Koopvaardijschepen
als hulpkruisers
LAATSTE BERICHTEN
DE RAMP TE
WEERT
MOLOTOF UIT
BERLIJN
VERTROKKEN
Gen. Antonescu
te Rome
aangekomen
De bomaanvallen
op Engeland
De brandstoffen-
distributie
Margarine of boter
naar keuze
BESTEMMING DER
MELK
EEN PINK HALF
AFGEBETEN
Maatregelen inzake
het melkverbruik
Brand in lunchroom
te Amsterdam
Herinnering aan
den Wereldoorlog
Ie BLAD PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 14 NOVEMBER 1940
binnenland
Martinustoren in twee stukken
naar beneden gestort
Geen persoonlijke
ongelukken
Omtrent het instorten van den Mar
tinustoren te Weert meldt men ons nog
het volgende:
Hedenmorgen om tien minuten voor
zes zag een postbode te Weert die bezig
was met het lichten der bussen, den
Martinustoren in den zwaren storm
wankelen. Langzaam begon het negen
tig meter hooge gevaarte over te hellen,
in twee stukken breken en het boven
ste vijftig meter hooge stuk neerstor
ten.
Het hevige gekraak en het donderend
geweld door neerstortende balken en
steenen werd overstemd door het loeien
van den storm, welke de enorme stof
wolk tot ver buiten de stad meevoerde
De brokstukken kwamen bij het hotel
„De Vesper" op het Korenmarktplein
terecht, welk gebouw, dat eigendom is
van den heer v. d. Eiinden. van voren
geheel werd vernield. De bewoners van
het hotel konden het gebouw aan dp.
achterzijde ontvluchten, hetgeen tevens
het geval was met de bewoners van rlP
naastgelegen huizen, de families Berg
mans. Teunissen en Arts. van wie even
eens geen enkellid verwondingen op
liep.
Ondanks het zware weer rukten on
middellijk de gemeentelijke herstellings
dienst en de opbouwdienst uit. om mo
gelijke slachtoffers uit het puin te be
vrijden. ..Het was verschrikkelijk" vpt-
telde ons een der helpers. ..De storm
raasde en huilde over het Marktplein,
waar dakpannen als stukken papier
rondvlogen en stukken hout pn planken
van den vernielden toren door de lucht
suisden. Hef bleek gelukkig al spoedig
dat geen slachtoffers te betreuren wa
ren. Een der gasten van het hotel be
vond zich om kwart over zes nog in het
ingedrukte huis. maar spoedig kon hij
worden bevrijd.
Bij het aanbreken van den dag aan
schouwde men een troostelooze ruïne.
Van den toren stond nog slechts het
veertig meter hooge steenen onderstuk,
dat uit 1500 dateert.
In de jaren 18881889 werd het neer
gestorte bovenstuk op het toen bestaan
de gedeelte gebouwd. Dit bovenstuk
werd vervaardigd uit houten binten en
afgedekt met lei:
Tevens bracht men een fraaien koe
pel aan,'welke eenige jaren geleden met
roodkoperen platen werd belegd. Thans
is dit fraaie, slanke bovenstuk een
chaos van planken, balken en leien. Bij
bet neerstorten schijnt het gevaarte
door zijn eigen gewicht in tweeën ge
broken te zijn, waaraan hét ongetwij
feld te danken is. dat geen menschen-
levent.- zijn te betreuren.
De materieele schade is aanzienlijk;
Het, valt te betwijfelen of de toren, de
trots van Midden-Limburg, in den oor-
spronkeliiken staat zal kunnen worden
opgebouwd.
Ook de orheevine van Weert is door
'den storm eeteisterd. Van vele boerde
rijen en buizen werden de daken ver
nield. terwijl het ongednrschte koren,
dat. in mijten dn het veld stond, uiteen
gerukt en tot ver in het veld werd ver
spreid. heteepn een flinke schadenost
beteekent voor de hnerenbevolkine.
In de gemeente Rosmalen werd groo-
te materieele schade aangericht. Nage
noeg geen enkele wonine is gespaard
gebleven. Hier we'-den dakpannen en
dakgoten afgerukt, en sloegen antenne-
palen om. Omgewaaide hoornen kwa
men dwars over den weg te liggen.
