HITLERS BESPREKINGEN MET
LAVAL EN FRANCO
Frontvorming van Europa
tegen Engeland
VERKIEZINGSREDE VAN
ROOSEVELT
DE EEMLANDER
Donderdag 24 October 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 100
Ook Frankrijk
wil nieuwe
oriëntatie
De ontmoeting van
Hitier en Franco
Amerikaansche bases
in New-Foundland
„Wij willen niet deelnemen aan vreemde
oorlogen"
Britsche luchtaanval
op Groot-Berlijn
Luchtaanval op
Oost-Schotland
Ambassadeur
Tatekawa
in Moskou
Collecteverbod
in België
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week i 015
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVERTENTIEN van l—4 reiels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regele
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen i 1.Bewijsnummer extra f 0.05
BERLIJN, 24 Oct. (V.P.B.). -
De Duitsche pers deelt in groote
opmaak de ontmoeting van Hitier
en von Ribbentrop met Laval
mede, doch onthoudt zich van
ieder commentaar. Daarop is ge
volgd het onderhoud van Hitier
met den Spaanschen staatsleider
generaal Franco. Men kan wel
aannemen, dat voorloopig geen
nadere, mededeelingen gedaan zul
len worden, gezien de gewoonte
van de Berlijnsche diplomatie om
groote gebeurtenissen niet van te
voren aan te kondigen, doch de
ontwikkeling der feiten voor zich
zelf te laten spreken.
Er valt echter niets aan de politieke
heteekenis van deze ontmoeting tusschen
de staatslieden van nog.twee met elkaar
in oorlog verkeerende landen te twijfe
len. Er bestaat reeds .een reeks van aan-
knoopingspunten, die ons bij het vor
men van een oordeel behulpzaam kun
nen zijn. In tal van uitlatingen, die den
laatsten tijd in Frankrijk bekend gewor
den zijn, is duidelijk de wenseh van de
Fransche politiek tot uitdruking geko
men om met het Duitsche rijk in con
tact te komen.
Een dergelijk streven is zeer wel te
begrijpen, daar sinds het sluiten van
het wapenstilstandsverdrag in het bosch
van Compiègne in de verhouding tus
schen heide landen, die zich nog immer
tusschen oorlog en vrede bevinden, geen
verandering is gekomen. Het schijnt
dan ook wel dat dit verrassend contact
tusschen Fransche en Duitsche staatslie
den verder gaat dan een eenvoudige be
spreking van vraagstukken, die uit de
bepalingen van het wapenstilstandsver
drag zijn voortgekomen.
Een dergelijke veronderstelling vindt
reeds steun in het feit, dat Adolf Hitler
zelf bij de besprekingen tegenwoordig
was. naar aanleiding waarvan men zich
minstens kan afvragen of en in hoeverre
in de Duitsch-Fransche betrekkingen
alsook in de positie van Frankrijk te
genover het nieuwe Europa een veran-
deriag zou kunnen intreden. In dit. op
zicht verdient ook de polemiek, welke de
officieuse correspondentie van de Wil-
helmstrasse tegen het beroep van Chur
chill op de Franschen voert en die op
de volkomen vereenzaming van Grrot-
Brittannië in Europa wijst, alle aan
dacht. De Duitsch-Fransche ontmoeting
wordt in de Wilhelmstrasse als een ant
woord aan Churchill beschouwd cn als
een weerlegging van de bewering. dat
Duitschland Frankrijk zou w:llen Ter-
nietigen.
De officieuse onderstreping van
de geisoleerde positie van Groot-
Brittannië maakt in ieder geval dui
delijk, dat de Duitsche diplomatie
door de idee van een organisati
van het vasteland tegen F.r,geland
beheerscht wordt., wat ongetwijfeld
als een aanwijzing voor Ihet doel van
de Fransch-Duitsche ontmoeting kan
worden aangezien. Verdergaande
veronderstellingen over een afzon
derlijken vrede of koloniale proble
men behooren zeker in het rijk der
combinaties thuis.
