Ononderbroken lucht
aanvallen op Engeland
Commentaar van de „Diplo"
op een rede van Bevin
Duitsch oordeel over den
toestand van Engeland
DE EEMLANDER
Maandag 23 December 1940
Uitgave: VALKHOFF Co.
Bureau: Arnhemsche Poortwal 2a
39 e Jaargang No. 151
Liverpool zeer
zwaar
geteisterd
Joegoslavische
grensstad
gebombardeerd
Japans samen
werking met de
asmogendheden
Halifax wordt
ambassadeur
te Washington
KONING BORIS BIJ DE STUDENTEN
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
Schaatsenrijders
verongelukt
De neutraliteit
wederom in
het geding
De politiek der
Ver. St. jegens
het Empire
De Britsche bomaanval
op Berlijn
Brand in hoofdstation
te Groningen
CHT
AMER3F00RTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 1.95; per maand 0.65; per
week I 015
Binnenland franco per post per 3 maanden 2.85. Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 4620
PRIJS DER ADVERÏENTiEN re^e'* net inbegrip van een bewijsnummer,
i elke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentiën voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
BERLIJN, 23 Dec. (D.N.B.).
Sedert den vooravond van 22 De
cember zijn talrijke golven Duit-
sche gevechtsvliegtuigen gestart
om een belangrijke industriestad
in Midden-Engeland aan te vallen.
De eerste berichten melden, dat
een aaptal groote branden kon
worden waargenomen.
Dat het beeld der verwoesting van
Liverpool nog indrukwekkender is dan
dat van Coventry, blijkt uit de thans
ontvangen berichten dor afzonderlijke
vlieghiigbemanningen over den aanval
der Duitsche gevechtsvliegtuigen op
Liverpool en enkele andere steden in
Zuid- en Midden-Engeland. Reusachtige
branden van tot dusver onbekende af
metingen zijn waargenomen. De nacht
was helder en zoowel van geringe als
van de grootste hoogte waren de afzon
derlijke branden, die zich van uur tot
uur uitbreidden tot een vlammenzee,
duidelijk te onderscheiden.
In het water van de Mersey weerspie
gelden zich spookachtig de kleuren en
schijnsels van de steekvlammen, die
achtereenvolgens door ontploffingen
ontstonden, en de vlammenbundels van
de brandende tanks van Birkenhead.
Het schijnsel van de vlammende gebie
den, waar de doelen gelegen waren, was
voor de Duitsche bemanningen op de
terugvlucht nog zichtbaar tot op een
afstand van 250 K.M., d.w.z. bijna tot de
Engelsche Zuidkust.
Bijzonder zwaar werden de Vandon-
Wellington en de Bramley-Moorehavens
getroffen, met de talrijke pakhuizen te
midden van de totale dockinstallaties.
Ook de verder naar het Zuiden gelegen
Waterloodocks kregen zeer zware tref
fers. Door de buitengewone brandbaar
heid van de tabak- en wolopslagplaat
sen, die in de nabijheid van de Stan-
ley-haven liggen, benevens van de drie
graanopslagplaatsen breidden de bran
den, die door brisant- en brandbommen
aangesticht waren, zich daar met razen
de snelheid uit, zoodat het wel leek, of
het geheele doel in vlammen stond.
Hetzelfde beeld bood het stadsdeel
Birkenhead aan de'monding van de
Mersey, waar behalve de groote droog
dokken vooral de waardevolle olietanks
liggen. Dikke, zwarte rookwolken, tel
kens weer verlicht door roode vlam
mentongen, bedekten het geheele stads
deel en strekten zich naar de zeezijde
uit.
Enkele bemanningen, die hun doel
laat in den nacht bereikten, konden bij
hun nadering acht groote bralden, ten
deelo naar schatting vierhonderd meter
lang, en tallooze kleinere branden waar
nemen. Bij hun vertrek was hetzelfde
gebied nog slechts een fclstralende vuur
zee, zoodat men jich nauwelijks een
voorstelling kan maken van de snel
heid der uitbreiding.
Ondanks dezen geweldigen, groot-
scheepschen aanval met vele honderden
vliegtuigen en ondanks den vertwijfel
den luchtafweer van.de Engelschen, die
telkens weer de Duitsche vliegluigcn
nerveus met hun zoeklichten trachtten
te betrappen en hevig vuurden, zijn alle
Duitsche vliegtuigen op cón na terug
gekeerd.!
