De luchtlijn van
Japan-Portugal
Itede van Stalin
Weer bommen op
•Engeland
Revolutie in het
bakkersbedrijf
Geen bonnen i
vorig jaar vo
brandstoffe
JAPANSCH SCHIP
VERGAAN
Protest bij de Sovjet-Unie
Bolsj ewiki op de Krim
teruggeslagen
Italiaansch legerbericht
Moskou wordt tot het
uiterste verdedigd
Nederl. vrijwillig
kunnen in Duitse!
dienst treden
Scheurpremie
verho
FEUILLETON
PAGINA 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 7 NOVEMBER
Geen benzine uit
Ned- Indië
BANDOENG, 6 Nov- (A.N.P.). Do
gouverneur van Portugoesch Timor,
Signor do Cavallo, heeft in verband met
de luchtvaarlovereenkomRt tusschen
Japan en Portugal een verklaring afge
legd aan den hoofdredacteur van het
Algemeen Tndtech Dagblad, die Timor-
Dillv bezocht.
„Ik kan niet hegrijpen, zoo ver-
t klaarde de gouverneur, waarom de
internationale pers zooveel belang
stelling voor deze verbinding toont.
De Portngeesche regeering heeft
zeker alle mogelijkheden, dat deze
luchtlijn een gevaar zou kunnen
worden voor eenige bevriende mo
gendheid, ovenvogen. De onderhan
delingen hebben vijftien maanden
gr 7uurd, hetgeon bewijst, dat de re-
geering van Portugal met groote
zorgvuldigheid olie internationalo
omstandigheden heeft bestudeerd.
W i houden, zoo vorvolgdo dc gouver
neur, het eindpunt van de lijn te Timor
Tilly volkomen ondor onze controle. De
bori. waaraan hVt vliogtuig gemoerd
ligt. is Portugecsch hezit. De benzine, die
Ide machines verbruiken, ligt opgeslagen
in Portugeesche installaties. Do radio
stations voor de verbindingen mot de
vliegtuigen hehooren aan de Portugee-
«che regeering. Geen vliegtuig kan lan
den of vertrekken zonder de toestem
ming van de Porfugeosrhe regeering. De
logeering wenscht strikt neutraal te
blijven, in eiken zin van liet woord. De
ze politiek wordt in alle deelen van het
Portngeesche rijk nagestreefd".
De Ncderiandsch-ïndteche rogce-
rng heeft het systeem van het ver-
leenen van uitvoervergunningen
voor aardolie en aardolieproducten,
zooalfi dit systeem tegenover Japan
wordt toegepast, thans ook uitge
breid tot Portugeesch-Timor. Als ge
volg van dezen maatregel zal het
voor de machines der Japansche
luchtlijn van Palace naar Timor-Dil-
ly niet mogelijk zijn in laatstge
noemde plaats Nederlandsch-Indi-
sche benzine te laden-
Ook de zender van New York meldt
uit Batavia, dat Noderlandsch Indië be
sloten heeft de levering van olie en
benzine aan de Portugeesche kolonie
Timor stop te zetten.
HELSINKI. 6 Nov (D.N.B.). - Ter ge
legenheid van de herdenking der Oc-
tobprrevolutie, heeft S-talin tot de ste
delijke .iovjet van Moskou een rede ge
houden. die door don omroep werd uit
gezonden. Stalin zeido ondor meer:
„Wij staan ol. den drempel der
beslissing. Ik moet er den nadruk
op leggen, dat het gevaar nog groo-
ter is geworden. De Oekraine en
Wit-Rusland zijn bezet. Leningrad
verkeert in gevaar en ook Moskou
wordt bedreigd".
Ten aanzien van de verliezen van het
Sovjet-leger zeide Stalin: „Geen ander
land heeft zoo groote beproevingen te
doorstaan gehad als wij. Dat beteekent
dat geen andor land de verliezen zou
hebben kunnen dragon, die wij hbbben
geleden".
Als oorzaken voor, de „roeke ongun
stige omstandigheden voor de Sovjet
weermacht" noemde Stalin:
1. Er is geen twoede front in Euro
pa. De Duitschers behoeven hun strijd
krachten daardoor niet te versnipperen.
2. Het Sovjet-leger vecht «.Heen, ter
wijl de Duitschers bondgenoot zijn met
de Italianen, Finnen, Roemenen en Hon
garen,
3. Er is gebrek aan pantserwagens
en vliegtuigen- „De wapenproductie der
Sovjet-Une is niet toereikend".
