BUZIAU Rotterdam's Voedsel voorziening KOMT IN LAATSTE BERICHTEN AMERSFOORT De grondstoffenpositie van de wolindustrie STILLE NO. 9 DE HEER KNOTH VERTELT DE TOEKOMST VAN NEDERLAND KENNISGEVING NUTSSPAARBANK "SCl KANTOOR: RAD 10 DEFECT MER PERFECT F.H.LOMANS Fa.WIJK&Co. Een onderhoud met mr. v. Spaendonck IN GROOTE CENTRALE KEUKENS WERD EN WORDT NOG - VOOR DUIZFNDEN MENSCHEN GEKOOKT TOEN het oorlogsgeweld over Rotterdam woedde, was het in de Maasstad al zeer spoedig zoo, dat in groote deelen der stad zoowel de gas- en waterleiding als de electriciteit uitgescha keld waren, hetgeen er toe leidde, dat devoedselvoorziening stagneerde. Daarom heeft men onmiddellijk de handen uit de. mouwen gestoken. Waar nog gelegenheid was tot koken, deed men dat voor een zoo groot mogelijk aantal personen en voorts werden er terstond hulpacties ondernomen, waarvan met name de Vrouwelijke Vrijwillige Hulp met eere genoemd mag worden. Uit een van die hulpacties is een centrale voedselvoorziening geboren, die nog steeds bestaat, en die voortreffelijk heeft ge- functionneerd. Wij hebben den leider van deze instelling, den gewezen reserve-majoor G. Knoth, bereid gevonden ons een uit eenzetting te geven over het ontstaan en de werkwijze van deze centrale voedselvoorziening. T EN tijde van de oorlogsdagen was de heer Knoth plaatsvervangend com mandant van de Burgerwacht, welke instel ling naar zijn meening vooral voorbestemd was voor het verrichten van burgerlijke diensten in tijden van nood, in verband waarmede hij reeds lang zijn gedachten had laten gaan over de voedselvoorziening. Toen voltrok zich op den veertienden Mei de ramp aan Rotterdam, waarbij ook Kralingen, waar 'de heer Krioth woont, zwaar getroffen werd. „De voedselvoor ziening kwam in het gedrang, en ik be greep, dat er snel gehandeld moest wor den", oldus de heer Knoth. „Ik nam de zaak ter hand en kon reeds op di tienden Mei, dank zij devolledige mede werking van de Duitsche en de Neder landsche autoriteiten, de eerste veld keuken in de Lusthofstraat openen. Nog dienzclidcn avond vond ik een bakker be reid 4000 brooden extra per dag te bak ken en op den Vrijdag na den wapenstil stand hadden de eerste uitdeelingen plaats. De gegadigden, die op de hoogte wa ren gebracht door middel van affiches, stroomden toé en wij moesten uiteraard onmiddellijk op onze hoede zijn dat geen misbruik van deze massale voed- seluitdeeling eemaakt zou worden. Daar toe ritmen \vii Mn. rnnlrAlft.KvjdiMkm—in een identiteitskaart werd voorzien, waarop onder meer het aantal gezins leden en Het oude zoowel als het nieuwe adres moesten 'worden vermeld. Heeft die contróle goed gewerkt? zoo vroegen wij den heer Knoth. Voortreffelijk. Maar ik moet er on middellijk aan toevoegen, dat er van misbruik heel weinig sprake is geweest. Er zijn in die dagen treffende staaltjes van burtrerzin aan den dae gelegd. Legio fs het aantal dergenen, die na eenige dagen hun identiteitskaarten inlever den. omdat zij geen behoefte meer had den aan gratis voedsel, zoodat wellicht anderen daarvan zouden kunnen profi teered" Welke maaltijden werden er ver strekt? De uitreiking van warme maaltij den betrof of soep, of een flinke stamp pot. Aanvankelijk werd alles op het abattoir gekookt. De-veldkeukens dien den toen voor het warm houden en voor de distributie. Bovendien werd in die veldkeukens vaak pap gekookt. De keu kens zijn alle van hetzelfde model, naar een type. waarvan de eerste in de Ben tincklaan is geopend Zij zijn