AS- MOGENDHEDEN BEPALEN
mm.
BRITSCHE PRODUCTIE
CAPACITEIT GEDAALD
DE VERDERE ONTWIKKELING
Duitsche commentaar op de
bespreking van Hitier en
Mussolini op den Brenner
REEDS NU
kunt U een wintermantel uitzoeken ter latere levering
Fa. DUIM BURGER
DE EEMLANDER
Zaterdag 5 October 1940
Uitgave: VALKH0FF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 84
OOK DE AANVOEREN
VERMINDEREN
ZEERSTERK
Politieke activiteit
in Zuid-Slavië
Medische Hulp
Mijlpalen der
Engelsche
verzwakking
Gen. de Gaulle's
overeenkomst
met Churchill
Italiaansch
commentaar
j DE VERDUISTERING j
AMERSroORTSCH DAGBLAO
ABONNEMENTSPRIJS P«r 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
«reek «0-15
Binnenland tranco per post per 3 maanden 285 Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC, 4620
'rfiJS DER AüVthltulltN van 1—^reieUf 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiên „KEITJES" bij 'vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0 05
NEW-YORK, 5 Oct. (D.N.B.)
De militaire medewerker van de
New York Post schrijft, dat En
geland een moeilijken winter te
wachten staat. Het staat vast, dat
de Duitsche bomaanvallen de
Britsche productiecapaciteit ern
stig hebben doen lijden. Boven
dien moet Engeland tenminste tot
midden 1941 rondkomen met zijn
eigen productie, hetgeen in het
bijzonder voor vliegtuigen het ge
val is. De Canadeesche fabrieken
zullen pas dan vliegtuigen en an
dere wapens vervaardigen en ook
de hulp uit de Ver. Staten is tot
zoolang maar klein.
Luchtmaarschalk Sir Philip Joubert
heeft Donderdagavond voor de Engel-
sche radio over den oorlogstoestand ge
sproken. Weliswaar, zoo zei'de hij, heb
ben de Duitsche aanvallen menigmaal
de binnenlandsche productie van En
geland belemmerd en eenige slachtof
fers onder de arbeidersbevolking ge-
eischt. Een ding mag' het Engelsche
volk echter niet toelaten, namelijk dat
de eigen zenuwen kapot gaan, waar
door Hitier zou worden geholpen.
Voorts echter moet de Britsche bevol
king meer vertrouwen in haar eigen
soldaten stellen dan tot dusver en kri
tiek, daar zij niet opbouwend is." achter
wege laten. De Britsche soldaat heeft
thans het volle vertrouwen en den mo-
reelen steun van zijn volk noodig. Wan
neer dat er niet is. zou het voor hem
moeilijk zijn, zijn land met goed gevolg
.te verdedigen.
Duurte .In Engeland
Het blad P. M. meldt uit Londen
dat kleeding en schoeisel door de
nieuwe omzetbelasting, die op 21
October van kracht wordt, weelde
artikelen- zijn geworden. De Engel-
schen moeten voortaan een derde
meer betalen. In arbeiderskringen
spreekt men reeds van inflatie en
beklaagt men zich er over, dat 'de
arme bevolking weer het meest te
lijden heeft.
Van deskundige Duitsche zijde wor
den feiten en cijfers genoemd, die een
schril licht werpen op de reeds inge
treden vermindering van de aanvoeren
in Engeland, Zoo wordt in Londen, dat
bijna een vierde van de totale bevol
king van Engeland omvat, groente nog
slechts aan gezinnen met kinderen
verstrekt. De verklaring van de Brit
sche regeering, dat de Duitsche lucht-
anvallon een vermindering van de Brit
sche in'dustrieele productie met 8% ten
gevolge hebben gehad, moet gezien het
optreden van de Duitsche luchtmacht,
tegen wapenfabrieken zoo worden uit-
aanvallen 'n vermindering van de Brit
sche oorlogsproductie in engeren zin
is stilgelegd.
Een duidelijk teeken hiervoor is, zoo
wordt van Duitsche deskundige zijde
verder verklaard, de vermindering van
het, boferrantsoen voor den Britschen
verbruiker tot 50% van de vroegere hoe
veelheid. Dat Engeland, in vergelijking
met Duitschland zwaarder getroffen is,
is overigens niet slechts het gevolg \an
het Duitsche overwicht in de lucht en
"van de kortere vliegroute van de Duit
sche bommenwerpers, doch ook van het
feit, dat Engeland slechts voor 25%,'
Duitschland daarenteggen voor veel
meer dan 80% uit eigen productie wordt'
gevoed.