Stalin zeide, dat het de taak der bols-
jewisten is, alle Duitschers, die op Sov
jetgebied staan, uit te roeien. Hij sprak
tenslotte van de hulpbelofte van Enge
land en de Vereenigde Staten, waar
mede de Sovjet-Unie een „groots coali
tie" heeft gevormd.
TOKIO, 6 Nov. (Domei), Het in
lichtingenbureau der Japansche're
geering deelde hedenmiddag mede,
dat het Japansche passagiersschip
„Kibi Maroe" gisteravond te onge
veer "*0 uur in de Japansche zee op
een mijn is geloopen. Ofschoon
nog niets met zekerheid bekend
is omtrent het lot van de opva
renden der Kibi Maroe, gelooft
men, dat alle leden der bemanning
en de passagiers gered zijn. Het
schip is gezonken.
De Kibi Maroe behoorde toe aan de
Japan Sea Steamship Company, een Ja
pansche reederij. en voer tusschen Tsoe-
roegoe in Japan en Seisjin in Noord-Oost
Korea. Het ongeluk gebeurde op een
plaats 40 graden 40 minuten NB en 131
graden OL„ gisteravond even over 10
uur. Terstond na op de mijn te zijn ge
loopen zond de Kibi Maroe S.O.S.-seinen
uit. Toen hierop draadloos aan het
schip inlichtingen werden gevraagd,
werd geen antwoord meer ontvangen.
Men herinnert er aan, dat de Japan
sche regeering op 18 September een
krachtig protest heeft ingediend bii de
Sovjet-regeering in verband met het
verschijnen van drijvende mijnen op de
Japansche zee, tengevolge waarvan een
Japansch schip was gezonken en een
tweede was heschadgd- Herhaaldelijk
had de Japansche regeering de Sovjet-
regeering verzocht de noodige maatrege
len te nemen om de uit het voorkomen
der drijvende mijnen ontstaande geva
ren tegen te gaan. De Sovjet-rogeering
had echter nagelaten iets te onderne
men, zoodat do Japansche regeering op
genoemden datum haar protest indien-
do.
Tiet gouvernement-generaal van Korea
deelt mede, dat sedert het begin van dit
jaar voor de kust van Korea 59 drijvende
mijnen van Sovjct-hcrkomst zijn opge-
vischt.
VT ADER wordt vernomen, dat
schepen, die de omgeving afzoe
ken, waar de Kibi Maroe is onder
gegaan, tot hedenmiddag drie uur
de lijken hebben opgepikt van 17
slachtoffors. Voorts werden 247 over
levenden gered, van wie 9 in critie-
ken toestand verkeeren. In totaal
bevonden zch aan boord 430 passa
giers en een bemanning van S0 kop
pen.
Voorts wordt vernomen, dat de Ha-
koesan Maroe, die de overlevenden aan
boord heeft, geen haven zal binnenloo-
pen vóór mogenochtend, teneinde niet
het gevaar te loopen ook op een mijn' te
stuiten fiidens een tocht door het nach
telijk duister. Alle'tien reddingbooten
van de Kibi Maroe zijn vanmiddag op
gepikt.
Japansch protest
7ERNOMEN wordt, dat het de-
partement van buitenlandsche
■viken den Sovjetambassadeur von-
zocht heeft te verschijnen op het
departement van buitenlandsche za
ken, hedenmiddag om 15 uur 30, bij
welke gelegenheid de Japansche re-
gecring een protest uitsprak met be
trekking tot het vergaan van de
Kibi Maroe, tengevolge van een drij
vende Sovjet-mijn.
Het bureau voor de inlichtingen heeft
een mededeeling uitgegeven, betreffen
de het protest, dat is ingediend bij den
Sovjetambassadeur fe Tokio. De mede
deeling luidt als volgt: „Uit do draad-
loozo berichten, die uatgezonden zijn
door de Kibi Maroe, en uit andere om
standigheden, blijkt duidelijk dat de
ramp, die do Kibi Maroe is overkomen,
veroorzaakt is door een drijvenden mijn,
die loegeslagon wag uit de territoriale
wateren der Sovjet-Unio. Derhalve heeft
de vice-minister van buitenlandsche za
ken hedenmiddag den Sovjet-ambassa
deur een protest In den meest plechti-
gen vonr\ overhandigd, rnet het verzoek,
dat zijn regeering een oprecht ant
woord zoude geven."
