Vordering in centralen sector
Japans parlement bijeen
Verdrag tusschen Mexico
en de Ver. Staten
De strijd in het Oosten
Maisky herhaalt zijn eisch
BLIJVEND SUCCES
IN HET OOSTEN
BRITSCHE BOMMEN OP
NAPELS EN BRINDISI
Engeland en Irak
RADIO-REDE VAN
HERBERT HOOVER
KI.OMPERÏJE KLfl
SC
RADIOPROGRAMA
DOOR OR
PAGINA 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
VRIJDAG 21 NOVEMBER «IW
BERLIJN. 20 November. (D-N.B.) In den centralen sector van het Oostelijk
front hebben de troepen van een Duitsche divisie op 19 November na hevige ge
vechten een plaats ingenomenBü de zuivering van deze plaats werden 500 gevan
genen gemaakt en vier pantserwagens, negen stukken geschut, veertig mitrailleurs
en zeventig vlammenwerpers buitgemaakt.
Op een andere plaats drongen Duitsce infanteristen op denzelfden dag in een
krachtig versterkte stelling der bolsjewisten binnen en rolden deze van den kant
af op. Hierbij werden talrijke betonnen en houten kazematten veroverd. Alle pogin
gen der bolsjewisten om door het in den strijd werpen van nieuw opgestelde en
versch aangevoerde formaties den verderen opmarsch der Duitsche troepen tot
staan te brengen, mislukten. j
Voor het gevechtsgebied van een pantserdivisie uit Pommeren aan liet Noor
delijke front bleven na hevige gevechten, welke drie dagen hadden geduurd, n l. van
16 tot 19 November. 22 bolsjewistische pantserwagens staan. Bij een gevecht van
pantserwagen tegen pantserwagen verloren de bolsjewisten in den centralen sector
van het front op 19 November bij gevechten om een belangrijken straatweg nog
25 pantserwagens. De Duitsche luchtmacht heeft overdag en 's nachts de ravitail-
leeringslinies achter de bolsjewistische stellingen gebombardeerd. Gisteren werden
in het centrale deel van het front twee geladen transporttreinen door voltreffers
vernield en drie andere treinen zwaar beschadigd. Bij deze luchtaanvallen leden de
bolsjewistische troepen zware verliezen-
Het Finsche weermachtebericht luid
de:
„Front van Hanko; de bedrijvigheid
der vijandelijke artillerie bleef leven
dig. Onze artillerie beantwoordde het
vuur.
Karoliscbe landengte: wederzijdsohe
bedrijvigheid van artillerie en granaat
werpers.
Swirfront; de Finsche artillerie heeft
in een sector een lichte vijandelijke
batterij en in een anderen sector zwa
re granaatwerpers tot zwijgen ge
bracht.
Oostelijk front: wederzijdsche bedrij
vigheid van artillerie en verkennings-
afdeelingen in de verschillende secto
ren.
Ter zee: geen gebeurtenissen van be-
teekenis.
In de lucht: beperkte aeftiviteit ten
gevolge van ongunstig weer.
De Finsche luchtstrijdkrachten jheb-
ben op het zuidelijke deel van den
Moermanskspoorweg de locomtieven
van vijf treinen door beschieting on
bruikbaar gemaakt."
Van militaire zijde verneemt heit
D.N.B., dat aan het Noordkareli-
sche front op 19 November een
Sowjet-lbataljon door Duitsche en
Finsche troepen is ingesloten en
vernietigd. Het gevaïigenental en
de omvang van de buit zijn nog
niet bekend. In den afgeloopen
nacht hebben Duitsche gevechts
vliegtuigen wederoiA met succes
Leningrad aangevallen.
STOCKHOLM. 20 Nov. (D.N.B.).
Naar de Londensche correspondent
van Dagens N y heter uit welin
gelichte kringen meldt, heeft de Sovjet
Russische ambassadeur te "Londen,
Maisky, de'afgeloopen week tweemaal
een bezoek gebracht aan den minister
van buitenlandsche zaken, Eden, waar
bij hij hem opnieuw in kennis stelde
van den eisch van Moskou naar een
Engelsche oorlogsverklaring aan Fin
land, Roemenië en Hongarije.
