Japan zendt
ambassadeur
een tweeden
naar de V.S.
Het Britsche publiek is
teleurgesteld en ongerust
Finsche verklaring over de
eischen van de V.S.
KLOMPERTJE KLO
Om onderhandelingen
te vergemakkelijken
De „Marken" vergaan
VEEL NIEUWS IA
WEINIG WOORDEN:
Bakkerswerktijden voor
Sinterklaas en Kerstmis
RADIOPROGRAMfl
PAGINA 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DONDERDAG 6 NOVEMBER 194»;
TOKIO, 5 Nov. (Domei). Of
ficieel wordt meegedeeld, dat be
sloten is ambasadeur Saboero
Koeroesoe naar de Ver. Staten te
zenden ten einde ambassadeur
Nnmoera te assisteeren.
De woordvoerder der regeering
heeft verklaard, dat Koeroesoe
wordt uitgezonden om een vriend
schappelijke afdoening van de on
derhandelingen tusschen Japan en
Amerika Ie vergemakkelijken. Dit
besluit is genomen met het oog op
de hcerschonde zeer ernstige situa
tie.
Gemeld wordt, dat Koeroesoe vanoch
tend uit Hongkong is vertrokken om
den clipper te nemen, die overmorgen
naar de Ver. Staten vertrekt. De woord-
voorder deelde nog moe, dat hot ver
trek van dezen clipper is uitgesteld tot
Vrijdag als go volg van oen recht-
strceksch radiogesprek, dat ambassa
deur Grew gisteravond heeft gehouden
met. den Amerikannschen minister van
buitenlandscho zaken, Cordell Huil.
Het Amerikaansche standpunt
Een hooge ambtenaar van de Ame
rikaansche regeering hoeft, naar het
blad Tokio Nitfiji Nitsji uit Washing
ton meldt, verklaard, dat de V.S. niet
hot. voornemen hebben hun reeds vast
gelegde politiek in het Verre Oosten op
te geven.
Deze ambtenaar was van meening,
dat de V.S. nooit vier belangrijke pun-
ten zullen laten varen, nl.:
1) de handhaving der onafhanke
lijkheid van het bewind van Tsjoeng-
king en van de verplichtingen, welke
voortspruiten uit het negenmogend-
hcdon-pact.
2) Hot waarborgen van den aan
voer van rubber en tin voor de V.S.
uit Oost-Azieë.
3) De vrije handelsmogelijkheden
van het Verre Oosten.
4) De verdediging van het Ameri
kaansche bezit op de Philippijnen,
Guam en andere eilanden.
Ten aanzien van deze verklaringen
merkt het Japansche blad op, dat zij
staan in het teeken van het omsinge
lingsfront der ABC D-staten. Japan is
evenwel vastbesloten het omsingelings
front te verbreken.
Een D.NB. bericht uit Lissabon geeft
biznnderhoden over het feit, dat de z.g.
ABCD-staten, derhalve de Ver. Staten,
Engeland', China en Nederlandsch
f n d i thans de vorming van een
grondstoffpnunie nastrevon.
Er verluidt, dat deze staten maatre
gelen hebben genomen om de militaire
behoefte aan grondstoffen to waarbor
gen met behulp van do beschikbare
bronnen. Te Washington is volgens dit
bericht meegedeeld, dat een gedetail
leerd organisatieplan is opgesteld. De
uitvoering van de technische aangele
genheden is opgedragen aan do econo
mische verdedigin.gscommissie. die on
langs is bijeengekomen onder leiding
van den Amerlkaanschen vice-presi
dent,'Wallace.
Verklaring van Wavell
De Britsche opperbevelhebber in
Voor-ïndië. generaal Wavell, heeft in
een peragesprek te Singapore ver
klaard: het Verre Oosten is de linker-,
en het nahije Oosten de rechtervleugel
van de militaire Engelscho positie in
Indiö.
De toenemende spanning in het Ver
re Oosten maakt een blijvende verster
king van den linkervleugel noodzake
lijk.
Als reden voor zijn bezoek aan de
Maleische staten gaf Wavell op, dat bij
zich op de hoogte wilde stellen van den
stand der defensie en persoonlijk con
tact wilde hebben met den Britschen
opperbevelhebber in het Verre Oosten,
hichtmaarschalk Brooke Popham.
