De V.S. steeds nader bij de
deelneming aan den oorlog
De onrust in Argentinië
w
Nye waarschuwt
Arrestatie van
vliegers
Maisky vraagt pantserwagen
Fransch protest te
Londen
Alle uitvalspoging(|
afgeslagen
lm
Ir c
Geen overgave va|
Fr. Somaliland
FEUILLETON
PAGINA 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1
INA
NEW YORK, 25 Sept. (D.N.B.). De Ver. Staten komen nader bij de deel
neming aan den oorlog, aldus de New York Daily News in verband met den
wensch van Roosevelt naar wijziging van de neutraliteitswet in dier voege, dat
Amerikaansche schepen bewapend kunnen worden. Daaruit zullen schietpar
tijen ontslaan, aldus het blad en Roosevelt zelf heeft verklaard, dat schieten
oorlog beteekent. De recente rede van den minister van marine. Knox, naar
aanleiding van het van stapel loopen van het slagschip Massachussets, is in dit
opzicht nog duidelijker. Knox heeft al maanden lang steeds het eerst gezegd,
wat Roosevelt korten tijd later wilde zeggen. Knox spreekt in overeenstemming
met Roosevelt, want, wanneer dit niet het geval is. zou hij geen twee minuten
meer de minister van marine van Roosevelt zijn. Roosevelt drijft het Ameri
kaansche volk in den oorlog, ofschoon 80% van de Amerikaansche bevolking
geen oorlogsverwikkeling wil. Ren partij oorlogsophitsers gesteund door Brit*
eche oorlogshoofdmannen, drijft het Amerikaansche volk den oorlog in. Bij de
ze oorlogsopruiers heeft zich thans ook de Sovjet-ambassadeur te Londen,
Maisky, gevoegd.
Tenslotte geeft het blad de meening te kennen, dat wanneer het de Ame-
rikaansch oorlogspartij mocht, gelukken de Ver. Staten den oorlog in te lavee-
ren. dit niet slechts het Amerikaansche volk. maar ook de oorlogspartij zelf
eens zal berouwen.
Senator Ney heeft in een rede
nogmaals gewaarschuwd voor een
deelnemen van Amerika aan den
oorlog en verklaarde, dat door aan
den oorlog deel te nemen, de Ver
eenigde Stoten zoo gei6oleerd zou
den zijn als nooit tevoren. Na het
einde van den oorlog zou men dan
kunnen constateeren. zoo meende
de senator, 'dat Engeland de Ame
rikaansche tonnage aan vrachtsche
pen bezit ep verder de zeewegen
controleert, terwijl de Vereenigde
Staten hun handel verloren zouden
hebben en over geen 6cheepsruimte
meer zouden kunnen beschikken
om nieuwe handelsbetrekkingen,
aan te knoopen.
Roosevelt heeft, naar Nye verklaarde,
nooit een poging om tot vrede te komen,
ondernomen. Hij is integendeel huiten-
gewoon teleurgesteld geweest, dat de
door hem verheide incidenten zijn uit
gebleven cn dat het incident, toen het
eindelijk kwam, van weinig invloed is
geweest op de stemming onder het Ame
rikaansche volk.
De Amerikaansche vlootvoogd, admi
raal Stark, heeft, naar Associated Press
uit Washington meldt, in een geheime
zitting van de subcommissie voor de
begrooting van het Huis von Afgevaar
digden een snelle goedkeuring van het
door Roosevelt verlangde hedrag van
zes milliard dollar voor de hulp aan
Engeland bepleit.
Volgens een lid van deze commissie
wiens naam niet genoemd wordt, heeft
Stark zijn houding gemotiveerd door te
wijzen op den huidigen toestand op den
Atlantischen Oceaan en de hooge
scheepsverliezen, welke aantoonen, dat
het bevel tot schieten aan de Ameri
kaansche vloot alleen niet voldoende zal
zijn om de zeewegen naar Engeland
open te houden. Teneinde het verlies
aan koopvaardijschepen, korvetten, tor
pedojagers en andere duikbootjagers te
rompenseeren en de Engelschen te hel
pen het duikhootgevaar te overwinnen,
zijn nog groofere uitgaven dan tot dus
ver noodzakelijk.
De nieuwe liichtbases in
Uruguay
Van zeer goed ingelichte zijde wordt
vernomen, dat de drie sterke luchtbases,
welke in Uruguay met gelden der Ver.
