STADSNIEUWS
Eerste zitting van het
vredes-gerechtshof
De reorganisatie van de
Nederlandsche pers
)llecte voor de
Winterhulp
G. G. VEENENDAAL
meentelijke
besluiten
^litie-Nieuws
KENNISGEVINGEN
EVERT ZANDSTRA'S
De winkelsluiting
Eerste persconferentie
ten departemente
32 kaashandelaren met
f 328.000 beboet
Saneering van het
orkestwezen
INA 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1941
'Op Vrijdag 10 en Zaterdag
11 October
eerste collecte ten bate van het nu
algemeen bekende „Winter
werk zal worden gehouden Vrij
0 en Zaterdag 11 October as. «?n
ooals reeds is gemeld, op 3 en i
>r. Het zal ditmaal een lijstencol-
djn langs de huizen, welke alleen
slagen als een zeer groot aantal
anten zich beschikbaar stelt. Vo-
ar is het steeds een zeer tijdroo
werk geweest om een opgave van
anten te krijgen. Aan een groot
dames en heeren toch werd een
Jhrijving .gericht met het verzoek
■^schikbaar te willen stellen. Na
Halde aanschrijving gelukte het dan
••er klein gedeelte der aangesrhre
bereid te vinden Dat werk kan
Hmmissie bespaard' worden, wan-
Biu eens ieder, die aan deze coller
B) meewer'Ken. zich zelf aanmeldt
Kamer no 8.
Commissie „Winterhulp Amers
hoopt dat de bezwaren nu eens
licht zullen worden genomen *n
it dr -nciale hefeekonis van het mooie
er» hef zwaarst zal wegen zoodat de
^Bldingen buitengewoon groot in
zullen zijn.
■wnd. Burgemeester van Amers-
jherit 22 September j.I. de na te
In besluiten genomen:
Ingewilligd is een verzoek van het
Ir der Vereeniging tot bevorde-
Jan Chr. Nat. Schoolonderwijs om
fcdige gelden beschikbaar te stel
ler de aansclraffing van leer- en
liddelen voor het onderwijs in de
Tielijk.e oefening aan de UX.O.-
I, Leusder weg.
IKstgesleld is een wijziging van
genieene Politieverordening, waar
Zaterdagmarkt wordt bepaald
namiddags van 2 tot 7 uur.
I'astgedteld is een besluit tot aan-
van het Raadsbeslcit van 27
11911 betreffende ihet terlecn vcr-
len van gelden aan de woning-
Iprcpniging ..Goed Wonen", voor
>istellen van door oorlogsgeweld
■en woningen.
"middag kwart voor vijf had aan
Koppel een verkeersbnge-
^BMk dat gelukkig nogal goed af
icn dame en een heer fietsten met
,ein kind achterop onder rle Ivop-
h door, toen van tegenovergestel
de een met paar bespannen wa
ider.de. Daarachter reed een auto,
wagen wilde passeeren. Het ge-
as. dat dp wielrijdster. hoewel zij
rerhts read, door de bumper ge-
n tegen den grond gegooid werd.
stond ontboden medicus beeft de
per auto naar het ziekenhuis
[bracht, alwaa/ bleek, dat zij nipt
:e kneuzingen rfan beide beenen
lel kindje kwam met den schrik
rijwiel werd hpscfiadigd. Ver-
j^Blnk zal deze aanrijding beperkt
iven tot een onderlinge schaderege
ig.
kruispunt Plantpoen Westr
rcBtschestraat is gisteravond zeven
ir «n wielrijder, die blijkbaar onvol-
oplette, in hotsing gekomen met
rachtauto. .Het voorwiel van de
onder een der wielen van de
cn werd gehavend. Verze
dekt de schade.
|t reeks .halfzeven gisteravond
zich een jongen uit het wooh-
|kamp met het verzoek om medi
""'lp Tijdens het spelen had hij
[chferknie verwond aan een steen,
■wlicus heeft de gevraagde hulp
•ft
pewenscht bezoek aan
sigarenkiosk
Ër&vond kwart over negen is de
J ervan in kennis gesteld, dat
l'rh door verbreking van een ruit
ie achterzijde toegang had ver-
I 'ot de sigarenkiosk op het Sta
len. Het voorloopig onderzoek
|f'liit dat een bedrag van f 25 en
pantal doozen sigaretten ont-
1 waren. De inbraak moet na
lestijd gepleegd zijn.
