EENS MOEST DE BAKKER
Wat in het voorbije jaar
de aandacht vroeg
Üqswjdja
Necrologie
ZELF Z'N GRAAN BUILEN
IETS UIT DEN TIJD
VAN DE
BAKKERS BEENEN
Belangrijke data voor onze stad
F. B U IJ S
Kerstfeest voor de
kinderen
Voorden gewonden
soldaat
Burgerlijke Stand
2e BLAD PAG. 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DINSDAG 31 DECEMBER 1940
Onderstaande regelen worden opgedragen
aan bakker A. Struijvenberg.
Hij leefde omstreeks 1750.
Hij bakte Heiligmakers, Knapkoek, Grove Dirk,
Keezen en Janhagel.
TTj^ R is een tijd geweest en het is die goeie ouwe tijd", waar we
het nu over willen hebben dat een bakker zich de voeten
wiesch met zorg ende groote nauwkeurigheid om vervolgens met deze
schoongewasschen voeten pas-op-de-plaats in zn deegtrog te gaan
makenHet moet een fraai gezicht geweest zijn, die bakker zoo
te zien werken. Op reikhoogte boven z'n hoofd was een boom, waar
hij zich aan vast hield. En in regelmatigen gang gingen de voeten:
links, rechts, links, rechts.
Verbazingwekkend zou het zijn, als we een hedendaagschen bak
ker op die wijze door zijn deegtrog zagen schrijden, broodbakkend in
het zweet zijns aanschijns en zijner onderdanen. Maar zoolang er een
Warenwet bestaat zal men zoo'n lachfilm niet aanschouwen, hetgeen
maar goed is ook, want.- enfin, vult u zelf maar in!
Ofschoon niemand het zal betreuren, dat er geen bakkersbeenen
meer in actie hoeven ie komen bij de schepping van ons dagelijksch
brood, toch zal er nog wel eens iemand z'n gedachten laten zwerven,
een paar eeuwen terugnaar dien tijd, toen we bijvoorbeeld in
onze oude stad nog dat „Leydsche Veerhuishadden met de „Soetery
Elias er vlak naast, beideonder 't nijvere beheer van den gezeten
poorter Abraham Struijvenberg.
T\E1F. Struijvenberg. levend en werkend
omstreeks 1750. woonde in de Lan-
gestraat op nr. R. 28. tegenwoordig staat
dit pand kadastraal vermeld onder nr. 97-
In zijn veerhuis tapte hij linnen kroezen
vol gerstenat voor de verre kooplieden uit
het Hannoversche. uit Polen, uit Westpha-
len en andere streken in zijn soeterij
bakte liii met vaardige handen producten,
die door buitenlandsche klanten mee wer
den genomen op hun thuisreizen, ter stree
ling van de mazen hunner Poolsche, Han
noversche of Westphalensche gelieven en
tot meerdere glorie van de goede oude
vestingstad Amersfoort.
Grove Dirk hakte Struijvenberg. En
knapkoek en Heiligmaker en janhagel
niet de gewone, maar de aloude Amers-
foortsche janhagel, knappend, bros en
pikant.
Later ging de zaak over aan de familie
Posthoorn. Op l Mei 1881 werd zij over
genomen door den heer W. Vonk en een
jaar of acht geleden kwam ze in handen
van diens 'zoon. den heer Vonk Wzn-,
die z'n bakkerij verplaatste naar nr. 87.
maar toch niet scheiden kan van 't oude
pand en daar dus nog steeds die Grove
Dirk. de Heiligmakers en wat dies meer
zij verkoopt.
We hebben dezer dagen dat oude huis
nog eens onder de loupe genomen. Er
hangen glimmende meetscheppen, van ko-
per, er staat op den ouden graanzolder nog
een buil. men vindt cr zwaar-gecon-
strueerde kisten met het merk der 0.1.-
Compagnie er nog op. een korenweeg
schaal en een antiek houtskoolcomfoor. er
hangen nog de zware touwen aan een
groot katrol, waar vroeger de bakker zijn
eigen graan mee iteesch naar z'n zolder
van zware eiken deelen. Er heerscht daar
thans nog iets van de sfeer van vroeger.
