Berlijns standpunt inzake vredes - geruchten Ver. Staten leenen honderd millioen aan Argentinië Duitsche aanvallen worden met kracht voortgezet Vrijdag 6 December 1940 Uitgave: VALKH0FF Co. Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a 39e Jaargang No. 137 Het diplomatieke front De As-mogendheden zetten politieke actie voort Badaglio afgetreden als chef van den staf De werkloosheid in België sterk afgenomen =200 JAAR OUDE KLOKKEN De aanhouding der „Itape" door de Britten Carl von Wiegand over het Duitsche leger Vele schepen in nood op den Oceaan Welk lot wacht het Britsche Empire? Het Duitsch- Roemeensche tienjarenplan AMERSFOOrerSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1-95; per maand 0.65; per i week I 0.15 Binnenland traflco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummer* f 0.05 POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620 PRIJS OER AOVERTENIIEN van l-^reieUf 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer, elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de belft van den prij». Kleine Advertentiën „KEITJES" bif vooruitbetaling 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatien I 1.Bewijsnummer extra f 0.05 BERLIJN, 6 Dec. (A.N.P.). Wanneer door de officieuze Deutsche Diploma- tisGh-Politlsche Ivorrespondenz wordt verklaard, dat de „asmogendheden in staat en bereid zijn, dank zij haar voor zorgsmaatregelen, den oorlog tot het ze gevierende einde door te zetten", dan be vat zulk een constateering op zichzelf zeker niets nieuws, daar zonder twijfel geen opmerkzame neutrale waarnemer te Berlijn een anderen Indruk van de vastberadenheid van Berlijn ten aan zien van den oorlog kan hebben. Merkwaardig schijnt hoogstens het tijdstip van deze verklaring, daar in de internationale pers weer eens combina ties over vredeskansen in omloop ge bracht zijn, waarvan werkelijk de open bare meening in Duitschland absoluut geen notitie neemt. De verklaring in het publicistische orgaan der Duitsche diplo matie zal echter vermoedelijk er toe kun nen bijdragen, de vredescombinaties, die inderdaad geen basis kunnen hebben, doeltreffend te ontzenuwen. In dit verband verdient ook opmerk zaamheid, hetgeen in de Wilhelmsstras- se gezegd wordt ten aanzien van het vraagstuk, of d i t jaar een Kerst-wapen- stilstand verwacht kan worden. Men ver klaart daar namelijk, dat in Duitschland niets bekend is van een initiatief in die richting en dat men zich "hieromtrent niet tot Duitschland heeft gewend, dat evenwel bovendien deze kwestie te Ber lijn als zinloos wordt beschouwd, nu de Britsche minister-president onlangs ver klaard heeft, dat Groot-Brittannië met een Kerst-wapenstilstand niet accoord zal gaan. Te Berlijn is het. niet onopgemerkt ge bleven, dat de Britsche propaganda in verband met de Grieksche episode tracht, Italië en Duitschland tegen elkaar uit te spelen. De volkomen nutteloosheid van zulk een streven wordt door een offi cieuze persuitlating voldoende onder streept: „Dat evenals de beiderzijdsche wereldbeschouwingen in den strijd tegen den reactie der Westelijke democraten van den aanvang af in goede zoowel als in slechte tijden naast elkaar moesten staan, ook de beide naties als zoodanig .slechts door de meest eendrachtige sa menwerking haar nationale veiligheid kunnen verkrijgen." Het. zijn daarom slechts illusies waarmede Engelan'd zijn kansen in dezen oorlog zou willen doen keeren. w Na de „tweede ronde Men merkt te Berlijn op, dat na de tot standkoming van het driemogendheden- >pact, dat in de internationale pers als „de eerste ronde" is aangeduid en de toetreding van Roemenië, Hongarije en Slowakije tot dit pact, dat de „tweede ronde" vormde, een pauze op diploma tiek gebied valt waar te nemen. De spil voelt geenerlei behoefte om de ontwik keling gewelddadig te forceeren, daar imen te Berlijn en te Rome ervan over tuigd is, dat het lot noodwendig haar loop zal nemen. In de „tweede ronde" is een begin ge maakt met de oplossing van de Zuid- Europeesche problemen. Het vermoeden wordt te Berlijn