Een kort en duidelijk
BEGINSELPROGRAM
is thans een eerste eisch
Verrassende militaire
actie op komst?
De textiel
distributie
De zuidelijke
Dobroedsja
Zaterdag 3 Augustus 1940
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 30
H'
DE MOORD OP VAN
SEVEREN
„DE DUITSCHE LUCHTMACHT IS NOG NIET
TEN VOLLE IN DEN STRIJD GEWEEST"
Kabinetswijziging in
Londen
VERKLARING
KOISO
VAN
Roofovervallen in Helsinki
AMERSFÖORTSCH DAGBL/ffi
üBOHNEtnENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; pet
week f 0 15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2 85 Afzonderlijke nummers f 0 05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
•\IJS DER ADVtRÏEilllEN van l~~4rc2el#l 1*05 met inbegrip van ccn bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertcnticn voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertenticn „KEITJES'' bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meor 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0 05
ET driemanschap Lint
horst Homan. De Quay
en Einthoven dreigt te zullen verdrin
ken in het schijnsucces van het aantal.
Maar wat dan? Deze vraag duikt steeds
en steeds weer op. in ieder gesprek,
in iedere bijeenkomst, in vele brieven
ook. Noodzakelijk is in de eerste plaats
een concreet program, dat korte en
helder geformuleerde stellingen moet
bevatten ten aanzien van de brandende
vraagstukken des tijds. Eenige van
deze vraagstukken zijn: De samenwer
king op velerlei gebied met de conti
nentale volkerei., inzonderheid met
het Duitsche volk; het Groot-Neder-
landsche vraagstuk: het al dan niet
voortbestaan der politieke partijen; het
autoritaire beginsel; de betrekkingen
tusschen kerk en politiek; de betrekkin
gen tusschen kerk en onderwijs; de
verzorging van hen, die door leeftijd
of om andere redenen buiten hun
schuld niet meer in staat zijn om in
eigen onderhoud te voorzien; het voor-
lichtingswezen; en zeer zeker nog an
dere vraagstukken. Deze vraagstukken
moeten niet behandeld worden in vage
zinsneden als ..erkenning van de ge
wijzigde omstandigheden" of ..onder
wijs in nationalen zin" of ..verstevi
ging der cultureele betrekkingen tus
schen Nederland en Vlaanderen" of
„erkenning van het vele goede, dat het
verleden heeft voortgebracht", omdat
deze en dergelijke dooddoeners óf zoo
nietszeggend zijn, dat een verstandig
man er slechts de schouders over kan
ophalen óf omdat zij zoo vanzelfspre
kend zijn. dat het opnemen in een 6e-
ginse/program geen zin heeft, ja, den
ernst van het program moet schaden.
Ongeacht op welke manier men stel
ling neemt, is de noodzakelijkheid er
voor ieder bewust Nederlander om je
gens de hierboven genoemde en ande
re brandende vraagstukken stelling te
nemen. Met vage algemeenheden is
het Nederlandsche volk in deze dagen
van oorlog en revolutie niet gediend.
LARE wijn, dit is een eerste eisch
des tijds. Zij, die zich ten aan-
2ien van de brandende problemen,
waarvoor ons volk staat, nog geen
stellige meening of overtuiging hebben
gevormd, moeten wachten met iets te
doen of aan iets mede te doen, tot zij
zulk eene meening of overtuiging wel
hebben verworven. Doch zij, die wel
iets doen of aan iets mededoen, hebben
den zedelijken en den vaderlandschen
plicht om vierkant te zeggen, wat zij
willen. Wat de Nederlandsche Unie"
betreft, ligt de zaak naar onze meening
zoo, dat de voormannen dezer bewe
ging óf niet geweten hebben wat zij
eigenlijk willen óf niet hebben durven
2e9gen. wat zij eigenlijk willen. Deze
politieke en moree'e fout wreekt zich
thans in den op handen zijnden ver
drinkingsdood, een gebeurtenis, die
slechts kan worden voorkomen, indien
de voormannen alsnog maar dan ten
spoedigste klaren wijn schenken.
Zoolang zij dit niet doen, zullen wij
sceptisch blijven staan jegens de
•.Nederlandsche Unie" en jegens haar
practische mogelijkheden.
