„EXTRA" biil2k"4f 3,5
Het kleeding - vraagstuk
SCHOTERMAN'S p„ kr„ik f 3.45
OUDE GENEVER bij 6 kr. a f 3.25
WILLY PETILLON schrijft voor onze
lezeressen over:
DE HERBOUW VAN
MIDDELBURG
RECEPTEN
Voor aspirant ballon
vaar der s
Eerste graandrogerij
in Gelderland
Gedenkteeken voor
gesneuvelde
Amsterdamsche tram
vervroegt
de laatste ritten
Film tot voorlichting
van de huisvrouw
Mr. STEVENS
UIT DETROIT
2e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 1 NOVEMBER 1940
Utr.str. 17 Tel. 3450 Ao 1873
A
JT-N van de vele problemen, waarmee de hulsvrouw zich het hoofd breekt in deze
moeilijke dagen is naast het voedingwel het kleedingvraagstuk. Dit is wel plot
seling zeer urgent geworden door het zoo vroeg invallen van de koude. Die heelt ons
wel heel onaangenaam verrast. Wie optimist was had misschien gerekend op een
wat lang uitgerekte mooie Octobermaand met milde dagen, waardoor het mogelijk
zou zijn met een ander probleem dat van het stoken en de brandstof voorziening
een beetje te schipperen De koude heeft al die vage of minder vage plannen in de
war gestuurd en vrijwel ieder gedwongen de winterkleeren te voorschijn te halen-
Aan velen zullen aaarbij desillusies niet bespaard zijn. Kinderen, die veel meer
gegroeid zijn dan moeder verwachtte; grooteren. voor wie men de groei-periode al
voorbij waande en die nu plotseling blijken uit een nog volmaakt goeden mantel of
een uitstekend pak gebarsten te zijn, waardoor de serie vraagteekens bij moeders
overpeinzingen mei een paar vermeerderd wordtIn zulke momenten prijst men het
groote gezin gelukkig waar er op de grooteren altijd wel een paar volgen, die voor
een aflegger m aanmerking komen, maar daar doen zich dan toch weer andere moei
lijkheden voor.
GOEDE wollen kleedingstukken zijn
niet alleen duur. ze kosten ook vele
punten van de textielkaart. Ze kosten
niet alleen punten, maar... Menige
huisvrouw vraagt zich bii dit maar vol
twijfel af of er voor goed geld en goede
punten ook een goed wollen kleeding
stuk te krijgen zal zijn. En in dit ver
band hoort men veel en iederen dag
meer het woord ..kunstwol" mompelen
Van die kunstwol maakt men zich
soms een spooksel. De een zegt, dat er
hout in wordt verwerkt, een ander
meent, dat ze eigenlijk van papier is.
een derde, die wel eens een klok heeft
hooren luiden spreekt van cellulose en
nummer vier maakt het dan maar
meteen een paar graden erger en heeft
het over ccllophaan!
Wat is nu eigenlijk kunstwol? Er is
veel minder kunst-achtigs aan dan aan
een groot aantal „kunst"-producten.
Dat wil zeggen: kunsthoning heeft met
honing niets te maken, maar liikt er op
en moet er voor doorgaan Ersatz, zei
den we in den vorigen oorlog. Kunstzii
de is hiina over de geheele linie geen
zijde, maar doet alsof. Ersatz. Kunst
wol echter is niet een uit andere stof
gewonnen op wol gelijkend product (een
wolnabootsing uitgezonderd, die voor
breiwerk gebruikt wordt en die gewoon
lijk imitatiewol genoemd wordt) maar
ze bestaat wel degelijk uit wol. Tn een
boekje over textielvezels spreken van
Hovtema en Bolleman van der Veen
over „herwonnen wol", een benamine.
die ongetwijfeld juister is. In Duitsch
land snreekt men over scheurwol. Deze
wol. die nu eenmaal kunstwol heet
wordt verkregen door het uit elkaar
plukken en scheuren van gedragen
kleedingstukken en gebruikte wollen
voorwerpen, waarna deze vezels op
nieuw tot garens en weefsels worden
verwerkt. Tiet is dus epn verwerking en
weer bruikbaar maken van wollen
lompen.