Men kan aannemen, dat de belang
rijke Fransch-Duitsche ontmoeting
slechts een schakel is in de reeks van
de sinds langen tijd elkaar opvolgende
initiatieven der spilmogendlieden met
het doel om het Europeesche v<is'elard
te organiseeren, inwendig vrede te geven
en zóó lang tegen Engeland jericnt te
houden als de politiek te Londen de
geldigheid van de nieuwe Europeesche
orde tracht te bestrijden.
De ontmoeting
HitierFranco
VER het verloop der ontmoeting tus-
schen den Fuehrer en het hoofd
van den Spaanschen staat., generaal
Franco, vernemen wij nog de volgende
bijzonderheden:
Woensdagmiddag was de Fuehrer in
een extra-trein aan de FranschSpaan-
sche grens aangekomen. Het kleine
grensstation op Fransch bezet gebied
was met de rood-geel-roode kleuren van
het nationale Spanje en met hakenkruis-
vlaggen versierd. Kort na aankomst van
den Fuehrer liep de extratrein van den
Caudillo. van de grens komend, binnen.
De Fuehrer, die het Spaansche staats
hoofd op het perron opwachtte, verwel
komde den Caudillo, toen deze uit zijn
trein stapte, op zeer hartelijke wijze.
Nadat de Fuehrer ook den Spaanschen
minister van buitenlandsche zaken, Ser
rano Suner, begroet had. stelde het
Spaansche staatshoofd den Fuehrer de
hem vergezellende heeren voor: den
Spaanschen ambassadeur te Berlijn, ge
neraal Espinosa de los Monteros. den
chef van het militaire kabinet' van den
Caudillo, generaal Moscardo, den plaats-
vervangenden chef van het militaire ka-
biet, gen.eraal Uscjuiano, den chef van
het civiele kabinet van den Caudillo.
Monos Aquilar, den chef van het proto
col, baron de los Torres, den directeur-
generaal der persafdeeling'. Gimenez
Arrau en den directeur van het Spaan
sche persbureau E. F. E. Gallego. Bo
vendien bevond zich de Duitsche am
bassadeur te Madrid, von Stohrer, in
gezelschap van den Caudillo.
De Fuehrer stelde vervolgens aan het
Spaansche staatshoofd de voor de ont
vangst aanwezige Duitsche persoonlijk
heden voor: den rijksminister van bui
tenlandsche zaken, von Ribbentrop. den
opperbevelhebber van het leger, gene-
raal-veldmaarschalk von Brauchitsch,
den chef van het opperbevel van de
weermacht. generaal-veldmaarschalk
Keitel, den rijksperschef rijksleider dr.
Dietrich, rijksleider Bormann, den gene-
raloberst Dollmann, den luitenant-gene
raal Bodenschatz en den onderstaats
secretaris Gauss.
Daarna inspecteerden de Fuehrer en
de Spaansche generalissimus, terwijl het
Spaansche volkslied gespeeld werd, het
op het perron aangetreden eere-batal-
jon. De Fuehrer begeleidde den Cau
dillo vervolgens naar zijn salonwagen,
waar de besprekingen terstond een aan
vang namen.
In den loop van den avond was de
Caudillo de gast van den Fuehrer in den
salonwagen aan een kleine maaltijd,
waaraan bovendien een reeks der aan
wezige Duitsche en Spaansche persoon
lijkheden deelnam. Na afloop van de
besprekingen inspecteerde de Fuehrer
met den Caudillo persoonlijk het eere
bataljon en begeleidde hij zijn hoogen
gast naar den extratrein, waar hij op
de meest hartelijke wijze afscheid nam.
De extratrein van het Spaansche staats
hoofd verliet daarop langzaam rijdende
het station, terwijl het muziekcorps van
het eerebataljon het Spaansche volks
lied aanhief.