Vooral in de Molenstraat beeft de storm
huisgehouden. Hier is geen enkele wo
ning gespaard gebleven. Een tweetal
schuren aan r1?n Molenhoek ligt tegen
dpn grond. Persoonlijke ongelukken
deden zich niet vonr. doch de materieel?
6chade is aanzienlijk.
Het woonhuis van de familie Hey-
mans aan den Berchumscheweg te Oss
kon eveneens de kracht van den wind
geen weerstand bieden en stortte nage
noeg geheel in. terwijl ook op tal van
andere plaatsen in de gemeente huizen
werden beschadigd. Ook in de omgeving
van Oss werd schade, aangericht, in het
bijzonder aan boerenbedrijven. Men bad
zich echter op bet. ergste voorbereid,
zoodat nergens persoonlijke ongelukken
zijn voorgevallen.
Bij bevalling een extra
rantsoen
VGRAVENHAGE. 14 Nov. Het de
partement van handel, nijverheid en
scheepvaart ontving van verschillende
zijden het verzoek, voor zieken en ouden
van dagen extra brandstoffen ter be
schikking te stellen. Het vraagstuk
werd van alle kanten bezien maar ten
slotte moest worden besloten, dat ter»
behoeve van deze categorie geen brand
stoffen konden worden toegewezen bo
ven de normale hoeveelheid.
Wel kon worden heslist. dat bij be
valling recht op extra brandstoffen be
staat. De hiervoor hennndigde bonnen
kunnen op het plaatselijk distributie
l^ntoor in ontvangst worden genomen
crp vertoon van de distributiestamkaart
wélke bij dp geboorteaangifte wordt
overhandigd. De overlegging van een
doktersattest is derhalve onder deze om:
standieheden niet vereischt. Voor een
woonhuis, dat met haarden of kachels
wordt verwarmd, worden twee periode
bonnen. voor huizen met een centrale
verwarming vier periodebonnen extra
verstrekt.
Op de bons no 17 van de
boter- en van de
vetkaart
s-GRAVENHAGE. 14 Nov. De se
cretaris-generaal, waarnemend hoofd
an het departement van landbouw en
visscherij maakt bekend, dat met be
trekking tot boter en margarine een
wijziging in de distributie is gebracht,
welke van belang is voor de houders
van hoterkaarten.
Gedurende het tijdvak van Zaterdag
lfi November tot en met Vrijdag 22 No
vember a.s. geeft de met ,.17" genum
merde bon van de boterkaart niet
uitsluitend recht op het koopen van een
half pond boter, maar naar keuze
van den gebruiker op het koopen van
een half pond boter b f een half pond
margarine.
De aandacht wordt er met nadruk
op gevestigd, dat het in het voorne
men ligt. deze faciliteit uitsluitend
voor bepaaldelijk daartoe aangewe
zen bonnen van de boterkaart te ver-
leenen. Men meene dus niet. dat in
den vervolge od de boterkaart steeds
naar keuze boter of margarine ver
krijgbaar zal zijn.
Ook de met ..17" genummerde bon
van de vetkaart geeft gedurende ge
noemd tijdvak recht op het koopen van
een half nond boter of een half pond
margarine.
De bonnen, die op 22 November a.s.
nog niet gebruikt zijn. blijven voorts
nog geldig tot en met Vrijdag 29 No
vember a.s. Tot laatstgenoemden da
tum kan bon „17" van de boterkaart
dus gebruikt worden voor het koopen
van boter of margarine.
De detaillisten, die opplakvellen met
bonnummers „17" van de boterkaart in
leveren, zullen an den distributiedienst
een toewijzing „margarine" ontvanger».
Deze toewijzing geeft recht op het
koopen van margarine of boter, dan
wel van elke soort een bepaald gedeel
te, naar keuze van den detaillist. De
handela/en dienen er bij de bevoorra
ding van hun bedrijf rekening m°de te
houden, dat het voornemen is, in de
naaste toekomst nog een of meer bon
nen van de bcterkaart aan te wijzen
voor het koopen van boter of margari
ne naar keuze.
's-GRAVENHAGE, 14 Nov. Het
Rijksbureau voor de Voedselvoorziening
in Oorlogstijd maakt bekend, dat op
Donderdag 14 November 1940 in wer
king treedt het Crisis-zuivelbesluit 1940
''bestemming der melk), waarin aan
Nederlandeche Zuivelcentrale de be
voegdheid wordt verleend om aan pro
ducenten van boter. kaas. melkproduc
ten en caseine de verplichting op te leg
gen. melk te leveren voor consumptie,
♦eneinde tekorten in de consumptie-
melk voorziening te kunnen voorko
men.
