Berlijn bepaalt zijn positie tegenover Washington OPA BOL VAN DEN IJZEREN KNOL 7^\femawi eirHckcnkmp ■(3™ iI' Amerikaansche vliegtuigen voor Engeland Maarschalk Rydz-Smigly voortvluchtig Twee groote bomaanvallen op Liverpool Wilhelmstrasse acht het verzoek van Cross een uitnoodiging tot het plegen van een oorlogshandeling Amerikaansche diplomaten schonden neutraliteit Beëediging van president Ryti Voortaan 70 pet. der in de V.S. gemaakte vliegtuigen Door Engelschen bij ontvluchting geholpen? Wordt Halifax ambassadeur te Washington? Oproep van Paus Pius XII bij het Kerstfeest Het Finsche kabinet afgetreden Het Italiaansche weermachts- bericht Nieuwe levensmiddelen kaarten in Januari De oudste journaliste negentig jaar Ie BLAD PAG. 2 AMERSFOORTSCH DAGBLAD MAANDAG 23 DECEMBER 1940 BERLIJN, 22 Dec. Van officieuze Duitsche zijde wordt gemeld: De recente uiteenzetting van den Engelschen minister voor de blok kade, Cross, tegenover Amerikaansche journalisten, waarin hij den Vereenigden Staten den raad geeft alt hulpmiddel om de leemten aan te vullen, welke door Duitschlands oorlogvoering ter zee in toe nemende mate in de Britsche koopvaardijtonnage ontstaan, een zeker aantal vijandelijke schepen in de Ver. Staten ter beschikking van Groot-Brittannië te stellen, beteekenen naar de opvatting van poli tieke kringen te Berlijn practisch een verzoek aan de Vereenigde Staten tot het stellen van een oorlogshandeling, welke slechts als een steun aan Engeland beschouwd kan worden. Op een desbetreffende vraag heeft Zaterdag de woordvoerder van het depar tement van buitenlandfiche zaken te Berlijn hierover aan de buitenlandsche journalisten het volgende verklaard: Men is het wel gewend, dat men den laat- sten tijd bepaalde acties, over welker politieke karakter in volkenrechteiijken zin niet de geringste twijfel bestaat, steeds weer probeert te verdraaien, doch op den duur is het niet te verdragen, wanneer in kwesties van zoo buitengewoon groote beteekenis voor de betrekkingen tusschen twee landen, de eene zijde zich de grootst mogelijke reserve oplegt, terwijl aan de andere zijde een tegenover gestelde houding wordt aangenomen. Daarorft schijnt het verzoek van den Britschen blokkademinister, in verband met de waarneming der hulpverleening aan Engeland 'in diens doodsstrijd, in politieke kringen te Berlijn de aandacht getrokken te hebben. Men noemt het in deze kringen in de hoogste mate belangwekkend te zien, op welke wijze de Vereenigde Staten op deze duidelijke uitnoodiging van den Engelschen minister zullen reageeren. MRS. ELISABETH DEEGAN. Amerikaansch staatsburgeres en lid van het personeel der Ame rikaansche ambassade in Parijs, heeft hulp verleend aan een uit Duitsche krijgsgevangenschap ont snapten Engelschen officier en 'geprobeerd hem op zijn verderen vlucht te helpen. Uit het ingestel de onderzoek is voorts gebleken, dat niet alleen mrs. Deegan. maar ook de secretarissen der ambassa de Cross en Hunt, bij de aangele genheid betjokken, zijn. De Duitsche autoriteiten te Parijs zijn er bovendien in geslaagd te ach terhalen, dat een Engelschc staats burger. die deel uitmaakt van den Britschen inlichtingendienst, in het gebouw van de Amerikaansche am bassade te Parijs verstopt werd. Buiten het gebouw van de,Ameri kaansche ambassade heeft men de zen Secret-Service-man kunnen ar resteeren. De R'jksregeering heeft het departe ment van buitenlandsche zaken te Washington van deze feiten in kennis gesteld en verzocht de betrokken leden van de Amerikaansche ambassade te ontslaan. De Amerikaansche regeering heeft daarop tot dit ontslag besloten en medegedeeld, dat zij van haar kant een Onderzoek naar de kwestie instelt. Huil heeft Zaterdag meegedeeld, dat de Ver. Staten, gevolg