WAT DOEN ONZE K.L.M. PILOTEN? Ir. Mussert gaf een visie op de toekomst Gesprekken met vliegers J. J. HONDONG Schoolbezoek van schippers kinderen Bekende Nederlanders "N Tegenover 1938 was in het afgeloopen jaar een achteruitgang te bespeuren Stichting Rotterdam 1940 A'. S. B. - VER GA DERING TE AMSTE IDAM Mr. Rost van Tonningen sprak over ,,de socialistische gemeenschap WAARSCHUWING TEGEN DEMONSTRATIES Vereeniging „Ons Leger" blijft bestaan 2c BLAD PAG. 3 AMERSFOORTSCH DAGBLAD VRIJDAG 2 AUGUSTUS 1940 TUSSCHEN de aarde en de maan ligt een haast even groot verschil als tusschen de onverdiende zonnestralen op nu voorbije Mei dagen en de gure regendruppels op dezen eersten Augustusmiddag. En lie\'er liet ik me nauwelijks vijf maanden geleden van het Leidscheplein naar Schiphol rijden om twee uur later een kopje koffie achter de Aladeleinekerk in Parijs te drinken, dan eigenlijk nu weer op weg te zijn in dezelfde richting weliswaar niet naar de Madeleine, nóch naar de Notre Dame, maar naar de buurt waar vroeger de blanke startbanen van de K.L.M. lagen: Schiphol. Er is nu niet het gezellig-drukke beweeg van komende en gaande reizigers. Schiphol is nu niet een verzameling van vreemde talen als in Babel. En de marineblauwe uniformen van onze kranige piloten domineeren niet meer met het zilvergrijs van onze vogels met het nationale dundoek op hun kop. 't Is alles veran derd. Maar wat blééf zijn de vriendelijke huisjes, de eenzame villaatjes, de landelijke pracht van het Amstelveensche polderland met zijn slootjes en grasland. Schiphol ligt door de K.L.M. verlaten. Voor hoe lang nog? TïE K.L.M.-piloten ziln voorloopig en voor onbepaaldcn tijd op non-actief. Voor zoover ze in 't land zijn, zitten ze hier en daar verspreid in hun eigen of tijde lijke woning. Maar wie niet van Schip hol scheiden kon. is HondongAls iemand één geworden is met zijn beroep en met het bedrijf dat hij diende, dan is het Hon- dong: een vlieger in hart en nieren. Een piloot die van de K.L.M\iiet scheiden kan. Ah hü niet thuis is. kun Ie er steevast op rekenen, dat hü ..op kantoor" op het Leid scheplein is. En als hü daar niet is. neem dan maar aan. dat hij zich ergens tusschen Leidscheplein en Amstelveen bevindt. Z'n woning, die in alles het teeken der ongedwongen gastvriiheid draagt, staat als het ware aan den rand van Schiphol. Vanuit z'n venster kijk ie zoo on de startbanen. En hij voelt zich geluk kig tenminste... tot op zekere hoogte. En die hoogte ligt niet hoog genoeg, J. J. HONDONG zoolang dat niet. ergens in het gouden zonlicht hoven het. wolkendek is. Maar hij blijft Schiphol trouw en is niet voor nemens, er van daan te gaan. En waar om ook?! Tusschen schouw en Schiphol EFFEND en snuffelend komen Hondong's honden me begroe ten als ik het hek inga van den tuin waarin de bonte bloemenpracht mij mér aan den zomer herinnert dan de grauwe wolken boven Amstel veen. Bijzonder hartelijk en alsof we elkaar al jaren kenden, word ik door m'n gastheer verwelkomt en weldra zit ook ik tusschen de impo sante schouw met oud-Hollandsch- en Delftsch Blauw er op en de start banen van Schiphol. Er heerscht sfeer hier in deze kamers, die een geest van smaak en nauwgezet heid verraden welke me weldadig tref fen. Hondong behoort, evenals zoovele van zijn collega's, tot de jonge garde bij de K.L.M., maar is bovendien bekend als een der meest bekwame piloten. Niet minder dan acht en veertig malen voer de hij onze trotsche machines over zeeën en woestijnen naar Oost-Indië. „Nu nog twee vluchten en dan is de 50 vol", liad hij tegen z'n vrouw gezegd. En toen brak de oorlog uit. Voorloopig zal het dus bij de 4S Indië-reizen moeten blijven Maar ook Hondong behoort niet tot de pessimisten van dezen tijd. Hij is