«ENGELS" LIETEN ZIJ LIGGEN
■^middag stelden eenige jongens
in het werk om argelooze
lCn in den vijver van de plant-
pcdpl in het Soesterkwartier te
plken.' Toen er epn agent van
.opdaagde, teneinde deze verbo-
I,sscherij op papier vast te leg-
r'0egen de jongens schuldbewust
I vlucht.
■lieten de primitieve hengelstok-
po den waterkant achter.
(Burgerlijke Stand
|°SE\ Christ isan, z. van Christiaan
I "eerd cn Aalbertje Carolina Uding;
z- van Lammert van der Heiiden en
landen Eshof; Hermanus Petrus Ma-
I v«n Hermanus Gijsbertus Rijpert en
Manna van Her Last.
r1 RTROUWD: Antonius Johannes
1*1" Anna van Es.
|rI.LDENHansina IJsbrandy, oud 82
Teduwe van Bauke Bocrsma.
Gameente
Amersfoort
INLEVERING METALEN
Uitbetaling >ergoedingen aan particulieren
Publicatie No. 41
De Burgemeester van Amersfoort maakt
bekend, dat op MAANDAG 29 SepteniDer a.s.
een kantore Achter Davidshof No. 2 (ingang
bureau Sociale Aangelegenheden) des voor
middags 9—12 uur en des namiddags van
24 uur de vergoedingen voor ingeleverde
metalen zullei^ worden uitbetaald aan hen,
die ten t\jde van de inlevering in de navol
gende straten woonachtig waren:
Kamperbinnenpoort, Kapclweg, Keppler-
straat, Kerkstraat, Keucheniuslaan, Kleine
Haag, Kleine Koppel, KI. Nachtegaalstraat,
Kleine St. Jansstraat, Kleine Spui, Klimop-
straal, Koedjjkerweg, Koestraat, Koninginne-
laan, Kon. Sophialaan, Kon.( Wilhelminastr.,
Korte Beekstraat, Korte Bergstraat, Korte
Gracht, Krankeledenstraat, kromme Elle
boogsteeg. Krommestraat, Kroontjesniolon,
Kruiskamp, Laan 1914, 't Laantje, Lage weg,
Lange Beekstraat, Lange Gracht, Lange-
straat, L. Costerpl.
De uitbetaling geschiedt tegen inwisseling
van het door de ïnleveringspliehtigen terug
ontvangen deel B. van de oprpepingskaart.
In het belang van een vlotte uitbetaling
is het noodzakelijk, dat de deelen B. getee-
kend ter verzilvering worden aangeboden.
Dc onderteekening kan thuis geschieden
door den rechthebbende of diens vertegen
woordiger.
De aandacht van belanghebbenden wordt
gevestigd op de bepaling, dat de gerechtigde
die zjjn vordering niet binnen den bepaal
den termjjn en op dc bepaalde wjjze ter ver
zilvering heeft ingediend, zjjn aanspraak op
vergoeding verliest.
De uitbetaling der vergoedingen van door
bedrijven ingeleverde metalen geschiedt op
nader aan te kondigen tijdstippen.
Amersfoort, 26 September 1941.
Dc Burgemeester voornoemd,
NOORDEWIER, l.B.
BRANDSTOFFEN VOOR KAMERVER
HUURDERS EN PENSIONHOUDERS
Kamerverhuurders en Pensionhouders, die
hun woningen verwarmen met haarden en
kachels dienen zich tot den distributie-
dienst te wenden voor het afhalen van een
formulier, hetwelk ingevuld weer moet wor
den ingeleverd.
Het afhalen kan slechts geschieden op
Zaterdag 27 of Maandag 29 September 1941
en het inleveren op Maandag 29 of Dinsdag
30 September 1941, telkenmale tusschen 9 en
12 uur of 2 en 3 uur; Zaterdagsmiddags
gesloten.
Dc aanvraag kan slechts geschieden voor
October en November a.s.; voor de daarop
volgende wintermaanden dient opnieuw te
worden aangevraagd.
Aanvragen, welke na 30 September binnen
komen, kunnen niet meer in behandeling
worden genomen.
Bii de inlevering van het ingevulde aan
vraagformulier moeten de distributiestam
kaarten van degenen, waarvoor extra vaste
brandstoffen worden aangevraagd overge
legd worden.
Onder verhuurd gefcelte wordt verstaan
één of meer kamers, welke aan één per
soon of aan een groep van samenwonende
personen "verhuurd z\jn ep waar een stook-
gelejrenheid aanwezig is.