Fransch blad over
de rede van Churchill
De Petit Parisien schrijft het volgen
de over de door Churchill tot het Fran
sche volk gehouden radio-rede: „Deze
rede brengt ons niets nieuws. Churchill
heeft juist den dag, waarop 135 jaar ge
leden Nelson de Fransche vloot bij Tra
falgar overwon, gekozen, om zich tot de
Franschen te richten en vertrouwen in
de toekomst te eischen. Churchill hee'ft
echter niet gesproken van den jongsten
verleden tijd. Hij heeft niet gesproken
van den veldslag in Frankrijk, waarin
het den Franschen legers aan Engel-
sche hulp ontbrak. Hij heeft ook niets
gezegd over de Engelsche aanvallen te
gen Frankrijk voor Oran en Dakar." Het
blad voegt er aan toe. dat men in Fran
sche politieke kringen erop wijst, dat
Churchill in zijn rede vermeden heeft
van maarschalk Pétain als hoofd van
den Franschen staat te spreken.
Staatspresident dr. Hacha (blootshoofds) opende in bijzijn van Duitsche spoor'
wegautoriteiten een 1119 meter lange tunnel in het spoorwegnet nabij Praag-
(Foto Scherl)
MILAAN, 24 Oct. (D.N.B.). De ont
moeting van den Fuehrer en Franco
heeft in Noord-Italië groot opzien en
levendige instemming gewekt. De dag
bladen wijzen op de groote politieke en
internationale beteekenis van het on
derhoud aan de Fransch-Spaansche
grens.
De bijeenkomst toont in de eerste
plaats, aldus de Popoio d'Italia, dat
Spanje trouw het program van zijn we
deropbouw uitvoerende, ernstige en
hechte betrekkingen van vriendschap
en samenwerking, met de mogendheden
in stand houdt, die het ter zijde ston
den in de groote en moeilijke uren van
.zijn verheffing. De ontmoeting tusschen
den Fuehrer en den Caudillo is geheel
ingeschakeld in de politiek, die Berlijn
en Rome voeren jegens het bevriende
Spanje. Dit wordt, door het Italiaansche
volk met de levendigste voldoening toe
gejuicht.
De Corriere della Sera wijst er op,
dat de bijeenkomst een nieuw bewijs
vormt voor de gemeenschap des geestes
en der doelstellingen, benevens van de
vriendschap, die de volken der spil ver
bindt met het volk van het nieuwe
Spanje. De ontmoeting krijgt een bij
zóndere beteekenis on het oogenblik.
dat Engeland door Churchill en Eden
vergeefs zijn laatste pogingen in het
werk stelt om bondgenooten te vinden,
die zouden moeten strijden voor het in
puin vallende imperium. De houding
van het nieuwe Spanje heeft nooit twij
fel doen ontstaan.
De Gazetta del Popoio verklaart, dat
de ontmoeting ongetwijfeld een krach
fige .reactie zal hebben op den diploma
tieken toestand, welken de reeks der
directe contacten van de verantwoorde
lijke leiders der spilpolitiek sedert
eenige maanden heeft ingeleid. De be
studeering der internationale proble
men door Hitier en Franco zal niet na
laten een doelstreffende bijdrage van
helderheid en solidariteit tot den alge-
meenen Europeeschen toestand te leve
ren.
De ontmoeting in de Pyreneeën, al
dus de Stampa, maakt een einde aan
alle tendentieuze manoeuvres van Lon
den om verwarring te doen ontstaan in
de duidelijke houding van Spanje. De
vriendschap van Spanje met de spil-
mogendheden is door het. bloed bezegeld
en zal iedere proef doorstaan.
WASHINGTON, 24 Oct. (D.N.B.).
De minister van marine der Ver. Sta
ten Knox, heeft meegedeeld, dat tus
schen de Ver. Staten, Engeland en Ca
nada een overeenkomst betreffende het
inrichten van een steunpunt voor het
leger, de vloot en de luchtmacht aan
de Zuidkust van New-Foundland door
de Ver. Staten, tot stand gekomen is.
