DE OPWINDING IN TOKIO
DUURT NOG VOORT
Nog meer Japanners
gearresteerd
De nieuwe economische
politiek in Frankrijk:
GROOT BRITTANNIES
„OUDE ZONDEN"
DE EEMLANDER
Zeer scherpe
reacties
De wederopbouw
in Spanje
Een klacht van
Lloyd George
Opvoeding der
jeugd
Maandag 5 Augustus 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39 e Jaargang No. 31
Lord Halifax heeft de Japansche eisch
tot vrijlating der gearresteerden
afgewezen
Japansch-Fransche
moeilijkheden
CORPORATIEVE ORGANISATIES
AARTSBISSCHOP
SPREEKT
DE AMERIKAANSCHE
LUCHTVLOOT
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
- u/eek f 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVtRTENTIEN van 1—4 regels i 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigbeids-advertcntiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
TOKIO, 5 Augustus (D.N.B.). Drie Japansche zakenlieden wer
den, naar de Asahi Sjimboen meldt, door de Britsche autoriteiten te
Rangoon gearresteerd. Bovendien is in Singapore de leider van het
plaatselijke bureau van het Japansche persagentschap Domei,
Kobayashi in arrest gesteld.
De woordvoerder van het Japansche departement van buitenlandsche zaken
heeft verklaard, dat het ministerie ten aanzien van de arrestatie van Japanners
in Engeland geen definitieve houding kan aannemen zoo lang geen uitvoerige
berichten uit Londen ontvangen zijn. Deze berichten komen met vertraging bin
nen. Het feit van de arrestaties is pas tien uren later bevestigd. Tot dusver zijn
er zes arrestaties bevestigd, n.l. vier te Londen, een te Singapore en een te
Hongkong.
Hoewel de Japansche ambassadeur te Londen in een onder
houd met Lord Halifax gepoogd heeft de onmiddellijke vrij
lating van de gearresteerde Japanners te verkrijgen om een ern
stige wending te vermijden, is de vrijlating afgewezen met de
motiveering dat het hier een gewone gerechtelijke aangelegen
heid betreft, meldt de Nitsji Nitsji uit Londen.
Bovendien zouden er bewijzen tegen andere Japanners zijn
met wier arrestatie men nog gewacht heeft. Alle voorbereidingen
zijn echter getroffen voor verdere arrestaties. Ook in de Britsche
koloniën.
OP de opmerking van den am
bassadeur Shigemitsoe dat
alle pogingen voor een regeling
der betrekkingen tusschen beide
landen zouden kunnen mislukken,
heeft Lord Halifax niet geant
woord. Het blad meldt voorts, dat
Engeland in deze kwestie met de
Vereenigde Staten samenwerkt,
om gemeenschappelijk de Japan
sche politiek in Oost-Azië te ver
storen.
De Londensche ambassadeur heeft
met name gesproken over twee zeer be
kende Japanners, n.l. Makihara en Ta-
nado.
In de Japansche ambassade werd ver
klaard, dat deze beide mannen reeds
zeer lang in Engeland woonden en we-
pens hun groote verdiensten voor het
bevorderen van de Engelsch-Japansche
economische betrekkingen algemeen be
kend waren. Deze beide Japanners zijn
absoluut rechtschapen, zoodat hun wer
kelijk geen verwijt kan worden ge
maakt. De Japansche ambassade kan de
Britsche maatregelen op geen enkele
manier begrijpen en in Japansche krin
gen vreest men, dat deze arrestaties nog
zeer onaangename gevolgen zullen heb
ben, vooral nu de Engelsch-Japansche
betrekkingen op het oogenblik meer dan
..delicaat" te noemen zijn. In deze krin
gen wenscht men daarom niet, deze
kwestie met overdreven commentaren op
te smukken en niet objectief te behan
delen.
In verband met. de arrestatie van
tal van Japanners door de Britsche
autoriteiten vindt heden een belang
rijke conferentie plaats tusschen ver
tegenwoordigers van het departe
ment van buitenlandsche zaken, en
het ministerie van oorlog en marine.
Tevens verwacht men in politieke
kringen, dat heden de minister van
buitenlandsche zaken Matsoeoka
den Britschen ambassadeur Craigie
om opheldering zal verzoeken.
