ROZENDAAL'S
LAATSTE BERICHTEN
LEGITIMATIEPLICHT
VOOR ALLE INWONERS
„In den roep om vernieuwing
is geen enkel nieuw
element aanwezi g"
J. THIER
Beperkingen voor het verkeer en voor
zwervende kooplieden
Geen vliegers
meer!
NIEUWE BONS:
Britsch Koninklijk
huis naar Canada?
L. Onvlee Sr.
90 jaar
Advertentiën
B. Rombach
Handelsschool - Giessen
HEEFT DE LESSEN
H E R V AT!!
AANVANG NIEUWE
CURSUSSEN
Erkend
H andelsinstituut
H. E. Wensink
Ie BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1940
's-GRAVENHAGE. 7 Septem
ber. Op bevel van den commis
saris-generaal voor de openhare
veiligheid, den hoogeren S.S.- en
politieleider, zijn vier verordenin
gen uitgevaardigd, die in het laat
ste verordeningenblad voor het
bezette Nederlandsche gebied ge
publiceerd zijn en die belangrijke
en ten deele ingrijpende voor
schriften inhouden. Alle inwo
ners hebben den plicht deze voor
schriften consciëntieus in acht te
nemen ter vermijding van gevoe
lige straffen en strenge dwang
maatregelen.
In de eerste plaats is door de secreta
rissen-generaal van de departementen
van binnenlandsclie zaken en van justi
tie voor a I I e Nederlandsche staatsbur
gers boven 15 jaar die in Nederland wo
nen of er verblijven, met ingang vafi 1
October 1940 een algemeene ligitimatie-
plicht ingevoerd.
Dit verplicht lederen Nederlander in
het bezette Nederlandsche gebied,
steeds een van een foto voorzien offi
cieel identiteitsbewijs (officiéél foto
legitimatiebewijs) bij zich te hebben, dat
hem in staat stelt zich te allen tijde be
hoorlijk te Iegitimeérèn,
Het bewijs moet worden afgegeven
door een Nederlandsche instantie. Het
officieele foto-legitimatiebewijs mag"
niet worden uitgegeven voor een lange-
ren tijdsduur dan een jaar. Een uitzon
dering is gemaakt voor het paspoort, dat
naar gelang van zijn geldigheidsduur
voor behoorlijke legitimatie kan wor
den gebruikt.
Het identiteitsbewijs moet behalve
'den naam en de voornamen bevatten
dèn geboortedatum, de geboorteplaats,
het beroep, de gemeente van inwoning
en het adres, zoomede-de handteeke-
ning van den houder, voorts den datum
,van uitgifte, het dienstzegel van de in
stantie, die het bewijs "heeft uitgereikt,
alsmede de handteekening van den be
voegden ambtenaar, die het bewijs
heeft uitgereikt.
Wie niet in het bezit is van een zoo
danig officieel bewijs, kan zich er een
doen uitreiken door de bevoegde ge
meentelijke instantie op het raadhuis.
De plicht van de buitenlanders en
statenloozen om te allen tijde een geldig
paspoort bij zich tè dragen, wordt, door
deze verordening niét ter zijde gezet.
Zooals gezegd, moet iedere inwoner
een dergelijk officieel bewijs altijd bij
zich dragen. De houder is Verplicht het
bewijs onverwijld terug te geven aan
de instantie, die het uitgegeven heeft,
wanneer zijn naam of zijn beroep ver
andert of wanneer in het algemeen
een wezenlijke verandering in zijn per
soonlijke gegevens intreedt. Het bewijs
moet voorts ingeleverd worden, wan
neer 'een nieuw bewijs wordt, uitgereikt.
Eenslotte moet iedere houder het ver
lies van zijn geldige bewijs onverwijld-
melden bij de instantie, die het beeft
uitgereikt.
Wie zijn legitimatieplicht niet nakomt,
moet rekening houden met naast de
alegemeene bestraffing, een voorloopige
gevangenhouding ter identificatie van
zijn persoon.