Do toestand in de Sovjet-Unie noem
de Wavell „duister". De Noordweste
lijke grens van Britsch Indië, zoo ver
klaarde hij verder, is versterkt. Overi
gens bestaat er een nauw contact tus
schen het Britsch-Tndische cn bet bols
jewistische opperbevel.
Tot dusver hebben geen troepen
transporten naar de Sovjet-Unie plaats
gehad,
Naar uit Singapore gemeld wordt, is
generaal Wavell inmiddels vandaar
weer naar Britscli-Indië teruggekeerd.
Australische maatregelen
Naar de Engelsche berichtendienst
meldt, heeft de Australische premier,
Curl in. bekendgemaakt, dat het kabi
net met het oog op de nieuwe situatie'
in den Stillen Oceaan, de uitzending
van een gedeeltelijk gemotoriseerde
divisie overzee nogmaals in beraad zal
nemen.
NEW YORK, 5 Nove. De bier
aangekomen kapitein van de N c-
derlandschc vrachtboot Mar
ken, die in Engclschen dienst voer,
heeft volgens Associated PregS.
verklaard, dat zijn schip 10 Septem
ber op 360 mijl ten Westen van
Pernarnbuco op weg naar Kaap
stad getorpedeerd en gezonken is.
Van de bemanning zijn tot dusver
36 man gered.
DE NEUTRALITEITSWET
WASHINGTON. 5 Nov. (D.N.B.).
President Roosevelt heeft vandaag in
het Witte Huis een conferentie met de
leiders van bet Congres gehouden. As-
sociated Press heeft van eenige deelne
mers aan deze conferentie vernomen,
dat Roosevelt het onverwijld aanbren
gen der voorgestelde wijziging van de
Duff Cooper i» per vliegtuig: te Sydney
aangekomen, naar dc Britsche berichten
dienst meldt.
De zender Lyon meldt, dat te Beiroeth
400 Syriërs zy'n gearresteerd wegens anti-
Engelsche demonstratie.
Het Spaanschc schip „Berga" dat zich
reeds 3 maanden in Gibraltar bevond, is Za
terdag j.l. onder Britsche vlag naar zee ver
trokken. De Engelsche autoriteiten te Gi
braltar hebben zich dus niet alleen van de
lading, maar ook van het heele schip mees
ter gemaakt.
Naar uit Bagdad wordt gemeld,-js daar
wederom een gjoot aantal Irakscho officie
ren en ambtenaren in hechtenis genomen on
naar een concentratiekamp overgebracht.
Krachtens een in het Fransche staats
blad gepubliceerde wet, krijgen de prefecten
der Fransche departementen volmacht om
alle personen, die voor do landsverdediging
cn voor de openbare veiligheid een gevaar
beteekenen of wol in concentratiekampen to
interneeren o.f uit het departement te zetten.
De wet is geldig tot^aan het einde van den
oorlog.
Dc Britsche oorlogsuitgaven hebben de
laatste weken volgens de New York Times
een dagcljjksch gemiddelde van 17J4 mil-
lioen pond bereikt, het hoogste bedrag sedert
het uitbreken van den oorlog. i
Britsche vrouwen krygen les in het ge
bruik van geweren en machinepistolen om te
heipon wegen cn bergen te verdedigen, zoo
meldt Associated Press uit Londen.
Do algemeene dienstplicht in Mexico,
die begin 1942 zou worden ingevoerd, schijnt
volgens oen uitlating van toonaangevende
z'ydc, niet. te zullen 'doorgaan.
De Turksche generaals, Ali Foond en
Erkilet, die op' uitnoodiging van het Duit
sche Ryk een bezoek hebben gebracht aan
het Oostelijke front, z'yn te Istanboel terug
gekeerd.
Roosevelt heeft van het Congres nog
450 miiltocn dollar voor de vloot verlangd.
Volgens de New York Times is 350 millioen
bestemd voor vliegtuigen en vliegtuigon'dor-
dcclcn cn het restant voor medicamenten.
neutraliteitswet heeft aanbevolen in
plaats van het toevoegen van bepalin
gen, welke de beperking van stakingen
in de wapenindustrie ten doel hebben.
Roosevelt stond op het standpunt, dat
over de arbeidswetgeving afzonderlijk
moét worden beraadslaagd.
LISSABON, 5 Nov. (D.N.B.). Een
Zuid-Amerikaansche persoonlijk
heid, die hier dezer dagen uit, Lon
den is aangekomen, meldt, dat de
stemming in breede kringen te Lon
den door de groote Duitsche succes
sen aan het Oostelijk front zeer
slecht is.