Staten krachtens de leen- en pachtwet
worden aangelegd en ingericht, door al
le Amerikaansche staten zouden kun
nen worden gebruikt in geval het Ame
rikaansche continent van huiten af be
dreigd wordt. Voorts zal de regeerinc
van Uruguay de steunpunten ook ter
beschikking stellen van de Amerikaan
sche landen, die ter verdediging van
hun rechten oorlog zouden moeten voe
ren tegen staten buiten het Westelijke
halfrond uit. Dit. zoo zegt men. zou ge
schieden ter uitvoering van de overeen,
komsten, welke zijn aangegaan op de
pan-Amerikaansche conferenties in het
belang van de onschendbaarheid van
het Westelijke halfrond.
De democratische senator McKel-
lar heeft een motie ingediend tot in
trekking van de neutraliteitswet. Hij
verklaarde, dat deze wet in lijn
rechte tegenstelling tot de Ameri- t
kaansche politiek staat. De wet be
staat, maar de regeering schenkt er
zoo goed al£ geen aandacht aan.
Daarom moet de wet worden inge
trokken.
Lk A CC A HAVIKyi
MA9O-A. Tel. 4523
VICHY. 25 Sept. (D.N.B.). De Fran-
sehe regeering heeft te Loriden een pro
test ingediend wegens het tot zinken
brengen van het Fransche s.s. Monse-
let. In de protestnota wordt erop gewe
zen dat
1. De Monselet onder Fransche vlag
voer en dat zij een lading phosfaat aan
boord had, bestemd voor een Fransche
haven. Derhalve kan er geen sprake
zijn van een goederentransport dat ge
lijk gesteld kan worden met oorlogscon
trabande.
2. De Britsche aanval geschied is in
de Fransche territoriale wateren, het
geen met alle begrippen van het inter
nationale recht- in strijd is.
De conferentie te Moskou
De Deutsche Diplomatisch Politische
Korrespondcnz houdt zich bezig met. de
ware doeleinden die Engeland nastreef-t
met de conferentie te Moskou. Het gaat
er niet om, zooaïs- men voorgeeft, den
bes'en weg te vinden voor een hulp aan
de Sovjets, neen, men wil den geest van
verzet van de Sovjet-nalie aanwakke
ren, om het laatste uit het volk Ie ha
len. Engeland wil, dat ook de veldtocht
der Sovjet-Unie tobden laat6tcn bolsje
wist gevoerd wordt. De andere zijde van,
het vraagstuk is. dat men het bolsje**-
wisme als ideologie en vorm van maat
schappij wil bevorderen. Daartoe pro
beert men de toestanden in het Sovjet-
paradijs zoo voor te stellen, als btstaat
er daar geen kerkvervolging en godloo-
zenbeweging. Waren het niet de oude
zonden van Albiop, dat eeuwenlang zijn
wereldheerschappij heeft opgebouwd op
de tweedracht der Europeesche landen,
dan zou alleen de gemeenheid waarme
de de Britsche politiek thans overal
voorrang verleent aan het bolsjewisme
voldoende zijn, om Engeland het. recht
te ontzeggen deel te nemen aan de vor
ming der Europeesche aangelegenhe
den.
Verklaring van senator Nye
BOSTON 26 Sept. (D.N.B.). De re-
publikeinsche senator Nve 'heeft ver
klaard, dat de Ver. Staten sterker door
een economische ineenstorting dan door
een buitcnlandschen vijand bedreigd
worden. Het Amerikaansche bewape
ningsprogram is slecht en wordt geken
merkt door ongehoorde winsten en ver
spilling. Nye acht een oorlogsverklaring
van de Ver. Staten onmogelijk en gaf als
zijn meening te kennen, dat 'het Congres
zich tegen een opheffing van de^ieutra-
Witeitswet zal koeren.
Italiaansch legerbericht
ROME, 25 Sept. (Stefani). In zijn
weermachtbèrichi no. 479 maakt het
Italiaansche opperbevel 'hei volgende
bekend:
Noord-Afrika: Groote activiteit in de
lucht in de Marmarische woestijn en
aan de grens van Cyrenaica en Egypte.
De Duitsche luchtmacht haalde acht
vijandelijke vliegtuigen neer. De Engel
schen ondernamen luchtaanvallen op
Trrpolis, Benghasi en Bardia, waar een
ziekenhuis getroffen werd: Drie patiën
ten werden gedood en zes gewond. In
Tripolis werd een bommenwerper door
het luchtdoelgeschut neergehaald.