vol Roeden moed en vol vertrouwen in de toekomst van de I< L.M.. van de Nedcr- landsche Luchtvaart. Als de oorlog een maal voorbij is zoo zegt hij dan is er genoeg te doen, er zal verbazend veel Revlogen worden. „De Baas" J?N dan. terwijl z'n oogen dwalen over het Schiphol, dat zooveel goede her inneringen herbergt, waaraan zooveel on- vergetelüke uren verbonden zijn. dat na men ook oproept van gevallen kameraden Van de burgerluchtvaart, spreekt Hondong me van ..de baas". ..Voor hém is deze tiid wel het moeilijkst. De slag die de K.L.M. betroffen heeft, is voor Plesman een zeer karden slag" aldus Hondong. ..Hü die zóóveel moeiliikheden heeft moeten over winnen. die zóó rusteloos heeft gezwoegd om van de K-L.M. te maken wat ze gewor den is. hü die dag aan dag klaar stond en altüd hard heeft gewerktHém treft het wel het allermeest. De K.L.M. was juist zoo mooi in op komst. Onze vluchten op Indie zouden binnenkort eiken dag plaats hebben, maar ook voor de West heeft de heer Plesman ontzaggelijk veel gedaan om de luchtverbinding met Curacao tot stand te brengen. „En dat de K.L.M. overal ter wereld zulk een uitstekenden naam heeft, is zij voor een niet gering gedeelte te danken aan de voortreffelijke leiding van Ples man, die overal contact wist te leggen en voor de noodige faciliteiten wist te zor gen. „Om een voorbeeld te noemen: terwijl niemand in het donker hoven Perzië mocht vliegen, mochten de K.L.M.-machines dat wél. Deze faci liteit van de Perzische regeering was voor de exploitatie van onze Indië-route van zeer groot belang. „Maar aan dat alles, ook aan onze Indië-route en onze plannen voor de West. is door den oorlog een ontijdig einde gekomen." MaarHondong is vol vertrou wen en rekent er op. straks de K.L.M.-machines weer als vrije vo gels door het luchtruim te mogen Hondong in zn vrije tijd C^VERIGENS komt hij zijn tijd ook nu best door. Hij is ijverig bezig met het bestudeeren van allerlei luchtvaart lec tuur. motorcoiistructies, enzoovoort. En verder werkt ook hij in z'n tuin. waar de boonen en de bieten bezig ziin. groot ac noeg te worden \oor een vliegersmaag. En dan Hondong moet toch iets besturen! is er de fiets, die hem zoo van tijd tot tijd naar het Leidsche plein brengt. Een geschenk van Fokker De statige Fricsche klok geeft vüf hel dere slagen. Deze klok is een persoonlük geschenk van wijlen Anthony Fokker, aan Hondong gegeven ter herinnering aan zijn eerste K.L.M .-vlucht van Schiphol naar Curacao. Het zilveren herdenkingsplaatje op de kast van de antieke klok. draagt de handtcckening van Neerland's grootstcn vliegtuigbouwer. 't Wordt m'n tijd en ook Hondong vliegt eruit. Hij pakt z'n karretje en ped delt in de richting Amsterdam. Hii heeft weer een afspraak op... 't Leidscheplein RIJWIELDIEF OP HEETERDAAD BETRAPT AMSTERDAM, 2 Augustus. Een 30- jarige Amsterdammer die op het Dam rak aandacht wijdde aan de vele aldaar geparkeerde rijwielen, trok op zijn beurt de aandacht van rechercheurs van het hoofdbureau, die den man in de gaten hielden en juist tusschenoeide kwamen toen hij zijn slag meende te kunnen slaan. ITii is in liet bureau op gesloten en zal een dezer dagen voor den officier van justitie worden geleid. Leaen van den Upbouwdienst hebben een bezoek gebracht aan de Toorop- tentoonstelling in het Gemeentemuseum te 's Gravenhage. In beschouwing voor een der geëxposeerde schilderijen Tijdens de dagelijksche oefeningen van de leden van den Opbouwdienst. Een tweetal snapshots op de Laan van Poot te 's Gravenhage AMSTERDAM, 2 Aug. Gisteren werd het algemcene gedeelte van de 21e vacantie-cursus van directeuren en lee raren der binnenvaartscholen gehouden. De voorzitter van de afdecling 1 van hel onderwijsfonds voor de scheepvaart opende