gevend aan het verzoek der Duitsche regeering. drie Je den der Amerikaansche ambassade te Parijs terug zullen roepen. Huil wees er op, dat ieder regeering het recht heeft, zonder opgave van redenen te verlangen dat functionarissen of employé's eener andere regeering teruggeroepen worden. Hij voegde er aan toe, dat het staatsde- partement een onderzoek instelt naar de ingebrachte beschuldigingen. Ambtenaren van het ministerie van buitenlandsche zaken hebben te Was hington verklaard, dat de drie leden der Amerikaansche ambassade te Parijs, wier terugroeping van Duitsche zijde ■was verlangd, naar Lissabon zijn over geplaatst. Wheeler over de Ame rikaansche hulp De Democratische senator Wheeler beeft volgens Associated Press ver klaard. dat het aanvaarden van Roose- velts plan tot het leenen van oorlogs materiaal aan Engeland de eerste stap zou zijn op den weg, die van de Veree nigde Staten de grootste militaire oligar chie der geschiedenis zou maken. Indien Amerika oorlogstuig gaat leenen aan ieder volk, dat oorlog voert, zal het ook imoeten deelnemen aan iederen oorlog in Afrika. Zuid-Amerika of Azië. Hoewel gedurende den verkiezings strijd beide candidaten Engeland hulp beloofd hebben, heeft geen van hen vóór de verkiezing het gewaagd een zoo bela chelijk voorstel te doen als dat van Roo sevelt. Als Engeland nipt eens moeite doet om zijn schulden uit den wereld oorlog te betalen, is het dwaas aan te nemen, dat het het geleende zal terug geven. Indien, zooals sommigen, zeggen, deze oorlog de oorlog van Amerika is, moet men geen geschut leenen. maar aan den strijd deelnemen. Wheeler zeide deze gedachte evenmin te kunnen steunen als de bewering, dat Engeland de eerste ver dedigingslinie van de Vereenigde Sta ten zou zijn. ENGELSCHE SCHEEPSBOUW IN AMERIKA BERLIJN. 21 Dec. (D.N.'B.) - Naar Reuter meldt, verwacht men in bevoeg de Engelsche kringen, dat da bouw van de zestic koopvaardijschepen, die door Groot-Brittannië in de Veroenigde Sta ten besteld zijn, eind 1942 gereed zullen zijn. HELSINKI, 21 Dec. (D.N.B.). On der zeer gróote belangstelling heeft de beëediging van president Ryti plaat* gehad in tegenwoordigheid van regee ring, militaire autoriteiten en talrijke vertegenwoordigers van het openbare leven. De voorzitter van het parlement las allereerst een boodschap van wijlen president Kallio voor, waarna hij den overledene herdacht. Vervolgens legde Ryti den eed af. Ook hij herdacht Kal lio en zeide, dat men zijn nagedachte nis het beste kon eeren, door in zijn geest.den arbeid voor de eenheid van het volk voort ie zetten. Het recht van het Finsche volk tot zelfbeschikking en de vrijheid van het land moeten tot el- ken prijs gehandhaafd worden. Daarom moet de legerorganisatie bij de nieuwe omstandigheden worden aangepast en ontwikkeld, opdat sij een nog sterkere bescherming der zelfstandigheid wor de. De Finsche wapenen zijn er slechts voor de bescherming. Om de oorlogs schade zoo snel mogelijk te kunnen herstellen heeft het volk vrede noodig. Ryti sprak voorts over den opbouw op economisch gebied en zeide, dat het Finsche volk buiten den oorlog wil blij ven en goede betrekkingen met alle buurstaten en volken wil onderhouden. In het bijzonder wil het vriendschappe lijke en vertrouwelijke betrekkingen met de Sovjet-Unie, die het wenscht te ontwikkelen op den grondslag van ver dragen en respecteering der wederzijd- sche rechten. Het wil ook zijn vriend schappelijke betrekkingen met Duitsch- land, waarmede het in cultureel, histo risch en economisch contact is geweest, versterken en uitbreiden. De Finsche vriendschap met Zweden steunt op ge meenschappelijke, eeuwenoude herin neringen, op dezelfde rechtsbegrippen en hetzelfde neutraliteitsverlangen. KINDERHOEKJE 185. De trein stond ineens stil. „Uitstappen, uitstappen." riepen de conducteurs. Kobusje liep met het hondje in zijn armen dencn trein langs, om te kijken of er misschien een deftige Chinees te vinden was. Ja gelukkig, daar was er een. HU wilde het hondje graag hebben. 