De Sint en de kunst in het Gildehuis [STADSNIEUWS Natuurzijde thans ook op punten Bijzonder appliqué- werk Zeven eeuwen Neder- landsche Levenskunst f 19.50 J. H. ITTMANN Bakkersjongen met fantasie Diefstal van een portemonnaie Aan de weggebruikers Ruwe schrale huid PUROLg De Unie en de Winterhulp Betere treinverbinding met het Duitsche Rijk uHeKmkamp Tot dusver vrijgestelde goederen voortaan ook onder de distributie Tijdelijk verbod van verkoop Het Sinterklaasfeest op de scholen kan doorgang vinden Inlevering van goud vóór 1 December AUTOMATISEERING DER TELEFOON GAAT VOORT 2r P'.^D PAG. 1 AMERSFOORTSCH DAGBLAD MAANDAG 18 NOVEMBER 1940 v _j Een afwisselende tentoonsfeiling, waar kunst nijverheid en schilderijen gemêleerd zijn van Jo Kruyder-Bouman SINT NICOLAAS, die goede geest der weldaden, is dit iaar evenals wij alle maal gehandicapt HU moet er vast een paar nieuwe rimpels van de zorgen bij krijgen. Wanneer hii eindelijk na veel ge pieker een geschikt geschenk heeft gevon den. komt hii plotseling tot de ontdekking dat het bewuste ding zoo-en-zooveel pun ten kost. of dat het op de bon staat en hij is verplicht het weer over een anderen boeg te gooien. Gelukkig is er nog een be langrijk jachtveld, waar de distributie- ambtenaar niet. heeft ingegrepen. Schilde rijen. aquarellen, grafisch werk. zün nog altijd ountenvrij, en ook aardewerk, smeed werk. en andere gebieden van kunstnijver heid ziin wat betreft de rantsoeneering maagdeliik terrein. De Sint trekke hieruit ziin conclusie! HET laat zich aanzien dat, nu de om standigheden zijn zooals ze zijn, hét Gildehuis de komende dagen vanwege zijn geschenkententoonstelling nog meer bezoekers zal lokken dan anders, en van bezoeker tot kooper il n'y a qu'un pas. Moge hel papiertje met „verkocht" welig uit de tafels of de wanden op schieten Wat heeft een criticus op een ge schenkententoonstelling te doen? Na tuurlijk. een criticus is óók een mensch, en hij heeft, als 't goed is, óók een vrouw, en een gezin, en hij wil ook nog wel eens in een verscholen hoekje van zijn versleten portemonnaie een vergeten halven gulden vinden, die hij voor de Sinterklaas-viering besteden kan. Maar dat bedoel i'k niet. Wat zal hij over de Sinterklaas-tentoonstelling schrijven? Moet hij op dit blije ge- schenkenfestijn met. een zwaargeploegd voorhoofd rondloopen en ziin gewiek ste potloodje min óf meer schrandere aanteekeningen laten maken op het immer geduldige papier, of moet hij de dorre hand over ziin kloppend hart. strij ken, zoodat ook die hand niets anders dan optimistische dingen neerschrijft? Het is moeilijk, tenminste, in theorie. In de praktijk valt het nog wel mee Het A.K.G. gaat niet van de opvat ting uit, dat het publiek er tegen Sinterklaas tóch wel intrapt. Het zou indruischen tegen zijn beste be ginselen. welké er nog steeds op ge richt zijn, het werk zijner leden, niet alleen gedurende elf, maar tijdens de volle twaalf maanden van het jaar op een zoo hoog mogelijk peil te brengen. Misschien dat de deelnemers aan deze tentoonstelling hun werk extra „billijk" geprijsd hebben, wellicht ook dat zij de meest optimistische stalen uit hun ateliervoorraad hebben gepikt en dat zij extra aandacht gewijd hebben aan kleine formaten, maar deze ten toonstelling staat., wat het artistieke niveau der inzendingen betreft, vniet achter bij anders. Toch is er groot verschil. Terwijl ge woonlijk de bovenzaal het strikte en al leen-zaligmakend heiligdom blijft van de schilders, waar de leden van afd. II met hun werk geen voet mogen zetten op straffe des doods, is thans een pêle mêle toegepast, dat