Bulgarije keert zich scherp
tegen Engeland
Duitsch - Russisch overleg
heeft gunstig verloop
Duitsch wantrouwen jegens
het Britsche pessimisme
DE EEMLANDER
Vrijdag 29 November 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39e Jaargang No. 131
kwetsende beloiten waarover Engeland thans nog beschikt,
Cudahy neemt ontslag
Dekanosof in
Berlijn
aangekomen
iNnrJffPtfü'f
Si- -
Commentaar op
houding der
Britsche censuur
Scherpe rede van
dr. Malan tegen
Smuts
Zal IJsland door
de Ver. Staten
worden bezet?
De anti - Japansche
stemming
in Ned.-Indië
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
HBONNlMtNfSPRIJS 3 mi*nden voor 1.95; per m««nd 0.65; p«t
week I 015
Binnenland franco per post per 3 maanden 2-85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVERÏEr.ilcN vanl4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer,
elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regelt
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Naar aanleiding van een met het Bulgaarsche
revisionisme strijdige Lagerhuis-verkiaring
van Butler
'Etislsvns.i-so UrnJnnlef afhankelijkheid van Bulgarije te garan-
jDUigdnjt UCUdllB deeren en óm de onaantastbaarheid van
zijn grenzen bij de vredesregeling te zul-
vnnr IpPCFP pn len eerbiedigen. Te Berlijn merkt men
A op. dat deze verklaring een krasse te-
I J 1_ 1 £u. 99 genstelling vormt met de mogelijkheden.
en vooral met die. waarover het na den
oorlog zal beschikken.
De verklaring negeert volkomen hel
feit. dat de invloed van Engeland in het
Zuid-Oosten van Europa is uitgescha
keld. De ervariugen, die verschillende
Europeesche landen met Britsche „ga
ranties" hebben opgedaan, zullen voorts
er weinig toe kunnen bijdragen om het
vertrouwen in dergelijke garanties te
versterken.
SOFIA, 29 Nov. (D.N.B.)
„Bulgarije spreekt zijn dank uit
voor de duidelijkheid, waarmee
het ware standpunt van Engeland
tegenover Bulgarije door de jong
ste verklaringen in het Lagerhuis
uiteengezet is."
Met deze woorden reageert het Bul
gaarsche avondblad Mir op een verkla
ring van Butler over Bulgarije in het
Engelsche Lagerhuis, welke verklaring
in politieke kringen te Sofia algemeen
aanmatigend wordt geacht. „Bulgarije
krijgt, zoo vervolgt het blad, 21 jaar na
het dictaat van Neuilly van Engeland de
verzekering, dat dit land voornemens is
de ongereptheid van Bulgarijc's grenzen
te verzekeren, als laatstgenoemde staat
dit en dat en nog wat doet. Over de Bul
gaarsche levensbelangen, over herstel
van het onrecht, dat Bulgarije door het
"dictaat is aangedaan, evenwel geen
woord. In dit historisch oogenblik, waar
op het lot van zoovele volken wordt ge
smeed en een rechtvaardige reorganisa
tie van Europa tot stand gebracht wordt,
wil men te Londen Bulgarije met derge
lijke leege en tevens kwetsende beloften
tevreden stellen. Bulgarije bedankt daar
voor."
„Bulgarije kent zijn plaats
In de Sobranje heeft de regeeringsaf-
gevaardigde Jancf de verklaring afge
legd over het antwoord op de troonrede
van den koning. Dinsdag a.s. volgen
Waarschijnlijk nog verklaringen van
enkele ministers, in hot bijzonder van
den premier, prof. Filof, en de minister
van buitenlandsche zaken. Popof. waar
na de Kamer tot stemming zal oyergaan.
Janef billijkte in zijn rede zonder voor
behoud dc binnen- en buitenlandsche po
litiek der regeering. zooals deze princi
pieel in de troonrede uiteengezet is. Bul
garije, zoo betoogde hij o.m.. is met
Duitschland oprecht verbonden, omdat
de politieke en economische belangen
van heide landen op natuurlijke wijze
overeenstemmen.
Op de steeds weer gestelde vraag,
wanneer Bulgarije zich in den oorlog zal
mengen, antwoordde de spreker, dat
Bulgarije slechts dan naar de wapens
zal grijpen, indien het daartoe gedwon
gen wordt door vitale noodzaak. Het
voornaamste doel der Bulgaarsche poli
tiek is Bulgarije in stand te houden.