Vroeger! Toen stond de bakker iederen
da? voor dag en dauw z'n oven aan te
steken, die nog niet met heet water, met
elektriciteit of zelfs maar met kolen,
maar eenvoudig met hout werd ge
stookt. Tokn stond hij van tijd tot tijd
aan het wiel van den huil te draaien,
omdat er geen geperfectionneerde meel
fabrieken bestonden, zooals we die
tegenwoordig kennen en omdat hij z'n
grove meel toch moest splitsen in bloem,
gries, grint en zemelen...<t'
Struijvenberg deed
het zelf
BAKKER Struijvenberg. die omstreeks
1750 den schept er zwaaide in soetery
„Elias". bakte volgens de gewoonten
van zijn tijd. Hij verzorgde dus zijn eigen
'meelsoorten. En hij had daar z'n han-
o'-n vol aan. Aan een achturigen werk-
d ig zou hij niet genoeg gehad hebben.
Wat hij zelf kón doen, deed hij ook
r<Tf..., dus werd zijn graan, dat hij
*.in den boer kocht, eerst eigenhandig
g reinigd, door het „over de harp te
1 :len". De harp. een soort zeef-mecha-
v -me, stond vlak hij de hand op zijn
g"mnzolder. Wanneer hij z'n rogge en
t we er ruw mee gezuiverd had, ging
h t naar den molenaar.
Die molenaar van vroeger leverde heel
a der graan, dan de bakkers van tegen-
•t ordig voor lief zouden nemen. De
a orbeeldig uitgeruste fabrieken van
thans kunnen bloem en meel in aller
lei soorten leveren, maar de molenaars
uit de achttiende eeuw zorgden slechts
voor ruw gemalen grondstoffen. Het
móest zelfs, zooals we al zeiden, door
den bakker eigenhandig gebuild wor
den. Vandaar, dat de hakkers uit dien
tijd een scherpen kijk oo graansoorten
hadden, die tegenwoordig eemist kan
worden. Men krijgt thans immers z'n
zomer- en wfirttertarwe. z'n „patent" en
z'n „Amerikaansch" etc. kant en klaar
thuis bezorgd.
Dus had die Struiivcnbcrg het twee hon
derd jaar geleden merkwaardig druk met
tal van karweitjes, waar men tegenwoor
dig geen omkijken meer naar heeft. In
October of November, na den oogst, sloeg
hij z'n graan op. Minstens eenmaal per
week moest hii het dan omzetten om
broeien te voorkomen. Rovendien liep hii
op die manier minder kans. dat cr zich
ongedierte in z'n voorraad nestelde en dal
was ook van belang. Want Jict is niet pret
tig om na verloop van tüd te moeten con-
statceren. dat kleine parasieten al het
bloem uit den graankorrel Rebben gevre
ten Die angst voor ongedierte trouwens
is er nog steeds. Alleen hoeft de bakker
er zich niet meer zoo ongerust over te
maken, want thans is het gevaar ver
plaatst naar de groote silo's, waar het
graan is opgeslagen voor het naar de mo
lens gaat. Men bevecht daar den parasiet
door het graan regelmatig met Jacobslad-
ders of andere, nieuwere instrumenten,
naar de bovenste verdieping te transpor
teer en, vanwaar het dan langzaam terug
glijdt naar den bezonen grond
De „builman'' was een
raddraaier
TV/T- AAR toen het pand aan de Lange-
straat 97 nog B 28 tot nummer had,
bestond er voorloopig nog geen silo.
Wèl een ouderwetsche molen, die het
graan fijn maalde voor de koekjes en
grof voor het brood. Bakker Struijven
berg moest het daarna zelf maar builen,
zooals we al zeiden.
Dit was een uitermate tijdroovend, in
spannend en vervelend werkje. De bak
ker van thans mag blij zijn, dat het nu
machinaal gebeurt. In vroeger eeuwen
moest hij of de „builman", ais die er
was vaak van 's morgens vijf tot
's avonds negen aan het groote rad van
het houten gevaarte draaien. Had je een
drukke bakkerij, dan moest'het eens in
de week gebeuren. En menig „vrij" uur
werd daar aan opgeofferd. Nu doen de
machines het en goed ook. We zijn
er om beroemd tot ver over de grenzen
en in normale tijden werken er om die
reden heel wat Hollandsche molens voor
buitenlandsche afnemers.
Maar in het jaar 1750 waren we zoo
ver nog niet. De bakker moest ook zelf,
na het builen, zijn meel sorteeren en in
zakken gereed zetten.
En wat ging hij dan
bakken...?
