S50&
Een jaar van drukken
arbeid
Politie-varia
dcf&nda
4000
STADSNIEUWS
Welvaartsonderzoek in
Westelijk Noord-Brabant
Een halve Eeuw
A.F.C. „Quick"
Een nieuwe taak
voor
onze nijverheid
VOOR DE VEREENIGING VAN VRIJZINNIG
GODSDIENSTIGEN VOOR MILITAIREN EN
MILITAIRE TEHUIZEN
VELEN WERKTEN
MEDE
„Veredelend"
moerasgas
De tentoonstelling van
Floralia
ONGENOODE GAST
Hij zocht gratis logies...
Een verzamelaar
Van liechtenisstraffen
A
Bonnen, die nu
geldig zijn
N.j
STEDELIJK MUSEUM
TE VLISSINGEN
BESTAAT 50 JAAR
UCCES 3
Tuin
DE DIRIGENT
Paul van Kempen
2e BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 28 AUGUSTUS 1940
„Nooit is onze arbeid intensiever en
uitgebreider geweest dan in het afgeloo-
pen jaar", aldus lezen wc in het jaar
verslag 10391010 van de „Vereeniging
van vrijzinnig godsdienstigen voor mili
tairen en militaire tehuizen."
De organisatie heeft met graagte mee
gewerkt aan de verlichting van de moei
lijkheden. die de mobilisatie over zoo
veel duizen^n landgenooten gebracht
heeft.
Met volle kracht functionneerden
de tehuizen te Amersfoort, Harder
wijk, Apeldoorn en Assen, terwijl
tevens vermeld kan worden, dat de
vereeniging steun verleende aan de
inrichtingen te Li£6e, Leiden en
Zuid-Laren.
Het hoofdbestuur bestond in het af
geloopen jaar uit prof dr. J. Lindeboom,
voorzitter te Groningen, ds. A. C. de
Rogt, penningmeester te Bergen; dr. R.
Miedema. secretaris en tevens voorzit
ter van het tehuis te Amersfoort (deze
drie heeren vormden tevens het dflge-
lijksch bestuur), alsmede uit ds. P.
Brakman, voorzitter van het tehuis te
Apeldoorn, majoor C. W. Duyne, voor
zitter van hel tehuis te Harderwijk, ds.
,T. P. Steenbeek. afd. Friesland te Mant-
gum en mr J. Wieringa. voorzitter van
het tehuis te Assen.
In verband met den sedert 14 Mei
geheel gewiizigdon toestand en met de
daarop gevolgde opheffing van 'slands
weermacht besloot liet H.B. op 22 Juli
1.1. den arbeid der tehuizen te beëindi
gen. maar. althans voorloopisr. als ver
eeniging diligent Ie blijven. Hei is ech
ter niet de bedoeling contributie te hef
fen zoolang door de vereeniging geen
arbeid wordt verricht.
Dr. R. Miedema besluit zijn bijdrage
met dank te brengen aan allen, die in
den loop der jaren het streven der ver
eeniging steunden.
De heer G. J. de Nooy brengt verslag
Uit ovpr hel militaire tehuis in onze
stad. Hij «schrijft;
Het behopft zeker wel geen betoog.
Hat het afgeloopen vereenigingsjaar
een der meest bewogen tijden, ook voor
het werk in ons tehuis beeft opgeleverd.
Het jaar kenmerkte zich door een
zeer groot en goed bezoek aan hel
tehuis.-Vele oud-bezoekers van aller
lei lichtingen bezochten geregeld
het tehuis, voorzoover zij althans in
Amersfoort en omstreken gelegerd
waren. Op de dagen dat het verlof
werd ingetrokken waren het. ook
vrouwen en verdere familieleden,
die gaarne gebruik maakten van het
tehuis om de gemobiliseerde leden
der familie te bezoeken.
