S50& Een jaar van drukken arbeid Politie-varia dcf&nda 4000 STADSNIEUWS Welvaartsonderzoek in Westelijk Noord-Brabant Een halve Eeuw A.F.C. „Quick" Een nieuwe taak voor onze nijverheid VOOR DE VEREENIGING VAN VRIJZINNIG GODSDIENSTIGEN VOOR MILITAIREN EN MILITAIRE TEHUIZEN VELEN WERKTEN MEDE „Veredelend" moerasgas De tentoonstelling van Floralia ONGENOODE GAST Hij zocht gratis logies... Een verzamelaar Van liechtenisstraffen A Bonnen, die nu geldig zijn N.j STEDELIJK MUSEUM TE VLISSINGEN BESTAAT 50 JAAR UCCES 3 Tuin DE DIRIGENT Paul van Kempen 2e BLAD PAG. 1 AMERSFOORTSCH DAGBLAD WOENSDAG 28 AUGUSTUS 1940 „Nooit is onze arbeid intensiever en uitgebreider geweest dan in het afgeloo- pen jaar", aldus lezen wc in het jaar verslag 10391010 van de „Vereeniging van vrijzinnig godsdienstigen voor mili tairen en militaire tehuizen." De organisatie heeft met graagte mee gewerkt aan de verlichting van de moei lijkheden. die de mobilisatie over zoo veel duizen^n landgenooten gebracht heeft. Met volle kracht functionneerden de tehuizen te Amersfoort, Harder wijk, Apeldoorn en Assen, terwijl tevens vermeld kan worden, dat de vereeniging steun verleende aan de inrichtingen te Li£6e, Leiden en Zuid-Laren. Het hoofdbestuur bestond in het af geloopen jaar uit prof dr. J. Lindeboom, voorzitter te Groningen, ds. A. C. de Rogt, penningmeester te Bergen; dr. R. Miedema. secretaris en tevens voorzit ter van het tehuis te Amersfoort (deze drie heeren vormden tevens het dflge- lijksch bestuur), alsmede uit ds. P. Brakman, voorzitter van het tehuis te Apeldoorn, majoor C. W. Duyne, voor zitter van hel tehuis te Harderwijk, ds. ,T. P. Steenbeek. afd. Friesland te Mant- gum en mr J. Wieringa. voorzitter van het tehuis te Assen. In verband met den sedert 14 Mei geheel gewiizigdon toestand en met de daarop gevolgde opheffing van 'slands weermacht besloot liet H.B. op 22 Juli 1.1. den arbeid der tehuizen te beëindi gen. maar. althans voorloopisr. als ver eeniging diligent Ie blijven. Hei is ech ter niet de bedoeling contributie te hef fen zoolang door de vereeniging geen arbeid wordt verricht. Dr. R. Miedema besluit zijn bijdrage met dank te brengen aan allen, die in den loop der jaren het streven der ver eeniging steunden. De heer G. J. de Nooy brengt verslag Uit ovpr hel militaire tehuis in onze stad. Hij «schrijft; Het behopft zeker wel geen betoog. Hat het afgeloopen vereenigingsjaar een der meest bewogen tijden, ook voor het werk in ons tehuis beeft opgeleverd. Het jaar kenmerkte zich door een zeer groot en goed bezoek aan hel tehuis.-Vele oud-bezoekers van aller lei lichtingen bezochten geregeld het tehuis, voorzoover zij althans in Amersfoort en omstreken gelegerd waren. Op de dagen dat het verlof werd ingetrokken waren het. ook vrouwen en verdere familieleden, die gaarne gebruik maakten van het tehuis om de gemobiliseerde leden der familie te bezoeken. Van vele zijden ondervond men medewerking. Lectuur en versnape ringen werden meermalen toegc; zonden. Niet te vergeten de finan cieel© steun van vele Amersfoort- sche ingezetenen, waard/ior ontspan ningsavonden konden worden geor ganiseerd. In het bestuur kwam geen wijziging. Gezien het finan- tieel verslag had het tehuis met geen groo'te geldelijke moeilijkheden te kampen. Daar de huisvader zelf gemobiliseerd "was, had de huismoeder een zware taak, maar werd daarin trouw ter zijde ge staan door de bezoekers, zoodat zich geen groote moeilijkheden voordeden. Het financieel verslag van het tehuis te dezer stede, gegeven door den pen ningmeester, den