Voor kamers, welke verhuurd of afge
staan z\in aan ouders, kinderen, klein-,
pleeg- en stiefkinderen en verdere familie
leden mogen geen extra brandstoffen wor
den aangevraagd; dit ban evenmin gedaan
worden voor „kostgangers", die huiselijk
verkeer genieten.
Voor hen, die hun woningen centraal ver
warmen, zal binnenkort een afzonderlijke
regeling _worden vastgesteld.
De Leider van den Distributiedienst,
J. HAARS.
„HARTEN JAGEN" OP STRAAT
In de Teut trof de politie gisteren
vier mannen aan, die zich onledig
hielden met kaartspel. Zulks /is op
straat, nu eenmaal verboden.
Het spel werd afgetroefd met een
ernstige waarschuwing en het vooruit
zicht van een verhaal bij herhaling.
ARBEIDSWET
De politie heeft tegen een hakker
te dezer stede proces-verbaal opgemaakt
wegens overteding van de. abeidswet.
MARKTBERICHT
AMERSFOORT, 26 Sept. Hoendereieren
1.05 per kg.; kippen 1.752,25. taimme ko
nijnen 4.506.50, wilde konijnen 1.10
1.75, jonge konijnen 1.251.75 per stuk,
biggen 1522 per stuk.
Aangevoerd waren ongeveer: 1500 stuks
hoendcreieren, 30 biggen.
BINNENLAND
AFRONDING VERKOOPPRIJZEN
DOOR KRUIDENIERS
's-GRAVENHAGE. 25 Sept. Met in
gang van 1 Juli 1941 is de omzetbelas
ting, welke de kruideniers zijn ver
schuldigd, verlaagd van 2Va tot 1%
van den verkoopprijs. Deze verlaging
heeft ten gevolge, dat de regeling, die
per 1 April 1941 voor de kruideniers i's
getroffen ter zake van d$ afronding der
verkoopprijzen, niet kan worden ge
handhaafd. Deze regeling tqch. die in
houdt. dat in afwijking van de gelden
de voorschriften de kruideniers de
noodzakelijke afronding dep verkoop
prijzen naar hoven mogen uitvoeren
voor atikelen met een verkoopprijs van
10 cent of meer. doch minder dan 20
cent, was gebaseerd op het oude hcf-
fingspercehtage van 2Vs%.
De secretaris-generaal van het de
partement van Handel. Nijverheid en
Scheepvaart heeft nu evenwel beslist
dat.in afwachting van een nieuwe re
geling het den kruideniers is toege
staan tot. nadere aankondiging noo de
per 1 April 1941 getroffen regeling toe
te passen.
Hoofdredacteur: J. VALKHOFF,
Amersfoort
Redacteur Stadsnieuws en Uit den
Omtrek: R. LEENKNEGT. Amersfoort
Redacteur Soortrubriek: H. A. C. VAN
DER KRAAN Jr.. Amersfoort
romans van het Hollandschc
en Friesche landschap.
HET KLOTSENDE MEER
DE WIJDE STILTE
Gebonden f 410 -
BOEKHANDEL
LANGESTRAAT 33 Tel 3233
Prijsregeling voor cichorei-
en witlofwortelen
's-GRAVENHAGE, 26 September.
De gemachtigde voor de prijzen maakt
hekend. dat binnenkort prijzen zullen
worden vastgesteld, waartegen de telers
groene cichorei-wortelen en versche. ge
trokken witlof wortel én aan daartoe
door de N.A.C. erkende drogerijen mo
gen verknopen. Eveneens zal een prijs
worden vastgesteld voor versche witlof
wortelen, welke voor veevoeder worden
verkocht.
De prijs van groene cichoreiworte
len zal eenige verhooging onder
gaan in vergelijking met die van
het vorige jaar, terwijl de prijs van
will of wortelen, bij verkoop aan dro
gerijen, hieraan ongeveer gelijk zal
zijn. De prijs 'van de tot veevoeder
bestemde witlofwortelen zal lager
liggen.
Nadrukkelijk wordt er op gewe
zen, dat. ongemotiveerde prijsopdrij-
w ing slechts tot. groote teleurstellin
gen zal kunnen leiden.
In dit verhand wordt onder de aan
dacht gebracht, dat het drogen van
deze producten slechts zal zijn toege
staan aan drogerijen, die daartoe em
vergunning van de Nederlandsche Ak-
kerbouw-Centrade hebben ontvangen.
's-GRAVENHAGE. 25 Sept.
Eenigen tijd geleden is in wenking
getredenhet winkelsluitingsbesluit.