Door den secretiris-generaal van het
departement van Landbouw en Vis
scherij zullen prijzen voor deze leve
ringen worden vastgesteld.
Het ligt in de bedoeling, dat de Cen
trale van haar bevoegdheid in de eerste
plaats gebruik maakt, ten aanzien van
condensfabrieken. Mocht de voorziening
in consumptiemelk zulks noodzakelijk
maken, dan zal ook aan andere pro
ducenten de verplichting tot inlevering
van melk voor de consumptie worden
tpgelegd.
UITHOORN PAKT AAN MET DE
WINTERHULP
UITHOORN, 14 Nov. De burge
meester van Uithoorn, de heer C. M. A.
Koot. heeft het winterhulpwerk flink
ter hand genomen. Woensdagmiddag in
stalleerde ihij op het raadhuis het plaat
selijke comité Winterhulp in Nederland
waarbij hij een uitvoerige rede hield
over de organisatie en bet vele werk
dat moet worden verricht,. De commis
sie. bestaande uit zeventien personen
•an allen rang en stand heeft hierna
met enthousiasme een aanvang met
haar werkzaamheden gemaakt.
AAN GEVOLGEN VAN VAL
OVERLEDEN
's-GRAVENHAGE. 14 Nov. Zondag
avond was de 60-jarige mevrouw A. ten
Z.-W., woonachtig op het Rijswijkschf
plein, op het Hobbemaplein uit een nog
niet geheel stilstaande tram gestapt,
waardoor zij viel en een schedelbreuk
bekwam. Thans is zij in het R.K Zie
kenhuis aan het Westeinde aan de ge
volgen van haar val overleden.--
BRAND IN GROENTEDROGERIJ TE
OISTERWIJK
OISTF.RWIJK, 14 Nov. Vannacht
om ongeveer kwart over vier is te Ois-
fenvijk door onbekende oorzaak brand
ontstaan in de groentedrogerii van dén
heer Jos. de Kroon in de Dorpsstraat
aldaar. Aangewakkerd door den hevi
een stormwind greep het vuur verba
zend snel om zich heen en ofschoon
door de brandweren der gemeente en
van de lederfabriek alle pogingen in
hef werk werden gesteld om het vuur
te blusschen. konden zii niet verhinde
ren. dat het gebouw tot den grond toe
afbrandde. Om ongeveer half zes was
het eevaar voor uitbreiding geweken
De schade wordt niet door verzekering
gedekt.
STORMSCHADE TE MAARSSEN
MAARSSEN. Ook te Maarssen
heeft de storm danig huis gehouden.
Zoo werd onder meer het nieuwe kan-
foorgebouw van de N V. Twijnstra's
Oliefabrieken aangegrepen, waardoor
niet onaanzienlijke schade aan het dak
werd toegebracht.
Ook voor het gerechtshof be
vestiging van het vonnis
een maand gevange
nisstraf geëischt
's-GRAVENHAGE. 14 Nov. Het
verlies van een halve pink van
iemands linkerhand moge uit oen
a'gcmoen oogpunt bezien niet zoo
erg schijnen, maar wanneer een
rnedemensch je zulks door afbijting
levc-rt, dan is het toch wel iets, dat
na de medische voor een justitieele
behandeling in aanmerking komt.
Zoo verging het op den 24sten Mei jl.
een groentenkoopman te Wassenaar,
die zijn jeugdigen assistent een standje
gaf over het breken van een karretje,
toen een derde zich daarmee bemoeide,
welke laatste met d/>n koopman in een
echtpartij geraakte. De groenteman
was op zeker moment, de onderliggende
partij en toen kwam de linkerpink van
den tegenstander tusschen de kaken
van den ander, met het resultaat, dat
enkele seconden daarna de helft van
diens vinger afzonderlijk op straat
bleef liggen. De gebetene moest zich
uiteraard onder medische behandeling
stellen en de afgebeten pinkhelft werd
als stuk van overtuiging meegenomen.
Hef. tweede tafereel speelde op het.
politiebureau en het d^rde in de recht
bank, die den groenteman tot een
maand gevangenisstraf veroordeelde.