uitstekend geoutilleerd en bevatten onder meer een opslag- en kantoorruimte, een aard appelmachine en een ijskast- Van: deze veldkeukens werd ook gebruik gemaakl voor de uitreiking van levensmiddelen in nafura aan werkloozen. Daardoor was er uiteraard vaak een groote druk te bij de keukens, zoodat de belang hebbenden vaak lang moesten wachten. In dit verhand is het een te waardeeren geste geweest van de Unilever, dat deze maatsdbappij voor de nabij haar kan toorgebouw gelegen veldkeuken een wachtlokaal heeft geschonken. Aanvankelijk werd al het eten gratis verstrekt. Met ingang van 24 Juni is hierin evenwel geen verandering geko men. Wie het betalen kon moest toen betalen en wel 15 cents voor de brood maaltijden en een dubbeltje voor een warmen maaltijd. Deze regeling is van kracht gebleven tot den I9en Augustus. _Sinsd j en _js_de_v:erslr.e.k.k,ing_vaji warme maaltijden worden verstrekt Deze maaltijden, die van een zeer be hoorlijke samenstelling zijn en waarin onder meer dagelijks 50 gram vleesch en 20 gram vet verwerkt wordt, vinden nog altijd veel aftrek. Ook elders in de sfad r\ IT gold intusschen alleen voor Kralingen. Uiteraard moest ook elders in de stad regelend ten aan zien van de voedselvoorziening wor den opgetreden. Van gemeentewege zijn 13 veldkeukens gebouwd, die centraal van het gemeentelijk abat toir uit werden bediend en aan het hoofd waarvan de Knoflh werd ge plaatst. „Er werd wel is waar centraal ge- Tcookt", aldus de heer Knoth. ..maar de "keukens werden tooh zoodanig inge richt dat voor elke wijk zelfstandig ge kookt zou kunnen worden, zöodat de centralisatie zoo noodig tot een decern tralisatie kon worden omgeschakeld. Duizenden. Rotterdammers hebben van deze voedselvoorziening kunnen profi teered Er is één dag geweest., de eerste Juni. dat 110.000 maaltijden door de Centrale Voedselvoorziening zijn ver strekt! Gedurende de zomerdagen, toen het noe lang licht was, werd er van den vroegen morgen tot den laten avond in drie ploegen in de keukens gewerkt. De medewerking, die hierbij allerwege werd ondervonden, was even groot als spontaan. Tot 1 Juni werkten allen in die keukens geheel ongehonoreerd. Eerst daarna werd een salarieering ingesteld. Ook van verscheidene firma's werd veel medewerkine ondervonden. Zoo stelden de Vereenigde Nederlandsdhe Scheep vaart Maatschappijen onmiddellijk zoo wel kantoor als personeel ter beschik king." Een rijkskeuken /NTUSSCHEN is thans aan het Groote Visscherijplein ook een groote rijks keuken verrezen. Deze rijkskeuken heeft een eenigszins andere doelstelling dan dé veldkeukens van den heer Knoth. De rijkskeukens het ligt in de bedoeling, dat deze overal in den lande zullen ver rijzen zijn gebaseerd op het principe, dat het geboden zal zijn zuinig om te springen met de levensmiddelen en de brandstoffen. Het in massa-koken zal al tijd voordèeliger zijn dan het koken kleine hoeveelheden. Daarom worden groote hoeveelheden tegelijk gekookt, waarvan iedereen zal kunnen betrekken. De betaling zal dan naar draagkracht ge schieden. In deze rijkskeukens zal een nieuwe bereidingswijze worden toegepast, n.l. het koken op stoom, welke methode op het oogenblik beproefd wordt in een der veldkeukens van de Rotterdamsche Centrale Voedselvoorziening. De voedselvoorziening functionneerde te Rotterdam reeds enkele da een na het bombardement weer zeer hehoorlijk. Van nood is er te dezen aanzien geluk kig eigenlijk geen sprake geweest, het geen ongetwijfeld te danken is aan de