DE EEMLANDER
Engeland zou streven naar
militair bondgenootschap
met de Ver. Staten
Leo Trotzky overleden ten
gevolge van moordaanslag
Duitsche nota aan Londen
over de valschermtroepen
is overhandigd
Zuidzee-eilanden
verpacht aan
de Ver. Staten
Griekenland wil
neutraliteit
handhaven
,Vele Engelscher
Donderdag 22 Augustus 1940 Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39 e Jaargang No. 46
De verlenging van den
diensttijd in Spanje
Groote manoevres van het
Zweedsche leger
FRANSCHE GENERAALS
GEPEN SIOENEERD
Vóór een vlucht naar vijandelijk gebied
OOK IN VERBANNING NOG AGITATOR
„Meneer Trotzky uit
Café Zentral"
Reorganisatie van Britsch kabinet verwacht
hebben den oorlog te
licht opgevat'
ISHII'S INDRUKKEN
UIT NEDERLAND
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
DE VERDUISTERING
AMERSFÖORTSCfi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS Per 3 naaiden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
- week f 0.15
Binnenland Iranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummer# f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVERTEREN van*—4 regel# f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer.
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertcnticn voor de
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regel#
50 cent, élke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
NEW YORK, 22 Aug. Associated Press meldt uit Londen, dat
Engeland volgens niet-officieele maar welingelichte kringen naar een
.rechtstreeksch militair bondgenootschap met de Vereenigde Staten
streeft. De besprekingen tusschen Canada en de Ver. Staten over een
militaire gemeenschap zijn hiervan het begin geweest. Volgens een
niet genoemden zegsman zou het bondgenootschap de gemeenschap
pelijke verdediging van Canada en de andere Engelsche bezittingen
op het Westelijk halfrond behelzen en den grondslag leggen voor een
„gemeenschappelijke diplomatie der beiden landen in het Verre
Oosten na afloop van den Europeeschen oorlog".
HET Foreign Office heeft, vol
gens een bericht van Asso
ciated Press uit Londen medege
deeld, dat de Vereenigde Staten
de eilanden Canton en Enderbury
in den Stillen Oceaan voorloopig
voor 55 jaren als vliegtuigsteun
punten van Engeland hebben ge
pacht.
Londen en Washington zijn meer dan
een jaar geleden overeen gekomen de
beide eilanden gemeenschappelijk te be
sturen en aan Engelsche of Amerikaan-
sche luchtvaartmaatschappijen toe Ie
staan er voor de burgerluchtvaart ge
bruik van te maken. De New York Sun
neemt daarom aan, dat de pachtover
eenkomst het vestigen van militaire
steunpunten beoogt.
In het ministerie van justitie te
Washington is gisteren een conferentie
gehouden over het verwerven van
steunpunten voor de vloot en de lucht
macht op Britsche bezittingen op het
Westelijk halfrond door de Vereenigde
Staten. Hieraan is deelgenomen door
den minister van justitie Jackson, den
minister van marine Knox, den minister
van oorjog Stimson, den waarnemenden
minister van buitenlandsche zaken Wel
les-, den chef van den marinestaf, admi
raal Stark en den chef van den leger
staf, Marshall.
WASHINGTON, 22 Aug. (D.N.B.)
De Senaat heeft, gisteren met 54 tegen
23 stemmen een amendement op het
wetsontwerp voor den algemeenen
dienstplicht verworpen, dat niet alleen
üst menschenmateriaal, doch ook het
particuliere kapitaal van de Vereenigde
Staten dienstplichtig wilde maken. Vol
gens dit voorstel van den democrati-
Lcneti senator Lee, zou president Roo
sevelt. gemachtigd moeten worden, iede-
ren burger der Vereenigde Staten al
naar gelang de grootte van zijn inko
men of vermogen, te dwingen regee-
ringsobligaties te koopeh voor defensie
doeleinden.
ATHENE, 22 Aug. (D.N.B.)In ver
band met. het torpedeeren van den Griek-
schen kruiser „Helli" zijn tussc'hen den
minister-president Metaxas, de betref
fende ministers en de vertegenwoordi
gers der weermacht talrijke besprekin
gen gevoerd, waarbij ook de richtlijnen
voor de Grieksche buitenlandsche poli
tiek zijn vastgesteld en dienovereenkom
stige maatregelen werden goedgekeurd.