Maar het heeft ook zijn welgefundeerde
revisiewenschen. die het evenwel slechts
op vreedzame wijze begeert te verwezen
lijken.
Bulgarije kent ziin plaats in de
huidige reorganisatie van Europa
en daarom is het ook dankbaar voor
de verklaring in het Engelsche La
gerhuis. die duidelijk heeft getoond,
dat Engeland slechts denkt aan
handhaving van den toestand, die
door het dictaat van Neuilly aan een
verminkt Bulgarije opgedrongen is.
Dergelijke verklaringen laten Bulga
rije koud. want zij houden geen re
kening met de gerechtvaardigde Bul
gaarsche wenschen.
De vriendschap met. Joegoslavië, zoo
vervolgde Janef. beteckent niet. dat Bul
garije afstand doet van den wensch de
tusschen beide landen nog bestaande
strijdvragen op vreedzame wijze op tè
lossen. Tegenover Turkije heeft Bulga
rije in het geheel geen wenschen en het
acht zijn betrekkingen m<"t dit land
door het verdrag van 1926 geregeld.
Duitschland is heden ten dage de eigen
lijke voorvechter van den vrede op den
Balkan. Duitschland is tevens de voor
naamste organisator van do nieuwe or
dening van Europa met nieuwe midde
len. niet met geweld en gekonkel, maar
met gerechtigheid en bemiddeling. Ook
dc Sovjet-Unie heeft belang bij den vre
de op den Balkan.
Engelsch gebrek aan
realiteitszin
Onder-staatssecretaris Butler van het
Engelsche ministerie van buitenland
sche zaken, heeft verklaard dat, indien
Bulgarije thans blijk geeft van welge
zindheid ten opzichte van Engeland,
laatstgenoemd land bereid is om dc on-
In het speciale, geval van Bulgarije
is wel zeer onwaarschijnlijk dat de
Britsche garantie met de Bulgaar
sche opvattingen zou overeenkomen.
Deze garantie zou immers in zeke
ren zin de bestaande grenzen als de
finitief aannenien. terwijl in Bulga
rije daarentegen thans een toegang
tot de Egcisclie Zee wordt geëischt!
TEGEN STAKINGEN IN
OORLOGSBEDRIJVEN
WASHINGTON. 29 Nov. (D.N.B.).
De democratische afgevaardigde Smith
heeft in het Huis van Afgevaardigden
een voorstel ingediend om stakingen in
de Amerikaansche oorlogsindustrie te
voorkomen. Het voorstel behelst ver
scheidene straffen op stakingen, die niet
dertig dagen tevoren zijn aangekondigd,
alsmede op uitsluitingen door werkge
vers. Indien er arbcidsmoeilijkheden ont
staan moet de minister van arbeid in
grijpen. Halsstarrige stakers of fabrikan
ten worden niet openbare compromittee
ring bedreigd in den vorm eener bekend
making over „opzettelijk in gevaar bren
gen van de nationale verdediging en op
zettelijke minachting voor de politiek
van het Congres". In bepaalde gevallen
kan deze bekendmaking door den presi
dent persoonlijk gedaan worden om het
effect nog te verhoogen.
NEW YORK, 29 Nov. (D.N.B.)De
vroegere Amerikaansche ambassadeur
te Brussel. Cudahy, heeft Donderdag per
soonlijk zijn ontslagaanvrage ingediend.
Cudahy was midden Juli uit België ver
trokken en verbleef daarna in Enge
land, vanwaar hij in 'Augustus naar de
Ver. Staten terugkeerde. Hier. verdedig
de. hij in redevoeringen herhaaldelijk d?
capitulatie van België. Cudahy wil
thans, naar hij verklaarde, gaan schrij
ven. Zoo wil ihij een roman samenstel
lén over' Polen, waar hij vier jaar am
bassadcur is geweest.
Lange afstand-
geschut aan
deKanaalkust
Zwaar vèr dragend
Duitsch geschut,
dat opgesteld staat
aan de Fransche en
Belgische Kanaal-
kust, neemt her
haaldelijk de te
genovergelegen En
gelsche kustplaat
sen zooals de haven
Dover, onder vuur.
Ook worden kon
vooien, welke door
het Kanaal trach
ten te varen, door
dit geschut bescho
ten.