Bovendien werd den groenteman de
rekening van den dokter ten bedrage
van f 74.— aangeboden.
De veroordeelde kwam bij het ge
rechtshof in beroep, omdat hij zich niet
aan mishandeling schuldig achtte, doch
zich had moéten verdedigen tegen den
ander, die gezegd zou hebben, niet te
zullen ophouden eer hij bloed had ge
zien. Nu, dat was inderdaad gevloeid.
Eenige kinderen, die van het gebeur
de getuigen waren geweest, bevestig
den de verklaring van den groenteman.
De tegenpartij was niet voor het ge
rechtshof verschenen.
De advocaat-generaal meende geen
aanleiding tot vrijspraak of strafver
lichting aanwezig te zien en eischte be
vestiging van het vonnis.
Mr. J. Kist. die als raadsman voor
verdachte optrad, zeide de straf niet te
zwaar te achten' indien zou vaststaan,
dat zijn cliënt met opzet zou hebben ge
handeld. Doch voor zulk opzet is. aldus
pleiter, geen enkel bewijs aanwezig.
De eerste klap moet door den man zijn
gegeven, die zich met de woordenwisse
ling tusschen den groenteman en diens
knechtje bemoeide en die niet wilde
weggaan voordat hij bloed had gezien.
Toen bij de worsteling, die daarop
volgde, de groenteman onder kwam te
liggen, waren diens spieren gespan
nen om weer boven te komen. Wan
neer op zulk een periode van spanning
iemands pink in den mond van zijn
tegenstander komt, dan moet men zich
niet verwonderen, indien dc gevolgen
zijn zooale zij in de onderhavige om
standigheden zijn geweest. Het bewijs
van opzet is hier volgens pleiter.abso
luut niet geleverd en om dezelfde rede
nen zou dan ook de financieele vorde
ring van den gebetene komen te ver
vallen.
Het gerechtshof zal 27 November uit
spraak doen.
AMSTERDAM, 14 Nov. Van regee-
ringszijde is aan de algemeene ver
eeniging voor melk voorziening (A. V.
M.) medegedeeld, dat het in de huidige
omstandigheden noodzakelijk is geble
ken, stijging van het melkverbruik,
ais gevolg van de distributie van vele
andere levensmiddelen, te voorkomen,
het voorshands aan de A. V. M. overla
tende. om binnen haar werkgebied de
daartoe strekkende maatregelen te
treffen.
Dientengevolge heeft het bestuur der
A. V. M. het noodig geacht, de bij de
vereeniging aangeslotenen en dat
zijn alle melkhandelaren te verbie
den, meer melk en melkproducten af
te leveren dan zij normaal deden.
De melkhandel is derhalve slechts in
staat in normale hoeveelheden te leve
ren. Grootere bestellingen zal hij als
regel moeten weigeren. Het publiek
dient in dat geval te beseffen, dat den
leverancier geen verwijt mag treffen
omdat, zijn weigering slechts gevolg is
van de door de A. V. M. noodzakelijk
gptroffen maatregelen.
VREEMDE TOESTAND
BIJ BEGRAFENIS-
VEREENIGING
ALMELO, 14 Nov. Voor de Alme-
losche rechtbank heeft zich te verant
woorden gehad het geheele voormalige,
uit zeven personen bestaande, bestuur
van de Enschedesche begrafenis ver
eeniging en begrafenisonderneming
..Onderlinge Hulp". Aan ds zeven ver
dachten was ten laste gelegd, dat zij
zich hebben schuldig gemaakt aan ver
duistering en heling van ongeveer
3000, vormende bet kapitaal der ver-
eeniging en goederen van velerlei aard,
welke eigendom van de vereeniging
waren, althans van de leden daarvan.
De verdachten hebben in Mei van ver
leden jaar een door den secretaris-pen
ningmeester der vereeniging opgemaakt
contract geteekend, waarbij zoowel het
kapitaal als de goederen aan den pen
ningmeester in eigendom werden over
gedragen, terwijl voorts in het. contract
werd bepaald, dat de bestuusrelden, die
zich dan verder niet meer met. de on
derneming zouden bemoeien, gedurende
zes a zeven jaar jaarlijks een bedrag
van 100 zouden ontvangen.