Ongeveer twee eeuwen geleden, dus
nog vóór Napoleon, hadden onze bak
kerijen een uitgesproken Hollandsch
karakter. Aan „patisserie" werd nog
slechts weinig of niets gedaan en de
..pain de luxe-manie" bestond nog heele-
maal niet. De Hollandsche bakkerij, ook
de koekbakkerij, was eenvoudig, gezond,
voedzaam. Zij was: Hollandsch. Tot in
alle vezelen.
Onze koeksoorten hebben ons land. en
niet in de laatste plaats Amersfoort, tot
in den vreemde bekendheid zegeven. Een
aardig voorbeeld daarvan is ditToen in
het jaar 1914 een Amersfoortsche bakker
zich vervoegde aan het Nederlandsche ge
zantschap in Londen en de vraag stelde,
wat hij moest doen. nu cr onmiddellijke
oorlogsdreiging boven Europa hing, viel
iemand plotseling in de rede met deze
woorden: „Bent u een Amersfoortsche
bakkerDan moet u zoo gauw moge-
Hik een boot zien te krügen. want het bak
ken van Amersfoortsche Keesjes zal wel
dra heel wat veiliger zijn dan het berei
den van echte Engelsche cake
Die bakker was de heer J. Vonk en
degeen. die hem in de rede viel was...
enfin, dat doet er niet toe... hoofdzaak
is. dat de anecdote historisch is.
Het oude gebak
LJEHALVE Keesjes, worden er van
oudsher „Heiligmakers", Grove Dir
ken, Amersfoortsche janhagel en knap
koek in onze stad gebakken. Vroeger ge
beurde dit in verschillende plaatsen van
ons land, doch den laatsten tijd is eigen
lijk alleen de Kcistad die goede tradi
tie trouw gebleven.
Aan al die producten is een geschie
denis verbonden en het is jammer, dat
men die historie niet meer zoo haarfijn
kent. Maar verschillende bijzonder
heden zijn nog na te vertellen en we
zullen ons er even in verdiepen.
De Heiligmaker bad in vervlogen tij
den een iets minder verheven naam.
heette toen namelijk: huwelijksmaker.
Wie een verbintenis pleegde en
zich toch een uitbundig feest liet welge
vallen. moest toestaan, dat men hem en
zijn bruid zoo'n huwelijksmaker on de
mouw spelddeliet zou interessant
zijn, na te gaan of de spreekwijze
„iemand iets op de mouw spelden" met
deze ceremonie iets uitstaande, had. In'
ieder geval lijkt het wel aannemelijk,
cat de ceremonie, met den „huwelijks-
maker" oorspronkelijk een symbolische
gelukwensch beteekende. want waarom
zou anders de naam gewijzigd zijn in:
Heiligmaker?
3 Jan. De heer H. T.. A_ Wenslen 1113 \fei Evacuatie van <-in imarc.
Jan. De heer H. L. A. Weusten
aanvaardt, zijn ambt als direc
teur van het Rijks Opvoedings
gesticht.
9 Jan. Herdenking van het 126- 11
jarig bestaan der regimenten
•Infanterie.
11 Jan. Het 15-jarig bestaan der 25
Christ. Jeugdvereeniging „Im-
manuël" herdacht.
13 Jan. De Arbeiders Muziekver-
eeniging „H. J. Hegeraat" her
denkt haar 20-jarig bestaan. 2
28 Jan. Herdenking 45-jarig bestaan
van de R.K. Werkliedenvereeni-
ging „St. Jozef". 16
30 Jan. De Gemeenteraad aanvaardt
een voorstel van B. en'W. tot 17-
wijziging van het uitbreidings
plan Heiligenb.weg. Het rapport 21
van de Commissie van onder
zoek van de klachten over de
werkwijze van Maatsch. Hulp- 7
betoon besproken.
Een voorstel van B. en W. tot
verhooging van het crediet
voor den bouw van het politie
bureau wordt aangenomen.
1 Febr. De firma Hehenkamp en
Co. herdenkt haar 40-jarig be
staan.
3 Febr. Het tweede lustrum van
de speeltuinvereeniging Het
Leusderkwartier herdacht,- -30
26 Febr.. Huldiging ven het bestuur
der Amersf. IJsvereeniging
door de leden.
28 Febr. Afscheid van den heer H.
Fremouw als lid van den Ge
meenteraad.
In geheime zittng wordt een
voorstel van B. en W. behandeld
om den heer Haars een toelage
te geven van 1200.voor zijn 9.
werkzaamheden voor de distri-
butie.