De minister-president heeft den koning
van het resultaat dezer besprekingen op
de hoogte gesteld, die volkomen instem
de met de genomen besluiten. Naar men
uit betrouwbare bron verneemt, wil
Griekenland zijn neutraliteit, hand'haven,
doch tevens zijn onschendbaarheid en
onafhankelijkheid tot iederen prijs ver
dedigen.
Ten aanzien van de Italiaansch-Griek-
sche betrekkingen verluidde Woensdag
te bevoegder plaatse te Rome, dat in te
genstelling met alle andersluidende ge
ruchten door Italië geen diplomatieke
stappen in Griekenland ondernomen zijn.
Er wordt uitdrukkelijk op gewezen, dat
Italië geen nota tot Griekenland heeft ge
richt en over het incident aan de Alha-
neesch-Grieksche grens geen besprekin
gen met Griekenland voert. Het incident
wordt echter van Italiaansche zijde als
uiet geregeld beschouwd.
De in enkele buitenlandsche persorga
nen verschenen berichten over onderhan
delingen tusschen de Sovjet-Unie. Tur
kije en Griekenland met het doel om tot
een bondgenootschap te geraken, wor
den door het Russische persagentschap
Tass als gehëel en al verzonnen genoemd.
MADRID, 22 Aug. (D.N.B.) Het of-
ficieele orgaan van het Spaansche mi
nisterie van oorlog motiveert de verlen
ging van den diensttijd tot twee jaar
met „de toegenomen eischen. die een
moderne oorlog aan het leger stelt".
Voor het verkrijgen van een goed opge
leid kader zullen officieren voornamelijk
uit de studenten van de universiteiten,
technische hoogescholen en hoogere in
richtingen van onderwijs worden gere-
cruteerd.
Alcazas schrijft over de nieuwe wet
op den dienstplicht dat het Spaansche
volksleger de ruggegraat, vormt, van het
vaderland. Spanje moet juist in den te
gen woord i een moeilijken tijd al het mo
gelijke doen om zijn kracht aan de ge
beurtenissen aan te passen, teneinde
ieder oogenblik bereid te zijn de eischen
des tijds met een open oog tegemoet te
kunnen zien.
STOCKHOLM. 22 Au*. (D.N.B.). Het
Zweedsc'he leger zal, naar Svenska Dag-
bladet meldt, dit jaar manoeuvres in iets
grooteren omvang houden dan vroeger.
De manoeuvres zullen in de meest uit-
eenloopende streken van Zweden gehou
den worden. Het doel daarvan is, zoo
meent het blad, de troepen en de leiding
met grootere operaties vertrouwd te ma
ken, vooral met bewegelijke technische
oefeningen.
GENEVE, 22 Aug. (D.N.B.) Naar
uit Vichy wordt gemeld, worden krach
tens een wet van 2 Augustus talrijke
Fransche generaals gepensioeneerd,
waaronder de generaals Nogues, Besson,
Colson, Conde, Blanchard, Garchery,
Bourrel en Touchon.
Verder de legercorps-generaals Borie,
Prioux, Jamet, Hehcrt, Poupinel, Ros-
sart, de Fornel de la Larencie, Loizeau,
Missorey, Flavigny en Philipp. alsmede
de generaals der koloniale troepen Noel
en Dubuisson.
Generaal Georges, die als legerstaf-
chef bij het begin van het Duitsche of
fensief op 10 Mei het bevel voerde over
het Fransche leger aan de Fransch-Bel-
gische grens, is naar vandaag officieel
is medegedeeld, bij het reservepersoneel
ingedeeld. Generaal Georges was de
rechterhand van Gamelin en de vertrou
wensman van Daladier. Hij heeft des
tijds de militaire voorbereidingen ge
troffen voor Daladiers reis naar Tunis.
Zijn verdedigingstaktiek is door de
Fransche openbare meening dikwijls ge-
critiseerd. Het is kenmerkend, dat den
generaal tot dusver geen enkele onder
scheiding is verleend.
MEXICO, 22 Aug. (D.N.B.). Leo Trotsky, de voormalige
volkscommissaris van oorlog der Sovjet-Unie, en een der lei
dende figuren der revolutie in Rusland, is gisteren gestorven.
Naar reeds gemeld is, werd er Dinsdag een aanslag op hem ge
pleegd.
ETEN avontuurlijk leven, dat hoogtepunten van roem en glorie kende
evenzeer als oogenblikken van doodsangst en ellende in oorlogs
tijd en in ballingschap, is met Trotzky's overlijden ten einde gegaan.