De woordvoerder van het Japansche
ministerie van buitenlandsche zaken
heeft in een persconferentie bevestigd,
dat de Britsche regeerine stappen heeft
ondernomen over de arrestatie van
Britsche staatsonderdanen in Japan. De
woordvoerder zeide verder, dat geen pro.
test is ingediend, doch alleen stappen
zijn ondernomen.
Japan zal waarschijnlijk een krachtige
houding aannemen tegenover Engeland
en de onmiddellijke vrijlating eischen
van de ririe gearresteerde Japanneezen
en tevens allen Japanneezen. die in
Engeland verblijf houden, bevel geven
het land te verlaten, met uitzondering
van degenen, die in betrekking staan
tot regeeringsorganen zoo meldt de
„Miyako Sjimboen". Engeland heeft
klaarbliikchik de drie Japanneezen ge
arresteerd in verband met de recente
aanhouding van Engelschen in Japan,
beschuldigd van spionnage, in een po
ging tot politieke tactiek tegen een mo-
gelijken ommekeer in de Japansche di
plomatie en bij wijze van economische
sanctie tegen Japan. Het blad voorspelt
dat Japan de onmiddellijke vrijlating
der drie Japanneezen zal eischen niet
op bilateralen maar op unilateralen
grondslag.
De „Tokio Asahi Sjimboen" vermoedt,
dat achter de arrestatie van de Lonclen-
sche vertegenwoordigers van groote Ja
pansche handelsconcerns bepaalde be
doelingen verborgen gaan, welke ver
band houden met de relaties, welke deze
concerns in Engeland en Amerika bezit
ten. Het blad eischt. dat de Japansche
regeering tegenover Engeland zal han
delen naar het beginsel „oog om oog.
tand om tand". De „Tokio Nitsji nitsji"
bestempelt het F.ngelsche ontreden als
een provocatie en als een kenmerkende
uiting van de gewelddadigheden van de
heerschende klasse in Engeland. Alleen
reeds uit overwegingen van prestige
dient Japan energiek terug te slaan,
daar dit de eenige taal is, die Engeland
verstaat,
Duifsch commentaar
Onder het opschrift „de Japansche
razzia" wijdt ook de „Berliner Boersen-
zeitung" een hoofdartikel aan het spek
takel in de Engelsche bladen over de
arrestaties van Engelschen in Japan.
Het blad schrijft: „Misschien doet men
er in Londen toch beter aan, wanneer
men deze dingen vanuit van werkelijk
heidszin getuigende politieke gezichts
punten bekijkt. Ten slotte zijn er dezer
dagen niet alleen in Japan en in het
door Japan gecontroleerde deel van
China arrestaties verricht, doch werden
dezer dagen ook Britsche agenten uit
Zuid-Amerika gezet.
Britsche agenten maken de Engelsche
concessiehavens, zoo schrijft het blad
verder, tot broeiplaatsen van anti-.Tapan-
sche agitatie Door de onmiddellijk hier
uit voortvloeiende gevolgen is het Chi-
neesch-Japansche conflict veel scherper
geworden Engelsch goud is in de zak
ken van de misdadigers gevloeid, aan
wier aanslagen in de laatste jaren be
kende Japansche politici en staatslieden
ten offer zijn gevallen.
Credieten voor de
industrieën
MADRID, 5 Aug. (D.N.B.). De
staatscourant publiceert een wet. welke
het instituut voor den wederopbouw
machtigt allen levenskrachtige in
dustrieën, die uit eigen middelen de
schade van den burgeroorlog niet kun
nen herstellen, credieten te verleenen tot
een bedrag van 60 procent der waarde
van de bruikbare machines en van de
industrieele installatie. De terugbetaling
van de leeningen moet op ziin laatst over
15 jaar geschieden.
Het blad „Madrid" publiceert gegevens
over den Spaanschen scheepsbouw. In
Bilbao zijn 6 vischtrawlers in aanbouw,
elk groot 1300 ton. In Cadis wordt een
tanksöhik gebouwd van 10.900 ton. Van
de schepen, die in den Spaanschen be
vrijdingsoorlog in verschillende havens
tot zinken werden gebracht, kon reeds
200.000 ton scheepsruimte weer in dienst
gesteld worden, terwijl nog 200.000 ton
hersteld w?ordt.
