Nieuwe salarissen voor de
Nederlandsche orkesten
talie tot den laatsten man voor
den strijd der bevrijding
D!
DE EEMLANDER
Uitgave VALKHOFF Co. Arnhemsche Poortwal 2a
1935 De herdenking der sancties 1941
BRANDSTOFFEN VOOR
PENSIONHOUDERS
MET DUITSCHLAND
TEGEN
HET KAPITALISME
r'
Met Duitschland
tegen
het kapitalisme
PLICHTSGETROUW EN
ONVERSCHROKKEN
MUSICI NIÉT LANGER
SLUITPOST DER
ORKESTBEGROOTING
HET BEKENDE GETAL
Vandaag verduisteren
om 17.44 uur
0e JAARGANG NO. 122
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1941
AMERSF00RTSC1H DAGBLAD
BONNEMENTSPRlJS: per 3 maanden voor Amersfoort 2.05
er maand 0.68; per week 0.16. Binnenland franco per
ost per 3 maanden 2.50. Afzonderlijke nummers 0.05.
Postrekening 47910
TELEFOON INTER C. 4620
HOOFDREDACTEUR J. VALKHOFF AMERSFOORT
PRIJS DER ADVERTENTIENvan 1—4 regels 1.00. elke
regel meer 0.25., Speciale prijzen bij contract. Liefdadighcids-
advertentiën voor de helft van den prijs. Kleine Advertentiën
„KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels 60 cent, elke regel
meer 12 cent, driemaal plaatsen 1.20.
BERLIJN, 18 Nov. (A.N.P.). - De
BVoelkische Beobachter" bévat ter
-eiegcnheid van den zesden ver
jaardag ^cr sancties een hoofdar-
jkel van den Italiaanschen ambas
sadeur te Berlijn, Dina Alfieri
Daarin wordt onder het opschrift
Jtalié's weg" de ontwikkeling op
iuitenlandsch-politiek gebied vvan
talië sedert den 18den November
1935, den dag der sancties, als volgt
reschilderd:
.De terugkeer van den 18den Novem-
is voor het fascistische Italië een
gedenkwaardige dag. Zes jaren
n verloopen sedert den dag, waarop
Gcnève een laffe meerderheid be
st Italië economisch te belegeren.
volk, dat naast het bevriende, ver
oden Duitschland van Adolf Hitler
ngetreden staat voor een geweldigen
ilisscnden strijd, herdenkt vandaag
1 verjaardag der sancties. Op partij-
eenkomsten gedenken de zwarthem
n dezen dag met een tweeledig doel:
n den eenen kant wMlen zij zichzelf
:t eeiechtvaardfgdën trots herinneren
d dc prestaties van het fascistische
or, welke met de ovérwinning wer-
n bekroond. Dit leger veroverde on
persoonlijke aansporing van den
ice op 5000 km. afstand van het moe
rland een imperium. Aan den ande
i kant willen zij anderen, die niet
een goede herinnering hebben als
Uraan herinneren, wie destijds vij
dof vriend is geweest.
'Jen achttienden November 1935 werd
the in Genève veroordeeld door den-
[fden Volkenbond, die zoogenaamd
hoeder van internationale orde en
htvaardjgheid was, doch die inte
nded, zich buigend voor de geweld
igheid der nlutokratieën. niot aar-
lde onwettige maatregelen te ne-
fóm te beproeven een jong en
n, ccn prachtig jong en trotsch op
n armoede zijnd volk, te worgen,
ee en vijftig staten sloten zich b~i
ie srhanoelijke poging aan, groote
kleine landen, nabije, doch ook zeer
verwijderde landen, wier belangen
or ons optreden in Abessinië ook
in het geringste geschonden of op
n of andere wijze in gevaar werden
hraclit.
daar de geschiedenis der volken kan
't door artikelen afgedwongen of
n de groene tafel béslist worden. Ge
fliedpnis is beweging, vooruitgang,
en. Voor dit leven moet men iets
rven. ook wanneer daarmee zware
'er? en harde strijd verbonden zijn.
0(fp|> en strijd zh'n het I'aliaansche
Ik waarlijk niet besnaard gebleven.
ii kan wel zeggen, dat het zich se
ll den lSen November 1935 hiina on
tbroken in oorlog bevindt, eerst, op
biopisrh ernndgccried vervolgens op
lansch gebied en tenslotte aan alle
'Men, waar onze soldaten schouder
schouder met. de Duitsche kame-
hn strijden tegen den gemeenschap
lijken vijand.