te twee uur de vergadering en heette de aanwezigen welkom, in het bijzonder de heeren P. S. van 't Ilaaff enR. ten Horst, leden van het stich tingsbestuur van het onderwijsfonds en J. van 't Hoff, oudlid van het stich tingsbestuur prof. dr. M. J. A. de Vrijer, voorzitter van den hervormden schip- persraad, de vertegenwoordigers van de bedrijfsorganisaties in de binnen scheepvaart en de uit alle binnenvaart^ centra gekomen directeuren en leeraren der binnenvaartscholen. De heer S. J. van Efferen, oud-hoofd eener schippersschool, gaf daarop een overzicht van het schoolbezoek van de schipperskinderen in den leerplichtigen leeftijd over het jaar 1939. Aan dit over zicht ontleenen wij, dat in totaal 10.709 schipperskinderen werden geregistreerd in de leerplichtigen leeftijd. Van hen be zochten 2835 of 26,5 pet. het geheele jaar 1939 geen enkele school, terwijl 31-18 of 29,4 pet. het geheele jaar door school gingen. Helaas was hier tegen over 1938 een achteruitgang te hespen- ren, toen 24,3 pet. geen school bezocht en 30.9 pet. het geheele jaar door school gingen. Daarna hield de directeur van het onderwijsfonds voor de scheepvaart, de heer G. de Jong een inleiding, waarin hij naar voren bracht wat noodig is voor het lager- en het vakonderwijs aan de schippers en hunne kinderen. Hij wees er op, op welke wijze de beste resulta ten voor dit onderwijs bereikt zullen kunnen worden. Uit de besprekingen kwamen de volgende punten n aar voren: 1. Algemeen vormend lager onder wijs voor de schipperskinderen met een bij het scheepvaartbedrijf aanpassende leerplicht en een strenge, uniforme lan delijke rijksregeling van dit onderwijs 2. Een tweejarige vakopleiding voor schippersjongens van 14 tot 16 iaar, welke opleiding moet bevatten een alge mcene vooropleiding van een jaar en na een jaar splitsing in de opleiding voor den dekdienst en voor de machineka mer. 3. Na volbrachte vooropleiding plaat sing in het bedriji volgens het leerlin- gensstclsel met een vaartijd tot den leeftijd van twintig jaar. 4. Op twintig jarigen leeftijd een kor te opleiding voor dc examens voor schipper en machinist bij de Rijn- en binnenvaart. In bet bijzonder wees de inleider er op, dat het onderwijs aan de schippers en hun kinderen als een rijkszaak moei worden beschouwd, terwijl ook de so ciale positie van den schipper door het rijk zal moeten worden geregeld. Een verplicht diploma voor schippers en ma chinisten werd als een zeer urgente kwestie aangegeven. De inleider besloot zijn rede met het uitspreken van zijn groot vertrouwen in de toekomst van de binnenscheep vaart in West-Europa in het algemeen en in Nederland in het bijzonder. Hij wekte allen op eensgezind samen te werken aan wat hij een waarlijk natio nale taak noemde, de cultureels verhef fing van den schippersstand tot het peil, waarop deze onmisbare volksklas se behoort te staan. Na 10 Augustus worden geen nieuwe gevallen in behan deling genomen ROTTERDAM, 2 Aug. De stichting Rotterdam 1940, thans nog gevestigd in het kantoor van de K.L.M. op den Cool singel, maakt bekend, geen nieuwe ge vallen in behandeling te kunnen nemen na 10 Augustus. Deze stichting opende voor de getrof fenen in Rotterdam, die thans als ge zinshoofd een weekinkomen hebben van meer dan f 25.de gelelegenheid, een voorschot van betrekkelijk geringen omvang in onvangst te nemen, teneinde zich het hoognoodige op het gebied van kleeding, bedden, beddegoed, meubi lair en keukengerei enz. te kunnen aan schaffen. De getroffenen, die minder ver dienen, worden verzorgd door de orga nisatie van maatschappelijk hulpbetoon. Het is de bedoeling om beide groepen van slachtoffers van dc ramp op gelijke wijze te helpen. De uiteindelijke hulp zal dus in totaal gelijk