Aan het Noordoostfront. De comman-
deerende generaal brengt een bezoek
aan de voorste linies. Witte doeken om
de helmen gewonden beschermen de
manschappen tegen vijandelijke waar
nemers in het sneeuwlandschap
(Atlantic-Holland)
Duiisch weer mach tsherich t
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRF.R. 20 Nov. (D.N.B.). Het
opperbevel der weermacht deelt
mede:
„De aanvallen aan het Oostelijk
front blijven zich met succes ontwik
kelen. De luchtmacht heeft bolsje
wistische luchtbases aan de Noord
oostkust van de Zwarte Zee en iu
het. gebied van den Midden-Don ge
bombardeerd. Formaties gevechts
vliegers hebben aanvallen gedaan op
treintransporten en spoorwegen in
den centralen sector en ten Oosten
van de Woltsjof. Moskou is overdag
door sterke afdeelingen gevechts
vliegtuigen bestookt met. brand- en
brisantbommen. Bii Leningrad heb
ben twee groepen jachtvliegers bij
een moedigen aanval op een groote
formatie transportvliegtuigen acht
vijandelijke toestellen neergeschoten.
In den strijd tegen Engeland is bij
de Faroer een koopvaardijschip van
middelbare grootte door bommen
beschadigd. Andere luchtaanvallen
waren gericht, op militaire installa
ties aan de Zuidwestkust van Enge
land. Vliegtuigen hebben opnieuw
mijnen gelegd voor Britsche havens.
Aan de Ylaamsche kust hebben in
convooidienst varende patrouille
vaartuigen een aanval van Britsche
motortorpedobooten met succes afge
weerd zonder verliezen te lijden.
Een vijandelijke motortorpedoboot
werd in brand geschoten; zij kan
verloren geacht worden.
In Noord-Afrika zijn de Britscihe
strijdkrachten, waarvan sedert da
gen gemeld was, dart zij ten Zuiden
en Zuidwesten van Sidi Omar ge
reed werden gehouden, op IS Novem
ber overgegaan tot een aanval in de
richting van Tobroek. Door onmid
dellijke tegenaanvallen van Duitsch-
Italiaansche afdeelingen werden de
sterke Britsche strijdkrachten, die
ten Westen van Sidi Omar in den
strijd werden geworpen, met zware
verliezen teruggeworpen. Talrijke
vijandelijke pantserwagens werden
vernield."
ROME, 20 November. (Stefani)
Het Italiaansch© wecrmachtsbericht
luidt:
In den nacht van IS op 19 en van 19
op 20 November hebben onze lucht
strijdkrachten lucht- en vlootbases op
Malta gebombardeerd. In den afgeloo
pen nacht hebben Engelsche vliegtuigen
bommen op de steden Brindisi en Na^
pels en in de omgeving van Messina
laten vallen, zonder dat dit-ernstige
gevolgen had. Te Brindisi is een vlieg-
tuie neergeschoten. Te Napels zijn drie
personen gewond, van wie één. ernstig.
Te Brindisi één doode en drie gewon
den.
In eenige sectoren bij Gonrlar in Oost-
Afrika \*erden nieuwe vijandelijke po
gingen om onze verdedigingslinies te
omsingelen, verijdeld.
In de woestijn van Marmarica heb
ben vijandelijke gemotoriseerde str.jd-
krachten Woensdag bij het aanbreken
van den dag de tegenover Jiaar liggen
de Italiaansche gemotoriseerde strijd
krachten aangevallen. De pantserdivisie
Ariete, die een vastberaden tegenma-
noeuvre uitvoerde had aan het einde
van*den dag deelen der v.jandelijke ge
pantserde strijdkrachten omsingeld en
vernietigd, terwijl andere Britsche pant
serwagens terugtrokken. Over een front
van 150 kilometer duurt de slag voort.
