Pétain's rede Frankrijk legtnieuwe fundamenten FELLE PAKHUISBRAND TE GRONINGEN Een explosie de oorzaak? Donderdag 31 October 1940 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a 39e Jaargang No. 106 De weg der verzoening Van de fronten in Afrika HET OPTREDEN VAN LAVAL Ongeveer een millioen K.G. graan verbrand of door water bedorven De plannen van maarschalk Pétain tot re- agrarisatie van het land De boer en de bodem Willkie spreekt Fransche tegenspraak r Vijfling geboren in Frankrijk Verkiezingsrede van Roosevelt AUTOSNELWEGEN IN FRANKRIJK VERDUISTERING AMERSFOORTSCM DAGBLAD «■■«■«IJS DE EEMLANDER Binnenland Iranco p., post par 3 maanden 2 85. Alaondarlijk. I 0.05 "*lh d" Pri>* KUi" Adv.rledliSn ..KEITJES" bij voon.itbel.linS 1-5 reSel. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05 SAMENWERKING tus- schen Duitschland en Frankrijk aldus de maarschalk Pétain in zijn toespraak tot de Fran- sche natie is tijdens mijne bespre king met Adolf Hitler onder het oog gezien. „Ik heb deze samen werking in beginsel aan vaar d". Pétain heeft met deze woorden openlijk een nieuw tijdvak in de Fransche buitenlandsche poli tiek ingeluid, in feite zelfs een nieuwe periode in de Europeesche ge schiedenis. Pétain's principieele uitspraak beteekent het definitieve einde der Britsch-Fransche entente «cordiale; de wijze, waarop de samen werking tusschen Vichy-Parijs en Berlijn vorm en gestalte zal nemen, zal voor een niet gering deel de nieu we organisatie van continentaal Euro pa bepalen. „Diegene zeide Pétain die het lot van Frankrijk in han den heeft genomen, heeft den plicht om de gunstige atmospheer te schep pen voor het behartigen van de belan gen des lands: In eere en ten einde de eenheid van Frankrijk te handhaven, betreed ik thans in het kader van de Constructieve activiteit der nieuwe Europeesche orde den weg der sa menwerking". Ï)E uit Berlijn komende berichten duiden er op. dat de As-mo- gendheden haast willen maken met de reorganisatie van Europa of, om een heden ten dage gebruikelijke zegs- lwijze te bezigen, met de organisatie van Neuropa. Er wordt zelfs een ter mijn genoemd, 1 Januari 1941, voor Welken de (re)organisatie haar be slag moet hebben gekregen. Deze or ganisatie zal ook de bezette gebieden Nederland en België dus in de eer ste plaats omvatten. Wij moeten er derhalve hier te lande rekehing mede houden, dat eerlang belangrijke maat regelen van binnenlandsch-staatkun- digen aard staan te worden genomen. Onder .eerlang' verstaan wij dan de weken volgende op het tijdstip, dat de Fransch-Duitsche betrekkingen in on derdeden zullen zijn geregeld. En dat er met deze regeling haast wordt betracht, laat zich denken, daar spoed ten deze zoowel een Duitsch als een Fransch belang van hooge orde is. A AN den vooravond van groo- te beslissingen" schreven wij dezer dagen in hoofde van een onzer beschouwingen. Wij hadden niet kun nen denken, dat de maarschalk Pétain reeds zóó spoedig voor het forum van het Fransche volk getuigen zou van zijn vastbeslotenheid om den nieuwen koers te gaan zeilen. Het feit evenwel, dat Pétain zoo spoedig met een prin- tipieele verklaring voor den dag kwam, mag worden gezien als eene indicatie, dat de besprekingen tus schen Hitler en Mussolini te Florence ten aanzien van het Fransche pro bleem inderdaad tot algeheele over eenstemming tusschen de beide As- partners hebben geleid. Men gaat niet te ver, als men, mede op grond daar van. aanneemt, dat ook ten aanzien van de regeling der Belgische en Ne- derlandsche problemen te Florence overeenstemming is bereikt, alsmede; dat er wat die problemen betreft, eveneens spijkers met koppen zijn ge slagen. Welke spijkers en welke kop pen? Wij zullen het, zoo dunkt ons, tamelijk spoedig weten. INDO-CINEESCHE SPOORLIJNEN VOOR JAPANSCHE TROEPEN TRANSPORTEN TOKIO, 31 Oct. (D.N.B.). De Nistji Nitsji meldt uit Hanoi, dat Dinsdag na onderhandelingen tusschen dë autori teiten van Fransch Indo-China en den leider der Japansche militaire missie, genraal-majoor Soemita, een overeen komst inzake het gebruik van de Fransch Indo-O.hineesche spoorlijnen voor het vervoer van Japansche troe pen in Fransch Indo-China ondertea- kend is. p£. -">•*'" j. f,.