zijn. De tegemoetkoming van de stichting moet gezien worden als een voorschot op de eventucele oorlogsschadeiosstel- ling. Met het onderzoek hiernaar heeft zich de schade enquête-commissie, ge vestigd in de Nieuwe Beurs, belast. Aangenomen mag worden, dat in de drie maanden, welke na het tijdstip van het uitbreken van de oorlog zijn ver streken, ruimschoots gelegenheid heeft bestaan om van deze voorschot-regeling gebruik te maken. De stichting Rotter dam 1910, gevestigd in de Nieuwe Beu re zet voorloopig haar werk inzake het verschaffen van het crediet voor kleine en groote bedrijven voort. BIJ HET SPELEN DEN NEK GEBROKEN GEERTRUIDENBERG, 2 Augustus. Het twaalfjarig zoontje van de familie de Bodt, was eiste; en cm halftwaalf aan het spelen op de Vischmarkt alhier. Plotseling viel het van een ter plaatse staande steenen tafel op een hardstee- nen vloer en brak daarbij een halswer vel De iongen was onmiddellijk dood. Het lijkje werd naar het St. Agnes- gesticht overgebracht. AMSTERDAM. 2 Aug. In de Apollo- hal hield de nationaal-socialistische be weging in Nederland gisteravond een groote bijeenkomst, waarop door den al gemeen leider ir. Mussert en den hoofd opsteller van het Nationale Dagblad, Rost van Tonningen het woord is ge voerd. Ir. Mussert gaf een visie op de toe komst, de heer Rost van Tonningen sprak over „de socialistische gemeen schap". De heer Rost van Tonningen sprak eerst. Wij staan bij de puinhoopen Van een stelsel, dat zich thans nog tegen het socialisme verzet. Wij zien, dat de reac tie nog steeds de warme zetels inneemt. Vermomd dienen zij zich thans weer aan. Acht jaar heeft men ons bestreden $n nu trachten sommigen ons dp hielen te lik ken. Iedere reactionnair, die onze bewe ging insluiot brengt liet socialisme in ge vaar. Wij moeten hen. die tientallen ia- ren voor het socialisme hebben gestre den, doch op dwaalwegen zijn gebracht, de hand toesteken. Indien niet alle socia listen in Nederland samenwerken zal de reactie weer overwinnen. Dc politieke Roomsche bewindhebbers hebben hun leden in de Nationale Unie geduwd, zonder hen individueel te vra gen of dat ook wel hun wcnsch is. Deze reactionnairen zijn het geweest, die rle oorzaak zijn, dat wij straks voedselge brek zullen hebben. Het plan-Westhof is door de graanimporteurs te Rotterdam gesaboteerd aldus spr. Zoo zijn stuk voor stuk alle goede maatregelen, door deskundigen voorgesteld, door de poli tieke partijen te niet gebracht. De christelijke regeeringen hebben schuld, dat er in ons land zoovele onder voeden en lichamelijk onvolwaardigen, speciaal bij dc vverkloozen, zijn. Het libe raal-kapitalistisch prijzenstelsel scheur de de werkers uit elkaar. Alles komt op verantwoording van de vorige regeerin gen en nu trachten aldus de heer Rost van Tonningen de trawanten van deze regeering weer op de kussens te komen. Wij staan thans voor den opbouw. Ons land heeft 600.000 vverkloozen. terwijl er werk voor hel grijpen ligt. Wij slaan nog altijd onder het oude stelsel. De vertegen woordigers van dit stelsel moeten vyeg. Alle socialisten moeten uit welke rich ting zij ook stammen, hand in hand gaan. opdat de arbeid van dc pionniers niet verloren zal gaan. Alle werkers van kop en vuist moeten in één front gaan staan. De behoeften van een volk zijn onbe grensd. Overproductie bestaat niet. Er is geen overproductie zoolang de Hottentot nog niet leeft als een millionnair. Als alle noodzakelijke behoeften der menschen zouden worden bevredigd, bleef er steeds een schreeuwend tekort aan arbeids krachten. Verschillende plannen zijn voorge steld, doch verworpen, zooals o.a het plan van den arbeid der S.D.A.P. Waren deze uitgevoerd, dan hoefden wij straks geen honger te lijden. Het socialisme ver eenigd