ze
zitten.
FILMS voor deze week:
Oud-Amersfoort (356)
Werkverruiming voor
Amersfoorters
Politie-varia
Objecten in de
omgeving
Gemeentelijke
werkverruiming
,Mijnhardtjes'
De Nederlandsche Pijnstillers t
ROODE STER
SUPINATOR?»^
Medische Hulp
2e BLAD PAG. 1
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ZATERDAG 12 OCTOBER 1940
Opruimings- en herstel
werkzaamheden in de
Geldersche Vallei
BEN W. brengen ter kennis
van den Raad dezer ge
meente, dat door het Departe
ment van Sociale Zaken wederom
centrale werkverruimingsobjecten
zijn aangewezen, waarbij arbei
ders uit onze gemeente geplaatst
kunnen worden.
Deze objecten zijn:
A. Verbetering van pl.m. 1 H.A. bouw
land, gelegen aan den Hooglandschen
weg onder den Ham in de gemeente
Hoogland, ten behoeve van den heer W.
J. Kok aldaar.
Volgens den Rijksdienst voor de werk
verruiming, zal een bedrag van 1150.
aan onze gemeente in rekening worden
gebracht voor kosten van Amersfoort-
sche tewerkgestelden.
Het werk is reeds uitgevoerd.
H. Verruiming van de Woudenberg-
sche Grift.
Door onze gemeente zal een bedrag
van f 7600,— beschikbaar dienen te
worden gesteld. Gerekend wordt op 400
manweken werk.
C. Opruimings- en herstelwerkzaam
heden in de Geldersche Vallei.
Gerekend wordt op 2425 manweken
werk voor Amersfoortsche tewerkgestel
den, waarvoor naar raming een crediet
van 48.500,— noodig zal zijn.
D. Opruimen van prikkeldraad- eri
rail versperringen in de Grebbelinie.
Verwacht wordt, dat 10 van dit
werk door Amersfoortsche werkkrachten
zal worden uitgevoerd, waardoor een
bedrag van f 42000— noodig zal zijn.
Gerekend wordt op 2100 manweken
werk.
E. Opschoonen en uitdiepen van een
tweetal afwateringsjslooten onder de ge
meente Hoogland, van het Waterschap
„Beoosten de Eern."
Voor dit werk zal naar raming f 4o0,—
noodig zijn, berekend naar 25 manweken
werk.
F. Herstellen en verbeteren van 12
H.A. grasland, wegens inundatieschade,
bekend onder de nos. 36 t.m. 46 Sectie C.,
gemeente Stouteriburg.
Vermoedelijk zal 50 van dit werk
door Amersfoortsche tewerkgestelden
worden uitgevoerd, waarvoor een crediet
van f 7500— beschikbaar zal dienen te
worden gesteld.' De raming is 400 man
weken werk.
G. Het dichten en egaliseerep van een
tankgracht, lang 6.05 M., gelegen in de
gemeente Hoogland.
Voor Amersfoort wordt gerekend op
2160 manweken werk, waarvoor 39.000
benoodigd zullen zijn.
H. Herstellen van pl.m. 2 H.A. voor
malige boomkweekerij, gelegen in de ge
meente Hoogland.
Naar raming zal een crediet van
2700,— noodig zijn voor uitvoering door
Amersfoortsche werkkrachten.
Gerekend wordt op 150 manweken
werk. o tt
I. Herstellen en verbeteren van 2 H:A.
grasland, wegens inundatieschade. be
kend onder no. 1197, Sectie E., gemeente
Stoutenburg.
Gerekend wordt op 138 manweken
werk, waarvoor f 2500,dienen te wor
den uitgetrokken.
J. Herstellen en verbeteren van pl.m.
I.67 H.A. grond, bestaande uit ten be
hoeve van Defensiemaatregelen afge
zaagd bosch, gelepen in de gemeente
Hoogland.
Gerekend wordt op 125 manweken
werk, waarvoor een crediet van f 2300,
noodig zal zijn.
K: Ontruimen bouwplaatsen van
272 ingevolge defensiemaatregelen
verbrande of vernielde boerderijen,
het bikken en optassen vap het nog
bruikbare puin, alsmede het herstel
len, rooien, spitten en egaliseeren
van de bijbehoorende erven en boom
gaarden, gelegen in verschillende
gemeenten in de Geldersche Vallei.
