Wie
niet
wordt
TOS S1E LING
Opbouw van geteisterd
Scherpenzeel
TONICUM NOURY
LAATSTE BERICHTEN
adverteert
vergeten
I
Eerste besprekingen van
Molotof en Ribben trop
[,w wcuahbnhq
vaaA boisth wohk
Eerste steen
gelegd
Verloren partij
voor Engeland,
Advertentiën
Grafwerk
WINTERHULP NEDERLAND
f""-'"3""'- verdubbelt
energie
Het Italiaansche
weermachts-
bericht
Weer omvangrijke
luchtaanvallen
op Engeland
Hoog water in de
Geldersche Vallei
2e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG 12 NOVEMBER 1940
MODELHUIS
ZUIDSINGEL 45 TEL. 5584
FABRIEKEN TE NIJKERK
OMTREK
In nieuwe slagerij van den
heer Inkenhagen
Scherpenzeel, 12 Nov
rp USSCHEN de data 10—15 Mei 1940 en
12 November staat op den steen, welke
hedenmorgen door mevrouw Hoytema van
Konijnenburg, echtgenoote van den Burge
meester. gemetseld werd in het eerste te
herbouwen perceel:
„Deez steen Is een gedachtenis,
Aan Scheroenzeels herrijzenis"
inderdaad. Scheroenzeels herrijzenisl
Deerlijk is het plaatsje geteisterd door
het oorlogsgeweld, en omvangrijk was de
hulp. die aan de ingezetenen diende te wor
den verleend, want vrijwel geen enkel huis
bleek onbeschadigd te zijn. en vele wa
ren zelfs totaal verwoest.
Intusschen ia men niet bij de pakken
blijven neerzitten, en in noodwoningen
werd menig bedrijf na korten tijd weer
voortgezet. Maar aan den slager H.
Inkenhagen komt de eer toe. de eer
ste te zijn geweest, die daadwerkelijk is
begonnen met den herbouw van zijn
verwoest perceel aan de Dorpsstraat. De
heer P. Beekman, architect te Soest
ontwierp het plan. en de firma Broek
huizen en Verbrugee kreeg de opdracht,
het uit te voeren. Enkele dagen geleden
is men met den bouw begonnen, en
thans vond een kleine officieele plech
tigheid plaats: in tegenwoordigheid van
enkele autoriteiten werd in het eerste
herrezen pand een herdenkingssteen ge
metseld.
Aanwezig waren met den burgemees
ter, mr. C. P. Hoytema van Konijnen
burg en mevr. Hoytema: Ir. Kuvsten,
contact-commissaris voor den wederop
bouw in Gelderland namens den alge
meen gemachtigde voor den wederop
bouw, namens het bouwbureau Scher
penzeel J. J. Meurs, architect te Soest,
en ir. Kraayenhagen te Oosterbeek.
voorts de gemeente-secretaris, de heer
E. van der Linde, wethouder E. M. Blan
ken, leden van de Grehhe-rommissie en
leden van den gemeenteraad.
Nadat de architect, de heer P. Beek
man. de genoodieden en verdere be
langstellenden had verwelkomd, sprak
de burgemeester, mr. Hoytema v. K o-
nijnenhurg een enkel woord. Hij
herinnerde er aan, dat hij juist giste
ren bezoek had gekregen van twee ver
tegenwoordigers van den algemeen ge
machtigde voor den wederopbouw, die
den wederopbouw van Scheppenzeel in
oogenschouw kwamen nemen, en die
eenigszins teleurgesteld waren, dat hier
nog zoo weinig in dit opzicht, was tot
stand gekomen. De heeren verzochten
den hnrrr>mee«ter de bevolking te wil
len opwekken, spoed te betrachten bij
den wederopbouw van hun verwoeste
panden.
Met des te meer genoegen kon
spreker thans den heer Inkenhagen
complimenteeren, die deze opwek
king in het geheel niet noodig heeft
gehad, integendeel, die van den aan
vang af spoed achter de zaak heeft
gezet., en steeds weer bij de officiee-
le instanties is gekomen met de
vraag: „Wanneer kan ik nu begin
nen met den bouw?"
