Luchtgevechten boven
Engeland duren
onafgebroken voort
NIEUWE PHASE IN
OORLOGVOERING
Engeland krijgt schepen
van Amerika
DE EEMLANDER
Woensdag 4 September 1940
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 57
Verwoestingen
in de steden
De Engelsche
vloot
De terugkeer der
Elzassers
Poolsche vliegers bij
Warschau geland
Inlichtingen over de
Grebbelinie
gegeven
Toenemende intensiteit der Duitsche
luchtaanvallen op Engeland
Berlijn stelt een
gunstige
prognose
AMERSFOÖRTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per maanden voor Amersfoort i.95; per maand 0.65; per
week 0.15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
'rtIJS DER AOVcKÏtulitN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „fcCEITJES" bij vooruitbetaling 15 regelt
50 cent. elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
BERLIJN, 3 September (D.N.B.). Bij de aanvallèn der Duitsche
jagers en gevechtsvliegtuigen op Zuid-Engeland is het, naar het
D.N.B. verneemt, vanochtend tot verscheidene luchtgevechten geko
men, waarbij volgens de tot dusverre ontvangen berichten 39 Britsche
vliegtuigen werden neergeschoten. Bij aanvallen op Britsche vliegvel
den werden nog vijftien vliegtuigen op den grond vernield. Tot dus
verre worden twaalf Duitsche vliegtuigen vermist.
De Duitsche luchtaanvallen hebben ook des middags voortgeduurd.
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben verscheidene militaire doelen
in Zuid-Engeland met bommen aangevallen. Er ontstonden hier en
daar weer luchtgevechten, waarbij Engelsche vliegtuigen werden
neergeschoten.
Volgens te Stockholm ontvangen recente berichten uit Londen is de schade, die
door de Duitsche bomaanvallen in verschillende steden van Zuid- en Midden-
Engeland is aangericht, zóó groot, dat zij kan. worden vergeleken met de verwoes
tingen in Warschau en Rotterdam. Boven een heele reeks Engelsche steden hangt
een ondoordringbare, breede rookwolk, afkomstig van branden, die vuurzuilen
van vele meters hoogte hebben doen ontstaan. De aanblik van deze brandende
steder is verschrikkelijk en heeft een verpletterend effect op de stemming der
bevolking.
Het frontbericht van het D.N.B.
luidt:
In tegenstelling tot de levendige
activiteit der Engelsche vliegers in
de laatste dagen zijn, naar uit het
weermachtsbericht van 3 Septem
ber blijkt, ditmaal geen noemens
waardige vluchten naar Duitsch-
land gemaakt. Alleen in Zuid-
tWest Duitschland werden des
nachts hier en daar bommen neer
geworpen, zonder dat zij groote
schade aanrichtten. Dit opvallen
de verschijnsel zal men nauwelijks
kunnen verklaren met te wijzen
op ongunstigen weerstoestand.
Dit zou ook in strijd zijn met het feit,
idat gisteren het Duitsche luchwapen in
onverminderde mate is opgetreden. Al
staat dit ook niet volkomen vast. men
zal toch de veronderstelling niet van de
hand kunnen wijzen, dat de laatste bij
zonder succesvolle Duitsche aanvallen
op Britsche vliegvelden in Midden- en
Zuid-Engeland niet zonder invloed zijn
gebleven.
Het eerste oorlogsjaar
LONDEN, 3 September. (D.N.B.). In
een overzicht van de Daily Mail over
het eerste oorlogsjaar staan de volgende
opmerkelijke zinnen: Te land was het
een rampjaar, ter zee hebben wij ons
best gedaan. Wij willen ons echter geen
iluusies maken over den algemeenen
illusies maken over den algemeenen
De vijand kan een inval hij ons doen of
niet, in ieder geval maakt hij gebruik
van deze campagne om ons te verhinde
ren onze legers in het Nabiie Oosten en
in Afrika te versterken. Niemand in ons
land mag zich er over verwonderen,
wanneer de vijand binnenkort zich keert
tegen de landen in het Oosten der Mid-
dellandsche Zee om zich den toevoer
van olie uit. Iran en Irak te verzekeren.
Wij zullen groote problemen op te lossen
hebben. Wij hebben nieuwe methodes en
nieuwe mannen noodig.