De geschiedenis met het contract was
ontstaan, doordat de wenschelijkheid
naar voren was gebracht, dat de ver
eeniging een rechtspersoonlijkheid be
zittend lichaam zou worden. Een com
missie werd benoemd, die lot opdracht
kreeg te onderzoeken, welke de beste
vorm voor een rechtspersoonlijkheid be
zittend lichaam zou zijn, doch de secre
taris-penningmeester, die tevens als des
kundige voor het bestuur optrad, be-
moeitle zich met deze aangelegenheid
en hield een referendum onder de
leden, waarvan het meerendeel zich uit
sprak voor een N.V.-vorm. doch niet
bereid bleek te zijn ook in de N.V.
financieel deel te hebben.
Op een bestuursvergadering in Juni
van het -vorige jaar kwam de secreta
ris-penningmeester plotseling met het
contract te voorschijn, dat door de be
stuursleden werd onderteekend. In die
zelfde vergadering ontvingen zii ook de
eerste uitkeering ad ,f 100. Later rees bij
da commissie van onderzoek, die geheel
onkundig was gelaten van het contract,
wantrouwen, alsmede bij twee der be
stuursleden.
Tegen den voormaligen secretaris-
penningmeester, nu directeur van de
onderneming, eischte dp officier van
justitie veertien dagen gevangenisstraf
nn tegen de zes overige ex-bestuursleden
zeven daeen gevangenisstraf voorwaar
delijk met een proeftijd van drie jaar
er* een onvoorwaardelijke geldboete van
f 100, subs, honderd dagen. Voorts
vroeg de officier als bijzondere voor
waarde dat de zes bestuursleden hpt
door hen ontvangpn geld zouden terug
betalen aan een nader door de recht-
hank aan te wijzen persoon.
De rechtbank zal op Dinsdag 19 No
vember uitspraak doen.
Drie personen door brand
weer gered
AMSTERDAM, li Nov. Door
tot nu toe onopgehelderde oorzaak
is hedenochtend kort na eenen een
felle brand uitgebroken in het per
ceel Nieuwendijk 92, waarin Heck's
lunchroom gevestigd is. De agen
ten van politie van Empelen en
Lodder, die nabij den Dam surveil
leerden. hoorden plosteling van de
derde verdieping van een huis het
geroep van „brand". Dit bleek af
komstig te zijn van een gezin, be
staande uit man, vrouw en 18-jari-
geri zoon, die boven de lunchroom
woonden. Deze waren in hun nacht
rust gestoord door een verstikken-
den rook, welke van de beneden
verdieping door het trapportaal op
steeg. Aangezien de brandweer di
rect gewaarschuwd werd, en zij
ook ten spoedigste o.m. met een
ladderwagen ter plaatse was, kon
den deze menschen, wien de eeni
ge weg naar buiten door den brand
was afgesneden, zich langs de lad
der in veiligheid stellen.
De brandweer wist het vuur, dat
binnenshuis fel oplaaide, te bereiken
met twee slangen uit den Nieuwendijk
via den hoofdingang. Het bleek, dat de
brand ontstaan was onder de glazen
binnenlantaarn, welke het middenge
deelte van het restaurant overkapt, in
den hoek, waar een buffet ingericht is.
Het vuur had een gretig voedsel ge
vonden in de houten wanden en het
vrijwel geheel uithout bestaande inte
rieur. De geheele binnenlantaarn was,
wat het glas betreft, naar beneden ge
komen, evenals de langs den Noorde
lijken wand aangebrachten spiegel.
Ook het houtwerk van den binnenlan
taarn was voor het overgroote deel
door het vuur verteerd.
Dank zij het snelle en krachtige op
treden van de brandweer was het. vuur
spoedig bedwongen. Wel bezorgde de
zware rookafscheiding den brandweer
lieden grocfp last, doch de rookmas-
kers verhielpen dit. euvel op doeltref
fende wijze. Omstreeks kwart voor
twee was men het vuur volledig mees
ter. Er kwam vast te staan, dat de
ruimte onder de glazen binnenlan
taarn zware schade had opgeloopen.
Zoowel het voorgedeelte als de ruimte
aan de achterzijde en de aangrenzende
biljartzaal was geheel gespaard geble
ven. Hier was echter eenige waterscha
de ontstaan, evenals op de bovengele-
gen verdieping.