De onderhandelingen ten aanzien
van Indi-China vërloopen
ongunstig
TOKIO, 5 Augustus. (D.N.B.) -
De Japansch-Fransche onderhan
delingen nemen een zeer ongun
stig verloop, meldt de „Nitsji
Nitsji" uit Hanoi.
Het blad vervolgt: Na de wisseling in
de functie van den Franschen gouver
neur-generaal van Indo-China zouden
belangrijke kw esties van verkeer, spoor
wegen en luchtbescherming alsmede de
kwestie der opeenhooping van goede
ren sterk vertraagd zijn. zoodat kolonel
Sato als vertegenwoordiger van den naar
Tokio ontboden generaal Nishihara bij
den gouverneur-generaal stappen heeft
ondernomen. Deze heeft, na onderzoek
van de bezwaren, een antwoord voor la
ter in het vooruitzicht gesteld.
ENGELSCHE SCHIPBREUKELINGEN
AANGEKOMEN
MADRID, 5 Aug. (D.N.B.). Aan
boord van de Engelsche schepen „Pilot-
ty" en „Palacios" zijn heden 35 schip
breukelingen van Engelsche vracht
schepen, die op den Atlantischen
Oceaan zijn getorpedeerd, te Cadiz aan
gekomen, waar zij werden ontscheept.
Na een kort oponthoud hebben de sche
pen hun reis naar Gibraltar voortgezet.
tKmm
Amsterdam bouwt bruggen. De constructie van de nieuwe brug over den Am-
stel bij de Halvemaansteeg in de hoofdstad nadert haar voltooiing
De toestand in Engeland
Amerikaansch deskundige be
rekent, dat Engeland 2500U
vliegtuigen tekort heeft
In een artikel, verschenen in de
.Journal American", beklaagt
Lloyd George zich o\er de „volko
men ongerechtvaardigde beperkin
gen van de persoonlijke vrijheid
door de tegenwoordige Britsche re
geering". Deze regeering, zoo zegt
hij, wordt dagelijks onverdraagza
mer.
De Amërikaansche vliegtuigcoYistruc-
teur en uitvinder Grover Loening uit
Litchfield in Connecticut heeft een le
zing gehouden voor studenten aan de
Columbia-Universiteit.
Hij zei, dat Engeland voor een doel
treffende verdediging van zijn lange
kustlijn tegen Duitsohe aanvallen
minstens 25.000 -vliegtuigen te weinig
heeft. Engeland bezit 6lechts 5000 toe
stellen: Het zou er 30-000 moeten heb
ben, waarvan 16.000 voortdurend zouden
moeten patrouilleerpn om tegen aan
vallen langs de geheele kust op te tre
den.
De Londensche correspondent van de
„Paris Soir", Blanchard, publiceert
eenige bijzonderheden, die aangeven, in
wrelkc mate de Britsche scheepvaart
van de zeeën verdwenen is.
Op 19 Juli vertrok Blanchard met het
personeel van de Fransche ambassade
en een aantal andere landgenooten aan
boord van 'het oude passagiersschip
Orduna uit een Engelsche haven, om
over Portugal naar Frankrijk terug te
keeren. Twee dagen na het vertrok had
hij langs de geheele Zuidkust van Ier
land geen enkel schip gezien, dat naar
Engeland \oer of uit Engeland vertrok
ken was. Het eenige, wat de eenzaam
heid der zee verbrak, was een verlaten
reddingsboot. Pas bij de Portugeesche
kust had men een paar vissc-hersvaar-
tuigen in het oog gekregen.
Het Londensche blad „Sunday Picto
rial" stelt zijn lezers de vraag, of zij d*
politiek van Duff Cooler goedkeuren.
De vraag is als volgt ingekleed:
„Duff Cooper ontvangt jaarlijks van
de Britsche regeering 50Ö0 pond sterling
als minister van voorlichting. Gelooft
ge, dat hii de geschikte man voor de
zen post is? Gelieve te antwoorden met
ja of neen."