De hoop, dot de bolsjewieken den oor
log voor Engeland konden winnen, be
staat nergens meer en men hoort aller-
wege critiek op de regeering, die door
een aj te optimistische beoordecling v&n
rle öituatie in de Sovjet-Unie, de plotse
linge telourstolling hopft veroorzaakt.
Bij deze teleurstelling komt nog de
vrees, dat na de ineenstorting in Rus
land bet zwaartepunt van den oorlog op
het Britsche eiland zal neerkomen cn
dat 'dan vooh de Londensche bevolking
een moeilijker tijd zal beginnen dan in
den laten herfst van vorig jaar.
In tegenstelling tot het standpunt van
do pers noemt de anti-Amerlkaansche
stemming sterk toe- Den Amerikanen
wordt in het bijzonder verweten, dat de
leveranties van materieel niet in over
eenkomst ziin met wat gevraagd en be
loofd is. Ook de pachtovereenkomsten,
die mot do Ver. Staten zijn afgesloten,
worden door een groot deel der bevol
king gekwalificeerd als afpersing. De
vrees heerscht, dat de Ver. Statefi het
geen zij op deze manier krijgen, nooit
weer aan Engeland zullen teruggeven.
In dit verband meldt, het D.N.B. uit
New York. dat, de vertegenwoordiger
van het Britsche ministerie voor de me
taalvoorziening hij zijn vertrek naar
Engeland heeft geklaagd over de vertra
gingen bij bet leveren van Amerkaan-
scho werktuipmarhinerieën. De orders,
zoo zeide hij, gaan door zoovele hon
den, dat alleen al tusschen het verstrek
ken van de orders en de uitvoering hier
van drie vier maanden verstrijken.
Teekenend voor dc stemming in En
geland is ook een artikel in de Man
chester Guardian over het on
langs verschenen rapport van het Brit
sche ministerie van luchtvaart en dat
van econmische oorlogsvoering over de
bomaanvallen op Duitschland.
Het blad merkt op. dat dit rapport de
uitdagende, opmonterende uitlatingen
van onze politipke leiders logenstraft".
Voorts verklaart het blad, dat ut deze
verklaringen van Britsche ministers hef
publiek beeft moeten eonchideeren, dat
de Duitsche luchtaanvallen, die Enga-
land de ofgploopen winter moest door
staan, den Duitschers meer dan-;betaald
gezot zijn.
Ongelukkigerwijze echter, aldus de
Manchester Guardian, worden deze be
weringen iïfcgeenen deel bevestigd door
de gegevens van het* ministerie van
luchtvaart mor den omvangTler schade
in Dnitscliland.
Uit het rapport van dit ministe
rie moeten wij tot onze diepe teleur
stelling afleiden, dat de aanvallen
op Berlijn geenszins in kracht kun
nen worden vergeleken met de vroe
gere aanvallen der Duitsche lucht
macht op .Londen en omgeving, al
dus het Britsche blad.
Hef A.N.P. wijst er verder op, dat het
BriT&che luchtwapen in 26 maanden on-
gevepr 17.000 man verloren heeft. Dit
befe'ekent dus in doorsnee een maande-
lijksch verlies van 650 man.
Ook bevindt zich een aanzienlijk aan
tal niet-Engelsche vliegers in Duitsche
krijgsgevangenschap, die weliswaar
voor de Britsche luchtmacht vlogen en
zich opofferden, maar door de Britten
niet in dit getal van 17.000 zijn begre
pen. zoo wordt van militaire zijde op
gemerkt.
Hot hooge percentage niet-Engelschen
bij de verliezen der luchtmacht is een
bewijs te meer. dafhet Engelsche lucht
wapen zooveel mogelijk van hulpkrach
ten uit don vreemde gebruik maakt om
zich zelf te sparen.
NEW YORK, 5 Nov. (A.N.P-). De
correspondent van het blad A 11 i a n-
c e heeft in Helsinki een onderhoud ge
had met den1 Finschen minister-presi
dent Ryti.
In dit onderhoud heeft Ryti hem de
verzekering gegeven, dat de Finnen aan
het 460 km. lange front onder aanvoe
ring van hun eigen officieren strijden.
Do president zeide verder, dat Finland
alleen belangsielling heeft voor de his
torische en politieke ontwikkeling van
het eigen land.