Volgens de berichten van den
Amcrikaanschen correspondent te
Londen begonnen gisteravond kort
na het vallen der duisternis nieuwe
zware luchtaanvallen op alle dee-
len van Engeland. Vooral Liverpool
werd opnieuw hevig gebombardeerd.
Andere aanvallen werden gemeld
uit een stad in het Noord-Westen,
uit twee steden in het Noorden, uit
GENERAAL DENTZ UIT SOFIA
VERTROKKEN
SOFIA, 23 Dec. (D.N.B.). De Fran
sche hooge commissaris voor Syrië,
generaal Dcntz, heeft na een verblijf van
enkele dagen in de Bulgaarsohe hoofd
stad zijn reis naar Istanbocl gisteravond
voortgezet. Daar de spoorwegverbinding
tusschen Rulgarije en Turkije als ge
volg van de overtrooroingen in Thracië
nog steeds onderbroken is. zal de gene
raal zich Woensdag van Boergas. de
Bulgaarsche havenstad aan de Zwarte
Zee, per schip naar Istanbocl en van
daar verder naar Beiroet begeven.
twee steden in East, Anglia en uit
een stad in het Oosten en. uit een
stad in het Westen va!n de Mid
lands.
Er werden berichten ontvangen over
ontploffingen in een ongenoemde Lon-
densche stadswijk, evenals over verlie
zen aan rhenschenlevens en materieele
den luchtaanvallen gedaan op West-
Schotland.
Reeds Zondagavond vroeg, zoo meld
de de Engelsche rJtlio, is in het stadsge
bied van Londen luchtalarm gegeten.
Ook uit andere deelen van Engeland
werden te Londen berichten ontvangenw
dat Duitsche vliegers boven deze gebie-"
den gevlogen hadden. Nadere bijzon
derheden werden door de Engelsche
radio Zondagavond echter nog niet me
degedeeld.
De Londensche scheepsradio meldt,
dat Liverpool en de oevers van de
Mersey met hun talrijke industricele
installaties en „docks" Zondag
avond opnieuw door het Duitsche
luchtwapen zijn aangevallen. Er
zij,n personen om het leven gekomen
en er is schade aangericht.
BELGRADO, 23 Dec. (D.N.B.).
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag hebben Engelsche vliegtuigen
de Joegoslavische grensstad Susjak
gebombardeerd. Twee bommen kwa
men in het centrum der stad te
recht en richtten aanzienlijke Schar
de aan gebouwen aan. Er zijn geen
menschenlevens te betreuren, doch
wel zijn verscheidens personen ge
wond.
Omtrent het nachtelijk bombardement
op de Joegoslavische grensstad Susjak
door Engelsche vliegers worden nog de
volgende bijzonderheden vernomen; In
de aangrenzende Italiaansche stad
Fiume werd van 23.55 tot 00.52 Duit-
schen zomertijd luchtalarm gemaakt,
doch er verschenen geen vijandelijke
vliegtuigen. Om 1.15 werd opnieuw
luchtalarm gegeven. Kort daarop kwa
men uit Zuidelijke richting drie Engel
sche bommenwerpers, waarvan er twee
in de richting van Triest vlogen, terwijl
de derde boven de Joegoslavische grens
stad Susjak cirkelde en twee bommen
van zwaar kaliber uitwierp, die op een
open ruimte terecht kwamen. Tot ver
in het rond sprongen de ruiten. Acht
personen werden door steenbrokken,
granaatscherven en gebroken glas ge
wond. Niemand werd gedood. Twee an
dere bommen vielen op natten grond en
richtten verder geen schade aan. Mili
taire kringen in Joegoslavië vermoeden,
dat de bommen bedoeld waren voor de
Joegoslavisch-Italiaansche spoorbrug
over de rivier de Rijeka.
TOKIO, 23 Dec. (Domei). De Japan-
sclic militaire missie onder lt.-generaal
Yamasjita is uit Tokio vertrokken naar
Italië en Düitschland. De reis gaat over
Siberië.