Vertegenwoordigers van het blad heb
ben reeds mondeling dezelfde vraag
aan het publiek in hun kring gesteld.
Een en zestig procent antwoordde ont
kennend.
In Amsterdam inspecteerde de Duitsche Rijkscommissaris, Rijksminister dr.
Seyss-lnquart persoonlijk den Reichsarbeitsdienst, die Zondag een marsch door
de stad maakte. Tijdens de inspectie door dr. Seyss-lnquart.
GENEVE, 4 Augustus (D.N.B.)De
Fransche minister voor de productie,
Belin, heeft tegenover een vertegen
woordiger van het nieuwe, in Clermont
Ferrand verschijnende blad „Effort"
verklaringen afgelegd, o\er de grond
trekken van de nieuwe economische
politiek.
Het gaat niet aan. zoo verklaarde de
minister dat menschen honger lijden en
geen werk vinden, terwijl een groot deel
van Frankrijk weer opgebouwd moet
worden.
De regeering wil het particulie
re initiatief niet onderdrukken en
de economie niet aan den staat
trekken, maar zij wil corporatieve
organisaties, welke algemeene eco
nomische oriënteering geven en
LONDEN, 5 Augustus (D.N.B.) Kar
dinaal Hinsley, de aartsbisschop van
Westminster, heeft Zondagavond in
een radiorede o. a. gezegd:
Er zijn schrijvers, die wijzen op de
ongerechtigheden, welke Engeland in
vroegere eeuwen bedreven heelt, op
zijn aanvallen en veroveringen. Volko
men juist, aldus de kardinaal. Enge
land is niet vrij van schuld, maar ook
niet degenen die van Engeland kwaad
spreken. Waardig of onwaardig, Enge
land bevindt zich aan de zijde van de.
waarheid en de gerechtigheid in dit
conflict. Engeland verdedigt het leven
en de vrijheid van alle volkeren, groot
of klein, machtig of zwak, en het lij kt
mij een slecht argument thans de oude
zonden van Engeland weer op te die
pen. Ik beschouw dit conflict als den
grooten strijd tusschen licht en duis
»ernis, en wanneer ik zeg, dat deze oor
log in zijn riiepsten zin de verdediging
van de christelijke beschaving betee-
kent, dan bedoel ik daarmede niet, dat
het wenschelijk is de tegenwoordige
ordening te handhaven. Er is zeer veel,
dat voor een radicale verbetering
spreekt van de huidige toestanden op
sociaal, economisch en politiek gebied
in Groot-Brit tannië en in Europa.
Duitsche perscommentaren
De Duitsche bladen kenmerken deze
rede als nieuw bewijs, dat zelfs voor
aanstaande geestelijken van de Engel
sche staatskerk niet als dienaren Gods
werken, doch in het belang van het
plutocratische stelsel, voor leugen en
ophitsing niet terugschrikken.
Voor den Engelschen aartsbisschop,
schrijft b.v. „Der Montag", is datgene
waarvoor de regeerders in Londen zijn
losgebroken de handhaving van de
plutocratie en de poging, het Duitsche
volk te vernietigen. een goede zaak.
In zijn rangorde van aardsche en god
delijke dingen staan Britsche soldaten
aan de zijde van engelen. „Strijdt als
Christelijke soldaten'-, roept hij hun
toe. Voor hem zijn Britsche troepen
dus christelijke soldaten. Hun daden
van geweid, plunderingen, roof
moord, zooals zij in Noorwegen, Neder
land, België, Frankrijk, kortom overal
waar Engelschen in dezen oorlog aan
de oppervlakte verschenen zijn aan de
orde van den dag waren, zijn uitdruk
king van het christendom, zooals de
aartsbisschop van Westminster het ver
staat. „Ge biedt weerstand aan den
aanval van bruut geweld", zoo be
weert de kardinaal. Wie heeft er aan
gevallen? zoo vragen daartegenover de
Duitsche bladen. Duitschland of Enge
land? Wie heeft den oorlog verklaard?