O o s t-A f r i k a: Een afdeèling natio
nale en koloniale troepen uit het garni
zoen van Culquabert heeft een versterk
te positie van den vijand aangevallen.
Na een hevigen strijd werd de vijand
verdreven. De vijand leed groote ver
liezen aan menschen, bewapening en
materiaal. In de andere sectoren van
het gebied van Gondar activiteit van
de arillerie en gevechten tusschen voor
uitgeschoven afdeelingcn. welke voor
onze troepen gunstig verliepen.
In den afgeloopen nacht hebben En-
gelsche vliegtuigen bovert- Palermo ge
vlogen en een aantal brisant- en brand,-
bommen laten vallen, die schade heb
ben aangedicht, aan woonwijken. Tot
dusver werd geen melding gemaakt van
slachtoffters. Onsi luchtdoelgeschut
heeft een vijandelijk vliegtuig brandend
neergehaald.
Eenheden van de Italiaansche lucht
macht hebben de laatste nachten lucht
bases op het eiland Malta aangevallen
en een klein vijandelijk schip in het
Oostelijke bekken van de Middelland-
sche Zee beschadigd.
Amerika's hulp aan de
Sovjets
NEW YORK, 26 Sept. (D.N.B.). Vol-
gens den Washingtonschen correspon
dent van New York Herald Tribpne
heeft de directeur van het federale bu
reau voor de leeningen, Jesse Jones ver
klaard, dat de Amerikaansche. hulp aan
dc Sovjets het noodzakelijk maakt, clat
de bewapeningsindustrie der Vereenigde
Staten wordt-uitgebreid Jones verklaar
de. dat hij niet wist, hoe hoog het ver-
eischte bqdrag zal zijn om de productie
capaciteit voor staal, magnesium, alu
minium en vlipgtuigonderdeelen te ver-
hoogen. De federale bank voor den
wederopbouw heeft reeds zes milliard
dollar voor uitbreiding der bewapenings
industrie ter beschikking gesteld.
HERTOG VAN WINDSOR
IN WASHINGTON
NEW YORK, 26 Sept. (D.N.B.) De
hertog en hertogin van Windsor zijn
heden uit Miami in Washington aan
gekomen. Zij begaven zich terstond
naar de Britsche ambassade, waar zij
hun intrek namen.
Naar Associated Pre6s meldt heeft de
hertog van Windsor gisteren een on
derhoud van een kwartier met minister
Huil gehad over den internationalen
toestand. Tegen den middag werden de
hertog en de hertogin door president
Roosevelt ontvangen.
BONDGENOOTSCHAP TUSSCHEN
NED. INDIE EN DE MALEISCHE
STATEN
SJANGHAI. 26 Sept. (D.N.B.) Vol
gens berichten uit Bangkok zouden
Nederlandsch-Indië en de Maleische
Staten een defensief bondgenootschap
hebben gesloten.
BUENOS AIRES, 25 Sept. (D.N.B.In verband met de alarmeer end e geruch
ten en met de maatregelen der regeering tegen een beweerden militairen opstand heelt
de vice-president van Argentinië aan journalisten verklaard, dat er in'het land abso
luut lust heerscht. Op geen enkel tijdstip heeft er een ernstig gevaar gedreigd. Niet
temin heeft de regecring voorzorgsmaatregelen moeien treffen tegen evcntuecle be
doelingen van bepaalde personen om de orde te verstoren. Deze personen worden nu
permanent, gecontroleerd. De maatregelen in Cordoba cn Parana zijn uitsluitend be
doeld geweest als voorzorg en zullen vermoedelijk spoedig worden opgeheven. De
vice-president verklaarde, dat het niet noodzakelijk is den staat van beleg te ver
lengen. Als bewijs voor het feit, dat hij zich niet bezorgd maakt zeide de vice-presi
dent dat hij a s. Zaterdag naar San Nicolas zat reizen om aan een regeeringsplechtig-
heid deel te nemctt.
In dit verband meldt het blad Razón, dat een hooge politic-ambtenaar heeft ver
klaard dat huizen van ccnige militairen en burgers onder bewaking gesteld moesten
worden. Ook de wegen, welke naar de hoofdstad leiden, worden streng bewaakt. On
gewone béwegingen ziin evenwel niet waargenomen. Ten aanzien van de oorspron
kelijk op Woensdag vastgestelde vergadering van den ministerraad die verschoven
is naar Donderdag, verklaarde de vice-president, dat de ministerraad in hoofdzaak
builcnlundsche politieke vraagstukken zal behandelen.