A' die November-maand van 1935 bc-
vegen slechts één staatshoofd cn één
'tl volk geheel en zonder eenig voor
oud onze positie: Adolf Hitler en het
tionaal-socialistische Duitschland. Zii
Men niet alleen de gemeenschanpeliik-
'i van het lot op grond der belevenis
i. waardoor het Dultsche volk zijn na
tale eenheid had verfvorven en on
oad der noodzakelijkheden die voor het
Wc/ie evenals voor het ttaüaansche
bestonden, om zich de toekomst te
tzekerenv. Zii waren er echter ook van
vtuigd, dat de beide revoluties, de nu-
wol-socialistische en de fascistische dc
ttwaarden hadden geschapen voor een
Maande en duurzame Duitsch—Ua-
'Msche solidariteit.
De Fuehrer heeft meermalen aan dit
herinnerd. Het laatst nog op den
'n November, toen bij met onvergete-
ie woorden de lotscemeenschap met
l'ê naar voren bracht.
De sancties waren ook voor Puitsch-
1 een alarmsignaal. „De 18e Novem-
zoo zeide Mlissolinfc vandaag een
r geleden, „is een beslissende datum
de geschiedenis van Europa." Het
dc eerste en definitieve poging tot
n stormloop op breede basis, onder
den vanuit de oude wereld, vertegen-
tordigd door den - Volkenbond met
li egoïstische mot'even en verouder-
ideologieën, die door de nienjve en,
n?e krachtefi van Italië en Duitsch-
nd werd overwonnen" On dien dag be
i dc scheiding. Het zich tegenover
hnder' plaatsen, en dg strijd, die na
compromissen van München, die de
Wixratieën zich alleen lieten vvelge
"'en met het doel tijd te winnen, uit-
!P op een door Frankrijk én Eng<j-
°d aan Duitschland verklaarden oor-
C
y AT vérder? Het conflict is zeker
niet veroorzaakt door het een of
'der tijdperk of den een of anderen
'-atselijk begrensden eisch, waarvan
rechtmatigheid, streng genomen,
'uwelijks kon worden aangevochten,
jt had diepere, verder reikende wor
lds toen, den 18en November 1935,
^st men ér op voorbereid zijn, want
•ds toen had men immers gezien, wat
i volk, dat niets bezat, dat echter
toch, om zijn kinderen te kunnen voe
den, deel moest hebben aan de rijkdom
men der wereld, verwachten kon van
een huichelachtige internationale ver
gadering. "die buigingen maakte voor
de bezittende staten Italië werd in Ge
nève gelijkgesteld mor Abessinië dat in
19*23 slechts in den Volkenbond was op
genomen op voorwaarde, dat het de sla
vernij afschafte, een voorwaarde, waar
voor het zich wel wachtte deze te ver
vullen Voor dit Ethiopië traden 52 sta
ten in het strijdperk tegen een volk van
dichters en helden, dat evenals het
Duitsche de wereld onmetelijke cultuur
schatten heeft geschonken.
NDIEN dit alles toentertijd Italië niet
1 afschrikte, yidien 't de Afrikaansche
onderneming voortzette met een dap
perheid, die men alleen in het zeker be
wustzijn van eigen recht en eigen pres
taticvcrmogen aan den dag kan leggen,
dan kunnen thans nog veel minder
Duitschland en Italid. die door den wil
van den Ducc en den Fuehrer en voor
den gcmeenschappehjken strijd van
beide volken schouder aan schouder
vechten, door de vijandigheid van die
genen geïnspireerd worden, die open
lijk tegen hen te velde zijn getrokken,
of door de intriges van diegenen, die
gclooven hen op gevaarloozer wijze en
met groot er kans op winst ten onder te
kunnen brengen.
Zij allen vergisén zich enorm. In de
eerste plaats kunnen zij -den vvecr-
standskrracht van on? volk niet méten
Ons volk heeft de laatste 25 jaar meer
gevochten clan uitgerust. 1-Iet is een volk
dat clpor offers gehard is en thans eens
gezind en gesloten als één man onder
het Hevel \an den Dure staat met den
vasten wil, doezen beslissenden strijd
voor eigen lot err voor dat van Duitsch
land, Europa en de gehele wereld, tot
het laatst toe uit te vechten en zich de
finitief de plaats onder dc zon te ver
overen, waarop het een heilig, onaan
vechtbaar recht heeft.