Wie heeft cle vredeshand van den
Fuehrer steeds weer afgewe. en? Wat
Londen wil, zoo besluit „Der Montag"
hebben zijn regeerders zoo dikwijls cy
nisch toegegeven, dat op de schijnhei
lige verzekering van een Britschen
aartsbissdhop, volgens welke men al
leen den rechtvaardigen vrede herstel
len wil, niemand meer inloopt.
Versterking van tegenover
Rusland gelegen steun
punten
WASHINGTON. 5 Aug. (D.N.B.). -
Het ministerie van marine heeft op
drachten verstrekt voor het uitbreiden
van de steunpunten voor de marine
luchtvaart op de voor Alaska liggende
eilanden Kodiak en Unalaska.
De kosten hiervan bedragen in totaal
4.3 millioen dollar.
In dit verband schrijft de Associated
Press, dat deze stap van het ministerie
van marine slechts veertien dagen later
Aolgt op de publicatie \an de verster
king van de groote Sovjet Russische
Diomedes eilanden in de Benngstraat.
van te voren arbeids- en productie
voorwaarden definieeren.
De minister schetste de taken der re
geering als volgt:
1. Een zoo groot mogelijk aantal men
schen terugbrengen naar den arbeid.
2. In het leven roepen van de voor
waarden voor een stabiele huishouding,
die voor lange jaren een factor moot
zijn \an vrede en vooruitgang.
De grondslag van den ecennmischen
wederopbouw van liet land zal de ar
beid der menschen en de hervatting der
productie zijn. Men denkt in de eerste
plaats aan den wederopbouw van de
verwoest^ gebieden, aan pen vervolle
diging der economische uitrusting des
lands, wederopbouw van de koopvaar
dijvloot, en uitbreiding van verschil-
lende takken van industrie.
Veel plunderaars
In Zuidoost Frankrijk neemt, de poli
tie maatregelen tegen personen, die zich
tijdens den terugtocht van het, Fran
sche leger aan plundering hebben schul
dig gemaakt. Geheele spnorwegdepots
en andere opslagplaatsen waren geheel
leeggehaald. Tot dusverre zijn onge
veer 250 personen in hechtenis geno
men. Reeds voor het vertrek der Fran
sche troepen had de politie bijna 100
plunderaars gearresteerd. In Bron bij
voorbeeld had men alles uit een huis
weggehaald. In een enkelen nacht in
Mei waren 40 plunderaars betrapt en
gearresteerd. Colonnes vrachtwagens
moesten de gestolen goederen terug
brengen. Ook voorraden wapens en mu
nitie waren onUTeemd.
Jeugdorganisatie
Het „Petit Journal" meldt, dat naar
een vertegenwoordiger van het minis
terie voor familie en jeugd heeft mede
gedeeld, de nieuwe Fransche jeugdor
ganisatie geen militair karakter zal
hebben, maar er naar zal streven om
door een gezond gemeenschapsleven
het jonge geslacht solidariteitsgevoel
bij te brengen. De jeugdkampen, welke
deze organisatie zal organiseeren zullen
de opvoeding tot den arheid tot taak
hebben. Allereerst zal aandacht worden
gewijd aan bosch- en landarbeid. Voor
een later tijdstip is gedacht aan de op
richting van werkplaatsen. Aan
lichaamsoefeningen zal zeer veel tijd
worden ingeruimd.
Uit Yiehv meldt de „Nouvellistc". dat
de president generaal van Marocco, ge
neraal Nogues, Zaterdagmorgen in Vi
chy is aangekomen voor besprekingen
met de regeering.
Rijkskanselier Hitier heeft den gevol
machtigde van het ministerie van bui
tenlandsche zaken hij den militairen
bevelhebber in Frankrijk, Abetz, tot
ambassadeur benoemd.
DE LUCHTAANVALLEN OP
ENGELAND
LONDEN, 5 Aug. (Reuter). Het
ministerie van luchtvaart heeft medege
deeld, dat de vijandelijke luchtactie
hoofdzakelijk beperkt bleef tot de mon
ding van de Theems en de Oostkust wan
Schotland. Er zijn bommen geworpen.
DE VERDUISTERING
Zonsondergang 21 26 uur.
Zonsopgang 6.07 uur.
(Zooals men weet ts Iedereen ver
plicht tusschen zonsondergang en
zonsopkomst te verduisteren