doortastende wijze, waarop deze zoo be langrijke aangelegenheid is aangepakt. Men heeft nu op het gebied van massa le voedselvoorziening in de Maasstad een ervaring opgedaan. die ook elders in Nederland van belang zal kunnen zijn zijn. Het gecentraliseerd koken in groote hoeveelheden zal wellicht alge- meener worden, indien de oorlog voort duurt. Dat men hierin volstrekt niet iets behoeft te zien. dat heel erg diep in het gezinsleven ingrijpt, is te Rotterdam bewezen. Ook de Rotterdamsche huis vrouwen. stelden er natuurlijk priis op baar eigen potje te koken. Dat ligt. in den aard van de vrouw, zeker van de Xederlandsche vrouw. Maar diezelfde Rotterdamsche huisvrouwen hebben toch volmondig moeten toegeven, dat het eten van de veldkeuken zoowel in smaak als in hoedanigheid uitstekend was. ROTTERDAMMER. Rede van dr. F. H. Fentener van Vlissingen te Arnhem ARNHEM, 13 Nov. Aan een gister middag gehouden noenmaal van de Geldersche Industrieele club en het de partement Arnhem van de Nederland- sche Maatschappij voor Nijverheid en Handel, heeft dr. F. H. Fentener van Vlissingen een rede gehouden, waarin hij o.a. ter zake van Nederlands toe komst zeide. dat de moeilijkheden thans gemakkelijker te dragen zijn als wij ons de verre toekomst voor oogen stel len. Is het mogelijk te komen tot inter nationale samenwerking of tot blokvor ming van staten óm zooveel mogelijk onafhankelijk te zijn, dan gelooft spr., dat Nederland door de ligging, zjjn goed geoutilleerde industrie, zijn land bouw, die tot hoogen trap is ontwikkeld en beschikkende over een goeden, in ternationaal betrouwbaren handels stand, zich geen zorgen'behoeft te ma ken. Wij zullen moeten zorgen voor het vervullen van een behoorlijke econo mische rol bij blokvorming Nederland zal zich moeten afvragen of zijn econo- mische apparatuur voldoet en het is noodig, dat het bedrijfsleven zich nu reeds met dit probleem bezig houdt Wij hebben te denken aan de diensten die wij aan anderen bewijzen en na te gaan hoe het staat met onze schepen, havens enz. Hetgeen, in plannen bestaat voor den herbouw van Rotterdam, aldus spr.,geeft moed voor de toekomst. Het groote probleem is de geschikte werkkrachten voor, bepaalde indu strieën te vinden. In het algemeen kunnen de Nederlandsche arbeiders de vergelijking met arbeiders in het buitenland doorstaan. De vraag is of er niet een "wanvèrhouding ontstond tusschen geschoolde en ongeschool de krachten. Daarom is het van be lang, dat de arbeidsscholing door het departement van Sociale Zaken krachtig; ter hand wordt genomen. Belangrijk is, dat het kader vaaonze werkkrachten in 'het algemeen van geschiktheid blijk geeft. Wat de hoogere rangen betreft, ook te dien aanzien is het onderzoek bij verge lijking met andère landen bevredigend. De Nederlandsche industrie behoeft niet achter te staan bij die van het buiten land. spreker meent dat er in het alge meen bij de industrievan kunstmatig ontstaan7 geen sprake is geweest, maar lijken weg heeft genomen. Het geluid, dat hij kon doen hooren is, naar hij meent, optimistisch geweest. Wij zullen alle punten onder oogen moeten zien en daarbij- het systeem van organisatie niet moeten vergeten: De organisatie is niet ideaal en- soms een sta-in-den-weg. Ten slotte hoopt spr., dat het Nederlandsche volk gezond van lichaam en geest, vrij en frank werkzaam zal kunnen zijn aan de vermeerdering van onze geestelijke goederen en aan onzen weerstand. Allen zullen zich daartoe krachtig mogen in