De kuststreek
Terwijl deze verordening over de
legitimatieplicht voor het geheele be
zette Nederlandsche gebiedt geldt, heb
ben de bevoegde secretarissen-generaal
nog twee verordeningen uitgevaardigd,
die, wat betreft het gebied van hun
werking, slechts betrekking hebben op
de Wadden-eilanden, zoomede op het
kustgebied van het bezette Nederland
sche gebied, dat begrensd wordt door
'de lijn (met inbegrip van de plaatsen)
Den Helder. Nood-Hollmdsch kanaal,
Alkmaar, Uitgeest, Beverwijk, Velzen,
Santpoort, Haarlem, Heemstede, Ben-
nebroek, Hillegom, Lisse, Sassenheim,
Warmond, Leiden, Voorschoten, Leid-
schendam, Veenweg, Vlieland. BerkeL
Bergechenhoek, Oudeverlaat. Nieuwer-
kerk, Schinkel. Kapelle. Kinderdijk, Al-
blasserdam, Papendrecht, Dordrecht,
6poorlijn tot Breda, Ulvenhout en Zuid
waarts tot de Belgische grens in de
richting van Meerle en van hier langs
de Belgisch-Nederlandsche grens tot
aan de zee.
De voornaamste verordening is die
van den secretaris-generaal van het de-
parlement van justitie over de beper
kingen van het verkeer. Volgens deze
verordening is het met ingang van 9
September 1940 aan allen, die niet Rijks-
Duitschers zijn. tot nader order verba
den zich tusschen 22 uur en 4 uur bui
tenshuis te begeven inde bovenom
schreven gebieden.
Deze verordening vormt een belang
rijke uitbreiding van de reeds op 28
Augustus uitgevaardigde verordening
omtrent bijzondere maatregelen in het
belang van de luchtbescherming, welke
verordening zich vooral bepaalde tot
een beperking van het motorrtjtuieen-
verkeer en tot een verbod van het be
treden van het duingebied tijdens den
nacht
De nieuwe verordening over verkeers-
beperkingen is practisch een algemeen
uitgaansverbod in de genoemde gebie
den voor de nachtelijke uren. Niet ge
troffen door het uitgaansverbod worden
de leden van de Nederlandsche politie
en brandweer, van de Nederlandsche
grensbewaking en van den luchtbescher
mingsdienst, personen die in ambulan
ces en reddingsdiensten werkzaam zijn.
dokters en vroedvrouwen, voor zoover
hun verblijf in de open lucht voor de
vervulling van ambtsplichten of van
beroepsplichten noodig is. en wel slechts
voor zoover daarbij de ambtelijke be
voegdheidskring of de normale arbeids
sfeer niet .wordt overschreden.
In dit verband moot in het bijzonder
de aandacht worden gevestigd op het
feit, dit degenen, die tot de bovenge
noemde groepen van personn behooren,
zich tusschen 22 en 4 uur slechts binnen
hun territoriaal ambts- of beroepsgebied
mogen bewegen.
Zoo is het ook b.v. noodzakelijk, dat
een inwoner, die des nachts een dokter
noodig heeft, zich in beginsel wendt tot
den meest nabij wonenden arts en niet
bijvoorbeeld een dokter ontbiedt, die
door het bezoek aan dezen patiënt zijn
normaal territoriaal arbeidsterrein moet
overschrijden. Bijzondere wenschen moe
ten in de huidige omstandigheden ter
zijde worden gesteld. Het verbod" tot
uitgaan heeft voorts geen betrekking op
hulpzoekenden in aantoonbare gevallen
van zware ziekte of ongeval.
Tenslotte is voor -diegenen, voor wie
in zeer bijzondere gevallen, zooals b.v.
dringende beroepsgronden, het nako
men van het verbod tot uitgaan niet
mogelijk is. een regeling getroffen door
het beschikbaarstellen van meer spe
ciale vergunning, welke moet worden
aangevraagd bij den voor de betreffen
de provincie bevoegden districtscom
mandant van de rijksveldwacht, met
bijveefing van twee pasfoto's. In de ste
den Rotterdam en Den Haag moeten
deze aanvragen worden gericht tot den
hoofdcommissaris van politie.
