IN DEN PUZZLE-HOEK
m
LAATSTE BERICHTEN
Briefport wordt
verhoogd
TREIN LATEN
STOPPEN
Standaard-marscli weer
aangevangen
Het Italiaansch
legerbericht
Bekendmaking van
den Duitschen
bevelhebber
Zware straffen in
uitzicht
Meisjes van Bouvigne
keeren terug
De telefoontarieven
Nieuw werk voor
opbouwdienst
Verdeeling van
tabaksvoorraad
Leopold Stokowsky
Cxpositie
Moderne
Woonkamer
ameublementen
ZUIDSINGEL 45
AMERSFOORT - TEL. 5584
Japan en de Britten
in Sjanghai
„Ons Belang" en „Jong en Vr ooi ijk"
verdedigen de bekers
Minder deelnemers dan
voorheen
Tennistournooi op
't Stort
I12
18
ra
ra
11
[j
OPLOSSING
Ie BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1940
BINNENLAND
Scherpe waarschuwing tegen
spionnage en daden van
sabotage
Aug.
De
O
Voor briefkaarten en voor
brieven van laag
gewicht
's-GRAVENHAGE. 17
<veermachtsbe\ elhebber in Nederland,
generaal der luchtmacht Fr. Christian
sen, maakt bekend:
In mijn op 6 Juli 1940 gepublicrer
de bekendmaking heb ik ertegen ge
waarschuwd:
1) den met Duitschland in oor
log zijnde mogendheden eenigerlei
de oorlogsvoering betreffende mede-
deelingen te doen toekomen of
daarbij behulpzaam te zijn.
2) sabotagedaden tegen de Duit
sche weermacht en haar instellin
gen of tegen verkeers-, handels-,
en industrie-installaties te begaan.
Ik heb er uitdrukkelijk op gewezen,
dat dergelijke handelingen volgens de
Duilsche. met het oog op den oorlog ver
scherpte, landsverraaclwetten worden ge-
s'raft, en dat degene, die een met
Duitschland in oorlog zijnde mogend
heid voordeelen verschaft, mededeelin-
gen verstrekt of op eenige andere wijze
begunstigt, tevens het leven en den
eigendom van zijn eigen volksgenootcn
benadeelt en in gevaar brengt.
Ondanks deze niet mis te verstane be
kendmaking is nog onlangs een sabota
gedaad voorgekomen.
In geval van herhaling zal naast
de bestraffing van daders, mede
plichtigen en medewetenden:
a) zoowel aan de gemeente
waar de daad is .gepleegd,
b) als ook aan de woonplaats
yan de schuldigen een gevoelige
geldboete worden opgelegd.
bovendien maak ik bekend:
1) Iedere waarneming van een lan
ding, van het naar beneden springen
of van het oponthoud van vijandelijke
militairen, zoomede van ieder geval,
waarin uit vijandelijke vliegtuigen op
Nederlandsch gebied een voorwerp
Wordt nedergeworpen. moet terstond
aan de naastbijzijnde Duitsche mili
taire of politieele instantie worclcn
gemeld.
2) Degene die vijandelijke militairen
verborgen houdt of hun onderdak of
andere hulp verleend, wordt volgens
de Duitsche strafwetten in bepaal
de omstandigheden met den dood
gestraft. Dienovereenkomstig is reeds
een vonnis van een Duitschen krijgs
raad geveld, waarin zware tuchthuis-
si raffen zijn opgelegd.
Zouden gevallen als bovenbe
doeld zich herhalen, dan zal bo
vendien worden overgegaan tot
inhechtenisstelling van gepast
aantal gijzelaars.
GOUDA. Drie jongens hadden 600
meter vóór den overweg van den Zwar
ten weg een roode vlag geplaatst. De
trein van Utrecht, welke 4 30 moest
binnenkomen, had 20 minuten vertra
ging. doordat de bestuurder natuurlijk
stopte. Na gedaan onderzoek was ech
ter geen belemmering te vinden, waar
op de trein doorreed. Tegen de jon
gens zal proces-verbaal worden opge-
maakt
's-GRAVENHAGE. 17 Augustus. Zoo
als men weet, zijn bij de evacuatie van
Breda ook de meisjes van het dienstbo
den-internaat Bouvigne bij Breda naar
het buitenland vertrokken, en verkeerde
men langen tijd omtrent dit gezelschap
in onzekerheid.
Op verzoek van het departement van
sociale zaken hebben de Duitsche auto
riteiten alles in het werk gesteld om
deze vluchtelingen op te sporen en naar
Nederland te doen terugkeeren.