in de phalanx loopt de reactie omver. Woudenberg en ik zijn benoemd tot commissarissen van het N.V.V. en de S.D.A.P. om vrij baan te maken voor hen, die het ware socialisme willen, aldus de heer Rost van Tonningen. Deze posities zullen wij niet gebruiken om propaganda voor onze ideeën te maken. Dat doen wij op de vergaderingen. Alle socialisten zijn steeds één geweest; één als volksgenoo ten. De nieuwe tijd, gebracht door de Duit- sche soldaten, die daarvoor hun leven vrijmoedig op het spel zetten, maakt, dat de proletarische arbeiders hun werk niet meer als een last zullen voelen. Integen deel het maakt van hen vrije gelukkige menschen, die den arbeid als een groot socialistisch avontuur zullen zien. Rede van ir. Mussert Na de pauze nam ir. Mussert het woord. In Amsterdam wonen duizenden en duizenden volksgenooten, die geen vreugde meer in het leven hebben. Deze menschen hebben geestelijke zorgen. Zij hebben het fundament verloren. Het ge loof in de toekomst zijn zij kwijt. Hun leiders hebben hen verlaten, de zuilen- theorie. waarop zij vertrouwden, is in'el kaar gezakt. Wii weten reeds jaren, dat de democratie geen waarde heeft. Zij ge loofden er in. Omdat wij dit alles voorzien hadden en gewaarschuwd Hebben zijn wij beschol- den. De toestand van vandaag vinden wij even erg als zij. Wij zien echter de mo gelijkheid voor een nieuwe stralende toe komst van ons volk. ii moeten het ge beuren zien uit wereld-historisch oog punt. Twee werelden hotsen. Het nieuwe volksche nationaal-socialisme zal onder alle omstandigheden winnen Er zijn nog honderdduizenden menschen die van de wereldrevolutie, welke zich thans vol trekt, niets begrijpen. Europa verandert van aangezicht. Er zal een hond van Gcrmaansche staten onder leiding van Duitschland komen in het, Noorden en een hond van Romaan- sche volken in het Zuiden. Er is een man, die dezen hond van Germaansche volken tot stand brengt. Ik heb vertrouwen aldus spr. in zun plannen mej ons land. Wij Nederlanders hebben 300 jaar ons gezicht naar het Westen gehad. Toen wij zeiden: Keer het naar het Oosten wa ren wij landverraders. Niettegenstaande alles heeft ons land mits het Neder- landsch nationaal-socialistisch wordt een goede toekomst. Wordt het echter niet Xederlandsch nationaal-socialistisch 'dan zal het Duitsch nationaal-socialis tisch worden. Wij weten wat Nederland in het verle den heeft gepresteerd. Overal vindt men Xederlandschc kunst en Xederlandsch handwerk. Dit goede leeft nog in ons volk. Wij moeten de wil hebben het te ontplooien. Niemand zal indien ons volk één is, het kunnen breken. Het Xerier- landsche volk toont groote verscheiden heid. doch het is één. De godsdienst-ver schillen mogen die eenheid niet in ge vaar brengen Wij moeten elkanders godsdienst eerbiedigen. Ons nationalisme is de liefde voor volk en vaderland, waar voor wij offers willen brengen, in steeds groot ere mate. Ons volk is een werkgemeenschap; voor de werkers moet men respect heb ben. Hij is een goed nat ionaal-socialist, die een goed volksgenoot K In ons offi cierskorps hooren karaktervolle kerels, die leiding kunnen geven, thuis. De eisch mag niet zijn of men met vrucht het eind examen H.B.S. heeft behaald Wanneer het nationaal-socialisme in Nederland iels te vertellen zal hebben, zal geen enkel talent verloren gaan. Het nieuwe Europa zal de. volken gerechtig heid brengen. De menschen zullen vreug de scheppen in het leven. De Nederlandsche Unie heeft slechts één idee: Hoe houden wij dc N.S.B. tegen. Negen jaar hebben wij het uitgehouden aldus de heer Mussert wii zullen het thans ook volhouden. Met nadruk zeide spreker: zonder na tionaal-socialisme heeft ons volk geen toekomst. Ook een vergadering in Den Haag In een gisteravond