ISTANBOEL, 20 Nov. De Iraksche
regeering heeft de volgende eischen van
de Britsche militaire autoriteiten in hun
geheel ingewilligd:
Het Iraksche leger zal geen gemotori
seerde eenheden meer hebben, geen ka
nonnen en zware machinegeweren, geen
pantserwagens, geen luchtmacht en ook
geen verkenningsvliegtuigen of vlieg
tuigen voor de burgerluchtvaart.
De Iraksche vliegers zullen niet meer
ten volle bewapend zijn, doch êlechts
nog geweren en licht machinegeweren
bezitten- Het tegenwoordige aantal der
Iraksche troepen zal niet meer worden
verhoogd, doch geleidelijk worden ver
minderd. De Iraksche troepen zullen in
gebieden worden gestationeerd, welke
het Engelsche opperbevel voorschrijft.
De controle op vliegvelden, versterklngs-
werken en verkeerswegen zal door de
Britsche autoriteiten worden uitge
oefend. De munitie en al het materieel
van het Iraksche leger zal al naar ge
lang van de behoefte ter beschikking
worden gesteld van het Britsche leger.
De Britsche troepen in Irak zullen naar
helieven worden versterkt zonder dat de
Iraksche regeering zich daarover zal
mogen uitspreken.
Volgens een officieel© mededee-
ling heeft de regeering van Irak de
diplomatieke betrekkingen met
Frdnkrijk verbroken. De gezant van
Irak te Vichy heeft Donderdagoch
tend een bezoek gebracht aan den
chef van het protocol van het Fran-
sche ministerie van buitenlandsche
zaken om hem van dezen maatre
gel zijner regeering op de hoogte te
stellen. De Fransche zaakgelastigde
in Bagdad en de Fransche consul
in Mossoel zijn daarop eveneens te
ruggetrokken.
De Deensche diplomatieke vertegen
woordiger in Irak, Fensmark, heeft de
betrekkingen met de regeering in Ko
penhagen verbroken. Fensmark moti
veert zijn stap met de bewering, dat de-'
ze overeenkomt met de wenschen van
de Denen in het buitenland, en voorts
daarmede dat de Deensche regeering
van de as afhankelijk is. Fensmark is
terstond uit zijn functie ontheven. Even
als in het geval van den Deenschen ge
zant te Washington, Kauffmann, zijn
stappen ondernomen om hem een pro
ces wegens hoogverraad aap- ie doen.
BESPREKINGEN MET KOEROESOE
HERVAT
WASHINGTON, 20 Nov. (D-N.B.).
De minister van buitenlandsche
zaken, Huil, heeft heden de bespre
kingen met den Japanschen buiten
gewonen ambassadeur, Koeroesoe,
die Woensdag onderbroken werden,
hervat,
DE KONING VAN EGYPTE WORDT
BEWAAKT
ANKARA. 20 Nov. (A.N.P.) De Brit
sche autoriteiten in Egypte hebben be
paald. dat de Koning van Egypte streng
bewaakt moet worden. Naar men heeft
geconstateerd, heeft men van Britsche
zijde getracht, door omkooping inzage
te krijgen in de particuliere post van
den Koning. Het schaduwen van den
Koning doorv Britsche agenten gebeurt
op nauwelijks bedekte wijze, zoodat het
een provoceerenden indruk maakt. In
opdracht, van den Koning is bij de Brit
sche ambassade te Cairo geprotesteerd.
De Koning wordt door deze voortduren
de bewaking bijna een gevangene.
TOKIO, 20 November. (D.N.B.) De buitengewone zitting van het parlement,
dat in een tijd van zeer hevige internationale spanning bijeengeroepen is, heeft
vandaag alle kwesties, die op de agenda stonden, behandeld. Volgens Domei
werden verschillende maatregelen genomen om de positie van Japan in geval
van oorlog tegen iedere eventualiteit te waarborgen. Het Lagerhuis is vandaag
op reces gegaan, terwijl het Hooger Huis morgen met de gebruikelijke plechtig
heden gesloten zal worden.
De minister van buitenlandsche zaken, Togo, is door den keizer in audiëntie
ontvangen.