HAAR VOET AFGEREDEN
's-GRAVENHAGE. 14 Nov. Gister
avond sprong de 65-jarige juffrouw W.
F. B., wonende in de Van Ravesteijn-
straat. op den hoek van de Vaillantlaan
en de Hoefkade uit een nog rijdenden
motorwagen van lijn 12. Daarbij viel ze,
waardoor baar rechtervoet werd afge
reden door den aanhangwagen. Door
den G.G.D. is zij naar het ziekenhuis
aan den Zuidwal vervoerd.
buitenland
BERLIJN. 14 Nov. (D.N.B.).
Even over 11 uur is vanochtend de
voorzitter van den raad van volks
commissarissen der Sowjet-Unie,
Molotof. uit Bcrliin vertrokken, Van
het huis voor de gasten der rijksre-
geering had de minister van buiten-
landsche zaken, von Ribhenfrop. Mo
lotof afgehaald, waarna hii hem be
geleidde naar het Anhalter Bahn-
hof.
Op het station waren prominente
mannen van staat, partij en weer
macht verschenen. In gezelschap
van den Sovjet-Russischen ambas
sadeur te Berlijn. Sjkwartsef. ver
liet Molotof na een hartelijk af
scheid na dagen, waarin veel arbeid
is verricht, Berlijn.
(Bijzondere correspondentie^
Berlijn, midden Nov.
TIJDENS eiken zee-oorlog speelt de
koopvaardijvloot een groote rol.
Haar werkzaamheid nadat zii in over
eenstemming met het. volkenrecht. voor
hun nieuwe bestemming gereed is ge
maakt, is van zeer veelzijtigen aard.
Reeds in den Wereldoorlog namen vele
chepen van de koopvaardijvloot deel
aan militaire operaties, en het moet
worden gezegd: zij hebben de hun ge
geven opdrachten voor het grootste deel
zoo goed* vervuld, dat bij het uitbreken
van den tegenwoordigen oorlog ook we
der alle daarvoor in aanmerkine ko
mende schepen voor oorlogsdoeleinden
in dienst werden gesteld.
Hef. gebruik van deze schepen hangt
af van hun bouw en snelheid. Wanneer
het Duitsche legerbericht spreek! van
..voorpostenbooten", dan betreft het in
de meeste gevallen treilers, die voor de
zen zwaren dienst buitengewoon ge
schikt zijn. Hun stabiele bouw en groo
te zeewaardigheid, gepaard aan hun ln
den regel groote snelheid, maakt het
hun mogelijk om ook bij slecht weer
op hun post te blijven. Hierbij komt
nog. dat zij, in weerwil van hun be-
oerkte grootte, niet alleen kunnen wor
den voorzien van afweergeschut, doch
ook nog van een grooter kanon, dat een
woordje kan medesnreken. als het noo
dig is. Verder worden zij gebruikt als
mijnvegers en voor de jacht op duikboo-
ten. Rpeds in den Wereldoorlog werden
zij bij de vloten van alle oorlogvoerende
mogendheden ingedeeld.
Voorts worden kleine vaartuigen ee-
hezigd voor het leggen van mijnen.
Hiervoor bezigt men bii voorkeur sche
pen. die een betrekkelijk groote snel
heid kunnen ontwikkelen, bij voorkeur
booten, die bij de zeebaden in gebfuik
zijn. Deze hebben een lang, doorloopend
hoofddek en kunnen een groot aantal
mijnen medenemen. Zoo deed de „Ber
lin" van den Noord-Duitsche Llovd tij
dens den Wereldoorlog dienst om mij
nen te leggen aan de Iersche kust.
Men herinnert zich nog de met. suc
ces bekroonde vaarten van de Duitsche
hulpkruisers „Moewe", „Greif", en
„Wolf". Het waren goed gewapende
koopvaardijschepen, die voor een deel
zelfs waren uitgerust met torpedobui
zen en soms een vliegtuig voor verken
ningsdoeleinden medevoerden. Zii had
den niet alleen tot taak, handelsoorlog,
te voeren, doch ook om mijnen te leg
gen.
Ook als kolenschepen en als drijven
de munitie- en proviand-depots kunnen
groote koopvaarders belangrijke dien
sten verrichten. Zoo werd tijdens den
Wereldoorlog het eskader van admiraal
Spee verzorgd door een aantal Duitsche
koopvaardijschepen, zonder welke hulp
het niet veel zou hebben kunnen uit
richten.