in Den Haag door het district 's-Gravenhage var. de Natio naal Socialistische Beweging georgani seerde propaganda-vergadering heeft ds. Reeser een rede gehouden over: „Neer- lands toekom,s-t en do N.S.B;! Herinne rende aan de brochure van dr. Col ij n: „Op de grens van twee werelden" ont kende spreker de juistheid van deze stel ling. De bedoelde grens zon zeide hJ.j zijn wij reeds eenigen tijd gepasseerd. De oude wereld, de wereld van de para- pi uie, het symbool van zwakheid, van angst en van „zich verschuilen" zijn wij kwijt. We zijn de nieuwe wereld inge gaan, de wereld van het zwaard, hot sym bool van kracht, van idealisme en van geloof. Er zijn Nederlanders, die don toe stand van vóór 10 Mei terug willen. Dat zijn zij, die het toen zoo slecht nog niet hadden. Weer anderen willen nieuwen wijn in oude zakken. Zii zijn vereenigd in de Nederlandsche Unie. .Spr. oefende critiek uit op deze organisatie en haar voormannen. Ook andere eenheidspogin gen van de laatste dagen werden onder de loupe genomen. Hij concludeerde, dat zij zonder uitzondering schipbreuk zul len lijden, omdat zij geen van allen een organisch geheet vormen. Bovendien zoo ging ds. Reeser verder zijn ze al leen maar nationaal, niet socialistisch. Het staat in geen der werkprogramma's te lezen. Het zuivere socialistische begin sel ontbreekt. Alleen de N.S.B. brengt dat. Oproepen van den loco-burge meester van Den Haag en den burgemeester van Amsterdam De waarnemende burgemeester van 's-Gravenhage heeft een oproep tot de burgerij gericht, waarin hij een ieder uitnoodigt. zich zoowel in zijn eigen belang als in aller belang stipt te ge dragen naar de voorschriften an den Rijkscommissaris in verband met de komende gedenkdagen van leden van het Huis van Oranje. Het Nederland sche belang eischt. dat een ieder in dezen van de strengste zelfbeheer- sching en innerlijke tucht blijk geeft. De burgemeester verwacht en ver trouwt. dat aldus allen er toe zullen medewerken om de taak van de politie, deze bevelen te handhaven, licht te doen zijn. Ook de burgemeester \an Amster dam heeft een oproep doen versprei den, waarin de burgerij wordt aange maand zich te onthouden van ieder demonstratief optreden „Men dient te bedenken", aldus de oproep, „dat wij in een bezette stad wonen en dat de omstandigheden geheel veranderd zijn. Met deze werkelijkheid moeten wij ernstig rekening houden. Vandaar dat ik verwacht en verlang, dat niemand, vooral in deze dagen, op eenigertei wijze naar buiten uiting geeft van zijn gevoelens ten opzichte van de Konink lijke Familie. Elke mogelijkheid van ordeverstoring of misverstand moet worden \ermeden. Ik wijs er op. dat do politie geen en kele demonstratie zal dulden en aan stonds krachtig zal optreden. Op allen zonder onderscheid doe ik een ernstig beroep, zich correct en beheerscht te gedragen. Zoodoende dienen wij ons land en onszelf het allermeest." In het Juli nummer van het orgaan der Kon. Ned. Vereeniging „Ons Leger" deelt de redactie in een artikel, gewijd aan de ontbinding van het Nederland sche leger, mede. dat de vereeniging en haar maandblad zullen blijven bestaan. „Wii willen, aldus het blad. blijven denken aan ons dappere leger. Wii wil len de herinnering hij ons volk levendig houden aan al het lief en leed en aan de onvergetelijke daden van onze weer macht, van hef leger in het bijzonder. Daartoe zullen wij onder moer putten uit dc geschiedenis, zoowel van het leger in Europa als van het leger in onze Over- zceschc Gewesten, Zoo wil onze vereeni ging, vast rekenend op den onverzwak ten steun barer ledep, en terugdenkend aan het nabijzijnde en verre verleden, blijven werken voor het Nederlandsche Volk."

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 7