Spreker bracht hulde aan deze voort
varendheid en moed en stelde den heer
Inkenhagen ten voorbeeld aan heel de
bevolking. Men denkt wel eens, dat er
geweldige bezwaren aan den herbouw
zijn verbonden, maar zóó is het absoluut
niet Het bouwbureau staat ieder met
zijn adviezen ter zijde, en het is zeer
wel mogelijk, binnen korten tijd met
nieuwbouw te beginnen.
De heer Kuysten. die hier namens
den regeeringscommissaris voor den we
deropbouw aanwezig is, zal met genoe
gen kunnen constateeren, dat wij wel
zeer snel gevolg hebben gegeven aan
den ons gisteren gegeven wenk, en dat
wij ook in het algemeen het herstel van
de geleden schade ten.zeerste zullen be
spoedigen.
Spreker bracht voorts dank aan
het bouwbureau voor de in deze ver
leende medewerking, aan den archi
tect, den heer Beekman, aan aan
nemer en arbeiders, die bij dezen
bouw zijn betrokken, en sprak de
hoop uit, dat het doorzettingsvermo
gen en het inzicht van den heer
Inkenhagen beloond zouden mogen
worden door een stijging van den
omzet in zijn zaak.
Nadat mevrouw Hoytema den ge
denksteen geplaatst had, sprak nog ir.
Kuysten, die te kennen gaf, dat het
den algemeen gemachtigde ongetwijfeld
een voldoening zal zijn. dat er aan zijn
opwekking tot herbouw zoo snel gevolg-
is gegeven. Ondanks de stormen van
den afgelöopen nacht 6chijnt vandaag
de zon.
Ook over Scherpenzeel zijn stormen
gegaan, maar het lijdt geen twijfel, dat
na dien storm eveneens betere tijden
zullen aanbreken en dat de slechte tij
den even snel vergeten zullen zijn als
de regenvlagen van den afgeloopen
nacht. Spreker uitte den wensch. dat
het croede voorbeeld van den heer In
kenhagen door vele inwoners van
Scherpenzeel zal worden nagevolgd.
KERKNIEUWS
CHRISTELIJKE GEREFORMEERDE
KERK
Beroepen te Bunschoten d3. J. M. Vis
ser te Midwolda.
Mevrouw Hoytema, echtgenoote van den burgemeseter van Scherpenzeel, legt
den eersten steen voor het eerste huis, dat te Scherpenzeel wordt herbouwd. De
burgemeester, Mr. C. P. Hoytema van Konynenburg, kijkt belangstellend toe.
(Foto Utr. Persbureau)
BINNENLAND
Onteigening op groote schaal
te Middelburg
MIDDELBURG. 12 November. De
algemeen gemachtigde voor den weder
opbouw is voornemens niet minder dan
617 perceelen grond in Middelburg ten
behoeve van den wederopbouw te ont
eigenen. De lijst van deze perceelen is
gedurende veertien dagen ter inzage ee-
legd Zij omvat het geheele verwoeste
gedeelte van Middelburg en een aantal
bestaande perceelen. die vermoedelijk
zullen moeten vallen wegens de nood
zakelijkheid de straten te verbreeden of
nieuwe toegangswegen te soheppen.
NEDERLANDSCH AGRARISCH FRONT
GESTICHT
MEPPEL, 12 Nov. - Op 11 November
vond te Meppel een druk bezochte ver
gadering plaats van den ledenraad van
den nationalen bond landbouw en maat
schappij. Na een uiteenzetting van-dr.
F. E. Posthuqia en van de zijde van het
dagelijksch bestuur werd mèt overgroo-
te meerderheid van stemmen genoemd
dagelijksch bestuur gemachtigd tot het
doen van de noodige stappen om, in sa
menwerking met het boerenfront van
de N.S.B. over te gaan tot den opbouw
van het Nederlandsche agrarische front.
DOOR EEN TREIN GEGREPEN
EN GEDOOD
NOOTDORP, 12 Nov. Op den onbe-
waakten overweg onder deze gemeente
is vanochtend een ernstig ongeluk ge
beurd. Een 40-jarige inwoner van Zoe-
terwoude, die zich per fiets naar de
werkverschaffing te Nootdorp begaf, is
op den onbewaakten overweg gegrepen
door den trein 's-GravenhageRotter
dam. De ongelukkige was onmiddellijk
dood. Hij laat een vrouw en drie kin
deren achter.