Duitsch legerberichf
HOOFD W ARTIER VAN DEN
FÜHRER. 6 Nov. (D.N.B.) Het
opperbevel van do weermacht
maakt bekend:
Op de Krim is de achtervolging
van den verslagen vijand aan het
geheele front met succes voortgezet
In het Jaila-gebergte sloegen Duit-
sche en Roemeensche troepen afge
sneden strijdkrachten van den vij
and terug en trokken tusschen Jalta
en Fcodosia over een breed front
naar de kust van de Zwarte Zee op.
Ook in het gebergte ten Oosten van
Sevastopol werd vijandelijke tegen
stand gebroken.
De luchtmacht ondersteunde de
operatics en bracht den bolsjewis
ten in de wateren van de Krim. als
mede voor de Noordoost-kust van
de Zwarte Zee nieuwe, zware
scheepsverliezen toe. 2Aj brach1
drie troepen transportschepen met
een gozamenlijken inhoud van 13.000
brt. tot zinken en beschadigde vier
andere groote koopvaardijschepen
met. bommen.
Voor Leningrad werden uitvals-
pogingen van den vijand afgesla
gen. Zware^ en zeer zware batterijen
van het leger hebben voor den oor
log belangrijke doelen in Leningrad
en het vijandelijke scheepsverkeer
in de Finsche Golf bestookt. Twee
oorlogsschepen en een vrachtboot
werden zwaar getroffen.
Bij ccn nachtelijken aanval van
de luchtmacht op de industriestad
Gorky werden nieuwe, zware ver
woestingen in bewapeningsfabrie-
ken en ravitaillecringsbedrijven aan
gericht. Andere formaties gevechts-
vlicgers bestookten in den afgeloo-
pen nacht Moskou en Leningrad
met brand- en brisantbommen.
Aan de Zuidwest-kust van Enge
land heeft de luchtmacht in den
nacht van 5 op 6 November scheeps-
werfinstallaties van do haven Fal
mouth gebombardeerd.
De vijand hoeft in den afgeloopen
nacht met zwakke strijdkrachten
hoven het Duitscho kustgebied ge
vlogen. De aanvalspoging leverde
geen succes op. Zeven Britsche bom
menwerpers werden neergeschoten.
In dc periode van 29 October tot
■4 November verloor de Britsche
luchtmacht 37 vliegtuigen. In de
zelfde periode gingen in den strijd
tegen Groot-Brittannië zeven eigen
vliegtuigen verloren.
ROME, 6 Nov. (Stefani). In zijn-
wecrmachtbericht no. 522 maakt het Ita
liaansch© opperbevel hot volgende be
kend:
Formaties Italiaanscbe /bompienwer-
pers hebben vannacht aanvallen onder
nomen op de vlootbasis La Valetta en op
de vliegvelden Venezia cn Micabba (Mal
ta). De gestelde doelen werden hevig ge
troffen en tot op grootcn afstand berden
zware branden waargenomen. Tijdens
eon Britschen luchtaanval op Augusta
(Sivilië), welke onder de burgerbevol
king vier slachtoffers maakte, terwijl
vijf personen gewond werden, heeft het
luchtdoelgeschut een toestel neergescho
ten.
In Cvrenaica zijn drie Britsche vlieg
tuigen brandend omlaag gehaald door
onze jagers. Aan het front van Tobroek
plaa^seiijko actie van onze vooruitge
schoven afdeelingcn en optreden van de
artillerie. Duitsche vliegtuigen hebben
een Engelsch vliegveld ten Oosten van
Mersa-Matroe gebombardeerd. Verschil
lende op den beganen grond staande
machines werden beschadigd.
In don sector van Gondar hebben
troepen van de vesting Ualag een vijan
delijke formatie verrast en verstrooid.
De vijand leed hierbij zware verliezen
aan dooden en gewonden.
In de Middellandsclie Zee heeft een
van onze torpedojagers twee vijandelij
ke vliegtuigen neergehaald.
LITWINOF AMBASSADEUR TE
WASHINGTON
NEW YORK, 6 Nov. (D.N.B). De
vroegere minister van buitenlandsche
zaken dor SovjetrUnie, Litwinof, is naar
Associated Press uit Washington meldt,
benoemd tot opvolger van den ambassa
deur van de Sovjot-Unio, Oemansky, al
daar.