- v'-sK» "A. GENEVE, 31 Oct. (D.N.B.) Uit Vichy wordt gemeld, dat de „Temps" het volgende schrijft naar aanleiding van het feit, dat Fherre Laval weer de portefeuille van buitenlandsche zaken beheert. De terugkeer van Laval naar het departement van buitenlandsche zaken, aldus dit blad, is éen gebeurte nis van politieke beteekenis die in deze omstandigheden de beteekenis van een regeeringshervorming zonder meer ver re overtreft. De benoeming van Laval draagt het karakter eener klaarblijke lijke sanctioneering.der nieuwe politiek van het staatshoofd maarschalk Pétain. Zooals bekend heeft Laval in volledige overeenstemming met de denkbeelden van Maarschalk Pétain tot opdracht ge had, het terrein voor de Duifsch-Fran- sche samenwerking voor te bereiden. Het spreekt dus vanzelf, dat aan hem als "chef der Fransche diplomatie de taak wordt toevertrouwd de onderhan delingen voer de modaliteiten dezer samenwerking op de best, mogelijke voorwaarden te voeren. Wanneer de politiek, zoo besluit het blad, de kunst is van het mogelijke bij het nauwkeu rig bepalen der middelen van elk volk en der werkelijkheden van het oogen- blik, dan kan men met recht vertrou wen, dat het optreden van Laval aan het ministerie van buitenlandsche zaken de komende weken voor het zoo smartelijk gewonde Frankrijk waarde volle resultaten zal opleveren. BOVENSTE FOTO: De Hertog van Aosta. de vice-koning van Abessynië. bij een inspectie van de Italiaansche troepen in de nabijheid van den Soedan- ONDERSTE FOTO: De moeilijkheden waarmee het Italiaansche offensief bij Sidi el Barani te kampen heeft, de monstreert wel duidelijk deze foto: een auto moet met vereende krachten uit het zand worden gesleept- (Foto's Scherl) GRONINGEN, 31 Oct. Van ochtend om acht uur is in het groote, vier verdiepingen hooge graanpakhuis van de firma L. van der Meer te Groningen, waar dag en nacht gewerkt wordt, een felle brand uitgebroken, welke in een minimum van tijd groote afmetin gen aannam. De brandweer rukte, onder leiding van den comman dant P. Ploegh, met groot mate riaal uit. Het vuur was ontstaan op de derde verdieping tengevol ge van een explosie in de droogin- richting. Even later stonden de derde en vierde etage in lichter laaie en deelde het vuur zich mede aan het geheele pakhuis. Het per soneel. bestaande uit tientallen ar beiders, moest zich in allerijl in veiligheid stellen, hetgeen gelukte, zoodat er geen persoonlijke onge lukken zijn gebeurd. De brandweer bestreed de vuurzee met negen stralen, doch kon in het begin, tengevolge van te wéinig druk op de waterleiding, niet voldoende water geven. Na eenigen tijd ging dit beter. Een groep van twintig man van den Opbouwdienst, die toevallig passeerde, werd gerequireerd om assistentie te ver- leenen. Om negen uur stond het geheele gebouwencomplex in lichter laaie en werd door de brandweer om meer mate rieel verzocht. Spoedig rukte nog een spuit ter assistentie aan, zopdat nog meer stralen op de vuurzee werden ge worpen. Ook de Magirusladder werd in gebruik genomen. Een enorme men- schenmenigte moest op groot en afstand gehouden worden. Het. pakhuis was na genoeg geheel gevuld met. graan en eikels. Gisteren was toevallig een hoe veelheid graan afgeleverd, doch de rest is door het vuur verwoest. Om tien uur kon worden aangenomen, dat er geen gevaar meer bestond