Japan wijst antwoord
van Moskou af
Kertsj operatiebasis
tegen de Kaukasus
Het Zuidelijke deel van
Leningrad ontruimd
De Duitsche zending op he
Europeesche continent
IIRIGEN
Vlucht uit Moskou
Irak sluit gezantschappen
van Vichy en Japan
ELEQANTE
WINTERMANTEL
met bontgarneering
MAISON DE PARIS
LUCHTAANVALLEN OP
SEBASTOPOL
40 dooden in Napels
„Niemand mag aan di
oorlog rijk worden
Amerikaansche bas
in Noord-Ierland
Japansch crediet va
8800 millioen yen
DOOR O.R.
PAGINA 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 19 NOVEMBER 19
TOKIO, 18. Nov. (D.N.B.). De minister van buitenlandsche zaken Togo,
heeft, volgens Domei, op een' vraag voor de begrootingscommi6sie van hei
Lagerhuis verklaard, dat de Japansche regeering het Sovjet-Russische ant
woord op het Japansche protest inzake de ondergang van de Kebi Maroe niet
heeft aanvaard.
Wij hebben het antwoord van dc hand gewezen, aldus de minister, daar de
aaiigevoerde redenen onvoldoende zijn.
De bolsjewisten beweren, zoo zeide Togo verder, dat de mijnen in de wateren
bij Wladiwostok gelegd zijn. om de van Italië en Duitschland dreigende ge
varen af te wenden. Onafhankelijk van de beweringen der bolsjewisten bereidt
Japan alle maatregelen voor met betrekking tot de kwestie van de drijvende
mijnen in de Japansche territoriale wateren.
Voorts werd aan Togo gevraagd, wat het leger en de marine dachten van de
drijvende mijnen in de Japansche territoriale wateren.
Minister-president Tojo antwoordde: „Het leger is op iedere eventualiteit
voorbereid".
De minister van marine, Sjimada, verklaarde: „De Japansche regeering
heeft al haar voorbereidingen voltooid om aan elke verandering in den toe
stand het hoofd te kunnen bieden".
BERLIJN 18 Nov. (D N B.) Het
bombardement op de voor den oor
log belangrijke installaties, de he-
wapeningsfabrieken en ravitaillee-
ringscentra van Leningrad heeft de
omsingelde bolsjewisten, naar van
militaire zijde wordt medegedeeld,
gedwongen het Zuidelijke deel van
de stad geheel te ontruimen.
Onder den druk van de catastrophale
toestanden zijn in de afgeloopen dagen
opnieuw talrijke inwoners naar de Duit*
sche troepen overgeloopen. Zij hebben
o.a. verteld, dat 'de wijk Kirof tot aan
de Narwa-poort wegens het gevaar van
instorten van de zwaar geteisterde in
dustriegebouwen ontruimd moest wor
den. De heele buurt, is in een terrein
vol me-t kraters verandprd Het grootste
deel der burgerbevolking in deze wijk
is naar elders overgebracht. Duizenden
mannen, vrouwen en kinderen zijn in
scholen ondergebracht.
Verder is op het onbebouwde, terrein
op het Westelijk deel van het Kestows-
ki- en Dekabristeneiland een groot ba
rakkenkamp voor de vluchtelingen op
gericht, \yaarin hoofdzakelijk de vluch
telingen uit de omgeving van Lenin
grad zijn ondergebracht.
De toestand in Moskou blijkt ook ver
re van geruststellend te zijn. Wie het'
zich kan veroorlooven keert Moskou
den rug toe en gaat naar he» platteland,
zoo verklaarde de Moskousche professor
in de wis- en natuurkunde. P. Iming,
die enkele dagen geleden in een plaatsje
ten Zuiden van Moskou door de Duit
sche troepen werd gevangen genomen.
Hij schikte zich zeer snel in zijn nieu
wen toestand en zeide dat hij nu pas
goed veilig was voor de Duitsche hom
men. die hem uit Moskou hadden weg
gejaagd.
Het eene luchtalarm kwam na het an
dere,, de eene luchtaanval volgde op
den anderen', zoo zeide de gevluchte
professor.