uitgesproken, dat de volgende ronde, die verwacht kan wor den. zonder twijfel den verderen uitbouw van de positie der spilmogendheden in Zuid-Oost-Europa ten doel zal hebben. De Italiaansch-Gricksche oorlog vormt klaarblijkelijk geen hinderpaal. Deze wordt te Berlijn als een episode be schouwd. In ieder geval is de diplomatie Ber spil er in geslaagd het conflict met De Engelsche admiraliteit heeft toe gegeven. dat de groote onderzeeër .Triad" verloren is gegaan. Deze duikboot met een waterverplaatsing onder water van 1515 tonnen was met een 10.2 cm- geschut bewapend. (Foto Scherl) Griekenland te localiseeren en uitbrei ding ervan te verhinderen. Ook Turkije, welks houding weliswaar nog niet ge heel is opgehelderd, staat nog steeds bui ten het conflict en schijnt ook niet den wensch te 'koesteren zich erin te laten verwikkelen. Intusschen heeft het bezoek van Molotof aan Berlijn wel getoond, dat de politiek van de spilmogendheden geenszins tot Zuid-Oost-Europa be perkt is, Het contact met de Sovjet- Unie wordt voortgezet. Alle hoop van de Britsche diplomatie, dat de Duitsch-Russische verhoudingen ver troebeld zouden kunnen worden, is ijdel gebleken. Er is grond om aan te nemen, dat de verdere ontwikke ling van de Duitsch-Russische be trekkingen aan Londen nog erger te leurstellingen zal bereiden. Uit het karakter van een nieuwe or dening, die de spilmogendheden voorbe reiden, kan men wel besluiten, dat de po litieke ontwikkeling voor het Westen van Europa van niet geringer beteeken is zal zijn dan voor het Zuid-Oosten. In de besprekingen tusschen Duitsche, Fran- sche en Spaansche staatslieden hebben vermoedelijk gebeurtenissen hun scha duw vooruit geworpen, van welke ge beurtenissen een voortschrijdende ont wikkeling van de emancipatie van het Europeesche continent ten opzichte van de Britsche inmenging en voogdij te'ver- wachten is. ÉRGE^S IN ITALIË, 6 Dec. (Stefani). Op zijn verzoek is aan maarschalk Badoglio ontslag verleend als chef van den Italiaan- schen generalen staf. In zijn plaats is benoemd generaal Ugo Caval- lero. BRUSSEL, 6 Dec. (V.P.B.) Uit de officieele statistieken blijkt, dat de toe stand op de arbeidsmarkt in België steeds vooruitgaat. Begin Augustus wa ren er nog 494.000 werkloozen, in het midden van November echter nog slechts 270.000. In 3% maand vermin derde hun getal dus met bijna de helft. Opmerkelijk is ook, dat de toestand in alle takken van nijverheid sterk ver betert. In de eerste plaats zij hier gewe zen op de kolenindustrie. In October werden reeds weder 2.539.180 ton ge produceerd, d.w.z. bijna evenveel als in normale tijden. In de metaalindustrie valt eveneens een zeer gunstige ontwikkeling waar te nemen. Het aantal werkloozen in deze branche, dat begin Augustus 83.000 be droeg, daalde begin van deze maand tot 28.698. Hiertoe heeft in hooge mate het feit. bijgedragen, dat er groote Duitsche orders binnenkwamen voor de wagons- en machinefabrieken, terwijl verder tal van arbeiders werden aangeworven voor de machineindustrie in het Derde Rijk. Tah'ijke staalgieterijcn, walswerken en ijzersmelterijen konden weder in be drijf worden gesteld. De ijzer- en me taal industrie, welke voor den oorlog werk verschafte aan 100.000 arbeiders, heeft er thans reeds weder 60.000 in dienst. Ooit in de tabaksindustrie was het, dank zij het krachtige Duitsche initiatief, mogelijk om weder spoedig tot normale verhoudingen te komen. Bijna de geheele tabaksindustrie werkt op normale sterkte. Onder de tabaksbe werkers telde men in begin November nog slechts 1360 werkloozen. Dit cijfer is ongeveer gelijk aan dat van voor den oorlog. Het in Duitschland te werk stellen van werkloozen heeft minder bijgedra gen tot de vermlde gunstige resultaten dan men geneigd zou zijn te denken. Te verwonderen is dit niet. wanneer men in aanmerking neemt., de de Belgische werknemer weinig lust aan den dag legde om naar Duitschland te gaan, op grond van het wantrouwen dat hij koesterde tegen het land zelf en de ar beidsvoorwaarden. Dit wantrouwen ver dween echter zeer snel, toen de eerste Belgische arbeiders in Duitschland werkten en naar huis schreven, hoe ideaal thans de sociale toestanden in Duitschland zijn. Het carillon van de bekende garnizoens kerk in Potsdam bestaat 200 laar. leest. (Foto Weltbild) WASHINGTON. 