Vermoedelijk zal 50 van dit werk
door arbeiders uit Amersfoort wor
den uitgevoerd, waarvoor een bedrag
van .f 35.000,— beschikbaar zal die
nen te worden gesteld. Gerekend
wordt op 1800 manweken werk.
L. Herstellen en opnieuw voor be
planting geschikt maken, wegens inun
datieschade, van 0.3 H.A. boomgaard,
alsmede ontginnen van 0,1 H.A, voor
malig hakhout, gelegen onder Leusden,
eigendom van den. heer A. Verkerk al
daar.
Een klein obiect, waarvoor 450,—
voldoende zal zijn. Gerekend wordt op
25 manweken werk.
M. Ontginnen en verbeteren van 1.50
H.A., wegens defensiemaatregelen ge
kapt eikenhakhout, gelegen in de ge
meente Leusdeii. Sectie F. no. 888. 889 en
800.
Gerekend wordt op 80 manweken
werk, waarvoor een crediet van f 160.—
noodig zal zijn,
N. Herstellen en opnieuw voor be
planting geschikt maken van 0,85 H.A.
boomgaard, die wegens defensiemaat
regelen was afgezaagd, gelegen Sectie
F. 1147, gemeente Leusden. Voor dit ob
ject zal 1200,beschikbaar moeten
worden gesteld. Gerekend wordt op 60
manweken werk.
O. Ontginnen en verbeteren van 3,7
H.A. wegens defensiemaatregelen gekapt
hakhout, alsmede door inundatie be
schadigd grasland, gelegen in Sectie C,
gemeente Stoutenburg.
Gerekend wordt op 185 manweken
werk, waarvoor naar raming 3700,
beschikbaar moeten worden gesteld.
P. Herstellen en opnieuw voor be
planting geschikt maken van 0,5 H.A.
boomgaard, die wegens defensiemaat
regelen was afgezaagd, gelegen Sectie
C., no. 947. gemeente Leusden.
Een object, waarvoor 700,benoo-
digd zal zijn. Gerekend wordt op 35
manweken werk.
C. Herstellen en opnieuw voor be
planting geschikt maken van 1 H.A.
boomgaard en 0,75 H.A. eikenbosch, we
gens inundatieschade, gelegen in Sectie
G. no. 526, 887, 484 en 485 gemeente
Leusden.
Voor dit object zal een bedrag van
f 2600.— beschikbaar dienen te worden
gesteld, gerekend wordt op 130 man
weken werk.
R. Het dempen van 450 M. sloot, ge
legen in lc gemeente Hoogland van den
heer H. Sandbrink te Hooglanderveen.
Gerekend wordt op 22 manweken
werk. waarvoor een bedrag van f 440,
beschikbaar zal dienen te worden ge
steld.
De Commissaris .voor Steunverlee-
ning en werkverschaffing heeft in
hare vergadering van 25 September
1940 o.m. genoemde objecten voor
centrale werkverruiming behandeld
en zich daarmede accoord verklaard.
Het. kdmt. voor, dat de werkgever
opdracht geeft bij een bepaald object
direct arbeiders te werk te stellen,
zoodat in die gevallen reeds met het
werk is begonnen, vóórdat de benoo-
digde gelden door den Raad be
schikbaar zijn gesteld.
Welke objecten nog dit jaar kun
nen worden uitgevoerd is het Col
lege van B. en W. niet bekend.
In vex-band hiermede kan men
thans niet aangeven of het op de
gemeenle-begrooting 1940 uitge-
trokken bedrag voor particuliere
en centrale werkverschaffing vol
doende zal zijn.
Zoodra het College nadere cijfers
bekend zijn. zal zij het op de be
grooting uitgetrokken bedrag toet
sen aan de wei'kelijk in rekening
gebrachte kosten.
B. en W. stellen den Raad voor
te besluiten de benoodigde credie-
ten te verleenen.
Tegen twee Spakenburgsclie vischven-
ters is proces-verbaal opgemaakt wegens
het verkoopen van ondermaatsche
paling. Ongeveer 7 K.G. paling is in be
slag genomen.