29 Febr. Het Sterhuis in de Korte
Beekstraat, geopend.
8 Maart. De heer G. van Uitert als
lid van den Gemeenteraad ge
ïnstalleerd.
Het crediet voor den bóuw van
het politie bureau wordt met 1
5000.verhoogd en gebracht
op 187.000.—. 5
11 Maart. Herdenking van het 15-
jarig bestaan der Amersf. Dam-
vereeniging. 16
16 Maart. Het 35-jarig bestaan van
H.V.C. herdacht.
26 Maart Het laatst gebouwd pavil- '29
joen der stichting „Zon eri
Schild", in gebruik genomen.
29 Maart. Het 20-jarig bestaan her
dacht van de Christ, voetbalclub
C.J.V.V.
2 April. De firma B. Ruitenberg
herdenkt haar 45-jarig bestaan.
13 April. Herdenking van het. '20-
jarig bestaan van de afdeeiing
Amersfoort van den Alg. Ned.
Bouwvakarbeidersbond.
15 April. Zilveren jubileum van de
afdeeiing Amersfoort van den 0
Ned. Aannemers- en Patroons
bond.
26 April. Het eerste lustrum van
het Stichtsch Montessori Ly
ceum herdacht.
1 Mei. Het 35-jarig bestaan van de
Amersf. Industrie- en Huishoud
school herdacht.
6 Mei. De R.K. Kiesvereeniging 18
„Recht en Orde" herdenkt haar
60-jarig bestaan.
7 Mei. De Gemeenteraad besluit 20
tot reorganisatie van het open
baar lager onderwijs tengevolge
waarvan de scholen Coninck-
straat en Zonnebloemstraat 28
worden opgeheven.
13 Mei. Evacuatie van de Amers
foortsche bevolking naar ver
schillende plaatsen in Noord-
Holland.
Juni. De eerste verkeerslichten
in .onze 6tad op de Varkens-
markt geplaatst.
Juni. In de Raadsvergadering
herdenkt de Burgemeester hen
die voor het Vaderland het le
ven lieten en brengt hij dank
voor de geslaagde evacuatie.
Juli. Het 12%-jarig bestaan der
Amersfoortsche Radio-Centrale
herdacht.
Juli. Herdenking van het 25-jarig
bestaan der Erdalfabriek.
—20 Juli. De Avond-Vierdaagsche
gehouden.
Juli. Zwemwedstrijden in Pesie's
bad ter gelegenheid van het 30-
jarig bestaan der A.Z. en P.C.
Aug. Bij beschikking van den
Secretaris Generaal van Bin-
nenl. Zaken wordt Amersfoort
uitgebreid met gedeelten van
Soest en Hoogland.
Aug. H.V.C. ontvangt den beker
uitgeloofd voor liet kampioen
schap van Amersfoort.
A.Z. en P.C. 2 wordt kampioen
in de Kringcompetitie Afd. A.
Heeren. r
Aug. Op voorstel van B. en W.
wordt besloten aan het Wit-Gele
Kruis subsidie te verleenen in
verband met de oprichting van
een consultatiebureau voor zui
gelingen.
Een crediet van 100.000 wordt
toegestaan om de slachtoffers
van den oorlog zoo spoedig mo
gelijk te helpen.
Aug. Het vierde lustrum der
voetbalvereeniging Wit Rood
herdacht.
Aug. De Gemeenteraad neemt
een voorstel van B. en W. aan
om Amersfoort niet in de 4e
klasse voor de personeele be
lasting te plaatsen.
Oct. De A. F. C. Quick bestaat 50
jaar.
Oct. De heer B. H. Kuiper her
denkt, het 40-jarig bestaan van
zijn zaak „De Rooster".
Oct. Het 10-jarig bestaan van het
politie muziekgezelschap „De
Harmonie" herdacht
Oct. De Gemeenteraad staat cre-
dieten toe voor de werkverrui
ming.
Besloten wordt den gasprijs te
verhoogen.
Op voorstel van B. en W. wordt
de functie van adjunct-directeur
bij de Bedrijven ingesteld.
Nov. De Gemeenterekening voor
den dienst 1939 aan den Ge
meenteraad aangeboden met
een batig saldo van 10:590:80.
Dec. De Gemeenteraad verwerpt
een voorstel van B. en W. tot
uitbreiding der gemeente politie
met 3 inspecteurs en 24 agen
ten.