De beslissing omtrent 'het uitreiken
van deze speciale vergunning berust bij
den stafofficier van de Duitsche Ord-
nungspolizei bij den gevolmaohtige van
den Rijkscommissaris. Uitdrukkelijk
wordt er op gewezen, dat de uitreiking
van een dergelijke speciale vergunning
alleen in zeer bijzondere gevallen moge
lijk is, zoodat het aanvragen van ver
gunningen, die niet voldoende gegrond
zijn, en waaraan geen algemeen open
baar belang gemoeid is, moet worden
gekomen. De. speciale vergunning is
slechts geldig tezamen met een ambte
lijke fotolègitimatie.
Per^pnen, die naar den maatstaf van
bovenbedoelde verordening van 28
Augustus 1940 toestemming hebben voor
bet bestrijden van motorvoertuigen in
den tijd tusschen 22 en 4- uur
hebben behalve deze toestemming even
eens noodig een dergelijke speciale ver
gunning van ontheffing van het verbod
tpt uitgaan. Wie evenwel voor den
nacht een rijvergunning heeft of nog
zal ontvangen, krijgt ook vanzelfspre
kend op aanvraag deze speciale vergun
ning.
De controle op dit uitgaanverbod zal
ten strengste worden gehandhaafd. De
strafbedreigingen voor handelingen in
strijd met het verbod gewagen er van,
dat degenen die in strijd hiermede han
delen, rekening hebben te houden met
de zwaarste straffen. Tegelijkertijd
wordt het misbruik van een uitgereik
te speciale vergunning met straf be
dreigd. Wie ter verkrijging van een
bijzondere vergunning onware opgaven
doet, stelt zich eveneens aan straf bloot.
Een andere verordening van den se
cretaris-generaal van het ministerie van
binnenlandsche zaken, van den secreta
ris-generaal van het ministerie van jus
titie en van dien van handel, nijverheid
en scheepvaart verbiedt met ingang van
9 September voor de Waddeneilanden
en voor het boven omschreven kustge
bied de uitoefening van plaats tot plaats
trekkende kooplieden en andere onder
nemers ('rondtrekkende ondernemingen)
Wat onder een rondtrekkende onder
neming te verstaan is kan als alge
meen bekend worden verondersteld.
Voorzichtigheidshalve is in deze veror
dening echter nog een nauwkeurige be
gripsdefinitie van de rondtrekkende on
derneming opgenomen, zoodat alle twij
fel daaromtrent is opgeheven. De rond
trekkende ondernemer, die van nu af
er van afziet van plaat6 tot plaats te
trekken en zijn bedrijf in zijn woon
plaats, of in de plaats waar hij op dit
oogenblik vertoeft voortzet, kan met dit
bedrijf voortgaan. Hij mag echter niet
meer de woon- of verblijfplaats in de
boven omschreven kuststreek verlaten.
Als een dergelijke verandering in zijn
bedrijf niet mogelijk is, zal hij goed
doen de kuststreek te verlaten om in
het binnenland zijn trekkend bedrijf
verder te kunnen uitoefenen.
Door een andere verordening van den
secretaris-generaal van het departe
ment van justitie is uit een oogpunt
van veiligheid van het luchtverkeer
het oplaten van vliegers van welke
söort ook. in heel Nederland tof. nader
order verboden, en is op overtreding
van dif verbod straf gesteld.
Het is buiten kijf, dat veel bepalingen
van de genoemde vier verordeningen
een zekeren nieuwe instelling van de
bevolking vereischen en min of meer
belangrijke beperkingen voor het per
soonlijken economische leven ten gevolge
zullen hebben. Het algemeen belang ech
ter, dat bij de uitvaardiging vin de ver
ordeningen heeft voorgezeten, vcreischt
dat alle inwoners het zich tot een plicht
rekenen de hier opgelegde verplichtin
gen en verboden nauwgezet na te ko
nten.