Tegenover perceel Langestraat 2 had
gistermorgen een aanrijding plaats tus-
schen een handkar, bestuurd door een
Berg-Ambachter en een vrachtauto, be
stuurd door een Nijkerker. Laatstge
noemde haalde bij het passeeren niet
voldoende uit. De Nij kerker zag ter
plaëtse zijn schuld in en betaalde de
schade aan den handkar.
Door een rijwielhandelaar is aangifte
gedaan van de vermoedelijke verduiste
ring van eën heërenrijwiel.
Vier wielrijders werden geverbaliseerd
omdat zij met onvoldoende afgeschermd
licht fietsten. Aangifte werd gedaan van
diefstal van één rijwiel.
Werk san boord. Als de Enkhuizer visschers zijn .binnengevallen",
heerscht er op de schuiten de bedrijvigheid, welke aan het typisch
stadje het relief van zijn voornaamsten arbeid geeft
(Foto Pax-Holland)
Het werk aan het „boschje
Hofslot" zal worden hervat,
zoodra weer arbeide--
vrij komen
Kosten bedragen f 14.267
B. en W. brengen het volgende ter
kennis van den Raad:
Op de gemeente-begrooting 1940 is
onder volgnummer 596 „Werkver
schaffing aan werkloozen door of
vanwege de gerheente ondernomen,
waarin het Rijk bijdraagt", f 4L500
uitgetrokken.
Goedgekeurd is de uitvoering van
het werk „het in cultuur brengen
van boschgrond, boschje „Hofslot"
te Soest".
De kosten van uitvoering worden
geraamd op 14.267, zijnde 11.183
voor arbeidsloonen en sociale verze
keringen en 3084 voor andere kos
ten-
De Commissie voor Steunveideening
en Werkverschaffing heeft in hare ver
gadering van 25 September 1940 o.m.
dit werk behandeld en zich hiermede
accoord verklaard.
Met het werk is reeds begonnen, doch
het is tijdelijk weder stopgezet, wegens
gemis aan arbeidskrachten.
Een groot aantal werkkrachten uit
onze gemeente is en wordt tewerkge
steld bij uitvoering van centrale werk
verruimingsobjecten.
Zoodra weder arbeiders vrij komen,
wordt het werk „boschje Hofslot" voort
gezet.
B. en W. stellen den Raad voor te be
sluiten ten behoeve van de uitvoering
van genoemd object, een crediet van
14.267 beschikbaar te stellen ten laste
van bovengenoemd volgno. 596 der be
grooting 1940.
^<><xxxx><x><><><o<xxxxx><>c<><><xxx><>
i an iaielykïaieh.
onderzoeken/
ïin om een jjoede
nccar eeva
vorx o'plicien
OPTICIEN TUSSEN
SPECIAALZAAK
LANGESTRAAT 56 - TEL. 6584
Op werkdagen tot 8 uur - op
Zaterdag tot 10 uur geopend.
o<xx><xkx><x><x><x><>oo<x><xx><x><x><>
FRUIT- EN GROENTENVEILING
AMERSFOORT. 11 Oct. Tr-ansp. de
Cronsel 1516; Cox. Oranje Pip. 10—22;
Mancks Codlin 19—20; Notaris 1620;
Conference 1622; Winterjan 1415;
Graham Jubilé 19—20; Eva Baltet 18—
19; St. Remi 1416; Oldewalder 1314;
Keizer Alex 1820; Candy Zoet 1819;
Basappel 1012; Lunt. Present 1113;
Beurri claii'geau 18—19; Zwijndr. Peer
1314; Alicante 1G22; Frankenthaler
1518; Tomaten 4195; Legipont 16
20; Andijvie 1020; Spinazie 513;
Groenekool 3069; Petei*selie 717; Prei
58; Sederij 728; Knolselderij 4951;
Wortelen 5—7; Rapen 21—24; Chin.