voor de omliggende perceelen. die ontruimd moesten worden. Het geheele pakhuis moest als verloren worden beschouwd. Het blusschingswerk zal nog wel den geheelen morgen en middag in beslag nemen. Wij vernemen nog, dat dank zij het krachtige ingrijpen van de brandweer, die met veertien stralen het vuur be streed, het vuur tot de beide bovenste verdiepingen beperkt kon blijven. Deze zijn geheel uitgebrand. Door de groote hoeveelheden water, welke in de vuur zee geworpen zijn, staan de zakken mot graan, opgeslagen in de beide be nedenverdiepingen, geheel in het water. De mannen van den Opbouwdienst. ge assisteerd door personeel van den lucht beschermingsdienst, hebbpn zooveel als zij konden de zakken met graan naar buiten gesleept. Onder de autoriteiten, die bij den brand aanwezig waren, hevond zich de burgemeester van Groningen, mi'. P. W J. H. Cort van der Linden, en de waar nemend hoofdcommissaris van politie, de heer Mnnlenaar. In het pakhuis was voor ongeveer een millioen kg. graan opgeslagen, waarvan het grootste ge deelte verbrand of door het water be dorven is. Tijdens het blusschingswerk werd de brandweerman E. Nieborg door den rook bedwelmd. Hij kon naar huis (Van onzen Parijschen correspondent) j~y RANKRIJK is waarlijk niet het eenige land, 't welk met enorme moeilijkheden heeft te worstelen. Maar als één land den vasten wil bezit om die moeilijkheden te overwinnen, dan is het Frankrijk. Dat van den grond af aan de opbouw moet wor den begonnen, spreekt wel vanzelf. Alvorens een gebouw kan worden opgetrokken, moeten de fundamenten zijn gelegd. Het oude puin moet worden opgeruimd. Het wegnemen van de oorzaken, welke tot de débacle leidden, is de eenige manier om tot herstel te geraken- Frankrijk is bezig met het leggen van nieuwe fundamenten- In dat licht moet men het plan van maarschalk Pétain beschouwen, de reagrari- satie van het land. Frankrijk moet letterlijk terug tot de natuur, hel moet weer over wegend agrarisch worden. Want in zijn bodem en niet in zijn steden schuilt zijn grootste kracht. Het Frankrijk van vóór den oorlog was een op de stad afgestemd Frankrijk Zelfs al leefde het volk nog voor een deel. ongeveer dertig procent, op het land. Zij, die, als wij. wel eens door de Fransche provincies hebben gereisd, weten hoe leeg het daar in werkelijkheid was. Op dien meer dan een half millioen vierkanten kilo meter kon stellig een volk leven, dat eens zoo groot is als het Fransche. Maar in plaats van te stijgen, daalde het bevolkingscijfer in Frankrijk met sprongen. Er werd jaarlijks voor millioenen francs aan landbouwproducten uit den vreemde ingevoerd. In tal van landbouwbedrijven werkte men met vreemde arbeidskrachten. De Fransch- man was van zijn bodem vervreemd DAARVOOR zijn natuurlijk wel oor zaken aan te wijzen. Die kleine ze ven millioen hectaren aan braakliggend land werden niet bebouwd, omdat zulks maar al te vaak de moeite niet loonde. De rentabiliteit van een bedrijf hangt per slot van rekening af van de prijzen der producten en «laarmede van de eco nomische politiek des lands. Met die politiek was het treurig gesteld. Maar zelfs indien men het wilde wagen, re zen dadelijk nieuwe moeilijkheden. Waar haalde men goede en geschoolde krachten vandaan? Aangelokt door de hooge loonen in dv> industrie en door den korten arbeidsduur, waren de land arbeiders naar de steden getrokken. Zij vermeerderden er de werkloosheid en al de ellende, die daarmede samen hangt. Zelfs zij. die vroeger een eigen bedrijfje hadden bezeten, doch het niet langer hadden kunnen bolwerken, ver lieten het leege platteland voor de over bevolkte steden; op de grootere en le venskrachtiger bedrijven werkte men zoo goed en zoo kwaad het ging met ge- importeerde knechts. Om al die rekenen ontbrak