Aan de Duitsche organen van politie
en weermacht en aan de Nederlandsche
politie is opdracht, gegeven streng te
waken op de nakoming van deze veror
deningen en zonder pardon tegen over
treders op te treden. Bij een verstandige
houding der bevolking zal de uitvoering
van ingrijpende bepalingen der verorde
ningen wel niet op moeilijkheden stuiten
TIJDELIJK DUITSCHE
TELEFONISTEN
Op de grootste Nederland
sche telefoonkantoren
's-GRAVENHAGE, 7 September.
Ten behoeve van een vlotte af
wikkeling van het telefoonverkeer
van en met de Duitsche bezetting
in Nederland zijn bij wijze van
t ij del Ij ken maatregel op de
grootste telefoonkantoren Duitsche
telefonisten ingeschakeld, die be
schikken over een zeker aanlal te
lefoonverbindingen, welke op afzon
derlijk daarvoor ingerichte telefoon
posten zijn verbonden.
De afwikkeling van het Nederland
sche telefoonverkeer zal onder de
zen maatregel niet lijden, aangezien
met de ter zake bevoegde Duitsche
autoriteiten is overeengekomen, dat
het mede tot de taak van de Duit
sche telefonisten behoort voor zoo
ver daartoe gelegenheid bestaal,
haar zorg te wijden aan de afwik
keling van het Nederlandsche tele
foonverkeer, ingeval dit dreigt te
vertragen. Zij zullen die afwikke
ling in voorkomende gevallen op de
zelfde zorgvuldige Wijze behartigen
al6 het telefoneerend publiek van
de Nederlandsche telefonisten ge
wend is.
Petroleum
's-GRAVENHAGE, 7 Sept. De secre
taris-generaal, waarnemend hoofd van
•het departement van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart maakt bekend, dat de
duur van de eerstkomende distributie-
periode voor petroleum, in verband met
het beschikbaarhouden van een zoo
groot mogelijken voorrraad gedurende
de wintermaanden, wordt gebracht op
acht weken.
Gedurende het tijdvak van 9 Septem
ber a.s. tot en met 3 November a.s. zal
de met „periode 6" gemerkte pctroleum-
zegel recht geven op het koopen van
twee liter petroleum.
Extra brood
's-GRAVENHAGE. 7 Sept. De secre
taris-generaal, waarnemend hoofd van
het departement van landbouw en vis-
scherij maakt bekend, dat aan manne
lijke arbeiders belast met het aardap
pelen- en bietenrooien tot 1 November
a.s. extra broodrantsoenen op basis van
100% mogen' worden verstrekt.
Deze tijdelijke extra verstrekking
heeft alleen betrekking op brood en niet
op boter of vet.
Arbeiders, die gedurende deze periode
andere oogstwerkzaamheden verrichten
en vrouwelijke werkkrachten komen
hiervoor niet in aanmerking.
AANGETEEKENDE ZENDINGEN
NAAR DUITSCHLAND
's-G-RAVÈN1IAGE, 7 Sept.. In het
postverkeer met Duitschland was het
tot nog toe alleen mogelijk, brieven en
briefkaarten aangeteekend te verzenden
Van heden af is ook aanteekening van
drukwerken, monsters, acten, gemengde
zendingen en pakjes toegelaten.
BEZOEK AAN WINSCHOTEN
WINSCHOTEN, 7 Sept. De Beauf-
tragte des Reichskommissars für die
Provinz Groningen, dr. Conring, verge
zeld door den commissaris der provin
cie rnr. J. Linthorst Iloman, bezocht
gisteren Winschoten. Begeleid door den
burgemeester begaf het gezelschap zich
allereerst naar de school voor hijzon
der lager onderwijs voor geestelijk on-
volwaardigen, welke door kinderen uit
Winschoten en. omstreken wordt be
zocht..
Vervolgens werd de nieuwe drukinkt-
fabriek van de N.V. chemische industrie
Gembo bezocht, waarna ten stadhuize
dr. Conring werd ingelicht over de ont
wikkeling en de huidige positie der
stad.
STOCKHOLM, 7 Sept. (D.N.B.)