Met betrekking tot de huidige ver
slechtering in de betrekkingen tusschen
do V.S. en Finland verklaarde Ryti, dat
do V.S. cr zich van bewust diendon te
zijn. dat de Sovjet-Unie Finland heeft
aangevallen en dat Finland alleen maar
tracht zich te verdedigen.
Do nieuwe Finsche gezant in Mands-
jockwo, dr. Charles Gustnv Idrnan. heeft
in een persgesprek verklaard, dat Fin
land zijn strijd tegen de Sovjet-Unie zal
voorzetten, tot het zijn laatste oorlogs
doeleinden heeft verwezenlijkt, te we
ten:
1. Herovering van het geheele
gebied, dat bij de invasie van 1940
aan de bolsjewieken is afgestaan on
2. bevrijding'van de Karelische ge
bieden, welker bewoners in hoofd-
zaak Finnen zijn.
Naar het D.N.B. uit HeFsinki meldt,
blijven de hoofdartikelen der Finsche
bladen de verontwaardiging van het
Finsche volk over het optreden van de
V.S.,weerspiegelen. De bladen schrijven,
dat'de eischen der. V.S. door de Sovjet-
Unie geïnspireerd zijn, omdat de bolsje
wieken den Moerrnansk-spoorweg noo-
dig hebben voor de Engelsch-Ameri
kaansche transporten cn zij hun troe
pen willen terugtrekken van het uitge
strekte Finsche front.
Do Hel6in gin Sanomat acht
het ongolooflijk, dat Finsche maatrege
len aan de Oostelijke grens in strijd met
de belangen van de V-S. zou don kunnen
zijn, want de V.S. blijven ccn neutraal
land, dat formeel ook niet met Duitsch
land in ooclog is.
De Uusi Spomi schrijft, dat Fin
land in den winteroorlog, toen het in
een zwakkere positie tegenover den
grooten aanvaller stond, de sympathie
van de wereld verwekte. Thans echter,
nu het onder gunstiger. voorteekenen
vecht, is het tegendeel ontstaan.
Suomen Sosialidemokmatti
wijst nogmaals do bewering van de
hand, dat Finland het militaire streven
van Duitschland dient en in zijn beslis
singen niet vrij is.
Tijdens de debatten in den Ameri-
kaanschen Senaat over ecu wijzigng van
d© neutraliteitswet werden de jongste
officieele Amerikaansche uitlatingen
inzake de Finsch-bolsjewistische be
trekkingen scherp aangevallen.
De republikein6che senator Ta ft vroeg
sarcastisch of de Amerikaansche regee
ring reed6 toezeggingen van de zijde der
bolsjewisten had ontvangen, dat zij
voortaan Finland niet moer zouden
aanvallen. Na gezegd te hebben., dat de
Vereenigde Staten nooit oen desbetref
fende garantie kunnen geven, verklaar,
de hij, dat Amorika zich over zijn waar
schuwing aan Finland moot schamen.
De democrat.i6cho senator Clark ver
geleek de Amerikaansche uitlatingen
over Finland! mof de aanmaning, dat
het kleine volk toch vooral den reus-
achtigen bolsjewistisch en beer met zijn
van bloed druipende muit niet moet op
slokken.
De republikein Hoffman zeide, dat de
Amerikaansche stappen tegenover Fin
land slechts een van de verschillende
varianten vormde waarmede „Roosevelt
de vrijheden verspreidt". Men moet aan
nemen, dat Finland een van dié „aan
vallende staten" is. waarvan Rooseveit
steeds gesproken heeft. Thans, nu Fin
land het door de bolsjewisten geroofde
gebied herovert, komt Roosevelt te voor
schijn en roept „halt"-*Dit beteekent, dat
dc Verecnigde Staten met de „doctrine
van de vrees" werken.
Do voormalige president dor V.S., Hoo
ver, heeft een verklaring gepubliceerd,
waarin hij op scherpe wijze protesteert
tegen do houding der Amerikaansche
regeering tegenover Finland.
BINNENLAND
's-GRAVENHAGE. De secretaris-ge
neraal van het departement van sociale
zaken heeft aan hoofden of bestuur
ders van banketbakkerijen niet 'te
vens zijnde broodbakkerijen in alle
gemeenten des rijks» vorgunning ver
leend, om in afwijking van het gesteldo
in de arbeidswet., in het tijdvak van 17
tot en met 28 November 1041 door men-
nolijke arbeiders van IS jaar of ouder
gedurende 11 uren por dag en ten hoog
ste 60 uren per week arbeid te doen ver.
richten.