Foto Scherl)
BERLIJN. 29 Nov. (D.N.B.). De
nieuwe ambassadeur der Sowjet-Unie te
Berlijn, Wladimir G. Dekanosof, is Don
derdagmiddag in de rijkshoofdstad aan
gekomen. Uit naam van don rijksminis
ter van buitenlandsche zaken, von Rib-
bentrop, werd de ambassadeur op het
station Friedrichstrasse# verwelkomd
door onderstaatssecretaris Woermann en
den plaatsvervangende'!! chef van het
protocol, Geheimrat von Halei*. Voorts
was de Sowjet-Russische zaakgelastigde
Kobulof verschenen met het personeel
an de ambassade.
Naar te Berlijn vernomen wordt heb
ben de Duitsch-Russische onderhandelin
gen, die sinds eenigen tijd te Moskou ge
voerd worden, ook verder een succesvol
verloop. Dr. Schnurre', de leider van de
Duitsche afvaardiging, bevond- zich tij
dens het bezoek van Molotof te Berlijn,
doch is na beëindiging van dit bezoek
aanstonds weer met de Russische gasten
naar Moskou teruggekeerd. Het doel van
de loopende onderhandelingen is de er
varingen. die met het economisch ver
drag van 11 Februari zijn opgedaan, te
toetsen en ten dooie op intusschen ver
anderde omstandigheden in het weder-
zijdsche economische verkeer. Reeds
thans kan worden medegedeeld, dat de
onderhandelingen in overeenstemming
met de vriendschappelijke Duitsch-Rus
sische betrekkingen voor heide partijen
een gunstig verloop hebben.
In verband hiermede wordt te Berlijn
op de heteekenis van het Duitsch-Rus-
sisch economisch verkeer voor de econo
mie van het geheele Europeesche gebied
gewezen, in tegenstelling tot. het ineen
stortende systeem der wereld-economie.
Terwijl de periode van een bedriegelijke
wereld-economie afgesloten is, treden de
ideale economische aanvullings-mogelijk-
heden tusschen het in hooge mate ge-
industrialiseerde Duitschland dat, steeds
meer op de economische kracht van ge
heel Europa steunen kan en het reus
achtige grondstoffengebied der Sovjet
unie. met zijn zich ontwikkelende indus
trie, aan hef licht.
Men wijst als een kenmerk van clit
soort natuurlijke economische betrekkin
gen aan, dat zij zich in vrijheid en rede
lijkheid overeenkomstig de beiderzijd-
sche behoeften en productie-verhoudin
gen régelen en niet den last met zich slec-
pen van monopolisitisehc en speculatie
ve overwegingen, die in het tijdperk van
de wereld-economie zoo'n grooten nood
lottige rol gespeeld hebben.
THAILAND DOOR INDO-CHINA
AANGEVALLEN?
TOKIO, 29 Nov. Naar Domei meldt,
heeft het opperbevel van het leger van
Thailand bekend gemaakt, dat Thailand
door Indo-Chma wordt aangevallen en
tot een vergeldingsactie zal overgaan.
TURKIJE WIJST JOURNALISTEN UIT
ISTANBOEL, 29 Nov. (D.N.B.) De
correspondent van United Press en zijn
vrouwelijke collega van de News Chro
nicle hebben van de bevoegde autori
teiten bevel gekregen, Turkije vóór -i
December te verlaten. De ambassadeurs
van Engeland en de Ver. Staten'trach
ten langs diplomatieken weg de uit
wijzing ongedaan te maken.
Beëediging vanRoodeKruis-zusters te Rome
Italiaansche Roode Kruis-zustcrs en helpsters werden beëedigd in tegenwoor
digheid van de kroonprinses, de prinses van Picmont (rechts), die na de plech
tigheid de oorkonden uitreikte. (Foto Scherl)
BERLIJN, 29 Nov. (V.P.B.). Dc rede.
die de Britsche minister Greenwood in
het Lagerhuis gehouden heeft, en waarin
hii verklaarde, dat dc Britsche. batidcls-
scheepva"art zich op het oogpnblik „in
een oenigszins „donkeren toestand" be
vind I. is geheel, in overeenstemming met
de plotselinge verandering, die men aan
Duitsche zijde in de toon der Britsche
propaganda heeft waargenomen. Deze
heeft nl. vrij plotseling alle optimisme
laten varen en begint met den blik op
Amerika gericht dc ernstige toestand
van Engeland op verschillende gebieden
opvallend naar voren te brengen.
Volgen? Greenwood is de toestand
van de Engelsche scheepvaart thans
gelijk aan die van April 1917 en deze
verklaring is vooral hierom interes-
sap t, omdat uit na-oorlogsche mede-
deelingen gebleken is. dat in April
1917 de toestand van Engeland door
toonaangevende Londensche kringen
zeer pessimistisch beoordeeld werd.