Bij de uitvoering daarvan zijn en
kele moeilijkheden aan den dag ge
treden en vragen gerezen. In ver
band hiermede bleek het gewenscht
dit besluit en de op grond daarvan
uifgevaardigdeA uitvoeringsbeschik
king op enkele plaatsen te wijzigen
en aan te vullen.
In de eerste plaats kunnen zich ge
vallen voordoen, waarin de naleving
van de verduisteringsvoorschriften voor
een bepaalden winkel op bijzondere be
zwaren stuit. Dit kan het geval zijn bij
sommige van die winkels, welke thans
verplicht zijn tot 6 uur n.m. open te
blijven, b.v. groote kleedihgmagazijnen.
Om hieraan tegemoet te Icomen, is aan
den burgemeester de bevoegdheid gege
ven om voor die winkels ontheffing te
verlcenen van de verplichting tot open
stelling voor het tijdvak van half zes
tot zes uur n.m. voor de dagen, dat hel
tijdstip van zonsondergang voor G uur
valt.
Voorts is de mogelijkheid in het le
ven geroepen om winkeliers die op
grorrd van godsdienstige overwegingen
op bepaalde dagen hun winkel plegen
te sluiten, van de verplichting tot open
telling van dien winkel voer die da
gen. ontheffing te verleenen. De mo
gelijkheid om gedurende 'en hoogste 12
werkdagen in het jaar van de verplich
ting tot openstelling van winkels vrij
stelling ie verkrijgen, zal verder slechts
gelden, voor zoover de winkelier van
deze dagen mededeeling doet aan den-
's-GRAVENIIAGE. 25 September.
Hedenmiddag werd onder leiding
van den heer M. Blokzijl, hoofd van
de afdeeling perswezen van het
departement van Volksvoorlichting
en Kunsten, de eerste dagelijksche
persconferentie ondèr Nederland
sche leiding door den secretaris-ge
neraal van geijoemd departement
prof. dr. T Goedewaagen met een
rede geopend Van Duitsche zijde
waren aanwerig de heeren W. Jan-
ke. leider der Presse-abteilung van
het rijkscommissariaat. H. Dreves,.
W. von Fetter, hauptman Bruns cn
O. Grafenhorst.
In zijn openingsrede memoreerde
prof. GnedcwaagTui de hoogachting, die
de Duitsche pers in haar berichtgeving
steeds voor Nederland en zijn cultuur
beloond heeft. Na een woorcl van wel
kom tot de Nederlandsche pers sprak
hij de hoop uit. dat zij in het huis van
het departement de bron moge vinden,
waaruit zij in de toekomst bet nieuw:
zal kunnen putten in het belang van
het Nederlandsche volk. In het bijzon
der bracht spreker dank aan den Pres-
se-dezernent. den heer \V. Jfanke, voor
de wijze, waarop hij als leider der
persconferenties, steeds op de bres
sfond voor de belangen der Nederland
sche pers. Met. nadruk wees hij er op,
dat de thans aangevangen persconfe
renties op het, departement, die plaats
vinden in volledige overeenstemming
met de Duitsche autoriteiten, zullen
worden gehouden in den geest van het
streven naar volledige gelijkgerechtigd
heid van ons volk.
Na een kort woord van den heer
M. Blokzijl in aansluiting aan deze
rede, sPi'ak de heer W. Janke. leider der
Prcsse-abteiliiing van het Rijkscommis
sariaat, die vooreerst dc heeren prof. dr.
T. Goedewaagen en M. Blokzijl voor de
door hen gesproken woorden dank zeg
de. vervolgens in 'herinnering bracht
welk een uitnemende,wijze van samen
werking zich reeds allengs tusschen de
Nederlandsche en Duitsche instanties
ontwikkeld had en ten slotte met ver
wijzing naar de réde. welke de Rijks
commissaris Rijksminister Seyss In-
(juart 27 Juni j.I. te Amsterdam hield
er den nadruk op legde, dat ook dit
stadium in rie ontwikkeling bewijst,
hoe het doel der Duitsche autoriteiten
is, de zelfstandigheid van Nederland
te bevorderen dat geenszins annexatie
in het voornemen ligt en hoe. al naar
mate het Nederlandsche volk zich vrij
weet te maken van verkeerde oude bin
dingen, van Engelsrhe invloeden en
van 'Joodsche heerschzucht, deze vrij
heid bereikt wordt en Nederland een
eervolle plaats in het gelid der Ger-
maansche volkeren verwerft.
burgemeester van de gemeente, waarin
de winkel is gelegen.