^UITEN zoowel als in de gelede
ren der Nationaal Socialistische
Beweging, der Groep-Arnold Meyer
en der ..Nederlandsche Unie" zijn tal
van goede vaderlanders, die zeer zeker
tot een beginselprogram zouden kun
nen komen, dat in hoofdzaken voor
«fllen aanvaardbaar is en dat als uit
gangspunt voor de nieuwe ontwikke
ling bruikbaar zou zijn. Men versta ons
9oed. niet om een compromis gaat het
ons volk heeft in voorbije jaren te
zeer geleden aan compromitis doch
0rn het vinden van wat verbindt. Het
9a&t om de toekomst van het Neder
landsche volk1 Zoowel van den Neder
lander individueel als van de Neder
landers in groepsverband mag hiervoor
Ce" groot offer worden gevraagd. De
maanden na de capitulatie hebben aan
het licht gebracht, dat ook in de ern
stigste phase van het bestaan des Ne-
derlandschen volks als zelfstandige na
tie de Nederlandsche groepen meer ge
neigd zijn geweest om elkaar te bestrij
den dan om met elkaar te spreken en
tot elkaar te komen. Het is deze men
taliteit, die de Nederlandsche eensge
zindheid ten aanzien van brandende
problemen meer schade doet dan wat
ook. De Nederlander blijft ook thans
,.op zijn standpunt staan"; hij wil ook
thans niet samenwerken met „dien
N.S.B.er" of „dien S.D.A.P.er" of
„dien R.K.-Staatspartijer". Waarom
niet? Omdat hij het nu eenmaal niet
wil, al zou het vaderland ook onder
gaan.
NDERGAAN? Ja. hooggeschat-
te lezers en lezeressen, hoogge
schatte N.S.B.ers, Nederlandsche
Unionisten, Arnold Meyerianen en le
den van andere bewegingen of par
tijen. inderdaad. De inzet van deze tij
den is het al dan niet voortbestaan van
het Nederlandsche volk in Europa als
zelfstandig volk, als gelijkberechtigd
en volwaardig partner in de Europee-
sche volkerengemeenschap. Ons dunkt,
zulk een inzet is een offer waard. Doch
instede van te offeren, vlucht Gij uit
elkaar; bestrijdt Gij elkaar; lastert Gij
en insinueert Gij. Het is een weinig
verheffend beeld, dat het politiek pa
norama van Nederland thans biedt. Gij.
wi; allen dragen er toe bij om dit beeld
te vormen. Let wel, wij prediken geen
moreele herbewapening. De dagen,
dat de Oxford-beweging de stad
Utrecht dee'1 uitloopen, zijn voorbij
De .bruggenbouwers' zwijgen thans
als. laat ons zeggen als het graf. Toch
is thans meer dan ooit het bruggenbou-
wen noodzakelijk. Niet, dat wij brug
gen behoeven, welke hun pijlers vinden
in vage algemeenheden, doch wel brug
gen, die rusten op de eerlijke, doelbe
wuste samenwerking van Nederland
sche mannen, die in de ure van den
nood bereid zijn om elkander de hand
te drukken, bereid ook om oude veeten
te begraven en bereid benevens in staat
om thans, met als uitgangspunt een
duidelijk en kort beginselprogram, een
drachtig en eensgezind den strijd te be
ginnen voor een nationaal herstel. Po
litiek is de kunst van het mogelijke.
Wie, die den nieuwen tijd en den nieu
wen geest begrijpt, durft beweren, dat
nationaal herstel voor Nederland on
mogelijk is? Welaan dan, dat zij, die
thans als voormannen optreden, hun
taak richtig verstaan, ten behoeve des
vaderlands, tot heil van het Nederland
sche volk.
Sneeuw en ijs in den winter, regen en overstrooming in den
zomer maken paalwoningen in Alaska noodzakelijk
Voorbereidingen voor Roe-
meenschen gebiedsafstand
aan Bulgarije en
Hongarije
SOFIA, 3 Aug. (D.N.B.). In een on
derhoud tusschen den Bulgaarschen
minister van huitenlandsche zaken, Po-
poff, en den Roemeenschen gezant, dat
verscheidene uren duurde, moeten
reeds bijzonderheden voor de over
dracht van de Zuidelijke Dobroedsin
aan Bulgarije besproken zijn. Het blad
„Mir" maakt melding van zekere in
lichtingen, volgens welke de Roemeen-
sche regeerinc de volgende week prac
tische voorstellen betreffende gebieds
afstand aan Bulgarije en Hongarije zal
voorleggen aan Sofia en Boedapest.