spannen. (Alg. Hbld.) OFFICIEELE PUBLICATIE VAN HET DEPARTEMENT VAN LANDBOUW EN VISSCHERIJ. BOTER EN MARGARINE De secretaris-generaal, waarnemend hoofd van het depar tement van Landbouw en Visscherij brengt onder de aan dacht van handelaren in boter en margarine, dat gedurende de eerstvolgende weken één of meer bonnen van de boter- kaart zullen worden aangewezen voor het koopen van boter of margarine naar keuze. Detaillisten en grossiers dienen er derhalve bij de bevoor rading van hun bedrijf rekening mede te houden, dat van de zijde van het publiek de vraag naar margarine tijdelijk sterk zal toenemen. Daarom is bepaald, dat de plaatselijke distributiedienstèn in den loop van deze week bij inlevering van opplakvellen met bonnen der boterkaart aan de betrokken handelaren geen botertoewijzingen verstrekken, doch margarinetoewij- zingen. Deze margarinetoewijzingen geven den handelaar recht op het koopen van margarine of boter naar keuze. Burgemeester en Wethouders van Amersfoort brengen ter openbare kennis, dat op 5 November 1940 is uitgeloot de hieronder genoemde obligatie van een geldleening der gemeente Amersfoort. 1 obligatie van de 3*4% geldleening, oorspronkelijk groot 100.000,— dd. 25 Mei 1909, nummer 63 groot 1000,—. Voornoemda uitgelote obligatie is betaalbaar per 31 Decem ber 1940 bij de kantoren op de obligatie vermeld. Restantenlljst. Van de reeds in vorige jaren uitgelote obligatiën is nog niet ter verzilvering aangeboden: Obligatie no. 820 der 6%% geldleening 1921, groot 1000,-— Amersfoort, 6 November 1940. Burgemeester en Wethouders - van Amersfoort, De Secretaris, De Burgemeester K. KAAN JZN, v. RAXDWIJCtf De AANVANG der kantooruren is met ingang van 15 dezer, tot nader bericht, bepaald op HALF TIEN VOORMIDDAGS. Pot punten Vlekken? Uw oude pak heeft wel licht hier of daar een vlek opgeloopen. Misschien zi3t het er wel heelemaa.1 „gedragen" uit. Maak het weer nieuw door chemisch reinigen, verven, repareeren of oppersen. WINKEL: Langestraat 117 Telefoon 6609 FABRIEK: Tuinstraat 20 Telefoon 6703 Va KOESTEEG 5 TEL. 3666 EN HANDELSOPLEIDINO TYPEN -STS NO BOEKH - TALEN HANDCORRESP TE AMERSFOORT: ARNH.WEG 22 TEL. 4583 GRATIS PROEFADVIES Zend opgave: geboortedatum, geslacht, gehuwd of onge huwd (postzegel insluiten). Mr. WILLY KRUIS, Helder ziende-Astroloog, Obrecht- straat 23bis; Utrecht. GA DIRECT' V$»fl UTRECHTTCHESTR. 15 TE1.3483 PHILIPS-en TELErvNKNycRy,/Ce Wybertstroop, Siroop Flamel, Orgapectal, enz, Drogisterij Opticien Arnh.straat 5 Tel. 3181 Advertenties zijn ook nieuws De opgave van de voorraden melkpoeder 'S-GRAVENHAGE, 13 Nov. Het een- traal bureau voor het bakkersbedrijf meerit reden te hebben om aan te ne men, dat de voorraden melkpoeder niet op d,e juiste wijze door de bakkerijen zijn opgegeven. Dit is waarschijnlijk te wijten aan een verkeerd begrijpen van het enquête-formulier, waardoor o.a. mógelijk niet zijn aangegeven de voor raden melkpoeder die men elders, hét- zij in eigen pakhuis, hetzij bij leveran ciers, heeft opgeslagen. In verband hier mede adviseert het centraal bureau al len. die meenen, gezien deze publicatie, een niet volledige opgave te hebben ver richt, dringend ten spoedigste bij de Ne derlandsche meelcentrale een verbeterde opgave te doen. De gevolgen eener on juiste opgave kunnen zeer onaangenaam zijn*. 