BUITENLAND
meent Berl. Boersenztg
BERLIJN, 12 Nov. (D.N.B.) In ver
band met het in de geheele wereld
groeiende besef, dat Groot-Brittannië
dezen oorlog niet meer kan winnen en
Engeland met den ondergang van de ka
pitalistische maatschappelijke orde zijn
rol als overwegende mogendheid in
Europa heeft uitgespeeld, schrijft de
Berliner Boersenzeitung onder het op
schrift „Verloren partij" o.a. het volgen
de:
De krachten, waardoor Engeland eens
tot wereldmacht is gestegen, zijn afgeta
keld en ontaard. Het gebrek aan per
soonlijkheden en leiderseigenschappen
vindt zijn oorzaak in den moreelen on
dergang van de hoogere kringen, waar
van de vermenging met Joodsch bloed
het oorspronkelijke van de Engelsche
aristocratie overwoekert en aan hel ka
rakter van het Engelsche leven met den
volksaard strijdige internationale ac
centen heeft verleend. In de plaats van
de groote Empire-builders, zoo vervolgt
het artikel, zijn creaturen met slechts
uiterlijke, voorgewende energie, zijn
„forcible feebles" gekomen. Van zulke
figuren heeft de hóofdagent van de ano-
nvme plutocratische opdrachtgevers,
Winston Churchill, een goed dozijn om
zich heen verzameld, om met hen Enge
land steeds dieper naar de totale ineen
storting van de Engelsche positie'in de
wereld te doen verzinken.
Churchill en zijn handlangers, zoo
schrijft de Berliner Boersenzeitung. over
treffen elkaar thans wèer in leugens en
verdraaiingen, een teeken, hoe kritiek
de toestand voor Engeland is geworden.
Zij strooien ter aanmoediging van het
eigen volk, doch ook om invloed uit te
oefenen op het Amerikaansche volk,
dat vrede wenscht, ongegronde vre-
desgeruchten rond, om de aandacht
af te leiden van de binnenland-
sche verhoudingen in Engeland, die
onder den druk van de Duitsche oor
logshandelingen een steeds gevaarlijker
karakter krijgen.
Churchill heeft echter ondanks zun
leugenachtigheid en zijn systeem van
het. verwekken van illusies in het La
gerhuis moeten toegeven, dat de geva
ren der zee. d.w.z. de Duitsche duikboo
ten. midden in het leven van den staat
grijpen. Hoe lang. vraagt het blad. zal
de demagoog Churchil zich nog het va-
banque-spel met het leven en de toe
komst van het Engelsche volk kunnen
veroorloven?
Nog geen Nederlandsch op
de Brusselsche beurs
BRUSSEL, 12 Nov. (A.N.P.) Vorige
week heeft de heer Grammens een in
spectiebezoek gebracht aan de beurs
van Brussel. Over de geheele linie con
stateerde hij overtredingen van de taal
wet. Al de publicaties uitgaande van
het beursbestuur waren eentalig
Fransrh. Voorts constateerde hij. dat de
briefwisseling voor het Vlaamsche taal
gebied niet altijd in het Nederlandsch
was. De aanvragen om toegang te krij
gen tot het examen voor wisselagent,
alsmede de aanvragen voor gedelegeer
den en ander personeel, bleken even
min te bestaan op formulieren in de
taal van vijf millioen Vlaamsch spre
kenden.
Het blad Volk en Staat meldt, dat de
ontvangst door den voorzitter correct
was en het zegt er niet aan te twijfelen,
dat al de diensten en het opschrift op
het beursgebouw voor het nieuwe jaar
volledig tweetalig zullen zijn. Volgens
de wet maakt de heer Grammens een
rapport op van de overtredingen pn
stuurt dit naar het ministerie, dat aan
de hevpegde heursrommissie en het
stadsbestuur een maand tijd geeft om
alles in orde te brengen.
INDEXCIJFER
(Medegedeeld door het Centraal Bureau
voor de Statistiek).
's-GRAVENHAGE. 11 Nov. Het index-
c 'fer van koersen van aandeelen is heden:
156,1.
G etro u w d:
TH. J. H. DULLAERT
en
M. H. NEFKENS
Amersfoort. 12 Nov. 1940.