Dgzg vergunning is gebonden aan de
voorwaarde, dat, met uitzondering van
den Zaterdag, de arbeidstijd in zijn ge-
hcol gelegen moet zijn tusschen 7 uur
des voormiddags en 8 uur des namid
dags»
Voor den arbeidstijd op Zaterdag
geldt, dal deze moet liggen tusschen 7
uur des voormiddags en 10 uur des na
middags.
In liet tijdvak van 17 November tot
en met 5 December 1941, benevens op
23, 24, 30 on 31 December 1941 zal voorts
door jongens van 16 en 17 jaar geduren
de 10 uren per dag en ten hoogste 55
uren per week arbeid mogen worden
verricht, onder voorwaarde, dat do ar
beidstijd in zijn geheeh gelegen is tus
schen 7 uur des voormddags en 7 uur
des namiddags.
Indien ingevolge het vorenstaande een
arbeider op Zaterdag na 1 uur des na
middags arbeid verricht, zal hij, in de
zelfde week. hetzij op ten minste één
anderen werkdag na 1 uur des namid
dags, hetzij op Maandag vóór 12.30 des
namiddags niet mogen werken.
Over liet tijdvak van 17 November tot
en roet 31 December 1941 dient aan de
arbeiders, werkzaam in ondernemingen,
waarin van deze vergunning gebruik
wordt gemaakt, voor elk uur. dat zij
boven 48 urën per week arbeid verrich
ten, het geldende of berekende uurloon
te wordep betaald, of, zoo een hoogere
vergoeding voor overwerk is overeenge
komen, de overeengekomen vergoeding.
D. A. DAAMEN f
In Den Haag is overleden de heer
D. A. Daamen, stichter cn oud-direc
teur van de N.V, D. A. Daamen's Uit»
geversmaatschappij. Van 1893 tot 1939
had hij de leiding van dit bedrijf. Ook
is de lieer DaanVen directeur geweest,
van het dagblad „Do Nederlander". In
zijn jeugd heeft dc overlcdone het Ne-
derlandsch. Jongelings Verhond verte
genwoordigd op een wereldcongres te
Stockholm. Bovendien hoeft de heer
Daatncn als lid en secretaris zitting
gehad in dc commissie van toezicht op
dc Landsdrukkerij. "Zijn verdiensten
worden allereerst erkond door zijn be
noeming tot ridder in de Orde van
Oranje Nassau cn vervolgens tot offi
cier in dezelfde orde. Hij was de uit
gever van het bekende blad „Ons Tijd
schrift" en van de bibliotheek „Hoofd
en Hart". (Vad.).
KOERSEN NEDERLANDSCH CLEARING-
INSTITUUT
's-GRAVENHAGE, 5 Nov. Koersen voor
stortingen op 6 November 1941 tegen ver
plichtingen luidende in:
Belga's 30.1432
Zwitsersche francs 43.56
Fransche francs 8.768
Lires 9.91
Deensche kronen 36.37
Noorsche kronen 42.S2
Zweedsche kronen 44.85
Finsche mark 3.82
Dinar (oude schulden) 3 43
Dinrr (nieuwe schulden) 3.77
Turksche ponden 1.45U
Lewa 2.30
Pengoe (oude schulden) 36.519
Pengoe (nieuwe schulden) 45.89
Zloty (oude schulden) 35.
Zloty (nieuwe schulden) 37.68
Lel 1.28
Slowaaksche kronen 6.4S
Drachmen 1.26
Kuna 33.77
Hoofdredacteur: J. VALKHOFF,
Amersfoort
Redacteur Stadsnieuws en Uit den
Omtrek: R. LEENKNEGT. Amersfoort
Redacteur Sportrubrlck: H. A. C. VAN
DER ^kRAAN Jr.. Amersfoort
121. Daar moest Ncuslaiig
met een vaas. Nou. dacht K/ompiB 1
ik hoef niet eens tc vragen. inMin
die knaap zulk een gekken naam (T
Dat zag hij onmiddellijk toen djfH t
naar binnen kwam. Hij had roiT
zaggelijken puntneus, een /irwflil'
cn schoenen, die hem veel tc i
waren.