heer G. W. v. Duvl. vermeldt als ontvangsten een bedrag van 1279.50. terwijl de uitgaven even eens op 1270,50 sluiten. Het saldo van den dienst 1039'40 bedraagt 84,22. Over de algemeene vereenigingsrekc- ning schrijft de lieer A. C. de Regt: Er valt weinig ter toelichting te zeg gen. Het was een gunstig jaar, waarin allerlei plannen voor de toekomst ge maakt en ten deele ook verwezenlijkt werden. Het laatste blijkt wel uit de vier tehuizen, die naast de Iwpp oude tehuizen subsidie mochten genieten. De regeeringssuhsidie ontbreekt, op de rekening, omdat zij, toen deze rekening werd opgemaakt, nog niet ontvangen was. Verder pleegt een toelichting een beschouwing te houden over inkom sten en uitgaven in verhand met de toekomst. Aangezien echter door de ontbinding van het leger de tehui zen zullen worden opgeheven, is een beschouwing over de toekomst hier overbodig. NIEUWE TELEFOON. AANSLUITINGEN De volgende adressen werden telefo nisch aangesloten; 5458 P. Tijm. Bouwk. Hoofdambt. We deropbouw Boerderijen, Rubens straat 67. 5636 G Wielinga, Luit. Kol. K.N.I.L., I'trechtscheweg 130. 5836 H. Kosian, Cantine Cavalerieka- zerne. UTR. STRAAT 14 TEL. 5294 Naar men wellicht zal weten, wordt door de zuiveringsinstallatie voor riool water op het terrein van den gemeen telijken reinigingsdienst dagelijks een hoeveelheid moerasgas verzameld. Dit zal van heden af naar de gemeente lijke gasfabriek vervoerd worden, ten einde verwerkt te worden tot lichtgas, hetgeen betrekkelijk weinig kosten met zich brengt. Het motto „Wcest zuinig met gas" wordt op deze manier dus in 't groot nageleefd! In aansluiting op ons verslag van gisteren over de Floralia-tentoon- stelling in de Valk, zij nog te vermel den, dat ook bloemenmagazijn „Dian- thus" van A. Wajlert ter opluistering aanwezig is met een collectie bloeiende planten. Opvallend, zijn de fraaie orchi deeën van kweekcrij „Watcrdaal" van D. Kol ff. Tenslotte nog eenige nageko men uitslagen: lc prijs: Francina Papenhuizen. 2e prijs: Lena van Hofslot en Jan Leyenhorst. 3e prijs: Henk Lemaire, Thea Lemaire en Henny van Buren. De tentoonstelling is ook morgen nog geopend en een bezoek ten volle waard. In den afgeloopen nacht heeft een on bekende zich toegang verschaft, tot een woning aan den Leusderwcg. Vermoede lijk was het den onwelkomen gast uit sluitend lc doen om een nacht gratis logies, want in het huis, dat dezer da gen nieuwe bewoners zou krijgen en nog niet volledig gemeubileerd was, wordt niets vermist. Waarschijnlijk heeft dus een zwerver, die door forceeren van een ruitje naar binnen wist te komen, de hand in het spel gehad. Wegens dronkenschap is gisteren in onze stad door de politie een man ge arresteerd en deze man was niet de eerste de beste hij bleek een zéér goede bekende van diverse kantonrech ters. Van den Edelachtbarcn had hij de volgende straffen in'ontvangst mo gen nemen: 3 dagen te Hilversum, 1 dag te Amsterdam, 5 dagen te Zaan dam. weer 1 dag te Hilversum, voor de \ariatie 3 dagen te Haarlem en ten slotte nog eens 1 dag te Amsterdam. Deze verzamelaar van liechtenis straffen is op transport naar Utrecht gesteld, waar hij z'n 14 dagen achter elkaar mag uitzitten. Tegen een slagersjongen, die vleesch- waren vervoerde op een \vi|ze, die niet bepaald de volksgezondheid ten goede kon komen, is proces-verbaal opgemaakt. In den afgeloopen nacht is weer een rijwiel spoorloos verdwenen. Gistermiddag 0111 een uur of zes werd een dertienjarig meisje de politieposi binnengebracht. liet was, terwijl hel achterop een fiets zat, met