Op het eerste gezicht klinkt dat zeer
weinig aantrekkelijk en menigeen zal
het misschien eyen een griezelig idee
vinden. Het is evenwel niet zoo afstoo-
tend, onhygiënisch en gevaarlijk als
het oppervlakkig lijkt. Als het nieuwe
product onder den naam van kunstwol
in den handel komt, is alle gevaar vol
komen geweken.
De lompen worden namelijk in kleine
stukjes gesneden en door een machine
heftig uitgeklopt. Dan worden de kleine
lapjes in een andere machine tusschen
stalen pennen geheel losgeslagen tot
vezels en daar vallen de allerlaatste
verontreinigingen weg. De ondervin
ding heeft geleerd, dat dan alle gevaar
voor microben en dergelijke totaal ver
dwenen is. Deze vezels worden verder
nog gereinigd door verschillende pro-
cérté's, o.a. door een soort luchtreini-
gingssysteem en daarna zijn ze gereed
om opnieuw bewerkt te worden.
HET spreekt vanzelf, dat de wolvezels
onder een dergelijke intensieve be
werking wel wat te lijden hebben. Dat
is onvermijdelijk. En het spreekt van
zelf. dat de draden, welke uit deze
vezels worden gesponnen en de weef
sels welke uit deze draden worden ver
vaardigd. niet meer die veerkracht heb
ben en niet volkomen de goede kwali
teiten bezitten als de weefsels, welke uit
nieuwe wollen garens worden gemaakt.
Vooral de elasticiteit en de weerstand
van de vezels zelve zijn minder gewor
den.. Toch is er nog merkwaardig veel
goeds van te maken, veel meer dan wij,
in ons verlangen naar het oude ver
trouwde product van erkende kwaliteit
en onzen tegenzin in wat wij als „een
doekje voor het bloeden" aanvoelen, ge
neigd zijn voetstoots aan te nemen.
Intusschen hehben wij in de practijk
toch misschien al veel meer met kunst-
wol te maken gehad clan wij meenen.
Die fabelachtig goedkoope wollen stof-
die een handige huismoeder soms
hier en daar wist op te diepen -
die in het gebruik misschien toch niet
geheel waren wat zii er zich van had
voorgesteld zijn waarschijnlijk wel,
zoo niet geheel dan toch ten deele,
kun6twol geweest. En in dat licht ge
zien zullen we misschien moeten erken
nen. dat ze toch meer dan hun plicht
hebben gedaan.
Kunstwol komt. in den handel onder
de namen: shoddy, mungo en extract
wol. De eerste is de beste van kwali
teit. Mungo is de minste. Extractwol is
verweven met katoen, waarna door een
behandeling met zuur het katoen ver
koold. gecarboniseerd. wordt. Na het
drogen worden deze deeltjes er uit ge
klopt. en wat men overhoudt is dus zui
ver wol.
Kunstwol komt dus het natuurlijk
product althans in samenstelling zeer
nabij.
Als ze in onze handen komt hoeven
wij er niét zoo tegen op te zien er mee
te werken. Zij het in mindere mate, be
vat zij toch. nog vele goede eigenschap
pen van de oorspronkelijke wol.
Kool met aardappelen
rijst en vleesch
Benoodigdheden: een savoye kool; 1
K.G. aardappelen, anderhalf ons rijst;
vier ons aan kleine stukjes gesneden
vleesch, zoo mogelijk runderpoulet,
anders lamsvleesch, b.v. van den schou
der. Ongeveer een ons vet of boter; zout
naar smaak. Een laurierblad, een paar
kruidnagelen of anders wat kerrie of
kokskruiden. Peper naar smaak.
Bereiding: Laat in een groote pan het
vet of de boter smelten, voeg er het
vleesch, het zout en de kruiden hij (wie
er van houdt kan er een half gesnipperd
uitje bij doen) en laat het ongeveer drie
kwartier zachtjes smoren. Schaaf oi
snijd intusschen de kool zeer fijn en doe
ze bij het vleesch. Giet er nu zoo veel
kokend water bij. dat de kool half onder
staat. Doe ook de gewasschen rijst in de
pan en zorg. dat deze geheel onder staat.
Leg tenslotte de geschilde en in stukken
gesneden aardappelen boven op. Laat
het geheel gaar smoren, doch kijk er
van tijd tot tijd naai om te zien of er
vocht genoeg in de pan is om de rijst
gaar en zacht te doen worden. Giet er
zoo noodig wat bouillon bij. Het geheel
moet vrij vochtig blijven en moet meer
gelijken op een zeer dikke soep dan op
pen stamppot. Proef, als alles gaar is of
de smaak goed is. Voeg anders eventueel
nog wat zout toe en misschien wat
aroma. Roer den inhoud van de pan
vlug dooreen met een houten lepel, maar
stamp het niet door elkaar. Dien het zoo
heet mogelijk op in een grooten diepen
schotel.