6 Dec. (D.N.B.). De Amerikaansche minister van financiën, Morgenthau, heeft verklaard, dat de regeering aan Argentinië een leening zal verstrekken ten bedrage van \ijftig millioen dollar op dezelfde voorwaar den als men China verleend heeft. De voorzitter van de bank voor in- en uit voer, Pierson, heeft, een tweede crediet voor eenzelfde bedrag aangekondigd. De leeningen zullen deels voor stabili satie van de Argentijnsche valuta, devels tot steun aan bedrijfsleven en handel gebruikt worden. Tevens bestaat, het pUn een.verdrag aan te gaan tusschen de Ver. Staten en Argentinië over een toeneming van den aankoop van Argen tijnsche goederen door de Ver. Staten. In de persconferentie heeft Cordell Huil een verklaring gegeven voor de leening van vijftig millioen dollar, wel ke de Ver. Staten aan Argentinië ver- leenen. Het betreft hier een maatregel, zoo zeide hij. ter versterking der on derlinge economische bewapening van de Amerikaansche landen. Het is in het belang van de Ver. Staten om de valuta's van de Zuid-Amerikaansche staten te steunen. Op de vraag, of gen- zelfde stap overwogen wordt, ten gun ste van Engeland, antwoordde Huil ont kennend, Engeland een „goed risico"? In den Senaat heeft, de democraat Clark verklaard, dat. hij uiterst verbaasd is over de uitlating van den directeur voor federale leeningen. Jones, dat En geland voor leeningen een „goed risico" is. Engeland heeft tijdens d.en Wereld oorlog groote Amerikaansche leeningen gekregen, zoo merkte Clark op. Maar in plaats ven ze terug te betalen, heeft En geland de V.S. een ..Shylock"-.g.,»">oemd. Clark eischte vervolgens een nauwkeu- rie onderzoek naar de zeer groote finan cier le hulpbronnen van het Britsche Empire. Senator Taft (Republikein) verweet den minister van financiën, Morgenthau misbruik van vertrouwen, daar deze de leening aan China uit middelen van het stabili^atiefonds mogelijk gemaakt had. Taft verklaarde, dat deze leening de gcodk-'-uring van het Congres behoefde, Hull over het Itape geval Inzake het aanhouden van Braziliaan- sche schepen binnen de Pan-Amerikaan- sche ^veiligheidszone door de Engelschen heeft de minister van buitenlandsclie zaken der Ver. Staten, Cordell Huil, ver klaard, dat hij pogingen in het werk stelt om de -feiten vast te stellen. Naar zijn weten is dit het eerste geval van dezen aard, dat zich kortelings heeft voorgedaan. Volgens een bericht uit Quito heeft de regeering van Ecuador inzake het geval met de „Itape" verklaard, dat hoewel zij nog geen officieel standpunt van de Braziliaanschc regeering ontvangen heeft, zij toch thans reeds kan verklaren, dat Ecuador overeenkomstig zijn ver plichtingen bereid is, zich bij elk ge meenschappelijk protest aan te sluiten. Het Braziliaansche blad A Noite ver klaart te kunnen verzekeren, dat tus schen alle ministeries van buitenland- sche zaken in Noord- en Zuid-Amerika onderhandelingen gaande zijn over hun houding nopens het incident Brazilië Engeland. Naar Verluidt, wil de Lloyd Brasileiro zijn li in op Lissabon althans voorloopig stopzetten. In ieder geval komen in »de dienstregeling in December geen reizen naar Europa meer voor. Dit besluit zou gedeeltelijk een gevolg zijn van het op treden, der Engelschen. TOKIO, 6 Dec. (D.N.B.) De bekende Amerikaansche journalist Carl von Wie gand is op zijn reis naar het Verre Oosten van Amerika komend aan boord van de „Tatoeta Maroe" in Yokohama aangekomen. Naar hij in een interview verklaarde, wil hij een studie maken van het „oorlogsgevaar in den Stillen Oceaan". Op een vraag over zijn ervarin gen opgedaan tijdens zijn werkzaamhe den als verslaggever in den Europee- schen oorlog verklaarde Wiegand, dat hij reeds aan meer dan tien oorlogen als correspondent had deelgenomen, doch nog nooit tevoren bij een leger een der gelijke