Churchills verlangen naar
Iersche vlootbases
Hechte en blijvende Duitsch-
Russische samenwerking
DE EEMLANDEE
Vrijdag 15 November 1940 Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 119
Karl Megerle's
oordeel over de
Iersche kwestie
Fransch oordeel over
Neville Chamberlain
Doodstraffen in Polen
mms?
Duitsche pers constateert:
„Atmospheer van
wederzijdsch
vertrouwen"
NETTO - OPBRENGST ZOMERZEGELS
BIJNA f 90.000
Serrano Suner
naar Parijs
Engelsche luchtaanval
op Berlijn
De ontploffingen in
de Ver. Staten
Nieuwe bons aangewezen
VERDUISTERING j
AMEKSFOORTSCfï DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS Per 3 ®aanden voor Amcrsfoort 1>95: m"4ni1 °-65i Pcr
week -0 15
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke n,ummer. f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
FSIJS OER RBKIIEKIIEN f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen t 1.Bewijsnummer extra f 0.05
BERLIJN, 15 Nov. (A.N.P.). In de
Berliner Boersenzeitung schrijft. Karl
Megerle onder het opschrift „Onzedelijke
.voorstellen aan Ierland" .het volgende:
„Sedert Churchill het parool heeft uit
gegeven, dat Engeland bepaalde Iersche
havens moet hebben om het duikbootge
vaar meester te worden, probeeren de
Engelschen het Iersche vraagstuk op
iedere wijze te benaderen. De Iersche mi
nister-president, de Valera, heeft krach
tig ondersteund door de gêheele. Iersche
natie ieder vrijwillig of gedwongen mis
bruik van Iersch grondgebied en Iersche
wateren krachtig en ondubbelzinnig van
de hand gewezen. Hij protesteerde te
vens ook onmiddellijk tegen de poging
der Engelschen om langs omwegen en
wel langs Amerikaansche omwegen hun
idoel te bereiken.
De Britten waren op het idee gekomen,
thans de Vcrcenigde Staten en wel den
president zelf te gebruiken voor hun
aanslagen op Ierland. Deze moest of wel
door de macht van zijn persoonlijke
autoriteit een direct en druk op Ierland
uitoefenen om Engeland tcrwille te zijn,
of wel indien dit niet hielp. Ierland bij
het verdedigingsverdrag betrekken, dat
tusschen de Vercenigde Staten en Cana
da bestaat.
De Daily Mail was zeer naief van mee
ring. dat nu de Ieren geen echte Engel
schen op hun grondgebied dulden, men
hen met Amerikaansche hulp toch zoo
ver zou kunnen brengen, hun havens en
vliegvelden ter beschikking te stellen
van de Canadeesche marine en het lucht-
wapen. Dit voorstel is inmiddels in het
Canadeesche parlement ter tafel ge
bracht en even naief door den leider dér
conservatieve partij verdedigd. I-Iij ver
zocht. de Canadeesche regeerihg aan de
Valera een persoonlijken oproep te rich
ten om de Iersche steunpunten voor den
duur van den oorlog „hij wijze van
pacht" aan Canada af Ie staan. Hij voeg
de hier aan nog toe, dat men dit verzoek
nog door de Vereenigde Staten zou kun
nen laten ondersteunen.
De Valera, die de beteekenis-van den
Amerikaanschen factor in de Iersche
kwestie even goed kent als den Ierschen
factor in het Amerikaansche leven, heeft
van tevoren dit verzoek gepareerd door
er in een telegram aan den sterksten
Amerikaansch-Ierschen bond de aan-
dachtdac'ht op te vestigen, dat. het ge
bruik van Iersche havens door Engeland
voor Ierland oorlog zou heteckenen. In
dezen oorlog echter zou Ierland zonder
zich te kunnen verdedigen, blootgesteld
zijn aan alle luchtaanvallen.
De Valera kan er echter zeker van
zijn, dat hij bij de in Amerika levende
Ieren volledig begrip vindt voor zijn zor
gen. Dit Iersche element immers is een
levende getuigenis en een eeuwigduren
de aanklacht tegen het Engeland, dat
ihans voorgeeft te strijden voor de kleine
staten, maar dat het kleine Iersche volk
tot diep in de twintigste eeuw onder
drukt, gedecimeerd en van het geboor
te-eiland verdreven heeft en het nog
thans de nationale eenheid onthoudt.