Dagenlang kon niemand in zijn huis
licht ontsteken, omdat de Duitsche bom
men de electrische centrale ernstig had
den getroffen. Op de stations hoopten
zich de gezinnen van de bolsjewistische
functionarissen op, die uit angst voor
nieuwe luchtaanvallen wilden vluchten
Daar echter de stations veelal vernield
en de spoorlijnen verbroken waren, kon
slechts een klein uitgekozen aantal,
waaronder talrijke joodsche commissa
rissen, vertrekken.
De scholen zijn sinds maanden geslo
ten. De scholieren moeten openbare
werken verrichten en onder leiding van
hun leeraren barricades oprichten.
Tenslotte beklaagde prof. Iming zich
over de onbetrouwbaarheid van de bols
jewistische radio- en persberichten,
want ander? had hii met wiskundige
zekerheid kunnen uitrekenen, dat zijn
toevluchtsoord spoedig in handen van
de Duitschers zou vallen.
Afgeslagen tegenaanval
De voorhoede van een Duitsche divi
sie heeft gisteren in den middensector
van het Oostelijk front een vrij groote
plaats veroverd. De tegenaanval der
teruggeslagen bolsjewieken bezweek in
het vuur van Duitsche artillerie en ma
chinegeweren. Naar overloopers hebben
gemeld waren zij door de politieke com
missarissen van achteren beschoten en
op die wijze tot den aanval gedreven.
Door deze gevechten waren de bolsje
wieken dermate verzwakt, dat van twee
regimenten slechts 6600 man per regi
ment over waren.
Luchtactie
Bij aanvallen op achterwaartsche ver
bindingen hebben Duitsche gevechts
vliegtuigen den 17en November in den
Zuidelijken sector van het Oostelijk
front twee treinen, een locomotief en
meer dan twintig afzonderlijke 'wagons
vernield. Twee andere treinen, zes lo
comotieven en talrijke spoorwegwagons
werden met bommen zwaar beschadigd.
In den centralen sector van het Oos
telijk front kwamen de Duitsche vlie
gers weer met goed resultaat tusschen-
beide in den strijd van de troepen te
land. Bovendien hebben zij zoowel bij
dag als bij nacht de boisjewistische
hoofdstad gebombardeerd.
In het Noorden vormden plaatsen
waar troepen gelegerd waren, transpor
ten en colonnes op marsch het doel van
Duitsche bomaanvallen. Ook hier wer
den verscheidene baanvakken door ver
nieling van de rails onderbroken en
treinen vernield of beschadigd.
Naar van militaire zijde gemeld wordt,
hebben de bolsjewisten volgens de tot
dusverre ontvangen berichten op 17
November in het gpheel 24 vliegtuigen
verloren, waarvan 17 in luchtgevechten
en 3 door afweergeschut Vier toestellen
werden op den grond vernield.
Over den aanval in den afgeloopen
nacht op Leningrad ondernomen, wordt
nog verrnomen, dat verscheidene for-
faties gevechtsvliegtuigen daaraan heb
ben deelgenomen. Bij goed zicht werd
een reeks vliegvelden met succes ge
bombardeerd. In de stad werden fa
brieksgebouwen en op de vliegvelden
loodsen getroffen, die in vlammen op
gingen.
NEW YORK. IS Nov. (D.N.B.).
De Amerikaansche pers publiceert
een bericht van United Pres6, vol
gens hetwelk de Iraksche regeering
bekend heeft gemaakt, dot de'diplo
matieke betrekkin-gen met Frank-
rijk en Japan zijn verbroken.
De Irak6che regeering, zoo wordt in
het bericht gezegd, moti'vèert dezen stap
met de nauwe betrekkingen der beide
mogendheden met de landen der spil
tijdens den opstand in Inak. De gezant
schappen van Frankrijk en Japan in
Bagdad zijn terstond gesloten en de ge
zant van Irak te Vichy is teruggeroepen.