Dg minister van oorlog ad inte
rim, schout-bij-nacht Fincati, heeft
gisteravond tegenover journalisten
den achtergrond en den omvang der
gebeurtenissen in den boezem van
de Argentijnsche weermacht uiteen
gezet. De minister, bevestigde de ar
restatie van de verscheidene officie-
ren van de luchtmacht, onder wie
den commandant, ven de opleidings
school voor vliegers te Cordoba, lui
tenant-kolonel Sustaita.
Tot deze arrestaties, zoo verklaarde
Fincati, is men overgegaan tijdens een
onderzoek wegens het verdwijnen van
31 kisten munitie uit legervoorraden.
Daarop heeft men reeds verscheidene
dagen geleden alle munitie van de mi
litaire vliegvelden weggehaald. Voorts
deelde de minister mede. dat ookjandere
factoren en geruchten aanleiding gege
ven hadden tot het onderzoek, dat op
het oogenblik nog voortduurt.
In de gisteren gehouden vergadering
van de Kamer heeft de minister van Fi
nanciën, Agevedo, namens de regecring
een verklaring afgelegd, waarin de Ka
mer, wordt verzocht een wetsontwerp
goed te keuren over een leening der
Vereenigde Staten ten bedrage van 110
millioen dollar. Naar de minister zeide,
is het plan voor de leening, die dringend
noodig is om de Argent ij rische industrie
bij den oorlogstoestand aan te passen,
negen maanden geleden met het depar
tement van financiën te Washington be
sproken, en is alleen nog de goedkeu
ring van het parlement daartoe noodig.
In de daarop volgende debatten ging
het in .de kamer stormachtig toe tus-
sehen de Jcden der nationaal-democra-
lische en der radicale partij, waarbij de
radicalen met 69 tegen 65 stemmen be
reikten, dat de leeningskwestie in de
Kamer niet behandeld werd. De bijeen
komst werd toen wegens het tumult op
geheven. Ondanks het besluit van de
nationaal-democratische partij om van
de kamerzittingen weg te blijven, indien
het leeningsontwerp niet toch behan
deld wordt, besloot de radicale partij
haar houding te handhaven.
Anti- Duitsche betoogingen
Elementen van de Accion Argenti
na hebben gisteravond in het cen
trum der stad anti-Duit6che betoo-
gingen gehouden. De politie greep
onmiddellijk in en arresteerde ne
gen demonstranten.
In verband met de jongste gebeurte
nissen op het gebied van de binnenland-
sche politiek heeft de aankomst van
N oor d-A m e r i k aa nsc-h c bom men werpers
welke gisteren op het militaire vlieg
veld El Palomar zijn geland, ongewoon
opzien gewekt, T)eze aankomst wordt
gemotiveerd door erop te wijzen, dat het
een periodieke inspectiereis betreft, naar
de militaire- en marine-attaché's, ver
bonden aan de Amerikaansche ambas
sades op bet, Amerikaansche continent.
Het,, blad Razon heeft aangekondigd,
dat 30 September eveneens Noord-Ame-
rikaansche officieren, komende uit Chi
li, in de federale hoofdstad worden ver
wacht. Volgens dit blad zullen zij tot 3
October, in Buenos Aires blijven, waarna
zij vervolgens naar Uruguay zullen ver
trekken.
OOK LITWINOF NAAR MOSKOUSCHE
CONFERENTIE
BERLIJN, 26 Sept. (D.N.B.). Reuter
meldt uit Moskou, dat Litwinof als ver
tegenwoordiger van den volkscommissa
ris van buitenlandsche zaken en gene
raal Golikof, -die de leider was van de
bolsjewistische militaire rriissie in Lon
den, zijn toegevoegd aan de delegatie
voor de beraadslagingen met de Britsche
en de Amerikaansche missie in Moskou.
BERLIJN, 25 Sept. (AN.P.). De aan het begin van de week bek^r
maakte smeekbede van den Sovjetambassadeur te Londen, Maisky, aan i
land: „Wij hebben pantserwagens noodig, meer tvantserwagens, en nop
pantserwagens. Stuurt ze snel en zoo veel mogelijk", bevat reeds een eqrs
drukwekkende bekentenis omtrent de geweldig verminderde producliecaj
teit der Sovjets.
Met den tocnemenden ernst van den toestand aan het bolsjewistische
ziet Maisky zich gedwongen tot nog openlijker en onomwondener bekenten.