de stimulans om het bedrijf uit te bou wen bij hen, die gebleven wwren, volkomen. Het stelsel-van-één-kind. dat ook tot het platteland was door gedrongen, maakte uitbreiding nog minder noodig. En waartoe zou men dan nieuw materiaal en nieuwe ma chines aanschaffen, waarvan de kosten uiteraard hoog waren? „De Fransché landbouw", aldus moest minister Caziot kort geleden con- stateeren, „staat op het laagste punt in vijftig jaar, ook wat zijn efficiency betreft." Het gaat er thans niet om, dat men de ergste uitwassen verwijdert, het gaat, als gezegd, om de opheffing der oorzaiken. Eén daarvan trouwens heeft zichzelf al opgeheven: de industrie kap al de menschen lang niet hergen, de kansen liggen op het. land. Zestien, mil liard franc werd onlangs uitgetrokken voor het eerste werk, de drainage van den bodem, verbetering en bouw van woningen en voorraadschuren, verbete ring der outillage van de bedrijven door beschikbaarstelling van moderne land bouwmachines en de aanwending van electrieche drijfkracht. De wegenaanleg zal op korten termijn ter hand worden genomen, en op die wijze moet het mo gelijk zijn om een deel der werkloozen te plaatsen en daarmede te verplaatsen van de stad naar het land namelijk zonder dat van werkverschaffing in engeren zin behoeft te worden gespro ken. p\AARNAAST ligt het in de bedoelirie *-J o mde boerderijen, welke de laatste jaren werden verlaten, opnieuw tot loo- nende bedrijven te maken, wat dus neerkomt op een herkolonisatie. Reeds is de voorziening met stikstof, kali en andere meststoffen voor deze verwaar loosde bedrijven verzekerd. In de eerst volgende drie jaren behoeven de „kolo nisten" niet de geringste pachtsom te betalen: zij kunnen bovendien eemak- kelijk credieten hekomen, en teeen een zeer matige rente, om het bedrijf op gane te brengen. Daarvoor is, om te beginnen, tweehonderd millioen franc ter beschikking gesteld. Ook in de behoefte aan menschen zal worden voorzien De Fransche regee ring heeft in het onbezette gebied reeds een begin gemaakt met de uitvoering van het. plan om vijftie duizend gezin nen uit de industriëele centra over te Critiek op politiseerende Europeesche ambas sadeurs NEW YORK, 31 Oct. (D.N.B.) In een rede te Charleston in Virginia heeft de republikeinsche candidaat voor het presidentschap Wendell Willkie zijn stem laten hooren tegen de inmenging der uit Europa teruggekeerde Ameri- kaansche diplomaten in partij-politieke en militaire aangelegenheden. Eenige dezer Europeesche ambassadeurs voer den thans partij-politieke activiteit, waarbij zij vanzelfsprekend de instem ming van den president hadden. Echter moesten ambassadeurs, naar Willkie betoogde, boven de partijenpolitiek staan en niet trachten. Amerika van advies te dienen wat zijn defensiepro gramma betreft. Dit was een kwestie, waarvan zij slechts weinig konden weten, vooral wanneer zii pas enkele uren op Amerikaanschen bodem ver toefden. Inzake een ultimatum van Thailand aan Indo- China GENEVE, 31 Oct. (D.NB.) Uit Vichy wordt gemeld: De berichten uit Bangkok, volgens welke ten eerste de regeering van Thai- land besloten zou hebben een ultima tum te zenden aan Indochina en ten tweede, dat Thailand bij de Fransche regeering tegen het aanleggen van mili taire versterkingen in de gedemilitari scerde zóne aan de Mekong-rivier ge protesfeerd zou hebben, worden in he voegde Fransche kringen niet beves tied. Men verklaart aldaar, dat tot dus verre van de Fransche autoriteiten in Indochina dergelijke berichten niet zijn ontvangen. worden vervoerd. Zijn toestand is niet ernstig. Omtrent de oorzaak van den brand kan nog niets met zekerheid worden gezegd. Aanvankelijk werd aan een ex plosie gedacht, doch dit staat nog niet vast. Een meisje dood geboren, vier jongens gezond PARIJS. 