Het Japansche ministerie van buiten
landsche zaken heeft den Japanschen
zaakgelastigde, onverwijld opdracht ge
geven het gezantschap in Irak te slui
ten-
In bevoegde Japansche kringen merkt
men op, dat het Iraksche besluit voor
Japan niet veel te beteekenen heeft,
aangezien de diplomatieke betrekkin
gen feitelijk reeds van April af verbro
ken waren, toen Engeland voor de Per
zische golf he.t navicertstelsel invoerde.
Men is in Tokio van meening, dat Enge
land ook bij dit besluit der Iraksche re-
gecring de hand in het spel heeft-
Elegante mantel uit bleu wollen stof met
losse capuchon van bever. Lang vallende
bont-revers loopende tot in de taille. Man
chetten van bever
(Teekening Mode Kunst-Verlag, Wien).
NIEUWE MODELLEN
Wintermantels met bontgarneering
DRIFT 9
UTRECHT
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUEHRER, 18 Nov. (D.N.B.). Het
opperbevel der weermacht deelt
mede:
Op de Krim brengen gevechts
vliegtuigen en duikbommenwer
pers vernietigende slagen toe
aan de vestingwerken en haven
installaties van Sebastopol.
Daarbij is een groot vrachtschip
tot zinken gebracht, een torpedo-
bootjager en een koopvaarder
werden beschadigd.
De operaties in het Donet&bekken
zijn na een verbetering in de \Jteers-
omstandigheden en den toestand tei
wegen voortgezet. De vijand werd uit
zijn'op sommige plaatsen taai verde
digde veldstellingen geworpen. Ver
dere' deelen van het industriegebied
werden bezet. Verscheidene voor ver
trek gereed staande goederentreinen
vielen daarbij door verrassend toe
grijpen in onze handen.
In het hooge Noorden hebben ge
vechtsvliegtuigen- bolsjewistische ba
rakkenkampen ten We6ten van de
Kandalaksja-bocht aangevallen.
Nachtelijke aanvallen van het
luchtwapen waren gericht op Mos
kou en Leningrad, benevens op
vliegvelden in het Wologda-gebied.
Duikbooten hebben in het Noorden
van den Atlantischen Oceaan en op
de Noordelijke IJ6^ee vier gewapende
vijandelijke koopvaarders' tezamen
21.000 brt. en een* convooieerend
schip in den grond geboor.d.
In de wateren rondom Engeland
nebben gevechtsvliegtuigen den laat-
Sten nacht vijandelijke convooien
aangevallen ten Oosten van Lowe
stoft. Drie vrij groote koopvaarders
zijn door het neerwerpen van bom
men zwaar beschadigd. Andere ge
vechtsvliegtuigen hebben havenin
stallaties aan de Zuidkust en de
Zuidwestkust van Engeland aange
vallen-
BERLIJN, 18 Nov. Naar de Diénst
aus Deutschland meldt, wordt de ver
overing van de stad Kertsj beschouwd
als een belangrijk strategisch succes,
dat niet alleen in verband met den
veldtocht op de Krim een plaatselijke
beteekenis heeft, maar dat tevens gun
stige perspectieven opent voor de ko
mende operaties.
De stad Kertsj telt ongeveer 100.000
inwoners en heeft zich, dank zij de
ijzerertsen en de andere bodemschatten,
welke in haar onmiddellijke omgeving
gevonden worden, tot een belangrijk in
dustriecentrum ontwikkeld. In de stad
staan, behalve een hoogovenbedrijf ook
wapen- en vliegtuigfabrieken, terwijl
zich daar tevens een reparatiew.erf
voor oorlogsschepen bevindt. Kertsj was
een goed bezette Sovjet-Russische gar
nizoensstad met vele* belangrijke mili
taire inrichtingen.
Uit de verovering van de stad zullen
de Duitsche en de verbonden troepen de
volgende belangrijke consequenties
trekken:
1) Van de stad Kert6j uit kan de
smalle poort naar de Zee van Azof
afgesloten worden. Daarmede is elke
verbinding over zee met de Oost
kust van de Zee vanAzof, welke
zich nog in Sovjet-Russische han
den bevindt, verbroken.