De Heer en Mevrouw
DULLAERT—NEFKENS
danken mede namens de fa
milie, voor de vele belang
stelling bij hun huwelijk on
dervonden.
Toek. adres: Weg naar
Laren 15, Zutphen.
Heden overleed, na
een kortstondige ziek
te, onze geliefde Zoon
en Pleegzoon
WILLEM JACOB
HERMAN BOON
op den leeftijd van 25
jaar.
A CH. FERNHOUT.
H. W. J. FORTUIN.
W. FORTUIN—
FERNHOUT.
Amersfoort, 11 Nov. 1940
Barchman
Wuytienslaan 1.
Geen bezoek.
De teraardebestelling
zal plaats hebben Don
derdag 14 November op
de Begraafplaats „Rust
hof' te Amersfoort.
Vertrek van het sterf
huis 11 uur.
Steenhouwerij
R. VAN DIJK
Arnhemscheweg 6
Tel. 5132
De Burgemeester van Amersfoort verzoekt allen, die be
reid zijn op 29 en 30 November 1940 te collecteeren voor
de Winterhulp Nederland, zich onder opgaaf van naam,
geboortedatum, adres en beroep te wenden tot het plaatse
lijk bureau, gevestigd Kamer 8 Stadhuis alhier.
Amersfoort, 11 November 1940.
De Burgemeester voornoemd,
v. RANDWIJCK.
Gebruik eens een tijdlang regelmatig
Tonicum Noury. Onderga de weldadig
kalmeerende werking op het zenuwstelsel,
den pittig opwekkenden invloed op den
geest. Ondervind hoe Uw geheele wezen
wordt verkwikt. Hoe Uw werklust en veer
kracht worden verhoogd en U zich kalmer,
sterker en opgewekter zult gaan voelen.
Tonicum Noury is onovertroffen bij: moeheid,
slapte, zenuwachtigheid, overspanning,
geestelijke uitputting, herstel na ziekte.
Dubbele flaa>n: f 22b.
BERLIJN, 12 Nov. (D.N.B.). Molotof,
die op uitnoodiging van de Rijkeregee-
ring voor een bezoek van verscheidene
dagen in Berlijn is aangekomen, was bij
zijn aankomst vergezeld van den Sow-
jet-Russischen ambassadeur te Berlijn,
Sjkwartsew, die den volkscommissaris
tot de grens tegemoet was gereisd. In
zijn gevolg bevonden zich verder de
volkscommissaris voor de zware indus
trie, Tewosjan, de plaatsvervangende
volkscommissaris voor, buitenlandsche
zaken, Dekanossof, de plaatsvervangen
de volkscommissaris voor binnenland-
sche zaken, Merkulof, de plaatsvervan
gende volkscommissaris voor den bui-
tenlandschen' handel, Kroetikof, en de
plaatsvervangende volkscommissarissen
voor de vliegtuigindustrie Balandin en
Jakoflef.
De rijksminister van buitenlandsche
zaken, Von Ribbentrop, heette den voor
zitter van den raad van volkscommis
sarissen hartelijk welkom. Voorts wa
ren verschenen generaal-veldimaar-
schalk Keitel, rijksminister dr„ Lain-
mers, rijksorganisatieleider dr. Ley,
rijksperschef dr. Dietrich, rijksleider-
S.S. Himimler, de corpsleider ven het
N.S.K.K., Huehnlein, de S.S.-Obergrup-
penfuehrer Heissmeyer, de commandant
van Berlijn, lt. generaal Seifert, géne
raal Daluege, burgemeester Steeg en an
dere prominente vertegenwoordigers
van staat, partij en weermacht.
Ook de staatssecretaris van het depar
tement van buitenlandsche zaken,
Weizsaecker, de staatssecretarissen
Bohle en Keppler waren met leidende
ambtenaren van het departement van
buitenlandsche zaken aanwezig. Van
het. corps diplomatique te Berlijn waren
verschenen de Chineesche ambassadeur,
Tsjen Tsjieh, de Turksche ambassadeur,
Gerede, de Japansche ambassadeur Koe-
roesoe. en de Italiaansche zaakgelastig
de, ambassaderaad Zamboni. als ver
tegenwoordiger van den niet in Berlijn
aanwezigen ambassadeur Alfieri.