Als men in Ierland de verdere ontwik
keling met zorg gadeslaat, is dat begrij
pelijk. De wijze, waarop Churchill en de
Engelsche openbare mcening zich met
de Iersche neutraliteit bezighoudt, is
volkomen dezelfde als tijdens het. voor
spel van den overval op Scandinavië en
van het Britsche cynisme kan men met
stelligheid verwachten, dat het met den
eis.ch omtrent, Iersche havens en steun
punten tegelijkertijd 'hoopt de Duitsche
vergeldingsaanvallen van Engelschen
naar Ierschen bodem af te leiden en op
deze wijze het Iersche volk Voor Enge
land te laten bloeden.
VICHY, 15 Nov. (A.N.P.). ..De goede
voornemens van Neville Chamberlain
behoorden tot die, waarmede de weg
naar de hel geplaveid is. Wanneer hij
ons er niet precies in geworpen heeft, hij
heeft, ons er toch in laten vallen", aldus
schrijft de Agence interfrancc, volgens
Transocean in een artikel gewijd aan
wijlen Neville Chamberlain. Wanneer
ooit 'het spreekwoord: „Niemand kan
voor zijn dood gelukkig heeten" van
toepassing is geweest, dan is het wel
op Sir Neville Chamberlain, die temid
den van een vreeselijken oorlog, dien hij
zelf verklaard heeft en waaraan hij niet
totaal onschuldig is, zijn oogen sloot. Er
was een tijd, waarin Sir Neville Cham
berlain moedige mannen als Eden en
Duff Cooper heeft afgedankt. Lhter ech
ter bezat hij echter niet meer de kracht
om zich te verzetten tegen diezelfde bel
hamels. De Engelschman in hem heeft
de mensch Chamberlain gedood. Daar
om konden de nooit verzadigde City en
de Joden, die daar heerschten, hem over
rompelen, hoewel hij uiterlijk de
mystiek van den vredesapostel Lord
Robert Cecil vertegenwoordigd heeft.
Japansche bommen veroorzaakten ge
weldige branden in Tsjoengking. de
voornaamste stad in het door Tsjang
Kai Siek beheerschte gebied.
(Foto Scherl)
STORM VEROORZAAKT
SPOORWEGONGELUK
BRUSSEL, 15 Nov. (D.N.B.) De
orkaanachtige storm, die vanochtend in
de vroegte boven geheel België gewoed
heeft, heeft een ernstig spoorwegonge
luk veroorzaakt. Om 7.35 reed een per
sonentrein uit Tliienen op het station
Dieghem bij Brussel op een stilstaanden
trein. De botsing was zoo hevig, dat
verscheidene wagens van den personen
trein totaal vernield werden.
Volgens lot. dusver ontvangen berich
ten zijn 21 reizigers, allen Belgen, ge
dood. en dertig zwaar- en vijftig licht
gewond.
POSEN, 15 Nov. (D.N.B.) De bijzon
dere rechtbank te Posen heeft zes Polen,
die zich in de laatste maanden vergre
pen hadden aan eigendom en leven van
Duitschers, ter dood veroordeeld. De
meesten hunner waren reeds eerder ver-
oodeeld. Een de veroordeelden, een 58-
jaige man, had zich in September van
het vorige jaar schuldig gemaakt aan
zeer ernstige mishandeling van Polen
van Duitsche afkomst. In een tweede
proces heeft de rechtbank zes doodvon
nissen geveld tegen de leden van een
Poolsche rooversbende. die in de streek
van N'e6sau aan de Oostelijke grens van
de Warthcgouw bijna 800 overvallen en
verscheidene moorden hadden gepleegd.
Italiaansche bommenwerpers staan gereecLof zijn reeds in de lucht
het Grieksche oorlogsgebied
voor een nieuwe vlucht naar
(Foto Scherl)
BERLIJN, 15 Nov. (D.N.B.)
Nu dëTtesprekingen van den Rus-
sischen volkscommissaris Molotof
met den Führer en minister Von
Ribbentrop zijn geëindigd, consta-
teeren de Duitsche ochtendbladen
dat de politiek der Duitsch-Russi-
sche overeenstemming voortgezet
wordt en op den grondslag van
hechte en blijvende samenwerking
zal worden opgebouwd.
Reeds het feit, zoo schrijft de Berliner
Boersen-Zeitung, dat dit persoonlijke
contact plaats vond nu de oorlogsgebeur
tenissen zich tot. een ongekende drama
tiek ontwikkeld hebben en de contouren
van een nieuwe Europeesche ordening
zichtbaar worden, heeft het bezoek een
grootere beteekenis gegeven dan een ge
baar van hoffelijkheid e.p het gebracht
in dë sfeer van hooge, richtinggevende
en vruchtdragende politiek.