2) Uit de bezetting van de stad
volgt een inwerking op den flank
van het bolsjewistische Zuidelijke
leger. Daardoor wordt de vijand tot
het nemen van defensieve maatrege
len genoopt.
3) De bijzondere beteekeni^ van
het Duitsche succes ligt in het feit,
dat de stad Kertsj een strategische
en tactische uitgangsbasis is voor
eventueel tegen den Kaukasus ge
richte operaties. Zooal9 bekend is
Kertsj slechts door een smallen
stroom van den Kaukasus, waarvan
de haven en de verkeersknooppunten
reed6 onder inwerking van het
Duitsche luchtwapen liggen, ge
scheiden.
Door de bezetting van Kertsj is het
gchcele Oostelijke deel van do Krim
vast in Duitsche handen. Alleen in het
gebied rönd Sebastopol wordt nog ge
vochten: maar ook daar gaat. zooals
it een der laatste legcrberichten blijkt,
de opmarsch onafgebroken verder.
Sedert de doorbraak' van Perekop
werden door de Duitsche en de verbon
den troepen meer dan 100.000 gevange
nen gemaakt. Uit dit feit blijkt dat de
bolsjewisten zeer veel waarde hechtten
aan het, bezit van de Krim en het on
derstreept tegelijk het succes dat in
weiniee weken in een bijzonder belang
rijk' deel van het Oostfront behaald is.
Duitsche artillerie heeft volgens het
D.N.B. op 17 Nov. bolsjewistische sche
pen in de haven van Sebastopol krach
tig onder vuur genomen. Een tank
boot kreeg verscheidene treffers en ge
raakte in brand. In de baai van Kertsj
schoot Duitsche luchtdoelartillerie een
bolsjewistisch vrachtschip in brand.
ROME. 18 Nov. (Stefani). Het Itali-
aaneche weermachtbericht van heden
luidt als volgt:
Vannacht hebben vijandelijke vlieg
tuigen Napels aangevallen in opeenvol
gende golven. De matericele schade is
niet ernstig, 28 personen, die zich niet
tijdig naar een schuilkelder hadden be
geven werden gedood in een gebouw, dat
door een bom verwoest werd, 40 andere
burgers werden gewond.
Het aantal slachtoffers van den laat-
sten luchtaanval op Catania bedraagt in
totaal 30 personen.
In C.vrenaica heeft het Duitsche af
weergeschut. twee vijandelijke toestellen
neergeschoten.
Aan de fronten van Gondar zijn plaat
selijke aanvalspogingen afgeslagen
Vijandelijke elementen, die eenige onzer
stellingen waren genaderd werden door
onze detachementen aangevallen en op
de vlucht gejaagd, waarbij zij verliezen
leden.
VERGEEFSCHE AANVAL OP FRAN-
SCHE KUST
BERLIJN. 18 Nov. (D.N.B). Heden
middag heeft een vrij sterke formatie
Britfiche jagers geprobeerd een aanval
te ondernemen op de Noord-Fransche
kust. De vijandelijke eanvalspoging
werd door Duitsche jagers tijdig ver
ijdeld Een vliegtuig van het type Spit
fire werd door Duitsche jagers neerge
haald.
BERLIJN, 18 Nov. (A.N.P.). - Onder
het opschrift „Heel Europa" schrijft de
diplomatieke medewerker van de Deut
sche Allgemeine Zeitung over „De Duit
sche zending op het Europeesche con
tinent":
De Duitsche daad in het Oosten be
vrijdt het continent. De Fuehrer heeft
voor zijn getrouwen nog eens gewezen
de beteekenis van den geweldigen
strijd om het zijn of niet-zijn van Euro
pa en het groote doel in het Oosten ont
huid. Enkele dagen later heeft de Fin-
sche nota aan dc Ver. Staten ondubbel
zinnig en nuchter bevestigd wat deze
"ijd om het bestaan aan den Noorde
lijken flank van Europa, waarvan Roo-
sevelts Amerika cmen denkbeeld heeft,
en geen denkbeeld wil en kan hebben,
beteekent. Wat voor Finland creldt. srpldt
ook voor Roemenië en onze andere
bon Igenooten- Eigenlijk geldt het voor
geheel Europa.