het „gewijde" ka rakter dezer ruimte aantast. Ja, Willem van Dam, je hebt gelijk. Het is niet héélemaalDe stille rust. die noodig is voor een geconcentreerde beschou wing van de schilderijen, wordt hier vaak verbroken door de omgeving, de anders gave harmonie wordt wel door dissonanten verstoord, maar de bezoe ker neemt dat terwillc van de goede zaak op den koop toe.En wanneer men als beschouwer zijn houding gevonden heeft, en dank zij de discrete wijze, waarop het „pêle mêle" is gearrangeerd, is dit toch nog vrij gemakkelijk dan blijkt, dat de aesthetische winst van deze expositie niet gering is. Misschien komt dit. wel mede door het feit, dat schiiders hii het bewerken van een klein formaat zich nog wel eens gemakkelij ker, vrijer en spontaner laten gaan dan wanneer zij door groote afmetingen iet wat worden gebiologeerd en gedrukt... ZULK onbekommerd zonnig werk als het bloemstuk en het koren veld heeft J. Bezaan zelden geschil derd, waarbij de behandeling intus- schen zeer verzorgd blijft. Bijna pijn lijk van verzorging is de compositie van het portret van D. v. d. Zweep, een om meer dan één kwaliteit extra respectabel werk, waarin de schilder het zichzelf verre van gemakkelijk heeft gemaakt. De twee stillevens van Edith Pijpers zijn bizonder van kleur en compositie, terwijl ze hun spontaneïteit volkomen hebben be houden. Ook het aquarel in de benedenzaal heb ik met veel plezier gezien Licht van toets en fijn van distiurtic'is zoowel het bloemstilieven als hot paar landschap gouaches van Paul Determcyer. In de beide kleurige stillevens van Jan de Cl er zit een rijk vibreerend leven, in het don kere. werk van R. Stuyvinga eerder een ietwat plechtig zoeken naar een verfijn den stijl. T. Swart, pen debutant in Het Gilde, doet in het duister aspect van zijn werk zijn naam alle eer aan. Zijn Maaier kan ik inmiddels zeer waardeeren. G. v. Apeldoorn heeft in het Kanaal van Zeeuwsch Vlaanderen een lichtelijk on heilspellend en ietwat theatraal beeld gegeven van Hollandsche winterstem- ming. Zijn boschgezicht is weinig be langrijk. Willem J. van Dam heeft een interessant portret in interieur geschil derd, en een curieus bloemstülc. dat zijn talent weer van een anderen, zelfs uitge lezen kant belicht. Ook de aquatint in de benedenzaal „Kerstmis "40" kunstenaars vallen wel eens profetisch uit is bizonder van sfeer en stemming, meer Vlaamsch wel licht dan Hollandsch. De herinnering aan den oorlog in de lucht is evenwel niet gaaf in het geheel opgelost, zij 't dan als wrangbedoelde dissonant, heel psychologisch begrijpelijk. Het teeken- werk van Maria .1. van Everdingen is vooral in den naakten kleuter fraai, feeder en geestig, uitgevallen. Het zijn vooral dames, die in de afdeeling kunstnijverheid op char mante wijze naar voren komen, en als nummer één Jo Kruyder-Bou man, de begaafde weduwe van den genialen Herman Kruyder, die in appliqué-werk geestige en kleurge- voelige tafereelen maakt, welke tm het algemeene aspect, den „teneur", wel eens aan het werk van haar man herinneren. Vooral in Kalkoenen onder de boomen „Russisch" van toon en in Jonge Eenden heeft zij weergalooze „doeken" gemaakt. Met genoegen zag ik de be schaafde tasschen en ceintuurs van een touwachtige (Noorsche?) stof door Mies van der Zwaai, alsook de hand drukken van G. E.' Beers.Het weefwerk van Richard de Cneudt behoeft even min als het vlecht- en weefwerk van Henriëtte Drost bizondere vermelding, omdat het in deze omgeving zoo welver trouwd is. W. Stuurman heeft niet stil gezeten den laatsten tijd en zijn kleine glas-plastiekjes, maar ook zijn vond sten in