Hij was een der laatste nog levende voornaamste medewerkers van
Lenin. De huidige heerscher in het Kremlin, Stalin, wist na den dood
van Lenin langzaam maar zeker de alleenheerschappij in de Sovjet-
Unie in handen te krijgen.Bekend is de uitlating van Trotzky, staande
voor het graf van Lenin: „Hij, hoewel dood, leeft nog; ik, hoewel ik
leef, ben reeds dood".
De leden van een Duitsch luchteskader ontvangen hun instruc
ties alvorens te starten (Foto Weltbild).
LONDEN, 22 Aug. (Reuter). De diplomatieke medewerker van
Reuter verneemt in welingelichte kringen, dat de Duitsche nota
betreffende de valschermtroepen aan de Britsche regeering is over
handigd.
Goedingelichte Engelsche kringen voorspellen, aldus meldt Associated Press uit
Londen, een vergaande reorganisatie van het Engelsche kabinet, die spoedig na
het verdagen van het parlement, dat vandaag geschiedt, zal worden uitgevoerd.
Te venvachten is het aftreden van Chamberlain en het verdwijnen van den
minister van huiteniandsche zaken, Lord Halifax. Verder wordf gerekend op het
aftreden van den minister voor de voorraden, Morrison, en van den minister van
voorlichting. Duff Cooper. Duff Cooper, zoo meldt Associated Press, is gisleren in
het Lagerhuis opnieuw scherp aangevallen en wel over zijn propaganda in Spanje.
harder gewerkt geworden, dan mis-
ARCHIBALD Sinclair, de Brit
sche minister van luchtvaart,
verklaarde gisteravond voor de
radio, dat het gevaar van een
invasie of van massale luchtaan
vallen nog niet voorbij is. In de
eerste maanden van den oorlog
hebben vele Engelschen den oor
log te licht opgevat.
„Wij waren te langzaam", zoo zeide
de minister, „en wij hebben niet snel
genoeg onze nationale wil, onze ener
gie en hulpbronnen op de voor alles
noodzakelijke taak gericht, n.l. den oor
log te winnen. Nu daarentegen staat
het Britsche gemeenehest alleen tegen
over Duitschland en Italië. De uitwer
king van dezen veranderden toestand
op Groot-Brittannië is, zoo beweerde
Sinclair, „tooverachtig" geweest. De
rijen zijn nauwer gesloten en er is
schien ooit in de geschiedenis van En
geland. „Doch de toekomst" zoo gaf de
minister toe, „kan ons nog veel zwaar
dere beproevingen ten deel doen vallen
dan die, welke wij reeds hebben gehad"
De onderstaatssecretaris van buiten
landsche zaken, Butler, heeft in het La
gerhuis over de betrekkingen met de
regeering-Pétain medegedeeld, dat alle
onderhandelingen met deze regeering
worden gevoerd door tusschenkomst
van de Amerikaansche regeering, die
de Britsche belangen in Frankrijk be
hartigt. De officieuze gedachtenwisse-
ling geschiedt door bemiddeling van
Paul Morand, die de opdracht heeft de
economische vraagstukken, welke tus
schen Engeland en Frankrijk bestaan,
te liquideeren. Morand is naar Vichy
vertrokken om zijn regeering te raad
plegen. doch hij is nog niet terug.
De Times schrijft, dat Londen heeft
opgehouden het centrum van den we-
reldpelshandel te zijn. Voor een groot
deel is deze handel reeds naar New
York verplaatst. Een onmiddellijk ge
volg daarvan is het verlies van kost
bare deviezen, die Engeland nu zoo
dringend noodig heeft voor het koopen
van wapentuig. Bovendien brengt de
verplaatsing der markt een aanzien
lijke werkloosheid in den Engelschen
pelshandel.
TOKIO, 22 Aug. (D.N.B.). De uit Ne-
derland naar Japan teruggekeerde ge
zant Ishii heeft in eenige persgesprekken
zijn stellige vertrouwen in de Duitsche
eindoverwinning uitgesproken. Gevraagd
naar zijn indrukken over het leven in
Nederland verklaarde hij, dat Duitsch
land de Nederlandsche tradities eerbie
digt en de Nederlandsche bevolking goed
en vriendelijk behandelt. De Rijkscom
missaris Rijksminister Seyss-Inquart
heeft terstond de vereischte maatrege
len genomen. Hij heeft daarbij elke
kwetsing der gevoelens van de Neder
landers vermeden en groot en tact ge
toond. Er heersoht in het land volkomen
rust. De zaken en bedrijven en indus-
trieele ondernemingen werken als te
voren.