Thans is het Italiaansche volk. dat
trQuw achter zijn soldaten-koning staat,
bezield door denzelfden geest als zei
jaar geleden. Door de ervaring gehard,
staat het thans tot den laatsten man
voor den striid der bevrijding.
Terugziend op den 1-Sen November
1935 herdenken wij de vijanden met en
zonder masker, doch ook den grooten
vriend van toen on bondgenoot van
thans, met wien wij zonder onderbre
king den strijd zullen voortzetten, vast
besloten, ook verder de zwaarste offers
op ons te nenAen, in de overtuiging, dat
wij niet alleen voor ons. doch ook voor
onze kinderen en kleinkinderen strij
den, om door de overwinning van onze
vlaggen niet alleen onzen volken vrede
en welvaart te verzekeren, doch ook de
sociale rechtvaardigheid en dc geeste
lijke en politieke vernieuwing in een
Europa, dat zich opnieuw bewust is
van zijn eeuwenoude waardigheid cn
cultureele missie in de wereld.
1
Het Duitsche legerbericht van gisteren vermeldde weder aanvallen op Sebasto-
pol. Deze luchtfoto geeft een beeld van de uitwerking der bommen op de stad
en de haven. (P. K- Scherl - Luftwaffe)
's-GRAVENHAGE, 18 Nov. De secre-
taris-generaal van het departement van
handel, nijverheid cn scheepvaart maakt
hekend, dat kamerverhuurders en pen
sionhouders, die hun huis met haar
den en kachels verwarmen, dezer
dagen op nader door den plaatselijken
distributicdicnst te bepalen tijdstippen
bij dezen dienst een aanvrage kunnen
indienen ter verkrijging van vaste brand
stoffen voor het verwarmen van de door
hen verhuurde vertrekken, gedurende
de maanden December 1941 en Januai'i
1942.
In den loop van Januari 1942 zal voorts
de gelegenheid worden opengesteld
vaste brandstoffen voor verwarming van
verhuurde kamers gedurende de maan
den Februari en Maart aan te vragen
Voor het stookseizoen 1941'42 zullen
daarna geen brandstoffen voor dit doel
rneer worden bèschikbaar gesteld.
Centrale verwarming
Personen, die kamers verhuren of een
pension houden en hun huizen door mid
del - van centrale verwarming
\erwarmen, hebben reeds het hun toe
gewezen aantal bonnen voor verwar
ming voor het gehele stookseizoen ont
vangen en kunnen derhalve noch dezer
dagen, noch in Januari een nieuwe aan
vrage indienen, behalve indien bij hen
personen komen inwonen op kamers,
waarvoor zij in het gchpel nog -geen
extra rantsoen hebben ontvangen.
Alle aanvragen moeten worden inge
diend door den kamerverhuurder, resp
"pensionhouder op formulieren md 121.
welke bij de plaatselijke distributiedien-
s'en. eveneens op nader door dezen
dienst bekend te maken tijdstippen, ver
kriighaar zullen zijn.
De bonnen zullen worden uitgereikt
aan den kamerverhuurder of pension
houder. uiteraard echter slechts voor
verwarming van de verhuurde vertrek
TUT ET kapitalisme is naast en niet het
bolsjewisme de grootste vijand van
het Christendom.
„Gij kunt God niot dienen en den
Mammon". De Mammon is hier de ge-
wetcnlooze zucht naar gewin, die den
arbeid niet meer als hoogste ontplooiing
van den mensch beschouw t.' maar al
leen uitbuit als een middel tot ver
meerdering van persoonlijke winst
Tegen dit «kapitalisme stelt het Chris
tendom den arbeid.
Arbeiden is: Gods schepping hier op
aarde voortzetten. Arbeiden is: het
meest gelijken op God. Hij is immers*
de actus purus. de steeds werkende
daad zonder ooit op te houden.
Daarom zijn de arbeiders de eigen
lijke Godenzonen, want zij zet-'en het
scheppingswerk van hun Vader voort
en gelijken het meest op Hem.