aardewerk doen verkwikkend aan (het geestige puntenspook!). Ook zijn meer nuttige aardewerkproducten laten zich om hun charmante glazuren gaarne zien evenals de potteric van Jan van Ham. Georgine P. Wolf legt zich o.m. met dankbaar resultaat, op aardewerkschotels toe. die met de hand gekneed (niet ..gedraaid") zijn. Het' ef fect is vaak heel pittoresk, zoowel in de kleur als in den vorm. Luigi de Lerma is vertegenwoordigd met aar dewerk van een figuraal bewerkt decor, dat zuiver en stijlvol aandoet. Tettero- de's emails mogen ook nu niet. onver meld blijven, evenmin als het kunstige ijzersmeedwerk van H. v. Dijk. C. A. SCHILP Anne H. Mulder DEEL I Compleet In 5 deelen bij inteekenlng VOORHANDEN DIJ Boekhandel Utrechtschestraat 46 Tel. 6608 O^OOÓÓÓ<>5<X><XXK><6KX>^CK><X><X><> 7 ATERDAGMIDDAG ku am een bakkersjongen op het politiebureau een droef verhaal ophangen. Hii was onderweg door een man en een vrouw aangevallen, die. het bllikbaar voorzien hadden op de bestelling van brood en koekjes, welke hii bü een klant moest brengen. Dapper had de ion gen zich verzet en< daaraan meende hij het te mogen wijten dat hii zelf niet meege nomen of in het water gegooid was gelijk wel het geval zou geweest zijn met de koekjes- De recherche leek het verhaal wat fantastisch. Den jongen werd e?n ste vig verhoor afgenomen en toen bleek, lat dit. straatlooneeltjp verzonnen was De knaap was met zijn fiets gevallen waarhij het brood en de koekjes in den strijd bleven. Om moeilijkheden met zijn haas te .voorkomen, ging de jongen naar het politiebureau en hing daar de ge schiedenis van den aanval op straat op. Het gevolg is geweest, dat hij er nu Inhbel van langs gekregen heeft: de nolitie houdt niet van dergelijke zaak jes en de bakkershaas heeft er zijn koekjes niet door terug. IVJ A afloop van de zwemwedstrij- den in het Sportfondsenbad gis teren is bij de politie aangifte ge daan van diefstal van een porte monnaie uit de kleeding van een bezoeker van het bad. In de porte monnaie bevonden zich vier gul dens, een rijbewijs, vleeschbonnen, en een belastingrijwielmerk. De re cherche sielt een onderzoek in. BUZIAU IN HET GRAND THÊftTRE Buziau', wiens komst wij reeds aangekondigd hebben, zal hier twee avondvoorstellingen in het Grand Théatre geven en wel op Dinsdag 26 en Woensdag 27 November. \TU mede tengevolge van een streng beperkt benzineverbruik vele weg gebruikers zich weer van het rijwiel zijn gaan bedienen, wordt het volgende onder de aandacht van het publiek ge bracht: VOETGANGERS dienen evenals voor heen zooveel mogelijk gebruik te ma ken van de voetpaden. De rijweg blijft bestemd voor het rij- ver keet! Men vertoeve dus met langer op den rijweg dan strikt noodzakelijk is. Het versperren van voetpaden door opeenhooping van publiek voor redac- tiebureaux e d.. waardoor voetgangers gedwongen worden zich op den rijweg te hegeven. moet worden vermeden. Voorts make men waar mogelijk gebruik van de bekende oversteekplaat sen voor voetgangers. WIELRIJDERS zijn gehouden de voor hen geldende verkeersvoorschrif- ten stipt in acht te nemen. Deze komen voor den wielrijder in het kort hierop neer: 1. Geef vooral tiidig met gestrekten arm een teeken bij richtingverandering. 2' Geef met uw linkerarmdoor de zen op en neer te bewegen, bijtijds het teeken. dat u gaat stoppen of vaart ver minderen. 3. Geef op kruispunten en op punten van vereeniging van wegen aan den weggebruiker, die u aan uw rechterhand hebt. voorrang en bij nadering van een voorrangsweg ook aan het verkeer van links voorrang. 4. Geef alleen een betsignaal, als de veiligheid van het verkeer dit vordert. 