De Duitsch-Russische betrekkingen,
die reeds zooveel nuttigs hebben opge
leverd, konden deze weck vernieuwd en
verdiept worden. De houding der Rus
sische regcering jegens Engeland is in
haar duidelijkheid zoo hoven eiken
twijfel verheven, dat het belachelijk
moet lijken,, wanneer de regeering van
Londen nog altijd op de mogelijkheid
ecner Engelsch-Russische samenwerking
tegen liet Duitsche Rijk speculeert.
Duitschland en Sovjet-Rusland, zoo
schrijft de Deutsche Allgemeine Zeitung,
beschouwen de sinds 1939 opgerichte
grondslagen der samenwerking als blij
vend en zijn besloten overeenkomstig
dese gemeenschappelijke opvatting ver
der te gaan. De Voelkisclicr Bcobachter
schrijft o.a.: „Duidelijk. nuchter en vast
beraden zetten Duitschland en Sovjet-
Rusland den weg hunner samenwerking
CIRCA 3VZ MILLIOEN ZEGELS VERKOCHT
s-GRAVENHAGE, 15 Nov. Volgens de voorloopt ge gegevens zijn dit jaar
3.376.925 zomerzcgels verkocht, waarvan de opbrengst boven de frankeerwaarde bijna
f 90.000— bedraagt. Voor de afzonderlijke zegels zijn verkochte aantallen en de op
brengst de volgende:
iy2 cent (toeslag l/2 cl.) 553.791 st. netto opbr. f 8.306.865
2V2
3
5
7Y2
m
2Vi
3
3
2V2
3/2
456.786
560.665
757.561
606.591
441.531
f 11.419.65
f 16.819.95
f 22.726.83
f 15 164.775
f 15.453.585
totalen 3.376.925 f 89.891.655
Het gunstige eindresultaat dat nog f 1277,18 boven de opbrengst van de Zomerzegcls
van 1939 ligt, is vooral aan de goede verkoopcijfers van het, eerst begin September jl.
in omloop gebrachte r/i ccntszcgel ie danken. Dat ondanks de zorgen van dezen oor
logstijd en hoewel midden in de verkoopperiode een tariefverhooging viel, de opbrengst
der zegels zoo gunstig is, stemt tot verheuging.. De sociale en culturecle instellingen,
welke daarvan profijt trekken, worden dank zij den aldus tot uiting gekomen burgerzin
weder in de gelegenheid gesteld haar werkzaamheden op dc genoemde gebieden kracht
dadig te bevorderen.
voort. Dat deze goede ontwikkeling mid
den in een oorlog, midden in een beslis-
senden strijd met het plutocratische
Britsche wereldrijk geschiedt en daar
van niet wordt afgeweken, getuigt van
haar gezonden geest en van de koelbloe
dige vastberadenheid van beide landen
haar voort te zetten."
Engelsche gemoederen, zoo meent het
Hamburger Fremdehblatt. kunnen zich
den zin der feiten moeilijk voorstellen,
waarmede de leiders van Duitschland
en Sovjet-Rusland onbelemmerd door
de bijzonderheden van hun binnenland-
sche verhoudingen voor den vrede
hunner volkeren opkomen, fie Duitsch-
Russische verdragstoestand is versterkt
en verdiept uit de Berlijnsche besprekin
gen te voorschijn gekomen, waarvan
men vooral kan zeggen, dat. zij tot vol
ledige overeenstemming op alle actueele
vraagstukken, welke de beide mogend
heden interessceren, geleid hebben.
Eenzelfde doel
Nadat de officieele instanties van Wil-
helmstrassetijdens het verblijf te Ber
lijn van den Russischen commissaris
van buitenlandsche zaken een volkomen
stilzwijgen over het verloop van de be
sprekingen in acht. genoinen hadden,
liet het Duitsch-Russische slotcommuni
qué duidelijk weten wat het standpunt
van Sovjet-Rusland in de internationale
politiek is.
Tusschen Duitschland en de Sov
jet-Unie tyestaat volledige overeen
stemming over alle kwesties, die
beide staten interesseeren. Opnieuw
blijkt dus, dat alle speculaties op
Duitsch-Russische moeilijkheden van
welken aard ook, ijdel zijn. Het
standpunt van de Sovjet-Unie ten
aanzien van het grootc internatio
nale proces der nieuwe ordening
wordt bepaald door den geest van
overeenstemming. die tusschen
Duitschland en de Sovjet-Unie be
staat.
Dit Russische standpunt, moet zonder
twijfel als een positieve factor ten gun
ste van Duitschland geboekt worden.
