandsche Zee en dat in
plaats daarvan een druk verkeer
van Italiaansche verkenningsvlieg
tuigen is begonnen. Terwijl eenige
weken geleden de Engelsche con
trole nog in den scherpsten vorm
ten uitvoer werd gelegd, hebben
de contróleschepen zich thans in
de havens teruggetrokken, daar zij
luchtaanvallen vreezen.
Dinsdagochtend heeft, naar de vloot-
correspondent van Stefani meldt, weel
een Italiaansch vliegtuigeskader een
verkenningsvlucht boven Malta ge
maakt. Daarbij werden twee Britsche ja
gers neergehaald.
De verliezen, die het Engelsche eska
der in den zeeslag bij de Balearen heeft
geleden, worden thans uit Gibraltar
bevestigd.
Ofschoon bij het ontschepen van de
dooden en gewonden van het Britsche
eskader het publiek door troepen achter
uit werd gedrongen, opdat de aan land
gebrachte slachtoffers niet. geteld zou
den kunnen worden, is dit plan mislukt.
Twee Spaansche dokwerkers hebben
de ontscheping bijgewoond en zijn daar
na met verschillende arbeiders ontsnapt.
Zij hebben minstens 123 dooden en 23
gewonden geteld en deelen mede. dat
bijna alle Engelsche schepen duidelijke
snoren van den strijd vertoonden. De
Hood maakte slagzij.
De vluchtelingen van
Gibraltar
Uit welingelichte bron. zoo meldt het
agentschap Stefani. is thans de ware
oorzaak vernomen van de terugreis
der vluchtelingen uit Gibraltar die
eerst naar Fransch Marokko waren ver
voerd naar hun eigen stad. Na het
sluiten van den wapenstilstand tusschen
de spilmogendheden en Frankrijk had de
Britsdhe regeering ongeveer 20.000 Fran-
schen uit Engelsche gebieden gewezen.
Dit waren Franschen, die vaak weiger
den de z.g. regeering van de Gaulle te
erkenden. De uitgewezenen werden op
de oudste en meest vervallen schepen
geladen en kwamen in vreèselijken toe
stand in Fransch Marokko aan. Vol ver
ontwaardiging namen de Fransche auto
riteiten tegenmaatregelen, waardoor de
vluchtelingen uit Gibraltar in Fransch
Marokko werden getroffen.
Uitbreiding van oorlogs
gebied
Het schiereiland Salentina (Apulië) en
de Oostkust van Calabrië zijn, zoo wordt
uit Rome gemeld, evenals alle steunpun
ten voor de vloot en de luchtmacht tot
oorlogsgebied verklaard.
Door een in het Italiaansche staats
blad gepubliceerde wet is 'het ministerie
van oorlog gemachtigd, tot aan het ein
de van het jaar voor buitengewone
defensie-uitgaven te beschikken over 16
milliard lire, naast de reeds goedgekeur
de bedragen.
De aanval op Haifa
De Corriere della Sera wijdt een be
schouwing aan de Italiaansche mili
taire operaties, waarin het blad o.m.
naar voren brengt, dat ,de luchtaanval
op de installaties van Haifa, afgezien
van het ernstige moreele effect, een
opmerkelijke verzwakking teweegbrengt
van de Britsche militaire organisatie in
Palestina en Egypte. De voorziening van
vloeibare brandstoffen voor de Engelsch-
Indische troepen, die optreden tegen on
ze grenzen in Libye, belemmeren, betee-
Rént al hun strijdkracht vernielen, zoo
schrijft het blad, dat verder wijst op het
belang van de bezetting door de Italia
nen van het gebied rond Dolo in Afrika,
waardoo rde volgende operaties, aan de
grens van Kènya gemakkelijker worden.