5. Rijd op den weg zooveel mogelijk aan de uiterste rechterzijde en niet met meer dan twee naast elkaar. 6. Haal links in en rijd geleidelijk weer naar rechts. 7- Maak gebruik van rijwielpaden- 8. Sta alleen stil aan den kant van den weg. doch nooit zoo. dat ge het verkeer belemmert. 9. Bevorder uw eigen veiligheid door u stipt te houden aan de verkeersregels. WERKT ALLEN MEE AAN VEILIG VERKEER Vereeniging voor Veilig Verkeer GRAND THé&TRE. Van Vrijdag 14 t.m. Donderdag 21 November vertooning van de film „Johann Strauss". Doorloopende voorstellingen op Zaterdag 6 uur en 8.15 uur: Zondag 1.45, 4. 6.15 en 8.30 uur Vrijdag. Dinsdag, Woens dag en Donderdag om 6.30 en 8 uur Maandag édn voorstelling oni 8 uur. dry THEATER. Van Vrijdag 14 t.nv Dnnderdng 21 Nov. vertooning van He film „Es war eine rauschendc Ball nacht". Voorstellingen als in Grand Thr&tre doch ook op Maandag doorloopend om 6 30 uur en 8 uur n.m. REMBRANDT THEATER. - Vertooning van de film „Cireusgasten". c «"■HK MIT-IT. TEHUIS? 23 Nov Ond'rünf: concours van het tamboers- en pjiper- corps „Juliana". ZAND PER GEN. 23 Nov. Lezing van dr. J' Lubsen Nzu. over ..Beroepskeuze en Ar beidspsychologie". 2.30 uur. AMICITIA. 25 Nov. Ver. v. Huisvr. Lezing .van rar. Jaap Kunst. 2.30 uur n.m. BAARN BAARNS LYCEUM. Tentoonst. van schil derden van wijlen mevr. L. M. Broeck- man-van Zjjdveld. 18Nov. t/m. 8 Dec. De storm heeft het bovenste gedeelte van de Lange Jan" van Weert weg gevaagd en groote verwoestingen aangericht. Aan den voet van den to ren is het een ware ruïne. (Foto's het Zuiden) von honden en gelaat, schrole lippen, gesprongen honden genezen snel met 0oo(30-60et.BljApo>h.*n Drogisten MUNHA8DT ■■Hl Van de zijde van De Nederlandsche Unie deelt men ons mede: Nu de Nederlandsche Unie zich heeft voorgenomen, in ieder opzicht hare me dewerking te verleenen tot het welsla gen van de actie van Winterhulp Ne derland, heeft zij tot al haar colporteurs het verzoek gericht, zich in hun woon plaats als collectanten voor 29 en 30 November aan te melden en zich daar bij tevens te ontdoen van alle onder scheidingsteekenen, gelijk speldjes, vlaggetjes, e.d., welke een politiek ka rakter dragen. In de dagen van de Winterhulp, waarin het groote volksbelang allen tot één groote Nederlandsche samenwer king behoort te hinden, hehnoren de po litieke verschillen te zwijgen. Aangezien De Nederlandsche Unie van meening is. dat op 29 en 30 Novem ber het g e h e e 1 e Nederlandsche volk gezamenlijk moet ijveren voor hen. die het moeilijk hebben in dezen zwaren tijd, heeft zii besloten, op die dagen niet met het weekblad te doen col porteeren. De Nederlandsche Unie wekt nog maals haar leden op, zooveel moeeüik in-ieder opzicht het werk van de Win terhulp te dopn slagen. MISBRUIK UW ZAKLANTAARN NIET! De politie heeft Zaterdag een 22-jarig jongmensch zijn zaklantaarn afgeno men, omdat hij daarmede op hinderlijke en onnoodi.ge wijze licht maakte. KAASMARKT AMERSFOORT. 18 November. Aan gevoerd werden IS wagens, wegende 3600 K.G. Prijzen van f 39 tot 40.50 per 50 K.G. Handel matig. Met ingang van Zondag is er een be langrijke verbetering gekomen in de treinverbindingen met het Duitsche Rijk. Een nieuwe D-irein zal voortaan een snelle verbinding van Den Haag met Weenen tot stand bmngen. Deze D-trein vertrekt om 9 uur 24 van het Staats spoorstation aldaar, om* 10.23 uur van Utrecht, om 11.17 uur van Arnhem en om 11.50 uur van Zevenaar. waarna de trein om 12.07 te Emmerik aankomt en daar aansluiting ceeft op den D-trein die vroeger uit Oberhausen vertrok en den reiziger verder