Van vele zijden ondervond men
medewerking. Lectuur en versnape
ringen werden meermalen toegc;
zonden. Niet te vergeten de finan
cieel© steun van vele Amersfoort-
sche ingezetenen, waard/ior ontspan
ningsavonden konden worden geor
ganiseerd. In het bestuur kwam
geen wijziging. Gezien het finan-
tieel verslag had het tehuis met geen
groo'te geldelijke moeilijkheden te
kampen.
Daar de huisvader zelf gemobiliseerd
"was, had de huismoeder een zware taak,
maar werd daarin trouw ter zijde ge
staan door de bezoekers, zoodat zich
geen groote moeilijkheden voordeden.
Het financieel verslag van het tehuis
te dezer stede, gegeven door den pen
ningmeester, den heer G. W. v. Duvl.
vermeldt als ontvangsten een bedrag
van 1279.50. terwijl de uitgaven even
eens op 1270,50 sluiten. Het saldo van
den dienst 1039'40 bedraagt 84,22.
Over de algemeene vereenigingsrekc-
ning schrijft de lieer A. C. de Regt:
Er valt weinig ter toelichting te zeg
gen. Het was een gunstig jaar, waarin
allerlei plannen voor de toekomst ge
maakt en ten deele ook verwezenlijkt
werden. Het laatste blijkt wel uit de
vier tehuizen, die naast de Iwpp oude
tehuizen subsidie mochten genieten.
De regeeringssuhsidie ontbreekt, op de
rekening, omdat zij, toen deze rekening
werd opgemaakt, nog niet ontvangen
was.
Verder pleegt een toelichting een
beschouwing te houden over inkom
sten en uitgaven in verhand met de
toekomst. Aangezien echter door de
ontbinding van het leger de tehui
zen zullen worden opgeheven, is
een beschouwing over de toekomst
hier overbodig.
NIEUWE TELEFOON.
AANSLUITINGEN
De volgende adressen werden telefo
nisch aangesloten;
5458 P. Tijm. Bouwk. Hoofdambt. We
deropbouw Boerderijen, Rubens
straat 67.
5636 G Wielinga, Luit. Kol. K.N.I.L.,
I'trechtscheweg 130.
5836 H. Kosian, Cantine Cavalerieka-
zerne.
UTR. STRAAT 14
TEL. 5294
Naar men wellicht zal weten, wordt
door de zuiveringsinstallatie voor riool
water op het terrein van den gemeen
telijken reinigingsdienst dagelijks een
hoeveelheid moerasgas verzameld. Dit
zal van heden af naar de gemeente
lijke gasfabriek vervoerd worden, ten
einde verwerkt te worden tot lichtgas,
hetgeen betrekkelijk weinig kosten
met zich brengt. Het motto „Wcest
zuinig met gas" wordt op deze manier
dus in 't groot nageleefd!
In aansluiting op ons verslag
van gisteren over de Floralia-tentoon-
stelling in de Valk, zij nog te vermel
den, dat ook bloemenmagazijn „Dian-
thus" van A. Wajlert ter opluistering
aanwezig is met een collectie bloeiende
planten. Opvallend, zijn de fraaie orchi
deeën van kweekcrij „Watcrdaal" van
D. Kol ff. Tenslotte nog eenige nageko
men uitslagen:
lc prijs: Francina Papenhuizen.
2e prijs: Lena van Hofslot en Jan
Leyenhorst.
3e prijs: Henk Lemaire, Thea Lemaire
en Henny van Buren.
De tentoonstelling is ook morgen nog
geopend en een bezoek ten volle waard.
In den afgeloopen nacht heeft een on
bekende zich toegang verschaft, tot een
woning aan den Leusderwcg. Vermoede
lijk was het den onwelkomen gast uit
sluitend lc doen om een nacht gratis
logies, want in het huis, dat dezer da
gen nieuwe bewoners zou krijgen en nog
niet volledig gemeubileerd was, wordt
niets vermist. Waarschijnlijk heeft dus
een zwerver, die door forceeren van een
ruitje naar binnen wist te komen, de
hand in het spel gehad.