Deze posingpn zijn gelukkig met
succes bekroond en thans kan worden
medegpdeeld. rjat het gezelschap van on
geveer TO.meisi^s hedenavond tegen 10
uur uit Wontpellier weder in Breda zal
aankomen.
Naar het Centrum uit betrouw
bare bron verneemt, wordt in
gaande Dinsdag 20 Augustus, een
verhooging van het briefport inge
voerd, zoowel voor het plaatselijke
verkeer als voor het geheele land
Brieven met een gewicht tot en met
20 gram zullen dan moeten worden ge
frankeerd met 5 cent in het lokale ver
keer. wat dus hpteekent een verhooging
met twee cent, terwijl overigens hij dit
gewicht een brief van een l\'n cents post
zegel moet worden voorzien (tot nog toe
cent).
Voor zwaardere brieven wordt het
porto:
7Vo cent van 20 t/m 100 gram in locaal
verkeer;
10 cent van 20 t/m 200 gram in het
interlocale verkeer (is tot op heden ook
zoo). Bij hooger gewicht blijft het porto
zooals het thans geldt.
Briefkaarten: Locaal verkeer 4 cent
(was 2 cent); interlocaal verkeer 5 cent
(was 3 cent).
Dezer dagen meldden wij reeds, dat
een gesprek in het locale telefoonver-
eer, ingaande 1 Sptember. kost 3 cent
per drie minuten.
Voor het interlocale verkeer worden
de larieven voor een gesprek van drie
minuten:
In de le zone van 010 K.M. 6 cent.
In de 2e zone van 1015 K.M. 15 cent.
In de 3e zone van 1525 K.M. 30 cent.
In de 4e zone van 2535 K.M. -15 cent.
In de oe zone van boven 35 K.M. 60
cent.
Groote ontginning onder
Papendrecht
SPAANSCHE SCHEPEN NAAR
GIBRALTAR OPGEBRACHT
MADRID, 17 Aug. (D.N.B.). Het
Spaansehe tankschip „Pampero" en
twee Spaansehe koop\aardijschepen
zijn gisteren door de Engelschen ge
dwongen de haven van Gibraltar aa
te d/ien, waar de lading nauwkeurig
werd onderzochl en de passagierslijst
werd gecontroleerd. De Spaansehe sche
pen zijn tot dusverre nog niet vrijgege
ven.
Onderhandelingen met de
Duitsche instanties
geëindigd
AMSTERDAM, 16 Aug. Naar Het
Handelsblad verneemt zijn de onder
handelingen met de Duitsche instan
ties. betreffende de verdeeling van de
voorraden tabak aanwezig bij den han
del en den importeurs, thans beëin
digd.
Zooals bekend zouden deze oorra
den naar waarde en gewicht worden
geregistreerd.
Van de voorraden is een gedeelte
voor de industrie bestemd, terwijl het
overblijvende deel door don Duitschen
en Nedci landschen handel naar
Duitschland wordt uitgevoerd.
De onderhandelingen met de Neder-
landsche tabakscommissie hebben niet
rot overeenstemming geleid, waarna
deze commissie haar .bevoegdheid heeft
neprgelegd en de besprekingen met het
betreffende departement zijn voortge
zet
Volgens de tot stand gekomen rege
ling zal in waarde 60 pet. van de voor
raden in Nederland naar Duitschland
worden gezonden. De voorraden wor
den geraamd op 12 millioen. zoodat
de waarde \an de uitgevoerde hoevee-
heid 7.2 millioen. bedraagt.
ENGELSCHE BOMMENWERPER
GEDAALD
RITSBERGEN (N.B.), 17 Aug.
Vanmorgen om half vijf heeft een zwa
re Engelsche bommenwerper op den
Tiggeltschenberg een noodlanding ge
maakt. De machine verbrandde gedeel
telijk. De ze6- inzittenden van het toe
stel hebben, nadat zij hun uniform had
den uitgetrokken, de vlucht genomen.
Het publiek wordt verzocht, indien
aanwijzingen kunnen worden verstrekt,
die tot opsporing van een of meer dezer
personen kunnen leiden, daarvan, ten
spoedigste het dichtstbijzijnde Duitsche
militaire bureau in kennis te 6tellen.