44.000 KRIJGSGEVANGEN ENGELSCHEN NEW YORK, 13 Nov. Naar Associ ated Press uit Londen meldt, heeft de minister van oorlog, Eden, in het Lager huis verklaard, dat het aantal krijgs gevangen Engelschen 44.000 bedraagt. Minister-president Churchill had op 10 October, eveneens in het Lagerhuis, een getal van 1770 genoemd. Van Duitsche zijde was daarop verklaard, dat alleen al in Duitschland 1550 officieren en 35.500 onderofficieren en manschappen van de Britsche weermacht gevangen worden gehouden. De plaats van de kunstwol TILBURG, 13 Nov. Naar aan leiding van de grondstoffenpositie van de Nederlandsche textielindus trie en meer in het bijzonder van de Nederlandsche wolindustrie, heeft het A.N.P. een onderhoud gehad met mr. B. J. M. van Spaendonck. Onze zegsman verklaarde, dat de beschouwingen in verschillende dag bladen en tijdschriften over dit on derwerp voor een belangrijk gedeel te een voorstelling van zaken geven, die geenszins in overeenstemming is met de feitelijke situatie. Het lijkt ons daarom dienstig over de grondstoffenpositie van de Neder landsche wólindustrie een beknopte algem'eene uiteenzetting te geven. De Nederlandsche wolindustrie was voorheen voor haar grondstoffepvoor ziening nagenoeg geheel aangewezen op import, met name in de eerste plaats op den aanvoer van wol van overzee en vervolgens op den aanvoer van wol len kamgarens, voornamelijk uit België en Frankrijk. Deze aanvoerkanalen zijn door de -huidige internationale situatie afgesneden en de wolindustrie is bijge volg voor een ernstig grondstoffenpro bleem gesteld. De wollenstoffenindustrie verkeert echter in zooverre nog in een betrekkelijk gunstige situatie dat de strijkgarenspinnerijen. die hier te lande in grooten getale en met een vrij om vangrijke capaciteit aanwezig zijn. over de mogelijkheid beschikken om zeer uit eenloopende grondstoffen tot garens te verspinnen Onder deze grondstoffen neemt thans naast de nog aanwezige voorraden natuurwol, die moeten worden gereser veerd voor die weefsels, die in verband met hun bestemming een bepaalde hoe veelheid natuurwol niet kunnen ont beren, zooals uniformstoffen en derge lijke een zeer belangrijke plaats in het artikel kunstwol. Omtrent het begrip „kunstwol" bestaat bij het pu bliek, naar herhaaldelijk blijkt, in het algemeen een verkeerde overigens door de benaming zeer verklaarbare meening. Kunstwol is n.l. niet, zooals de naam zou doen vermoeden, een syn thetisch product, doch men verstaat daaronder de teruggewonnen vezel uit lompen. De aanduiding „lompen" moet hier niet worden verstaan in den engen zin, die in het dagelijksch leven daaraan wordt gegeven, daar hieronder ook be grepen worden o.a. de afsnijdsels, die ontstaan bij de vervaardiging van klee ding, met name in tricotagef abri eken, gedragen kleeding, gebruikte dekens, enz. Het is mogelijk gebleken de pro ductie van kunetwol in Nederland be langrijk op te voeren en aan de Neder landsche wolverwerkende industrie niet te onderschatten kwantiteiten zeer waardevolle spinstoffen te verstrekken. De in verschillende plubicaties van den laatsten tijd voorkomende opmerkin gen, dat de kunstwol, ook wel genoemd geregenereerde wol, slechts een zeer be scheiden beteekenis zou hebben als grondstof voor de wolindustrie, is daö ook geheel bezijden de waarheid. Behalve op de kunstwol is de belang stelling van de wolindustrie den laatsten tijd steeds meer niet alleen theore tisch doch ook practisch ook gericht op de synthetische vezels. Met name mo gen hier worden genoemd kunstzijde- afvallen als grondstof voor de spinne rijen en kunstzijde garens, die worden verwérkt in de wéverijen. Ook naar andere, tot voor kort hier in