Een voorstel totvaststelling
van verordeningen betreffende
kinderbijslag wordt aangeno
men.
Dec. De gemeente begrooting voor
den dienst 1941 aangeboden met
een tekort van 170.000.
Dec. Aan den Burgemeester Mr.
J. C. graaf van Randwijck,
wordt met ingang van 1 Jan.
1941 eervol ontslag verleend.
Dec. De heer C. Ruitenberg be
dankt als raadslid.
GAS- EN WATERLEIDING, ELECTRA, SANITAIR, LOOD- EN ZINKWERK,
p. f. UTR.WEG <3 TEL. 6484 L. BERGSTRAAT 24.
Hoe men aan den naam „Grove Dirk"
is gekomen, weten we niet. Wellicht
staat het in verband met het lang niet
verfijnde uiterlijk van dit gebak, mis
schien ook droeg een op reclame be
luste bakker dezen naam onder zijn
stadge'iooten en schonk' hij dezelfde
titulatuur aan het door hem in den han
del gebrachte baksel. Bekend is thans
nog, dat de grove Dirken een tijdlang
de taak van den lijvigen Heiligmaker
het oppervlak was 20 bij 30 centi
meter! heeft overgenomen. Bruid en
oruigom lieten zich toen ieder een
zwaar op den maag liggenden. maar
smakelijken Grove Dirk met gekleurde
linten op de mouw spelden.
Een bakker in de politiek
/I E Keesjes, die voor het eerst ter we-
- reld kwamen in Amersfoort, droegen
ten tijde hunner geboorte den minder def-
tigen naam van: Keezen.
Een politiek bedrijvende bakker stond
aan hun wieg.
Een bakker, die behalve aan politiek aan
reclame deed.
Ten tijde der Prins- en Staatsgezinden,
toen de partijman .Keezen" opgeld deed
doopte hii zijn baksel. De historie vermeld
niet of het de anti-Keezen waren, die tot
zijn beste afnemers behoordenteneinde
de Keezen te verslinden.
De Janhagel die men in tal van soor
ten kent, heeft in Amersfoort een
eigenaardig model, langgerekt en dik,
en verraadt misschien iets omtrent de
gulzigheid van ons, Amersfoorters. die
niet met zoo'n klein ianhageltjc genoe
gen wilden nemen Maar misschien
is dit een indiscreet onderwerp zoodat
we op de problemen van Janhagel (Ha-
gelsche Jan. zegt men in Katwijk) niet
al te diep zullen ingaan. Voor het overi
ge: ónze „Hagelsche Jannen" doen. wan
neer men ze met oordeel des ónder
scheids tot zich neemt. Alle problemen
in het niet verzinken
Z""1 ROVE Dirk Janhagel Keezen
HeiligmakerKnapkoek van haar valt
ook niets dan goeds te zeggen, want Zij
Is ZéérKnap) 't zün bakkersproducten,
die voor den geboren Amersf oorter tot een
begrip ziin geworden.
Zij werden, enkele of mischien wel vele
eeuwen geleden, geboren in het brein van
een bakker, die een vakman was en een
groot fijnproever, een kunstenaar van het
deeg en een heerscher over den oven. Een
man, die tusschen zijn antieke, van Hol
landsche helderheid glinsterende koperen
weegschalen, vijzels cn meetscheppen, tus
schen ziin houten speculaasprenten en zijn
ongemakkelijker1 ouderwetschen stookoven
leefde en streefde voor een goed doel. een
doel, dat ons Hollanders de eeuwen door
na aan het hart heelt gelegen en dat ons
na aan het hart zal blijven liggen: Het
dagelijksch Brood cn de vakkundige
streeling van liet gehemelte.
En aan dezen bakker, dezen grootmees
ter van het deeg alsmede aan al ziin naza
ten en al ziin vakgenootcn worden voor
gaande regelen opgedragen.
In dank en waardeering!
Telefoonaansluitingen
De volgende adressen werden telefo
nisch aangesloten:
5490 Cantine Cavalerie-kazerne.
Amersfoort.
6470 Mr. Th. A. Fruin, Jac. Catslaan
32.
4539 N.y. Expeditie van Doorn, Auto-'
sneldiensten door Nederland en Inter
nationaal Vervoer, afd. Expeditie, Zuid
singel 66-
FRUIT- EN GROENT EN'VEILING
AMERSFOORT. 30 Dec. St. Remi IS,
winterjan .1617, rapen 40, roodekool 40—
70, gelekool 4052, kroten 52. wortels 50.
uien 65, drielingen 2030 spruiten 15. boe
renkool 3—5. prei 11—12. seldery 22—23.
peterselie 24, andijvie 1520 per kg., witlof
25—27.