In de hier geciteerde officieele ver
klaring wordt herinnerd aan de inder
tijd veel besproken profetie van den
Engelschen generaal-majoor Fuller, dat
de haven van Londen de mond der na
tie is en dat de mond niets meer te eten
kan krijgen, wanneer de haven van
Londen door luchtaanvallen wordt ver-1
ïiield. In welke mate de haven van I
Londen en overigens ook andere
Britsche havens door Duitsche lucht
aanvallen huiten bedrijf zijn gesteld,
wordt dagelijks door neutrale corres
pondenten bevestigd.
Wanneer dan ook de Engelsche mi
nister voor de blokkade. Dalton spreekt
van een „werkelijk nijpend gebrek" van
Duitschland aan verscheidene grond
en hulpstoffen, kan men hierin in
Duitschland slechts een poging zien. de
internationale aandacht van het kern
probleem af te leiden. Toch moet zelfp
de heer Dalton toegeven, dat het gebrek
aan petroleum van Duitschland nog al
tijd niet zoo groot is. als hij wel zou
willen. Ook moat hij toegeven, dat voor
Europa geen algemeene hongersnood te
verwachten is. zelfs wanneer Engeland
blijft verhinderen, dat levensmiddelen
het Europeesche vasteland bereiken.
BELGRADO, 5 Oct. (D.N.B.) De
politieke bedrijvigheid, die sinds eenige
dagen te Belgrado heerschte, duurde
Vrijdag voort. Minister-president Tswet-
kowitsj heeft besprekingen gevoerd met
zijn plaatsvervanger, dr. Matsjek, en
andere leden der regeering.
Het Zuidslavische staatsblad publi
ceert een verordening, waarbij het Jo
den en Joodschen ondernemingen
wordt verboden, in den levensmiddelen
groothandel werkzaam te zijn.
Bij Joodsche levensmiddelenfabrieken
zullen regeeringscommissarissen be
noemd worden. De verordening geldt
klaarblijkelijk niet voor de talrijke ge
doopte Joden en de haifjoden, evenmin
als voor Kroatië. In welingelichte poli
tieke kringen vernacht men. dat bin
nenkort de verordening over den nume
rus clausus aan de hoogere scholen en
de universiteiten, welke reeds door den
ministerraad is goedgekeurd, gepubli
ceerd zal worden.
Zondag hebben dienst de volgende
geneesheeren-:
Hendriks, Berkenweg 25, tel. 6013.
Linschoten, v. Perseynstraat 27. tel.
6808.
Hulp wordt alleen verstrekt voor
ziektegevallen, die medische hulp drin
gend noodig hebben.
Zondag heeft dienst de apotheek van:
Jansen, Langestraat 74, tel. 3677.
Soester apotheek, Soesterweg 94. tel.
5474.
Zondag hebben dienst de vroed
vrouwen:
Mej. v. d. Grient, Breestraat 8, tel.
6830.
Mej. de Leuw, Soesterweg 15, tel. 4973.
Een beeld van de schade, welke is aangericht door het Engel
sche bombardement op Haarlem (Foto Polygoon)
BERLIJN, 5 Oct. (D.N.B.). De Deutsche Diplomatisch-Politische
Korrespondenz schrijft, dat de nieuwe samenkomst tusschen de beide
leiders.der spilmogendheden wederom valt in een tijd, die wordt ge
kenmerkt door zware militaire en diplomatieke nederlagen harer
tegenstanders. Terwijl de slagen der beide verbondenen hoofd en hart
van het Britsche Rijk zonder ophouden weten te treffen, geraakt de
mogendheid, die eens in staat was, haar tegenstanders te omsingelen,
meer en meer in een vereenzaming, die nauwelijks nog „splendid
isolation" genoemd kan worden.