Het bolsjewisme zou de vernietiging
eehrarht hebben, het moest, koste wat
het wil, verslagen wrden. Slechts één
mogendheid ter wereld kon het ver-
laan: de grootste continentale militaire
mogendheid: Duitschland.
Daarmee viel het besluit van essen
tieele beteekenis en daarmee werd het
Europeesche continent herboren. De
kwestie die thans in het Oosten positief
wordt opgelost, stond als een kwestie
van leven en dood voor alle Europee
sche volkeren en staatslieden- Met de
militaire overwinning van het bolsje
wisme, wordt een historische noodzake
lijkheid vervuld, welke het democra
tische Westen in Europa sinds het be
staan van het bolsjewistische gevaar wek
verondersteld, maar nooit had durven
volbrengen.
Het pan-Europa-manifest van Cou-
denhove-Calerghi ging uit van den val-
schen, on-Duitschen opzet, de politieke
leiding der wereld voortaan te concen-
treeren in Washington, Londen. Moskou
Tokio en Parijs en bet Duitsche Rijk
uitsluitend als hun object te zien Den
opsteller van dit manifest zweefden de
Ver. Staten van Europa voor den geest
als bufferstaat voor Engeland tegen het
bolsjewisme. Engeland evenwel toonde
noch toen, noch bii de stichting van een
hoogst abstracte Europeesche unie door
denTranschen premier Briand voor der
gelijke plannen belangstelling. Thans
vehveert Churchill zich al6 een razende
op het eensgezinde Europa onder Duit
sche leiding.
De Volkenhond leek Engeland wèl als
intercontinentale voortzetting der poli
tiek van hef Europeesche evenwicht der
krachten.- Alle pogingen tot een conti
nentaal eenheidsfronit kwamen Enge
land verdacht voor, zelfs wanneer der
gelijke voorstellen kwamen van een
Fanschen democraat en pacifist
Het Europeesche motief van Briand
daarentegen stond gelijk mef den angst
voor een Duitschland. dat tezamen met
het bolsjewisme West-Europa onder den
voet zou loopen- Dezelfde angst dreef
de Franschen. nadat het nafionaal-so-
cialisme in Duitschland het bewind in
handen had genomen, naar een samen-
ge \ji met de Sovjet Unie.
In de jaren van Locarno waren oriën-
leering op het Westen of dekking in den
rug in het Oosten de diplomatieke slag
woorden van den da.g. Toen reeds stelde
Adolf Hitler het Duitsche volk openlijk
voor de noodzakelijkheid eener Ooste
lijke politiek. Toen reeds stelde hij als
het positieve gróót-Du it sche doel het te
boven komen van Versailles.
Ook Hitier moest beleven, dat Enge
land het Duitsche continentale streven
niet zou verstaan-
Nu de Fin^ den Amerikanen heb
ben meegedcc dat zïi niets van het
bolsjewisme willen weten, is ook op het
Britsche eiland het laatste restje van
gemeenschappelijk verantwoordelijk,
heidshesef onderdrukt door de vrees en
de haat tegeiï dc voltrekking van het
vonnis over het joodsch-kapitalisfische
stelsel.
Toen de Fuehrer in den zomer van
1039 den oorlog aan twee fronten ver
meed en in 1940 Europa met een mi
nimum aan bloedvergieten en oorlogs
verwoesting onder bescherming van de
as plaatste, hodden Churchill en Stalin
het reeds verspeeld.
Thans wordt vervuld, wat een hand
jevol verstandige Engelschen en Fran
schen na Mönchen reeds gehoopt had.
nl. do zegevierende uitvoering van de
Duitsche zending in het Oosten, von de
Europeesche zending van Duitschland.
Het doel in het Oosten is thans twee
ledig: volledige militaire bescherming
en een zoo breed mogelijken grondslag
voor de verzorging.