GRAND THéaTRE. Van Dinsdag 31 Dec.
t.nj. Donderdag 2 Jan. vertooning van de
film „Wintersport en Minnebrieven".
Aanvangstijden Maandag, Dinsdag,
Woensdag en Donderdagavond 8 uur.
Vrijdag 6.30 (doorloopend), 8 uur laatste
voorstelling. Zaterdag 6 uur en 8.15
(doorloopend). Zon- en feestdagen 1.45,
4, 6.15 en 8.30 (doorloopend). Matinee
Woensdag- en Zaterdagmiddag 2.30 uur.
Vrijdag, Dinsdag, Donderdag familie-
matinee. 2.30 uur.
Dinsdag en Donderdag matinée om 2.30
uur met vertooning van „Twee kwajon
gens en hun uitvinding."
CITY THEATER. Van Dinsdag 31 Dec.
t.m. Donderdag 2 Jan. vertooning van de
film „Cupido in de benzine".
Maandag, Dinsdag, Woensdag, Donder
dag en Vrijdagavond 7.30 (doorloopend).
Aanvang hoofdfilm S uur. Daarna weer
voorprogramma.
Zaterdag 6 en 8.15 (doorloopend). Zon
en feestdagen 1.45, 4, 6.15 en 8.30 (door
loopend). Matinee Woensdag- en Zater
dagmiddag 2.30 uur.
Vrifdag, Maandag, Dinsdag en Donder
dag familiematinée om 2.30 uur.
REMBRAND THEATER. Vertooning van
de film „De amateur-jockey".
Alléén Woensdag matinée.
STERHUIS. Korte BeeKstraat 4. Voor ahe
meisjes geopend op Dinsdag- en Donder
dagmiddag van 2.30 tot 5.30 uur n.m. Op
andere dagen des avonds.
R.K. OPENBARE LEESZAAL. Wijers-
straat 2
OPENBARE LEESZAAL MET JEUGDLEES
ZAAL, Muurhuizen 9.
DE VALK. 4 Jan.. Nieuwjaarsfeest van
Z.U.T. 7.30 uur n.m.
THEOS. VEREENTGING. 8 Jan. Kinder
middag van de Ver. v. Huisvrouwen. 2
uur.
MONOPOLE. 11 Jan. Dr. ir. J. H. Plan-
tenga over „Vlaanderen's beeldende
kunst". 3 uur.
DE VALK. l'ö Jan. Algemeene ledenver-
Z.U.T. 7.30 uur n.m.
Georganiseerd door N.S.V.O.
en Nationalen Jeugd
storm
Op Vrijdag 27 December werd door de
N.S.V.O. in vereeniging met de Nationale
Jeugdstorm in het Kringhuis der N.S.B.
èen Kerstfeest georganiseerd voor kinde
ren.
Toen om 1.30 uur de bijeenkomst door
de leidster der N.S.V.O. geopénd werd,
was er in de groote zaal geen plaatsje
onbezet. De leidster heette, alle aanwezi
gen hartelijk welkom en sprak haar vol
doening erover uit, dat zoovelen waren
opgekomen om gezamenlijk het Kerst
feest te vieren.
Een der Stormsters nam de leiding
over en zórgde voor een vlot verloop van
het programma. Kerstliederen werden
uit voilé borst gezongen terwijl ook
eenige Kerstverhalen werden .verteld,
welke een zeer aandachtig gehoor von
den.
Vanzelfsprekend ontbrak ook de trac-
tatie niet. Mogen de ouderen zoo iets op
prijs stellen, de kinderen zijn niet min
der gevoelig voor een snoeperijtje, het
geen wel bleek uit de graagte waarmede
alles verorberd werd.
Door de goede zorgen van eenige oude
ren was de zaal smaakvol met dennen
groen versierd, terwijl de Kerstboom niet
ontbrak. Veel te vroeg voor de kinderen
brak het uur van scheiden aan; allen
kregen een kalender en een zakje
„snoep" mede naar huis.
De verheugde gezichtjes der kinderen
waren dank genoeg voor hen, die hun
best hebben gedaan om dezen goed ge
slaagden middag aan de kinderen te
bezorgen.