„Rusland, zoo verklaarde Maisky gisteren, staat voor een moeilijkesituat
baat niet de oogen voor de feiten te sluiten. Bij de moderne oorlogster'
worden elementen als bijv. generaal winter of generaal modder onbetceke:
Het volk der Sovjets kan zijn vertrouwen niet stellen op dergelijke t\v
tige factoren. De Sovjet-Unie heeft zware verliezen geleden. De vijand hee!
langrijke industriegebieden bezet en de Sovjets waren genoodzaakt fahr
en bedrijven te ontruimen. Er zal geruimen tijd voorbijgaan alvorens het
elders hervat, kan worden. Op deze wijze is het voor de Sovjet-Unie
moeilijk de tot dusver, geleden verliezen aan materiaal weer in te halen,
om moesten andere staten in de hres springen en vliegtuigen en tanks na;
Sovjet-Unie sturen".
In deze verklaring wordt de omvaiig van de zwakte der bolsjewieken
spiegeld. Na een veldtocht van drie maanden is de reusachtige hewaï
waarop de bolsjewieken jarenlang gepocht hebben en die de vrucht \vas|
een twintig jarigen slavenarbeid dpr volkeren van de Sovjet-Unie, in het
der Duitsche vernietigende slagen uitgegloeid tot. een hnop sintels. Moskou
thans reeds, zooals de Prawda dezer dagen juist heeft ingezien, een wanhn|
strijd om zijn bestaan. Dc landen echter als do Yerëenigde Staten en Ene»
tot wie Stalin zich thans richt om zijn geweldige verliezen te neutralis*)
overtreffen elkaar in het opsommen van de moeilijkheden welke een sneli
doeltreffende hulpverleening in den weg "staat.
De New York Herald Tribune
schrijft:
Nu er slechte berichten uit 't Oos
ten komen, nu Kief gevallen is en
de Duitschers het Donetzbekken en
waarschijnlijk ook het gebied van
den Don bedreigen, grijpt men zich
te Washington en Londen in de ha
ren en zoekt wegen om de Sovjets
tanks, vliegtuigen, kanonnen, enz.
te leveren. Drie maanden heeft men
ongebruikt laten voorbijgaan.
De Londensche nieuwsdienst schreef
op hetzelfde tijdstip dat de Engelsche
en Amerikaansche delegaties in Mos
kou aankwamen, dat voorloopig noch
de Britsche, noch de Amerikaansche
productie een zoodanige hoogte zal be
reiken, dat zij kan voorzien in de be
hoeften der Sovjets Zelfs indien het be-
noodigde materiaal, geproduceerd werd.
zou het niet in voldoende omvang naar
do Sovjet-Unie vervoerd kunnen wor
den. Na drie maanden lang gepraald te
hebben met mooie beloften herinnert
men zich thans opeens, dat dc transport
wegen voor een 6nellc hulpverleening
ontbreken. De in Amerika besproken
mogelijkheid om over zee langs Noord-
Siberié materiaal aan de Sovjets te le
veren is gedurende den winter uitge
sloten. Zelfs in den zomer is dit slechts
mogelijk met behulp van 6terke ijsbre-
kers. Een leverantie via Moermansk kan
met het oog op het nabije front nauwe
lijks geschikt geacht worden, om nog
maar te zwijgen van de problematische
wegen zooals over Iran. In deze ontbre
kende vcrvoermogelijkheden schuilt
reeds een rlcr „physieke grenzen" voor
de Angelsaksische hulpverleening. Het
moet den Sovjets voldoende zeggen, dat
Engeland en Amerika moeien toegeven,
dat de eigen wapenvoorraden niet vol
doende zijn om tot de vereischte snelle
en uitgebreide zending van materiaal
over te gaan.
Een voorproefje van hetgeen werkelijk
aan hulpmateriaal ter beschikking staat
heeft de openbare meaning dezer dagen
gekregen door de omstandigheid dat de
Amerikaansche gedelegeerde voor. Mos
kou, Harriman, de bewering niet, kon
weerleggen, dat op het oogenblik slechts
15 procent vam de productie der Ver
eenigde S'aten voor den oorlog bestemd
is. Aan deze door gebrek aan materiaal
en aan transportwegen ontstane onmo
gelijkheid om de Sovjets doeltreffend
te hulp te komen, kan ook het beleggen
der conferentie 'e Moskou niets veran
deren. Zij beteekent niet meer dan een
gebaar voor een reddingsactie. Juist de
ervaringen der beide laatste decennia
hebben voldoende aangetoond, dat de
Angelsaksen altijd juist dan de nood
oplossing eener conferentie aangrijpen
wanneer het hun ontbreekt aan de
kracht cn den wil om omstreden vraag
stukken op duidelijke wijze op te lossen.