Een delegatie uit de Ver. Staten be
vindt zich reeds in New-Foundland om
toebereidselen te maken voor de inrich
ting van zulk een steunpunt
Het ministerie van oorlog maakt
voorts bekend, dat twee eskaders jacht
vliegtuigen naar de Philippijnen ver
plaatst worden. Er werd niet meege
deeld, uit hoeveel vliegtuigen deze es
kaders bestaan.
In scheepvaartkringen verluidt, dat
onderhandelingen gevoerd worden met
het departement van buitenlandsche. za
ken over het zenden van het s.s. „Man
hattan" naar. Ierland, teneinde de Ame
rikanen uit Engeland te evacueeren. De
Amerikaansche ambassadeur te Londen
had, zooals bekend, voor dit doel twee
schepen gevraagd.
Maarschalk de Bono in de ruines van het Alcazar
Maarschalk de Bono bezichtigde tijdens zijn bezoek aan Spanje ook de ruines
van het tiidens den burgeroorlog vernietigde Alcazar in Toledo, waar hij door
generaal Moscardo, den befaamden verdediger van het Alcazar, werd rondgeleid.
NEW YORK, 24 Oct. (D.N.B.). Pre
sident Roosevelt heeft gisteren te Phi-
ladelfia de eerste zijner aangekondigde
vijf verkiezingsredevoenngen gehouden,
waarin hij o.a. het volgende zeide: „Ik
wjL vervalsohingen en valscihe voorstel
lingen weerleggen, welke tijdens de
verkiezingscampagne zijn opgedoken.
Mijn tegenstanders probeeren hef. Ame
rikaansche volk angst in te boezemen,
Het zwaarste verwijt, dat men mij aan
doet, is de beschuldiging, dat de regee
ring buiten weten van het Congres en
van het volk geheime verdragen met
andere landen gesloten heeft en daar
mede de veiligheid van de Ver. Staten
in gevaar brengt of de Ver. Staten tot
het deelnemen aan een oorlog elders
verplicht.
Ik verklaar plechtig, zoo zeide Roose
velt letterlijk, dat er geeii geheim ver
drag, geen geheime verplichting of af
spraak van eenigerlei aard direct of in
direct met eenige andere regeering of
natie bestaat, welke Amerika bij een
oorlog zou kunnen betrekken of welke
voor eenig ander doel zou zijn overeen
gekomen.
In zijn verkiezingsrede in Philadel
phia heeft Roosevelt nog gezegd, dat de
regeering er van beschuldigd wordt de
Ver. Staten in den oorlog te leiden.
Daartegenover verklaarde de presi
dent, dat al zijn denken en handelen in
den loop van deze jaren gericht is ge
weest op het doel den wereldvrede te
behouden en in het. bijzonder voor de
Ver. Staten en het Westelijke halfrond
den vrede te bewaren.
Een sterke verdediging, zoo ging
Roosevelt verder, is de beste garantie
voor vrede en veiligheid op het Weste
lijke halfrond. Hij verzekerde nogmaals,
dat hij en de minister van buitenland
sche zaken den weg naar den vrede be
wandelen en verklaarde: „Wij bewape
nen ons niet voor den een of anderen
buitenlandschen oorlog. Wij bewapenen
ons niet voor doeleinden van verove
ring of interventie in vreemde conflic
ten. Ik herhaal nogmaals, dat ik mij
houd aan het program van onze partij.
Wij willen niet deelnemen aan vreemde
oorlogen, wij willen niet ons leger, on
ze vloot of ons luchtwapen uitzenden
voor den strijd in vreemde landen bui
ten" het Amerikaansohe vasteland, uit
gezonderd in het geval, dat wij worden
aangevallen."
RUKT THAILAND INDO-CHINA
BINNEN?
TOKIO. 23 Oct. (DN.B.) De gespan
nen toestand in het grensgebied van
Thailand en Fransch Indo-China duurt,
volgens een Domeibericht uit Bangkok,
voort. De bevolking van het. Nahosge-
bied vreest, dat Thailandsche troepen
de rivier Mekong zullen overtrekken en
Fransch Indo-China zullen binnenruk
ken. De bevolking is daarom reeds naar
het gebergte gevlucht.