De operaties van het leger in den
loop van het vorige, jaar hebben ons
getoond, dat onze leiding precies zoo
gefaald heeft als de Fransche en den
oorlog, waarin zij gewikkeld was.
niet begreep. Thans eerst beginnen
zij juist te denken. Leiders met ge
dachten. die nog afkomstig zijn uit
de jaren 19141918. moeten volko
men uit de leidende posities verdwij
nen.
De Times moet in een beschouwing
over de eerste twaalf oorlogsmaanden
toegeven, dat het verloop van de mili
taire operatics ieder verrast heeft, aan
gezien men niet had verwacht, dat de
Duitsche plannen met zulk een nauw
keurigheid en zoo'n vooruitzienden blik
waren opgesteld.
Vrijmoedig wordt vervolgens toegege
ven. dat Engeland heel wat tegenslagen
heeft moeten beleven. Wij hebben, zoo
schrijft de Times, een reeks ergere stra
teeische catastrophen moeten verduren
dan de grootste pessimist nog voor een
jaar zich had kunnen indenken.
Generuul-veldmaarscliulk Kesselring
ontving te Brussel de vertegenwoordi
gers der buitenlandsche pers in België
Foto Weltbild)
Inwoners van Britsch-Somaliland komen na de bezetting van dit gebied door de
Italiaansche troepen zich ter onderwerping aanmelden
WASHINGTON, 3 September. (D.N.B.). Naar officieel verluidt,
is tusschen Engeland en de Vereenigde Staten een overeenkomst
gesloten, waarbij de Vereenigde Staten talrijke vloot- en luchtbases
en Britsche bezittingen in den Atlantischen Oceaan voor 99 jaren
pachten en daarvoor Engeland de onmiddellijke beschikking over 50
verouderde torpedoboot jagers geven.
Naar Associated Press meldt, is
officieel medegedeeld, dat Enge
land de regeering der Vereenigde
Staten de definitieve verzekering
heeft gegeven, dat het de Britsche
vloot nooit zal overgeven of tot
zinken brengen, wanneer de wate
ren om de Britsche eilanden voor
de Engelsche oorlogsschepen on
houdbaar zouden worden. De
vloot zal als. laatste redmiddel (in
the last resort) naar de overzee-
sche gewesten worden gezonden
ter verdediging van andere deelen
van het Rijk.
Het reizen van het onbezette
Frankrijk naar huis zeer
primitief
BERLIJN, 3 Sept. Het D.N.B.
verneemt uit Straatsburg opmerke
lijke bijzonderheden over de omstan
digheden, waaronder zich de terug
keer der Duitsche Elzassers naar
hun haardsteden voltrekt. De terug
gekeerden hebben de reis van het
onbezette Frankrijk naar huis ge
maakt op veewagens, waarop zij
dicht opeengepakt, zonder eenige
'gelegenheid om te zitten en onder
de primitiefste hygiënische voor
waarden twee dagen en twee nach
ten lang hebben doorgebracht. Naar -
gemeld wordt, hebben de Franschen
ook reeds bij de evacuatie zeer
slecht wagonmateriaal beschikbaar
gesteld, zoodat b.v. van een enkel
transport, dat in de Dordogne aan
kwam, drie personen overleden wa
ren.
Uit mondelinge berichten van de te
ruggekeerden blijkt, dat men de nog in
het onbezette Frankrijk achtergebleven
Duitsche Elzassers door het verspreiden
van afschrikwekkende berichten over
Duitschland tracht terug te houden. Zoo
wordt o.a. beweerd, dat zij onderge
bracht zullen worden in concentratie
kampen in Polen, dat de treinen met
repatrieerende Elzassers hij het passee-
ren van de demarcatielijn meermalen
door Duitsche soldaten met machinege
weervuur ontvangen worden, en dat het
raadzaam is, de door de N.S.V. uitge
reikte spijzen en dranken te weigeren,
daar men niet kan weten, of zij wellicht
vergiftigd zijn.
Daar staat het feit tegenover, dat de
vluchtelingen bij hun aankomst door
zusters van de N.S.V. eri mannen van
den rijksarbeidsdienst bereidwillig ont
vangen, terstond verzorgd en in auto
bussen naar hun haardsteden verder
vervoerd worden.