Stichting in het leven
geroepen
MIDDELBURG, 1 Nov. B. en W.
an Middelburg hebben bij den gemeen
teraad een voorstel ingediend,, om over
te gaan tot het in het leven roepen van
de stichting „Herbouw Middelburg'.
Deze stichting zal beoogen de bevorde
ring van harmonischen herbouw der
stad Middelburg. Zij zal trachten dit doel
te bereiken door:
1. Het nader uitwerken van het ont
worpen stratenplan en het voorbereiden
van de gronduitgifte voor zoover de al-
gemeene gemachtigde haar dit opdraagt
2. Het geven van adviezen aan hen.
die willen herbouwen of herstellen, zoo
wel op architectonisch en technisch, als
op administratief gebied.
3. Het geven van adviezen aan den al
gemeen gemachtigde.
■4. Het verrichten van die werkzaam
heden in het belang van den wederop
bouw, waarvoor hare medewerking door
hem wordt ingeroepen.
5. De burgemeester zal ambtshalve
voorzitter van het bestuur zijn. B. en W.
zullen zijn plaatsver-vanger en ook vier
leden van het bestuur benoemen, van
wie een in overleg met de „stichting oor
logsgeweld Zeeland", terwijl de drie an
dere leden bij voorkeur benoemd zullen
worden uit personen, die zich bewegen
op sociaal, financieel of architectonisch
gebied.
Onder dit bestuur is een directeur be
last met de algemeene leiding. In de toe
lichting op het voorstel wijzen B. en W.
er o.a. op, dat het. plan in hoofdzaak tot
twee dimensies beperkt blijft, maar dat
de uitvoering zich ook zal uitstrekken
tot de uit stedebouwkundig oogpunt niet
minder belangrijke derde dimensie. Het
gaat er om, het te herbouwen deel van
Middelburg in architectonisch opzicht
tot een fraai, harmonisch geheel te doen
groeien, dat zich geheel aanpast aan de
sfeer van het mooie, nog in stand geble
ven. oude stadsdeel en aan zijn weder
te herhouwen monumentale bouwwer
ken. Zoowel de leider van de technische
als van de administratieve afdeeling van
het bureau der stichting zullen aan hoo-
ge eischen moeten voldoen. Eerstbedoel
de zal aangewezen zijn om als directeur
op te treden,.
's-GRAVENHAGE, 1 Nov. Nadat er
sedert jaren in Nederland geen examen
meer is afgenomen en afgelegd voor hei
brevet van balloncommandant, heeft de
Haag?che Ballon Club het initiatief ge
nomen een cursus te organiseeren.
welke gelegenheid biedt tot het afleggen
van het theoretisch gedeelte van boven
bedoeld brevet. Deze leergang behelst
alle theoretische stof. welke als wette
lijk vereischte voor het brevet van bal
loncommandant is gesteld.
De Haagsche Ballon Club heeft hiertoe
de heeren dr. Cannegieter, T. Nell en J.
Boesman bereid gevonden als docenten
op te treden. De deelneming aan dézen
cursus, welke, evenals het af te leggen
examen in 's-Gravenhage zal worden ge
houden. is gratis. De cursus zal bestaan
uit ongeveer 10 lessen, welke afwisselend
zullen vallen op Zaterdagmiddag
Woensdagavond, met dien verstande, dat
tusschen elke les ongeveer een week tus-
schenruimte is. Tevens wordt er reke
ning mede gehouden, dat deelnemers
van huiten 's-Gravenhage met den trein
bijtijds naar .hun haardsteden kunnen
terugkeeren.
De eerste les, welke 23 November
zal beginnen, wordt gegeven door dr.
Cannegieter onder den titel: „waar komt
de wind vandaan?" In aansluiting op
dezen cursus bestaat het plan om. zoo
dra weer opstijgingen kunnen plaats
vinden, de opleiding te completeeren met
het praetische gedeelte, dat voor het bre
vet wordt vereischt. Het secretariaat dei-
Ha agsrhe Ballon Club is Schuytstraat
107 's-Gravenhage.