Vr
DU1TSCHLAND STRUbl
VOOR EUROPA
HOOFDKWARTIER VAN Dj
FiiHRER, 25 Sept. (D.N.B.).
opperbevel van de weermacht ma
bekend:
„Wanhopige uitvalspoginge|
van de laatste nog in het gebie?
ten Oosten van Kief ingesloten!
vijandelijke strijdkrachten werl
den met bloedige verliezen voofl
den vijand afgeslagen.
Bij de zuivering van het slagvJ
werd het lijk van den in den sfr|
gesneuvelden opperbevelhebber
het zuidwestelijke front der Sovje|
kolonel-general Kirponos. gevon.k
Zijn staf. alsmede de staven van 1
5de en 21ste Sovjet-legercorps
den-in de pan gehakt.
De luchtmacht bombardeerde
den afgeloopen nacht met goede i
werking militaire installaties in Rl|
kou en bewapefiingsbedrijven
Tocla. i
Zooals in een extrabericht is medl
gedeeld, hebben duikbooten ten YVa
ten van. Afrika een naar Engelal
varend convooi van twaalf 6chep"
aangevallen en het ondanks
kraentige bescherming door torpeol
jagers vernietigd. Elf schepen n.|
tezamen 78.000 brt. werden tot
ken gebracht.
Aarh de Schofsche Oostkust pl.riL
ste de luchtmacht overdag homir«
•fers op verschillende spoorlijnen. >P
vechtsvliegtuigen vielen in den afcj
loopen nacht het havengebied
Dover aan.
In Noord-Afrika schoten Duitse'!
jagers ten Oosten van Solloem
der eigen verlipzen zeven Britse:!
jachtvliegtuigen en een bommemv'I
per neer. ,jp
Dë vijand heeft overdag ne
's nachts militaire acties hoven
Duitsche Rijksgebied ondemomenL
■eerste
lel al
1 werf
I en
iooals
ID
[zijn I;
■slape
Jtanlei
|ar
iverk
|iantei
dan
■hrijvi
Tip^rh:
|nlrlp
k
i ben
ininii
h«i ee
me
Itarlhi
1 fnrr
J hon
I licht
soc
I het
|p|(lin
I zul
■wnd
Jheef
In b
Inge'
lan
fciiic
|er
i d d
peli
L
li
VICHY. 26 Sept. (A.N.P.) De ad.
verneur van Fransch Somaliland hfpi
het aanbod van den Engelschen
raai Cunningham, tot overgave vang
gebied, zonder meer van de hand
wezen, ofschoon de Britten
hebben^de blokkade in nog sterker
te te zullen voortzetten. De gouverctm
heeft zijn standpunt gemotiveerd
de verklaring, van vreemde regeej
gen geen hevelen of raadgevingena—
ontvangst te willen nemen. Geen r™
dreiging van welken aard ook zalf
Fransche bezettingsleger of de inhu|
sche bevolking van hun plichtsverf^
ling 'af kunnen houden, zoo voegde
er aan toe.
1
„Neen, maar.de vrouw, die u in Em
pire hebt laten zitten en die beweert,
dat zij groot heeft gemaakt, die
vrouw zal hier over een paar minuten
verschijnen en u vasthouden..."
„Zoo? Dank u wel voor de mededec-
ling!" Golden zei dat op n lichte ren
toon, nam de koffer, die hij had neer
gezet weer in de hand cn ging naar de
loopplank.
De journalist bleef naast hem. Vlak
voor de loopplank bleef Golden staan
en strekte zijn rechterarm uit zijn
zware jas omhoog, zoodat hij er even
als een spookgestalte uitzag, en Nash
hoorde in zijn oor fluisteren:
„Ziet u die hoot hier? Van daar af
ral ik in zee springen! Dan ben ik in
ééns af van alle ellende en alle achter
volging! En ik zal mijn geheimen met
mij meenemen hier in mijn hart cn
hier in deze koffer, waar ze op papier
staan!"
Met een paar groote sprongen was
hij, eer Nash hem kon terughouden,
aan boord van de boot. gegaan... Nu
leunde hij over de reeling en keek op
den journalist neer. De sirene loeide
juist voor de derde maal.