De toenemende verscherping van den
buitenlandsch en binncnlandsch politie-
ken toestand van Japan heeft Konoye
aanleiding gegeven het kabinet op een
hechtere basis te plaatsen om den eco-
nomischen en socialen opbouw volstrekt
veilig te.stellen tegen nog aanwezige op
positie. Aldus beoordeelen volgons Do
mei politieke waarnemers den door de
ministerwisseling ontstanen toestand. De
uitbreiding van de weermacht zonder ge
lijktijdige totale mobilisatie van het volk
binnen het kader van de nieuwe sfruc-
iiur is niet voldoende om het hoofd te
bieden aan „toekomstige ontwikkelin
gen". Japan moet ook voor de nieuwe
orde in de wereld tijdig krachten gereed
houden. Met den vroegeren premier. Hi-
ranoema, en generaal Yanagawa. die tot
dusverre chef van het, Chineesche bu
reau vyas, zijn aan het kabinet sterke po
litieke zoowel als militaire krachten toe
gevoegd, welker vérstrekkende invloed
voor de principieel nieuwe doelstellingen
van Japan doorslaggevend is. Tenslotte
schrijft Domei, dat ook de vroogerp mi
nister van oorlog generaal Arka hij het
kabinet aangesloten zal worden als mi
nister zonder portefeuille.
SPIONNEN IN ITALIË
VEROORDEELD
ROME, 23 Dec. (D.N.B.). Het spe-
ciale gerechtshof voor de verdediging
van den staat heeft, op 21 December de
volgende vonnissen geveld tegen de le
den van een bende, die zich schuldig
hadden gemaakt £ari spionnage ten gun
ste van ceri vreemde mogendheid: de
beide voornaamste beklaagden, een z.g
handelsvertegenwoordiger in Tarente, en
een betalingsmeester der marine werden
ter dood veroordeeld, drie andere be
klaagden, 'n. onderofficier, der.marine, 'n
arbeider van een scheepswerf en diens
vrouw kregen levenslange tuchthuis
straf, een beklaagde (kreeg dertig jaar,
en zestien beklaagden drie tot tien jaar
tuchthuisstraf. Drie beklaagden zijn we
gens gebrek aan bewijs vrijgesproken.
Het doodvonnis is Zondagochtend reeds
voltrokken.
BERLIJN, 23 Dec. (D.N.B.)
In Londen is officieel medege
deeld, dat de koning de benoeming
van Lord Halifax tot Britsch am
bassadeur te Washington heeft
goedgekeurd. Aöthony Eden volgt
Lord Halifax als minister van bui
tenlandsche zaken op. Kapitein
David Margesson, de parlemen
taire secretaris van het ministerie
van financien, wordt minister van
oorlog.
ZWOLLE, 23 Dec. Gistermiddag
is de 14-jarige P. Otterman bij het
schaatsenrijden door het ijs gcza'Kt.
Een voorbijganger trachtte den jon
gen te redden, doch zakte zelf door
het ijs, zoodat hij den drenkeling
los moest laten. Toen O. werd op
gehaald. waren de levensgeesten
reeds geweken.
In Slagharen is gisteren de 19-
jarige J. Blauwgeers in een wak ge
reden en verdronken.
Koning Boris van Bulgarije
(in burger) wordt bij een fees
telijke plechtigheid der uni
versiteit te Sofia hartelijk be
groet door de studenten.
(Foto Scherl
BENOEMINGEN IN FRANKRIJK
GENEVE, 22 Dec.' (D.N.B.). Uit Vi
chy wordt gemeld:,Binnen hét kader
k'an de reorganisatie van den voorlich
tingsdienst zijn twee nieuwe plaatsver
vangende leiders voor de pers- en cen-
suurafdeeling benoemd. Den leider van
deze afdeeling, Pierre Dominique, is als
plaatsvervangend chef voor de afdee
ling pers Pietri, de neef van den Fran-
schen ambassadeur te Madrid, toege
voegd en als plaatsvervangend chef voor
de censuur de voormalige hoofdredac
teur van de Matin, Dufour.
Door de Britsche censuur vrij gegeven foto van een door Duit
sche bommen verwoest gebouw in een Londensch district.
(Foto Scherl)
BERLIJN, 23 Dec. (D.N.B.). - De En
gelsche minister van arbeid Bevin
heeft in een bijeenkomst van de buiten,
landsche persvereeniging te Londen
verklaard, dat deze oorlog geenszins al
leen een oorlog van Engeland is. Enge
l-and strijdt voor een beginsel, dat het
leven der menschhcid voor generaties
zal verbeteren, wanneer het maar een
maal tot werkelijkheid is geworden. Hij
verklaarde verder, dat de sympathieën
en gevoelens van den enkeling geen
ruimte meer lieten voor neutraliteit.
