[derlandsche boeren naar
Oostland vertrokken
Dewegen-verkeersregeling'
Vischvoorziening door de
Heidemaa tschappij
NOGMAALS:
Scheurt grasland
Textielgoederen te
duur verkocht
WAT ER OP 8 DEC .a.s.
GAAT VERANDEREN
MET DUITSCHLAND
TEGEN
HET KAPITALISME
Be volhingspoli tiek
voor onze
binnenwateren
Agent door W.A.-man
gestoken?
Nederlandsche kinderen
terug uit Duitschland
UIT DE STAATSCOURANT
PAG. 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
MAANDAG 24 NOVEMBER 1941
BINNENLAND
pNZAAL. In het onlangs in
Kt van den Rijkscommissaris
Ken boekwerk „Die Niederlan-
Kjmbruch der Zeiten" herinnert
K van Etten in een hoofdstuk
H feit, dat verscheidene onzer
■eren naar Oostland trokken om
Hor zich en hun gezin een nieuw
H te venverven in vruchtbaar
voetsporen van deze pioniers
■ans ruim honderd Nederland-
Keren getreden, die Zaterdag-
H om tien uur als eersten uit
Kal vertrokken. Zij zullen de
Bolsjewisten in het oostland ver-
Klandauwen gaan omzetten in
■aar akkerland en als bedrijfs-
Kn assistent-bedrijfsleider op de
Hen gehuchten, die voorheen als
Kn werden beheerd, worden ge-
Hom met behulp der landbevol-
H bet voorjaar vooral door den
K van broodgraan slag te leve-
pr de voedselvoorziening voor
Hen ons land. Zij kwamen uit
Heken, er waren Friezen onder
Kinsrers, Brabanders en Zeeu-
Hdrijfsleiders uit de Wieringer-
Helfstandige boeren en flinke
■were De oudste is 3 jaar. de
19. Binnenkort zullen zij wor-
Kolgd door anderen*
Kin December vertrekken eenige
Hten en in Januari vermoedelijk
En. Via Berlijn zullen zij zich
Kn verblijf van vier weken naar
■fop in Litzmannstadt, het oude
Begeven. Daar worden zij in ge
len verschillende ziekten en ver-
I gem* akt met bun uitrusting,
Keel op de omstandigheden in
Hl is berekend. Vervolgens zul-
Idoorreizen naar de plaatsen
Hemming in Wit Rusland en
■lelijk ook in de Oekraine. Voor-
Haan zij alleen en blijft hun ge
iler.
fel aan het station Oldenzaal de
las gearriveerd, de kisten met
Hg ingeladen en de manschap-
Bor de ramen hadden plaats ge-
Inara de leider van het trans-
I heer Giebel, afscheid van Graf
In zijn gezelschap Eenige har-
Hoorden werden over en weer
Bd en nadat de nationaal- so-
Iche groet was gebracht, zette
If! zi^h onder het gejuich der
Rende boeren in beweging.
Een feestavond
■dit vertrek, ging een intieme
Ind vooraf in de zalen van ho
Ktege.
B baron von Sfèchow de bijeen-
Bad geopend met erop 'te wijzen,
Duitschers en Nederlanders te-
Izijn in bet besef van den ge-
pippelijken arbeid van beider
ind. en burgemeester Weustink
Ii'sche en Nederlandsche gasten
Ikom geheeten in deze oude bis
Bad, in antwoord waarop staan
Brsfe strophen van het Oostland-
Bden gezongen, sprak ir Staf de
1 toe.