„Geetf u mij die notities!" riep Nash
hem toe.
De clown nam een pakje papieren
uit zijn koffer en liet het grijnzend
aan den man daar heneden zien; daar
na bond hij er vlug een donker voor
werp aan het scheen oen bronzen
press-papier te zijn en zwenkte het
over de reeling heen en weer.
„Gooi het mij toe!Voor Maud Le-
maile!" riep Wilson Nash terwijl de
hoot langzaam van anker ging en be
gon te draaien.
„Wat hebt u mij van Maud te zeg
gen?" schreeuwde de clown terwijl hij
nog steeds het pakje zwaaide.
Nash schreeuwde op zijn beurt zoo
hard als hij kon:
.Maud laat u zeggen, dat zij niet
hoos op u is niet boos!"
De clown hing nu zoover hij kon
over de reeling om elk der woorden op
te vangen door het lawaai van machi
nes en menschen heen.
Maiulniet boos op u!" klonk
steeds nog de stem van Nash.
Toen hief de man daarboven zijn
rechterarm met een groote zwaai op
en smeet het pakje dóór de lucht, zoo
dat het over het water heen op de
kade viel. Met bevende handen greep
Nash ernaar Hij hield de aanteke
ningen, het geheim van den „clown
met den gouden lach" in zijn handen.
Toen voer de boot de haven al uit.
Toen de journalist terugging naar het
station ontmoette hij een oude vrouw,
wier gsbogen gestalte de diepste te
leurstelling verried: de „groene!
HOOFDSTUK 2.
Eon leerjongen rijdt om zijn leven.
Wilson Nash vond iri den trein een
lege coeupé en maakte ei* dadelijk het
pakje open. dat de clown Golden hem
vanaf dc boot had toegeworpen.
Zooals hij verwacht had, waren het
aanteekeningen, de memoires van een
lang en moeilijk leven, waarin zeker
ook de rechtvaardiging te vinden zou
zijn, welke Golden aan Lemaile en aan
zijn dochter Maud beloofd had.
Maar Wilson Nash dacht er voor
loopig niet aan om naar Richmond te
gaan en het docunïent daar achter te
laten. Hij begön te. lezen en nij las zon
der op te zién voort, geboeid door de
eigenaardige persoonlijkheid wier ge_
schiedênis hier stond neergeschreven.
Welk een rijKdom'van gebeurtenissen,
welke fantastische wendingen van het
lot en hoeveel lust cn last van een sterk
bewogen leven spraken uit deze bladzij
den! Terwijl Nash las. groeide de clown
voor zijn oogen tot een geheimzinnige,
raadselachtige gestalte, omglansd door
het magische licht van die vreemde
wereld, dat halfdonkere rijk vol vreem
de avonturen, dat zoo ver van dp alle-
daagsche wereld der burgerlijkheid af
ligt,: het circus.
De aanteekeningon van dpn beroem
den clqwn verschijnen hiermede voor
het eerst in hét .Jicht.
.Toe Golden, de -man met den gouden
lach, is echter nog niet gestorven; neen
hij leeft cn hij werkt nog.
.Tuist daarom wordt zijn dagboek, de
geschiedenis van ziin stormachtig leven,
mier uitgegeven. De millioenen men
schen. die in een variété of een circus
ergens ter wereld om den groot en clown
lachen, zullen thans gaan hegrijpen,
hoeveel verdriet en moeite er noodig is
geweest om zulk een eenvoudigen en
spcelschcn humor mogelijk te maken.
Slechts (het bericht van zijn vele en
droevige ervaringen kan voldoende ver
klaren hoe Joe Golden de groote. wereld
beroemde clown is geworden, die thans
avond aan avond triomfen viert!
De drie Pisiani's vormden de beste
ruitertroep, die Berlijn sedert lang ge
zien had.