naar Weenen voert, waar men den volgenden morgen nm- treeks halfnegen arriveert. Dok wat de verbinding met Hagen Westfaien) betreft is een verbetering ""etredpn. waardoor vrijwel de oude toestand van voor den oorlog is her teld; alleen is het .aantal treinen nog minder dan vroeger. Men reist hiertoe met den electrischen trein naar Arnhem en kan daar over stappen in een sneltrein naar Hagen. Vertrek uit Arnhem 18.11 uur. aankomst Oherhauseh 20.49 uur en aankomst Ha gen 22.14 uur. M.I!II MI I III I ltd I I HM IANGESTR AAT 63 TEL. 3324AMERSFOORT ALLE SOORTEN MATRASSEN REPARATIEN IN EEN DAG binnenland 's-GRAVENHAGE. 17 November. De directeur van het rijksbureau voor de distributie van textielpro ducten door den handel, daartoe ge machtigd door den secretaris-gene raal, waarnemend hoofd van het de partement van handel, nijverheid en scheepvaart, deelt mede. dat hii de lijst van vrijgestelde textielproduc ten van 31 Juli 1940 met ingang van (heden als volgt heeft gewijzigd: Niet meer vrijgesteld, doch op punten gewaardeerd en alleen ver krijgbaar op de textielkaart en eventueel op speciale vergunning zijn de volgende artikelen: 1. Geheel uit natuurzijde gewe ven, gebreide en tricot stoffen en daaruit vervaardigde artikelen, bo ven- en onderkleeding, inclusief kousen en sokken. 2. Crêpe georgette, crêpe mous seline, organdi, opal, glabatist, ve lours chiffon, brocaat- en lamé- stoffen, cissele en daaruit vervaar digde bovenkleeding. 3. Kleeding, luiers en benoodigd- heden voor babies en kinderen, die op 5 Augustus 1940 den leeftijd an 3 jaar nog niet hebben bereikt. Deze artikelen zullen vanaf heden uit sluitend op speciale vergunningen mo gen worden verkocht, welke speciale vergunningen door ,de plaatselijke dis tributiediensten alleen worden afgege ven op vertoon van de distributiestam kaart van het kind. 4. Regenjassen, regenmantels en regencapes uit gummi of gegum- meerde stoffen vervaardigd. 5. Handbreigarens vervaardigd uit natuurzijde, kunstzijde, celwol. melkwol, enz., uitgezonderd de kleine opmaak voor handwerk- doeleinden, zooals strengetjes, klu wentjes en spoeltjes. De waardeering op punten van boven staande artikelen en of de verkrijebaa; stelling op speciale vergunning zal aan de detailhandel worden bekend gemaakt door bovengenoemd rijksbureau- Tot zoo lang is de verkoop van deze artike len aan het puhliek verboden. Geen ongepast feestbetoon in de huidige omstan digheden In zijn circulaire aan de bij het on derwijs betrokken instanties van 2i Juni 1940, heeft de secretaris-generaal van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, in 'het algemeen wijzende op de hou ding. welke ook in de school passend moest worden geacht hii de tijdsomstan digheden. o.m d,e noodzaak onder streept om zich van ieder openlijk feest betoon te onthouden en met name het houden van schoolfeestjes aohterweee te laten. De vraag is eerezen, of dit nok geldt voor de viering van het St. Nico aasfeest op de lagere scholen. Een ge meentebestuur, dat van r'.ie vierine op de openbare lagere school jaarlijks een ge woonte maakte en daarvoor een beschei den bedrag placht beschikhaar te stel len, heeft deze vraae aan het departe ment voorgeleed. waarop het een ont '•.i nnend antwoord ontving, aldus melr'.' Dpi Vaderland. Aan de traditie van liet St. Nirolaasfeest op de oponhare. en uiteraard ook op de hli7.onrVare scholen, kan dus. waar die viering tot nu toe ge bruikelijk was. ook voor 1940 worden astgehouden. Voor degenen wier naam begint met D, E, F, G of H De Nederlandsche Bank maakt bekend, dat zij thans de ingezete nen, wier namen