BOERDERIJBRAND TE NAARDEN
NAARDEN. 1 Nov. Gistermiddag is
brand uitgebroken in de boerderij van
den heer Kiner alhier. De brandweer
was spoedig ter plaatse. Zij slaagde er
in een deel van den inboedel te redden,
benevens drie koeien, die reeds op stal
stonden. Het overige vee was nog bui
ten. De blusschingswerkzaamheden wer
den ernstig belemmerd door de groote
hoeveelheid hoci op den zolder, welke
hardnekkig voortsmeulde. De schade,
welke gedeeltelijk door verzekering
wordt gedekt, is aanzienlijk. Voor onge
veer 2000 aan hooi ging verloren, ter
wijl de boerderij geheel uitbrandde.
RADIODISTRIBUTIEDIENSTEN
WERKEN TOT MIDDERNACHT
Van Woensdagavond af sluit de radio-
distributie niet om elf uur, doch pas te
middernacht. Zulks geschiedt, naar het.
Vaderland verneemt, op last, van de
autoriteiten, die hehben bepaald, dat tot
elf uur de programma's der Nederland-
sche omroepverenigingen worden uit
gezonden. Daarna worden tot 24 uur nog
buitenlandsche. in hoofdzaak Duitsche,
stations uitgezonden.
ZUTPHEN, 1 Nov. Het vraagstuk
der voedselvoorziening is in dezen tijd
van groot belang. Iedere poging, welke
wordt aangewend om den beschikbaren
voorraad menschelijk voedsel een nutti
ger effect te geven, mag dan ook met
dankbaarheid worden begroet. Daartoe
behoort o.m. het drogen van graan, om
dat. daardoor, wat vroeger dienstbaar
was als veevoeder, thans voor de men-
schelijke consumptie geschikt is.
Graan drogerij en zijn voor Gelderland
nieuw. Tot nu toe waren zij uitsluitend
in bedrijf bij de groote meelfabrieken in
ons land en in enkele groote havenste
den. De eerste graadrogerij is te Zut-
phen in bedrijf gesteld bij den meelhan-
del van den heer D. L. San Elk. De heer
F. Doorresteyn, chef van den buiten
dienst van het Rijksbureau voor de voed
selvoorziening hield hierbij een redevoe
ring. Uit de uiteenzettingen van den
heer J. Boergeling uit Zaandam bleek,
dat het te Zutphen geplaatste apparaat
een capaciteit van 5 ton per uur heeft.
Bij de plechtigheid waren o.m. aanw
zig de heeren J, J. Onnes, namens de Ak-
kerbouwcentrale en P. H. Kramer van de
afd. vervoer van het Rijksbureau voor
voedsel voorziening.
DE NEDERLANDSCHE POLITIE EN
DE WINTERHULP
's-GRAVENHAGE. 1 Nov. Naar wij
uit. goede bron vernemen zal door den
inspecteur-generaal der Nederlandsche
politie een oproep gericht worden tot de
geheele politie met bet. doel gemeen
schappelijk een spontane gift te doen
toekomen aan het instituut der Winter
hulp. De voorbereidende besprekingen
hehben namens den inspecteur-generaal
reeds met den directeur-generaal der
Winterhulp plaats gehad.
Mr. K. W. BREVET OVERLEDEN
's-GRAVENHAGE, 1 Nov. Op 78-ja-
rigen leeftijd is hier ter stede overleden
mr. K. W. Brevet, oud-president, van het
gerechtshof te 's-Gravenhage. De crema
tie van het stoffelijk overschot zal plaats
hebben a.s. Zaterdag na aankomst van
trein 11.15 uur.
.EMfL, EMU. DE KOLEN MAN IS ER.'.T
grenadiers en jagers
's-GRAVENHAGE, 1 Nov. Vele gre
nadiers en jagers, officieren, onderoffi
cieren korporaals en soldaten, hebben
in Mei 1040 hun leven in dapperen strijd
voor ons dierbaar vaderland geofferd.