Volgens in Zweden ontvangen be
richten doen in de Ver. Staten hard
nekkige geruchten de ronde, volgens
welke de Britsche koninklijke fami
lie zeer binnenkort naar Canada zou
verhuizen. De meeste leden van het
koninklijk»huls hebben Londen ver
laten en vertoeven op het oogenblik
in Schotland. De Britsche Admirali
teit heeft nauwkeurige plannen uit
gewerkt voor het overbrengen van
het Koninklijk Huis naar de Nieuwe
Wereld.
In verscheidene havens van de West-
Schotsche kust worden twee groote
kruisers en een groot aantal torpedoja
gers tot dit doel in gereedheid gehou
den. Zou het vertrek noodzakelijk wor
den dan zullen eerst de koningin-moe
der en de kinderen van het koningspaar
weggebracht worden.
liet koningspaar zelf wil met het oog
op de stemming der bevolking zoo lang
mogelijk blijven. Onder alle omstandig
heden zou de vlucht van het Koninklijk
Huis pas dan aan het Engelsche pu
bliek worden medegedeeld, wanneer
alle leden der familie veilig op Cana-
deeschen bodem zouden zijn aangeko
men. De koning zelf zal in dit geval
waarschijnlijk Toronto als residentie
kiezen.
PLECHTIGE BIJZETTING VAN
VLAAMSCHEN KARTELAAR
BRUSSEL. 7 Sept. (V.P.B.) Het
stoffelijk overschot van Joris van Seve-
ren zal van Abeville naar Brugge wor
den overgebracht, waar een plechtige
lijkdienst zal worden gehouden en waar
een iéder, die dat wenscht, hem de laat
ste eer zal kunnen bewijzen. Na deze
kerkelijke nationale plechtigheid zal het
worden bijgezet te Bakkem, het geboor
tedorp van dén Ylaamschen martelaar.
Prof. Slotemaker de Bruine:
's-GRAVENHAGE, 7 Septem
ber. Hedenmiddag zijn in. het
Kurhaus te Scheveningen verga
deringen gehouden, uitgaande van
de A.R. Kieskringcentrale te
*s-Gravenhage en de Kamerkring-
vereeniging der C.H.-Unie. De
eerste vergadering ving aan te 2
uur, de tweede vergadering begon
te halfvijf. In de beide vergaderin
gen hebben prof. dr. J. R. Slote
maker de Bruine en dr. H. Colijn
redevoeringen uitgesproken.
Prof. Slotemaker de Bruïne zeide o.m.
het volgende:
Er gaat een algemeene roep om ver
nieuwing rond; daarvan zullen zich al
len moeten doordringen. Het is dan ook
wel zeer waarschijnlijk, dat wij midden
in de geboorte van nieuwe dingen staan.
Alleen is het onmisbaar, dat zulk een
oordeel gegrond is op de lessen der his
torie, niet op de fantasie. De wereldge
schiedenis in tijdvakken verdeelen is niet
ieders werk. De historie leert, dat uitge
breide oorlogen een enorme wijziging
brengen op politiek, economisch en so
ciaal erf; ja, dat zij de gansche geestes
gesteldheid omzetten. Dit mag dus ook
thans worden verwacht.
•Hier ligt dan een speciale roeping voor
christenen, d.i. voor hen, die de leiding
der historie niet zien in de handen van
menschen, doch van God.
De eisch en verwachting van het nieu
we moet echter gevuld zijn en dus-meer
wezen dan een frase of een mode.
Wie nu den roep om vernieuwing ont
leedt, wordt teleurgesteld; want daarin
is geen enkel nieuw element aanwezig.
Er zijn wel stok-oude dingen, b.v. dat be
langhebbenden in een groote vergadering
met aplomb eischen stellen zonder cenig
oog voor de hndgetaire zijde. Indien zoo
iets eindelijk werd nagelaten, zou dat een
nieuw en zeer gelukkig element beteeke-
nen.
De onderwerpen, waarover het
gaat, zijn vooral vier in aantal: werk
loosheidsbestrijding, economische or
dening, staatkundige heroriëntee
ring, cultureel-geestelijke vernieu
wing. Op geen dezer gebieden wordt
iets gevraagd, dat niet reeds lang be
pleit is.