Te Toulon en Marseille, aldus vertelde
een jonge matroos uit den Elzas, ver
blijven talrijke Elzassers, soldaten en
burgers, wien het volkomen onbekend
gebleven is. dat voor hen de mogelijk
heid bestaat, naar hun vaderland terug
te keeren. Zij gaan spoedig aan heim
wee ten gronde, doch men zegt. hun
steeds: gij kunt niet meer te.rug. Dè
Duitschers hebben het binnenreizen
verboden.
Na aanval op Berlijn vlogen
zij in Oostelijke richting
verder
BERLIJN. 3 Sept. (D.N.B.) Naar
hier bekend wordt is bü den laat-
sten luchtaanval der Royal Air Force
op Berlijn een der vliegtuigen, die
aan den aanval deelnamen, niet
naar het Westen teruggevlogen,
maar heeft den vlucht in Oostelijke
richting voortgezet. Bij Frankfort
aan de Oder werd de machine door
het Duitsche luchtafweergeschut
hevig onder vuur genomen.
Tot verbazing der Duitsche instanties
zochten de vijandelijke vliegers draad
loos contact met een vliegveld bij Frank
fort en verzochten het vliegveld bij
Okiece in de nabijheid van Warschau
er van in kennis te stellen, dat zij het
voornemen hadden daar te- landen. Zij
verzochten de landingsbakens in wer
king te stellen.
Inderdaad landde het toestel kort
daarop op het aangegeven vliegveld.
Het bleek, dat het toestel behoorde
tot de vliegergroep van het „Pool
sche leger" van generaal Sikorski.
De bemanning, voormalige Poolsche
vlieger officieren, hadden zich vrijwillig
aangemeld voor het ondernemen van
een aanval op Berlijn. De Poolsche vlie
gers verklaarden, dat zij de zinneloos
heid van den strijd hadden ingezien en
bereid waren alles wat de Duitsche in
stanties interesseerde, te vertellen, wan
neer men hen op vrije voeten liet. Deze
toezegging werd hun gegeven.
Dienstplichtige moest zich
verantwoorden voor het
Hoog Militair
Gerechtshof
's GRAVENHAGE, 3 Sept. We
gens het als militair opzettelijk be
kend maken van inlichtingen om
trent middelen van verdediging aan
een ander dan die daarmede uit den
aard zijner betrekking hekend map
zijn. had zich heden voor het hoog
militair gerechtshof de dienstplichti
ge soldaat M. A. P. te verantwoor
den.
Het. betroffen inlichtingen over de op
stelling van de Grebbelinie. die deze sol
daat in Januari te Utrecht aan een res-
taurantbezoekcr meermalen had ver
strekt in de veronderstelling dat deze
inlichtingen voor Engeland van belang
konden zijn in den strijd tegen Duitseh
land, en voor welk misdrijf de krijgs
raad den soldaat tot drie jaar gevange
nisstraf had veroordeeld met aftrek van
preventief (van 27 Januari tot 23 Mei
j.l.) en met ontslag uit den dienst en
ontzegging van de bevoegdheid om bij
de gewapende macht te dienen.
Beklaagde zeide. dat hij niet opzette
lijk verraad had gepleegd, doch in de
meening, dat Duitschland onze vijand
was, de inlichtingen had gegeven aan
iemand, die ze wellicht zou kunnen
doorgeven aan Engeland.
De president repliceerde hierop, dat
Duitschland heelemaal onze vijand niet
was en dat het gepleegde feit in ieder
geval als. verraad moest worden be
schouwd.
De advocaat-fiscaal vroeg bevestiging
van het vonnis.
Mr. van Everdingcn. als raadsman
voor beklaagde optredend, achtte zon
der den ernst van het feit te willen mis
kennen dezen jongeman iemand, die
de portee van zijn daad niet heeft begre
pen. Het prychiatrisch rapport gewaagt
ten. aanzien van dezen beklaagde van
neiging tot grootspraak en loslippigheid
iemand, die alle mogelijke dingen ver
wart Drie jaren gevangenisstraf zouden
hem volgens pleiter, volkomen waarde
loos maken. Als verzachtende omstan
digheid geldt, dat de jongeman geen
geld heeft aangenomen en dat de teeke
n ineen en gegevens nimmer op hun be
stemming zijn gekomen, nog afgezien
van de omstandigheid dat zij reeds on
zichzelf vrijwel waardeloos waren. Der
halve drong pleiter aan op plaatsing
van bekl. in een psvehopatengestieht.
bijv. voor den tiid van een iaar.