BERLIJN, 6 Nov. (D.N.B.). Het
D.N.B. verneemt van militaire zijde,
dat Duitsche gevechtsvliegtuigen
vandaag mot succes de havens Se-
bastopol en Kertsj hebben gebom
bardeerd. Drie in deze havens lig
gende transportschepen van resp.
6000, 5000 en 5000 ton werden tot
zinken gebracht, vier zwaar bescha
digd. Verder werden bij Sebastopol
Kert6j artilleriestellingen en veld-
versterkingon met goed gevolg aan
gevallen. Een groot aantal voertui
gen van vluchtende Sovjet-troepen
werd vernietigd.
Voorts heeft eert Duitsche infan
teriedivisie op de Krim verscheidene
op 'n heuvel gelegen bolsjewistische
stellingen genomen. De bolsjewisten
namen de vlucht met achterlating
van hun geschut en veel ander oor
logsmateriaal.
In aansluiting op het weermachtsbe-
richt verneemt het D.N.B., dat de over
blijfselen der bolsjewistische troepen op
Krim niet'meer over land, via Kertsj,
kunnen qntkomen tengevolge van de in
neming van Feodosia. Nu de Duitsche
troepen tusschen Jalta en Feodosia de
kust hebben bereikt en den bólsjewis-
tischen tegenstand in het gebergte ten
Oosten van Sebastopol hebbéti gobrokon
biedt de zeeweg over Sebastopol den
bolsjewisten de laatste mogelijkheid tot
vluchten. Deze haven, dio voortdurend
door de luchtmacht gebombardeerd
wordt, is thans ook binnen het bereik
der artillerie gekomen. De Zwarte-Zee-
vloot der bolsjewisten heeft de laatste
weken 20 schepen verloren, terwijl er 6
ernstig beschadigd zijn. In October en
November zijn bovendien 34 koopvaar
ders met een gezamenlijken inhoud van
137.000 ton tot zinken gebracht en 36
zwaar beschadigd, zoodat er moeilijk
voldoende scheepsruimto kan worden
gevonden voor het vervoer van dc res
ten van het Krimleger, dio te Sebasto
pol opeengedrongen zijn. De wanhopige
toestand der bolsjewistische troepen op
de Krim vindt een parrallel in den toe
stand dor troepen in Leningrad, waar
alle uitvalspogingen met zware verlie
zen voor de bolcjèwisten worden ver
ijdeld.
In den Noordelijken sector van het
Oostelijk front hebben Duitsche ge
vechtsvliegtuigen op deh 5cn November
herhaalde aanvallen op de haven No-
waja-Ladoga gedaan. Zij brachten daar
bij een Sovjet-transportschip van 8000
ton tot zinken en 15 vaartuigen van elk
500 ton.
Dc in het hooge Noorden optreden af-
deelingen der Duitsche luchtmacht heb
ben groote vluchten boven zee gedaan
en met Stuka's Sovjetkazematten en
veldstellingen, alsmede ontoegankelijk
gohied bij Kandalaksja aangevallon. De
bolsjewisten leden zware verliezen.
De stemming in Moskou
De bevolking van Moskou geeft uit-
drukking aan haar ontstemming over
het besluit van de bolsjewistische leger
leiding om Moskou tot het uiterste te
verdedigen. Op de mijren en op de trot
toirs zijn opschriften verschenen, die
deze ontstemming vertolken, zoo meldt
de correspondent van de Budapester
Nachrichten. De bevolking verwijt de
legerleiding, dat zij de stad wil prijsge
ven aan vernietiging. De verdediging
van Moskou heeft toch geen kans van
slagen. In Moskou kan onder de bevol
king een depressie waargenomen wor
den wegens het mislukken van de te
genaanvallen der Sovjettankeenheden.
Van het Finsche front
Het officieele Finsche persbureau
meldt, dat de Finsche luchtmacht gi*>-
teren een geslaagden aanval heeft ge
daan op een station in Oost-K arelië,
waar talrijke wagons stonden. Ook drie
locomotieven werden onbruikbaar ge
maakt. Voorts zijn aanvallen gedaan op
vijandelijke vaartuigen en marcheeren-
do colonnes. Een vijandelijk jachtvlieg
tuig werd door Finsche jagers ncergo
schoten: tweo Sovjet toestellen zijn door
afweergeschut neergehaald. Een Finscn
vliegtuig is niet teruggekeerd.
BERLIJN, 6 Nov. (D.N.B.). Van -
militaire zijde wordt medegedeeld:
Duitsche gevechtsvliegtuigen heb
ben vandaag gevlogen" boven de wa
teren rondom de Britsche eilanden
op gewapende verkenningsvluchten.