Kool 3642; Komkommers 2041;
Pronkers 813; Spruiten 16—19; Sla
2028; Sn ij boon en 2737; Bieten 18
53; Dubb. boonen 24—26; Postelein S9:
Waspeen 56; stokhoonen 2123; Wit-
tekool 61—69; Roodekool 911; Gele
kool 14—15; Bloemkool 1517,
Uit Stads Resolutie
boeken 1773 (132)
DE HEILIGENBERGER
BANK
/N de St. foriskerk zien we
een der kapbanken of bank-
gèstoeltcn, zoals men het noe
men wil, op zijn eentje stasn.
achter in het Gothische kerk
deel der ronde pilaren aan de
Appelmarktzijde, de Notabe-
lenbank van heden. Men ruikt,
dat ze eertijds niet tot officiële
kerkelijke ereplaatsen heeft
behoord maar particulier bezit
was.
Het kan wel niet anders of
dit is de Heiligenberger bank.
Een Resolutie van 1773 spreekt
ons van dit bankgestoelte.
„In 1718 was de Kerkmees
ters der St. Joris aan jan Ag-
ges Schotten, heer van Aschct
en eigenaar van de hofstede
Heiligenberg benevens desselfs
familie geaccordeert dr pos
sessie van seker gestoelte ofte
bank staende in St. Joris, eer
tijds gemaakt en gepossideert
geweest bij den heer baron de
Petersen, in leven mede heer
van Aschat en eigenaar van de
Heiligenberg, gelijk ook het
stellen van het wapen van den
heer Scholten voor deselfde
bank, waarvoor en voor welke
vergunning, zoo van de stoel
of bank als het plaatsen van
't wapen heer Schotten hadde
belooft en ook gegeven een re
cognitie van 350 gld."
Het zich wenden der Kerk
meesters tot de Magistraat
vond zijn oorzaak in het vol
gen-de. De heer Scholten over
leed 1773 en de Kerkmeesters
overwogen of nu de bank ten
voordeele en behoefte van dc
Kerk moeste verstaan worden
te zijn vervallen. De zoon van
den overledene meende echter
dat op hem het recht was over
gegaan. Advies ivo.-; gevraagd
aan twee rechtsgeleerden en
dat was gevallen in avantagc
van de Kerk. Men leek echter
huiverig te zijn voor een pro
ces en de regenden vroegen des
Raads goeddunken.
De Raad zou onderzoeken.
Hoe het verder is gelopen, in
teresseert ons niet.
Het wapen van de familie
Schotten verdween van dr
bank in 1795 op last van de
Raad. Evenzo moesten de 104
(of nog meer) wapenborden
van verschillende families wor
den weggehaald of weggedaan
uit de St. Joris. Dus weer een
Beeldenstorm, maar nu met
politieke inslag.
In het Flehiteverslag van
1929 vonden we, dat baron de
Petersen de bank in 1680 had
doen maken.
1DEMNITE1T VOOR
VROEGERE
BEWONERS
EERMALEN werd er
L reeds op gewezen, dat
geen stad of gerecht nieuwe
bewoners aannam, zo het be
stuur in de vorige woonplaats
zich niet borg stelde voor de
ondersteuning, wanneer deze
personen behoeftig zouden
worden. Zo treffen we in 1773
drie van deze gevallen aan.
2 stuivers per week werd aan
de Buurmecsteren van Hilver
sum betaald voor Geertruida
van de Burgh met kind, die in
ziekelijke en nooddruftige staal
•vas vervallen. Verder 10 stui
vers voor Arte Rabbauw. Diens
okte van indemniteit was van
62 jaar terug.
De Rotterdamse Diaconie
kreeg eveneens 60 cent per
week voor Aerlje van Liendcrt.
DE MOLEN
BUNSCHOTEN
FAN deze korenmolen bui
ten de Utrechtse poort
werd in No. 125 gesproken.
Zewerd aangekocht door Cor
nells de Cruyff, maar zou voor
de grond gaan. Cornelis had
zich daartoe laten uitkopen
door de molenaars buiten de
Bloemendalse en buiten de
Slijkpoort, nadat de stad had
goedgevonden, dat daar niet
opnieuw een molen zou wor
den gebouwd.
Waar lag die molen? Vol
gens een oude kaart van 1692
stond ze op het terretti, waar
thans notaris Knoppers woning
met tuin en kantoor heeft.