Er kan geen neutraliteit zijn tusschen
reelit en onrechtvaardigheid.
Op deze uitlatingen publiceert de
Deutsche Dipiomatisch-Politische Kor-
respondenz een commentaar. Zooale
het vorige jaar de Britsche campagne
tegen het begrin „neutraliteit" ten doel
had voornamelijk de landen in het Z.O.
en Noorden van Europa in dm oorlog
te betrekken, zoo gaai het er ditmaal
voor Engeland om. aldus de Diplo. in
den nood. waarin zich het Empire doar
den oorlog, dien liet zelf ontketend
heeft, bevindt, de Amerikaansche hulp
tot de laatste consequentie te winnen.
Engeland kent in zijn zucht om an
dere volken te eigen bate te gebruiken
geen grenzen en het is niet meer dan
natuurlijk, dat het hoe gevaarjij.ker
zijn toestand is deze instincten des te
vrijmoediger tot uiting laat komen. Eeni
ding moet men te Londen mi eindelijk
eens laten varen, narhelijk het streven
steeds weder.-aap de wereld voor te
spiegelen, dat het zijn. oorlog altruïs
tisch voor anderen voerj.
Engeland beschouwt als zijn oorlogs
doel ,het herstel van den toestand, waar.
in het door het heheerschen van alle
toevoerwegen en door controle op den
wereldhandel het lot van elk afzonder
lijk land hetzij groot of klein op
genade of ongenade in eigen hand kan
houden. liet houdt, zich derhalve bij
den onbeperkten uitliohgeringsoorlop
tegen vrouwen en kinderen, die zelfs
dan in vollen omvang tegen niei-öorloe-
voerenden gehandhaafd wordt, wen-
neer deze zich niet onvoorwaardelijk
naar zijn wil schikken.
Doel on methode van dezen immoree-
len strijd is derhalve nooit vrijheid,
doch knechtschap en knechting in den
hoogsten graad. Niets anders 'dan on-
menschelijkheid is het, waarmede En
geland zonder de minste wroeging tot
het doel tracht te geraken. Wanneer de
asmogendheden thans op alle oorlogs
tooneelen dit Engeland bestrijden, ge
schiedt dit niet in de laatste plaat*, om
ook de overige naties in dit gebied van
dit regime vin ondraaglijke willekeur
te bevrijden en aan deze eeuwige Brit
sche terreur, een einde te maken.
BERLIJN, 23 Dec. (D.N.B.). De
Berliner Boersen Zeitung wijdt on
der het opschrift: „Is Engeland
groggie?" een hoofdartikel aan den
toestand van het Britsche rijk. Als
motto worden de woorden geciteerd
van den vroegeren Amerikaan-
schen ambassadeur te Londen,
Kennedy: „Amerika behoort in te
zien, dat Engeland zoo goed als ver
slagen ie."
Het biad schrijft: „Militair al lang
verslagen, 6taat Engeland thans- ook in
politiek en economisch opzicht voor. de
ruïne der illusiepolitiek van de pluto
cratische oorlogskiiek. De zorgen voor
het rijk en het moederland loopen Chur
chill over het hoofd. Met hem vragen
zijn collega's van oorlogsproductie, fi
nanciën, scheepvaart, en landbouw zich
wanhopig af, hoe zij het zinkende schip
nog kunnen redden.
Lord Lothian heeft te Washing
ton openlijk gezegd, dat de finan
cieels kracht van Engeland op een
eind loopt. Schepen en vliegtuigen,
munitie en geld moeten verkregen
worden, anders 6tort Engeland in
een. Het tijdstip is gekomen, waar
op de koude, berekenende Ameri
kaansche zakenlieden overwegen,
of het nog wel eenigen zin heeft,
aan de bankroete Britsche onderne
ming te leveren en haar te finan
cieren."
Het blad herinnert er aan, dat het
Britsche wereldrijk op grond van de
neerwaartsche ontwikkeling der laatste
weken door de Vereenigde Staten
6lechts wordt beschouwd als een fail
liete boedel en dat men de onnutte, de
cadente leidende groep in Engeland
reeds afgeschreven acht. De Engelschen
hebben de slimheid der Yankces onder
schat en bovendien hoogmoedig op hen
neergezien. Men heeft indertijd ge
meend, de voorwaarden voor de Ame-
rikaansche hulp zelf te kunnen bepa
len, maar de geslepen Amcrikaansche
zakenman heeft gebruik gemaakt van
den ongunstigen toestand van Enge
lantj.