discipline en orde gezien had als het Duitsche leger. De Duitsche solda ten bezitten een zeer hooge moraal, het geen vooral na de bezetting van Parijs gebleken is. Het zou te ver voeren alle indrukken over Hitier weer te geven. Men kan zeegen. aldus verklaarde Wie gand, dat Adolf Hitler een genie is. NEW-YORK, 6 Dec. (D.N.B.). Over de aanvallen, welke het Duitsche iuchtwa- pen Donderdag op Engeland heeft on dernomen meldt Associated Press uit Londen, dat de Duitsche vliegers na hun aanvallen overdag, bij het vallen van de duisternis opnieuw en in versterkten vorm kwamen opzetten. Een stad in Zuid-Engeland werd met brand- en bri santbommen overstelpt. Een niet nader aangeduid openbaar gebouw is zwaar ge troffen. Ook zijn bommen gevallen op een,stad in East-Anglia. In Londen zelf 'heeft men verscheide ne zware ontploffingen gehoord. On- danks^het slechte weer was de bevolking reeds in de eerste avonduren weer ge noodzaakt de schuilkelders op te zoeken. Ook uit andere berichten blijkt, dat ge heele golven van Duitsche vliegtuigen Donderdagavond boven de Engelsche Zuid- en Oostkust gevlogen en verschei dene steden zwaar gebombardeerd heb ben. In Londen, zoo zegt een bericht van International News Service, is een reeks ontploffingen voorgekomen. De Duitsche batterijen aan het Kanaal hebben Don derdagavond het gebied van Dover tot een diepte van ruim 35 kilometer bescho ten. Het eerste luchtalarm in Londen wer3 reeds gemaakt om 18.30 uur. Over den toestand in Southampton melden de Amerikaansche correspondenten, dat de brandweer onvermoeid bezig is stroomen water op de brandende puinhoopen te storten. De Engelsche regeering heeft bepaald, dat 't opruimingswerk in Londen onder militaire controle wordt gesteld. Ter be spoediging van de werkzaamheden zul len ruim 13.000 man van de pioniers en arbeidsbataillons aan het werk gezet worden voor het afbreken van bescha digde gebouwen en bruggen en het. her stellen van de verkeersverbindingen. Amerikaansche radiostations hebben S.O.S.-signalen van het Engelsche stoom, schip „Saltwiok" (3775 br.t.) opgevan gen. Blijkbaar bevond het schip zich zevenhonderd mijl van de Schot6che kust in nood. Voorts Is te New York be kend geworden, dat d4e Grieksche vrachtboot „An Gabriel" (4943 br.t.)' en de Engelsche vrachtboot „Mary Linn" (4555 br.t.) op de gewone Zuid-Atlanti sche route getorpedeerd en tot zinken gebracht zijn. Bovendien is nog een S.O.S.-signaal van het Grieksche schip „Agnia Eirene" opgevangen. Dit schip bevond, zich op zeshonderd mijl ten Westen van Ierland in een feilen storm in nood. Het radiostation Mackay heeft een noodsein opgevangen van het Britsohe vrachtschip „Empire Thunder" (3560 ton), waarin werd medegedeeld, dat hcx ten Westen v$n Ierland in een zwaren Westerstorm was geraakt en machine- schade had opgeloopen. Het vaartuig vroeg onverwijld om hulp. Het Britsche vrachtschip „New Chwang" (2482 ton) heeft volgen® de Associated Press Vrijdagmorgen nood seinen uitgezonden en om hulp verzocht. Als positie werd opgegeven ongeveer 700 mijl ten Westen van Ierland. Er werd niet medegedeeld waardoor het schip in nood verkeerde. Uit New Yorksche soheepvaartkringen wordt bekend, dat het Engelsche vracht schip „Bisla" (5298 ton) op reis van Rio de Janeiro naar Engeland op 350 mijl ten Westen van Ierland is gebombar deerd. Over het lot van het schip is niets bekend. AMERIKAANSCHE JAGERS NAAR DE PHILIPPIJNEN MANILLA, 6 Dec. (D.N.B.). Het zeventiende jachteskader van de V.S. is hier aangekomen. Het eskader bestaat uit 25 officieren en 350 manschappen met de bijbehoorende vliegtuigen. De luchtstrijdkrachten op de Philippijnen waren eind November reeds voor de eerste maal door een nieuw jacht eskader versterkt. Karl Megerle over een opmer kelijke vraag van het Lager huislid Stokes BERLIJN, 6 Dec. (D.N.B.). De eisch van den Britschen Lagerhuisafgevaar digde Stokes, die van de regeering de verzekering verlangde, dat geen nieuwe steunpunten aan de V.S. zullen worden verpacht en dat geen verdrag over de vereeniging van