Dat is het Duitsche doel in het Oosten.
Zijn alternatief was: de voortdurende
achteruitgang, het verval van Europa
aan dezo zijde van de vroegere bolsje
wistische grens en de vernietigende
vloed van dc bolsjewistische terreur.
MÜNCI-IEN. 18 Nov (A.N.P.L -
rijksminister van economische
dr. Funk, heeft hier het woord gevo
over den nieuwen Duitschen onder
mer.
Duitschland, aldus de minister, hi
mét zijn nieuwe economie een nie
ondernemerstvpe gesch«v»en. De on
nemer is niet meer Verantwoord
schuldig aap een anoniem kapji
maar aan de geheele voIkshuisliou-1
en moet zich schikken naar de
plichtingen welke de sfaatsleidiri'
het bedrijfsleven sfplf. Het streven
de onderneming naar winst blijfl
belangrijk element van onze econc
sche ordening, omdat wij daarin
stimuleerende kracht ten bate van,
geheel zien- Winst mag echter nooit
rusten op een economische machli
si tie of op een toestand van nood o!
brek. In den oorlog bestaan or
slechts winsten in zooverre als zii
rlerhoorig zijn aan de óorlogsverp;
fingen.
Zoolang ons volk gewikkeld i«i
den strijd om zijn bestaan, arbeii
de ondernemer niet meer voq
winst, maar uit nationalen plich
Daarmede is de winst als motor vj
het bedrijfsleven niet uitgeschakel
doch aan beperking onderhevi
Ook in oorlogstijd is bet juist, \rt
neer de flinke ondernemer
verdient dan de middelmatige. Ni
mand mag echter rijk worden ai
den oorlog.
De minister besloot met de wonri
Met de nieuwe politieke ordenine
Europa zal ook het nieuwe economic
tijdvak bpginnen, waarbij de ni«>.
geweldige energieën dje deze groot»
tijd heeft verwekt, voor ordenine en
houw kunnen worden gebruikt. Alle
beidskrachten worden gemobiliseerd
de rijke- grondstofgebieden van hei
Europeesche-,gebied zullen dan pas,
voor Europa ontslolen worden. Dan
Europa fijk en vrij zijn.
BERN, 18 Nov- (D.N.B.). - Nel
Exchange Telegraph uit Bellas
meldt, wordt in Noord-Ierland
grond v^n het leen- en pachtpr
grainma een groote basis aangele*
Voortdurend wordt met transpor
vliegtuigen van 'IJsland materia»
aangevoerd en het luchtverkeer
nog nooit zoo druk geweest- Et
groot aantal luchtvaartingenieuii
en ander personeel is reeds aaneek
men. terwijl steeds meer persone'
arriveert.
Dit bericht vormt een bevestiging1
een reeds eerder gepubliceerde m?
deeling van het blad NewYork Jo
n a 1 American, waarin gezegd w
dat het Amerikaansche publiek spo*
ontdekken zal, dat de Ver. Staten1
groote marinebasis hebben in N«
Ierland, niet ver van Londonderry.
TOKIO, 18 Nov. (D.N.B.). - N
het Huis van Afgevaardigden heel
ook de Senaat vandaag efrnstemmi
de aanvullende militaire hegrootini
ten bedrage van 3,8 milliard ye
goedgekeurd-
Naar Domei zegt. heeft de Rijk»
dag hierdoor binnen twee dagen ef'
der belangrijkste voorstellen in d
geschiedenis van Japan aangeno
men.^,
NEDERLANDERS OPGEROEPEN
SJANGHAI, 18 Nov. (D.N.B.). -
der landers, die verblijf houden
Mahkka en in het Verre Oosten, l
ben, naar uit Singapore gemeld wof
de uitnoodiging ontvangen om zich'
te melden voor den militairen die
bij het Nederlandse he legioen
Engeland. Men vermoedt, dat een 3
tal der dienstplichtigen naar Cani
wordf verscheept.
FEUILLETON
il ill I lil
Ik hoop, dat u mij zult kunnen be
grijpen. als ik nu vertel, waaróm en
niet welk recht ik Mile Chervais zulke
geschenken geef.