De oude Renz, die in 1S91 moest gaan
concurreeren. met het nieuwe circus
Schumann bij het Lehrter Bahnhof, 'had
voor zijn prachtgebouw in de Karl-
str^sse de beste artisten geëngageerd,
die. hij had kunnen krijgen en hij
stelde ze bij een prémière, die zoowel
voor als achter liet voetlicht van vol
maakte elegantie was, aan zijn publiek
voor. Hij zelf zat in het parket, rechts
van den manegeingang. Hij was zes en
zeventig jaar, een athletische gestalte,
flic er nog onberispelijk uitzag in zijn
geklcede jas met zijn dikkie, zwarte
snor in het energieke gezicht, terwijl
hij een rechtgerande hooge.hoed droeg
en zijn rechterhand steunde op den
ivoren knop van zijn wandelstok. Ja.
dat. was Renz, de groote Renz. de cir
cuskoning van zijn tijd, dien men met
eerbied aanwees wanneer hij met
strenge oogen, waaraan geen enkele
bijzonderheid ontsnapte, 'de voorstel
ling bijwoonde... En wanneer de drie
Pisiani's na hun slotnummer van hun
paaj'tien sprongen om voor het klate
rende applaus te danken, gebeurde er
iets ongehoords: de oude Renz zette
zijn wandelstok neer en klapte mee.
De Pisiani's waren „barebackruiters"
kunstrijders dus op ongezadelde paar
den. Onder de klanken van een snel
gespeelde en opwindende galop stoof
een vurig zwart paard de manege bin
nen, dat een aardigen slanken jongen
in een wit tricot op den rug droeg.
Dit was de leerjongen, Golden, kort
weg „go" genoemd en nog niet geheel
voor vol aangezien; na zijn inleidende
kunststukken kwamen dan ook pas de
drie Pisiani's Met salto's en flicflac
flitsten zij over het zand en terwijl Go
bescheiden naast zijn hijgend paard
stond, riepen zij gedrieën een vroolijk
„voila!" en strekten hun armen ten
groet: drie blonde mannen, gekleed in
witte tricots zonder eenige garneering,
die hun mooie, gespierde lichamen goed
deden ^litkomen.
De muziek) speelde zonder ophouden
met veel belgerinkel en piccolofluiten
de „Sledevaart" en nu vertoonden
de drie ruiters in een meeslepend tem
po hun 'kunststukken. Daar stonden,
sprongen cn dansten de Pisiani's op
den rug van hun paard, maakten in
volle vaart de handstand en een salto
mortals voorover of achterover. Zij
balanceerden op één been, zwaaiden
van het paard af om, zonder spring
plank meteen weer in den stand te
springen, maakten honderd andere
ongelooflijke toeren en raasden, toen
het paard tenslotte stilstond, met blik-,
sèmsnelle flicflacs door de manege tot
zij weer naast elkander stonden, glim
lachend: „Voila
Go, de leerjongen, was intusschen
verdwenen. Maar nadat het zwarte
paard den ring had verlaten, kwam hij
op een klein wild voltige paard weer
binnen. Go was met zijn vijftien jaren
al een zeer goed ruiter, ofschoon hij
natuurlijk nog veraf was van dc enor
me prestaties der drie Pisiani's. Niet
temin liet hij een meesterlijke Voltige
a la Richard's zien, hing me>j. het hoofd
^ïaar beneden cn slechts één voet in
den stijgbeugel naast het paard, sprong
dan, zes, acht. tien maal over hini
nissen, die hem in den weg werf
geschoven, maakte de handstand, 1
hoofdstand, ging omgekeerd in hetj
del zitten, wendde zich bliksemsnel f
en jaagde nu niet zes breede sproniB
over een rij van zes barrières (heen .F
Een donderend applaus beloonde h<|
maar het was hem nie_t toegestaanjf
meer dan een enkel jnaal in den n.afl
den ring terug te komen.
Nu volgde de laatste en moeilijlf
ronde vsfn de drie Pisiani's:
tiek te paard. Een schimmel, die gral
gerwijze Negro, de zwarte, gene?/
werd, een zwaargebouwd dier niet hm
den rug, werd binnengeleid en be>4
rond te draven met de gelijkmatiph^—
van een uurwerk. Glimlachend spr>lM
allereerst Fred Pisiani op den paarf'
rug; Fred was een vier-en dertig-jari
at bleet met zeer breede borstkas. P«i
na. kwam zijn broer Tullio naast
staan; dit was een slankere gesla'i
doch ook zeer gespierd. Nu tilde Fl
zijn broer met een enkelen greep op|
schouders en in het volgende oo:j|
blik stond Tullio's hoofd op het hejj
van zijn onderman. Hef publiek had na
lijks bemerkt, dat Fred zich jntussctf
een ring op liet hoofd had gezet om dl
schedel te sparen en gemakkelijker J
eigenaardige last te kunnen torsen,
lieten zij eikaars handen los en te Pi
de muziek opnieuw pen wilde galonI
za^l inioeg. reden zïi hoofd or> hooM il
volle rondeHallo! Af! Biival. I
(Wordt vervolg]