[wees erop. dat zij alö eerste Ne-
Brs op vreemden bodem zullen
[erken aan de voedselvoorziening
Hordt een groot vertrouwen ge-
lani gij hebt tot taak de graan-
|)ing. ook die van ons land. vel
[tellen. Toont niet alleen, dat gij
Heren zijt, maar ook goede Ne
|ers en goede kameraden door
ren gemeen6chap te stichten
[het parool geldt: een voor al-
lallen voor een. Zorgt vervoor
Besloot ir. Staf zijn toespraak
F den geest waarvan gij blijk
finds steeds grooter gebieden
lierlanders worden toegewezen,
ia voerde Landeshauernführer
fote het woord. Hii vroeg den
I ziehdfrij hun vertrek naar bel
ld de kaart van de wereld voor
1st te halen en te beseffen boe
feitelijk de Europeesche ruimte
kover de Aziatische, zich in te
[in welk een kleine ruimte de
[nsche en andere volkeren sa-
fan, weliswaar gescheiden soms
lal en cultuur, maar in een sa-
[ng intensiever toch dan in welk
ïhi6torie. Dit besef aldus Graf
h is bet wat ons de banden in-
fef doen slaan om alles wat voor
lenze kinderen van heteekenis is
fbermen tegen de Aziatische
If"- In het bewustzijn hiervan,
li begrijpen waarom de Führor
p volk en de verbonden volke-
fangetreden tegen bet holsjewis-
janneer het Duitsche en de ver-
I volkeren dan bun bloed inzet-
|at gij begrijpen, dat gij mede de
I uit de mouwen dient te steken
[ruimten, gewonnen door bet
|e zwaard, tot bloei en ontwikke-
brengen. Europa moet wakker
I in dit historisch uur en de tee-
pas tijds verstaan. Onze leuze zij
pn „Nederland voedt zichzelf",
frnpa zal zichzelf moeten voeden
Is wachten u gure wintermaan-
Prh ik weet dat gii een Neder
Pen hoerenschedel hebt en kop
I' volhouden in trouwe kam?-
fap om straks als het voorjaar
Jn de sneeuw is gesmolten, do
■heden te vergeten en gepakt tc
1 door den greep van uw beroen
■'i gij er trotsc.b op zijn. dat gii
pten erop uit ziit getrokkpn
Hsamep en voelt u ginds een Ne-
pche gemeenschap bewijst dat
pnders ook nu nog de kracht vin-
li ïroote prestaties. Wanneer gij
Pdelt. dan twijfel ik er niet aan.
|n mij in Berlijn later zal zeggen:
Hoogachting voor die Nederland
Heren!"
lotte zoo besloot Graf Grote
■spraak gii doet dit. alles niet
fuitschland alleen. Volgens toe
r v*n den Führer zal datgene
aan broodgraan boven de be
daar uit den bodem baalt, ook
komt aan Nederland. Hier
%t gij dus ook als Nederland
knotten een groote opgave.
Alle middelen moeten te baat geno
men worden om de voedselvoorziening
van ons volk veilig te stellen. Daarom
moeten ook de reserves aangesproken
worden.
Groote voorraden plantenvoedende
stoffen zijn opgehoopt in de graszode.
Deze moeten benut worden door scheu
ren van het grasland.
De aangifte voor ie scheuren grasland
kan nog bij de betrokken rijkslandbouw-
consulent plaats vinden tot 29 November.
Door deze verlenging van den termijn
is vandaag opgeven nog vroeg genoec.
Straks is het echter te laat
Nog kunt gij u vrijwillig opgeven,
dus mee profiteeren van alle voordee-
len daaraan verbonden. Blijft daarom
niet ten achter de voedselvoorziening
van ons volk veilig te stellen.
Wil het Nederlandsche volk zich vol
doende kunnen voeden dan moet thans de
oppervlakte bouwland "vergroot worden.
Het is de Nederlandsche boer. die de
beslissing tusschen bevrediging of honger
in handen heeft.
Boeren, kent uw grootcn plichtDeze
tiid geeft u een zware maar tevens dank
bare taakt - -
De zorg voor het dagelijksch brood.
Helpt daarom den productie-slag
winnen en scheurt grasland op ruime
schaal.
Boeten tot 20.000
Voor de etalages van manufac
turen- en confectiezaken stijgt in
dezen tijd maar al te vaak de spij
tige verzuchting op: „Hoe is het
mogelijk, dat alles zoo duur is ge
worden?'' Inderdaad, de prijzen
van alle textielgoedren zijn niet
onbelangrijk gestegen; ten deele
terecht, ten deele ten onrechte.
Terecht, omdat men door het uitblij
ven van de overzeesche grondstoffen
tot allerlei vervangingsgrondstoffen
zijn tóevlucht heeft moetèn nemen. De
prijzen, zoowel als de bewerking hier
van, zijn in het algemeen aanmerke
lijk duurder. Ten onrechte, omdat er
cok op dit gebied zeer velen blijkien te
zijn, die trachten te profiteeren van de
buitengewone omstandigheden.
Textiel is een artikel, waarover de
leek in het algemeen geen oordeel
heeft en waarvan men hem alles kan
vertellen, zoowel wat de kwaliteit, als
wat den prijs betreft. Van deze om
standigheid wordt dikwijls dankbaar
gebruik gemaakt. Dat wijzen de regis
ters van de inspecties voor de prijsbe-
heersching wel uit. Een aanzienlijk
percentage van de verhandelde zaken
betreft de textiel in vele variëteiten.
Daar er met deze ontoelaatbare praktij
ken vaak aanzienlijke winsten worden
behaald, zien de overtreders zich her
haaldelijk groote boeten opgelegd.
Zoo is dezer dagen een Amster-
damsche fabrikant van heerenconfec-
t ie tot f 20.000 boete veroordeeld. Hij
had met zijn prijzen zoo gemanipu
leerd, dat het winstpercentage het
iaatste jaar belangrijk hooger was dan
voor den oorlog waartëgen de prijsbe-
heerschingsautoriteiten met rceht be
zwaar maakten.