De ui'voeringsbeschikking van het
winkelsluitingsbesluit is thans zooda
nig gewijzigd, dat de verplichting tot
openstelling in den vervolge niet meer
uitsluitend zal gelden voor de z.g. spe
ciaalzaken, doch voor alle zaken, waarin
de met name vermelde waren wórden
verkocht. Dit beteekent, dat deze ver
plichting o m. nok zal komen te gelden
voor de warenhuizen.
Ten slotte is de omschrijving van de
kleedingswinkels gewijzigd waardoor
scherper is omlijnd, welke-winkels tot
deze groep worden geacht te behooren.
De beide laatstgenoemde wijzigingen
treden eerst met ingang van 6 October
a.s. in werking.
's-GRAVENHAGE, 25 Sept. De
eerste zitting van het. onlangs in
gestelde vredesgerechtshof heeft
heden plaats gehad (voor burger
lijke strafzaken).
De eerste zaak, welke behandeld werd
was die van den 43-jarigen trambestuur
der P. J. T„ die door den Haagschen po
litierechter is veroordeeld tot. 1 week
gevangenisstraf wegens wederspannig-
heid. Hij had zich namelijk verzet bij
zijn arrestatie op 26 Januari 1941, toen
hij op het Spui te 's-Gravènhage aan 't
vechten was met een W.A.-maii.
Verdachte zeide in hooger, beroep te
zijn gekomen, omdat hij in eerste, in
stantie geen getuigen en geen advocaat
had. Hij betoogde, dat hij niet geweten
heeft, met poli'ie te doen te hebben ge
had in het vuur van het gevecht. De
agent, van politie, die T. arresteerde,
werd al6 getuige gehoord. Hij verklaar
de, flat T. zich ook bleef verzetten, toen
hij wel geweten moet hebben, te doen te
hebben met politie. Zijn verzet was zoo
hevig, ook toen een tweede agent ter
assistentie verscheen, dat T. in de
boeien moest worden geslagen.
Als getuige a décharge werd een an
dere politieman gehoord, die een oogen-
hli-k bij het geval aanwezig was geweest
en niet had gezien, dat de gearresteerde
z^ich verzette.
De procureur-generaal, mr. Vermeu
len, achtte het. zeer wel mogelijk, dat,
toen verdachte op den grond lag te rol
len. hij niet zag, dat het politie was, die
hém op den rug sprong. Maar toen hij
eenmaal overeind kwam, heeft hij dit
zeker in de gaten gehad. Desondanks
bleef hij zich verzetten. Spr. vond de
straf van 1 week voor een dergelijk ver
zet zeer mild en vroeg bevestiging van
het vonnis.
Als verdediger trad op mr. J. H. W. J.
van der Hagen te 's-Gravenhage, die het
Hof onbevoegd achtte, van deze zaak
kennis te nemen. Het mag' kennis ne
men van strafbare feiten, welke met po-
itieke misdrijven samenhangen. Maar
dan dient eerst vast te staan, dat hier
van een politiek misdrijf sprake is. Dit
staat in rechte geenszins vast. Voor die
bevoegdheid is ook noodig, dat de ver
dachte gehandeld heeft om politieke be
weegredenen. Verzet tegen de poli'ie
heeft echter met politiek niets te ma
ken. Op grond van5 deze punten achtte
pleiter het Hof onbevoegd. Voorts pleit
te mr. van der Hagen vrijspraak, «waar
bij hij wees op het geringe verschil in
uniform tusschen de politie en de W A.
en op het feit, dat T. 32 jaar bij den H.
T.M. dienst doet en een bezadigd en rus
tig man is.
De stoker A. N. 'e Dordrecht is dbor
den politierechter aldftr veroordeeld
tot 1 week gevangenisstraf (de officier
had 2 weken geeischt) wegens beleedi-
ging van een groep der bevolking. Uit
getuigen verhoor bleek, dat verdachte
eenige W.A.-menschen voor „schorem"
had uitgemaakt.
Zoowel de officier als verdachte wa
ren in hooger beroep gekomen.
Verdachte betoogde, dat hij het woord
voor anderen had bedoeld.
De procureur-generaal achtte dit ver
weer erg flauw en eischte bevestiging.-
M egens eenvoudige beleediging was
de 42-jarige I. D. van L. te Rotterdam
veroordeeld tot 20.boete door den
politierechter te Rotterdam. Verdachte
vertelde, dat. op een avond, toen zijn
vrouw ernstig ziek was, er groot kabaal
was bij de buren, waar 10 N.S.B.-ers bij
een waren. Verdachte ging daarheen
om met den buurman te praten. Een
juffrouw uit. het gezelschap zou verd.
topgevoegd hebben: „Dat schoelje en
tuig moet uitgeroeid worden". Toen
heeft verdachte gezegd: „Jelui zijn land
verraders". Hij had dit niet moeten zeg
gen en heeft er spijt van.