Voordat ik vier maanden geleden mijn
engagement kreeg bii Stroganoff's ope
ra, was*ik verbonden aan een niet bij
zonder bekend of welgesteld operagezel
schap, dat met name klassieke stukken
opvoerde in Frankrijk en België- Onge
veer een jaar geleden werd Mile Cher
vais door de directie van dat gezelschap
geëngageerd.
Zij kwam toen net van hot conserva
toire in Parijs, waar ze sinds haar acht
tiende jaar drie jaar lang een goede,
ofschoon nog niet geheel voltooide op
leiding gehad had. Maar haar geldmid
delen waren uitgeput en zij moest een
engagement zoeken. Onze leiding was
miserabel, ten eenenmale onkundig;
haar lieten ze zoo goed als niet optreden
en het was een puur toeval, dat ik op
merkzaam werd op haar zeldzame ga
ven, haar groot dramatisch talent, haar
zielvolle schoonheid en haar prachtige
stem. Ik bood aan, haar verder op te lel.
den en we toerden al spoedig goede
vrienden. En toen er tusschen ons een
vertrouwelijker verhouding was ont
staan, verloofden we ons en trouwden,
toen we kort daarop in Brussel waren.
Maar reeds een maand Later ging ons
gezelschap failliet, het werd ontbonden
en wij stonden zonder middel van be
staan
Tnen gebeurde het, dat we in October
op een theaterbureau in Brussel wer
den voorgesteld aan Stanislaus Sfroga-
noff. Nu weet u waarschijnlijk niet, wat
voor karakter die man had. Wél, onze
eerste ontmoeting met hem was vluch
tig en uitsluitend van zakelijken aard-
Mij liet,mijn vrouw zingen een Wag-
ner-motief hoorde het achterover ge
leund met gesloten oogen aan, en liep
toen na een zeer plotseling afacheid en
zonder iets te zeggen aingaande zijn
oordeel, weg.
Maar denzelfden avond kwam hii me
opzoeken. „Ik wil uw vroilw een aanbifi-
ding doen", zei hij, „een engagement bij
„den Bojaar". Onze eerste 6opraan heeft,
zooals u uit de couranten wel niet onbe
kend zal zijn. om vrij dwaze redenen
haar contract verbroken. Ik ben zeer
ingenomen met uw vrouw's 6tem en
met h^ar zeldzame persoonlijke en ka
raktervolle charme. Ik kan haar gebrui
ken. Of juister gezegd: ik kan het van
nu aan niet zonder haar doen." Wij
hadden echter besloten, niet ieder voor
zich een engagement aan te gaan, en
toen ik dit uitsprak, liet Stroganoff
zijn groote hand op mijn schouder
neervallen, lachte stormachtig en be
minnelijk e;i verklaarde, dat hij als
vanzelfsprekend voorop gesteld had,
dat ik een van de vooraanstaande
plaatsen in zijn gezelschap zou inne
men. N
Slechts één ding verlangde hij: dat
we op de plakkaten niet zouden voor
komen als bijeen beboorende- Hij
lachte voortdurend, en wreef zich in
de handen. Hij boog zijn groote. mooie
gezicht tot vlak bij het mijne en knip
oogde tegen me.
Ik was al dadelijk wat onzeker te
genover zijn overweldigende beminne
lijkheid. Zijn muziek kende ik toen
nog niet".
„U kent immers", zei hij, „mijn waar
de heer Sadi, ons hedendaagsche pu
bliek. Het publiek is een wonderlijk
gulzig, «alverslindend dier, echter,be
hept met zekere speciale vooroordeelen
Men vraagt naar naam voordat men
naar talent vraagt, en dan moet die
naam absoluut op zichzelf staan. Men
duldt niet, dat een opgaande ster om
ringd wordt door een bewakende/1
trawant. In uw vrouw zie ik nu alle
gegevens voor een heerlijk, een onver
gelijkelijk dramatisch en muzikaal suc
ces. Ik hen van plan, haar over het
heelal te lafpn opgaan Viola Co-
lonna, dat is de vorstelijke, beroemde
sternaam uit mijn „Bojaar", met een
anderen naam moet zij niet genoemd
worden. Weet u, het is me bijna, of
zij 'het was. waarvan ik droomde, toen
ik jaren geleden het, libretto schreef
en de muziek componeerde van mijn
„Bojaar" opdat zij uiteindelijk en af
doend mijn muziek tot volkomenheid
zou brengen voor mij en voor degenen,
die mijn muziek liefhebhen". Zoo sprak
hij ongeveer tegpn me.