122. De koning nam de vaas I
Neuslang over cn presenteerde Hz
aan Klompertje. Het was een iiraiW
ding. dacht Klompertje, w<7tfn)m£
ik het niet aannemcii. Daar
moeder best een plezier mee (1
Maar hoe kreeg h(i dat ding
lingdam
VRIJDAG 7 NOVEMBER
HILVERSUM I. 415.5 M. 6.45 G.J
ziek. 6.50 Ochtendgymnastiek. 7 00 Giij
ziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. S.OO
Nieuwsborichten. 8.15 Gewyde muzieVl
8.45 Gram.muziek. 9.15 Voor de hunf
9.20 Gram.muziek. 10.40 Ensemble IVilf
(tl.0011.20 Voor'de kleuters). 11.4&I
muziek. 12.00 Ds Romancors. 1^.40 All
12,45 BNO: Nieuws- en economische'f
ten. 13.00 Frans Wouters en zijn orkoi|
Gram.muziek. 14.00 Groninger Orkcstii
ging en solist. 16.00 Bijbellezing.
muziek. 16.45 Ensemble Pali Tot. 17131
Nieuws-, economische- en bcursbe.'l
17 30 Voor da jeugd. 17.45 Pinno\onjl
18.15 Sportwdtenswaardigheden. 18.30
Lcbon cn zijn orkest. 19.00 Actueel ij
tjo. 19.30 Orgel, gemengd koor en zaon
Grarrj.muziek. (Vanaf 20.15 alleen
Radio-Centrales die over een lynverij
met de studio beschikken). 20.15 Boyj
man en z'yn orkest. 20 45 Voordrackll
De Hawaiian Sorenaders en ginin.:f
21.30 Gram.muziek. 21.45 BNO; Nuj
richten. 22 00 BNO: Engelsche - uit»!
Economie News from Holland" o! f
muziek. 22.15 Gram.muziek 23.00—2:'|
roep-opera-orkest en solisten (opn)
HILVERSUM II, 301.5 M. 6.45-
Hilversum I. 8 00 BNO: Nieuwste!
8.15 Grafti.muziek. 10.00 Morgenwijd:!™
Gram.muziek. 10.40 Voordracht. 11.00 f
muziek. 11.20 Orgelconcert. 12.00
landers 12.45 BNO: NLeuws-\en econel
berichten. 13.00 Gevarieerd programrcil
Voor de vrouw. 15.45 Gram.muziek.
Voor de jeugd. 17,00 Gram.muziek. I
Nieuws-, economische- en bcursbefl
17,30 De Melodisten, solist en gram.a
18.30 Causerie „Onze volkshuishoi
18.45 Gram.muziek» 19.00 Actueel half
19.30 Gram.muziek. 19 45 Reportage
Stedelijk orkest van Maastricht en
(Vanaf 20.15 alleen voor de Radlo-er
dia overheen lijnverbinding met 'dr
beschikken). 21.00 Boekbespreking
detiik orkest van Maastricht en soli?!
BNO: Nieuwsberichten. 22.00 Gram:
22.1022.15 Avondwyding.
FEUILLETON
j
„Ik kom nooit meer van de Balkan
vandaan. Wie het leven hier eenmaal
gewend is. vergeet de rest van de we
reld. De Balkan heeft een eigenaardige,
betooverende en bedwelmende lucht;
men kan en wil hier niet meer weg
gaan. Lupu Popescu
„Lupu Popescuonderbrak Gol
den hem haastig, „hoe gaat. het met
hem?"
„Kent u hem dan?" vroeg Gyp.
„Als het dezelfde man is, die vroeger
met ,de wonderlijke hoedendoos' reis
de, t
„Ja. zeker!"
„Die is jarenlang miin partner ge
weest! Ik was de komische figuur in
dat nummer!"
„Dan zal 'hij blij zijn u weer terug te
zien," ging Gyp voort. ,,Hii heeft een
voortreffelijk variété'in Bukarest. .Mol
davia'; hij heeft me al dikwijls aange
boden, om mij naar Frankrijk of Enge
land te brengen. Maar wanneer h:i dan
met een contract komt. ga ik er toch
weer niet op in. omdat ik van dit land
niet scheiden kan."
Toen Joe Golden in Bukarest
aankwam ging hij allereerst naar bet
variété Moldavia.
Terwijl Golden achter de coulissen
naar den directeur zocht, ging er een
reeks soubrettes, danseressen en ko
mische zangers over het tooneol en men
hoorde onophoudelijk Fransche. Engel
sche en Amerikaansche melodietjes.