Op vragen in de begrotingscommissie van liet Lagerhuis, inhoudende of
Koeroesoe het program van drie punten van Tojo meegenomen heeft naai*
Washington, heeft de minister van buitenlandsche zaken, Togo, geantwoord:
„Het haastige uitzenden van Koeroesoe naar de Vereenigde Staten is geschied
ter ondersteuning van ambassadeur Nomoera, teneinde de onderhandelingen te
bespoedigen. Vóór de uitzending van Koeroesoe had do Japansche regeering be
sloten tot onderhandelingen. Sedert het begin van deze maand vorderen de
onderhandelingen. In overeenstemming daarmede hebben wij Koeroesoe niet
uitgezonden met. instructies van welken aard ook. Algemeen gesproken heeft
het doel der ondefhandelingen betrekking op de drie punten, die de eerste minis
ter, Tojo, in zijn laatste verklaring heefj vermeld."
„Volk en weermacht zijn voorbe
reid", zoo verklaart de Yomioeri
Sjimboen, „en Japan behoeft slechts
te wachten op wat de volgende daj\
gen in Washington zal gebeuren".
De Tokio Nitsji Nitsji schrijft, dat
de Ver. Staten wel niet verrast zul
len zijn door de vastberaden hou
ding van den Japanschen rijksdag
en het Japansche volk, aangezien zij
er op hadden moeten zijn voorbe
reid.
De Ver. Staten moeten als stokebrand
worden aangewezen, zoo schrijft de
Tsjoegai Sjogio Sjimboen, wanneer zij
de rechtvaardige eischen van Japan niet
aanvaarden. Japan kan geen stap afwij
ken van zijn eischen, zooals de regeering
in den rijksdag uitdrukkelijk heeft ver
klaard. In ieder geval moet men ver
wachten. dat het program van drie f»un.
ten van Tojo dient tot grondslag van de
onderhandelingen van Koeroesoe iu
Washington.
De Japan Times and Advertiser noemt
het zenden van Canadeesche strijdkrach
ten naar Hongkong een nieuwe, onver
antwoordelijke uitdaging. Deze Britsche
daad. aldus het blad, kan geenszins bij
dragen tot de gewenschte pacificatie in
den Stillen Oceaan. De verdediging van
het geisoleerde Hongkong wordt, indien
er al van verdediging sprake zou zijn,
niet door de aankomst, van .meer batal
jons heinvloed. Een betere maatregel
voor den vrede zou een volledige terug
trekking der strijdkrachten uit deze ge
westen geweest zijn. Men vraagt zich af,
zoo besluit het blad. of de aankomst de
zer strijdkrachten een politieken of eén
militairen maatregel beteekent.
Verklaring van Wavell
Generaal Wavell, de opperbevelheb
ber van de Engelsche strijdkrachten in
Indië, heeft naar aanleiding van een
recent bezoek Rangoon ver
klaard, dat het motto voor de gemeen
schappelijke Engelsch-Amerikaansche
defensie in het Vcnro Oosten moet lui
den: tijd winnen. Naar het blad Tsjoeng
Hwa Ji Pau op grond van een telegram
uit welingelichte Thailandsehe kringen
verneemt wordt verder gemeld, dat met
het oog op het gebrek aan scheepsruim-
te he-t uitzenden van troepen veel tijd in
beslag neemt. Hetzelfde is het geval
met de uitbreiding van de bewapenings-
industrie in Australië. Waveils reis
schijnt dus ten doel te hebben gehad
den Engelsehën militairen leiders in het
verre oosten te zeggen, dat zij zich niet
al te zeer op Indië kunnen verlaten,
aangezien de troepen onder Wavells he
vel ook noodig zijn voor het midden
Oosten.
NEW-YORK, 20 November. (D.N.B.) Het. ministerie van bui
tenlandsche zaken heeft medegedeeld, dat een uit zes punten be
staande overeenkomst met Mexico is gesloten. Deze overeenkomst
houdt in:
1. Binnen 30 dagen zullen de beide regecringen elk een deskun
dige aanwijzen voor de vaststelling der schadevergoeding voor de in
1938 onteigende petroleumvelden. Mexico stort voor die onteigening
reeds thans 9 millioen dollar;
2. Mexico betaalt een schadevergoeidng van 40 millioen dollar,
waarop de reeds betaalde 3 millioen in mindering wordt gebracht.