den linker voet tusschen deVpraken geraakt Een lielite kneuzing en eenige schaafwondies waren er hel resultaat van. Een agent heett een verband gelegd. BURGERLIJKE STAND GEBOREN': Bernardus, z. v. Adrianus rle Wit en Willemina Verwei'; Alida Adrians Thoresia. d. v. Cornelia Welling en ïlhèlmina Adriana van den Berg; Bernardus, z. v. Hendrikus de Wit en Louise Engelina de Vink. GEHUW D: Eellje van der Weij en Trientje Insiena N'iejenhuis. OVERLEDEN: Christina de Kruijff, oud S2 laar, ongehuwd; Pieter Daanscn, oud 57 jaar; Wilhelmina Christina Boel houwer. oud 77 jaar, ongehuwd. TEMPERATUUR VAN HET WATER De temperatuur van het i\ater. in Pe- sie's Bad bedroeg hedenmorgen 64 gr. F. is IS gr. C. Van 26 Augt.e.m. 1 Sent ziin de met „3" genummerde dubbele bonnen van het nieuwe broodbonboekie geldig De bonnen, welke I September nog niet gebruikt zijn, blijven nog geldig t.m. 5 September. Bons 05 t.e.m. 12 (bot er kaart) 21/j ons boter. Bons 05. 0b 07 (vetkaart) 2l/a ons margarine of 21/» ons boter. Bon OS (vetkaart) 21/s ons gesmolten vet of 2'/i ons boter Bons 09. 10. II en 12 (vetkaart) 2ll* ons boter met reductie. Alles geldig van 24 Sept. tot en met IS October. Bon 66: een kilo suiker tot en met 30 Augustus. Bon 74: extra-rantsoen van 1\\ kg suiker tot en met 30 Augustus. Bon 53 l/a pond koffie of '/s ons thee tot en mei 30 Augustus- Bon 40: pond tarwebloem, of tarwemeel of boekweitmeel of rogge meel. of roggebloem, of zelfrijzend bakmeel tot en met 6 Sept. a.s. Bon 14: '/s pond rijst of rijstcmccl tot en met 6 Sept. a s. Bon 27: xh pond havermout of ha vervlokken of gort of grutten tot en met 6 September. Bon 105: 1 ons maïzena of gries- mecl of puddingpoeder tot en met 11 September. Bon 110: 1 ons macaroni of vermi celli of spaghetti tot en met 11 Sep tember. Pctroleumzegef. Periode 5Geldig voor 2 liter petroleum tot en met S September (alleen voor diegenen die daartoe vergunning hebben). UITKNIPPEN EN BEWAREN!! SPORT EN SPEL Het vijftigjarig bestaan zal op bescheiden wijze herdacht worden rA E Amersfoortsche Foolballclub „Quick", welke op 1 October 1S90 opgericht werd, zal aan het. einde van de komende maand het vijftigjarig bestaan herdenken. Naar men weet, heelt zich reeds een paar jaar geleden een commissie gevormd, welke ten doel had gel den bijeen te krijgen, om dit belang rijke feit op overeenkomstige wijze tc vieren. De tijdsomstandigheden zijn inmiddels zeer veranderd. Naar wij vernemen, is er langduiig gede libereerd over de vraag, of hét feest al of niet doorgang rnoet vinden. Tenslotte is' er besloten, om de af geloopen vijftig vereenigingsjaren op bescheiden wijze te gedenken en het origineelc feestprogramma te halveeren. In groote lijnen heeft men het als volgt samengesteld: Zaterdagmiddag 28 September worden op „Dorrestein" juniores- en adspirant- wedstrijden gehouden. Voor de jeugd zal er tevens een matinée zijn. Maandag 30 September is de intieme Oudejaarsavond in de „Wapenroem", de avond welke het vijftigjarig bestaan inluidt. Zaterdag 5 October is de officieele herdenkingsdag met een receptie in Amicitia en diner in „De Witte". Zondag 6 October brengt, de Quick-ve- téranen in het veld tegen andere oudjes, gevolgd door een wedstrijd van het eer ste elftal van Quick tegen Robur et \e- locitas uit Apeldoorn, een vereeniging, welke vele jaren een geregeld en pret tig tegenstandster van de' Amersfoorters was. Deze wedstrijddag wordt besloten met een gezellig samenzijn. D.O.S.A.G.O.V.V. 2—2 De Utrechtsohe Sportweek is gister avond voortgezet met den voetbalwed strijd tusschen D.O.S. en A.G.O.V.V. (Apeldoorn), welke ontmoeting in een 2—2 gelijk spel eindigde. GRAND THcaTRE. Van Vrijdag 23 t/m Donderdag 29 Aug. vertooning van de film „Bal-Pare". Zondag doorloopend, aanvangend om 1.45. 