Wegens dronkenschap is gisteren in
onze stad door de politie een man ge
arresteerd en deze man was niet de
eerste de beste hij bleek een zéér
goede bekende van diverse kantonrech
ters. Van den Edelachtbarcn had hij
de volgende straffen in'ontvangst mo
gen nemen: 3 dagen te Hilversum, 1
dag te Amsterdam, 5 dagen te Zaan
dam. weer 1 dag te Hilversum, voor
de \ariatie 3 dagen te Haarlem en ten
slotte nog eens 1 dag te Amsterdam.
Deze verzamelaar van liechtenis
straffen is op transport naar Utrecht
gesteld, waar hij z'n 14 dagen achter
elkaar mag uitzitten.
Tegen een slagersjongen, die vleesch-
waren vervoerde op een \vi|ze, die niet
bepaald de volksgezondheid ten goede
kon komen, is proces-verbaal opgemaakt.
In den afgeloopen nacht is weer een
rijwiel spoorloos verdwenen.
Gistermiddag 0111 een uur of zes werd
een dertienjarig meisje de politieposi
binnengebracht. liet was, terwijl hel
achterop een fiets zat, met den linker
voet tusschen deVpraken geraakt Een
lielite kneuzing en eenige schaafwondies
waren er hel resultaat van. Een agent
heett een verband gelegd.
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN': Bernardus, z. v. Adrianus
rle Wit en Willemina Verwei'; Alida
Adrians Thoresia. d. v. Cornelia Welling
en ïlhèlmina Adriana van den Berg;
Bernardus, z. v. Hendrikus de Wit en
Louise Engelina de Vink.
GEHUW D: Eellje van der Weij en
Trientje Insiena N'iejenhuis.
OVERLEDEN: Christina de Kruijff,
oud S2 laar, ongehuwd; Pieter Daanscn,
oud 57 jaar; Wilhelmina Christina Boel
houwer. oud 77 jaar, ongehuwd.
TEMPERATUUR VAN HET WATER
De temperatuur van het i\ater. in Pe-
sie's Bad bedroeg hedenmorgen 64 gr.
F. is IS gr. C.
Van 26 Augt.e.m. 1 Sent ziin de
met „3" genummerde dubbele bonnen
van het nieuwe broodbonboekie geldig
De bonnen, welke I September nog
niet gebruikt zijn, blijven nog geldig
t.m. 5 September.
Bons 05 t.e.m. 12 (bot er kaart) 21/j
ons boter.
Bons 05. 0b 07 (vetkaart) 2l/a ons
margarine of 21/» ons boter.
Bon OS (vetkaart) 21/s ons gesmolten
vet of 2'/i ons boter
Bons 09. 10. II en 12 (vetkaart) 2ll*
ons boter met reductie. Alles geldig
van 24 Sept. tot en met IS October.
Bon 66: een kilo suiker tot en met
30 Augustus.
Bon 74: extra-rantsoen van 1\\ kg
suiker tot en met 30 Augustus.
Bon 53 l/a pond koffie of '/s ons thee
tot en mei 30 Augustus-
Bon 40: pond tarwebloem, of
tarwemeel of boekweitmeel of rogge
meel. of roggebloem, of zelfrijzend
bakmeel tot en met 6 Sept. a.s.
Bon 14: '/s pond rijst of rijstcmccl
tot en met 6 Sept. a s.
Bon 27: xh pond havermout of ha
vervlokken of gort of grutten tot en
met 6 September.
Bon 105: 1 ons maïzena of gries-
mecl of puddingpoeder tot en met 11
September.
Bon 110: 1 ons macaroni of vermi
celli of spaghetti tot en met 11 Sep
tember.
Pctroleumzegef. Periode 5Geldig
voor 2 liter petroleum tot en met S
September (alleen voor diegenen die
daartoe vergunning hebben).