Na de begroefing inspecteerden Mo
lotof en Von Ribbentrop de voor het
station opgestelde eere-compagnie. Ver
volgens begeleidde de rijksminister van
buitenlandsche zaken den heer Molotof
naar het kasteel Bellevue. waar de chef
der Praesidialkanzlei van den Führer,
staatsminister dr. Meissner. den gast
en zijn gevolg ontving.
De rijksminister van buitenland
sche zaken, von Ribbentrop, heeft
hedenmiddag den als gast vin de
rijksregeering in Berlijn vertoeven-
den voorzitter van den raad van
volkscommissarissen der U.R.S.S.
en volkscommissaris voor buiten
landsche zaken, W. M. Molotof,
voor een bespreking ontvangen.
Naar aanleiding van het bezoek van
Molotof aan Berlijn meldt, Associated
Press uit Washington, dat men te Was
hington waarschijnlijk tharls de onder
handelingen die beoogen. tot een betere
verstandhouding met de Sovjet-Unie te
komen en die tot dusver slechts weinig
gevorderd zijn. zal afbreken. Men be
schouwt te Washington het bezoek van
Molotof aan Berlijn als een bewijs, dat
de^Sovjet-Unie bereid is tot nauwere
samenwerking met de as Rome—Berlijn
Daarmede zijn de pogingen van Ame
rika en Engeland, om de betrekkingen
met Moskou te verbeteren, nutteloos ge
bleken. Het, staatsdepartement 'heeft
zich tot dusvere over het bezoek van
Molotof nog niet uitgelaten.
ERGENS IN ITALIË, 12 Nov. (Stefa-
ni). In zijn weermacht&bericht no. 158
maakt het Italiaansche hoofdkwartier
het volgende bekend: In den nacht van
9* op 10 November heeft een van onze
duikbooten in het centrale bekken van
de Middellandsohe Zee een belangrijke
Engelsche vlootmacht aangevallen en
een groot schip stellig met twee, maar
misschien met drie torpedo's getroffen.
Het verlies van deze vijandelijke een
heid, die zeer ernstig gehavend werd,
kan als waarschijnlijk worden aangeno
men. Een nieuw succes werd den vol
genden nacht behaald door onze duik
booten, die twee schepen met torpedo's
tot zinken brachten, welke deel uit
maakten van een konvooi, dat zich van
het centrale bekken der. Middellandsche
Zee naar het Oo6ten begaf.
In de eerste nachtelijke uren van 11
op 12 November deden vijandelijke
vliegtuigen aanvallen op de vlootbasis
van Tarente. Het luchtdoelgeschut en
de gemeerd liggende schepen weerden
zich krachtig. Slechts één schip werd
ernstig getroffen. Er vielen geen slacht
offers. Zes vijandelijke vliegtuigen wer
den neergehaald en een gedeelte van
de bemanningen werd gevangen geno
men. Drie andere vliegtuigen werden
waarschijnlijk neergehaald.
In Epirus (Griekenland) werden de
aanvalspogingen van den vijand op Ka-
libaki verijdeld. Onze luchtmacht on
dernam, hevige en herhaalde bombar
dementen op militaire doelen van. Ja-
nina, Metzovo, Kastoria, Korfoe, La-
rissa en op de landengte van het Pres-
pa-meer. Al onze vliegtuigen keerden
terug.
In Noord-Afrika werden de vijandelij
ke gemechaniseerde strijdmiddelen door
onze snelle colonnes in het' gebied van
Alam el Hatsci (ten Zuid-Oosten van
Sidi el Barrani) op de vlucht gejaagd.
Onze vliegtuigformaties bombardeerden
met succes het vliegveld en het spoor
wegstation van Burg el Arab (ten Zuid-
Westen van Alexandrië), het vliegveld
Maaten-Bagush. barakken en vijandelij
ke inrichtingen te Marsa Matroe.
Vijandelijke vliegtuigen hebben'bom
men geworpen op Derna, waarbij woon-
'iiiizen werden getroffen, twee dooden
rielen en tien gewonden, vooral onder
Mohammedaansche kinderen. Voorts op
Benghazi, waar een verbeteringsgesticht
werd getroffen en onder de Mohamme
danen drie dooden en tien gewonden
"ielen. Verder op het gebied van Bar-
dia en Sidi el Barrani. waar geen scha
de werd aangericht.