Een heerentaleedingmagazijn te
Zwolle heeft eveneens zijn prijzen ver
hoogd. Ten tijde van de scherpe con
currentie nafri men met matige winst
genoegen. Nu dit niet meer noodig is.
meende men een veel grootere winst
Ie kunnen maken. Ook hier moest
hooge boete en wel van 1*2.000 wor
den opgelegd
Een handelaar in manufacturen te
Amsterdam had niet alleen zijn prijzen
met meer dan 100 pet. verhoogd, maar
hij verkocht bovendien regelmatig
zonder textielpunten in te nemen. Hij
kocht ook nog in den zwarten handel
en beging dus alle overtredingen, die
er op dit gebied te begaan zijn. Hij
kreeg een boete van 8000.
Het hoofd van de prijsbeheersching
bevestigdeverder nog het. vonnis, ge
wezen tegen een manufacturier in
Friesland, die in eerste instantie tot
9000 boete was veroordeeld. Deze
v\inkelier had sinds den zomer van
19-40 zijn prij'zen regelmatig verhoogd,
zuodat zij ten slotte 70 tot. 90 pet. hoo
ger waren dan. op 9 Mei 1940, een ver
hooging. die voor het grootste xleel
niet door de voorschriften werd ge
rechtvaardigd en waarvan de man dus
nu de gevolgen moet dragen.
AMSTERDAM, 22 Nov. De
meeste „weggebruikers", om dit
leeleijke woord te bezigen, zullen
er wel kennis van hebben geno
men, dat op 9 December a.s. de
„wegenverkeersregeling" in wer
king treedt, maar het meerendeel
hunner zal daarmee nog niet we
ten. wat die regeling inhoud, en
waarin zij verschilt van de thans
geldende verkeersreglementen en
voorschriften.
De hoofdstedelijke politieautoriteiten
hebben het daarom nuttig geacht, de
pers in eenige conferenties een uiteen
zetting te geven van cle voornaamste
voorschriften van de komende „wegen
verkeersregeling", teneinde op deze
wijze het publiek voor te lichten.
Dat de Amsterdamsche politie deze
voorlichtende taak op zich heeft ge
nomen, wil niet zeggen, dat deze uit
eenzettingen in hoofdzaak slechts van
belang zijn voor de bewoners van de
hoofdstad, want juist, het kenmerk van
de nieuwe regeling is, dat zij 1 a n d e-
1 ij k is, ja, zelfs in hoofdzaken een inter
nationaal karakter draagt.
Eenige veranderingen
DAT de stopborden verlaagd zullen
worden (tot 2.20 m.) en dat zij.
nplaats van het woord „stop" het woord
„halt" zullen gaan dragen, is een wij
ziging, die weliswaar niet zonder be
lang, maar toch niet ingrijpend is.
Van veel meer heteekenis is het
voorschrift, dat men hij kruispum
ten met verkeerslichten of verkeers
agenten, wanneer het groene licht
brandt, resp. de agent het teeken
„doorrijden" geeft, niet alleen
als tot dusver rechtuit mag rij
den of rechtsaf mag slaan, doch
zich ook linksaf mag bewegen.
Bij dat laatste moet men reeds voor
af zooveel mogelijk links (op de rechter
weghelft) gaan rijden (ech'er niet op de
tramhaan) en, \vanneer men eenmaal
links afslaat, er voor zorgen, het tege
moet komende verkeer, noch het in de
eigen richting rijdende tramverkeer te
belemmeren.
Dit laatste is natuurlijk een punt,
dat veel botsingen (in figuurlijken en
letterlijken zin) zal veroorzaken. Hier
komt het in hoofdzaak op aan. op dis
cipline van den weggebruiker. De po
litie zal er échter streng op letten, dat
inderdaad aan deze bepaling (het niet
belemmeren) streng de hand wordt ge
houden. Laat het. tegenliggend verkeer
het linksafslaan niet toe, dan moet men
stoppen, totdat het groene licht ver
vangen is door een geel licht (resp. de
verkeersagent een arm omhoog heft),
en hiermede komen we tot een tweede
belangrijke wijziging:
Zoodra het verkeerslicht van
groen op geel licht verspringt, moet
alle verkeer in die richting direct
stoppen «n moot het verkeer dat
zich links (op den rechter weg
helft) heeft opgesteld, linksaf
zwaaien.
Hetzelfde geldt bij het opsteken van
een arm door den verkeersagent. Tot
nog toe was de practijk meestal dat
het rijdende verkeer op dat oogenblik
nog trachtte, zoo spoedig mogelijk over
de stopstreep te komen. Dit zal in het
vervolg niet meer geoorloofd zijn.