De uitspraak van het Hof volgt later.
BERLIJN, 4 September
ONVERPOOSD en met onverminderde heftigheid gaan de Duit
sche luchtaanvallen op Engeland voort. Thans wordt ook van
Britsche zijde medegedeeld, dat Duitsche vliegtuigen bij honderdtal
len en in opeenvolgende golven tot diep in het binnenland van Groot-
Brittannië doordringen en daar groote schade aanrichten. Des te op
merkelijker is, dat de Duitsche pers deze grootscheepsche operaties
niet meer in dezelfde mate op den voorgrond plaatst als tot dusverre
het geval was. Wellicht is dit zoo te verklaren, dat de verscherpte
luchtoorlog reeds als een normaal verschijnsel wordt beschouwd.
Na den 24sten Augustus heefL Lpn het begin van een nieuwe phase gesigna
leerd. Deze is thans tot volle ohfpjroiing gekomen. De te Londen verblijvende
correspondenten voor neutrale landen hebben met belangstelling geconstateerd,
dal de Duitsche aanvalsformaties met steeds wisselende tactiek zich aan de om
standigheden weten aan te passen en er thans toe zijn overgegaan zich op hun
doel te werpen. Tal van waarnemers berichten, dat de Duitsche machines bij
hun aanvallen tot zeer laag bij den grond duiken en men stelt in deze kringen
reeds de vraag, of de intensiteit van de Duitsche luchtactie der laatste dagen,
gepaard gaande met nieuwe aanvalsmethoden. wellicht reeds de voorbereiding
is op het toebrengen van den „knock out"-stoot tegen Engeland.
Merkwaardige uitlatin
gen van Hoare Belisha
BERLIJNSCHE kringen leveren
slechts een sober commentaar
en stellen slechts vast, dat het ef
fect van de Duitsche aanvallen op
Engeland duidelijk uit de beschou
wingen van neutrale waarnemers
spreekt en dat er bovendien uit
blijkt, welk een groote, operatieve
bewegingsvrijheid het Duitsche
luchtwapen reeds verworven heeft
in het Britsche luchtruim. Ook de
Britsche berichten worden als veel
beteekenend beschouwd, in het
bijzonder het bericht over de Duit
sche aanvallen tijdens het week
einde, waarvan de vernielende uit
werking openlijk wordt toegege-
De van Duitsche zijde bekend
gemaakte verhouding der verlies
cijfers wordt te Berlijn met groote
voldoening geregistreerd, en als een
gunstige prognose voor den te ver
wachten, beslissenden eindstrijd in
den oorlog tusschen Engeland en
Duitschland aangemerkt.
De pauzen tusschen de
krijgsoperaties
In een terugblik op het eerste oor
logsjaar maakt de bekende publicist
overste Soldan, gewag van de uitermate
geringe verliezen, die de groote Duit
sche overwinningen in het Oosten, het
Noorden en het. Westen hebben gekost.
Hierin heeft de oorlog aan Duitsche
zijde zich tot dusver sterk van den
Wereldoorlog 19141918 onderschei
den. Nu ligt het in het algemeen in den
aard der gevechten, die een snel ver
loop hebben, dat zij minder verliezen
opleveren. Dit feit. verklaart echter niet
alles.
Men kan hier van een verdienste der
leiding spreken, die zich van den aan
vang af zich bewust er van is geweest,
dat deze oorlog met de gebruikelijke
middelen nooit tot een militaire beslis
sing zou kunnen leiden. Zij hee.ft nieu
we wegen gezocht en die gevonden.
Zoo wordt begrijpelijk, waarom
tusschen de afzonderlijke veldtoch
ten tusschen den oorlog in Po
len en het offensief in het Westen
was dit bijzonder opvallend
groote pauzen in acht genomen zijn.