Het trekt de aandacht, dat men te
Berlijn van al deze Britsche noodkreten
nuchter kennis neemt, zonder er con
crete gevolgtrekkingen aan vast te kr.oo-
p'en, zoóals men reeds na de verklaring
van Lord Lothian de vraag heeft gesteld,
of Engeland inderdaad reeds aan het
einde van zijn financieels kracht is. of
dat. deze kreet om hulp er slechts toe
moeten dienen, om Engelsch geld te red
den en Amcrikaansch geld in de val tc
lokken.
Na aanvankelliike terughoudendheid,
houdt de pers zich te Berlijn thans ook
met de Amerikaansche reactie op deze
nieuwe Engelsche takliek bezig, en zij
meent uit. tal van Amerikaansche pers
stemmen te kunnen afleiden, dat ook de
Amerikanen het Engelsche pessimisme
minder als een heilzaam teeken van zelf
kennis, dan wel als een poging om nog
hnorme branden woeden na afloop
van de Duitsche bomaanvallen in de
havenwijken van Londen.
(Foto Scherl)
meer Amerikaansche hulp te verkrijgen,
beschouwen.
In zooverre bij de door Engeland
bedoelde, financièele transacties
van verdere overdracht van Engel
sche steunpunten sprake is. wordt
van officieuse Duitsche zijde ver
klaard: Wanneer de uitverkoop van
het Britsche Empire zoo definitief
begonnen is. dat in militair opzicht
belangrijk oud-Britsch kroonbezit
wordt afgestaan, ka tin iemand bewe
ren. dat dit tot het Westelijk half
rond beperkt zal blijven. Ook elders
zal het Engelsche noodlot, zij het
dan langs andere wegen, voltrokken
worden, aldus deze officieuze Duit
sche meening.
De Londensche correspondent van het
Zweedsche dagblad Dagens Nyheter
meldt, dat dc buitenlandsche correspon
denten in Engeland met ongelooflijke
moeilijkheden hebben te kampen als ge
volg van de Engelsche censuur. Het ge
ven van berichten over aanzienlijke
schade, veroorzaakt, door de Duitsche
luchtaanvallen, evenmin als over de
volgen hiervan voor de Engelsche oor-
logsproductic, is toegestaan.
Men heeft. wel. aldus schrijft Dagens
Nyheter verder, goedgevonden, dat de
aanvalsdoelen als Birmingham worden
bezichtigd. Het "is echter verboden, aldus
schrijft de Zweedsche journalist letter
lijk, „ook maar één enkel woord over
dezen nacht tc schrijven". Voor deze
houding van de censuur is niet alleen
het ministerie van voorlichting verant
woordelijk te stellen, doch ook andere
officieele instanties, zooals het ministe
rie van oorlog, de Admiraliteit en lief
ministerie van luchtvaart.
Zelfs de Engelsche pers liidt onder de
verwarring tier censuurbepalingen. Voor
al valt het. op. dat de Amerikaansche
correspondenten een voorkeursbehande
ling bij dc Efigelsché censuur genieten,
zoodat men den indruk niet van zich af
kan zetten, dat Engeland, ondanks alle
beweringen van het tegendeel, geen hij-
zonderen prijs meer schijnt te stellen op
propaganda in de neutrale landen.
SAN SEBASTIAN, 29 Nov. (D.N.B.).
Kort geleden heeft de leider van de na
tionale Zuid-Afrikaansche oppositie, dr.
Malan, te Bocksburg gesproken over het
dreigement der regeering-Smuts om de
Ossewa-Brandwag,» de strijdorganisatie
der nationalistische Boeren, te verbieden.
Dr. Malan verklaarde, dat het voor het
Afrikaner dom niets meer of minder dan
een beleediging is door een man als
Lawrence, den minister van hintieuland-
sche zaken in het kablnet-Smuts. be
dreigd te worden. Lawrence is méér ge
schikt voor de rol van clown in een cir
cus dan voor minister der Unie Als, zoo
zeido Malan, de regeering het zou wa
gen, de Ossewa-Brandwag te verbieden,
zal hij zijn aanhangers passief verzet
aanbevelen en zelf er aan deelnemen en
alle consequenties dragen. Smuts zal
voor zijn zonden ten nadeele van het
Afrikanerdom moeten boeten. Zijn sys
teem van tirannie is het ergste'. datZuid-
Afrika ooit heeft meegemaakt.