MUZIEK
Benoemd tot dirigent te
Washington
NAAR wij d.d. 9 Mei j.l. eerst
heden uit New York verne
men, is de beroemde dirigent
Leopold Stokowsky o.a. bekend
uit de Amerikaansche film „Hon
derd mannen en een meisje"
's-GRAVENHAGE, 17 Aug. Nadat
eenige weken geleden de eerste spade
in den grond werd gestoken voor den
aanleg van een groot sportcentrum van
den opbouwdienst in den Haag, heeft
men gisteren een aanvang gemaakt
met een tweede werk, dat door den Op
bouwdienst zal woden uitgevoerd. Het
betreft hier het vruchtbaar maken van
een ongeveer 80 H.A. groote oppervlak
onder de gemeente Papendrecht, ge
legen tusschen rle Merwede en dpn Pa-
pendrechtschedijk. Deze oppervlakte be
staat thans uit weiland, griend en riet
en de bedoeling is daarvan bouwland
te maken. Daartoe zal de bestaande 2
K.M. lange Zomerkade worden afgegra-
en en worden vervangen door een dijk
van 5.70 meter hoogte, ten einde den
nieuwen grond volkomen tegen over
strooming te behoeden. Verder zullen
de aanwezige lagen klei uitgegraven
en over de geheele oppervlakte worden
erdeeld, terwijl eveneens watergangen
en een sluis zullen moeten worden ge
maakt.
De plannen voor deze ontginning be
stonden reeds vele jaren bij den burge
meester van Papendrecht, den heer van
Rees, doch zij konden tengevolge van
allerlei omstandigheden nooit tot uit
voering worden gebracht.
Totdat de opbouwdienst in het leven
werd geroepen en met gretigheid aan
vaardde het gemeentebestuur dan ook
de thans geboden gelegenheid, het werk
door dezen dienst tot stand te laten
brengen.
Bi| dit werk zullen 800 manschappen
van het korps pontonniers en torpedis-
ten ongeveer 2 jaar lang arbeid vinden.
Bij den aanvang van den arbeid heeft
de leidc van den opbouw flienst, ma
joor Breunese, een korte toespraak ge
houden. Terwijl de manschappen ston
den opgesteld rrtet rle spade over den
schouder, wees majoor Breunese op het
groote belang van dit werk, waarbij
80 H.A. grond weer productief zal wor
den gemaakt. Het moet heerlijk voor u
zijn, aldus de majoor, dat gij aan een
arbeid kunt beginnen, welke ten nutte
komt van de gemeenschap, van land en
volk. Majoor Breunese sprak voorts de
hoop uit, dat allen in kameraadschap
zouden samenwerken mpt de comman
danten. en dat zij in vollen ijver het
werk zouden beëindigen. Hij sprak
voorts de hoop uit. dat er een sfeer van
vertrouwen zou heerschen. waaraan we
bij den Opbouwdienst zoozeer behoefte
hebben.
Ten slotte stelde Majoor Breunese de
vraaer, of allen bereid waren in gemeen
schappelijke samenwerking mede te
werken aan de vervulling van de than:
opgelegde taak ten behoeve van on
mooie vaderland, welke vraag met een
luid „ja" door allen werd beantwoord
Nadat een krachtig „Leve het vader
land" uit de kelen van de stoere man
nen had weerklonken, stak Majoor
Breunese de eerste spade in den dijk.
waarna de manschappen aan den ar
beid togen.
Bij deze korte plechtigheid waren o.
a. aanwezig de burgemeester van Pa
pendrecht, de heer van Rees, de oud-
directeur-generaal voor de werkver
schaffing. gep. generaal majoor Draver
en eenige ingenieurs van den Rijkswa
terstaat.
met ingang van het volgend sei
zoen uitgenoodigd, zich te belas
ten met de leiding van de National
Symphony Orchestre in Washing
ton. Stokowsky heeft deze uitnoo-
diging aangenomen en zal met dit
orkest voor de Amerikaansche ra
dio en in de groote steden optre
den.
in Mahonie en
Goud Berken
Fabrieken te NIJKERK.
Tokio acht het voorloopige
compromis onbevredigend
TOKIO. 17 Aug. (D.N.B). Politieke
kringen in Tokio achten het voorloopige
compromis inzake de bezetting van de
Britsche concessies in Sjanghai beslist on
bevredigend. Zij verwachten algemeen
een spoedige opheldering van het vraag
stuk der concessies. Met liet oog op het
feit, dat het Japansche leger in de eer
ste plaats verantwoordelijk is voor het
handhaven van de veiligheid en orde en
verder de Nankingregcering uiteindelijk
de laatste beslissing moet nemen, kan
naar men verklaart, het vraagstuk der
concessies ook in dit geval niet door een
stemming van onderdanen van derde mo
gendheden opgelost worden.
De Tokio Asahi Sjimboen verklaart
naar aanleiding hiervan, dat na het te
rugtrekken der Britsche troepen uit
Sjanghai, alleen Japan in aanmerking
komt voor de militaire bescherming. Ja
pan moet derhalve het door derde mo
gendheden opgedrongen compromis van
de hand wijzen. Tijdelijke oplossingen
van een deel van dit vraagstuk zijn niet
beslissend voor het geheele probleem.