UITKNIPPEN EN BEWAREN!!
SPORT EN SPEL
Het vijftigjarig bestaan zal
op bescheiden wijze
herdacht worden
rA E Amersfoortsche Foolballclub
„Quick", welke op 1 October
1S90 opgericht werd, zal aan het.
einde van de komende maand het
vijftigjarig bestaan herdenken.
Naar men weet, heelt zich reeds een
paar jaar geleden een commissie
gevormd, welke ten doel had gel
den bijeen te krijgen, om dit belang
rijke feit op overeenkomstige wijze
tc vieren. De tijdsomstandigheden
zijn inmiddels zeer veranderd. Naar
wij vernemen, is er langduiig gede
libereerd over de vraag, of hét feest
al of niet doorgang rnoet vinden.
Tenslotte is' er besloten, om de af
geloopen vijftig vereenigingsjaren
op bescheiden wijze te gedenken en
het origineelc feestprogramma te
halveeren.
In groote lijnen heeft men het als
volgt samengesteld:
Zaterdagmiddag 28 September worden
op „Dorrestein" juniores- en adspirant-
wedstrijden gehouden. Voor de jeugd zal
er tevens een matinée zijn.
Maandag 30 September is de intieme
Oudejaarsavond in de „Wapenroem",
de avond welke het vijftigjarig bestaan
inluidt.
Zaterdag 5 October is de officieele
herdenkingsdag met een receptie in
Amicitia en diner in „De Witte".
Zondag 6 October brengt, de Quick-ve-
téranen in het veld tegen andere oudjes,
gevolgd door een wedstrijd van het eer
ste elftal van Quick tegen Robur et \e-
locitas uit Apeldoorn, een vereeniging,
welke vele jaren een geregeld en pret
tig tegenstandster van de' Amersfoorters
was. Deze wedstrijddag wordt besloten
met een gezellig samenzijn.
D.O.S.A.G.O.V.V. 2—2
De Utrechtsohe Sportweek is gister
avond voortgezet met den voetbalwed
strijd tusschen D.O.S. en A.G.O.V.V.
(Apeldoorn), welke ontmoeting in een
2—2 gelijk spel eindigde.
GRAND THcaTRE. Van Vrijdag 23 t/m
Donderdag 29 Aug. vertooning van de
film „Bal-Pare".
Zondag doorloopend, aanvangend om
1.45. 4, 6.15 en 8.15.
Zaterdag doorloopend om 2.30. 6 en 8.15.
Overige dagen matinée om 2.30 en 's av.
om 8.15 uur.
Donderdag 2.30 uur matinee niet ver
tooning van ..Hans en Grietje".
CITY THEATER. Van Vrijdag 23 t/m
Donderdag 29 Aug. vertooning van de
film „De Jantjes".
Zondag doorl., aanvangend om 1.45, 4
6.15 en 8.15.
Zaterdag om 2.30. 6 en 8.15 uur. Overige
dagen om 2.30 en 8.15 uur.
REMBRANDT THEATER. Vertooning
van de film Sherlock Holmes.
STERHUIS, Korte Beekstraat 4. Voor alie
meisjes iederen avond geopend des
Zondags van 2 uur.
GILDEHUIS A.K G. Zomertentoonstelling
OPENBARE LEESZAAL MET JEUGDLEKS
ZAAL. Muurhuizen 9..
MUSEUM FLEHITE, Westsingel. - Geopenc
dagelijks van 1012 en 14 uur, uitge
zonderd Zondag 'r Zaterdag9 1012 en
1 303 uur (Stadgenooten hebben
's Zaterdags vrijen toegang)
DE VALK. 27 Aug. t/m 29 Aug. Tentoon
stelling van Floralia. Geopend van 2.30
uur tot 9 uur.
GRAND THé&TRE. 30 Aug. Prijsuitrei
king n. a. v. de Floralia-tentoonstelling.