De Cruyff leek grond over
te hebben, toen de molen was
afgebroken. Zo maar voor
niets stond hij een terreindeel
af ter verbetering van de pas
sage, dus voor verbreding van
het begin-Soesterweg, thans
SnoucUaertlaan genoemd, en
voor verkoop van nog meer
terrein, zo de Stadsrand dit
zou wensen, was hij alleszins
genegen.
LOOIERIJEN
ZE kwamen bij de „Hooi
bergen" onder de hoge
stadsmuur nabij de Kamppoort.
Jan Katsenberger was de eer
ste in 1765. die daar grond
kon huren voor zijn looikuipen.
Pieter Gnhhels uit Ravestein
bekwam terrein nabij de Klei
ne Koppel in 1768, maar later
ook darr aan de Karrppcort
noordzijde onder de wal. 1773
kwam daar nog derde looierij
bijIn datzelfde jaar werd er
een gevestigd aan de andere
zijde, de zuidzijde van de
Kamppoort. Deze bleef het
langst in bedrijf, de looierij-
Kleber.
HEUNKS.
„Ik schep", sprak een schipper in Schagen
In mijn pijp Roode Ster steeds behagen I
Want die heerlijke geur
Houdt mij in m'n humeur
Ook op minder fortuinlijke dagen".
Zeldzaam zacht en -y.
licht in de pijp!
zie hoe elegant ze zijn.
De eenige modeschoentjes
met steungevende bandages.
ALLEEN BIJ
JOH. BOTTINGA
LANGESTRAAT 28
P e d. per a b. 75 ct.
door gedipl. voetkundige.
v
Qrand-Théatre
„Moeder"
VTA den dood van haar man staat
Mar the Pillinger met haar vier
'kinderen alleen op de wereld. Zij is
- gedwongen zich op de een of andere
manier door het leven te slaan en
tracht dit te doen als waschvrouw.
Dank zij haar energie weet zij de
kleine wasscherij tot een aanzien
lijke onderneming uit te breiden.
Haar kinderen worden groot en
drie van Ihcn nemen een plaats in
het maatschappelijk leven in:
Felix is chef bii de wasscherij. Wal
ter een begaafd musicus, terwijl
Franzi als balletmeisje furore
maakt. Paul, tengevolge van een
overmoedige kwajongensstreek in
zijn jeugd blind geworden, leeft af-
gezonderd, slechts de herhaalde
verzekeringen van zijn moeder, dat
hij na een operatie weer zal kunnen
zien, geven hem levenskracht.
Ook de andere kinderen sdheppen
zich moeilijkheden. Felix heeft een ver
houding aangegaan met een van de
waschmeisjes en pas na een dramatische
scène ziet hij het onbehoorlijke van
zijn gedrag in en belooft hij het meisje
te zullen trouwen. Walter blijkt een
nietsnut te zijn die groote schulden
maakt. Hij verlaat het ouderlijk 'huis
en keert vele jaren later als boete
ling terug. Intusschen is Paul geope
reerd. Zijn moeder heeft zich voor
hem opgeofferd, zoodat hij weer met
een zijner oogen kan zien. Ook Franzi
geraakt weer op het rechte spoor ha
harde levenservaring.
Uit het bovenstaande blijkt wel, voor
welke levensproblemen de moeder van
dit gezin komt te 6taan. Zij lost ze op
ten koste van zichzelf, alleen het best
wil van haar kinderen is haar leven.
Een film met een mooie strekking,
beurtelings dramatisch en blijmoedig
van gegeven, waarbij de vrouw zich
ten voorbeeld stelt aan een ieder.
Kathe Dorsch gaat geheel in haar rol
op, haar spel is doorleefd, zorgvol en
moederlijk. Paul Hörbiger is de notaris,
die al haar zorgen en vreugden deelt,
de eeuwige aanbidder, die niet met haar
trouwen zal en haar toch trouw blijft
tot in de jaren van den ouderdom. Ook
de kinderen vinden een goede vertol
king. Van deze ontroerende film is voor
al de verdienste, dat men geen toe
vlucht heeft genomen tot oppervlakkige
sentimentaliteit, waartoe gelegenheid
genoeg te vinden zou zijn.