186. „Alstublieft, meneer de Chinees." zei Kobusje„Zorg goed voor het dier," „Jats-ping-hong-king," zei de Ooster ling en lachte, dat zijn mond. reikte tot zijn ooren. Maar daar kwam de circus-directeur aanrennen. „Wat moet dat beteekenen, meneer Bol?" MlllIHlIHfl LANGESTRAAT 63TEL. 3324AMERSFOORT GENEMUIDEN MATTEN VOOR HUISKAMER- SERRE- EN SLAAP KAMER. MODERN, STERK, VOORDEELIG. VRIJ VAN DISTRIBUTIE. 'V NEW YORK, 22 Dec. (D.N.B.). Naar de International News Service uit Washington meldt, heeft president Roosevelt voor- loopig beslist, dat Engeland voort aan 70 procent in plaats van tot dusver 50 procent der in de Ver. Staten gemaakte vliegtuigen zal ontvangen. Do Londensche correspondent van de New York Times, Daniell, meldt, dat Londen den Vereenigden Staten heeft voorgesteld, het havengeld voor opgelegde buitenlandsche sche pen zoozeer te verhoogen, dat men tenslotte de schepen wegens niet-be- taling. in beslag kan nemen. Ameri ka zou dan de schepen overnemen tegen kwijtschelding der schuld an ze aan Engeland afstaan of leenen. Dat zou een reusachtige hulp voor Engeland betèekenen. In een hoofdartikel schrijft hetzelfde blad, dat Engeland dringend schepen noodig heeft. In Amerikaansche havens liggen 46 Deensche vrachtschepen. De republikeinsche senator Cluppen, die lid is van de buitenlandsch-politieke commissie van den Senaat,heeft zich BOEKAREST, 22 Dec. (D.N.B.). - Maarschalk Rydz-Smigly, die in Sep tember 1939 naar Roemenië gevlucht was en e'enige maanden geleden door de Roemeensche regeering i$ geïnter neerd op het 6lot Dragoslavele bij Cam- pulung, ie, naar van officieele zijde be vestigd wórdt, twee dagen geleden ont vlucht. Hij had het recht dagelijks een ochtendwandeling te mAken, waarbij hij door politiebeambten bewaakt werd. Woensdagmorgen kon een auto hem naderen. Vóór de agenten konden in grijpen, was Rvdz-Smigly ingestapt, waarna de auto in razende vaart weg reed. Onmiddellijk werden de omlig gende politieposten gealarmeerd. De achtervolging werd ingezet, maar men heeft de auto niet meer gezien. Men vermoedt, dat Rydz-Smigly ge tracht heeft het land te verlaten of te Boekarest een schuilplaats heeft gevon den. Naar de meéninir van politieke kringen te BoekaresJ kunnen er Engel sche kringen, al of niet voorzien van Amerikaansche passen, in het spel zijn. De regeering heeft een streng onder zoek bevolen. De met de bewaking be laste politiebeambten, die van nalatig heid beschuldigd worden, zijn gearres teerd. De grensposten zijn op de hoogte gebracht, terwijl men een waakzaam oog houdt op zekere kringen in Boeka rest. De regeering hoopt zoo- $en ver dere vlucht te kunnen verhinderen. In politieke kringen heeft het de aan dacht getrokken, dat het eerste bericht over het verdwijnen van Rydz-Smigly door den Britschen omroep werd gege ven en dat Reuter het eerst over inlich tingen beschikte. Men ziet hierin de be vestiging vnn de opvatting, dat Engel schen bij de vlucht hebben geholpen, zoodat Engelsche journalisten het eerst kennis van dit voorval konden dragen. In dit verband verneemt men nog, dat de vroegere Poolsche minister van buitenlandsche zaken Beek na zijn mis lukte ontvluchtingspoging in een par ticulier* huis te Boekarest geïnterneerd is en streng bewaakt wordt, zoodat men. een nieuwe poging tot ontsnappen 'onmogelijk acht; NEW YORK, 22 Dec. (D.N.B.). De New York Post verklaart in een be richt uit Londen te weten, dat de re geering der V.S. reeds haar toestem ming heeft gegeven