De Roemeensche ambassadeur te
Belgrado, Cadcre. zal de komende
dagen naar Sofia reizen, om het
contact te openen tusschen de Roe
meensche en de Bulgaarsche regee
ring over het afstaan van de Zui
delijke Dobroedsja. In Roemeensche
politieke kringen gelooft men, dat
deze inleidende besprekingen zon
der moeilijkheden zullen verloopen,
zoodot dé eigenlijke conferentie kan
bijeenkomen, die, naar verluidt, te
Krajowa zal gehouden worden.
Eenzelfde' taak te Boedapest is aan
den Roemeenschen gezant in Rome
Bossy toegedacht, die vroeger jaren
lang gezant in Boedapest is geweest.
Het Roemeensche ministerie van hui
tenlandsche zaken is de instantie die
de technische voorbereidingen voor de
komende onderhandelingen moet ver
richten.
BRUSSEL, 3 Au. (D.N.B.). Naar
het Vlaamsche dagblad „De Dag" meldt,
heeft het blad der Dietsch-Natinaal-So-
lidaristen (Dinaso) „Hier Dinaso" tegen
al degenen, die bij den moord op Joris
van Scveren, den leider \an Dinaso,
waren betrokken, een strafvervolging
gëëischt. Van Severcn is in de eerste da
gen van den oorlog door de Franschen
te Abbeville doodgeschoten. De aan
klacht is gericht tegen de leden dei-
vroegere Belgische regeerine en tegen
drie gendarmen uit Brugge die van Se-
veren met een gummiknuppel hebben
mishandeld.
Onafgebroken is de stroom van vluchtelingen die nog door Frankrijk trekt op weg naar
Wagens passeeren de grens van bezet en onbezet gebied
huis. J
i-: .3* l'i
IN de New York World Telegram schrijft de luchtvaartexpert
Majoor Williams, dat de komende oorlogsperiode de meest ver
rassende militaire actie zal brengen, die de wereld ooit gezien heeft.
Dat Duitschland den tijd neemt, wordt verkeerd uitgelegd. Na het
uitbreken van den oorlog is eveneens een rustpoos ingetreden, die
door ondeskundigen vervelend genoemd werd. Williams is er van
overtuigd, dat Duitschland in het Westen zijn luchtmacht niet ten
volle in den strijd gebracht heeft. De Duitsche generale staf heeft de
sterkte van de luchtmacht der Geallieerden volkomen juist getaxeerd
en van de eigen luchtmacht slechts zooveel in het vuur gebracht als
noodig was om zich de overhand te verzekeren.
Te Londen wordt officieel mede
gedeeld, dat Churchill Lord Bea-
verbrook heeft uitgenoodigd toe
te treden tot het z.g. beperkte
oorlogskabinet, waarvan tot dus
ver Churchill, Chamberlain, Lord
Halifax, Attlee en Greenwood
deel uitmaakten.
Het oorlogskabinet zou dus voortaan
uit zes in plaats van vijf leden bestaan.
Lord Beaverbrook zou, naar in welinge
lichte kringen verluidt, voorloopig mi
nister voor de vliegtuigproductie blij
ven. Men acht het echter waarschijnlijk,
dat hij als lid van het oorlogskabinet
spoedig een andere taak zal krijgen, zoo
dat wijzigingen in de regeering op komst
zijn.
„In liquidatie"
Tegenover de verkondigde meening,
dat de hoofdstad van het Britsche rijk
naar een ander steunpunt in het impe
rium, als bijv. Ottawa. Sydney, Bombay
of Kaapstad zonder gevaar voor het ge-
meenebest zou kunnen worden ver
plaatst, verklaart de publicist Barzini in
de Popoio d'Italia. dat deze gedachte
valsch is.
Een uit Londen vertrokken Koning
van Engeland zou overal een koning in
ballingschap zijn met een van macht
ontdane regeering, die op geen punt ter
wereld imperiale rechten zou kunnen
uitoefenen. Het zou hem ontbreken aan
prestige, dat verloren gaat in de neder
laag en de vlucht en zonder hetwelk
men niet regeeren kan. Ook het oude
Romeinsche rijk was niet te redden
door de hoofdstad naar Byzantium te
verplaatsen. De oorlog heeft de vitale
deelen van het Engclsche imperiale or
gaan gekwetst. Hef Brifsche rijk be
vindt zich in liquidatie.