In Oost-Afrika werden herhaaldelijke
vijandelijke aanvallen op Gallaat
i^ht'g afgeslagen.
BERLIJN. 12 Nov. (D.N.B.) Tn het
industriegebied van Midden-Engeland
is Maandag vooral Birmingham ver
scheidene malen door Duitsche ge
vechtsvliegtuigen aangevallen, waarbij
verscheidene gashouders voltreffers van
bommen kregen en ten deele in brand
geraakten. Machtige steekvlammen ge-
AMERSFOORT, 12 Nov. De water
stand in de Geldersche vallei is nog
steeds normaal. De Eem staat laag. In
de uitgestrekte polders in de omgeving
•van Bunschoten staat het water wat
hooger en hier en daar zijn landerijen
overstroomd. Het gemaal kan zijn werk
echter zonder veel moeite af.
In de buurt van Hoevelaken ten Wes
ten van Amersfoort heeft het water ten
gevolge van den hevigen regenval vrij
hoog gestaan, voornamelijk als gevolg
van de slechte loozing. Het is thans
weer zoo ver gezakt, dat het gewone
peil vrijwel weer bereikt is.
In' de omgeving van Woudenberg
kan men van een bijzonderen toestand
spreken. Hier heeft de Luntersche beek
verscheidene landerijen onder water
gezet en menigeen ongerief veroorzaakt.
Rij Bruinenburg b.v. stroomde het water
van de Leysloot, die in verbinding
staat met de Luntersche beek, over den
dijkwal en in de buurtschap Ekeris
staan tal van velden blank. De Lam-
balgscheweg staat voor een deel onder
water en in „den Treek" bij „Bavoort"
is een groot meer ontstaan.
tuigden reeds van verren' afstand van
het succes der aanvallen. In enkele an
dere steden werden fabrieken en in
richtingen op het gebied der levens
middelenvoorziening getroffen en op
verscheidene plaatsen werden' branden
veroorzaakt.
Een groot aantal Duitsche gevechts
vliegtuigen heeft Maandag onder be
scherming van sterke jachtgroepen voor
de oorlogvoering belangrijke doelen in
Londen aangevallen en met succes met
bommen bestookt. Andere formaties
'vielen verscheidene verkeersinstallaties
in Z.O.-Engeland aan. Zoo kregen de
havens van Portsmouth en Ramsgate
aanzienlijke bomtreffers. Voorts werden
spoonvegwerken in de nabijheid van
Londen 'alsmede eenige vliegvelden
zwaar beschadigd. Tot luchtgevechten
kwam het bij deze aanvallen niet. De
Duitsche jachtvliegers keerden terug
zonder contact met den vijand te heb
ben gekregen.
Over het tot zinken brengen van
37.000 b.r. ton vijandelijke handels-
scheepsruimte door afdeelingen Duit
sche duikbommenwerpers in het. zeege
bied ten Zuid-Oosten van Harwich ver
neemt het D.N.B.dat zich bij de tot
zinken gebrachte schepen een vracht
schip van 10.000 b.r. ton, twee vracht-
schenen van elk 8.000 br. ton, een schip
van 6.000 br. ton en een schip van 5.000
hr. ton bevonden. Drie andere schepen
werden zoo zwaar beschadigd, dat zij
waarschijnlijk geheel of gedeeltelijk
verloren zijn gegaan. Tijdens dezen aan
val ontstonden hevige luchtgevechten
in het verloop waarvan Duitsche jagers
zeven vijandelijke vliegtuigen van het
tvne Snitfire en Hurricane neerschoten.
Vier eigen vliegtuigen gingen verloren.
KOERSEN NEDEPLANDSCH
CLEARINGINSTITUUT
's-GRAVENHAGE. 11 Nov. Koersen
voor stortingen op 12 November 1940 teecn
verplichtingen luidende in:
Reichsmarken 75.36
Belga's 30.1432
Zwitsersche francs 43,56
Lires 9.87
Deensche kronen 36.40
Noorsche kronen 42.80
Zweedsche kronen 44.85
Tsjechische kronen (oude schulden) 6,42
Tsjechische kronen (nieu-sve schulden? 7,54
Dinar (oude schulden) 3,43
Dinar (nieuwe schulden) 4,23
Turksche ponden 1,45)4