Van beslissende beteekenis zal het zijn,
indien alle buitenlandsche troepen wor
den teruggetrokken, daar een verder (blij
ven indruischt tpgen het verstand en het
recht, hetgeen zoowel Nanking als Tokio
herhaaldelijk hebben doen uitkomen.
Wederom wandel-drukte
bij Amicitia
VANMIDDAG om halfdrie heeft
de heer Ruitenberg het start
sein gegeven voor den traditioneel
geworden Standaarrlmarsch. Onge
veer duizend wandelvrienden en
-vriendinnen hebben het peleton
van Wilhelmina, dat aan den kop
liep, op zijn weg door Nimmerdor,
Den Treek en andere gedeelten
onzer omgeving gevolgd.
Men ziet: wat de deelnemers betreft,
kan men nog maar net in de scha
duw staan van vorige jaren, toen wel
eens een getalsterkte van een en twin
tighonderd man bereikt werd. Maar
dit beteekent niet, dat de animo voor
de goed georganiseerde Staiidaard-mar-
schen zoo tanende is. Het wordt ver
klaard door de slechte treinverbindin
gen en ook door de afwezigheid van
leden van den Opbouwdienst.
Deze immers laten verstek gaan.
Zii moeten dit doen op order van
majoor Breunese, 'die van meening
is, dat deze dienst met het deelne
men aan dergelijke openbare ge
beurtenissen moet wachten, tot
iedere man van den O D. een waar
lijk prima figuur maakt. En daar
is wel iets voor te zeggen.
Desondanks is een aantal van dui
zend tippelaars nog niet iets, waar
men min over moet denken. Het kan
er nog best inec door.
Er loopen ongeveer dertig groepen
mee, waaronder weer vele uit de stad
Utrecht. We noemen uit de Domstad:
Jong en Vroolijk, Wij Willen Wande
len, Op Sterke Boenen en ten slotte
een groep van de IJtrechtsche Gemeen
teambtenaren. Voorts zal, tusschen
vele anderen, aan den start verschij
nen: O.G.H.S. uit Den Haag. 'dat dus
het risico .der treinverbindingen trot
seert.
De plaatselijke vereenigingen zullen
van dit euvel geen last hebben. Zij
hebben dan ook, naar we van den heer
Ruitenberg vernamen, alle ingeschre
ven.
Ons Belang heeft tot sportieve
laak, den Standaard-wisselbeker,
die zij het vorig jaar in handen wist
te krijgen, tegen de diverse rivalen
te verdedigen.
Jong en Vroolijk, de winnaar-
1939 van den Wilhelmina-beker,
staat nu op de bres om het bezit
te behouden. Gelukt beide vereeni
gingen dit, dan zullen zij in 1941
de derde en laatste kamp om het
blijvende bezit \an de wisselbekers
moeten strijden.
Maar dit is toekomstmuziek, die
slechts heel vaag klinkt, want er zal
met de noodige hardnekkigheid ge
kampt worden
De start hedenmiddag had een vlot
verloop. Er was natuurlijk de noodige
belangstelling en geruimen tijd vóór
halfdrie heerschte er op hPt terras van
Amicitia de gebruikelijke drukte. In
hun wandelkleeding gaven de deelne
mers en deelneemsters een vroolijk
beeld aan het geheel
De wandelcommissie had nog flink
werk. aangezien zich op de plaats van
vertrek nog heel wat nieuwe liefheb
bers kwamen melden. Maar tegen den
vertrektijd was toch alles in kannen
en kruiken
Toen werd het startsein gegeven... in
een lange rij vertrokken de tippelvrien
den. Op ihun route die leidde over den
Utrechtscheweg, Hugo de Grootlaan
het was voor wie op het Bnrneoplein
stond een interessant gezicht de velen
dien glooienden weg te zien afdalen
Leusderweg, Nimmerdor en 7.00 verder,
ontmoetten zij veel belangstelling.
De gebruikelijke tractaties bleven dit
maal achterwege, in verhand niet de
tijdsomstandigheden.
Vanavond, omstreeks halfacht. wor
den de eersten terug verwacht.
Naar wij reeds bericht hebben, wordt
van Zaterdag 24 Augustus tot. en met
Zondag 1 September op de drie gravel-
banen van 't Stort een open B en C-
tennistournooi gehouden.
Dc wedstrijden worden geleid door
den heer W. J. Mantel, terwijl de wed
strijdcommissie bestaat uit de heeren
E. A. Galcsloot, P. P. Leenknegt en
H. v. d. Vegl.
De wedstrijden gelden voor heeren
en damesenkclspel. heeren- en dames
dubbelspel en gemengd 'dubbelspel.