Groot-Brittannië met de Ver. Staten zal worden gesloten, zonder dat het Lagerhuis in de gelegenheid ge steld is, zijn'standpunt ten aanzien hier van te bepalen, vindt de diplomatieke medewerker van de Boersenzeitung. Karl Megerle, even belangwekkend als opmer kelijk. Het is typeerend, verklaart de beken de Duitsche publicist, dat een Engelsch afgevaardigde zulke vragen stellen en zulke garanties verlangen moet. Hij heeft daarmede zonder twijfel uitgespro ken hetgeen iederen Engelschman, die de catastrophe-politiek van Churchill volgt, diep moet, schokken. Want zoowel het, plan betreffende een unie, dat de Britsche r.egeering aan den vooravond van de ineenstorting van Frankrijk aan dit land voorlegde, alsook het afstaan van steunpunten in West-Indië voor den tijd van 99 jaren met de verplichting, de Britsche vloot eventueel naar Amerika te brengen, zijn daden geweest van ver twijfeling en radeloosheid, die toonen, dat, het Britsche wereldrijk in zijn fun damenten is geschokt. Zij waren door bitteren nood gedicteerd. Zij stellen het prijsgeven van de Britsche souvereini- teit voorop. Wanneer nu echter de Britsche vertwijfeling zoo zou toenemen, dat zelfs een plan voor een unie met de V.S. zou worden overwogen, dan zou dit niet een samensmelting zijn. doch een ondergeschikt maken van Engeland aan de Noord-Amerikaan- sche wereldmacht. Het zou het ein de zijn van ëeh zelfstandig Engelsch wereldrijk en een blijk géven van het besef, dat de oorlog voor Enge land verloren is. De vraag van den arbeiders-afgevaar digde is de eerste, die in het openbaar deze levenskwesties aansnijdt. Uit die pen nationalen nood is deze vraag opge worpen, zoo verklaart dr. Megerle ten slotte. Het is de vraag naar het verder bestaan van de Britsche wereldmachts positie. naar de Zinneloosheid van dezen Engelschen oorlog, naar de verantwoor delijke doodgravers van het Britsche we reldrijk. BERLIJN, 6 Dec. (V.P.B.) Het Duitsch-Roemeensche verdrag inzak© economische samenwerking in het ka der van een 10-jaren-plan, welk verdrag op 3 December te Berlijn onderteekend is, bevat bepalirigen ter uitvoering en ter aanvulling van de economische over eenkomst van 23 Maart. Terwijl toen de samenwerking op 5 jaren was vastge steld, is deze termijn thans tot 10 jaren verlengd. Hierin komt de gedachte tot uitdrukking, dat talrijke economische, plannen, zooals de bouw van spoorlijnen en aanleg van wegen, de oprichting van mijnbedrijven en fabrieken, evenals een systematische verhooging van de land bouwproductie langer dan 5 jaar noo- dig hebben, om volledig'tot hun recht te komen. De nieuwe Roemeensch-Duitsche eco nomische overeenkomst is een vervolg op de politieke samenwerking tusschen beide landen, die in de toetreding van Roemenië tot het driemogendhedenver- drag tot uitdrukking is gekomen. Ge woonlijk plegen politieke overeenkom sten de bekroning te vormen van een jarenlang economisch samengaan. De ontwikkeling is dus in dit geval geheel anders verloop en. Roemenië is door - verschillende om standigheden in het tot samenwerking genoopte vasteland van Europa het ge bied dat het meest naar het Zuid-Oosten vooruitgeschoven ligt. Juist Roemenië is voor talrijke landen aan den tegenover- liggenden kant van het Europeesche ge bied een belangrijke economische part ner. De Roemeensche olie-, tarwe- en maisproductie vindt, voorzoover zij niet noodig is voor de behoefte van het eigen land. in het centrum, in het Noorden en het Westen van Europa gretige afne mers. Het transit voor deze transporten is Duischland. Aan de Duitsch-Roemeen sche overeenkomsten van 3 December valt derhalve voor het geheele vasteland van Europa groote principieele en prac- tische beteekenis toe te kennen. ooo<><x><><><x><><><><><><>^^ DE VERDUISTERING Vandaag gaat de zon om 17-27 uur onder. Zonsopkomst op Zaterdag: 9-55 uurGedurende den tusschenliggcn- den tijd moet verduisterd worden- De maan komt op om 14 20 uur cn$ gaat om 1-36 uur onder. <x>oooo<xxxx><xx><x><><x>oo<x>o<>c>o

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 1