tot de benoeming van Lord Halifax tot Britsch ambassa deur te. Washington. De huidige minis ter van oorlog, Eden, wordt genoemd als zijn opvolger als minister van buit. zaken. Halifax zelf aarzelt nog de func tie te aanvaarden. Indien hij benoemd wordt, aldus het blad, zal waarschijn lijk Sir Walter Layton met den rang van gezant eveneens naar Washington gezonden worden. Men acht het zenden van deze economische deskundige noo dig in verband met het belang van de Amerikaansche leveranties. Daar te genover heeft het Britsche ministerie van buitenlandsche zaken volgens Uni tcd Press officieel tegengesproken, dat men Roosevelt reeds voorstellen met betrekking tot een nieuwen Britschen ambassadeur heeft gedaan. tegen het in beslag nemen van Deen sche, Duitsche of andere schepen in Amerikaansche havens verklaard. Een dergelijke maatregel zou volgens hem te ver gaan. Zonder speciale wetgeving zou zulk een stap onmogelijk zijn. Naar zijn meening is hiertoe geen toestem ming van het. Congres te verkrijgen. In soortgelijken zin liet zich de repu blikeinsche senator Reed uit, die zeide, dat men zorgvuldig dient te'overleggen alvorens iets dergelijks te doen. Hij wenschte, dat iedere stap van te voren bestudeerd wordt ten einde'tr zeker van te zijn, dat de V.S. niet in den oorlog vernikkeld worden. Ook do democrati sche senator King uitte twijfel aan de doelmatigheid van een dergelijken stap. Hij stelde vóór, zoo spoedig mogelijk schepen te bouwen en aan Engeland te verhuren. 1 Roo8evè\i ontvangt Franschen ambassadeur Roosevelt heeft Zaterdag den. Fran schen ambassadeur Henry Haye ontvan gen om met hem de reis van den nieuwen Amerikaanschen ambassa deur in Frankrijk naar Vicljy te bespre ken. In verband me^de beboeming van ROME, 22 Dec. (D.N.B.) De Osserva- töre Romano publiceert een schrijven van den Paus aan den Kardinaal-Staats secretaris, Maglione waarin Pius XII bij het naderende Kerstfeest de geloovigen maant tot gebed en daadwerkelijke naastenliefde, opdat in het bijzonder voor de kinderen het groote, door den oorlog veroorzaakte leed verzacht wordt. Van alle kanten, aldus schrijft de Paus weerklinkt het gedruisch van den oorlog en de stem van hen, die lijden en om hulp smeeken. De Paus verklaart niets hartstochtelijker te verlangen dan den getroffenen hulp te brengen. Niet thans eerst heeft hij zich aan dat doel gewijd. Van alle lijdenden gaan hem de kinde ren het meest aan het hart. Het is onder de bestaande omstandigheden niet mo gelijk een algemeene hulporganisatie ten bate van de oorlogsslachtoffers in het leven te roepen. Doch dat een ieder op zijn plaats en op zijn wijze doet, wat hij kan. Tenslotte betuigt de Paus zijn erken telijkheid en dank jegens degenen die hem hebben ondersteund bij zijn werk van naastenliefde. Hij bidt God, dat deze den tijd van beproeving voor de lijdende menschheid moge verkorten en schenkt zijn apostolischen zegen in de hoop, dat het Kerstfeest de gëkyvdde Christenheid het vooruitzicht op rustige tijden moge geven. admiraal Leahy tot ambassadeur der V. S. te Vichy merkt de World Telegram op, dat Roosevelt het blijkbaar nuttig acht, de regeering te Vichy te bewerken. Duitsche legerberichten BERLIJN. 