3. Beide regeeringen zijn in beginsel bereid onderhandelingen over een
handelsverdrag te openen;
-1. De Amerikaansche .regeering verklaart zich bereid, met Amerikaansche
dollars pesos te koopen, ter stabiliseering van de.Mexicaansehe valuta;
5. De Amerikaansche regeering verklaart zich bereid, den directen aankoop
van nieuw Mexicaansch zilver van de Mexicaansehe regeering te hervatten op
een basis als die van 1938;
6. De Amerikaansche regeering verklaart zich bereid, Mexicaansehe regee-
ringsopdrachten te steunen dobr bij de Federal Reserve Bank een crediet voor
den buitenlandschen handel der Mexicaansehe regeering te openen.
Tenslotte behelst de verklaring, dat beide regeeringen de bestudeering van
alle andere problemen zullen voortzetten
Minister Hul heeft verklaard, dat deze overeenkomst van buitengewoon
groot belang voor de betrekkingen tusschen beide staten-moet worde'n genoemd
De Spaansche militaire attaché Roca
de Togores en de Spaansche generaal
Munos Grandes tijdens hun bezoek aan
een der stellingen van het Oostfront
(Orbis-Holland)
NEW YORK. 20 Nov. (D.N.B.). De
vroegere Amerikaansche president, Her
bert Hoover, heeft een radiorede gehou
den, waarin hij o a. he-t volgende zeide:
De meerderheid van het Amerikaan
sche volk is tegen 'het uitsturen van een
Amerikaansch expeditiecorps zoowel
naar Afrika als naar Europa. Een der
gelijke onderneming zou niet alleen een
nuttelooze verspilling heteekenen van
Amerikaansche menschenlevens, doch
tevens de economische vrijheid in de
Vereenigde Staten in gevaar brengen
De vraag, of Amerika sanien met de
Engelsche strijdkrachten een militairen
ommekeer in Europa zou kunnen ver
wekken, beantwoordt Hoover met er
naar te verwijzen, dat de Sovjet-Unie
met haar tien millioen soldaten, 20.000
tanks en evenzoovele vliegtuigen op
eigen bodem en achter vestingwerken,
het Duitsche leger niet heeft kunnen
overwin nerf.
Het uitsturen van een .Amerikaansch
expeditiecorps naa'r Europa zou dit
maal niet kunnen geschieden op de ma
nier als in den wereldoorlog Toen heeft
men de troepen étappegewijs naar Euro
pa kunnen oversturen. Ditmaal zou men
echter éen overweldigende gevechtseen
heid van vijf toj acht millioen Ameri
kaansche strijdkrachten op eens noodig
hebben.
Alleen aan de scheepstonnage voor
een dergelijk transport zou vijf jaar
lang gewerkt moeten worden. Daarvan
afgezien gelooft geen enkele militaire
deskundige, dat een dergelijk leger, al
kwarn het ook over den Atlantischen
Oceaan, kans zou hebben in Europa aan
land te gaan.
DE GEZONDHEIDSTOESTAND VAN
ADMIRAAL HORTHY
BOEDAPEST. 20 Nov. (D.N.B). Over
de gezondheidstoestand van den rijks
bestuurder is Donderdagavond het vol
gende bulletin uitgegeven.
De griep van den rijksbestuurder is
iets verergerd. Zijn temperatuur, was
Donderdagavond 38,6. Geen complica
ties. De rijksbestuurder moet eenige da
gen het bed houden.
11 ACfiA HAVIK41
MAd 9A Tel, 4523
147. Die had niet gezien wat I
pertje gedaan had en toen hü I
mand achter zich hoorde nunhl
dacht hij dat hij betrekkelijk uil
lig was. Alleen hoorde hij in de t"
wel roepen, maar dat deerde
niet. Nog een paar meter, dan
hij den tinn uij en dan
|eri(
str
dr
148- Bons. daar kwam K/o/rpJ
met een reuze gang precies op
hoofd van den vluchteling terJ
Die had op zoo iets hcelemaal f
gerekend en viel languit op den grl
verbaasd en verschrikt, wat daor|
uit de lucht kwam vallen.