De groote.'snelle passagiersschepen
hebben een belangrijke rol te vervullen.
Niet alleen als troepentransportsche
pen. doch vooral ook als dijvende laza
retten vormen zii een belangrijk hulp
middel. Hun groote ruimen laten zich
gemakkelijk inrichten tot geriefelijke
operatiezalen. De aan boord aanwezige
üften vergemakkelijken een voorzich
tig transport der gewonden van het
eene dek naar het andere. Zij liggen
rustig op het water, zoodat ook bij
slecht weer zware operaties zonder be
zwaar kunnen worden uitgevoerd.
TIJDENS den wereldoorlog werden
tal van passagiersschepen omge
bouwd tot hulpkruisers. Hun sterkste
wapen was hun groote snelheid, bo»en-
dien hun groote zeewaardigheid en een
goede bewapening. Zoo had Duitsch-
land bijv „Kaiser Wilhelm der Grosse"
„Kronprinz Wilhelm". „Prinz Eitel
Friedrich" enz. Engeland gébruikte
hulpkruiser*. van dien aard hoofdzake
lijk op de lijn ShetlandsGroenland.
Ook thans heeft Engeland weder een
groot deel van zijn Oceaanreuzen bij
zijn vloot ingedeeld, doch hun aantal i6
reeds aanmerkelijk gedund. Er kan
geen twijfel aan bestaan, of déze sche
pen met hun reusachtige tonnemaat en
de groote oppervlakte, die zij den duik-
booten bieden ten gevolge van hun hoo-
gen bovenbouw, zijn aan tal van geva
ren blootgesteld en hebben daardoor
een aanzienlijk deel van hun vroegere
beteekenis verloren.
Koopvaarders hebben een groote rol
gespeeld als troepentransportschepen
bij landingsoperaties. Tijdens den we
reldoorlog is dit bijv. twee maal met
succes geechipd. De eerste maaal in den
herfst van 1917, bij gelegenheid van de
expeditie tegen de Russische Oóstzee-
eilanden Oesel, Dagoe en Moon, welke
ten doel had, de doorvaart naar Riga te
forceeren, en de tweede maal bij het
vervoeren van de Oostzee-divisie naar
Finland ter bevrijding van Finland.
Beide expedities, die in weerwil van de
hooge zee, den nevel en het ij6 snel wer
den uitgevoerd, stelden de hoogste ei-
schen aan de bemanningen van de
transportschepen.
Ook in den tegenwoordigen oorlog
heeft Duitschland weder met goed ge
volg gebruik gemaakt van de diensten
van zijn koopvaarders bij de bezetting
van Noorwegen. Ook hierbij hebben do
Duitsche koopvaardijschepen aanmer
kelijk bijgedragen tot het succes van de
onderneming, ook bij de verdere verzor
ging van de troepen met oorlogsbehoef
ten en proviand.
ROME, 14 Nov. (Stefani) De spe
ciale trein met het hoofd, der Roemeen-
sche regeering. generaal Antonescu. en
den Roemeenschen minister van buiten
landsche zaken, prins Sturdza, en de
personen van hun gevolg, is hedenoch
tend om 10 uur te Rome aangekomen.
Op het perron, dat rijk getooid was met
de Italiaansche en Roemeensche vlag
gen, wachtte Mussolini de komst van
zijn hoogen gast af. De Duce was in
gezelschap van zijn minister van
buitenlandsche zaken, graaf Ciano,
de andere ministers, de secreta
ris der fascistische partij, de onder
staatssecretarissen. de chef van den
generalen staf der militie en verschil
lende andere burgerlijke en militaire
autoriteiten.
De begroeting tusschen den Duce en
generaal Antonescu was zeer hartelijk.
Na voorstelling van de wederzijdsche
ministers van buitenlandsche zaken,
schreden de Duce .en generaal Antones
cu langs de op het perron opgestelde
eerecompaenie. terwijl tbs beide volks
liederen gespeeld werden. Bii het ver
laten van het stafion werden de hooge
gasten door de bevolking van Rome
hartelijk toegejuicht. Ook het stations
plein was met talrijke vlaggen der beide
landen getooid..