„Stroganoff was in die eerste weken
altijd vol égards, zijn optreden was
kalm en gereserveerd, ten minste te
genover ons. Maar ik begreep al heel
gauw, dat hij in het thealer.onbeperkt
en despotisch regeerde: dirigent, eige
naar en impresario vereenigd in écn
persoon. De ondergeschikten waren
zijn lijfeigenecn, hjj brutaliseerde en
negerde ze te allen tijde en van de
artisten eischte hij, dat ze zij-n instru
menten zouden zijn, die uitsluitend
hestonden voor zijn muziek, alleen
diefistbaar aan zij'.i ideeën, aan zijn
kracht.
Zoo was hij ook tegen de vrouwen
in ziin omgeving. Zijn begeerte kende
geen grenzen. Maar hij vergat ze weer
even gauw. Ik herinner me er één, die
iederen dag bleef komen om hem in
den corridor op te wachten als hij in
het theater kwam, en hem als een
hondje naliep, zonder dat hij haar zag
of zelfs maar bemerkte, dat zij er was.
Ik zag haar op alle repetities, met
haar zwarte haar als een donker kapje
om het witte gezichtje, en met won
derlijk verdroomde oogen, loom en
apathisch .tusschen de andere koristen
staan, altijd naar hem kijkend, altijd
befooverd, als versteend door zijn blik.
clir» haar nooit meer zocht.
Gisteren nog zag ik haar-in de vesti
bule staan wachten om deemoedig en
stil de glazen deuren voor hem open
te doen als hij kwam. Hij bemerkte
het niet, liep voorbij, neuriënd een
van zijn motieven. Hij dacht zetyr
nooit aan wat voorbij was, hij was als
een zon, een laaiende gloed, die gedu
rende pen ,-econde een stofje belicht
en verder gaat. Och. u hebt wel uit
zijn muziek begrepen, het meest uit
de melodie. die\Viola Colonna zingt,..
juist zong op het oogenblik datf
Daarin was hij zelf uitgedrukt en ver
klaard, intens en levend, zeker heel
raak in zijn zwoele en 'ophitsende eigen
schannen. maar zeker geenszins bevrijd
of gelukkig.
Ik geloof, dat het voor een deel door
deze melodie is. dat hij macht begon
krijgen over mijn vrouvvte innerl
Het was. alsof hij zich langzaam
haar zinnen iiOverkte door dat onw
sta an ba re rhythme en die ophitse
wijs. Ze heeft er nooit rechtstreeks
me over gesproken. Maar ik begon
te begrijpen, zijn bedoelingen te
zien. Hjj trachtte haar te hullen in
mantel, van bed wal mende muziek
hevige stemming, ook zijn stem, als
tegen haar sprak, was melodieus, so?
en slepend. Maar spoedig werd hij
geduldig en onbeheerscht.
Dikwijls handelde li.j overijld m
gebeurde ook in de laatste maand
herhaaldelijk, dai Mi aangeschoi y.i
liet theater kwam. Bij een van die
legenheden trachtte hij mijn vroü
kleedkamer binnen te dringen. Ik k
op haar geroep toeschieten en kr
hem zonder grooten tegenstand
Maar van dat oogenblik af gaf hij
geen moeite meer, zich te camouftew
Hij begon te werken om mij weg te
gen uit zijn gezelschap, maar was
toch niet heelemaal met mij te b$|
voordat hij er wat zekerder van
zijn doel te zullen hereiken.
(Wordt vervo.