Zooveel mogelijk zullen de deelnemers
naar sterktp gerangschikt en geplaatst
worden in de B of C afdeeling.
De inschrijvingen sluiten Donderdag
22 Augustus.
Voor meerdere bijzonderheden ver
wijzen wij naar de desbetreffende ad
vertentie in dit blad.
KERKNIEUWS
MET EMERITAAT
Op zijn verzoek is aan Ds. J. F. van
Dobben, Ned. Hervormd predikant le
Pietersbierum, wegens het bereiken van
den 65-jarigen leeftijd met ingang van
1 September emeritaat verleend. Ds. van
Dobben deed in 1899 intrede, te Niehove,
vertrok in 1901 naar Weidum en staat
sinds 27 April 1914 te Pietersbierum.
BUITENLAND
ERGENS IN ITARIE, 17 Aug.
(Stefani)- Het 69ste Italiaansche
weermachtsbericht luidt als volgt:
De dag van gisteren, de vijfde
dag van den bloedigen veldslag
voor de verovering van Britsch-
Somaliland, vormde een hoogte
punt. De vijand werd bij zijn te
rugtocht over het geheele front
verslagen. Wij hebben gedurende
meer dan een uur de haveninstal
laties van Alexandrië en de oor
logsschepen, die daar voor anker
lagen, hevig gebombardeerd.
Een vliegtuig is van deze actie
niet teruggekeerd, terwijl een an
der vliegtuig van een verkennings
vlucht boven de Roode Zee niet is
teruggekeerd.
VAN LINKS NAAR RECHTS:
1 gewicht
4 gewicht
8 gewicht
12 Eng. gewicht
15 knaagdier
16 vogel
17 tijdrekening
18 vroeger
19 nauw
1 snywerktuig
2 Europeaan
3 uitroep
24 noot
25 toon
27 vaartuig
8 maat
29 uitgave
32 w'yze
36 lengtemaat
38 mil. signaal
41 langzaam (muz.)
44 Arab, opperhoofd
45 water in Friesland
46 uitroep
48 keur
49 troefkaart
50 schoeisel
52 insect
53 rivier in Italië
54 heen en terug
55 gebogen been
58 noot
59 soort brood
61 voertuig
62 voorzetsel
65 plant
67 moeder
68 gereed
69 rivier in Rusland
71 genotmiddel
72 mil. kleedingstuk
73 toets alleen
74 plaats in Drente
77 den lezer heil
78 insect
80 zeer zacht (muz.).
51 rivier in Azië
S3 zomerlekkerny
85 licht breekbaar
87 veerkracht
89 rond voorwerp
90 gedicht om te zingen
93 gelofte
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
13
14
15
16
17
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
66
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
i
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
94 deel van Constantinopel
20
familielid
62 maand
95 melkklier
23
uitroep
63 insecteneter
97 gesteente
26
vogel
64 dashond
98 ontkenning
29
voedsel
66 ongeveer
99 soort stof
30
vrouw
70 anonymus
100 punt
31
militair
74 duidelyk
101 munt
33
gewas
75 noot
v. ÊO.VEN n. BENEDEN:
34
deel van een wiel
76 te, geener tyd
35
vrouw van adel
78 boodschapper
1 zwaardvisch
36
hetzelfde
79 bevroren water
2 dwaas
37
grondsop
80 plant
3 stok
39
geneesmiddel
82 visch
4 lengtemaat
40
voorzetsel
83 ledig
5 by
42
reeds
84 graanpakhuis
6 schoenvorm
43
zwarte delfstof
85 mand
7 plaats in N. Brabant
45
loot
86 herkauwer
8 bitter vocht
47
filmmaatschappij
88 geldvoorraad
9 water by Meppel
51
vrouwelijk dier
89 ronde, blikken doos
10 geneesheer
55
overschot
91 roem
11 familielid
56
plant
92 aanw. vnw.
12 bewys van opslag
57
jong dier
94 postcriptum
13 bron
59
planeet
96 eerwaardige vader
14 baan voor balspel
60
losplaats
(Auteursrecht „Denksport"*
De nplossing van rle puzzle \an vo-
rige week luidt:
MENTAAL
„MODEBOSAP
■,?5i*VLABPEK
ZAKHKEAALBLOO
TBhQEBEK F E L VKBRBPHA
TOTBTINBTBENABELS
KEIBRESTANBBHEM
RSa®ILFNKBROK
RAMBONOBUAL
toknbdruk
MOSTERD