Deze dienden tot. voorbereiding. Zij
kwamen voort uit den wil om zich
zooveel zekerheid te verschaffen, als
in een oorlog maar eenigszins mo
gelijk is. Tegelijkertijd zat hierbij
het streven voor, om iedere onder
neming tot een goed einde te bren
gen met een zoo gering aantal ver
liezen als menschelijkerwijze ge
sproken bereikt kon worden.
In het licht dezer beschouwingen
mag men zeker ook de jongste pauze
van den oorlog bezien, dat ongetwijfeld
door rusteloozen arbeid aari de voor
bereiding van beslissende operaties he-
heerscht werd.
Een der meest verbitterde tegen
standers van Duitschland, de vroe-
gere Britsche minister van oorlog,
Hoare Belisha, rekent in het tijd
schrift „News of the World" uit,
dat Duitschland's positie ten aan
zien van kolen, ijzererts en alle me
talen. zich in de eerste 12 oorlogs
maanden aanmerkelijk verbeterd
heeft. Alleen reeds op het gebied
von koper, een voor den oorlog be
langrijk metaal, beschikt Duitsch
land thans over 28.000 ton meer dan
einde 1939.
Hoare Belisha geeft toe, dat Duitsch
land voorziening van twee andere me
talen, lood en zink, zich verdubbeld
heeft en dat het, in tegenstelling met
de Geallieerden, over groote voorraden
alluminium en antimonium beschikt.
Doch niet alleen op het gebied van mi
neralen, doch ook op dat van andere
grondstoffen heeft Duitschland winst
geboekt. Zoo beschikt het over drie
maal zooveel cellulose als in hd begin
van den oorlog en over aanzienlijk
meer vlas en wol. Hoare Belisha be
sluit zijn artikel met de woorden dat
ondanks alles de banier van de zaak
der Geallieerden hoog waait".
Te Berlijn merkt men op, dat Hoare
Belisha een motiveering voor dit opti
misme aan zijn leger schuldig blijft.
Men vult de beschouwingen van «ien
Engclschen minister nog aan me» eon
vertoog over de olie-voorziening van
uDitschland. De strijd in Frankrijk
heeft een groot verbruik van brandstof
gevergd en de voortdurende luclitope-
raties der laatste weken en meer nog
de eindfase van den strijd tegen En
geland stellen aan dit land hooge
eischen.
De olie-behoefte van Duitsctuand is
evenwel volkomen gedekt en heel wat
gunstiger dan die van Engeland. De
aanvoeren van Rusiaud en Roemenië
hebben regelmatig en overeenkomstig
de bepalingen van de verdragen met
die landen plaats. De aanvter uit Roe
menië is zelfs gestegen, daar. sinds de
deelneming van Italië aan den oorlog,
bijna de geheele Roemeoiische oliepro
ductie ter beschikking staat, waarvan
tot dat oogenblik. zooals bekend, onge
zeer 70 pet. naar Engeland ging.
Eqii belangrijke factor voor de Duit
sche olie-voorziening vormden ook de
in Nederland, België en Frankrijk vei
lig gestelde voorraden, die volgens een
verklaring van Rijksmaarschalk Goe-
ring grooter waren dan het totale ge
bruik van het Duitsche luchtwapen tij
dens de krijgsverrichtingen sinds den
tienden Mei. De Duitsche voorraden
behoeven dan ook practisch in het. ge
heel niet. aangesproken te worden.
Intusschen ontwikkelt zich dc op
brengst van de' eigen Duitsche produc
tie van synthetische benzine in stijgen
de lijn. Ten slotte wordt verklaard, dat
door de Britsche luchtaanvallen geen
enkele brandstofvoorraad van eenige
betcekenis vernietigd is, noch aan de
Duitsche productie eenige schade is toe
gebracht.
DE STRIJD IN OOST-AFRIKA
LONDEN, 3 Sept. (Reuter). Offici
eel wordt bevestigd, dat de Britsche troe
pen zich ten Zuiden van Boena aan de
grens van Kenya terugtrekken.
DE VERDUISTERING
Zonsopgang 20.21 uur.
Zonsopgang 6.57 uur.
(Zooals men weet is iedereen ver
plicht tusschen zonsondergang en
zonsopkomst te verduisteren).