Aan de Zuid-Engelsche kust werden
met succes werfinstallaties gebom
bardeerd,
Voorts zijn Britsche vliegtuigen van
nacht het kustgebied van de Noordzee
binnengevlogen, echter zonder bomaan
vallen op Duitsche steden te richten.
Twee vijandelijke vliegtuigen werden
door nachtjagers neergeschoten, een
derde toestel stortte neer en Vier Brit
sche machines gingen verloren in ge
vechten met Duitsche inarinevaartui-
gen. Het totaal aantal toestellen, dat du
Britten verloren, bedroeg dezen nacht
dus 7.
De gisteren door de Britten verloren
machines worden nog vermeerderd met
twee Spitfires, zoodat hot totaal verlies
van gisteren den Engelschen op 4 toe
stellen komt te staan.
Noorsch tankschip gezonken
Associated Press meldt volgens scheep
vaartkringen te New York. het in En
gelschen dienst varende Noorsche tank
schip Barfonn, dat deel van een convooi
uitmaakte, in het Noordelijke deel van
dén Atlantischen Oceaan tot zinken is
gebracht. Het schip was op weg van
Tegas naar Engeland. Bij diezelfde ge
legenheid zou volgens deze kringen nog
een aantal andere vrachtschepen tot
zinken zijn gebracht.
Duitsche onderzeeërs hebben in de
maand October 5 Britsche torpedojagers
welke convooien trachtten te bescher
men, in den grond geboord. Hierdoor
stijgt het aantal Britsche torpedojagers,
dat door de Duitsche marine werd ver
nietigd, tot 65. Bovendien bracht het
Duitscho luchtwapen sedert het begin
van den oorlog in totaal 47 Engelsche
torpedojagers tot zinken. De Britsche
admiraliteit heeft echter tot nu toe
slechts 58 torpedojagers als verloren ge
meld, terwijl het er in wehkclijkhp.id
112 zijn, die alleen reeds in den strijd
met do Duitsche marine en het lucht
wapen verloren zijn gegaan.
BINNENLAND
AMSTERDAM, 6 Nov. De persdienst
van het N.V.V. schrijft ons:
De landelijke regeling van loonen en
arbeidsvoorwaarden in het bakkersbe
drijf, welke door het. college van rijks-
bemiddelaars met ingang van 17 Novem
ber a.s. bindend is vastgesteld, heeft
voor do in het bakkersbedrijf werkzame
35.000 arbeiders dezelfde beteekenis als
een verbindend verklaarde collectieve
arbeidsovereenkomst gehad zou hehhen.
Deze beteekenis is zeer vérstrekkend.
Nog nimmer beeft, immers in dit bedrijf
een landelijke regeling bestaan; alleen
voor Amsterdam gold een verbindend
verklaarde C.A-O.
Voor wat de ahbeiders in het bak
kersbedrijf in de provinciesteden en
op het. platteland betreft, kan men
zonder overdrijving zeggen, dat de
ze regeling een revolutie betee
kent.
Wanneer men b.v. in aanmerking
neemt, dat loonen van 15 tot 20 gulden
voor volwassen bakkersgezellen lang
geen uitzonderingen waren, dan ziin de
loonen uit de laagste klasse van 19 tot
24 gulden wel een heel groote verbete
ring. Zooals men zich zal herinneren,
staan deze nieuwe loonen In verband
met de onlangs vastgestelde broodprij
zen.
Een zeer belangrijke verbetering is
ook de regeling van de persóneelsbezet-
ting en van de vacantie. Wat dit betreft
waren de toestanden tot nu toe vooral
op het platteland hopeloos. Wat de ziek
teverzekering betreft zijn de arbeiders
in het bakkersbedrijf voortaan, verze
kerd volgens de bepalingen van de be-
drijfsvereeniging voor het bakkersbe-
.drijf, welke sléchts één wachtdag kent
en bovendien uitbetaalt, als de ziekte
langer'duurt dan 14 dagen.
's-GRAVENHAGE, 6 Nov.
velhehher der weermacht in Jy>
deelt mede:
De Führer en opperste bevj
her der weermacht heeft bij m
le beschikking toegestaan, da
willigere van verwante Noorj
volken bij de Duitsche weert
worden ingedeeld.