De procureur-generaal was van mee
ning, dat epn zoo ernstige beleediging
slechts hij hooge uitzondering met een
geldboete mag worden gestraft, Spr. had
echter sterk den indruk, dat. deze man
geen ruzie gezocht heeft en dat er in
derdaad ernstig kabaal is gemaakt. Bo
vendien schijnen er woorden te zijn ge
bruikt, welke de beleediging hebben uit
gelokt. Spr. vroeg alleen v.erhooging der
geldboeté tot ƒ35.
In een zaak tegen den timmerman T.
C. K. te Rotterdam, die door den politie
rechter aldaar wegens het schelden van
iemand voor verrader veroordeeld is tot
20.boete, eischte de procureur-gene
raal vernietiging van het vonnis en ver
oordeeling tot. li dagen gevangenisstraf.
Een week gevangenisstraf eischte de
procureur-generaal tegen mèj. P. A. van
D. te Oegstgeest, die iemand in W.A.-
uniform had toegevoegd: „Het landver-
raderschap staat je netjes". De politie
rechter te 's-Gravenhage had ƒ10.
boete opgelegd.
In al deze zaken zal het Hof over 14
dagen uitspraak doen.
's-GRAVENHAGE, 25 Sept. (V.P.
B.). De papierbeperking, welke
een gevolg is van de Engelsche
blokkade, heeft, zooals reeds ten
deele bekend is. tengevolge, dat
met, ingang van 1 October een zeker
aantal dag- en nieuwsbladen zal op
houden te verschijnen, daar er voor
al deze honderden nieuwsorganenp,
welke ons land telde, niet voldoen
de papier meer aanwezig is.
Tijdens een onderhoud met den heer
Max Blokzijl hoofd van de afdeeling
perswezen van het departement van
Volksvoorlichting en Kunsten, tevens
voorzitter van de commissie voor pers
reorganisatie, heeft deze ons tie bedoel
de maatregel nader uiteengezét.
„Er verschenen in Nederland onge
veer 140 dagbladen, hun zgn. kopbla
den inbegrepen" aldus de heer Blokzijl
Hiervan zal een deel moetfcn verdwij
nen. Er waren voorts ongeveer 650 eeni
ge malen per week verschijnende bla
den. de zgn. nieuwsbladen waarvan
een zeker percentage zal blijven be
staan. De gratis-advertentie bladen
die een ernstig nadeel waren voor de
bonafide-dagbladen en voor andere
waardevolle organen der openbare mee
ning. zullen alle verdwenen. Ook zal
't aantal tijdschriften aanmerkelijk bc
perkt móeten worden. Van deze soort
uitgaven "bestaan er ongeveer vierdui
zend. Rekent men daar de vereenigings
bladen nog bij. dan komt men op een
getal van tienduizenden. Laatstgenoem
de bladen hooren echter meer thuis op
het terrein van den gevolmachtigde
voor de niet-economische vereenigin
gen en stichtingen, dan bij het pers
\vezen.
Practisch zal dc papiernond dus ten
gevolge hebben, dat. nu wij het papier
moeten distribueeren. gedurende den
tijd van den oorlog de overtollige bla
den geen papier meer kunnen krijgen
en van het voor hen nog voorradige pa
pier geen gebruik meer mogen maken
dus met ingang van 1 October a.s. niet
meer zullen verschijnen.