4, 6.15 en 8.15. Zaterdag doorloopend om 2.30. 6 en 8.15. Overige dagen matinée om 2.30 en 's av. om 8.15 uur. Donderdag 2.30 uur matinee niet ver tooning van ..Hans en Grietje". CITY THEATER. Van Vrijdag 23 t/m Donderdag 29 Aug. vertooning van de film „De Jantjes". Zondag doorl., aanvangend om 1.45, 4 6.15 en 8.15. Zaterdag om 2.30. 6 en 8.15 uur. Overige dagen om 2.30 en 8.15 uur. REMBRANDT THEATER. Vertooning van de film Sherlock Holmes. STERHUIS, Korte Beekstraat 4. Voor alie meisjes iederen avond geopend des Zondags van 2 uur. GILDEHUIS A.K G. Zomertentoonstelling OPENBARE LEESZAAL MET JEUGDLEKS ZAAL. Muurhuizen 9.. MUSEUM FLEHITE, Westsingel. - Geopenc dagelijks van 1012 en 14 uur, uitge zonderd Zondag 'r Zaterdag9 1012 en 1 303 uur (Stadgenooten hebben 's Zaterdags vrijen toegang) DE VALK. 27 Aug. t/m 29 Aug. Tentoon stelling van Floralia. Geopend van 2.30 uur tot 9 uur. GRAND THé&TRE. 30 Aug. Prijsuitrei king n. a. v. de Floralia-tentoonstelling. 4.45 uur. Het Amersioortsch Dagblad is aangesloten bij de Vereeniging voor Publiciteitswaarde (Bureaui Tournooiveld 4, 's-Gravenhage), welke op aanvraag aan adverteerders volledige, door accountants gecontroleer de, gegevens omtrent de verspreiding van sns blad verstrekt. Dit blad heeft een dagelijk- sclie oplaag van EXEMPLAREN BINNENLAND DE BOM IN DE KINKERSTRAAT AMSTERDAM, 28 Aug. De waarne mend hoofdcommissaris van politie maakt bet volgende bekend: Hedenmiddag om twee uur zal van het, perceecl Kinkerstraat 43 de daar aanwezig niet-ontplofte bom per auto vervoerd worden langs de Kinkerstraat en den Postjesweg naar een terrein aan den Hoofdweg, waar de bom tot explosie zal worden gebracht. Kinkerstraat, Postjesweg en de daar op uilloopende stralen, tot den afstand van honderd meter zullen door de poli tie geheel worden vrijgehouden van pu bliek, terwijl de bewoners dier straten in liet afgezette gedeelte hun huizen tij dens het transport niet zullen mogen verlaten: Het publiek wordt dringend verzocht alle medewerking te verleenen, aange zien een niet-gevolg-geven aan de ctoor de politie in dezen gegeven hevelen levensgevaarlijk is. OUD KOLONEL J. C. C. PHAFF OVERLEDEN 's-GRAVENHAGE, 28 Aug. In 72 jarigen ouderdom is gisteren te dezer stede overleden de lieer J. C. C. Phaff, gep. kolonel der infanterie. Kolonel Phaff, die in 19923 den mili tairen dienst verliet was ridder 4e kl. der Militaire Willemsorde. De teraardebestelling zal Vrijdag te pl.m. kwart voor twee op Nieuw Eyken- duynen geschieden. VLISSINGEN, 28 Aug Up '2? Aug. 1800, gisteren vijftig jaar geleden, vond te Vlissingen de oprichting en inge bruikneming van de Oudheidskamer plaats. De liefde en zorgen,'die aan het verzamelen en onderhouden van de erf stukken der vaderen met betrekking tot deze historienjke stad werden' be steed, de uitgebreider wordende verza melingen en vele belangrijke schenkin gen, deden deze instelling sinds 1031 met recht en met reden den naam van stedelijk museum veroveren. Derhalve bestond er alle aanleiding dezen vijftig sten verjaardag der instelling te her denken. Uiteraard was alle feestelijk vertoon achterwege gebleven, doch er wordt een gedenkboekje samengesteld, door den archivaris, den heer 11. van Grol. Gistermiddag om drie uur werd in hotel Brittnnnia een druk bezochte re ceptie gehouden. Onder de