VEERDIENST TUSSCHEN KOPEN
HAGEN EN MALMOE HERVAT
KOPENHAGEN, 24 Oct. (D.N.B.).
Naar verluidt kan een hervatting van
den veerdienst tusschen Kopenhagen en
Malmoe binnen afzienbaren tijd moge
lijk geacht worden. Gezegd wordt, dat
onderhandelingen, die omtrent deze
kwestie tusschen vertegenwoordigers
van de Deensche en de Zweedsche
spoorwegen in Helsingborg zijn gevoerd,
tot. een positief resultaat hebben geleid
en dat binnenkort een definitief be
sluit kan worden verwacht.
BERLIJN, 24 Oct. (D.N.B.) In den
nacht van Woensdag op Donderdag
hebben Britsche vliegtuigen geprobeerd
een grooten aanval op de Rijkshoofd
stad te ondernemen. Slechts enkele toe
stellen bereikten het luchtruim van
Groot-Berlijn. Er werd luchtalarm ge
maakt en de luchtdoelartillerie trad in
werking. De vijand wierp brandbommen
ën ontbrandbare plaatjes uit, hier en
daar ook brisant-bommen, op verschei
dene plaatsen vooral in het Weste
lijke stadsdeel ontstond er een lichte
schade aan gebouwen en braken kleine
branden uit., die spoedig gebluscht kon
den worden. Er wordt melding gemaakt
van eenige gewonden.
STOCKHOLM, 24 Oct. (D.N.B.)
De Duitsche vergeldingsaanvalien
op Londen zijn Dinsdag begonnen
om 19 uur 30. Het 246ste luchtalarm
duurde vier uur twintig minuten,
n.l. tot 23 uur 50. Er volgde een
pauze tot één uur des nachts. Toen
werd voor de 247ste maal luchtalarm
gemaakt.
In den loop van Woensdagavond on
dernamen Duitsche gevechtsvliegtuigen
een aanval op de Oostkust van Schot
land en bombardeerden met succes de
spoorlijnen en het station van een stad.
Waargenomen branden toonen de ge-
yvenschte uitwerking van den aanval
aan.
Naar de Engelsche scheepsomroep
meldt, heeft Churchill gisteren Oost-
Schotland bezocht om de verdedigings
linie aan de kust te inspecteeren.
GEEN AMERIKAANSCH PROTEST
IN ROME
ROME, 24 Oct. (D.N.B.) Ten aan
zien van de van Engelsche zijde ver
spreide geruchten, volgens welke het
bombardement op de Bahrein-eilanden
een Amerikaansch protest te Rome ten
gevolge zou hebben gehad, verklaart
men in welingelichte Italiaansche krin
gen, dat geen protest van dien aard is
ontvangen. De Engelsche propaganda
heeft een schending van beweerde Ame
rikaansche belangen alleen naar voren
gebracht om verwarring te doen ont
staan en de aandacht af te leiden van
riit succes van het Italiaansche lucht
wapen.
ENGELSCHE KRUISER IN BUENOS
AIRES
BUENOS AIRES. 23 Oct. (D.N.B.).
De lichte Engelsche kruiser. Enterprise,
die behoort tot de Zuid-Atlantische
vloot, is vandaag de haven van Buenos
Aires binnengeloopen voor een verblijf
van 48 uur.
MOSKOU, 24 Oct. (Tass). De nieuwe
Japansche ambassadeur, generaal Tate
kawa, is Woensdag te Moskou aangeko
men,
Otodzji Salto. de gewezen Japansche
consul-generaal te Batavia, wordt ge
noemd als de eerste directeur van het ge
projecteerde bureau voor Zuidzee-aange-
legenheden van het departement van bui
tenlandsche zaken. Dit bureau krijgt
twee afdeelingen en zal de aangelegen
heden behandelen, die betrekking heb
ben op Nederlandse h-Indië, Ma-
Iakka, Burma, Thailand (Siam) en
Fransch Indo-China.