Het voorprogramma is zeer actueel,
door belangwekkende opnamen van de
Ufa en Profilti en door een Spaansch
gepeperde Radio Picture, welke een g»-
not voor het oog en het nor is.
i:roxnTf»rwl
Een aardig beeld uit
Ufa-film „Moeder", waarin
Kathe Dorseh de Melrot
verwit
(Grand Thêêtnd
City-Theater
„De ster van Rio"
TV/TEN heeit la Jana, de danse-
res, die eenigen tijd geledan
overleden is, uitgezocht voor de
hoofdrol van deze film. Na het
zien van dit werk, komt onwille
keurig de gedachte op, welk een
Verlies-'de wereld van den dans
met haai* heengaan is berokkend.
Haar bewegen is prachtig. Enkele
dansen, of liever gedeelten daar
van, zijn door den regisseur op
goede wijze in de film ingelaschl.
Men kan met recht zeggen: Karl
Anton heeft zijn film rond haar
dansen opgebouwd.
Maar toch is dit werk niet alleen
maar een show van Ja Jana's kunst
geworden. De film zelf heeft ook eigen
verdiensten. Zij is vlot vervaardigd,
met scherpzinnig gevoel voor détails en
daardoor boeit zij, ook al bevat „het
verhaaltje" niet veel meer gegevens,
dan die men in een niet al te slechte
short story gemeenlijk kan aantreffen.
De reden, waarom dit werk werd
uitgeheven boven de middelmaat,
schuilt dan ook in het spel der hoofd
rolvertolkers. Dit geldt, we zeiden het
reeds, in de eerste plaats voor la Jana,
die als Braziliaansche schoone mee
speelt. Zij heft de film zelfs vèr boven
de middelmaat uit. Haar persoonlijk
heid moet zeer sterk geweest zijn. Dit
ziet men aan de wijze, waarop zij het
filmdoek een voor haar vrijwel on
bekende omgeving heheerscht.
Daardoor krijgt haar spel, ook wan
neer rij niet danst, waarde. La Jana be
at stijl, men ziet het aan alles, natuur-
'"k in de eerste plaats aan haar dansen.
Eon volstrekt Deheerschen van haar be
wegingen .bezat ze, wairuit toch voort
durend een intense impulsiviteit, naar
buiten drong. 1-Iaar dansen kenden mo
menten van een waarachtig zinnelijke
schoonheid. Het. lot heeft gewild, dat
deze film een „In memoriam" zou wor
den. La Jana zelf heeft, aan dit In me
moriam een groote waarde meegegeven.
Naast haar speelden Werner Scharf,
Gustav DiessI, Max Gülstorff, Fritz Kam
pers en Harald Paulsen. Zij vallen niet
uit den toon,- mair bereiken uiteraard
niet dezelfde hoogte als la Jana, voor
wie deze film geschreven en gespeeld
werd.
De intrige is eenvoudig en niet spits
vondig, maar draagt de bekoring van
het romantische. Er komen diamanten
in voor en een gedeelte van de film
speelt zich af rond de Amsterdamsche
diamantwereld. De sfeer van onze hoofd
stad is niet bepaald scherp getroffen,
doch een doodzonde lijkt ons dat niet:
„De ster van Rio" heeft andere, grootere
verdiensten.
Zondag hebben dienst de volgende
geneesheeren:
Breedveld, Kon. Wilhelminastraat 5,
tel. 5625.
Kamerling, Utrechtscheweg 35; tel.
3714.
Hulp wordt alleen verstrekt voor
ziektegevallen, die medische hulp drin
gend noodig hebben.
Zondag heeft dienst de apotheek van:
Cramer. Utrechtscheweg 93: tel. 3498
cn Vermeer-Apotheek. Vermeerstraat
124. tel. 5385.
Zondag hebben dienst de vroed
vrouwen:
Mej, Perk. H. v. Viandenstraat 2, tel.
5086.
Mej. Vernhout, Soesterweg 232; tel.
3374.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Dirk. z. v. Albertus Groene-
woud en Jannetje Bouwman.
Overleden: Gerardus Albertus van der
Sluis, oud 77 jaar, ongehuwd. Willem
van Vlijmen, oud 78 jaar, weduwnaar
van Willemina Seele. Willem Vlaande
ren, oud 4 jaar.