autoriteiten waren aanwezig prof. dr. van Poelje, waarnemend hoofd van het departe ment van Onderwijs. Kunsten en We tenschappen! vergezeld door mr. van der Ilaagen, chef der afdeeling Kun sten en Wetenschappen van dat depar tement, bet voltallig {gemeentebestuur van Vlissingen, vertegenwoordigers van colleges der musea en oudheidkundige verzamelingen uit Middelburg, hoofden van openbare instellingen, directeuren en leeraren uit onderwijskringen, als mede bestuurderen en vrienden van de jubileerende instelling. Tijdens deze receptie, waarbij fraaie bloemstukken en vele schriftelijke gclukwcnschcn waren ontvangen, sprak de burgemees ter van Vlissingen namens het gemeen tebestuur en het bestuur van bet stede lijk museum een korte bcgroetings- en herdenkingsrede uit. Tiidens de receptie was er een kleine expositie van do voornaamste bezittin gen uit bet museum in do hotelzaal ingericht. INLICHTINGEN OMTRENT NEDERLANDSCHE MILITAIREN 's-GRAVENHAGE, 28 Aug. Het hoofdbestuur van het Nederlandsche Ronde Kruis deelt mode. dat allo ver zoeken om inlichting betreffende ge sneuvelde, gewonde of krijgsgevangen Nederlandsche militairen, met uitslui ting van elke dus ook Duitschc instantie, gericht moeten worden tot het informatiebureau van het Neder landsche Roodc Kruis, Zwaneweg 75, 's-Gravenhage. VARKENSPEST BREUKELEN, 28 Augustus. In de. Vecht- en Voenstreek heerscht op het oogenblik in vrij lievige -mate de var kenspest. Onmiddellijk zijn preventie ve maatregelen genomen tegen uitbrei ding van de gevreesde, besmettelijke ziekte. Op verschillende boerderijen is in de laatste dagen reeds een twintig tal varkens aan 'deze ziekte bezweken. PROF. L. VAN VUUREN OVER ZIJN BREDA, 27 Aug. In de heden middag te Breda gehouden vergade ring van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor westelijk Noord Brabant, heeft prof. L. van Vu u- ren, hoogleeraar te Utrecht, zijn werk over het welvaartsonderzoek in westelijk Noord BrabAnt aan de Kamer aangeboden. Hij werd in de vergadering van de voltallige kamer en in de aanwezigheid van verschei dene autoriteiten verwelkomd dooi den voorzitter der Kamer, ir. A. F. J. Beukers, die eveneens een woord van welkom- sprak tot den vertegen woordiger van den commissaris dei- provincie Noord Brabant, den grif fier Vincent Cleerdin. Prof. van Vuuren gaf in zijn inleiden de rede allereerst een retrospectieve be schouwing over de algemeene oorzaken van het welvaartstekort in Nederland in bet algemeen en in West Brabant in het bijzonder. Daarna kwam hij tot een korte ana lyse van de bedrijfs economische en so ciale toestanden in het gebied der Ka mer. om daarmede te trachten den weg uit. te zetten, die in verband met de nieuwe omstandigheden leiden kan tot het vinden van den weg naar nieuwe welvaart en geluk. Daartoe gaf hij aan de hand van het uitvoerig rapport achtereenvolgens een kort overzicht van de toestanden, zoo als zij nu zijn in de demographische verhoudingen, in de agrarische produc tie en in de nijverheid, om te hesluiten rnet enkele richtlijnen. De toekomst onzer nijverheid Sprekende over de nieuwe toestanden, welke in het West Europa op het con tinent op economisch gëbied in het le ven zullen worden geroepen, onder lei ding \an Duitsche economen, deelde hij mede. in de toekomst voor onze nijver heid een geheel nieuwe taak te zien, die zeker veel bescheidener zal zijn dan te genwoordig. Nederland zal zekere in- dustrieele bedrijven moeten behouden, want geen enkel volk en geen enkel land kan uitsluitend agrarisch gericht zijn. Nederland