DE FRANSCHE KRIJGSGEVANGENEN
IN DUITSCHLAND
VICHY. 22 AUG. (A.N.P.) Naar te
Vichy officieel is medegedeeld, zal de
oorlogsblinde Scapini zich in opdracht
van de Fransche regeering naar Duitsch
land hegeven om het vraagstuk der
Fransche krijgsgevangenen te regelen.
Scapini heeft ter versterking van zijn
positie den rang van gevolmachtigd ge
zant gekregen.
TROTSKY kwam in korten tijd
op den voorgrond. Zijn rol in
de Russische revolutie veranderde
hem van 'n obscuren revolutionair
in een der bekendste figuren van
het politieke tooneel. In den tijd
van den Wereldoorlog deden ge
ruchten de ronde over een moge
lijke omwenteling in Rusland.
Graaf Berchtold, de Oostenrijk
sche minister, kon er geen geloof
aan hechten. „Och kom, zoo zeide
hij, wie zal dan die revolutie in
Rusland maken? Soms die meneer
Trotzky uit Café Zentral?"
Berchtold doelde daarmede op Leo
Davidowitsch Trotzky of wel Leib Brort-
stein, de in 1S80 geboren zoon van een
Joodsch apotheker in een dorp hij Niko-
lajef in Oekrajina. die bij de Russische
revolutie van 19Ö5 voor het eerst als re
volutionair leider was opgedoken onder
den naam Leo Davidowitsch Trotzky
Toen had deze een raad van Petersbur
ger arbeidersafgevaardigden gevormd.
Maar zijn revolutie mislukte en hij werd
naar Siberië verbannen. Twee jaar later
gelukte het hem te ontvluchten en toen
kwam hij in Weenen aan, waar hij een
in Café Zentral welbekend sociaal-demo
cratisch agitator werd.
Niemand verwachtte van dezen
Trotzky toen geweldige dingen
Toch werd hij een der hoofdfigu
ren in de revolutie van 1917. Maar
snel veranderen de tijden. Nog
geen twaalf jaar later zou deze
man door zijn eigen partijgenoo-
ten als banneling doodziek over
de grenzen worden gezet.
P EN veelbewogen leven heeft deze re-
-1—volutionair achter den rug. Toen de
Wereldoorlog uitbrak, ging hij naar Pa
rijs. Daar wilde hij anti-imperialistische
propaganda gaan voeren Maar de Fran
sche regeering zette hem uit het land.
Spanje noch Zwitserland wilde hem ont
vangen. En zoo werd Trotsky gedwongen
naar Amerika te gaan. In Maart 1017
hoorde hij, dat het Tsaristisch bewind
gevallen was. Hu haastte zich naar
Europa, maar een Engelsch gevangen
kamp nam hem voorloopig in bewaring
tot de nieuwe Russische regeering zijn
invrijheidstelling verkreeg.
Snel past de nieuw-aangekomene zich
aan den toestand aan. Bij zijn revolu
tionaire propaganda in de voóroorlog-
sche jaren was Trotsky een tegenstan
der van Lenin geweest, een „gematig
de", een van de „minderheidspartij"
Leo Trotzky met zijn echtgenoote
(mensjewiki), die echter in Rusland
wat het getal betreft meerderheidspartij
was geworden. Nu sloot hij zich aan bij
de nog kleine groep extremisten, die
onder Lenins leiding de mensjewiki zou
verdrijven en de bolsjewistische revo
lutie voorbereiden. In November 1917
kwam de dictator van het proletariaat,
die, naar Lenins bedoelingen, den sprong
uit het halfkapitalistisch stelsel, over het
kapitalisme heen, naar den socialisti-
schen heilstaat zou mogelijk maken.
Trotsky's groote tijd
DAARMEDE begon Trotsky's groote
tijd. Eerst wordt hij volkscommis
saris voor buitenlandsche zaken. Als
zoodanig leidt hij de vredesonderhande
lingen met Duitschland in Brest-Litofsk.