22 Dec. (D^N.B.). Het opperbevel der weermacht deelt mede: In den nacht van 20 op 21 De cember hebben, naar reeds gemeld, sterke formaties gevechtsvliegers met groot succes Liverpool aange vallen. Bovendien heeft de lucht macht voor de oorlogvoering be langrijke doelen te Londen, Bristol en Southampton alsmede een aan tal vliegvelden, met bommen be stookt. Het leggen van mijnen voor Engelsche havens werd voortgezet. Overdag beperkte zich de activiteit in de lucht tot gewapende verkenning, waarbij wederom Londen het doel van bombardementen was. Vèrdragend ge schut van het leger en de marine heeft gisteravond met succes een dicht onder de Engelsche kust varend vijandelijk convooi en de haven van Dover bescho ten. In den nacht van 21 op 22 Decem ber werd nogmaals Liverpool door sterke formaties van zware ge vechtsvliegtuigen aangevallen. In het als doel gekozen gebied, vooral in de havens, konden omvangrijke branden worden waargenomen. Ge vechtsvliegers van het Italiaansche vliegerscorps hebben met veel suc ces de havenwerken van Harwich aangevallen. In denzelfden nacht wierp de vijand in het Duitsche Rijksgebied op verschei dene plaatsen brisant- en brandbommen In twee steden in West-Duitschland ont stond geringe schade aan gehouwen. Strategische doelen werden niet getrof fen. De verliezen onder de burgerbevol king bedragen een doöde en elf gewon den. Twee vijandelijke gevechtsvliegtui gen zijn gisteren door jachtvliegers neergehaald. Een eigen vliegtuig wordt vermist. Naar nog aanvullend gemeld worit, zijn den 20en December drie vijandelijke koopvaardijschepen van in totaal 15.000 b.r.ton aan de Engelsche Oostkust uit de lucht aangevallen. Het geliikte hier van twee in convooi varende schepen tot zinken te brengen. Aangenomen kan worden, dat ook het derde schip verlo ren is gegaan. Het Duitsche weermachts- bericht van Zaterdag Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: In den nacht van 19 op 20 December hebben forrpaties gevechts vliegtuigen met goed succes aanvallen ondernomen op belangrijke militaire doelen in Londen. Ook overdag lieten gevechtsvliegers bommen vallen op Lon den, voorts Werd een wapenfabriek in Chelmsford zwaar getroffen. De lucht verkenning strekte zich over het ge heel© eiland uit tot aan de Shetlands- eilanden. In den nacht van 20 op 21 December deden sterke formaties gevechfsvliegers aanvallen op verscheidene belangrijke militaire doelen in Zuid- en Middon- Engeland, alsmede op de havenwerken en fabrieken van Liverpool. Duizenden brisant- en brandbommen werden hier bij gebruikt. Talrijke groote branden, vele kleine branden en geweldige ont ploffingen werden donr de bemannin gen waargenomen, en bevestigen daar mede de uitwerking van den aanval. De tegenstander deed in den afgelpo- pen nacht een aanval op de Rijkshoofd stad, welke uitsluitend gericht was op niet militaire doelen. Een aantal huizen alsmede de Berlijnsche Dom werden beschadigd. Zes burgers werden gedood, zeventien gewond. Deels bevonden deze personen zich buiten de schuilgelegen- heden. Luchtdoelartillerie schoot twee vijandelijke toestellen neer. HELSINKI. 22 Dec. (Tass). Vól gens het Finsche telegraafagent- schap is het Finsche kabinet giste ren afgetreden. De president van de republiek, Risto Ryti, heeft de leden voorgesteld hun functie tot de vor ming van een nieuwe regeering te blijven uitoefenen. ERGENS IN ITALIË, 22 Dec. (Ste- fani). Het 198ste Italiaansche weer- inachtsbericht luidt als volgt: In het gebied van de Cyrenaica-grens wcderzijdsche artillerie-actie. Een on zer vloot-eenheden heeft gemotoriseer de afdeelingen van den vijand in de na bijheid van de kust gebombardeerd. Een torpedojager heeft een vijandelijk torpedo-vliegtuig neergehaald. Onze vliegerafdeelingen hebben een hevig bombardement op troepenconcentraties en gemechaniseerde middelen uitge voerd. Bovendien hebben zij, hoewel ge hinderd door het slechte weer, den ge- heelen nacht voortdurend de docks en havenwerken van een 'vooruitgescho ven .vijandelijke hasis gebombardeerd en daar branden veroorzaakt. De vijand heeft een' onzer vliegtuigbases in Tripolis gebombardeerd. Aan het Grieksche front is een vijan delijke aanval afgeslagen dank zij het optreden van onze artillerie en door een tegenaanval, die den vijand aan zienlijke