Soms trachten zij, die nimmer een voet
aan den grond 'kregen, van de omstandig
heden gebruik te maken, hetgeen Poch
nieuw, noch voornaam is. Soms zijn per
sonen eri groepen thans voorstander van
hetgeen zij tot nog toe steeds bestreden
hebben.
Is hier een wezenlijke verandering
van overtuiging in het spel, dan kan spr.
zich daarover verheugen; hij vreest
echter voor een al te haastige bekeering,
die in haar tegendeel zou omslaan, in
dien de wind keeren zou.
De bestrijding der werkloosheid is een
zaak van de eerste orde. niet enkel om
economische maar vooral ook om mo-
reele redenen. De regeering heeft zich
reeds jaren in deze beijverd. Spr. las
uit den mond van een Nederlander de
bewering, dat veel gedaan is voor de
werkloozen. doch niets tegen de werk
loosheid; zoo iéts signaleert men alleen.
Op het gebied der economische orde
ning zijn nieuwe dingen groeiende. Vol
gens spr. is het geen fantasie, dit te voor
spellen: doch hij acht dit onderwerp on
geschikt om er een grootsche volksbe
weging mede te stuwen.
Op staatkundig terrein is een dub
bele vernieuwing onmisbaar.'De ver
splintering in het partijwezen moet
worden tegengegaan; met name be
langengroepen zijn op politiek erf
uit den booze. Echter pleit spr.
geenszins voor de vorming van één
partij, dié allen zou omvatten; de
onmiskenbare verscheidenheid in
ons volk zal in de geleding van par
tijen haar weerslag moeten vinden;
een kunstmatige eenheid zou ons
verarmen.
Behalve de bestrijding der versplin
tering is bestrijding van de ontaarding
der democratie onmisbaar. Naast een
sterk regeergezag acht 'spr. volksinvloed
onmisbaar.
Op staatkundig terrein is grootsch
vemieuwingswerk te verrichten.
Eindelijk de cultureel-geestelijke vra
gen. Hier is de eigenlijke vernieuwing
onmisbaar, omdat alle echte yolksver-
nïeuwing van binnen uit verkregen
worden moet en noch door wetten, noch
door organisatie verkregen kan worden.
En deze kan niet verkregen worden
zonder geestelijke krachten in den die
pen religieusen zin van dit woord.
Daarmede is als onvoldoende af
gewezen het streven om cultureel-
geestelijk te helpen met verwerping
van geestelijke kracht en het stre
ven om de volkseenheid ie bereiken
door onderschikking van het gees
telijke aan het nationale.
Hieruit volgt een afwijzing van de fu
sie-gedachte, die het karakteristieke van
de onderscheiden groepen wil oplossen.
Ook samenbinding van allen, die op
geestelijk beginsel hun arbeid doen, is
noodzakelijk doch is mede in vollen
gang. Tusschen al de protestantsche ker
ken bestaat een levendig contact; even
zoo tusschen de christelijke kringen, die
werken inzake school, jeugd, sociaal
werk, politiek werk, inwendige zending
enz. Tot een gezamenlijk werken in deze
richting roept spr. allen op, die de waar
de der geestelijke goederen erkennen en
branden van begeerte óm het volksge
heel te dienen.
Rede van dr. Colijn
Dr Colijn's rede bewoog zich rond
een drietal punten: Nederland in het
verleden in het heden en in de toe
komst
Wat het eerste punt aangaat treft nog
immer, dat er zoovelen zijn, die een
veroordeelend vonnis uitspreken over
het Nederland van vóór Mei 1940. Dat
zulks in de eerste verwarrende weken
na 14 Mei het geval was, behoeft geen
verwondering Je wekken, in die eerste
dagen heeft ieder van ons wel eens wat
gedaan, gezegd of geschreven, wat hij
nu niet of althans niet op die wijze zou
hebben gedaan. Maar dat de veroordee-
Ifng van het Nederlandsche verleden,
sociaal, zelfs wat het geestelijke leven
betreft, aanhoudt, dat verwondert wel.