zal in het nieuwe sys teem Nederland moeten blijven. Wan neer men echter aandringt op een vlucht in de agrarische productie, dan bedoelt men dat uitsluitend met het oog op de bestaande werkelijkheid. PROF. L. VAN VUUREN Hij betreurde het, dat het bedrijf, vooral op de zandgronden, gebaseerd is op den invoer van buitenlandsch kracht voeder voor mcnsch en dier. Men ver gat echter daarbij, dat men het even wicht der natuur verstoorde door de agrarische productie ver uit te houwen boven de krachten van eigen bodem. Het productieproces dient zich tc rich ten, aldus prof. van Vuuren, naar een intensiveering in den tuinbouw en het zuivelbedrijf, waarmede gespaard zal moeten gaan de pluimveeteelt en de, varkensteelt voor het kleine en middel groot e bedrijf. Hij drong er op aan. in dezen tijd het stalvoeder in den grond te brengen voor den komenden winter, wil voor al het vetgehalte van de melk op peil blijven. Hij eindigde zijn betoog met allen op het hart te drukken, dat nog nooit een volk ten onder is gegaan door druk van buiten, doch alleen door het verliezen van het vertrouwen in eigen kracht. Na dankwoorden door den voorzitter der Kamer, had prof. van Vuuren een herinneringspenning der Kamer in ont vangst te nemen alsmede een lexikon in achttien deelen. Namens den commissaris der provin cie werd nog het woord gevoerd door den heer Vincent Cleerdin griffier der provinciale staten van Noord Brabant, die dank bracht aan den samenstel lei- van het rapport en een enthousiast be toog hield over de levenskracht van het Brabantsche volk. IN DEN WAAR GROEIT HET BESTE FRUIT? TT ET spreekt van zelf dat een liefhebber, die slechts een deel van zijn tuin met vruchtboomen heeft beplant, er niet altijd de beste plek aan kan geven, want hij wit er zijn bloementuin toch ook niet aan opof feren. En toch eischt de liefhebber aan den anderen kant weer het uiterste van zijn vruchtboomen. Wanneer de oogst tegen valt, krijgt iedereen de schuld, de leveran cier in-.de eerste plaats, misschien ook de tuinman en soms ook de soort vruchtboom, terwijl aan standplaats en grondsoort in de meeste gevallen niet gedacht wordt. Daarom is het wel eens aardig, om te we ten, hoc en waar een fruittuin eigenlijk moet liggen om van de beste opbrengst verzekerd fc zijn. Een open stuk grond met weinig opgaand geboomte in de buurt, is ideaal. Daar kan ook de wind vrij speling hebben, want hoewel fruitboomen gaarne warmte hebben, kunnen zij den wind met ontberen om hen voor ziekten te behoeden. Hoe meer ingesloten de fruittuin ligt, lioc eerder de boomen aangetast worden door schurft en Monilla, beide voortwoekerende ziekten, veroorzaakt door een zwam. Na de meest ideale ligging komt nu de beste grondsoort aan de beurt. Voor appels en peren is dit lichte, voedzame klei, waar de hoornen voortdurend voedsel kunnen vinden, ook als zij niet geregeld bemest worden. Op deze grondsoort volgt de zware zandgrond met een behoorlijk humusgelial- tc, en leemgrond. Natuurlijk behoeft een liefhebber op lichten grond nog niet tc wanhopen aan een behoorlijke fruitop- brengst, wanneer hij maar humus inwerkt en tevens zorgt voor een geregelde bemes ting. Pruim en kers stellen eigenlijk de zelfde cischcn aan den bodem, terwijl de perzik een meer kalk/wadenden, goed doorlaten- den grond prefereert. Wat het kleine fruit betreft, daarvan zijn de bessen het minst kieskeurig, als dc grondbewerking maar goed is, terwijl zij zich dankbaar toonen voor een bemesting. Frambozen doen het zoowel op lage als op liooge gronden, wanneer op deze