„De toestand in Engeland"
De agrarische medewerker van de
Daily Telegraph meldt, dat de Engel-
sche Nationale boerenbond ontevreden
is over de aardappelprijzen die voor
Augustus en September zijn vastgesteld
door het ministerie voor voedselvoorzie
ning, omdat de productiekosten inmid
dels met meer dan 30 procent zijn ge
stegen.
Een arbeider van een munitie-fabriek
in Zuidwest Schotland is volgens de
Daily Mail veroordeeld tot vijf pond
boete of dertig dagen gevangenisstraf
omdat hij in de fabriek een flesch
whiskey bewaarde. Naar uit het requisi
toir blijkt, zijn op een dag van dezelfde
munitiefabriek tien arbeiders wegens
dronkenschap ontslagen. Verder werd
een fabriekseigenaar uit Kingston ver
oordeeld tot twee maanden gevangenis
straf. Hem werd ten laste gelegd, dat hij
beleedigende opmerkingen had gemaakt
over de Koninklijke familie.
Te Ottawa voeren vertegenwoordigers
der regceringen van Engeland en Cana
da besprekingen o\er verplaatsing van
een deel der Engelsche wapenfabrieken
naar Canada.
Anti-semietische vlug
schriften
In de Zuidelijke wijken van Londen
zijn talrijke antisemietische vlugschrif
ten verspreid. De opperrabijn van Lon
den heeft in verband daarmede een stap
bij den minister van Binnenlandsche
zaken gedaan. Hij verklaarde, dat de in
houd der vlugschriften den rassenhaat
zou kunnen bevorderen, omdat den Jo
den wordt verweten, dat zij de oorzaak
van den oorlog zijn en het Britsche
wereldrijk in gevaar brengen. Naar de
Daily Mirror mededeelt, heeft de opper
rabijn er den minister op gewezen, dat
het toelaten van antisemietische actie
in strijd zou zijn met de overeenkomst,
die kort geleden tusschen Engeland en
de zionisten gesloten is.
Zeelieden willen niet
naar Engeland
Dertien opvarenden van het Griek-
sche vrachtschip Panama, dat met een
lading schroot van Norfolk in Virglnie
naar Engeland zou vertrekken, hebben
geweigerd de reis mede te maken. Zij
kwamen op de kade bijeen en verklaar
den in voedselstaking te zullen gaan.
indien hun de overtocht naar Grieken
land niet mogelijk gemaakt zou wor
den.
De volledige regeling
thans bekend
rjiHANS is bekend gewor-
1 den de volledige regeling
betreffende de distributie van
textielgoederen, zooals die na
12 Augustus van kracht zal
zijn. Alle verlangde gegevens
betreffende de regeling zelve,
de puntenwaardeering van de
verschillende goederen, en de
lijsi van vrijgestelde goederen
vindt men uitvoerig vermeld
in deze editie op pag. 2 van
het tweede blad.
Nederlandsch-Indië cn de
„Groot-Aziatische eco
nomische ruimte"
TOKIO, 3 Aug. (D.N.B.). Oe
vroegere Japansche minister van ko
loniën generaal Koiso. die, zooals
reeds gemeld, het verzoek ontvangen
heeft, zich te belasten met de functie
van buitengewoon gezant voor N e-
d e r 1 a n d 6 c h-I n d i e, heeft giste
ren in een interview verklaard, dat
Japan niet het voornemen heeft, een
monopolie te leggen oj) de Grondstof
fen van X e d e r 1 a n d s c h I n d ië.
Een „billijke verdeeling" van deze
grondstoffen achtte Koiso evenwel
noodzakelijk.
Voorts gaf hü uiting aan de mee
ning, dat de gebieden in de Zuidzee
moeten worden opgenomen in de
Groot-Aziatische economische ruimte.
HELSINKI. 3 Aug. (D.X.B.) Een
aantal roofovervallen, gepleegd, in het
centrum van Helsinki, heeft de politie
aanleiding gegeven scherpe maatrege
len te nemen. Gisteren is de politie ver
sterkt, in verband met het feit, dat
kortgeleden jonge knapen een buiten
lander in de stad hebben overvallen,
terwijl zich gisteren wederom twee van
dergelijke aanvallen voordeden
DE VERDI II STER ING
Zonsondergang 2120 uur.
Zonsopgang 6.03 uur.
fZuouls men neei »s iedereen ver
plicht tusschen zonsunderuune en
zonsopkomst te verduisteren