Het Comité voor den gewonden soldaat
meldt ons:
T~)E vorige week werd in het Militair
'■'—'.Hospitaal het Kerstfeest gevierd.
Maandagavond waren allen aanwezig,
want er was op Zondag geen verlof ver
leend. De vereen.iging van Jong-Her
vormden (en drie dames) had onder lei
ding van ds. D. een proguamma samen
gesteld van: strijkorkest, declamatie,
viool en piano, solozang, koor benevens
een Kerstrede en een Kerstverhaal van
ds. D.
Terwijl een mooie Kerstboom zijn licht
in.de eenvoudig versierde zaal verspreid
de, luisterde men aandachtig naar mu
ziek en voordracht. Het Kerstverhaal:
„De moed van Kuno, den zoon van Si-
ward" werd met groote aandacht ge
volgd.
Mevr. H, droeg aan het slot een door
haarzelf gemaakt (op den soldaat toe
passelijk) gedicht voo:\
Het feest eindigde met het door allen
gezongen Kerstlied: „Ecre zij God". De
Jong-Hervormden kunnen met vreugde
terug zien op deze Kerstviering, want op
alle aanwezigen heeft dit Kerstfeest een
diepen indruk gemaakt.
Allerlei gaven en giften werden ont
vangen:
A. H. KI. Eindhoven 18 pakketten op
naam, V. Scli. 100 flesschen limonade,
mevr. de M. 56 doosjes sigaretten. 56 pak
jes borstplaat, mevr. v. d. B. 4 kruidkoe
ken, mevr. v. R.'\ 4 doosjes cigaretten,
kolonel L. een kist met sinaasappelen en
mooie boeken, mevr. St. een krentebrood,,
de heer C. 18 mooie hoeken, dc Huis
houdschool 60 stuks mince-pie.
N- N. f 1, Douair. B.-St. 10, mevr.
G.-T. 2.50, dames S. en C. de Vr. f 4,
W. en J. v. D. ƒ1, J. W. v. d. Br. f 1.
W. T. E. 7 (opbrengst verhuurde bak
fietsen), mevr. v. I-I. f2.50, A. N. f350.
personeel Amst Bank f6. Zusters Diaco
nessen f4, mevr. K.-Bl. v. L. f2.50. BI. v.
O. A. 1. P. J. D. f2.50.
De patiënten die met de heide Kerst
dagen in het. Hospitaal moesten achter
blijven zijn niet vergeten, want vruchten
en versnaperingen werden hun toegezon
den, terwijl op eersten Kerstdag onder
de lichtjes van den kerstboom hun een
treffende Kerstboodschap werd vooreele-
zen door een van de leden van de Jong-
Hervormden.
3 Jan. Moeder Philomena, algemeen
overste van de congregatie der Zus
ters van O. L. Vrouw.
6 Jan. Mevrouw de wed. E. F. Tjallin-
giiBusé.
7 Jan. Ds. R. Torenbeek, emer. predi
kant, lid van de Commissie van
Toezicht op het middelb. onderwijs.
8 Jan. Lau Ezerman, tooneelspeler.
10' Jan. M. E. W. Wijnand Wolff, se
cretaris van de Ned. Kamer van
Koophandel te Londen.
25 Jan. H. G. Arentzen, oud-stations
chef.
30 Jan. J. J. van Beek, oud-lid van
Maatsch. Hulpbetoon en oud-be
stuurslid der Remonstrantsche kerk.
21 Febr. Jan Woudenberg, oud-fa-
briekschef der N.V. Stoomoliesla-
gerü van J. van Vollenhoven.
25 Febr. Mr. D. P. Hamers, vice-voor-
zitter van den Voogdijraad in het
arrondissement Utrecht; president
van het Liefdewerk Voogdij en Kin
derbescherming; Curator van het
Gymnasium.
6 Maart. J. de Gooyer, koopman.
10 Maart. Mevrouw H. H. Noorman
Diderichs.
24 Maart. T. v. d. Berg, leider van het
bijkantoor Veenendaal der N.V. Ex
peditie van Doorn.
3 April. M. Flik, magazijnportier der
N.V. Mij, voor Wasbewerking Er
dalfabriek.
19 April H. Gerritsen, lid der firma
H. Gerritsen en Zoon.
5 Mei. J. W. C. Jansen, kameraar van
het Heemraadschap de Rivier de
Eem, beken en aankleve van dien.