De leiders der spilmogendheden, wier vei'zoeningsgezindheid door Engeland
steeds weer werd beantwoord met bittere spot en van haat vervulde bedreigingen,
willen thans het eilandenrijk, dat in een organische reorganisatie in Europa of
waar ter wereld ook een inbreuk op zijn aangematigde-voorrechten ziet, voor goed
zijn plaats wijzen. Sedert Engeland den oorlog heeft ontketend, is het initiatief
steeds bij hen geweest, wier taak het is geworden, de volken van de Britsche
dwingelandij te bevrijden.
P)UITSCHLAND en Italië zijn vastbe
sloten om den vijand op militair
zoowel als op diplomatiek gebied het
vuur na aan de schenen te leggen. Enge
land kent de mijlpalen, die de machtspo
sitie van zijn rijk steeds meer hebben
verzwakt. Zij heeten op militair gebied
Warschau, Andalsnes, Duinkerken, op
diplomatiek gebied is het het inzicht der
volken, dat heeft geleid tot het uitstoo;
ten van Engeland en het pact van Ber
lijn. En dit proces, daar kan de wereld
op vertrouwen, zal onverbiddelijk zijn
loop hebben.
De Berlijnsche ochtendbladen
wijzen op de ernstige crisis, waarin
zich Engeland, nauwelijks een half
jaar na de eerste bijeenkomst op
den Brenner, bevindt. Na een on
afgebroken keten van diploma
tieke en militaire nederlagen moet
Engeland, tegen den muur ge
drukt, machteloos toezien, hoe uit
sluitend de spilmogendheden, zon
der den vijand op adem te laten
komen, de verdere ontwikkeling
bepalen.
De Berliner Boersen Zeit'ing schrijft,
dat de uitwerking van de Duitsch-Ita-
liaansche politiek en oorlogsvoering zich
voltrekt met de nauwkeurigheid van de
klok en de onafwendbaarheid van een
natuurverschijnsel. Terwijl Ftihrcr en
Duce souvercin hebben te gebieden over
de reusachtige kracht der spil op mili
tair, politiek, moreel en economisch gp-
bied, wordt het Britsche rijk geschokt
door een binnenlandsche crisis, die tol
uiting komt in het verdwijnen van
Chamberlain en het gevolg van een
voortdurende reeks militaire en politie
ke fouten is. Engeland staat thans alleen
en moet aan Theems en Suezkanaal voor
het bestaan van het Empire vechten.
De Deutsche Allgemeine Zeitung
schrijft, dat uit de aanwezigheid der mi
nisters van buitenlandsche zaken blijkt,
dat op den Brenner niet alleen van mi
litaire, maar ook van de diplomatiek-
politieke vraagstukken, welke reeds te
Rome waren behandeld, sprake is ge
weest. Naar aanleiding van de deelne
ming van generaal veldmaarschalk Kei
tel zegt het blad, dat de wet van het
handelen ook in het tweede oorlogsna
jaar geheel aan de zijde der spilmogend
heden staat.
De Völkische Beobacliter schrijft:
„Geen woorden maar daden geven het
antwoord op de vraag, welke vraagstuk
ken op den Brenner behandeld zijn.
Duitschland en Italië zijn vastbesloten
om hun grootscheepsche militaire en di-.
plomatieke politiek zonder compromis
voort te zetten tot Engeland overwonnen
is, en om Engeland geen dag rust te
geven."
De Berliner Lokalanzeiger twijfelt er
niet aan of de pers aan de andere zijde
zal ook thans raden naar den inhoud der
besprekingen op don Brenner. De bezorg
de politici aan de Theems zullen echter
ook nu niets daarover te weten komen,
alvorens zij de uitwerking der genomen
besluiten ondervinden.
De Frankfurter Zeitung herinnert
er aan. dat het resultaat van per
soonlijke besprekingen tusschen
Hitler en Mussolini nooit onmiddel
lijk door officieele mededeelingen be
kend is geworden, maar pas later
door historische beslissingen. Dit zal
ook.voor de samenkomst van giste
ren gelden. Alle kwesties concen-
treeren zich allereerst op de vol
tooiing van den eindstrijd tegen
Engeland.
Volgens de National Zeitung vormde
de bespreking van gisteren den laatsten
schakel in een lange keten van diploma-
tiek-politieke initiatieven. Voor 't over
winnen van Engeland zijn thans alle rli-
plomatiek-politieke voorwaarden getrof-
GENEVE, 5 Oct. (D.N.B.). Het pas
opgerichte Fransche weekblad Sept
Jours publiceert in zijn eerste nummer
den tekst van een accoord, dat begin
Augustus tusschen Churchill en de
Gaulle zou zijn gesloten. Daarin worden
de voorwaarden vastgelegd van de mili
taire samenwerking tusschen de onder de
Gaulle staande strijdkrachten en de
Britsche weermacht.