Spreker blijft nog altijd van oor
deel en hij zet dat nader uiteen,
dat ons land onder de volken van
Europa met eere mocht worden
genoemd, al is hij geenszins blind
voor de gebreken. Men behoeft
zich niet onnoodig te beroemen op
wat wij èn in Europa èn in Azië
beteekenden om vol te houden,
dat er geen grond is voor een ver
oordeeling van het verleden op de
wijze als veelal geschiedt.
Wat de toestand van Nederland in het
heden aangaat, waarmede spr. bedoelt
den tijd waarin het land door den over
winnaar bezet is, deze wordt gekenmerkt
door een roep van alle kanten om her
vorming. om herstel, om vernieuwing.
Uit welken hoek deze vernieuwings
drang ook komt, in een opzicht, is bij vrij
wel gelijk, n.l. in zijn afkeer van degenen
die vroeger het land hebben bestuurd.
Het merkwaardige daaibij is ver
der, dat de vernieuwers in Nederland
waarschijnlijk onder eikaar niet min
der verdeeld zijn dan de oude poli
tieke partijen waren.
Wat. spr. betreft, hij zou buitengewoon
verblijd zijn," wanneer wij op. het gebied
van sociale wetgeving, woningbouw,
volksgezondheid, onderwijs, geestesvrij
heid zullen kunnen houden, wat wij had
den. En indien degenen, die na ons ko
men, ons 'koloniaal bewind in de toe
komst, op even voortreffelijke wijze zul
len voeren als in het verleden het geval
was.
Alleen ons staatsbestel zal, ook als wij
volledige onafhankelijkheid verkrijgen,
op de helling hioeten.
Alleen is spr. van oordeel, dat men
gedurende den 'bezettingstijd zidh niet
kan bezig houden met hervormin
gen in ons staatswezen. Dat zal tot
later moeten wachten.
Velen meenen, dat men wat moet doen,
vooral om gevaren die men duchtte kee
ren. Uit zulk een onbestemde vrees voor
toekomstige gevaren is de Nederlandsche
Unie geboren, Spr. betoogt, dat de twee
de Ned. Unie een soort schuilkelder ge
worden is voor ben, die bevreesd zijn voor
de groep, die door den heer Mussert wordt
geleid.
Spr. zette nogmaals uiteen, waarom
zijn geestverwanten zich met den opzet
der tweede Ned. Unie niet kunnen ver
eenigen. Aan de eerste Ned. Unie heeft
hij krachtig medegewerkt, omdat daar
uitgegaan werd van de saambinding
van de krachten, stroomingen, organisa
ties, die in het Nederlandsche volk werk
zaam waren, terwijl de tweede Ned. Unie
zeer duidelijk zich richt op verdwijning
van het bestaande en de vorming van
eenhcidsinstituten, waarin het geheele
Nederlandsche volksleven behoort te
worden opgesloten.
Dit brengt natuurlijk mee, dat de die
pere levensovertuiging geen invloed
meer hebben kan op de staatkundige en
sociale wilsvorming. Op zichzelf erkent
spr. de wenschelijkheid van een alge
meene uiting van den geest des volks
voor zoover deze niet met het Neder
landsche^ extremisme meegaat. En dat is
stellig 85 a 90 procent van het volk.
Maar dat kan alleen slagen, wanneer
men rekening houdt met de gecompli
ceerde geestelijke structuur van het Ne
derlandsche volk. Op dat doel had de
eerste Ned. Unie zich ingesteld en daar
mede houdt de tweede Nederl. Unie geen
rekening.
Wat de toekomst aangaat, zal onze
positie bij het sluiten van den vrede
worden geregeld. Hoe die vrede tot
stand zal komen, hoe de vredesver
dragen er zullen uitzien, niemand die
het zeggen kan. Toch zijn wij niet ge
heel zonder aanwijzingen over de toe
komst.
Spreker herinnerde aan de redevoe
ringen van den Rijkscommissaris d.d. 29
Mei en 27 Juli en brengt uit. elk dier
redevoeringen enkele gedachten naar
voren. Spreker concludeert, dat door de
bezettende macht niet gevorderd zal
worden, dat wij ons eigen Nederland
sche karakter zullen verloochenen en
dat wij bij onze politieke wilsvorming
zelf den weg zulien kunnen bepalen,
dien wij begeeren te volgen.