10 Mei. J. Jonker, vaandrig der infan
terie.
Hans Westendorp, sergeant Genees
kundige Dienst.
11 Mei. J. A. Schouten, apotheker, re
serve kapiteij der infanterie.
13 Mei. J. Cameriing Helmolt, ré
serve officier van gezondheid.
14 Mei. Mevrouw D. C. Mollinger
Hooyer, schrijfster bekend onder,
het pseudonietn Ellen.
20 Mei. W. A. Croockewit, oud-conser
vator van het museum Fléhite.
21 Mei. A. Ploeg, filiaal-chef drukkerij
der firma G. J. van Amerongeii en
Cö:
28 Mei. J. C. H. E. Nieberding, kape
laan der parochie O. L. Vrouw He
melvaart, geestelijk adviseur van
de R.K. Werkliedenvereeniging.
29 Mei. H. J. de Kempenaer, oud-lid
van den gemeenteraad, oud-pen
ningmeester der Tuinbouwvereeni-
ging Amersfoort.
1 Juni; T. J. Verwei:, directeur der
N.V. de Moor, oud-lid der Kamer
van. Koophandel en oud-commissa
ris der R.K. Spaarbank.
6 Juni. E. van Vollenhoven, oud-direc
teur der N.V. S.topmolieslagerij v.h.
J. van Vollenhoven.
14 Juni. R. van Huyssteden,tadjudant-
onderoff. le reg. huzaren.
20 Juni- W. A. v. d. Bovenkamp, apo
theker, oud-voorzitter der Amersf.
Ziekenfondsen, oud-voorzitter der
Gezondheidscommissie te Amers
foort.
28 Juni. L. W. Groeneveldt, oud-inten
dant van het particulier paleis en
domein te Soestdijk.
15 Juli. B. Boersma, 'oud-stadsomroe
per.
27 Juli. Mevrouw de wed. S. M. Ram-
seliaarDe Munk.
30 Juli. G. van Dijkhuizen.
I Aug. A. Bordes, gep. hoofdwerk
tuigkundige Ned. Spoorwegen.
14 Oct. F. F. Spiekermann.
23 Oct. D. Tommei, oud-concierge-ama-
nuensis van het Gymnasium.
24 Oct. Mej. A. Vlietstra, leidster
„Kinderzorg".
5 Nov. J. A. Rant, oud-lid van den ge-
meenteraad.
II Nov. W. J. H. Boon, kring-admini
strateur van den^ Kring Eemland
der N.S.B.
29 Nov. J. Setteur.
5 Dec. P. D. de Backere.
9 Dec. G. M. v. d. Molen.
16 Dec. C. J. Hess, oud-brouwmeester
der Phoenix Brouwerij.
17 Dec. M. Vernooys.
27 Dec. W. de Jong, aannemer.
27 Dec. Jhr. A. W. den Beer Poortu-
gael. voorzitter van den Amersf.
Kunstkring en van het museum
Fléhite.
31 Dec. E. R. van de Kamp.
Geboren: Reinolda Theresia, d. van Rei-
nier Peeman en Bernardina Hendrika Johan
na Véger Wilhelmus, z. van Wilhelmus Slee
king en Jannetje de Winter.
Geboren: Adriana. d. van Albertus Corneli»
van Santen en Jannetje Meerveld.
Gehuwd: Adrianus Theodorus de Kort en
Johanna Aaltje. Hop; Passchier Willem
Stouthamer en Wilhelmina Mijntje Hiltjé
Dijk; Adrianus Bastiaan van der Klein en
Antje Krol.
Overleden: Güsbertha van den Berg, oud
36 jaar, echtgènoote van Marinus Jansen;
Berend Uiterwjjk, oud 41 jaar. ongehuwd;
Dirk ter Horst, oud 58 jaar, ongehuwd; Jan
van Leuveren, oud 81 jaar, weduwnaar van
Aaltje Dasselaar.
Overleden: Marjjtje Geertruida Veenen
daal. oud 55 jaar, ongehuwde: Alagonda
Geetruida Diephuis, oud 85 jaar. weduwe
van Lambert Wicher Ebbinge: Maria Agnes
Oosterwjjk, oud 70 jaar, echtgenoote van
Jaco'ous van Munster.
VERKOOPINQEN
Baarn
Hotel „De la Promenade". 2 Janu
ari 2 uur Verkooping van winkel
woonhuis, Laanstraat 106.