Het is gebaseerd op een „atmosfeer van
wederzijdsch vertrouwen". Reeds bij het
sluiten van het 'Duitsch-Russisch ver
drag hebbcii de heide ministers van bui
tenlandsche zaken verklaard, dat de ge
schiedenis van hun volkeren geleerd
heeft, dat hun welvaart en vooruitgang
steeds bevorderd werden, wanneer
Duitschland en Rusland in overeenstem
ming met elkander leefden .en dat geen
van beide landen ooit uit een tegenstel
ling tof het andere eenig voordeel heeft
getrokken. Thans is dit beginsel klaar
blijkelijk als opperste wet der Duitsch:
Russische betrekkingen door de bespre
kingen tc Berlijn gestabiliseerd.
Gemeenschappelijke belangen
Het slotcommuniqué onthoudt zich,
hetgeen met de praktijk van de mede-
deelingen der autoritaire staten overeen
komt, van iedere concrete aanduiding
omtrent de besproken onderwerpen. De
talrijke combinaties worden als proef
ballonnetjes aangeduid. Uit de mededee-
ling, dat er „overeenstemming over alle
belangrijke kwesties" bestaat, kan men
afleiden, dat do besprekingen een glo
baal-karakter droegen en alle onderwer
pen omvatten, die uit het gemeenschap
pelijk verlayigen van heide regeeringen
naar een internationale orde, die rle.
vrede en de welvaart van de beide vol
keren verzekert, voortkomen.
l it deze gemeenschappelijkheid van
liet oordeel kan zonder veel tiroeifc het
Duitsche en het Russische standpunt
ten aanzien van hangende kwesties wor-
MADRID, 15 Nov. (D.N.B.)
Officieel wordt medegedeeld: De
Spaansche minister van buiten
landsche zaken Serrano Suner
heeft zich Donderdagavond naar
Parijs begeven. In zijn gezelschap
bevonden zich de chef van het
protocol, baron, de las Torres, het
lid van den nationalen raad, To-
var en. luitenant-kolonel Garcia
Figueras.
Pierre Laval, die hedenochtend
uit Parijs is teruggekeerd, om aan
een ministerraad deel te nemen,
keert nog heden, naar uit Vichy
gemeld wordt, naar de hoofdstad
terug, om zijn besprekingen met
de Duitsche instanties voort te
zetten.
BERLIJN, 15 Nov. (D.N.B.) In den
afgeloopen nacht hébben' Engelsche
vliegtuigen getracht een grootscheep-
schen aanval op de rijkshoofdstad te
ondernemen. Deze poging, die door het
weer begunstigd werd, kon verijdeld
worden. Op verschillende wegen waren
sterkere Engelsche vliegtuigformaties
dan tot dusver Duitschland binnenge
komen om de rijkshoofdstad te bom
bardeeren. De meeste Engelsche bom
menwerpers werden reeds voor het be
reiken van hun doel door een tijdig op
tredenden afweer gedwongen, om te
keeren, zoodat slechts tien tot. vijftien
vliegtuigen het stadsgebied van Berlijn
bereikten.
Hier bereidde hun het. luchtdoelge
schut een wanne ontvangst. Vier vlieg
tuigen werden in de voorsteden en even
buiten de stad neergeschoten en eép
vijfde kon vóór het bereiken' van d§n
versperringsgordel neergehaald wordgn.
Drie andere Britsche bommenwerpers
vielen reeds in West-Duitschland aan
het luchtdoelgeschut ten offer. Een paar
bommen, welke in de rijkshoofdstad
terecht zijn gekomen, hebben geen noe
menswaardige schade aangericht.
Naar het D.N.B. nog verneemt, zijn.In
Berlijn verscheidene dakbranden ont
staan. Twee der neergestorte vliegtuigen
veroorzaakten een vrij grooten 'brant},
die echter geen schade van betcekeni8
aanrichtte. Een' woonhuis stortte tenge
volge van boniinslag in. Onder de Ber
lijnsche bevolking zijn dientengevolge
vier dooden en een gewonde te betreu
ren. Op enkele plaatsen hebben bom
scherven lichte schade aan huizen ver
oorzaakt.
NEW YORKv 15 Nov. (D.N.B.)
de persconferentie heeft de minister
oorlog Stimson verklaard, dat, er nieö
is, dat bij de jongste ontploffingen'
sabotage wijst. Eert ambtenaar van i"
federalen geheimen dienst heeft in
band met. de laatste explosies,in Am
rikaansche kruitfabrieken en andeï%
bedrijven verklaard, dat het voor
hand ligt. dat. tengevolge van de recen-
te invoering van het versnelde arhekraL
tempo in de Amerikaansche fabriekt^/,
van dit soort de tot dusver gebruikelijke
voorzichtigheid der arbeiders hij de be
handeling van de springstoffen heeft. \<s
lijden. Dit heeft tengevolge, dat het aan
tal ongelukken toeneemt.