Achter een zijcoulissc stonden de onder-
deelen van turntoestellen; acrobaten
oefenden er om bun spieren ,los te ma
ken' vóór hun optreden; in een garde
robe blafte een gedresseerd stel honden;
een kunstfietser schoof zijn rijwielen
het tooneel op: de granaten en torpedo's
5 an een krachtjongleur werden aange
sleept En toen zag Golden achter
de eerste zij-coulisse een raampje en
achter dat raampje zat directeur Lupu
Popescu. die van hieruit het gehenlo
voortooncel overzien kon. Joe zag da
delijk. dat Lupu dik was geworden en
zijn elegantio verloren had.
Lupu herkende Joe Golden direct, en
wenkte hem binnen te komen. De be
groeting tusschen de oude partners was
hartelijker dan hun afscheid indert.jd
„Kont hier naast me zitten!" zei Lupu
„Ik moet op mijn voorstelling let tent
Dat wil zeggen: mijn menschep moeten
weten, dat ik cr bij ben Nu, vertel
eens op. hoe is het jou gegaan?"
Golden vertelde in het kort wat er
allemaal gebeurd was, sedert zij van el-
Vaar waren gegaan. Maar in die twihtig
jaren had hij toch heel wat ondervon
den.
„Wat mij betreft, ik maak het best
zei Lupu, toen Golden eindelijk zweeg
„Ik heb dit theater nu al twaalf jaar
en het is eigenlijk altijd vol."
„Nu dat gun ik Je van harte," ant
woordde Golden.
Daarna zwegen zij.
Want geen van de twee wilde het
eerst den naam uitsnreken. die hen bei
den op de lipnen lag.
Toe Golden, die zich zijn eens gegeven
belofte nog goed herinnerde, keek Lupu
vragend aan en deze staarde door zijn
ruitje alsof hij de komieke kunstfietser
daar op het toonecjl bijzonder scherp in
het oog moest houden.
En Stassy 'is dood." zei hij
zachtjes zonder zijn hoofd om te
draaien, „al drie jaar
Het woordje ,dood' sloeg door Golden
heen als eten bliksemflits. Instinctief
greep hij de zitting van zijn stoel vast
om niet te vallei; maar in de volgende
seconde voelde hij zich stijf worden, als
of er een golf van starheid van uit zijn
hersens door zijn geheele lichaam liep.
Ook hij staarde nu door het venster op
het tooneel waar juist dwaas gecostu-
meerdo honden verschenen.
Stassy's huwelijk met Lord Lc-
maile is wel. gelukkig geweest," zei
Lupu halfluid cn monotoon, alsof h.J in
zichzelf sprak. „Ik ben er van over
tuigd, dat menigeen haar benijd heeft.
Lemaile heeft haar zijn geheele rijk
dom ter beschikking gesteld. Hij zou in
dertijd een groot vermogen erven, wan
neer h;j trouwde. Toen heeft hij Stassy
genomen. Mij hield van haar, hij vond
haar erg mooi. En hii heeft haar nooit
laten voelen, dat zij maar een artisten-
kind was. Hij was werkelijk een echt
edelman. SI assy heeft herrf steeds ven
eerd en geacht Maar gehouden
heeft ze van een ander Hij heette
Joe Golden
En nu wendde Lunu Popescu lang
zaam zijn grijs hoofd naar den man
toe. die roerloos naast hem zat
Joc Golden hield dien blik niet
meer uit en stond met een ruk op. zoo
dat zijn stoel omviel; zonder nog iets
te zeggen, vluchtte hij het theater uit.
Koortsig en bezweet kwam hii in zijn
hotel terug waar Marfa al een tijd
wachtte. „Heb je je vroegere partner
getroffen?" wilde zij hem vragen. Maar
hij was haar voor:
„Wij vertrekken! Dadelijk! Vannacht
nog! Pak direct de koffers!"
Zijn stem klonk zoo heesch als dio
van een zieke. Terwijl Marfa de hand
koffers pakte, liep Joe naar beneden,
betaalde in de hal de rekening en
vroeg;
„Waar gaat de volgende express
heen?"
„Naar Weenen mijnheer, over een
kwartier!"
„Een taxil Naar het station! We moe
ten de Weensche express halen!"
Eenmaal in den trein viel Joe Golden
bijna' dadelijk in een diepen slaap, die
uren lang duurde cn waaruit Marfa
hem aan de grens wekte.
Vanaf dat oogenblik bleef hij klaar
wakker en begon met Marfa te spre
kon over do toekomst.