KAUNAS, 17 Juli (D.N.B.) In de
steden is in het algemeen drukker ge
stemd dan op het platteland. Het per
centage van degenen, die gestemd heb
ben, steeg in de steden hier en daar tot
100 procent, tenvijl het op het platte
land tusschen 60 en 80 procent ligt. Er
hebben zich nergens incidenten voor
gedaan.
Te Kaunas werd Dinsdag voor de
sovjets of arbeidsraden gestemd. Daar
op volgen de verkiezingen voor deze
raden in de andere plaatsen. Na de
verkiezingen zullen de arbeidsraden
onverwijld het plaatselijke bestuur op
zich nemen. De candidaten worden door
de bedrijfsraden gesteld, in de verhou
ding van één vertegenwoordiger voor
50 arbeiders. Het regeeringsblad Lietu-
vos Aidas heet thans Sarbolietura („het
werkende Litauen"). Het verschijnt
tweemaal per dag.
De Lilausche regeering heeft in een
speciaal decreet de „Schuttersvereeni-
ging" verboden. Deze vereeniging was
een der steunpilaren van het Smetona-
regime. Zij verleende asssistentie bij
het uiteenjagen van betoogingen en het
onderdrukken van stakingen. Op bevel
van den minister van binnenlandschc
zaken moeten binnen 48 uur alle wa
pens en munitie, die in het bezit zijn
van particulieren, ingeleverd worden.
RIGA. Do parlementsverkiezingen
hebben een rustig verloop gehad. Vol
gens een voorloopige mededeeling van
het centrale kiescomité, bedroeg de
deelneming aan de verkiezingen voor
de door de communistische partij op
gestelde candidatenlijst in de steden
rond 90 procent, op het platteland rond
S4 procent en in Riga rond 95 procent
Het nieuwe parlement komt waar
schijnlijk op 20 of 21 Juli hijeen om de
belangrijkste staatsrechtelijke vraag
stukken, de nieuwe grondwet, en ver
anderingen op sociaal gebied in behan
deling te nemen.
Volgens den officieelen uitslag zijn
in totaal 1.179.000 stemmen uitgebracht
Dat wil zeggen, dat 94,7 procent der
stemgerechtigden aan de verkiezingen
heeft deelgenomen. Het onder leiding
der communisten staande blok van het
„werkende volk" heeft 1.151.000 stem
men verkregen, d.w.z. 97,6 procent van
alle uitgebrachte stemmen.
RE VAL. De verkiezingen hebben
in geheel Estland een rustig verloop
gehad. In alle tachtig districten zijn
candidaten van den „bond van het wer
kende volk" gekozen. In 79 districten
was slechts één candidaat toegelaten*
Volgens de voorloopige gegevens heeft
81,6 procent der stemgerechtigden zijn
stem uitgebracht. Voor de candidaten
van den hond van het werkende volk
stemde 92,9 procent.
BERLIJN, 16 Juli (D.N.B.). Het
Hamburger Fremdenblatt houdt zich
in een artikel met als opschrift „Fede
ral Union" bezig met de Engelsche
plannen voor een Angelsaksische Sta
tengemeenschap. In dit artikel wordt
o.a. het volgende gezegd:
„Terwijl Churchill praat, zwijgt
Duitschland. De strategische, poli
tieke en economische voorwaarden
voor den eindstrijd tusschen
Duitschland en Brittannië zijn voor
Duitschland te gunstig dan dat wij
aanleiding zouden hebben om ons
eenigerlei zorgen te maken over
den afloop van den strijd. Het En
geland van Churchill bevindt zich
in den kansloozen toestand van een
man, die den reddenden sprong
niet meer kan maken.
Men vraagt zich af, welke hoop Chur
chill nog is overgebleven. Men mag bo
vendien het gegronde vermoeden koes
teren, dat zijn grootsprekerij de uiting
is van een wanhoop, die slechts ver
zacht schijnt door de buiten Europa
liggende plannen van een kaste van
heerschers, welke in den geest steeds
buiten Europa geleefd heeft. Wat Enge
land ook bij den tegenwoordigen stand
van zaken voor plannen beraamt, het
kan slechts de mobilisatie van de bui
ten Europa liggende wereld tegen het
Europeesche vasteland beteekenen. Het
tweede doe] is de eindelooze verlenging
van den oorlogstoestand.