's-GRAVENHAGE, 15 Nov. De
secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van
landbouw en visscherij, maakt met
betrekking tot de distributie van
levensmiddelen het navolgende be
kend:
BROOD
Elk lüer met, „15" genummerde bonnen
van de broodkaart geeft gedurende de
week van Maandag 18 November tot en
met Zondag 24 November a.s. recht op
het koopen van 125 gram roggebrood of
100 gram ander brood.
Voorts geeft elke der met „15" genum
merde broodbonnen recht op het koopen
van een rantéoen gebak. Dit omvat
Voor de hierna genoemde bakkerijpro-
ducten telkens ten minste het daarach
ter geplaatste aantal grammen:
Beschuit 75 gram.
Biscuits en wafels 90 gram.
•Speculaas 140 gram.
Andere koekjes'200 gram.
Koek 160 gram.
Cake 300 gram.
Gevuld klein korstgebak (b.v. aman
dclbroodjes) 400 gram.
Gevuld groot korstgebak (b.v. boter
letter) 500 gram.
Taar en gebakjes 600 gram.
Voor geheel of ten deele uit meel of
bloem gebakken producten, welke hier
boven niet genoemd zijn, geldt, dat een
rantsoen een hoeveelheid omvat, waar
in 70 gram meel of bloem is verwerkt.
De pp 24 November nog niet. eebruik-
te bonnen, blijven voorts nog geldig
durende dc week van 25 November tot
en met 1 December a.s.. met dien ver
stande, dat zij gedurende laatstgenoem
de week niet gebruikt mogen worden
voor het koopen van brood of gebak in
hotel, restaurants e.d.
den afgeleid, zonder dat de onderwerpen
precies aangegeven behoeven te worden.
De aanblik van het internationale front
is door de besprekingen te Berlijn ver
der verhelderd. Iedere twijfel aan de
positie der heide groote mogendheden is
meer dan ooit misplaatst. Daartegenover
valt nog niet aan te geven of en in wel
ken vorm deze realiteit zich naar huiten
zal demonstreeren. Van beslissende be
teekenis is echter de gemeenschappelijke
wil der groote mogendheden in een go-
bied. dat van Biscaye tot aan den Stillen
Oceaan reikt.
KAAS
Gedurende het tijdvak van Maandoj
IS November tot en met Zondag 24 NxP
vember a.s. geeft de met „51" genuni»
merde bon van het algemeen distrihiië.
tiebonbockje recht op het koopen vart'
100 gram kaas. De bonnen, welke op 24
November a.s. nog niet gebruikt zijn.
blijven nog geldig tot en met, Zondag
1 December a.s.. met dien verstand#
dat deze bonnen gedurende de week van,"
25 November tot en met. 1 December a s*"
niet gebruikt mogen worden ter verkrijg
ging van kan* in hotels, restaurants e.(?
EIEREN
De met „64" genummerde bon van het
algemeen distributiebonboekje geeft pë-
durende het tijdvak van Maandag 18
November tot en mot. Zondag 24 Novemr
her a.s. recht op het koopen van één ei.
De bonnen, welke op 24 November nog
niet gebruikt zijn, blijven voorts geldig
tot en met 1 December a.s.,' met dien
verstande dat. ook zij gedurende de week
van 25 November tot en met 1 Decem
ber a.s. niet gebruikt mogen worden in
hotels, restaurants e.d.
AMERIKAANSCHE VLIEGERS IN
ENGELSCHEN DIENST?
NEW YORK. 15 Nov. (D.N.B.). Vol»,
gens een uit Amerikaansche bron afkom-:
stig bericht uit Washington treft de'
Britsche regeering voorbereidingen voor
ile opleiding van Amerikaansche vlied
gers voor niet-militajre werkzaamheden!?
in Engelschen dienst. Deze vliegers zou-'|
den in Canada en Engeland vliegtuigen;
van de fabrieken naar de vliegveldeiw
moeten brengen om de Britsche vliegers
te ontlasten. Slechts vrijwilligers zoudért
in aanmerking komen.
Vandaag gaat de zon om 17.47 uur i
onder. Zonsopkomst op Zaterdag 16
November is om 9 03 uur. Geduren-
de den tusschenliggenden tüd moet
worden verduisterd.
Maan op 19.07, onder 10.01 d.a-v. j