Het droombeeld der Amerikaansche
hulp is de moloch geworden, waaraan
rijkdom en toekomst van. Engeland
worden opgeofferd. De chauvinistische
Amerikaansche pers vond in Churchill
dén' pionier voor de Amerikaansche
plannen tot het uitoefenen van een we
reldmacht. Geen \yonder dat de vraag
„zijn of niet zijn" thans door de Ame
rikanen in hun eigen belang wordt be
antwoord met de woorden „niet zijn".
De Vereenigde Staten leggen stel
selmatig.beslag op stukken van het
Britsche rijk. Hoe meeh Engeland
verzwakt, des te goedkooper kan de
failliete boedel worden overgeno
men. Beslissend is niet. of Engc-
Iand6 groote reserves aan geld en
deviezen reeds uitgeput zijn. beslis
send is het besef, dat de oorlog
voor Engeland zóó kostbaar is ge
worden, dat de grens der financiee-
le capaciteit zich reeds begint af te
teekenen.
Hoe meer deze grens ook voor de
Amerikanen d».ide!ijk wordt, des te
harder worden de voorwaarden voor de
htilpverleening. Zeer zeker zullen rlc
Amerikanen geen bezwaar hebben te
gen een zoo groot mogelijke uitbreiding
der hulpvcrleening, maar zij zullen er
naar streven, dat Engeland zijn beta
lingen voldoet door de liquidatie van
zijn aanzienlijke kapitalen in Zuid-
Amcrika, want daardoor zouden zij
meteen bevrijd worden van hun mach-
tigsten en ongemakkclijksten handels
concurrent in de groote Zuid-Ameri-
kaansche 6taten.
BERLIJN. 23 Dec. (D.N.B.). Het bij
zondere kenmerk van den aanval van
Britsche vliegers op Berlijn in den
naclit van 20 op 21 December, zoo meldt
het D.N.B. nog, is de schade welke door
bommen' aan woonhuizen is aangericht
Er zijn in het geheel geen doelen getrof
fen, die van militair bclaiig zijn of van
belang zijn voor de economische oorlog
voering. Uit de schade, welke de woon
wijken geleden hebben, valt op te ma
ken, dat de aanval uitsluitend op de
burgerbevolking gericht was. De Dom,
een der hekendste monumenten van de
Rijkshoofdstad, is aan voor- en achter
kant beschadigd. Ook het door den be
roemden architect Schinke (geboren
1781, gestorven 1841), gebouwde Oude
Museum en het Tuighuis vertonnen be
schadigingen. Noch in de buurt van de
Dom. noch op eenige andere plaats,
waar de Engelschen hun bommen heb
ben laten vallen, is eenig militair doel
aanwezig.
Conducteurskamer uitgebrand
Veel schade in de tele
graaf werkplaats
GRONINGEN. 23 Dec. In den
afgeloopen nacht omstreeks twaalf
uur werd de brandweer gealarmeerd
voor een uitslaandcn brand in het
hoofdstationsgebouw te Groningen.
De brandweer rukte met groot ma
teriaal uit onder leiding van haar
commandant, den heer P. Plocgh.
liet vuur werd met vij«f stralen op
de motorspuit bestreden. De brand
is ontstaan in de conducteurskamer
en sloeg over naar de daarnaast ge
legen telcgraafwcrkplaats. Door het
krachtig ingrijpen van de brand
weer kon voorkomen worden, dat
liet geheele stationsgebouw in vlam
men opging. De conducteurskamer
is uitgebrand, terwijl de tclegraaf-
werkplaats veel schade bekwam.
ZIJ, die zich met ingang
van 1 Jan. a.s. op
geven als kwartaalabonné,
ontvangen de tot dien da
tum verschijnende num
mers gratis.
•c>ooooooo*>ooooooooooooooooo<>
DE VERDUISTERING
X Vandaag' zaai de zon om 17-28 utir<>
o onder. o
O On Dinsdag: Zon op 9.5/ uur; onder. O
g/"-29 uur. g
g Maan op: 4.11: onder: 14 14 <fa.v.§
00000000<X>00000\X>0000000000