Do commissie voor.persreorganisatie
heeft in overleg met cïe voor de papier-
distributie competente Duitsche en
Nederlandsche instanties een diepgaand
onderzoek ingesteld, welke bladen thans
noc voor papierlevering in aanmerking
kwamen Zij is daarbij uitgegaan van
het standpunt, dat ons land na deze re
organisatie zoo ralioiieel mogelijk
voorzien moet worden v£n het nieuws
uit binnen- en buitenland, zooals wij
gewoon zijn. dat uit de couranten te ver
nemen. Hiertoe was het noodzakelijk
een soort van rayonverdeeline in te
voeren. Daardoor komt een einde aan
hef eikaars gebipd bestrijken zooals dat
tot dusver dóór tal van dag- en nieuws
bladen geschiedde Het was bijv. een
bekend Verschijnsel, dat men in ver
schillende plaatsen van ons land op
bepaalde dagen dikwijls vier. vijf of
zelfs meer plaatselijke- of streekorganen
in zijn bus kreeg. Tiet spreekt vanzelf
dat dit epn hemeltergende papierver
spilling was. weke in een tijd als deze
papier een der belangrijkste grond
sloffen in onze maatschappij op geen
enkele wijze te rechtvaardigen is
Ook zonder deze directe oorlogs-
noodzaak zou er op een goeden dag
ingegrepen moeten worden, want
het betrof hier misstanden, welke
reeds jarenlang met. toenemende oqt;
gerustheid gesignaleerd waren Tij
dens bet onderzoek van de com
missie bleek, dat ei; slechts zeer
weinig bedrijven waren, wier dag-
of nieuwsbladenuitgaven zelf ren
dabel waren. Als deze blaadjes éon-
curreerden elkaar dood, wat ten
slotte sldchte gevolgen had. zoo
wel voor den lezer als den journa
list, het bedrijfspersoneel en niet te
vergeten den adverteerder. Er werd
gewerkt met advertentieprijzen wel
ke nergens naar leken, terwijl de
adverteerder in zooveel organen
moest ad verteeren, dat hij on
danks de lage prijzen, toch nog op
veel te hooge kosten kwam.
Economisch levert deze noodzakelijke
beperking dus zeer zeker groote voor
deden op. Misschien zal het overigens
in de toekomst weer mogelijfk blijken
tot een uitbreiding van hei aantal pers
organen over te gaan. De ongezonde
toestanden, welke wij thans hebben aan
getroffen, konden echter geen langer
uitstel verdragen. In Noord- en Zuid-
Holland troffen wij b.v. plaatsen aan.
waar letterlijk tientallen dag- en nieuws
bladen uitkwamen. Na deze reorgani
satie 7.al het er in feite op neerkomen,
dat ons perswezen geconcentreerd is.
Deze maatregelen, aldus de heer Blok.
zijl, zijn van zeer ingrijpenden aard.
Men mag ze echter op de hierboven om
schreven gronden, niet te zeer beoor-
deélen naar hun onmiddellijke gevol
gen. In de reorganisatie-commissie heb
ben deskundigen een diepgaande studie
er van gemankt, hoe de gevolgen van
deze concentratie het beste op te van
gen zijn. De voorbereidende maatrege
len daartoe zijn thans ver genoeg ge
vorderd om er eenige mededeclingen
over te kunnen doen.
O.a. wordt de commissie voor reorga
nisatie in staat gesteld door middel van
een steunfonds eventueele slachtoffers
van de concentratie tegemoet te komen
en bepaalde bedrijven, die zulks noodig
hebben, over de moeilijkheden heen te
elpen. Het zal mogelijk zijn, velen die
thans getroffen worden, weer aanstonds
in een soortgelijk bedrijf tewerk te stel
en. In andere gevallen zal een herscho
ling noodig zijn om hen in andere be
roepen te plaatsen. Tenslotte is het ge
lukkig zoo, dat er in bijna alle beroepen
een sterke vraag naar werkkrachten
beslaat
Allen die vragen of verzoeken om in
lichtingen over deze kwesties hebben
dit geldt zoowel voor uitgevers als jour
nalisten, technisch- en kantoorpersoneel
moeten zich wenden tot het bureau
van de commissie voor persreorganisa
tie, Smidswater 2, den Haag.
In verschillende gevallen, zoo besloot
de heer Blokzijl, is het ons mogelijk ge
bleken. reeds aanstonds een concentra
tie tot stand te brengen door bladen bij
elkaar te voegen. Ook hebben de uitge
vers hiertoe zelf reeds het initiatief ge
nomen. doordat zij met voorstellen kwa
men van soortgelijke strekking.
Tot de vraagstukken, welke wij nog
op moeten lossen, hehooren ook dc moei
lijkheden, waarin sommige kleinere ge
meenten zullen komen, waar het be
treft. de verspreiding van hun distribu-
tienieuws. Waarschijnlijk zal de oplos
sing gevonden moeten worden door het
onderbrengen van dit nieuws in groo-
'ere streekbladen, door het uithangen
van bulletins, of in dorpen door don
ouderwetschen stadsomroeper.
Hoe hard de hier geschetste maatre
gelen in vele gevallen ook schijnen
het is nu eenmaal niet raadzaam te ra
ken aan het geliefkoosde krantje van
den Nederlander, waar hij reeds zoo
veel jaren aan gewend is liet gaat
hier alleen om do vervulling van een
oorlogsnoodzaak welke als goed gevolg
heeft, dat zij de gezondheid van het Ne
derlandsche pèfswezen ton goedo komt.