Maar het kapitalisme heeft den ar
beid van zijn verheven voetstuk afge-
stooten. Arbeid was geen adel meer.
maar zware slavernij. Als ideale, toe
stand werd beschouwd, da, men niet
behoefde te werken. Zoo werden Gods
bedoelingen met de schepping totaal
omgekeerd
Is het dan wonder dat de wereld vast
moest loopen? Is bet wonder dat er
een toestand ontstond op deze wereld,
zooals er nog nooit een in de wereld
geschiedenis is geweest? Fn de oorzaak
van deze verwarring en al deze ellende
was hot kapitalisme.
Daarom <moeten wij strijden tegen dit
kapitalisme. Daarom mogen wij niet op
houden tot dit stelsel totaal kapot is
gebeukt. Dat rijn we verplicht als Chris
tenen.
\yaarom moeten wij dezen strijd voe
ren samen met Duitschland?
Omdat Hitler de man is geweest, die
Gods bedoelingen weer duidelijk heeft
gemaakt in de practijk: Geheel zijn s-tel-
scl is gebouwd op dc gedachte dat. de
arbeid de voornaamste factor is in het
wereldgebeuren'. Is het geen schande
voor onze kerken, dat zij zoo lang dit
kapitalisme geduld hebben? Zeker, zij
konden mot geweld niets uitrichten.
Maar waarom aehéren zij zich nu dan
niet achter hom. die liet in zijn macht
heeft, om den arbeid over geheel Euro
pa weer in eere te herstellen?
Duitschland heeft den-strijd aange
bonden tegen hot bolwerk van het kapi
talisme, togen Engeland. Daar zijn df
moderne marteltuigen uitgevonden, zoo-
a!s ..time is monev". Met deze spreu.k
werden de arbeiders opgedreven tot een
razend werktempo. zooda.t zij vóór hun
lijd versleten. Met deze spreuk werden
zij onder den mangel gelegd. zoodat allR
energie uit hen gewrongen werd en zij
daarna nis uitgeperste citroenen óp de
mestvaalt der werkloosheid werden ge
gooid.
V/at doen wij in den gigantischen
strijd te^en het monster van het kapi
talisme0 Durvën'wij on? nog lancer eon
christelijke natie -te noemen, als wij
niet met Duitschland meevechten, tecen
dit kapitalisme? „Gij kunt God niét die-
hm en don Mammon". Daarom, als wij
zoo trotsch zijn op onze christelijke na-
t'1 «rhudden wij alle vonroordeelen van
ons af en stridden met Duitschland te
gen het kapitalisme.
Th. de L.
HARRIMAN IN I.ONDEN AAN
GEKOMEN
BERLIJN. 1Ó Nov. (D.N.B.). Dc bij-
zondere afgezant van president Roose
velt. Harriman. is Dinsdag in Londen
aangekomen, zoo meldt de Engelsrhe
nieuwsdienst. Hij, verklaarde, dat de
Ver. Staten niet alleen Engeland, doch
ook de Sovjet-Unie willen helpen.
STAKING OP DE- PHILIPPIJNEN
MANILLA, 19 Nov. (D.N.B.). De Fi
lipinos, die werkzaam zijn bij den bouw
van een Amerikaansche vlootbasis te
Mariveles aan den ingang \an den
bocht van Manilla, ziin op grond van
looneischen voor één dag i.n staking ge
daan.
ken. dus ten behoeve van den kamerbe
woner of pensiongast.
In y.erband met de klantenbinding in
den kolenhandel moeten de brandstof
fen betrokken worden bij den leveran
cier, bij wien de kamerverhuurder of
pensionhouder is ingeschreven.
De aanvragen mogen uitsluitend wor
den ingediend voor vertrekken, die wor.
den verwarmd door middel van haarden
en kachels, welke met vaste handstof
fen worden gestookt. Het extra-rantsoen
zal wederom drie bonnen, elk voor een
eenheid vaste brandstoffen bedragen.
Met deze drie eenheden dient men der
halve gedurende de maanden December
en Januari toe te komen.
Één kamer per persoon
Per, kamerbewoner of ppr gast zal in
geen geval voor meer dan één kamer een
extra rantsoen worden verstrekt
Iemand, die meer dan een kamer heeft
gehuurd, komt slechts in aanmerking
voor brandstof v"oor een van deze ka
mers.