Hoop op een revolutie in Duitschland
bracht hem er toe de onderhandelingen
te rekken. Maar Lenin greep in en
Trotsky teekende. Spoedig daarop ver
wisselde hij van rol en werd hij minister
van oorlog. Een geweldig organisator
bleek hij toen en een opmerkelijk be
hendig bestrijder van contra-revolutio
naire bewegingen.
Trotsky leidde ook den veldtocht tegen
Polen. Uit dien tijd stamt zijn bijnaam:
den Russischen Napoleon. Er was een
vage verwachting, dat deze Oekrajien-
sche Jood eenmaal, steunend op het le
ger, de leiding van zaken in Rusland
zou krijgen. Beidde Trotsky zijn tijd,
wetend, dat hij onder Lenins bewind
toch geen kans zou krijgen?
Tijdens het leven van Lenin bleek
Trotsky herhaaldelijk met den grooten
leider van meening te verschillen. De
nieuwe economische politiek bestreed
hij scherp. Hij schreef pleidooien voor
de snelst mogelijke industrialisatie en
de socialisatie van het landbouwbedrijf.
Maar tenslotte schikte hij zich toch.
Was voor hem niet de schoonste ge
legenheid geopend, toen Lenin in
Januari 1924 stierf? Men kon dat toen
vermoeden. Maar de geschiedenis leerde
anders. Lenins dood was ook het begin
van Trotsky's achteruitzetting. In den
strijd der diadochen moest hij het onder
spit delven.
Door Stalin verslagen
HET is een lanee en taaie strijd ge
weest, waarin men langzamerhand
den nieuwen machthebber zag oprijzen:
den Georgiër Jozef Stalin. Een jaar na
Lenins dood werd Trotsky door het
centraal comité en de centrale commis
sie der communistische partij van zijn
ministerschap ontheven (17 Jan 1925).
Hii kreeg een „categorische, waarschu
wing" zich aan de partiidicipline te on
derwerpen en geen anti-Leninsehe
propaganda meer te maken. Trotsky
zette zijn propagandawerk echter voort
en bestreed fel de politiek van conces
sies aan de meergegoede boeren.
Dat leidde tot het conflict van Octo
ber 1926, toen hij met Zinowjef, Kame-
nef, Sokolnikof e.a. een nieuwe waar
schuwing kreeg cn uit het politieke bu
reau gezet werd. Nu greep de „opposi
tie" naar de oude middelen der samen
zweerders. Er werden geheime drukke
rijen opgericht, die pamfletten ver
spreidden. In vergaderingen werd heftig
gestreden over de orthodoxe leer van
den gestorven Lenin. Langzaam groeide
de beweging der Trotskyisten tot een
gevaar voor de leiding. En terwijl Stalin
in de practuk aan de eischen van de
oppositie concessies deed. trad hij teeen
den leider zelf op. In Januari 1923 werd
Trotsky verbannen naar Wjernv (Alma
Ata) aan de grens van Turkestan en
China.
Ook in de verbanning
nog agitator
De hartstochtelijke agitator vond
echter ook daar geen rust. Want terwijl
de malaria zijn gezondheid steeds ster
ker ondermijnde, wist hii ook uit zijn
verbanningsoord zich nog te laten gel
den en tegen Stalin te werken. In een
brief van midden October 1923 waar
schuwde Trotsky tegen de naderende
contra-revolutie in Rusland. Daarin
verklaarde hij, dat hij reeds de scha-
duw zag van een man te paard, „de
Napoleon van Rusland", die de Sovjet
unie bedreigde. Hii was overtuigd, dat
de politiek van Stalin leidde tot een
militaire staatsgreep. Tenslotte besloot
Stalin zijn tegenstander te verbannen
uit de Sovjet-Unie. Het is niet geheel
duidelijk, waarom Stalin toenmaals
niet. overging tot radicaler maatregelen.
Wellicht had Trotzkv in Rusland toen
maals nog een sterken aanhang.
Met zijn verbanning uit Rusland
begon een zwerversleven voor den
ouden Russischen revolutionair.
Om begrijpelijke redenen was hij
nergens erg welkom. Eerst ver
bleef hij langen tijd in Turkije,
daarna in Noorwegen en in Frank
rijk, tenslotte begaf hij zich naar
Mexico, waar zijn leven thans een
gewelddadig einde heeft gevon
den.
Zonsopgang 6.35 uur.
Zonsondergang 20.51 uur.
(Zooals men weet is iedereen ver
plicht tusschen zonsondergang en
zonsopkomst te verduisteren).