Dat is ongetwijfeld een belang van
de eerste orde.
's-GRAVENHAGE, 25 September.
Bij do inspecties voor do prijsbchcer-
schinjj waren allerlei klachten binnen
gekompn zoowel van detaillisten als
van consumenten over exorbitante kaas
prijzen, daar behalve dc geldende prij
zen ook nog z.g. fooien betaald moes
ten worden. Tot. een krachtig optreden
met name in het kaascentrum Bodegraf
ven werd toen beslot.en en een -S-lal ac
countants van de. inspectie 's-Graven
hage heeft ruim 2 maanden noodig ge
had orn klaarheid in deze zaken te
brengen. Hierbij bleek, dat de boekhou
dingen van eenige handelaren niet in
overeenstemming waren met de werke
lijkheid, daar de fooien niet waren op
genomen. Door recherchewerk kwam
men er achter, dat deze gelden in de
privé-kassen werden verantwoord, waar
door dus ook voor deze handelaren de
overtredingen kwamen vast te staan.
Tevens bleek, dat de overtredingent
weliswaar in hoofdzaak in Rodegraven
plaats vonden, echter leidden er ook
d'raden naar andere plaatsen, in dio
richtingen wordt het ondi-rzoek nog
voortgezet.
Wegens het berekenen van hoo-
gere prijzen dan de volgens het
Prijzenbeslnit 1910 (zuivelproduc
ten) toelaatbare werden door den
inspecteur voor de prijsbeheer-
sching te ls-Gravenhage 32. kaashan-
delaren beboet. Het totaalbedrag
dezer boeten bedraagt, ruim 328.000.
De boeten, welke zijn opgelegd, wer
den in elk geval afzonderlijk vastge
steld en houden uiteraard verband mot
de door de ontoelaatbare praktijken
verkregen extra-winsten, zooals deze
door de accountants zijn bbrekend, Te
vens werd natuurlijk in hei oog "gehou
den, dat er grove overtredingen der
prij$voórschriften hadden plagts gehad'.
De firma F. N. zag zich veroordeeld tot
f 75.000,boete, de firma v. d. B. tot
10 000,—. M. K tot 20.000,—. Do 29
andere overtreders kregen kleinere
boeten.
's-GRAVENHAGE, 25 Sept. De
commissaris voor de niet commer-
cieele vereeïïigingen en stichtingen
heeft den-heer Eduard Eigenaar,
leider van het centraal bureau voor
het orkestwezen benoemd -tot zijn
gemachtigde voor het Residentie
orkest. en de hiermede verbonden
instellingen, zooals pensioenfonds,
concert Diligentia, vereeniging van
vriqnden van het Residentie-orkest
vereeniging van leden van het R.O.
Ter nadere^toelichting dicne het vol
gende:
Een saneering van het orkestwezen
in Nederland is een reeds lang gekoes
terde wensch, en de noodzakelijkheid
er van is steeds ingezien door hen, die
deze materie bestudeerd hebben. Daar
om heeft het dppartement van Volks
voorlichting en Kunsten het initiatief
genomen tot oprichting van een cen
traal bureau voor het orkestwezen dat
tot doel heeft de economische en sociale
belangen van de gesubsidieerde orkes
ten en de daarbij werkzame kunste
naars te behartigen en te coordinceren,
de exploitatie der orkesten in grootei
verband te brengen en zoo noodig lei
ding hierbij te geven.
De. thans ten opzichte van het R.O.
genomen maatregel moet ook in dat
licht worden bezien.
WETENSCHAP EN TECHNISCHE
TIJDSCHRIFTEN
's-GRAVENHAGE. 25 Sept. Inge
volge de 2de alinea van artikel 3 van
het derde uihloeringsbesluit "betreffende
het journalistenbesluit vallen tijdschrif
ten, welke als zuiver wetenschappelijk
of technisch dienen te worden aange
merkt, buiten de toepassing van dat be
sluit.
Uitgevers, die van oordeel zijn, daf, 'n
door hen uitgegeven tijdschrift tot deze
categorie behoort, kunnen tot den se
cretaris-géneraal van het departement
van Opvoeding. Wetenschap cn Cul
tuurbescherming, p a. Wassenaaschweg
's-Gravenhage, het verzoek richten
het tijdschrift als zoodanig te erkennen.
Dit verzoek dient vergi^zeid te gaan van
een exemplaar van den laatst versche
nen volledigen jaargang benevens van
het'laatst verschenen nummer.