Maar aan den anderen kant zullen
wij ook goed doen die beteekenis niet
te overschatten in dien zin, dat wij alle
toestanden en verhoudingen na den
vrede zullen zien terugkeeren, zooals
ze waren vóór den lOden Mei. Hef zal
noodig zijn. dat wij met beide voeten
op den grond blijven staan en een open
oog hebben voor de veranderingen, die
op het continent van Europa reeds in
getreden zijn of nog intredèn zullen.
Men zal verstandig doen met. de ge
dachte te aanvaarden, dat nu Frankrijk
als groote mogendheid weggevallen is
de Duitsche stem op het vasteland van
Europa de sterkste worden zal. Spr. kan
evenmin als iemand anders den sluier,
die de toekomst bedekt, wegnemen. Maar
dit baart hem niet de meeste zorg. Wie
steunt op den Bijbel en de historie van
zijn volk kent, die kan met vasten tred
door het leven gaan. En voorts zullen
wij wijs handelen wanneer wij de re
aliteit van de nieuwe verhoudineen niet
uit het oog verliezen, want alleen als
wij ook met die realiteit rekenen kun
nen wij het den Bilderdijk van 1811
nazeggen:
Holland uit. het stof eerezen.
zal opnieuw ons Holland wezen.
OMTREK
BAARN. De heer L. Onvlee Sr. al
hier, rustend hoofd van de oudste Chr.
school, hoopt Donderdag 12 September
den 90-jarigen leeftijd te bereiken.
De jubilaris, die nog een uitstekende
gezondheid geniet, heeft een heelen staat
van dienst achter den rug.
Op 1 Februari 1878 trad de heer On
vlee op als hoofd van de op dien dag
geopende School met den Bijbel te Ber
gen op Zoom. Vandaar vertrok hij naar
IJlst om in 1889 het Christelijk onder-
wijs te Baarn te gaan dienen.
De heer Onvlee heeft naast zijn ge
wone dagtaak nog heel veel werk mogen
verzetten, uitnemende leerkrachten voor
het Chr. onderwijs- opgeleid en op alle
terrein des levens medegearbeid. Zoo
vroeg naast de school de kerk zijn
krachten in het ambt van ouderling.
Van de Antirev. Kiesvereen. was hij
voorzitter, waarvan hij nog eere-voorzit-
ter is. Van het Provinciaal Couiité der
A.R. Partij'nam hij jarenlang het secre
tariaat waar. Ook het werk der Evan
gelisatie en dat van de Ge'ref. Drankbe
strijding, evenals de actie voor de V.U.
en de Jeugdorganisaties, hebben van
zijn werkkracht, kennis en gaven pro
fijt mogen trekken.
(Standaard)
Mensendieck-leeraar
BILDERDIJKLAAN 4
heeft zijn lessen
HERVAT
BEEKENST. LAAN 39
Anno 1924
TYPEN (uitsl. clubjes v. 4
pers. Sinds jaren 'door ons
jnet succes toegepast!).
STENO, svst. PONT Groote
BOEKHOUDEN, TALEN
(Oude tarieven gehandhaafd)
Dir.: A. v. d. GIESSEN,
Examinator/Accountant
Zie ex. uitsl. A.B.K.O. d. bl.
MAGNETISEUR
Amersfoortschestraat 126
BARNEVELD
houdt zitting Arnh.straat 31
ingang Calé Taria.
Dinsdag van 2—4 uur
IMachineschrijven
Stenografie (Groote)
Ned. Alph.
Kortschrift
Handelscorres
pondentie
Ned. en Mod. talen
Secretaresse
Middenst Diploma
Algem.
Handelskennis
Examinator
Arnh.weg 19 TeL 4638
H. v. GALEN LAST
Utrechlscheweg 79. Tel. 4729
EEN NIEUWE KLAS...
EEN NIEUWE TASCH...
Voor de School
EEN SCHOOLTASCH
van
LANGESTRAAT 199.
TeL 5971.
KOESTEEG 5 TEL. 3G6G