Bovendien .zal, indien verschillende
personen samenwonen op een of meer
gehuurde kamers slechts ten behoeve
van een van hen een extra-rantsoen
worden verstrekt.
Voor inwonende ouders, kinderen,
klein-, pleeg- en stiefkinderen en overi
gen en óverige familieleden zullen geen
extra "brandstoffen beschikbaar worden
gesteld, behalve indien het daarbij een
volkomen normale verhuur van kamers
betreft en derhalve de betrokkenen uit
eigen inkomsten een normalen huur- of
pensionprijs betalen.
Dit zal uiteraard slechts bij hooge,'uit
zondering het geval zijn en zal dan ook
op doorslaggevende wijze ten genoegen
van den plnatselijkcn distributiedienst
moMon worden aangetoond
Voor ingekwartierde Duitsche militai
ren mogep ccen extfa brandstoffen wor
den aangevraagd, daar zij reeds de be
scheiden daarvoor ontvangen hebben
Voor 1 Dec. aanvragen1
Voorts wordt er de aandacht'op geves
tigd, dat na 1 December a.s. geen aan
vragen meer in behandeling zullen wor
den genomen. Ook met eventueele mu
taties in de maanden December en Ja
nuari kan geen rekening worden gehou.
den. fn verband hiermede wordt aange
raden om, indien men gedurende deze
maanden op kamers wil gaan wonen of
van pension wil veranderen, er zich ter
dego van te overtuigen, dat de verhuur
der over brandstoffen beschikt.
De toestand op 1 December 1941 is dus
beslissend over de vraag, of voor Decem
ber en Januari een extra-rantsoen kan
worden verstrek'. Derhalve is hot ver
boden om voor personen, die op 1 De
comber 1911 niet bij den verhuurder op
kamer* wonen, of in pension zijn. vaste
brandstoffen aan te vragen.
Wij lezen het in de geschiedenisboeken
van ons land hoe onze voorvaderen op de
bres stonden voor de toekomst van ons
land cn volk. Plichtsgetrouw en onver
schrokken. dat waren zij. Door deze eigen
schappen is ons volk door de eeuwen
heen een voorbeeld geweest voor vele
andere.
Natuurlijk lezerbent dat met ons
eens. want het is mode geworden in de
geschiedenisboeken te duiken, voor'oeelacr.
aan te halen en zich dan op de borst te
slaan, trotsch over wat onze voorvaderen
tot stand brachten, maar. landgenoot,
daarmede zijn wij er niet.
Die roemrijke geschiedenis legt ons ver
plichtingen op. want nog nimmer dank'.e
ons volk zijn plaats aan anderen, alliid
waren wij het zelf die. desnoods met de
wapenen in de vuist deze plaats ver
overden.
Zoo is het ook nu- Weer luidt de alarni-
k/ok over Nederland, weter moet onze
plaats bevochten worden en weer zijn het
de beste onder ons, die hun plicht kennen
en zich inzetten terwille van ons land en
volk.
Reeds duizenden vertrokken naar het
Oosten, de wapenen in de vuist, want ons
volk z a l leven, ons vólk cn vaderland
z a l zich handhaven. Wij willen niet pa-
risiteeren. Wij willen onze traditie hoog
houden. die traditie van een vrij en moe
dig volk, plichtsgetrouw en onverschrok
ken.
Vooruit landgenooten. onze geschiede
nis vraagf daden van u. meldt a aan bij
het Vrijwilligerslegioen ..Nederland", Ko
ninginnegracht 22 te 's-Gravenhage.
/N de voor kort heerschende ongezonde toestanden bij het Nederlandsche orkest
wezen heeft de overheid aanleiding gevoiiden om binnen het kader \mn de reor
ganisatie van het muziekleven, over te gaan tot de uitvoering van een saneeringsplan,
dat gebaseerd is op sociale, economische, cultureele cn historische overwegingen. Deze
overwegingen zijn samen te vatten in een viertal punten, die thans, nu de saneenng
inmiddels grootendeels een feit is geworden, voor nadere toelichting in aanmerking
komen-
Vooropgesteld moge worden, dat de, noodzakelijkheid van het bestaan van acht
symphonie-orkestcn voor ons land. thans officieel dient te worden erkend in over
eenstemming met de momenteel bestaande cultureele eischcn. De orkestbcgrootingen
zijn herzien cn in verband hiermede is een schema van dc bezetting en salarieermg
van de orkesten ontworpen, dat tot doel heeft, bepaalde kunstzinnige leemten aan te
vullen en dat terstond aan de algemeen bekende slechte economische positie van de
orkestmusici op redelijke wijze tegemoet komt. De staat dient het inkomen van de
musici te garandeerenIn verband met deze garantie is het tenslotte niet meer dan
billiik. dat het oppertoezicht op de groote orkesten op een van staatswege controlec-
rend lichaam overgaaf.