31 Oct. (D.N.B.) Naar de Petit Parisien meldt, is in de Noord- Fransche stad Roullettes bij Rijssel een vüfling geboren, bestaande uit vier iongens en een meisje- Het meisje is dood geboren. Daarentegen zijn de vier jongens gezond. De moeder van den viifling heeft pas tien maanden geleden aan een kind het leven geschonken- s»A De stand der Amerikaansche bewapening NEW YORK, 31 Oct. (D.N.B.). In een verkiezingsrede in Boston heeft pre sident Roosevelt vooral gesproken over bewapeningskwesties. In den loop der laatste zeven jaar, zoo verklaarde hij, is het aantal van de in dienst zijnde oorlogsbodems gestegen van 193 tot 337. Nog 119 schepen zijn in aanbouw. Het personeel der marine is in dezelfde pe riode gestegen van 106.000 man tot 210.000 man. Op de marinewerven wer ken thans acht maal zooveel menschen als in 1933. De vlootbases op de voor uitgeschoven posten zijn aanzienlijk versterkt. Bovendien kan men thans re kening houden met de daarbij gekomen Britsche vloot- en luchibases aan dé Atlantische kust. De kracht van het ge regelde leger is verdubbeld en omvat tezamen met die van de nationale garde thans meer dan 436.000 man. Overgaan de tot de bewapening in de lucht ver klaarde Roosevelt, dat het doel een jaar- lijksche productiecapaciteit van 50.000 vliegtuigen is. Engeland heeft, aldus Roosevelt, het verzoek gedaan met Amerikaansche fabrikanten te onder handelen over de. leverantie van verder wapenmateriaal. De president heeft het bureau voor de beslissingen in de prio riteitskwestie verzocht dit voorstel te gemoetkomend in overweging te nemen. PARIJS, 31 October (A.N.P.). Al hoewel voor het uitbreken van den oor log in Frankrijk tal van projecten voor den bouw van autosnelwegen volgens het Duitsche principe ter beschikking stonden, bleeft het echter in de meeste gevajlen bij de projecten zelf, ondanks het feit., dat de ten uitvoer legging hiervan vooral van een militair stand punt uit bezien, van de allerhdogste be teekenis was. Reeds voor het uitbreken van den oorlog werd begonnen met een autosnel weg van Parijs naar het Westen. De werkzaamheden waren echter bij het begin der vijandelijkheden gestaakt Dezer dagen zijn zij weer in vollen om vang hervat. Vandaag gaat de zon om 18.13 onder. Zonsopgang op Vrijdag 1 November: 8.35 uur. j De maan komt op om 7.21 uur en gaat om 17.30 uur onder. planten naar het platteland. Daarvoor zijn in de eerste plaat*, de vroegere keu terboeren en de landarbeiders aangewe zen, aan wie nu plotseling nieuwe be staansmogelijkheden worden geboden. Jeugdige werkloozen. ook die uit de steden, zullen bij hoeren worden uitbe steed, om in de bedrijven te worden op geleid. En ten alótte heeft men richt prijzen vastgesteld voor de producten, waardoor de onzekerheid van den boer of zijn arbeid loonend zal zijn, voor een goed deel bij voorbaat wordt weggeno men. De bodem behoort de basis te zijn van het volksbestaan. Dat is een natuurwet, een grondwet, en dat men zulks na al de treurige ervaringen van voorheen in Frankriik zoo snel heeft ingezien, is een hoopvol teeken. De re-agrarisatie van Frankrijk, een probleem, dat ook een maatschappelijken en een moreelen kam heeft, kan het begin ziin van een nieuwe aera van opbloei. F.en volk als het Fran sche is. met zijn meer dan veertien mil lioen zielen, zün vruchtbaren bodem en rijke bronnen, zijn liefde voor den grond, hoe vreemd dit den buitenstaander ook moge toeschijnen, heeft niet alleenhet volste recht op een plaats onder de zon zooals het den duren plicht heeft, om zich die plaats door eigen arbeid te ver overen. doch heeft ook een taak te ver vullen in het nieuwe Europa. Hoe dat Europa er in de naaste toekomst ook zal komen uit te zien- T. O

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 1