ZATERDAG 22 NOVEMBER
HILVERSUM I, 415.5 M. 7.15 Gril
ziek. 7.45 Ochtendgymnastiek. 7.35 Gril
ziek. 8.00 BNO Nieuwsberichten. S 15
rie ..Brandende kwesties" (opn.). 8.3C
platen. 8.35 Ochtendgymnastiek. S.45 C]
muziek. 9.15 Voor de huisvrouw. 9.25 (j
muziek. 10.00 Ernstige muziekprogru
(opn.). (11.0011.20 Voor de vrouw). ll|
Romancers. 12.40 Almanak. 12.45
Nieuws- en 'economische berichten. 13.'»)1
Hendriks en zjjn orkest. 13.40 Grramd
14.00 Onze tuin. 14.20 Gevarieerd Zs'Jj
middagprogramma. 15.50 Gram.muziekI
„Elia de Thisbict", causerie. 16.20 AT
damsch Instrumentaal sohstenkwari'il
gram.muziek. 17.15 BNO: Nieuws-, etaf
sche- en beursberichten. 17.30 Gram.rl
17 35 Duitsche taalcursus. 18.00 Gram.zl
18.15 Het kwartier van den arbeid. 1ST
Palestrina-koor. 19.00 Actueel half:!
19.30 Zang met pianobegeleiding. (Vanjll
alleen voor de Radio-Centrales, die onf
Uinverbinding met de studio bescbil
20.15 Gram.muziek. 20 45 Viool cn piano!
Gram.muziek. 21.45 BNO: Nieuwsbem
22.00 BNO: Engelsche uitzending:
News Reel" of Gram.muziek. 2315-J
Boyd Bachman en z\jn orkest (opn.).
HILVERSUM II. 301.5 M. 7 15—?>|
Hilversum I. 8.15 Gram.muziek. 8.30
Hilversum I. 8.45 Gram.muziek. 9.20 (I
riumvereeniging „Kerkgezang" te U]
orkest en solisten (opn.). 10.00 Morgen-*?
10.15 Gram.muziek. 10.30 Lichte Muzkl
gramma's (opn.). 12.00 Zang en piano.l
BNO: Nieuws- en economische berv:
13.05 Boyd Bachman en zijn orkest.
Voor dc rijpere jeugd. 14.00 Utrechtse1.!
aclyk Orchest. (14.4515 00 Causerie ,1
de muziek). 16.00 Vroolykc weekeindkhl
16.45 Gram.muziek. 17.00 Voor de bul
schippers. 17.15 BNO: Nieuws-, ©conoEi!
en beursberichten. 17.30 Orgelconcert,]
Cyclus „In een nieuw licht bezien" (VeJ
reid door de NSB). 1S.15 De Melodisten.l
Voor den boer. 19.00 Actueel halfuurtje I
Gram muziek. 19.45 Reportage. 20.00 Gj
muziek. (Vanaf 20.15 alleen voor 'de F
Centrales, die over een lijnverbinding n|
studio beschikken). 20.15 Cabaretprogi
(gr.pl). 21.00 Causerie „De wedergeb-l
van de Hollandsche molens". 21.15 K1m:(
Beek en zijn orkest. 21.45 BNO: Niesi
richten.'22.00 BNO: Toelichting op het
machtsbericht. 22 1022.15 Avondwjjditl
HoofdredacteurJVALKHOFF,
Amersk
Redacteur Stadsnieuws en Uit i\
Omtrek: R. LEENKNEGT. AmcrsKx.
Redacteur Sportrubrlek: H. A.C. VAl
DER KRAAN Jr.. Amersloof
FÉUIllETDH
jo.