De door het Fransche weekblad Sept
Jours gepubliceerde overeenkomst heeft
den vorm van een brief, welken Chur
chill op 7 Augustus tot den Franschen ge
neraal richtte. In het eerste artikel van
deze overeenkomst beloofde Churchill,
dat de troepen van de Gaulle nooit de
wapenen tegen Frankrijk zelf zouden be
hoeven te voeren. Sept Jours beschuldigt
Churchill derhalve van openlijke woord
breuk. omdat 'hij de Fransche strijd
krachten, die onder bevel van de Gaulle
stonden, voor Dakar tegen Franschen in
den strijd bracht.
Uit Vichy wordt gemeld: Van Britsche
zijde is de bewering verbreid, dat men
te Dakar den staat van beleg heeft moe
ten afkondigen, omdat de Fransche auto
riteiten maatregelen moesten nemen te
gen de aanhangers van de Gaulle. Te be-
voegder plaatse in Vichy wordt verklaard
dat van afkondiging van den staat van
beleg te Dakar niets bekend is. Het Brit
sche bericht is tendentieus.
De vroegere Fransche minister van on
derlijs. Jean Zay, is door het militaire
gerechtshof in Clermont Ferrand wegens
desertie in het aangezicht van den vijand
tot deportatie en tot militaire rangsver
laging veroordeeld. Zav was, zooals be
kend, bij het binnenrukken van de Duit
sche troepen met Mandel, Daladier en
consorten op het schip „Massilia" ge
vlucht. Hij was tot op dat oogenbl'ik lui
tenant en had geen verlof de troepen te
verlaten.
De vroegere onderstaatssecretaris en
socialistische afgevaardigde Vienot als
mede de afgevaardigde van het departe
ment Moselle, Alexander Wiltzer, zijn,
naar uit Vichy wordt gemeld, naar de
militaire gevangenis van Clermont-Fer
rand overgebracht. Zij moeten zich ver
antwoorden wegens desertie.
Vienot en Wiltzer waren, evenals de
tot deportatie veroordeelde vroegere mi
nister van onderwijs Zay. op de „Massi-
lia" naar Marokko gevlucht, zonder zich
volgens voorschrift van hun troepen te
hebben afgemeld.
fen, voor zoover zij van tevoren opgehel
derd kunnen worden.
Gayda over de Engelsche
propaganda en het drielan-
denpact
In de Giornale d'Italia van Woensdag
avond schildert Virginio Gayda het vol
komen fiasco van de Engelsche propa
ganda om het drielandenpact Berlijn-
Rome-Tokio als een tegen Rusland ge
richt diplomatiek initiatief voor te stel
len. Gayda herinnert er aan, dat op er
kenning dê jure van de Sovjet-Unie door
Italië op .7 Februari 1924, het vriend-
schaps-, nietaanvals- en neutraliteitspact
tusschen Italië en Rusland gevolgd is.
Italië heeft het van de hand gewezen om
tegen Rusjand een politiek van afge
dwongen isoleering te volgen, welke in
Parijs en Londen gevoerd werd. Thans
volgt Italië ook met groote aandacht de
binnenlandsche politieke herziening van
de Russische instellingen, en al kan men
niet beweren, dat het fascistische Italië
en Sovjet-Rusiand op deze punten gelijk
zijn, kan men toch wel zeggen, dat hun
practische prestaties op belangrijke pun
ten gelijkenis vertoonen. Dat toont de
economische en sociale politiek en het
beginsel van autarkie en gezag. De over
winning van de groote plutocratie zal de
hervatting heteekenen van de traditio-
neele politiek van vijandschap tegen de
Sovjet-Unie.
De Sovjet-Unie en het
drielandenpact
Het Joegoslavische blad Hrvatska
Strasja bevat een hoofdartikel over
„Sovjet-Unie en drielandenpact van Ber
lijn". Rusland heeft geen reden, aldus
dit blad, om de overwinning van Enge
land te wenschen. daar Engeland steeds
de groote concurrent van Rusland in
Azië geweest is. De aanslag op Dakar is
met een volledig fiasco en tevens met
een prestigeverlies voor Engeland geëin
digd. De avontuurlijke politiek van
Churchill is een mislukking geworden.