In gezelschap van graaf Ciano en van
den minister van volksopvoeding Pavo-
lini reden de Roemeensche gasten naar
de Villa Madama. waar zij tijdens hun
verblijf te Rome zullen logeeren. Een
I rijke. menigte juichte hen langs de
met. vlaggen getooide straten geestdrif
tig toe. De andere leden van het Roe
meensche gezelschap reden naar een
hotel ter plaatse, om zich vandaar even
eens naar de Villa Madama te hieven
n vervolgens gezamenlijk kransen neer
te leggen op het koninklijke graf in het
Pantheon en hulde te betuigen aan den
onbekenden soldaat alsmede aan de
genen die voor de fascistische revolutie
gevallen zijn.
TURKIJE'S POLITIEK
1ST AN BOEL. 14 Nov (D.N.B.). De
Tuiksche minister van buitenlandsche
zaken 'heeft voor de parlementsfractie
van de volkspartij een diepgaande uit
eetnzetfing van de situatie op het gebied
van de buitenlandsche politiek gegeven.
Zyn verklaringen werden eenstemmig
goedgekeurd. De minister van binnen-
landsche zaken heeft in een verklaring
voor de pers een reeks geruchten weer
legd. die te ïstanhoel verspreid waren
ovej massa-arrestaties onder de leden
van de zoogenaamde „vijfde colonne."
De minister verklaarde, dat slechts twee
nersonen onder verdenking van spion
nage in hechtenis waren genomen.
BERLIJN, 14 Nov. (D.N.B.). Vol
gens een mededeeling van het Britsche
ministerie voor de binnenlandsche vei
ligheid zijn de vorige maand in Enge
land 6334 persorren bij luchtaanvallen ge
dood. 8695 personen bekwamen zoo zwa
re verwondingen, dat zij nog in zieken
huizen worden verpleegd.
Duitsche snelle bommenwerpers heb
ben Woensdag Londen en Zuid-Enge-
land aangevallen, hoewel boven Enge
land een dikke mist hing. De Duitsche
vliegtuigen konden, naar het D.N.B. ver
neemt. gebruik makend van gaten in het
wolkendek, in handig uitgevoprde aan
vallen fabrieken en spoorwegwerken met
hommen van elk kaliber bestoken. De
Engelschen trachtten met, hun jagers de
aanvallen der Duitsche gevechtsvlieg
tuigen af te slaan, en de Messersehmitt-
iagers aan te vallen. Daarbij werd een
Hurricane neergeschoten. Een andere
Hurricane en een Spitfire doken zwaar
getroffen door de wolken, zoodat met
hun verlies kan worden gerekend. Daar-,
entegeh is slechts één Duitsch vliegtuig
niet op zijn basis teruggekeerd.
De Amerikaansche radiodienst
meldt omtrent de vergeldingsaan-
vallen op Engeland van gisteren o.a.
de vliegers van de as kwamen tij
dig bij honderden tegelijk en hiel
den zich Woensdag langen tijd bo
ven Engeland op. Zij braken door
de Londensche verdedigingslinies.
Na het vallen van de duisternis
kwamen zij voor hun gewone be
zoek aan de belegerde hoofdstad.
De regeering heeft toestemming ge
geven tot publicatie van het feit,
dat hij de jongste aanvallen be
langrijke gebouwen zijn beschi-
digd.
In een boek. dat zoojuist is uitgeko
men. richt de bekende F.ngelsche schrij
ver Liddie Hart ernstige beschuldigin
gen tegpn het Britsche ministerie van
oorlog. Hart is jarenlang militair me
dewerker van de Timeo en daarna van
de bladen van het Reaverbrook-concero
geweest. Volgens ziin lezing is de me
chaniseering der. Britsche troepen en
vooral de ontwikkeling van hpt tank
wapen, aanzienlijk vertraagd door sa
botage uit de kringen van het ministe
rie van oorlog met Hore Belisha, oud
minister van oorlog, aan het hoofd.
I.iddle Hart wijst er op, dit in den
Wereldoorlog Churchill een der vurig
ste voorstanders was van het tankwa
pen. dat in het dienste geheim uitge
breid werd. Hore Belisha echter was
van andere meoning. Als bewijs voor
rijn bewering voert Hart aan. dat Hore
Belisha in ziin ambtsneriode officieren,
di« lankexperts waren, heeft overge
plaatst.