De exploitatie der
orkesten
,E betaling dezer wel zeer scha-
JZ OOR de uitvoering van hét tweede
punt in deze opsomnpng heeft het de
partement van Volksvoorlichting cn Kun
sten. in samenwerking met deskundigen
uit het Muziekgilde van de Ned. Cultuur
kamer i-o-, de bestaande orkesten verdeeld
in drie salarisklassen t.w.:
Eerste klasse: Residentie-orkest.
Tweede klasse: Rotterdamsch Phil-
harmonisch Orkest en Utrechtse h
S t c d el ij k Orkest,
Derde klasse: Gromngsche Orkest
Vereeniging, Haarlemsche Orkest Verecm-
ging, Arnhemsche Orkest Vereeniging cn
Maastrichtsch Stedelijk Orkest.
Als laagste salarisgrenzen werden aan
genomen voor dé eerste klasse f 1S3, voor
de tweede klasse f 166, voor de derde
klasse f 150 per maand.
Het voor elk der orkestklassen vast
gestelde salarisschcma wordt toegepast
op alle volwaardige krachten die geheel
voor hun taak befekend zijn. Orkestle
den van 23/23 jaar ontvangen 10 pet.
minder, orkestleden van 21/22 jaar 20
pet. en orkestleden beneden 21 jaar 30
pet. minder dan het minimumsalans
waarop zij volgens de niéuwe regeling
recht hebben.
Het vroegere vol on t a i r-sy-st ee m wordt
vervangen door dat \an de orkestleer
lingen. Onder voorbehoud van goedkeu
ring van het departement van Volks
voorlichting en Kunsten kan ccn be
perkt aantal leerlingen gedurende twee
leerjaren ter opleiding bij de orkesten
worden geplaatst. Deze leerlingen ont
vangen ccn vergoeding gedurende het
eerste jaar van 35 pet. \an het mini
mum-salaris en gedurende het tweede
.jaar van 60 pet. van het rninimum-sala-
ris. Na afloop dier twee jaren kunnen
zij na afgelegd proefspel als volwaardig
orkestlid tegen het minimum-salaris
worden opgenomen.
Een nieuw élement in de wijze van
salaricering is bovendien wel. dat Jc
werkzaamheden niet meer zullen wor
den gehonoreerd naar het aantal dienst
jaren, doch naar prestaties per lesse
naar, zoodat dus de prikkel tot studie
en daarbij „opklimmen" tot een „hoo-
gere" lessenaar, zal worden gestimu
leerd.
Voorts kan in dit verband worden op
gemerkt. dat de nieuwe salarisregeiing
ook zal worden uitgebreid tot de diri1
genten en administrateurs der orkesten.
Dat het Concertgebouw-orkest buiten
deze regeling valt het vormt, een
klasse op zichzelf vindt zijn oorzaak
in het feit, dat de salaricering bij deze
instelling grootendeels boven de thans
geldende normen valt en dus geen aan
leiding geeft tot onn 'clelliik ingrijpen
in den bestaanden toestand.
Oude salariscijfers
DE nieuwe salarisregeiing. welke
door toedoen van de afdeeling Mu
ziek van het departement van Volks
voorlichting en Kunsten op 1 October
1941 van kracht is geworden, is de ver
vulling van jarenlang door de musici
en hun bonden gekoesterde redelijke
wonschen en zij stemt de betrokkenen
alom tot groote tevredenheid.
Hoe diep dc orkestmusici econo
misch gezonken waren, moge blij
ken uit dc oude cijfers, waarvan
Utrecht met 'n minimum-salaris
van f 105. Rotterdam met een mini
mum van 8*2, Haarlem met een
minimum van 63 eu Arnhem mét
ècn minimum van 65 per maand
als voorbeelden mogen gelden. Men
bedenke hierbij, dat "iet alle orkes
ten jaarcontracten konden afslui
ten. Nog niet zoo lang geleden be
taalde de Ilaarlcmsche Orkest Ver
eeniging slechts over zeven
maanden, het Rotterdamsch Phil-
harmonisch Orkest slechts geduren
de 43 weken salaris.