Van Mieth begon hierop, geholpen
door zijn menschen, een zorgvuldig on
derzoek van tooneel en gangen, van cou
lissen en zetstukken. Maar noch deze
dingen, noch de tooneelvloer, die bedekt
was met eèn in ruiten verdeeld linnen
kleed, gaf eenige aanwijzing.
Hij ging nu door een klein paneel
deurtje in het proscenium op de smalle
strook tusschen scherm en voetlicht. De
toeschouwersruimte lag in volslagen
duisternis. Maar aan den dirigentsles
senaar brandde nog de ëene lamp. Be
neden in den orkestbak zag hij den
dooden man liggen, de armen uitge
strekt. een groote donkere silhouet; hij
kon de witte plek onderscheiden van
den doek. die over het gezicht lag. Ver
der zag alles er hier onaangeroerd uit.
Nu was hij wat dichter bii den diri
gentslessenaar gekomen en het. tr°f
hem, dat de lamp. die met een ijzeren
arm aan den linkerkant van den lesse
naar bevestigd was, niet brandde. Hij
boog zich, en zag dat het gloeilampje
kapot was, verbrijzeld en tegelijk ont
dekte hij in het zwart papieren kapje,
dat aan de lamp vastzat, een klein cir
kelrond gaatje. Hii ging snel terug naar
het tooheel, zei tegen dr. Charbin. dat
hij nu gèloofde het tweede van de bei
de steunpunten, die hij zocht, gevonden
te hebben, en na een korte bespreking
knikte de dokter en daalde met een
paar mannen in den orkestbak af.
Daarop wendde van Mieth zich tot
den tooneel-inspicient Tenas.
„Gelooft u," zei hij.' „dat het mogelijk
zou zijn, de scène van den „Bojaar" op
nieuw op te stellen zooals die was op
het oogenblik. dat Stroganoff doodge
schoten werd?"
De inspiciënt keek hem aan. licht
kleurend- „Natuurlijk," zei hij, „met de
grootste nauwkeurigheid. Er bestaat
van elke scène een nauwkeurig scène
plan. een volkomen gedetailleerde
schets van mijn hand."
Hij liep snel heen en kwam terug met
een rnap, waarin geletterd en gerang
schikt. een groote stapel witte karton
bladen lagen.
„Ziehier," zei hij, „het scenarium van
den „Bojaar", mijn deel van de compo
sitie en zeker niet het minst gewichtige.
Ieder van de spelers, solisten zoowel als
koor, heeft voor iedere minuut zijn vas
te plaats. Ik kan ze weer opstellen tot
elk der koristen toe. op dit in ruiten
verdeelde kleed, dat ons bij vier- of
vijfhonderd vorige voorstellingen ge
diend heeft, heel Europa door en waar
ieder precies zijn rubriek op kent. even
als een partij schaak trek voor trek in
achteruaartsche richting kan worden
opgesteld nadat het spel uit is."
Van'Mieth overwoog even. „Wel," zei
hij, „dan wil ik u vragen een poging
te doen. Ik wil u vragen, me te helpen,
monsieur Tenas. Ik wil een proef ne
men in de richting van eenconfron
tatie. Ik wil u vragen de spelers hier
te laten komen en alleen te zeggen, dat
het gaat om een verklaring en- een
schets van de lokalen en van de plaat
sing der spelers ten dienste van de po
litie. Het. betreft hier. zooals ik zei, een
experiment, waarmee in elk geval niets
verspeeld wordt. En verder wil ik u,
zoodra het personeel bijeen is, verzoe
ken, mij een heel lang en sterk touw
te verschaffen."
Tenas stopd zijn handen te bekijken,
nog wat vreemd in zijn magere wan
gen. „Wel," zei hij eindelijk, .ik zal den
regisseur zeggen, dat hij hét gewone
signaal geeft
En kort daarop klonk in de verte, in
gangen en kamertjes, het electrische
bellen, zwak murmelende trillers, keer
op keer, en vlugge schreden weer
klonken, in de corridors.