KOPENHAGEN. 29 Nov. (V.P.B.)
Groote beroering is in Denemarken ge
wekt door liet -bericht, dat Engeland
voornemens zou zijn. de Ver. Staten van
Noord-Araerika uit te noodigen IJsland
door Amerikaansche troepen tc laten
bezetten. Men vraagt zich af, welke aan
leiding er voor Amerika zou kunnen
bestaan om dit eiland te bezetten, waar
mede het Qiets te maken heeft.
Zooals men zal weten, liet Engeland
het in Mei van dit jaar door Engelsche
troepen bezetten misschien om de
aandacht af tc leiden van het Westelijk
front, misschien ook om de Duischers
vóór te zijn, naar het beweerde. Doch
voor een bezetting zijn troepen noodig.
En die zou Engeland elders op het too-
neel van den oorlog goed kunnen ge
bruiken. Deze zouden natuurlijk vrij ko
men, als de Amerikanen inderdaad be
reid, zouden blijken om Me wacht over
het eiland op zich tc nemen.
Overigens moet het zeer twijfelachtig
worden genoemd, of Amerika bereid zal
zijn een landing uit tc voeren op dit
eiland, dat onder Dcensche souvereini-
teit staat, doch zich uit hoofde van ziin
grondwet op 11 April van dit jaar zelf
standig heeft verklaard.
Moet'men hierin een manoeuvre zien
van Engelsche zijde? Het is mogelijk.
Doch. als de Y.S. ertoe mochten over
gaan het eiland te bezetten, zou dit in
directe tegenspraak zijn met de Monroe-
leer. Want evenmin als volgens deze
leer Amerika inmenging van Europee
sche zijde in Amerikaansche aangelegen
heden zou dulden, evenmin zou Europa
genoodzaakt zijn Amerikaansche inmen
ging in Europeesche aangelegenheden te
dulden. Op liet oogenblik weet men niet
met zekerheid, of de V.S. het voorstel
in ernstige overweging nemen. Doch
zooveel is zeker, dat in het bevestigende
geval Denemarken en vermoedelijk
ook IJsland zelf energiek zal protes
teeren.
TOKIO, 29 Nov. (Domei). De woord
voerder van het Japansche departement
van buitenlandsche zaken heeft in de da-
gelijksche persconferentie uiting gege
ven aan zijn verwondering over de toe
nemende anti-Japansche gezindheid in
Nederlandsch-Indië. Hij zeide niet te
kunnen begrijpen, waarom de anti-Ja-
pansche gevoelens aldaar toenemen se
dert het sluiten van het driemogendhe-
denpact tusschen Japan, Duitschland en
Italic.
Dit pact heeft. n.l. niets te maken met
de betrekkingen tusschen Japan erf Ne
derlandsch-Indië. De invloed van de in
Nederlandsch-Indië wonende en aan Ja
pan vijandig gezinde Chineezen vormt
geen voldoende verklaring voor de toe
nemende anti-Japansche gezindheid. Er
moet een andere reden voor bestaan, be
toogde de woordvoerder.
Desondanks hebben wij de besprekin
gen in Batavia niet opgegeven. Wij zijn
integendeel van meening, dat dn onder
handelingen nog voortduren, ondanks dö
afwezigheid van den leider der Japan
sche delegatie van Batavia. Ichizo Koba-
jasji, minister van handel en industrie.
f IRAN ONAFHANKELIJK EN
NEUTRAAL
BOEKAREST. 29 Nov. (D.N.B.). In
verband met bepaalde berichten in de
bladen heeft de keizerliik-Iraansche
legatie de volgende mededeeling aan de
bladen gezonden: „Wij stellen er prijs
op vast te leggen, dat Iran niet in het
minst onder den invloed van welk land
ook staat. Hot voert in het tegenwoor
dige conflict een politiek van onafhanke
lijkheid en volstrekte neutraliteit, een
politiek, die niet in liet niinst beïnvloed
is door de politiek van een ander land."
DE VERDUISTERING
JVandaag gaat de zon onder om
17.26 uur. Zonopkomst op Zaterdag
9.28 uur.
Gedurende den tusschcnliggendcn
O 'W moet verduisterd worden.
0 De maan komt op om 7.24 uur en
o gaat om 16.30 uur onder.
o<>c<x><><><><x>c><><><> <XXXxXXX>00 OOO
T MOOISTE WAT MEN GEVEN KAN
is n Parapluie van SPIEKERMANN
Lanqestraat 31 Tele'oon'