Ten koste van erroote financieele of
fers greep het departement hier reeds
eerder in, juist zooals het in den afgc-
loopcn zomer als sociale daad van be-
teekenis reeds een overgangssalaris
naar de nieuwe normen voor de orkest
leden vaststelde, waardoor gehuwden
een minimum inkomen van f 130, onge-
huvvden van 115.per maand verkre
gen. waar zij het tevoren moesten doen
mot „vergoedingen" van 60 k j 70.
kunstprestatics kan niet zonder
meer den orkestbosturen worden
verweten. Immers, de orkesten,
geboren uit louter particulier ini
tiatief, aanvankelijk werkend zon
der- 1 atcr met ccp ""bescheiden
overheidssubsidie, .waren voor een
gro i deel afhankelijk van de re
cctte der concerten. De exploitatie
kosten waren onvermijdelijk hoog
cn hot moet gezegd worden: he
laas waren de loonen der mu
sici sluitpost der bcgróoting!
Elk orkestbest uur exploiteerde naar
beste weten, doch geheel onafhankelijk
t.'o.v. dc andere orkesten en dikiwijls
in concurrentie daarmede. Dc terwille"
van de tekort *n .gezochte uitbreiding
van het arbeidsterrein werd het uit
gangspunt voor vele ergerlijke mis
handen. Want hoewel men ecnerzijds
wist, dat een orkest ziMi in den tegen-
vvoerdigen tijd niet kan bedruipen,
moest men er anderzijds siteeds op uit
zijn de tekorten, hoe dan ock, te be
perken. Bijv. door het accepteeren van
schamele honoraria. Een omstandig
heid, waarvan door vele instanties
maar een al te dankbaar misbruik is
gemaakt, zooals door de voormalige
particuliere radio-omrcepverecnigingen
die de hoogste posten uittrokken voor
reclame doeleinden en voor de amuse
mentskunst.
Daarbij werden de bijdragen van
particuliere zijde steeds geringer, deels
door de algemeene vermindering in
welvaart, deels tengevolge van het
door het instituut der volksconcerten
op den achtergrond dringen van den
..Maecenas-''figuur. Het noodig,
de vele rrtiddelen te noemen, welke de
orkestbest uren meenden te moeten
aanwenden om de concerten rendabel
te maken.
Wij denken slechts aan het program
mabeleid, dat bijna uitsluitend met
mogelijk volle zalen te rade ging. Aan
het „ster"-systeem en aan het enga-
geeren van te dure en te veelvuldige
buitcnlandsche solisten. Aan het vcr-
Waarloozen van het oeuvre van den
Nederlandschen componist enz.
Onder deze ongezonde financieele
verhoudingen moesten de sala
rissen der orkestleden wel dc sluit
post op dc orkestbegrootingen wor-
x den.
Steeds lager werden de salarissen en
men raakte zoo ingesteld op de ziekte
van lie' orkestvvezen. dat men van
„sluitende begrootingen" sprak, wan
neer door hef ellendige salarispeil het
einde van het boekjaar zonder extra
groote tekorten kon worden gehaald!
(Vervolg morgenavond)
Het bekendste getal, het getal, dat In
korten tijd beroemd werd is het gironum
mer van de Nederlandsche ambulance:
8-7-6-0-0
Duizenden hebben hun bijdrage voor de
Nederlandsche hulpexpeditie reeds op dit
gironummer gestort.
Duizenden moeten nog volgen, want er
is veel peld noodig-
Immers dc Nederlandsche ambulance'
moet de beste zijn die ooit werd uitge
zonden.
Stort daarom uw bijdrage op giroreke
ning
8-7-6-0-0
NEDERLANDSCHE AMBULANCE.
Koninginnegracht 22, s-Gravenhage
Vandaag Woensdaggaat de zon
op om 9 06 uur; onder om 17-44 uur-
De maan gaat op om 9.14 uur; on
der om 18-40 uur.
Donderdag gaat de zon op om
9-07 uur; onder om 17.43 uur. De
maan gaat op om 10.24 uur; onder-
om 19-32 uur-