Overtuigd, dat allen, die gedurende de
mobilisatie dan wel gedurende een ge
deelte daarvan de grenadiers- of jagers
uniform droegen, de behoefte zullen ge
voelen om, ter herinnering aan hun ge
vallen kameraden, een gedenkteeken op
te richten en daarvoor een steentje bij te
dragen, nam de laatste commandant van
het voormalige regiment jagers het ini
tiatief om de noodige stappen te onder
nemen, teneinde tot de oprichting van
een gedenkteeken Ie geraken. Burge
meester en Wethouders van 's-Graven
hage hebben er reeds in beginsel hun
goedkeuring aan gehecht, dat dit monu
ment zal worden geplaatst op de alge
meene begraafplaats aldaar.
Voor de verdere uitvoering der plan
nen zal een commissie worden gevormd,
waarin oud-strijders en jagers uit alle
rangen zullen zitting nemen. Deze com
missie zal worden gevormd, zoodra vol
doende instemming in den lande zal blij
ken door het toezenden van bijdragen
voor een gedenkteeken, dezen dapperen
waardig.
Allen, die de uniform van grenadier of
jager tijdens de mobilisatie of tijdens een
gedeelte daarvan hebben gedragen, wor
den opgewekt hun bijdragen te zenden
aan: luitenant-kolonel der jagers b. d. H-
D. Scherpenhuyzen te 's-Gravenhage, gi
ronummer 16S575, onder vermelding „ge
denkteeken".
Het gedenkteeken zal de grootste
waarde hebben, indien het tot stand kan
komen door de bijdragen, hoe klein ook,
van zeer velen wier kameraden vielen.
Een ieder, die van het plan kennis
neemt wordt opgewekt onder zijn vrien
den en bekenden, die daarvoor in aan
merking komen, het, plan te bespreken
en bijdragen te verzamelen èn toe te zen
den.
Grenadiers en jagers, draagt allen een
steentje bij, «Jm de gedachtenis aan uwe
gesneuvelde krijgsmakkers, op deze
wijze te eeren.
Autobusdiensten ten behoeve van
schouwburgbezoekers blij
ven voorloopig nog
AMSTERDAM. 1 Nov. Met ingang
van heden zullen de diensturen \an de
gemeentetram zoodanig gewijzigd wor
den, dat de diensten des morgens om
streeks half acht zullen aanvangen
om zeven uur zullen de eerste trams
de remises verlaten en 's avonds óm
halfacht de laatste rit begint. Om half
negen dienen de laatste wagens in de
remises te zijn teruggekeerd. De buslij
nen en lijn 19 zullen zooveel vroeger be
ginnen en zooveel later eindigen, dat. zij
aansluiting geven op het overige tram
net.
Voorloopig zullen de autobusdiensten
ten behoeve van de schouwburgbezoe
kers. welke hun vertrekplaats op het
Leidscheplein en het Remhrandtsplein
hebben gehandhaafd, blijven.
's-GRAVENHAGE. 1 Nov. In op
dracht en volgens aanwijzingen van de
„Nederlandsche vereeniging van huis
vrouwen" wordt, door den cineast W.
Beets Jr. te Amsterdam een film ver
vaardigd. getiteld: „Huisvrouwen, niet
altijd licht is uw taak." Een film van
huishoudelijke rondzwervingen in ka
mers. kleerenkast,. en keuken, die ten
doel heeft de Nederlandsche huisvrouw
met goede raadgevingen in beeld en
woord bij te staan en haar voor te lich
ten in haar belangrijke en extra moei
lijk geworden taak. De film geeft o.a.
vele wenken op het gebied van bespa
ringen op voedingsmiddelen, kleeding
verschillende recepten voor dezen tijd
enz. welke, in samenwerking met des
kundigen, in beeld worden gebracht.
AANGIFTE VAN DUITSCHE VERMOGENS
IN HET VIJANDELIJK BUITENLAND
's-GRAVENHAGE, 1 Nov. Van bevoeg
de zijde wordt er op gewezen, dat op grond
van de in het Duitsche r;jk uitgevaardigde
verordening betreffende de aangifte van
Duitsche vermogens in landen, waarmede
Duitschland zich in oorlog bevindt van 7
Augustus 1940, onder meer alle personen,
die de Duitsche nationaliteit of de natio
naliteit van de protectoraten Bohemen en
Moravie bezitten of verwerven en alle
Duitsche ondernemingen in de bezette Ne
derlandsche gebieden hun zich in vijande
lijk buitenland bevindende vermogen heb
ben aan te geven. Als vijandelijk buiten
land gelden de volgende staten: Groot:-
Brittannië en Noord-Ierland met de ove'r-
zeesche bezittingen, koloniën, protectoraten
en mandaatsgebieden, alsmede de domi
nions Canada, Australië, Nieuw Zeeland en
Zuid Afrika en verder Frankrijk met zfin
bezittingen, koloniën, protectoraats- en
mandaatsgebieden behalve Egypte, de Soe
dan, Irak en Monaco.