verliezen toebracht. In den nacht van 20 on 21 December en giste ren den geheelen dag hebben talrijke formaties bommenwerpers en „picchia- telli" (duikbommenwerpers) troepen, wegen, spoorwegen, batterijen en bases, die voor de operatiés in Albanië van belang zijn. doeltreffend gebombar deerd. Bij verscheidene luchtgevechten zijn elf vijandelijke vliegtuigen van het type Gloster brandend neergehaald. In Oo6t-Afrika de gebruikelijke acti viteit van artillerie aan de Soedanee- scho grens. Een onzer luchtformaties heeft verscheidene malen vijandelijke troepen gebombardeerd in een plaatsje in den Böven-Soedan. In den nacht van 21 op 22 December hebben vijandelijke vliegtuigen eenige bommen op de stad Fiume laten vallen, als gevolg waarvan een particuliere woning getroffen werd en acht perso nen gewond werden. Het Italiaansche weer- machtsbericht van Zaterdag In zijn weermachtsbericht no. 197 maakte het Italiaansche hoofdkwartier Zaterdag het volgende bekende: In de grenszóno van Cyrenaica viel bedrijvigheid op te merken van de ar tillerie. Op 19 December heeft de vijand, behalve de vliegtuigen waarvan het verliep geméld is in het weer machtsbericht no. 196, nog twee andere jachtmachines verloren. Een speciale vermelding verdienen alle formaties in Cyrenaica van het vijfde luchteskader, welke onvermoeid en met de grootste offers hebben deelgenomen aan den strijd tot vernietiging van de gepant serde vijandelijke afdeelingen, terwijl zij tevens een feilen strijd aangingen met de vijandelijke luchtstrijdkrachten. Aan het Grieksche front zijn de aan- valspogingen van den vijand overal af geslagen. Een door ons ondernomen OYérval verschafte ons het bezit van een. belangrijke stelling. De luchtstrijd krachten hebben in rechtstreeksche sa menwerking met de troepen een doel treffende actie ondernomen. Formatie* bommenwerpers „picciatelli" en jacht vliegtuigen hebben troepen-cöncentra- ties, knooppunten van wegen en mili taire werken getroffen in den geheelen sector, waar de vijandelijke actie gaan de is. In de straat van Korfoe zijn twee groote treilers tot zinken gebracht Tij dens verscheidene hevige gevechten zijn twee Gloster-vliegtuigen neerge haald. Een van onze toestellen niet teruggekeerd. Onze vlooteenheden heb ben de vijandelijke stellingen gebom bardeerd langs de Ionische kust, waar bij vooruitgeschoven posten op doeltref fende wijze bestookt werden. In Oost-Afrika was bedrijvigheid van de artillerie. Een van onze luchtforma ties heeft een vijandelijken aanval on dernomen op Aden en van geringe hoogte het vliegveld gebombardeerd. Een andere formatie bombardeerde vij andelijke installaties' in de zóne van Metemma, waarbij grpote branden uit braken. BINNENLAND 's-GRAVENHAGE, 22 December. - Aangezien de bonnen van de thans geldende distributiekaarten langza merhand opraken, zal ter vervan ging van deze kaarten in den loop van de maand Januari worden over gegaan tot uitreiking van nieuwe levensmiddelenkaarten. De juiste data hierVoor zullen ln iedere gemeente afzonderlijk wor den bekendgemaakt. LAREN (N.-H.), 21 Dec. Zaterdag jl. heeft Nederlands' oudste journaliste mej. Henriëtte van der Meij, in haar woning aan het Rozenlaantje, alhier, onder zeer veel bewijzen van belang stelling haar negentigsten verjaardag gevierd. ZWARE BINNENBRAND IN DEN HAAG 's-GRAVENHAGE, 22 Dec. Zondag morgen om ongeveer half acht werd de brandweer gealarmeerd voor een zwa- ren hinnenhrand in het perceel Nobel- straat 22 a/b. De motorspuit was spoe dig ter plaatse en in kor.ten tijd had men met twee stralen het vuur onder de knie. De oorzaak van den brand is vermoedelijk gelegen in het niet goed plaatsen van een haard.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1940 | | pagina 2