Daardoor bestaat thans ook
derlanders de mogelijkheid. tol(
sche weermacht toe te treden
Duitsche Ortskommandanturen
derland zijn bureaux voor de j
ding van vrijwilligers ingeste!{
bureaux zijn te herkennen
schild met het opschrift: „Anna!,'
Ie* für Freiwillige in den Niedtr
zum F.intritt in die Deutsche
macht".
Bij zijn aanmelding vult dev.
gor een vragenlijst in, waarop
meer gevraagd wordt, of de vrijt
rouds soldaat geweest te, wolken
rang hij het laatst bekleedde c:
de Duitsche taal beheerscht. Bol
kan hij op de vragenlijst uitinj
aan den wensch, bij een bepaald
deel dor weermacht of bij eonl
wapen te worden ingedeeld. Eet
zoek door mlitair© artsen beslis
vrijwilliger lichamelijk voor deni
ren dienst geschikt is. Men wort
voor den dienst opgeroepen mi
beslissing is genomen over aap.
of afwijzing van de aanvrage i
willige dienstneming.
's-GRAVENHAGE, 6 Nov. -
hekend zijn met ingang van 91
j.l. onder meer geldig verklaard i
ncn gemerkt „brandstoffen één i
zesde periode" van de zoogenaa;
riodebonstellen, welke aan verbr
die op een extra rantschoen va;
meer eenheden recht hebben <i
kleinverbruikers in de groepen
D zijn uitgereikt.
Het komt nu voor, dait verbrt
op de periodebonnen „zesde p
de", welke voor verwarming
hot vorig stookscizoen zijn t
reikt en toen niet geldig zijn
klaard, brandstoffen trachten l
trekken. Dit echter onrechts
De secretaris-generaal van he:
tement van Handel, Nijveiiie
Scheepvaart vestigt er met nad:
aandacht op, dat uitsluitend dep
bonnbn zesde periode, welke \o
warming voor hot stookseizoen
1942 zijn uitgereikt, geldig zijn
halve de periodehonnen zesde p
die voor verwarming in hetstooV
19401941 zijn verstrekt, than*
recht, op het koopen van vast?
stoffen geven. Het koopen, ver
en afleveren van vaste brands!»:
deze laatste soort periodëbonnfn
ook strafbaar ingevolge de hep.
van het economisch sancticbwl»
De thans geldige periodebonne:
van de periodebonnen, die hel
stookseizoen in gebruik waren
scheiden, doordat de thans geldii
en die van het vorig stookseizo;i
groen gekleurd zijn- Bovendien i
maat en opdruk van de tli?ns
periodebonnen kleiner dan die*
vorig stookseizoen.
's-GRAVENHAGE. 6 Nov. - T
,de premie voor het scheuren w
land meer in verhouding te brrr
de kosten van het scheuren, i*
uit een oficieele publicatie van
parlement van Landbouw en Yi
blijkt, de onlangs vastgestelde
premie verhoogd tot. 250, indif
door op dat bedrijf de aardip
met een even groote oppervlakl
uitgebreid, terwijl de premio o]
wordt gebracht, indien andere
stane gewassen worden verbouv
Dit voortdurende reizen kostte Joe en
Marfa een vermogen; zij moesten hun
laatste spaargeld aanspreken. Joe hield
het voor zijn plicht, zijn gezellin erop
te wijzen:
„Het is een experiment, dat heel goed
of heel slecht zal eindigen. Ik ga er in
ieder geval mee door; maar ik weet
niet of ik het recht heb. jou daarbij
mee te nemen. Je kunt je nu nog terug
trekken. Ik heb op het oogenblik nog
geld genoeg om je alles te restitueeren.
Denk er eens over na, Marfa!"
„Neen, .ik blijf bij je tot het einde!
Het is mijn eerzucht om je den groot
sten clown ter wereld te zien worden!
Mijn geloof in jou is onverwoestbaar.
Dat dunkt mij voldoende inzet voor het
hoogste en laatste spell"
Marfa sprak deze woorden met zoo
veel harde, \erbitterde vastberadenheid
uit, dat hij ervan schbok.
Zij moesten zich in New York nog
haasten om een der beroemde circussen
te zien, dat der Ringling-Brothers in
Madison Square Garden.