De aangifte kan tot 15 November a.s. b'o
de „Wirtschaftspruefstelle", korte Vjjver-
bergö, den Haag geschieden. De vermelde
verordening is in het „Reichsgesetzblatt",
deel 1 (rom.), nr. 140 afgedrukt en kan bij
het „Reiehsverlagamt" te Berlijn nw 40,
Scharnlhorststrasse 4, verkregen worden.
GOUDEN DOCTORAAT
LEIDEï^. 1 Nov. Zondag 3 Novem
ber a.s. zal het vijftig jaar geleden zijn
dat mr. J. G. van Blom, oud-secretaris
generaal van het departement van jus
titie, wonende te 's-Gravenhage, aan de
Leidsche Academie promoveerde tot doc
tor in de rechtsgeleerdheid.
DR. C. A. T. ENGELMAN f
HEILOO, 1 Nov. Alhier is plotse
ling op 44-jarigen leeftijd overleden dr.
C. A. T. Engelman, zenuwarts aan de St.
Willibrordusstichting. Dr. Engelman had
gisteravond een bezoek gebracht aan een
collega te Limmen en keerde in den loop
van den avond huiswaarts. Vermoedelijk
is hij onderweg door een beroerte getrof
fen. Vanmorgen vond men zijn ontzielde
lichaam naast het fietspad tusschen Lim
men en Heiloo.
KOERSEN NEDERLANDSCH
CLEARINGINSTITUUT
's-GRAVENHAGE. 31 Oct. Koersen
voor stortingen op 1 November 1940 te
gen verplichtingen luidende in:
Reichsmarken 75,36.
Belga's 30.1432.
Zwitsersche francs 43,56.
Lires 9,87.
Decnsche kronen 36,40.
Noorsche -kronen 42,80.
Zweedsche kronen 44,85.
Tsjechische kronen (oude schulden)
6,42.
Tsjechische kronen (nieuwe schulden)
7.54.
Dinar (oude schulden) 3,43.
Dinar (nieuwe schulden) 4,23.
Turksche ponden 1,45*4.
INDEXCIJFER
(Medegedeeld door het Centraal Bureau
voor de Statistiek)
's-GRAVENHAGE, 31 Oct. Het in
dexcijfer van koersen van aandeelen is
heden: 146.7.
Het gemiddelde cijfer over de geheele
maand October bedroeg 141.1.
FEUILLETON
DOOR
R. ARDEN
10)
„Helaas ja," zei de kapitein die voort
durend den „secretaris" aankeek. „Weet
u daar iets van?"
„Een heele boel" zei de valsche Pe
ters. Hij zag er nu bijna een beetje
schuchter uit, waarover zich echter al
leen maar de echte Peters verwonder
de. „Ik zag. hoe die man hij heet, ge
loof ik. Rolton of zoo iets..."
„Norton," \erbeterde de kapitein.
„Nu dan hoe die Norton naar het
promenadedek ging. Ik zag echter ook,
hoe mr. Grizzard hem volgde!"
Er volgde een stilte Kapitein Sher
man greep naar de plaats, waar anders
zijn pet zat, vond echter niets om af
te nemen en liet zijn hand zinken. Hij
en de twee officieren hadden grooie
verbaasde oneen, alle drie waren ze als
door den bliksem getroffen. Eindelijk
kreeg de kapitein lucht.
„Dan moet die vent toch zoojuist
hoe laat was dat ongeveer, mijnheer
Peters?"
„Dat weet ik niet precies," zei Ste
vens rustig. „Maar het was al heel laat.
Ik hoorde in de rooksalon uit de luid
sprekers de muziek uit de danszaal.
Spoedig daarop hen ik gaan slapen.
Toen ik in bed lag, was het halféén."
Kapitein Sherman wierp een triom
feerenden blik op zijn officieren
„Hier moet nu," zei hij, „met de
grootste scherpzinnigheid gewerkt wor
den dat zal u nu wel duidelijk zijn
heeren."
Het was den heeren duidelijk. Ze
knikten en keken den valschen secre
taris ingespannen aan.