laatste de grondbewerking maar goed is, om ze vocht- houdend te maken, want lichte vochthou- dende en tevens voedzame grond is voor frambozen wel het beste. Het koopen van vruchtboomen is voor de meeste liefhebbers loulcr een vertrou wenskwestie en daarom moeten wc vooral geen materiaal betrekken van onbekende adressen. Als waarschuwend voorbeeld diene, dat èèn besmette boom een gevaar is voor den gchéèlcn fruittuin. Ernst Krause schrijft ons: Voor de eerste maal sedert vele jaren zal de dirigent Paul van Kempen in eigen vaderland dirigeeren. In September zal hij met de Philharmonie Dresden een. reeks vveermachtsconcerten geven in Nederland. In den loop van den winter zal hij gevolg geven aan een uitnoodi- ging, twee concerten te leiden in het Concertgebouw te Amsterdam. Slechts voor korten tijd werd Paul van Kem pen geëngageerd aan de Berlijnsche Staatsopera. Mensch en musicus van Kempen hoen ren tezamen. Zij doen ons sympathiek aan reeds bij het eerste ontmoeten. Zijn levensweg is gauw verteld. Ge- horen in de Nederlandsche Universi teitsstad Leiden, wordt hij reeds op 17-. jarigen leeftijd eerste violist hij Men gelberg. Van dat oogenblik af staat het vast: liij wil zelf dirigent worden. Hij is dan concertmeester aan verschillen-* de West-Duitsche orkesten, maar daar naast leidt hij reeds met veel succes het kamerorkest te Dortmund. Eindelijk kan hij het wagen de strijkstok te ver wisselen tegen den dirigeerstok. In 1932 gaat hij als stedelijk muziekbestuurder naar Obcrhausen, in 1933 als muzikaal leider naar de Duitsche muziekschool van den prins Reusz. En dan lukt hem in het jaar 1934 de beslissende sprong naar Dresden: als leider der Philhar monic. Wat een opgang in luttele jaren tijds, welk een opgang wanneer men ook hoort van de eervolle taak die hem te beurt valt aan de Berlijnsche Staats opera. Nadat hij in den afgeloopen win ter reeds een reeks opera-avonden leid de te Berlijn („Don Carlos" en „Mar tha") zal hij in den komenden speel tijd bij meer dan 20 avonden op het podium van de meest representatieve Duitsche opera verschijnen. Generaal- ïntendant Tietjen heelt hem een der belangrijkste premières in opdracht gegeven, n.l. een nog onbekend buiten landsch werk, waarvan hij ook veel verwacht Van Kempen belichaamt het type van den jongen, energieken, dirigent. Niets weekelijks, romantisch of ongebondens merkt men bij hem op. Maar hij is ook geen eenzijdig aanhanger der rhythmiek of eenzijdige vriend van ge weldige dynamische ontladingen. Van Kempen heefj. zin voor alles tegelijker tijd, omdat hij alle voorschriften der partituur gehoorzaamt. Zoo komt Haydn bij hem even goed tot zijn recht als Beethoven, Bruckner, Reger en Strausz. Misschien moet men wel bijzonderen nadruk leggen op van Kempens Bruck- neruitvoeringen, want zij zijn kenschet send voor den aard en de waarde van de diensten, die hij aan de Duitsche kunst bewees. Niet te vergeten daarbij zijn hartstochtelijke overgave voor al wat nieuw en in de toekomst van waar de zal zijn. Een dirigent bij wien alles berust op overheerschende geestelijke en technische tucht is de aangewezene om nieuwe muziek te brengen. En slechts door een vooroordeel is van Kempen gekenmerkt- tegen het slechte. Hij geeft zich alleen moeite voor het goede. De voorbereidende studie is voor hem het beslissende werk. Hij neemt pas rust wanneer het werk (of het nu van Beethoven zij, of wel van Pfitzner, dien hij zoo lief heeft) voor hem inderdaad een geestelijk bezit geworden ia.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 5