De Japansche regeering heeft medege-
deeld/dat zij niet voornemens is het in
1911 gesloten accoord met Engeland, de
Ver. Staten en Sowjet-Rusland betreffen
de de bescherming van robben te ver
nieuwen. Zij is echter bereid een accoord
op nieuwen grondslag te sluiten.
De Japansche regeering motiveert haar
besluit er mede, dat de robben zich in de
Noordelijke deelen van den Stillen
Oceaan zoo vermeerderd hebben, dat zij
voor de visscherij. die voor Japan in de
hoogste mate van vitaal belang is, in
den loop der laatste jaren steeds groo-
tere schade deden ontstaan zonder dat
het op grond van de overeenkomst moge
lijk was zorg te dragen voor passende
tegenmaatregelen.
Zestigduizend menschen
verhuizen
BOEKAREST, 23 October (D.N.B.),
Naar schatting/zal de Duitsch-Roemeen-
sche overeenkomst betreffende de verhul
zing der bevolking van Duitsche afkomst
uit de zuidelijke Boekowina en de Do-
broedsja betrekking hebben op 60.000
menschen. Van hen zullen er 45.000 uit
de zuidelijke Boekowina over Hongarije
naar Duitschland reizen. Daar de ver
huizing der Duitschers uit Bessarabië
binnen enkele dagèn voltooid zal zijn,
zullen de 15 000 Duitschers uit de Do
broedsja gebruik maken van de Donau-
schepen, die tot dusverre dienst deden
voor het vervoer tusschen Galatz of Be-
ni en Semlin.
De burgemeester van Lyon
gearresteerd
GENEVE, 23 Oct. (D.X.B.). De bur-
gemeester van Lyon. Nicod, is met eeni
ge medewerkers wegens revolutionair
optreden gearresteerd. In Lyon zou vol
gens hier ontvangen berichten een uit
gebreide zuiveringsactie worden onder
nomen.
BRUSSEL. 23 Oct (D.N.B.). De se-
cretaris-gneraal van het ministerie van
Binnenlandsche Zaken en Volksgezond
heid heeft thans een verordening uit
gevaardigd, die alle openbare en parti
culiere collecten en inzamelingen tot
nader order verbiedt De collecten in
gebouwen voor den eeredienst of ter be
strijding van de behoeften daarvan val
len niet onder het verbod. Met het oog
op de gisteren bekendgemaakte oprich
ting van een organisatie voor winter
hulp in België heeft deze verordening
recht op bijzondere belangstelling.
PIERLOT EN SPAAK IN LONDEN
NEW YORK. 24 Oct. (D.N.B.). Naar
uit Londen gemeld wordt, is de vroe
gere Belgische minister-president Pier
lot met den vroegeren Belgischen mi
nister van buitenlandsche zaken Spaak
uit Lissabon in Londen aangekomen,
met bet voornemen om in ballingschap
Belgische regeeringsfuncties uit te
oefenen.
ROEMEENSOHE VLUCHTELINGEN IN
DEN PIRAEUS
ATHENE. 23 Oct. (D.N.B.). In den
Piraeus worden ongeveer 2000 Roe-
mecnsche joden en vluchtelingen ver
wacht. Krachtens de aanwijzingen dor
Grieksche autoriteiten mogen zij niet in
Griekenland blijven. Zij zullen met een
Grieksch schip naar Lissabon worden
gebracht.
ÓO<XX>0<XXXX>00
DE VERDUISTERING
Vandaag gaat de zon om 18.27 uur
onder. Zonsopgang op Vrijdag 25
October is om 8.23 uur. Gedurende de
tusschenliggende tijden moet verduis-
terd worden.
Maanopkomst 1.03 uur
q Maanondergang 15.45 uur. y
<>0<x>0^0^<><><>^<>oo^ooooooocoo^