4.45 uur.
Het Amersioortsch Dagblad is aangesloten
bij de Vereeniging voor Publiciteitswaarde
(Bureaui Tournooiveld 4, 's-Gravenhage),
welke op aanvraag aan adverteerders
volledige, door accountants gecontroleer
de, gegevens omtrent de verspreiding van
sns blad verstrekt.
Dit blad heeft een dagelijk-
sclie oplaag van
EXEMPLAREN
BINNENLAND
DE BOM IN DE KINKERSTRAAT
AMSTERDAM, 28 Aug. De waarne
mend hoofdcommissaris van politie
maakt bet volgende bekend:
Hedenmiddag om twee uur zal
van het, perceecl Kinkerstraat 43 de
daar aanwezig niet-ontplofte bom
per auto vervoerd worden langs de
Kinkerstraat en den Postjesweg
naar een terrein aan den Hoofdweg,
waar de bom tot explosie zal worden
gebracht.
Kinkerstraat, Postjesweg en de daar
op uilloopende stralen, tot den afstand
van honderd meter zullen door de poli
tie geheel worden vrijgehouden van pu
bliek, terwijl de bewoners dier straten
in liet afgezette gedeelte hun huizen tij
dens het transport niet zullen mogen
verlaten:
Het publiek wordt dringend verzocht
alle medewerking te verleenen, aange
zien een niet-gevolg-geven aan de ctoor
de politie in dezen gegeven hevelen
levensgevaarlijk is.
OUD KOLONEL J. C. C. PHAFF
OVERLEDEN
's-GRAVENHAGE, 28 Aug. In 72
jarigen ouderdom is gisteren te dezer
stede overleden de lieer J. C. C. Phaff,
gep. kolonel der infanterie.
Kolonel Phaff, die in 19923 den mili
tairen dienst verliet was ridder 4e kl.
der Militaire Willemsorde.
De teraardebestelling zal Vrijdag te
pl.m. kwart voor twee op Nieuw Eyken-
duynen geschieden.
VLISSINGEN, 28 Aug Up '2? Aug.
1800, gisteren vijftig jaar geleden, vond
te Vlissingen de oprichting en inge
bruikneming van de Oudheidskamer
plaats. De liefde en zorgen,'die aan het
verzamelen en onderhouden van de erf
stukken der vaderen met betrekking
tot deze historienjke stad werden' be
steed, de uitgebreider wordende verza
melingen en vele belangrijke schenkin
gen, deden deze instelling sinds 1031
met recht en met reden den naam van
stedelijk museum veroveren. Derhalve
bestond er alle aanleiding dezen vijftig
sten verjaardag der instelling te her
denken. Uiteraard was alle feestelijk
vertoon achterwege gebleven, doch er
wordt een gedenkboekje samengesteld,
door den archivaris, den heer 11. van
Grol.
Gistermiddag om drie uur werd in
hotel Brittnnnia een druk bezochte re
ceptie gehouden. Onder de autoriteiten
waren aanwezig prof. dr. van Poelje,
waarnemend hoofd van het departe
ment van Onderwijs. Kunsten en We
tenschappen! vergezeld door mr. van
der Ilaagen, chef der afdeeling Kun
sten en Wetenschappen van dat depar
tement, bet voltallig {gemeentebestuur
van Vlissingen, vertegenwoordigers van
colleges der musea en oudheidkundige
verzamelingen uit Middelburg, hoofden
van openbare instellingen, directeuren
en leeraren uit onderwijskringen, als
mede bestuurderen en vrienden van de
jubileerende instelling. Tijdens deze
receptie, waarbij fraaie bloemstukken
en vele schriftelijke gclukwcnschcn
waren ontvangen, sprak de burgemees
ter van Vlissingen namens het gemeen
tebestuur en het bestuur van bet stede
lijk museum een korte bcgroetings- en
herdenkingsrede uit.