Het gigantische circus opende jaar
lijks in deze. kolossale hal zijn reissei-
zoen. Hier was een mènschcnmenlgic
bijeen, die geen ander circus ter wereld
bevatten kon. Vijftienduizend toeschou
wers bewonderden de kudden olifanten,
de zebra's, kameelen, leeuwen, heren,
tijgers en honderden paarden, die in
drie maneges tegelijk hun kunsten ver
toonden, en de acrobaten, equilibristen,
en andere artisten, die bij dozijnen te
gelijk in de roode ringen en op de too-
neelen optraden. Dan weer waren der
tigduizend oogen aaar boven gericht,
want in de koepels wemelde het van
zwevende en zwenkende lichamen. Van
alle kanten stormden clowns naar bin
nen. vijftig, zestig, tachtig, honderd
allen verschillend van type, van gezicht
en costume: een centrale aanval van
den humor. Zij verstrooiden zich in He
maneges, in de renbaan cn op de too-
neelen en op honderd plaatsen tegelijk
maakten zij hun grappen. Hot publiek
lachte, maar het was niet dat groote, dui
zendstemmige lachen, dat Joe Golden
zocht.
Den volgenden avond zaten zij in
.Hippodrom', het variété met het groot
ste tooncel ter wereld. Als het voor
naamste komische nummer viel hier
een Knock-about-pantomime te zien,
waarbij alles in stukken cn scherven
vloog, een temperamentvol en geestig
nummer, do&r een dozijn artisten ge
speeld. Het reusachtige gebouw dreunde
van het. gelach der duizenden. Maar -
er waren twaalf menschen voor noodig
om deze vroolijkheid op te wekken.
„Wanneer je dat alleen zoudt klaar
spelen dan was je werkelijk een
groote clown." zei Joe Golden tot Marfa.
Eindelijk kwam bij ertoe, bij de agen
tuur Webster naar ztjn post, te vragen.
Er waren al verscheidene brieven aan
gekomen, en Joe opendp en las ze nog
in het bureau. Ma/fa, die naar zijn ge^
zicht keek. maakte de gevolgtrekking,
dat in het eerste schrijven iets onaan
genaams moest staan, want Golden
fronste zijn voorhoofd en zijn mond
hoeken trilden. Vlug scheurde hij de
volgende, een aa.ngeteekonde zending,
open. Er rolde een ring uit, die op den
grond viel. Eer Marfa er toe kwam. zag
zij. dat Golden bleek en daarna vuur
rood werd. Hij greep met bevende han
den naar zijn hart en zijn mond ver
trok krampachtigMaar op het
oogenblik, da.| Marfa hulp wilde halen,
sprong hij met een ruk weer op. stiet
de deur van Webster's bureau open en
riep:
„Webster! Hier hebt n de grootst»
clown ter wereld! De man, die over alles
lacht cn iedereen aan het lachen brengt!
Boekt u mij voor het grootste huis, dat
u hebt!"
Allereerst dacht, de agent, dat Joo
Golden plotseling zijn verstand had ver.
loren. Maar toen hij hem daarna rede-
Jljk hoorde praten cn van hem vernam,
dat hij inderdaad al jarenlang aan een
groot-solo-clownsnummer werkte, dat
nu rijp was voor het publiek, wilde
Webster er. wel meer van hooren. Hij
kon Joe Golden niets beloven voor het
Hippodrom-variété. Daarvoor zou hij
eerst, bewezen moeten hebben, dat hij
werkelijk met een heel groot nummer
kwam. Maar een engagement aan een
tamelijk groot variété in Bronx kon de
agent den eerzuchtigen clown aaribie.
don. Over een week zou hij daar al kun.
non debuteeren.
Dc zes dagen voor zijn optreden
bracht. .Toe Golden alleen op zijn kamer
door. Slechts de maaltijden gebruikte
hij samen rnet Marfa, doch hij sprak
nauwelijks met haar.
Zij vond dat heel gewoon. ZIJ wist
immers, dat hij voor een nieuwe wen
ding van zijn lot stond en voor beslis
singen, die hij geheel alleen zou moeten
nemen. Zij had wel bemerkt, dat de
twee brieven, die hem zoo hevig hadden
aangegrepen van den advocaat in Ham-
burg en van Lupu Popeècu waren ge
weest. Joe had dus nogeons tegenover
zijn geheele verleden gestaan en moest
opnieuw den last der herinneringen
dragen tot hij ze zou kunnon afwer
pen
Dc advocaat uit Hamburg had hem do
papieren toegestuurd, waaruit de adop
tie van de thans meerderjarige Zephora
door Henry Eagle werd bevestigd. Dus
nu was het laatste, wat hem van zijn
huwelijk met, Edith Bolansky restto,
hem ontroofd. Golden verscheurde het
stuk in kleine snippers, opende het
venster en liet. ze wegfladderen. Nu was
Zephora voor hem verloren.