Nederland minder, bekende, synthe tische vezels gaat thans de belangstel ling in het bijzonder naar de zgn. cel wol. Dit is een product, dat tot op heden in Nederland niet wordt vervaardigd en waarvoor bij de Nederlandsche wol industrie tot voor den oorlog wéinig be langstelling bestond. Dank zij belangrijke leveringen door de Duitsche celwolindustrie, die reeds een groote vlucht heeft genomen, is het mogelijk de Nederlandsche wólindus trie althans voor een deel met celvezels te alimenteeren. In deze algemeene be schouwing mag ook niet onvermeld blij ven het product melkwol, ook een synthetische vezel, die in de fabrieken van de A.K.U. uit caseïne wordt gewon nen. Dank zij een en ander is het mo gelijk, hoewel uiteraard ook de wolin dustrie met groote moeilijkheden te kampen heeft, de bedrijven met een niet onbevredigende bezetting aan den gang te houden. BUITENLAND Bomaanvallen op Londen NEW YORK, 13 Nor. (D.X.B.). Dft Amerikaansche bladen publiceeren een bericht, van United Press over de Duitr sche vergeldingsmaatregelen op Londen in den afgeloopen nacht. Zware bom men, aldus dit bericht, zijn in eenige districten van het gebied der Engel6che hoofdstad gevallen. Het geronk der laag vliegende toestellen en het lawaai van het afweergeschut duurde vrijwel den geheelen avond. Toen de aanval zijn hoogtepunt bereikt had, braken de aan vallers door de verdediging der hoofd stad heen in een tempo van één machi ne per minuut. Het communiquévan het Engelsche ministerie van luchtvaart van Woens dagochtend meldt, dat in den nacht van Dinsdag op Woensdag opnieuw Duit sche aanvallen op Groot-Brittannië zijn ondernomen. Hoewel Londen het voor naamste doelwit vormde, waren de aan vallen ook gericht op andere deelen des lands, vooral op Middèn-Engeland en de oevers van de Mersey. In Londen vielen de eerste bommen spoedig na het vallen van den nacht en de bombardementen duurden met tu&- schenpoozen tot den ochtend. In talrijke districten werd schade aangericht. Het Engelsche communiqué vermeldt, dat de 6Chade van grooten omvang was. De Exchange Telegraph meldt, dat een groote drukkerij in Londen door een bom van het zwaarste kali ber is- getroffen en volkomen ver woest. Daarbij werd de in het ge bouw aanwezige groote schuilkelder, waarin zich eenige honderden men- schen bèvonoden, volkomen, van de buitenwereld afgesloten, daar alle toegangen bedolven geraakten. Thans zijn nog 1200 pioniers bezig een nieuwen toegang naar den kel der te maken, ten einde te trachten de opgeslotenen te bevrijden. Laval weer naar Parijs GENEVE, 13 Nov. (D.N.B.) De vice-president en minister van bui- tenlandsche zaken, Laval, is vol gens berichten uit Vichy gisteren met zijn medewerker Luqtiët naar Parijs vertrokken voor besprekingen met Duitsche instanties. Voor zijn vertrek ontving Laval den minis ter van binnenlandsche zaken, Peyröuton. en den resident-generaal van Marokko generaal Nogues. 5K9CHREVBN DOOR H A R L E S •LANDERS i'EEITBVTNOEN VAN ALEXANDER RAYMOND 48 WIJ MOEIEN ZOKGKN WEO TE KOMEN DIE r WIT.1.AKD U) EEN STILLE I WE ZULLEN HAAR LATER HALEN. ZE HOUDT DIEN KEREL IN BEDWANG ZOO DAT WIJ WEU KUNNEN KOMEN. DEEL - DE JONGENS MEE. DA'J ZE NAAK DEN OUDEN MOLEN AAN DEN PROVINCIALEN WEG MOETEN GAAN IK DACHT WEL. DAT IK HAAR OVKNRoMl'Kl.EN KON ZEG TEGEN TRENT. DAT HU DRIE ROODE EN EEN WITTE VUURPIJL MOET OPLATEN EN LAAT HEM DAN HIER KOMEN. IS ZAL HAAK BEWAKEN V l GOED ZOO. I KUNT OP ME AAN

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 4