Tiidens de receptie was er een kleine
expositie van do voornaamste bezittin
gen uit bet museum in do hotelzaal
ingericht.
INLICHTINGEN OMTRENT
NEDERLANDSCHE MILITAIREN
's-GRAVENHAGE, 28 Aug. Het
hoofdbestuur van het Nederlandsche
Ronde Kruis deelt mode. dat allo ver
zoeken om inlichting betreffende ge
sneuvelde, gewonde of krijgsgevangen
Nederlandsche militairen, met uitslui
ting van elke dus ook Duitschc
instantie, gericht moeten worden tot
het informatiebureau van het Neder
landsche Roodc Kruis, Zwaneweg 75,
's-Gravenhage.
VARKENSPEST
BREUKELEN, 28 Augustus. In de.
Vecht- en Voenstreek heerscht op het
oogenblik in vrij lievige -mate de var
kenspest. Onmiddellijk zijn preventie
ve maatregelen genomen tegen uitbrei
ding van de gevreesde, besmettelijke
ziekte. Op verschillende boerderijen is
in de laatste dagen reeds een twintig
tal varkens aan 'deze ziekte bezweken.
PROF. L. VAN VUUREN OVER ZIJN
BREDA, 27 Aug. In de heden
middag te Breda gehouden vergade
ring van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor westelijk Noord
Brabant, heeft prof. L. van Vu u-
ren, hoogleeraar te Utrecht, zijn
werk over het welvaartsonderzoek
in westelijk Noord BrabAnt aan de
Kamer aangeboden. Hij werd in de
vergadering van de voltallige kamer
en in de aanwezigheid van verschei
dene autoriteiten verwelkomd dooi
den voorzitter der Kamer, ir. A. F.
J. Beukers, die eveneens een woord
van welkom- sprak tot den vertegen
woordiger van den commissaris dei-
provincie Noord Brabant, den grif
fier Vincent Cleerdin.
Prof. van Vuuren gaf in zijn inleiden
de rede allereerst een retrospectieve be
schouwing over de algemeene oorzaken
van het welvaartstekort in Nederland in
bet algemeen en in West Brabant in het
bijzonder.
Daarna kwam hij tot een korte ana
lyse van de bedrijfs economische en so
ciale toestanden in het gebied der Ka
mer. om daarmede te trachten den weg
uit. te zetten, die in verband met de
nieuwe omstandigheden leiden kan tot
het vinden van den weg naar nieuwe
welvaart en geluk.
Daartoe gaf hij aan de hand van het
uitvoerig rapport achtereenvolgens een
kort overzicht van de toestanden, zoo
als zij nu zijn in de demographische
verhoudingen, in de agrarische produc
tie en in de nijverheid, om te hesluiten
rnet enkele richtlijnen.
De toekomst onzer nijverheid
Sprekende over de nieuwe toestanden,
welke in het West Europa op het con
tinent op economisch gëbied in het le
ven zullen worden geroepen, onder lei
ding \an Duitsche economen, deelde hij
mede. in de toekomst voor onze nijver
heid een geheel nieuwe taak te zien, die
zeker veel bescheidener zal zijn dan te
genwoordig. Nederland zal zekere in-
dustrieele bedrijven moeten behouden,
want geen enkel volk en geen enkel
land kan uitsluitend agrarisch gericht
zijn. Nederland zal in het nieuwe sys
teem Nederland moeten blijven. Wan
neer men echter aandringt op een
vlucht in de agrarische productie, dan
bedoelt men dat uitsluitend met het oog
op de bestaande werkelijkheid.
PROF. L. VAN VUUREN
Hij betreurde het, dat het bedrijf,
vooral op de zandgronden, gebaseerd is
op den invoer van buitenlandsch kracht
voeder voor mcnsch en dier. Men ver
gat echter daarbij, dat men het even
wicht der natuur verstoorde door de
agrarische productie ver uit te houwen
boven de krachten van eigen bodem.