Het is karakteristiek voor de verban
ning van een wereld, die onderworpen
is aan de politieke grondbeginselen
van de universeele gedachte der Engel
schen, dat de Britsche politiek de oor
spronkelijke Europeesche worsteling
tusschen Duitschland en de Westelijke
mogendheden tracht uit te breiden tot
het terrein der wereldpolitiek, nadat zij
haar Europeesche posities heeft verlo
ren. Het kan echter niet in het wezen
der huidige ontwikkeling liggen, dat
totale oorlogen worden ontketend al
leen om de machtsinstincten van ver
waande rassen te bevredigen.
Het Duitsche toekomstbeeld van de
wereld berust op een innerlijk versterkt
en tot vrede gebracht Europa, te mid
den van een wereld, waarin zich vol
gens het voorbeeld van de Vereenigde
Staten andere groote gebieden met de
zelfde taken voor den vrede en wel
stand reeds gevormd hebben. Het En
gelsche beeld van de wereld echter, dat
reeds sedert het becin van dezen oorlog
is openbaar gemaakt, doelt op de ver
deeldheid van de aarde, zooals het
vroeger de grootte van Brittannië door
de verbanning van het Europeesche
continent trachtte te, waarborgen.
Wij behooren niet tot de lieden,
die het Britsche rijk nog eenige toe
komst voorspellen, wanneer het
moederland in den strijd, die zijn
misdadige leiding heeft uitgelokt,
door de leiding zou worden opge
geven. Wij volgen echter met be
langstelling, hoe de Engelsche kas
te van heerschers ook in het uur
van haar grootste wanhoop haar
oude spel trouw blijft, dat steeds
er in bestaan heeft jonge deelne
mers te winnen voor de door haar
geleide britsche wereldfirma.
Datgene, wat de aanhangers van de
Angelsaksische statengemeenschap van
de Amerikanen verwachten, is het af
zien van hun eigen Monroe!eer, zooals
zij pas kort geleden door Roosevelt is
uitgelegd. De Engelsche vlucht naar
Amerika zou in ieder geval een nood
sprong beteekenen en geschikt zijn hot
Amerikaansche vasteland verwikkelin
gen te bezorgen, die het vermijden wil.
Men zal zich buiten Europa met de ge
dachte vertrouwd moeten maken, dat
Europa aanstuurt op de zelfde wetma
tigheid, waarmede het Amerika van
de Monroeleer gelukt is, een vreedzame
wereldpositie te veroveren.
De Duitsche strijd tegen de Wes
telijke mogendheden is van af het
begin niet het eigenlijke doel ge
weest doch hij wil de periode van
een economischen opbloei van het
continent openen, die op den duur
voor de Vereenigde Staten en de
Zuid-Amen kaansche republikeinen
veel belangwekkender zal zijn dan
de wereldpolitieke hersenschim
men van die Engelsche leidende
klasse, die don oorlog reeds thans
verloren heeft en nooit heeft ge-
streef naar een echten universeelen
vrede van rechtvaardigheid naar
alle kanten.
DUITSCH-SPAANSCH TELEFOON
VERKEER HERSTELD
BERLIJN. 16 Juli (D.N.B.). Het te-
lefoonverkeer met het vasteland van
Spanje, de Balearen en de Canarische
eilanden is sedert Maandag hersteld
over de radioverbinding BerlijnMa
drid.
DE VERDUISTERING
Zonsondergang 21.55.
Zonsopgang 5.37 uur.
Zooals men weet is iedereen ver-
olicht tusschen zunsondereune en
znnsonknmst te verduisteren