De Britsche vloot heeft bewezen niet in
staat geweest te zijn om de landing bij
Dakar te beschermen. Het bondgenoot
schap van de asmogendheden met Japan
is een fundamenteel anti-Britsch bond
genootschap, waarmede een hinderpaal
geplaatst wordt voor de Engelsche po
ging om den oorlog uit te breiden. De
leidende kringen in Engeland hadden
ook op de Russische kaart gezet, makr
de Britsche illusies hebben uit Moskou
een koude douche gekregen.
doen Uw voeten)
Omdat ze zich weefqez cr.d en
krachtig gevoelen na behandeling doot
LANGESTRAAT 56 TEL.3II8
PEDICURE EN MASSAGE
Bestendiging
Zomertijd
De klokken worden der
halve hedenavond
niet verzet
De Secretaris-Generaal wnd.
hoofd van het Departement
van Binnenlandsche Zaken
heeft heden aan de gemeente
besturen medegedeelddat de
zomertijd voorshands zal
worden gehandhaafd en der
halve niet op 6 October 1940
zal eindigen. De klokken wor
den derhalve hedenavond
niet verzet.
V
ROME, 5 Oct. (Stefani) De Messa-
§ero schrijft over de samenkomst op
en Brenner, dat Mussolini en Hitier
opnieuw bijeen zijn gekomen om be
langrijke beslissingen .te nemen en den
loop der gebeurtenissen te bepalen. De
onafwendbare uitschakeling van Enge
land als overheerschenden staat kan
een kwestie van tijd zijn, maar maakt
reeds deel uit van de werkelijkheid.
Duce en Führer zullen de middelen
van den strijd vaststellen en plannen
en tempo bepalen.
De Popoio di Roma legt er den na
druk op. dat de aanwezigheid van Kei
tel bij het laatste deel van de bespre
king opheldering geeft over den aard
van het onderhoud.
De Corriere della Sera zegt. dat Mus
solini en Hitier hun werk slechts heb
ben onderbroken voor een ernstig on
derzoek van de problemen van oorlog
en vrede. De nieuwe bespreking heeft
bevestigd, dat de beide leiders het vol
komen eens zijn en vastbesloten zijn,
den strijd tegen de Britsche overheer-
sching en de internationale reactionaire
plutocratie voort te zetten.
GENERAAL VUILLEMIN
GENEVE, 5 Oct. (D.N.B.) Naar uit
Vichy gemeld wordt, verlaat generaal
Vuillemin, opperbevelhebber der Fran
sche luchtstrijdkrachten, den militairen
dienst op grond van de nieuwe bepa
lingen omtrent de leeftijdsgrenzen. De
staatssecretaris voor de luchtvaart, Ber-
geret, heeft een dagorder tot de Fran
sche luchtmacht gericht, waarin hij, ge
wag maakt van de verdiensten van den
scheidenden commandant.
DE VERLIEZEN DER BRITSCHE
LUCHTMACHT
BERLIJN. 5 Oct. (D.N.B.) - Sedert
het begin der verscherpte luchtaanval
len op Engeland, in de tweede week
van Augustus, zijn 2400 Britsche vlieg
tuigen neergeschoten. Het grootste suc
ces behaalde de Duitsche luchtvloot in
de week van 12 tot 18 Augustus, toen
643 Britsche toestellen werden neerge
haald. In September 'stond de week
van den 2den tot den 8Stcn aan den
kop met 441 neergeschoten machines.
Gedurende de drie dagen der hevigste
gevechten, 7, 15 en 27 September, heeft
de Britsche luchtmacht 274, de Duitsche
107 toestellen verloren.
j Vandaag gaat de zon om 19.09 uur
j onder. Zonsopgang op Zondag 6 Oc-
tober is om 7.4S uur. terwijl dien dag
de zon om f9.07 uur onder gaat. Op
Maandag 7 October komt de zon op
'om 7-50 uur. Gedurende de tusschen- j
liggende lijden moet worden verduisterd i
Dames- en Kinderconfectie - Arnh.weg 26
Tel. 3977