Het productieproces dient zich tc rich
ten, aldus prof. van Vuuren, naar een
intensiveering in den tuinbouw en het
zuivelbedrijf, waarmede gespaard zal
moeten gaan de pluimveeteelt en de,
varkensteelt voor het kleine en middel
groot e bedrijf.
Hij drong er op aan. in dezen tijd het
stalvoeder in den grond te brengen
voor den komenden winter, wil voor
al het vetgehalte van de melk op
peil blijven. Hij eindigde zijn betoog
met allen op het hart te drukken,
dat nog nooit een volk ten onder is
gegaan door druk van buiten, doch
alleen door het verliezen van het
vertrouwen in eigen kracht.
Na dankwoorden door den voorzitter
der Kamer, had prof. van Vuuren een
herinneringspenning der Kamer in ont
vangst te nemen alsmede een lexikon in
achttien deelen.
Namens den commissaris der provin
cie werd nog het woord gevoerd door
den heer Vincent Cleerdin griffier der
provinciale staten van Noord Brabant,
die dank bracht aan den samenstel lei-
van het rapport en een enthousiast be
toog hield over de levenskracht van het
Brabantsche volk.
IN DEN
WAAR GROEIT HET BESTE FRUIT?
TT ET spreekt van zelf dat een liefhebber,
die slechts een deel van zijn tuin met
vruchtboomen heeft beplant, er niet altijd
de beste plek aan kan geven, want hij wit
er zijn bloementuin toch ook niet aan opof
feren. En toch eischt de liefhebber aan den
anderen kant weer het uiterste van zijn
vruchtboomen. Wanneer de oogst tegen
valt, krijgt iedereen de schuld, de leveran
cier in-.de eerste plaats, misschien ook de
tuinman en soms ook de soort vruchtboom,
terwijl aan standplaats en grondsoort in de
meeste gevallen niet gedacht wordt.
Daarom is het wel eens aardig, om te we
ten, hoc en waar een fruittuin eigenlijk
moet liggen om van de beste opbrengst
verzekerd fc zijn. Een open stuk grond met
weinig opgaand geboomte in de buurt, is
ideaal. Daar kan ook de wind vrij speling
hebben, want hoewel fruitboomen gaarne
warmte hebben, kunnen zij den wind met
ontberen om hen voor ziekten te behoeden.
Hoe meer ingesloten de fruittuin ligt, lioc
eerder de boomen aangetast worden door
schurft en Monilla, beide voortwoekerende
ziekten, veroorzaakt door een zwam.
Na de meest ideale ligging komt nu de
beste grondsoort aan de beurt. Voor appels
en peren is dit lichte, voedzame klei, waar
de hoornen voortdurend voedsel kunnen
vinden, ook als zij niet geregeld bemest
worden. Op deze grondsoort volgt de zware
zandgrond met een behoorlijk humusgelial-
tc, en leemgrond. Natuurlijk behoeft een
liefhebber op lichten grond nog niet tc
wanhopen aan een behoorlijke fruitop-
brengst, wanneer hij maar humus inwerkt
en tevens zorgt voor een geregelde bemes
ting.
Pruim en kers stellen eigenlijk de zelfde
cischcn aan den bodem, terwijl de perzik
een meer kalk/wadenden, goed doorlaten-
den grond prefereert.
Wat het kleine fruit betreft, daarvan zijn
de bessen het minst kieskeurig, als dc
grondbewerking maar goed is, terwijl zij
zich dankbaar toonen voor een bemesting.
Frambozen doen het zoowel op lage als op
liooge gronden, wanneer op deze laatste de
grondbewerking maar goed is, om ze vocht-
houdend te maken, want lichte vochthou-
dende en tevens voedzame grond is voor
frambozen wel het beste.