„Hoe wist u," vroeg Sherman, die
reeds een criminalistisch talent in zicli
\oelde opkomen, „dat het Grizzard
was?"
„Omdat ik hem zag."
„Neen, ik bedoel: hoe wist u, dat do
man, dien u zag, Grizzard heet?"
„Omdat ik erbij was." antwoordde Ste
vens. „toon mijn meester met hem ken
nis maakte."
De echte Peters knikte.
„Jazeker, ik heb mijnheer Grizzard
op den eersten dag van de reis in de
turnzaal ontmoet en mijn secretaris was
daarbij tegenwoordig. Ik heb met hem
gebokst."
„Daarvan is me iets ter oore gekomen.
Men zegt. dat u beiden nogal ernstiu
gebokst hebt."
De valsche Stevens schudde het hoofd.
„Neen. mijnheer, dat dachten de men
schep alleen maar. Sterke menschen
boksen altijd een beetje harder, dan doe
je je pijn en van het een komt het an
der. Maar dat is van ceen heteekenis.
mijnheer, we hehben elkaar na afloop
de hand gegeven."
„Mooi." De kapitein wendde zich weer
tot den'valschen Peters. „Mijnheer Pe
ters. u kunt en bent bereid, uw verkla
ringen voor iedere rechtbank te herha
len en onder eede te bevestigen?"
„Zeker", zei Stevens, „ik heb het dui
delijk gezien. Mr. Grizzard verwisselt
men niet zoo gauw met iemand anders."
„Goed, goed," zei de kapitein. „Het
lijkt me nogal duidelijk, dat deze Griz
zard een gevaarlijk spel speelt. Hij
kwam me al dadelijk verdacht voor. U
ook?"
De vraag was tot de heide officieren
gericht. De officieren knikten en beves
tigden het.
„Dan is dus nu," zei Sherman, „de
zaak voorloopig afgedaan. Ik weet nu,
in welke richting het onderzoek moet
gedaan worden. Ik dank u wel, heeren.
U zult het me zeker niet kwalijk nemen,
wanneer ik u voor deze zaak nog eens
verzoek hier te komen?"
„Welnee", zei Peters.
„Heelemaal niet," zei ook de valsche
Peters, ofschoon de beleefde vraag in
het geheel niet tot hem gericht was ge
weest. want hij was slechts de secreta
ris en hij reisde bovendien in de tweede
klasse. De beide heeren stonden op. na
men afscheid en verlieten de hut.
Vijf minuten later, toen zij op het pro
menadedek waren, zei Stevens, de ech
te:
„Peters, ik moet je wat vertellen: pre
cies zooals ik het. aan den kapitein heb
rneegedpeld. heeft de zaak zich niet toe
gedragen."
Peters schrok.
„Goeie help." Je maakt toch zeker
maar een grap?
„Neen," zei Stevens. „Ik heb alleen
maar op een ondergeschikt punt gelo
gen. Ik zat namelijk niet in de rook
salon, maar ik kwam de trap aan het
eind van' de eang hij mijn hut af. Toen
ik daar Grizzard zag. dacht, ik: wat
zoekt die vent nu in de tweede klas?
Ik ben daarop blijven staan en bleef
wachten. Twee minuten later kwam die
Norton aangeloopen. Grizzard sprak
hem aan en samen gingen ze naar het
promenadedek. Kijk eens aan, denk ik,
wat aardig, Grizzard heeft zijn hand
langers ook in de tweede klas. Daar ik
nauwelijks kon hooren, wat. ze zeiden,
ben ik weggegaan. Dat is alles."
Peters, de echte, herademde.
„Dan is het in orde. De hoofdzaak
komt overeen; waar je gezeten of ge
staan hebt. doet er niet toe. Waarom
heb je overigens niet de waarheid ver
teld?"
„Omdat de kapitein niet hoeft te we
ten. dat we al een oogje op Grizzard
hebben. Onder zulke omstandigheden
zou hij wantrouwend jegens ons wor
den en denken, dat het hier een wraak
neming betreft van jou in verband met
dat bokspartijtje."