beginnen met een der letters D, E, F. G en H, voor zoover zij nog goud in den zin der Deviezenverordening in' eigendom hebben of daarover het beschik kingsrecht hebben oproept, dit goud vóór 1 December a.s. aan den Neder- landschen Bank te verkoopen en over te dragen. Degenen, wier namen met een der letters I en volgende van het alphabet beginnen, kunnen nadere bekendmakin gen afwachten. Indien zij de voorkeur er aan geven hun goud reeds thans aan den Nederlandschen Bank te verkoopen, bestaat daartegen geen bezwaar. Verzamelingen van gouden munten behoeven voorloopig niet te worden in geleverd. Als verzamelingen kunnen slechts worden beschouwd, collecties die uit ten minste tien verschillende stuk ken bestaan en die een handelswaarde hebben, hooger dan met de goudwaarde der gezamenlijke stukken overeenkomt. Verzamelstukken behoeven eveneens voorloopig niet te Worden ingeleverd. Als verzamelstukken kunnen alleen gou den munten worden beschouwd, waar aan een belangrijke hoogere handels waarde kan worden toegekend dan met de goudwaarde overeenkomt. In twijfel gevallen vrage' men onder vermelding van het jaartal van de desbetreffende munten bij den Nederlandschen Bank een beslissing. Op grond van het enkele feit, dat aan bepaalde munten voor de eigenaars per soonlijke herinneringen zijn verbonden, kan geen ontheffing van de verplichting tot verkoop worden verleend. Wijzigingen o.a. in de Betuwe 's-GRAVENHAGE. 18 Nov. Op Dins dag 19 November om 13 uur zullen de auiomatische telefooncentralen in Cu- lemborg. Beusiehem. Deil, Geldermal- «en. Meteren. Rijs ijk'en Schalkwijk in dienst worden gesteld. Tegelijkertijd zal het net Est worden opgeheven. De aan geslotenen hierop zullen worden over gebracht naar de centrale Meteren. Voorts zullen op 26 November a.s., evenepns om 13 v ir in dienst worden resteld de automatische telefooncentra len te Borculo. Eibergen. Geesteren (Gld.), Haarlo, Neede. Rekken en Riet molen met gelijktijdige opheffing van de netten Gelselaar en Noordijk. De aangeslotenen op deze netten zullen worden overgebracht resp. naar de net ten Geesteren en Neede. Op de dacen van indienststelling van de bovengenoemde centralen zal het ge durende korten tijd na 13 uur niet steeds mogelijk zijn telefonische verbin ding met de aangeslotenen op de be doelde netten te verkrijgen. DAGELIJKSCH INDEXCIJFER (Medegedeeld door het Centraal Bureau voor de Statistiek) 's-GRAVENHAGE, 16 Not. Aandelen koersen van 16 November 162.3. HET GEZINSONDERHOUD VAN GE ZINNEN VAN DUITSCHE MILI TAIREN ENZ. 's-GRAVENHAGE, 17 November. De Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied heeft een besluit uitgevaardigd betreffende de kostwin nersvergoeding voor de in het bezette Nederlandsche gebied wonende naast- bestaanden van degenen, die in dienst van de Duitsche weermacht. S.S., Rijks arbeidsdienst enz. zijn opgeroepen. In lichtingen hieromtrent verstrekken de ambtelijke Duitsche inlichtingenbureaus alsmede de bureaux van de gevolmach tigden van den Rijkscommissaris in de provincies en de plaatselijke afdeelingen der N.S.D.A.P. KOET* SEN NEDER LA NUfCn CLEARING- INSTITUUT 's-GRAVENHAGE, 16 Nov. Koersen voor stortingen op 18 November 1940 tegen ver plichtingen luidende in: Reichsmarken 75.35, Belga's 30.1432, Zwit- sersche francs 43.56. Lires 9.87. Deensch» kronen 36.40, Zweedsehe kronen 44.85, Noor sche kronen 42.80, Tsjechische kronen (oude schulden) 6.42, Tsjechische kronen (nieuwe schulden) 7.54, Dinar (oude schulden) 3.43, Dinar (nieuwe schulden) 4.23, Turksche ponden 1.45%.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 5