Van Mieth was bij het souffleurs
hokje gaan staaif, het gezicht naar het
tooneel gekeerd. In de hand hield hij
een lang meetsnoer, op een haspel ge
wonden. De schijnwerpers werden op
dit oogenblik aangedraaid, en daar lag
's Bojaren voorvertrek roodachtig be
licht, gobelin en marmer, en de vier
door zuilen geschraagde bvzantijnsche
mozaïekbogert van het portaal.
Lang stond hij te wachten op het
ieege en volkomen stille tooneel. Hij
keek naar het. gi'oote schaakbord,
waarop nu een nieuwe partij beginnen
zou en waar een onbekend veld moest
worden uitgevonden vanuit twee be
kende punten: het kogelgaatje in
het zwarte kapje en d e w% n d in de
borst van den doode.
Achter hem was de huizenhooge, reus
achtige facade van het scherm, traag
bobbelend legen zijp rug door de tocht
van het leege theater. Weer was alles
stil. Weer een pauze, waarin niets, niets
besfond in de onwezenlijke wereld van
doek en wijdopen, duisternis. Dooh nu
zag hij gebogen gedaanten achter el
kaar door de coulissengang voorbij
gaan Hij hoorde het klappen van de
paneeldeuren van het orkest. En daar
begon het te leven, beneden in „bak" te
mompelen en te fluisteren, een geschui
fel van voorzichtige voeten en een zacht
slepen met. een zwaar lichaam.
Tegelijkertijd wisselden de schijnwer
pers en veranderden alle lampen van
den rooden gloed in bleekgroen, vochtig
maanlicht. De bel tusschen de coulissen
ging opnieuw, driftig en snerpend.
En tusschen de portalen op den ach
tergrond kwam een optocht van figu
ranten, éen vijf-en-twintig man in Rus
sische hoerendracht, maar ongegri-
meerd met wonderlijk alledaagsche, on
geschminkte gezichten, plompe neuzen
en vleezige, reeds stoppelige kinnen,
dikke witte koorzangerhalzen.alle
maal onbewogen, halfstompe indivi
duen. die rustig en gedisciplineerd in
rnarsch-orde aantraden, aftellend de rui
ten op den vloer, nauwkeurig anan aan
rnan zich opstellend in een phalanx
met puntigen vleugel vooruitgeschoven,
bereid tot den aanval naar de linksche
coulissen: de brokaat-portière» van 's Bo
jaren slaapvertrek Daar stonden ze
zichtbaar gegeneerd door den ernst van
bet oogenblik, verlegen, een enkele zelfs
heel angstig, grauw, melig en pafferig
het groote, banale gezicht.
Tenas liep er langs met het uitgebrei
de koorplan van het. scenarium in zijn
handen. Alles was in orde.
In het orkest was eén 'enkele magere
bevende viool begonnen, het preludium
tot de groote acte te doorloopen; even
het thema aanroerend, dan een stukje
overslaand, scheen ze aan onzichtbare
signalen te gehoorzamen, een 'zenuw
achtig. gejaagd, schrijnend, miserabel
toontje. Zonder samenhang stal
zich maat op maat.
En daar kwam door de portalenj
den achtergrond het koor der vrour
langzaam, als slaapwandelend, met
bezonnen, elastischen, tooneelvasj
ballet-gang kwamen ze op, en stel!
zich in een rij op den achtergrond
bij het vijfdeelige portaal. Ze
schikten zich gaandewee al naar
muziek voortschreed, wonden den I
als epn kluwen op tot een verschd
groep en splitsten zich dan in vele V
nere groepjes, teruggedrongen naar
achterportalen.
Van den achtergrond achter de
zuilenpoorten, waren de vijftien
wapende dienaren binnengezwenkl|
kromme, omtrekkende beweging,
een hoefijzer-formatie om de sal
gestuwde bende der Moesjiks.
Tenas ging tusschen de groepei?
Knikte. Alles in orde.
Het was geheel stil. Alleen uit
schare der vrouwelijke koristen kw
wat gesmoord snikken. Als bleeke n
tes van gips rezen de kleine, spied?-11
gezichtjes en halzen uit de donk
costuums. Allen hielden den aderi
Uit het orkest klonk nog het rustelé
klagen van de viool.
(Slot vol