De brief van Lupu Popescu was
kort en luidde:
„Beste Joe! Je bent indertijd zoo
vlug van mij weggeloopen, dat ik geen
tijd meer had om je datgene te over
handigen, wat ik nu hierbij insluit.
Het is een ring, die bij Stassy's brie
ven werd gevonden, verzegeld en van
Jouw naam voorzien. Ik wensch je het
beste voor de toekomst. Je oude Lupu."
Het was een eenvoudige gouden
ring, een trouwring.. Aan de binnen
kant stond in Stassy's handschrift ge
graveerd;
lk had je lief. Stassy. t-
Verloren, verspeeld een vrou
wenleven! En zijn leven? Verkeerd ge
leefd!
Joe Golden schoof de ring aan zijn
vinger, streelde er een paar maal over.
Een klein stuk koud metaal, dat was
alles wat hem van Stassy Popescu's
liefde overbleef...
Joe Golden's debuut in het Park
variété te Bronx werd een van de aan
genaamste verassingen, die agent
Webster ,ooit beleefd had.
De nieuwe clown was op het tooneel
verschenen in een ouderwetsch jacquet
met een dun stokje in de hand en een
grijze bolhoed op zijn kogelronde sche
del.
„O lieve heme>," had Webster bij
zichzelf gezegd, „zoo hebben het er al
veel geprobeerd! Als dat maar goed
gaat!" Bovendien scheen Golden ook
nog onzeker, misschien had hij plan
kenkoorts of iets dergelijks, in elk ge
val vond hij niet dadelijk den juisten
draai. Lieve hemel nog toe! Agent
Webster zweette bloed en water.
Maar toen wekte een ongewoon luid
gelach hem uit zijn overpeinzingen.
Het scheen dus toch dat het publiek
wmaak vond in dien clown Golden!
Hij maakte het zich anders niet heel
moeilijk, speelde met zijn slokje, liet
eerst verlegenheid opkomen in zijn
goedaardig vollemaansgezicht en daar
na glinsterde de overmoed in zijn
oogen. Nu keek hijhet publick sluw
aan en veranderde zïjn uitdrukking
weer in die uitgelaten vroolijkheid.
Daar rolde zijn bolhoedje over de
vloer en hij sprong het met een paar
komische salti na, en lachte lachte
In een verwonderlijk rijke scala vanaï
het zachtste geblaat tot de juichende
lach der volle levensvreugde. Hij zwaai-
df- in de finale met grappige ganze-
pasjes als een vroolijk fuifnummer
over het tooneel.,En de toeschouwore
raasden, Webster had in dit theater
nog nimmer zoo een storm van applaus
beleefd!
De agent haastte zich naar de gar
derobe van den clown. „Ik feliciteer u,
mister Golden! Een prachtnummer!*'
Gojden zat, blijkbaar zeer vermoeid,
op een koffer en zei enkel:
„Hippodrom!"
„Maar ik kan u met. de bei
niet dadelijk aan het Hippodroi
gen, mijn waarde Golden! Hei
drom boekt maanden vooruit..
„Goed, dan brengt u mij
extra nummer! Of inplaats
ander nummer! Ik wil het Hif
en nies anders!"
Maar mijn beste Golden, u b;
geen amateur, maar een oude
diantl" kreunde de agent, J
toch hoe het aan onze variclc
gaat I"
Golden wilde er niets van ho
Maar een paar dagen later"
toch aan. wat Webster hem
bieden: een tournee door de W
ten.
Marfa bedacht den naam vo
nieuwe nummer: „Goldpn
met den gouden lach". Zij ried 1'
verschillende veranderingen
grond van hun ervaringen bij
buut.
Hij luisterde naar haar, korIK
plaatsen in, _en verwisselde
pointes. Het nummer verbetert
door merkhaar. Het gelach, d*
dadelijk bij het begin losbar.®!
wees het duidelijk.
Marfa zelf brandde van eer*»
vermoeid werkte zij aan de ven
van Golden's werk, lette op dr
cn het oordeel van het publi^
melde persbesprekingen, dacht
na en deed er haar voordeel r
zorgde zij voor de geheele
schreef artikels en notities, die
Het plaatsen, en stelde voor Joe
geen hij de reporters hij de io!
moest vertellen.
(Wordt