„Ik wil geen partner meer nemen. Ik
zal van nu af al loon optreden. Ik Wil
de grootste clown lor wereld worden
of heelemaal niets 1"
„Wil je in Weenen gaan oefenen?"
Hij antwoordde afwerend:
„Nee, niet oefenen! Vooral niet stil
zitten on in eenzelfde stad blijven! Wij
zullen voortdurend reizen, zonder op
onthoud, ik moet steeds in beweging
zijn. Ik heb groot verdriet, Marfa. Als
ik er aan denken kan. zal het al mijn
levenskracht overwoekeren, verstikken
en oor altijd vernietigen. Ik moet
trachten om mij floor voortdurende be
weging te verdooven. Ik ben een speler,
me nog één allerlaatste kans heeft.
Moet ik die kans niet waarnemen? Wij
zullen in Weenen. Berlijn, Londen
Hij sprak niet verder, maar leunde op
eens terug in de kussens en sloot de
oogon.
„Is het niet eigenaardig? Zou het wer
kelijk alleen een toeVal zijn, dat in het-
zelfdo jaar, toen ik zoo ziek was in Lon
den, ergens in Engeland misschien ook
wel in Londen Stassy gestorven is?"
vroeg hij een oogenblik later opeens.
„Inderdaad een interessant toeval,"
antwoordde Marfa'vlug cn zonder Veel
deelneming. „Dus je wilt in alle groote
steden de beroemde clowns gaan zier.
om dan diegene na te doen
„Nadoen? Ik een ander nadoen?" ant
woordde Golden gekrenkt, en vervloek
te nog eens.alle dieven van andermans
geestelijk eigendom. Daarna verklaarde
hij Marfa* dat hij alle anderen enkel
wilde zien om erachter te komen, wat
hij oorspronkelijker cn beter zou kun
nen doen. Hij wilde nog niet gaan oefe
nen. maar eerst nieuwe indrukken ver
zamelen. En dan op zekeren dag zijn
rijkdom aan ervaring en ondervinding,
aan weten en kunnen in ccn enke!
nieuw nummer samenvatten.
„Waar zit Joe Golden toch?" vroeg
nog dikwijls menig agent, menig direc
teur. en ook vele artisten. Maar het ant
woord was gewoonlijk een schouderop
halen, want Joe Golden kwam niet meer
boven water.
In het parket der variétés en der cir
cussen kon men thans een paar zien
ziften, dat met de grootste aandacht,
doch zonder een spier te vertrekken elk
komisch nummer gadeslopg: een lee
lijke vrouw met een gezicht vol vou
wen cn slecht geverfd haar naast een
nauwelijks middelgrooten, nogal ge
drongen man met een grijzenden baard,
Niemand kon in hem Joe Golden. Gol
dini of Caramelli herkennen.
Zij leerden zoo langzamerhand alle
clowns en komieken kennen, die tegen
woordig in Europa optraden. Want zij
hadden de variété's van alle groote ste
den bezocht en waren de verschillende
circussen nagereisd. Nu gingen zij
Amerika.
Hoo weinig groote clowns best'
cr toch eigenlijk, was cle samcnvi
van hun heele érvarlng. Men t'
in twee soorten kunnen verrif
clowns, die enkel voor het circi
clowns, die slechts voor het toont
schikt warén, de oono soort had
succes bij bet publiek van do
en de andere bij dat van do logt
waren er maar eon paar. die ver
menschen van eiken rang c
konden doen ïachen.
Toto bijvoorbeeld, die in een mini
autotje kwam aangereden en ge'1
kon maken als een -klein kind.
Barraceta, die tijdens zijn Mot
zienderoogen in een reus verander
en dan Bolling, die met ren vciï
hond een wild stieren gevecht
voerde. Dan n-og Ferry Convey,
een tuinhek en andere voor"'
musiceerde Paul Patzold, die
bad als rijwicldief Baggescn,
handige kellner, die heele sitapds
den naar de andere wèreld hifi
Jovcr, die met zichzelf een l|0|;i
strijd uitvocht Fritchie. do of
dige huisknecht; die over tafel
stoelen heenstruiikelde Robin*
zienzelf van een fluitspelenden
in Paganini of ook in een cello
lende oude dame veranderde
die met een weerspannige pian?
een strijkstok vocht-
Dat was ongeveer alles wat
de doorsnee uitstak
„Zou Gvp niet de grootste van f
clowns zijn geworden, wanneer
een groot tooneel was gekort
vroeg Golden wel eens aan Mad
(Wordt ven