„We moeten nu," sprak kapitein
Sherman intusschen met schoolmees
terachtig opgestoken wijsvinger tot de
beide officieren, „volledige klaarheid
zien te krijgen. We zullen zoowel over
dezen secretaris als over dezen Grizzard
inlichtingen inwinnen bij de politie
autoriteiten van hun woonplaats. Het
begint te schemeren heeren, en als ik
me niet deerlijk vergis, hebben we met
eenige scherpzinnigheid geen vreemde
politie op de „Santa Barbara" noodig
om de zaak geheel tot klaarheid te
brengen. En dan" kapitein Sherman
maakte een beweging alsof hij iets in
zijn vingers klemde „dan hebben we
onzen knaap te pakken! Dank u wel.
heeren; u kunt gaan."
Helaas bleek het. dat kapitein Sher
man geen geliik had met den schemer,
waarover hij zich zoo blij had gemaakt.
Integendeel, het werd nu eerst recht
duister en Sherman kreeg geen gele
genheid, zijn knaap te pakken te ne
men.
Kort voordat het schip voor Capa
blanca het anker uitwierp, ontving
kapitein Sherman de gevraagde infor
maties. Ze luidden zeer verschillend.
Over den secretaris was niets in diens
nadeel te zeggen, hij was nog nooit met
den strafrechter in aanraking gekomen,
doch had redelijk en braaf lederwaren
verkocht. Sherman knikte toen hij dat
las. Iets anders had hij niet verwacht.
De- inlichtingen over Grizzard waren
echter ietwat mysterieus. Hot hoofd
kantoor van de maatschappij in New
York telegrafeerde dat men noch in
New York, noch ergens anders, iets van
zijn bestaan afwist. Bij de politie had
men evenwel bevestiging gekregen. d,at
Grizzard's pas behoorlijk in orde was.
Meer had men niet te weten kunnen
komen.
Sherman vloekte, toen hij dat las. De
pas behoorlijk in orde, maar verder
wist men van den man niets. Waren
die kerels daar dan gek? Voordat ze
hem een pas gaven, moesten ze toch
eerst, vaststellen, dat de vent werkelijk
Grizzard heette, dat. hij behoorlijk ge
boren was, als zoon en kleinzoon van
een Grizzard. Eigenlijk wist hij nu.
dank zij de ongehoorde sloddervosserlj
van de New Yorksche. politie, evenveel
als tevoren, namelijk heelemaal niets.
Sherman besloot opnieuw krijgsraad
tp houden. De officieren kwamen weer
hij hem en gingen weer zitten om de
ronde aan de vloer vastgeschroefde ta
fel. Sherman bracht verslag uit van den
inhoud der ontvangen telegrammen en
wilde daarop graag de meening van de
heeren vernemen. Maar de heide hee
ren toonden heel duldefijk. dat zij in
dit eevgl geen verantwoording op zich
wilden nemen. Sherman schold en ging
te keer, toen hij dat merkte, maar het
schelden hielp niets, Sherman moest
desondanks zijn beslissingen alleen ne
men. Hij besloot daarop, zeer diploma
tiek te handelen, Grizzard bij zich te la
ten komen, hem de verdenking' in het
gezicht te slingeren en hem frtee te dee-
len, dat hij in geen enkele haven aan
land mocht gaan.
„Zonder dat het in de galen loopt,"
zei de kapitein, neem ik Grizzard tot
New York mee. dan breng ik rapport
uit en de politie moet dan maar zien,
wat ze ervan terecht brengt!"
„Wettelijk," zei een van de officieren,
„is het misschien niet de juiste weg!"
Kapitein Sherman antwoordde daar
op, dat hij maling had aan de wet en
dat de goede naam van de „Santa Bar
bara" het voornaamste was. En de
goede naam van de maatschappij, die het
niet zou kunnen verdragen, dat er offi
cieel moordenaars aan boord zonden
zijn. Wat zou de op 6ensatie beluste
New Yorksche pers er wel van maken,
als die de lucht ervan in haar grooten
neus kreeg? Nooit zou hij zijn mooie
schip door de smerige drukinkt van de
ze kerels laten besmeuren on nu was
het. uit! Hij verzocht nu, Grizzard bij
hem te brengen, en verder moesten de
officieren de stewards en de equipage
ervan op de hoogte brengen, dat Griz
zard noch in Canablanca, noch in een
van de andere Afrikaansche havens, van
boord mocht. Zoo!"
„Ik wasch mijn handen in onschuld,"
zei een van de heide officieren, welis
waar buiten gehoorsafstand van den
kapitein. „Als dat maar niet met een
reuzenschandaal afloopt!"
(Wordt vervolg).