Het koopen van vruchtboomen is voor
de meeste liefhebbers loulcr een vertrou
wenskwestie en daarom moeten wc vooral
geen materiaal betrekken van onbekende
adressen. Als waarschuwend voorbeeld
diene, dat èèn besmette boom een gevaar
is voor den gchéèlcn fruittuin.
Ernst Krause schrijft ons: Voor de
eerste maal sedert vele jaren zal de
dirigent Paul van Kempen in eigen
vaderland dirigeeren. In September zal
hij met de Philharmonie Dresden een.
reeks vveermachtsconcerten geven in
Nederland. In den loop van den winter
zal hij gevolg geven aan een uitnoodi-
ging, twee concerten te leiden in het
Concertgebouw te Amsterdam. Slechts
voor korten tijd werd Paul van Kem
pen geëngageerd aan de Berlijnsche
Staatsopera.
Mensch en musicus van Kempen hoen
ren tezamen. Zij doen ons sympathiek
aan reeds bij het eerste ontmoeten.
Zijn levensweg is gauw verteld. Ge-
horen in de Nederlandsche Universi
teitsstad Leiden, wordt hij reeds op 17-.
jarigen leeftijd eerste violist hij Men
gelberg. Van dat oogenblik af staat het
vast: liij wil zelf dirigent worden. Hij
is dan concertmeester aan verschillen-*
de West-Duitsche orkesten, maar daar
naast leidt hij reeds met veel succes het
kamerorkest te Dortmund. Eindelijk
kan hij het wagen de strijkstok te ver
wisselen tegen den dirigeerstok. In 1932
gaat hij als stedelijk muziekbestuurder
naar Obcrhausen, in 1933 als muzikaal
leider naar de Duitsche muziekschool
van den prins Reusz. En dan lukt hem
in het jaar 1934 de beslissende sprong
naar Dresden: als leider der Philhar
monic.
Wat een opgang in luttele jaren tijds,
welk een opgang wanneer men ook
hoort van de eervolle taak die hem te
beurt valt aan de Berlijnsche Staats
opera. Nadat hij in den afgeloopen win
ter reeds een reeks opera-avonden leid
de te Berlijn („Don Carlos" en „Mar
tha") zal hij in den komenden speel
tijd bij meer dan 20 avonden op het
podium van de meest representatieve
Duitsche opera verschijnen. Generaal-
ïntendant Tietjen heelt hem een der
belangrijkste premières in opdracht
gegeven, n.l. een nog onbekend buiten
landsch werk, waarvan hij ook veel
verwacht
Van Kempen belichaamt het type van
den jongen, energieken, dirigent. Niets
weekelijks, romantisch of ongebondens
merkt men bij hem op. Maar hij is
ook geen eenzijdig aanhanger der
rhythmiek of eenzijdige vriend van ge
weldige dynamische ontladingen. Van
Kempen heefj. zin voor alles tegelijker
tijd, omdat hij alle voorschriften der
partituur gehoorzaamt. Zoo komt
Haydn bij hem even goed tot zijn recht
als Beethoven, Bruckner, Reger en
Strausz.
Misschien moet men wel bijzonderen
nadruk leggen op van Kempens Bruck-
neruitvoeringen, want zij zijn kenschet
send voor den aard en de waarde van
de diensten, die hij aan de Duitsche
kunst bewees. Niet te vergeten daarbij
zijn hartstochtelijke overgave voor al
wat nieuw en in de toekomst van waar
de zal zijn. Een dirigent bij wien alles
berust op overheerschende geestelijke
en technische tucht is de aangewezene
om nieuwe muziek te brengen. En
slechts door een vooroordeel is van
Kempen gekenmerkt- tegen het slechte.
Hij geeft zich alleen moeite voor het
goede.
De voorbereidende studie is voor hem
het beslissende werk. Hij neemt pas
rust wanneer het werk (of het nu van
Beethoven zij, of wel van Pfitzner, dien
hij zoo lief heeft) voor hem inderdaad
een geestelijk bezit geworden ia.