De weggebruiker zal er goed aan
doen, zich vooral In het hoofd te pren
ten, dat, ook bov&n de „wegen
verkeersregeling" de aanwijzingen
staan, welke de politie op een bepaald
oogenblik geeft. In volgende uiteen
zettingen zullen speciaal de nieuwe
v.erkeersVoorschriften ten aanzien van
voetgangers, wielrijders en de overige
weggebruikers worden belicht.
TERMIJN VOOR DE KERSTPAKKET
TEN VERLENGD
's-GRAVENHAGE. Het hoofdkwar
tier van het legioen Nederland maakt
bekend:
Tengevolge van verschillende omstan
digheden is de afzending van de doo-
zen voor de kérst pakketten vertraagd.
Dit heeft bij velen, die een doos aan
vroegen. de vrees doen ontstaan, dat hun
gave niet tijdig meer zou kunnen wor
den doorgezonden.
De termijn, die oorspronkelijk op 24
November a.s. afliep, is nu verlengd tot
uiterlijk 29 November a.s.
Wie reeds aanvroeg, waclite rustig
af en overstroome niet de al zoo zwaar
belaste werkers op het hoofdkwartier
met verzoeken om inlichtingen.
Het gironummer van hot verzorgings-
forids is nog steeds 432100.
OUDHEIDKUNDIG BODEMONDER
ZOEK
's-GRAVENHAGE. De secretaris
generaal \an het departement van Op
voeding. Wetenschap -en Cultuurbescher
ming heeft den termijn, waarbinnen lo
kale instellingen erkenning kunnen
aanvragen, teneinde van rijkswege
medewerking te verkrijgen op het ge
bied van het oudheidkundig bodem
onderzoek, opnieuw verlengd met zes
maanden.
ALLES wat uitgediend heeft zal ver
gaan. En het kapitalisme heeft uit
gediend. Het uitbuitingssysteem, dat
voortgekomen was uit het liberalisme
en dat zijn hoogtepunt bereikte in het
vrijheid-minnende democratische stel
sel heeft z.jn tijd gehad. Het nationaal
Socialisme is gekomen en heeflt tegen
over liet kapitaal den arbeid geplaatst
Niet op kapitalistische wijze; Maar op
nat ionaal-socialistische wijze.
Wat heeft het democratisch-kapitalis-
tische stelsel den arbeiders gebracht?
Armoede en gebrek.
Aan den eenen kant heerschte een
overdreven weelde die tot uitspattingen
leidden, terwijl er aan den anderen
kant een ontzagwekkende armoede
werd geleden.
De mensch in dienst van het kapita
lisme dacht uitsluitend in geld. De ma
terie was overwinnaar van den geest
Geld! Geld' Waar kan ik wat aan ver
dienen?! Men dacht eenvoudig niet aan
de noodzakelijke behoeften, die ook an
deren noodig hadden.
Wanneer men aan de groenten niets
kon verdienen, dan dacht men er niet
aan om deze op doelmatige wijze te ver
spreiden onder het arbeidende volk.
Integendeel. Men liet de kostbare en
onontbeerlijke veldproducten op het
land verrotten, omdat men er niets aan
kon verdienen. De heerlijkste tomaten
gingen naar de mestvaalt, de aardappe
len werden ongeschikt gemaakt voor de
consumptie, de vruchten liet men aa
de hoornen wegrotten, de koffie werd
in zee geworpen of als brandstof 'ge
bruikt. Alles draaide om het geld. En
wanneer men er niets aan kon verdie
nen, dan moesten de met zorg ge
kweekte producten maar vernietigd
worden.
Dat. was de groote schanddaad, waar
mee het kapitalistische stelsel ook te
gelijkertijd veroordeeld is.
Men hield biddagen voor het gewas,
men hield dankdagen voor den oog=t.
Men had God: „Geef ons heden ons da
gelijksch brood" en aan den anderen
kant wist men Gods zegen niet beter
te waardeeren dan door het vernietigen
van alles waarom men gebeden had,
Deze onmenschelijke daden, die in
strijd waren met Gods liefde en genade,
werden door die heerschers nog goed
gepraat ook. Want zoo zeiden deze los
geslagen Christenen, men moest toch
rekening houden met de vastgestelde
prijzen. Alles moest op prijs blijven.
Wanneer dit niet het geval was, dan
heteekende dat een ramp voor de beur
zen van de bezitters.
Nooit vroeg men zich af. of de arbei
ders uit Amsterdam en Twente, of de
havenarbeiders uit Rotterdam, of de
mijnwerkers uit Limburg of al de wer
kers uit ons vaderland wel voldoende
levensmiddelen tot hun beschikking
hadden. Nooit dacht men aan de ellen
dige omstandigheden, waarin duizen
den gezinnen verkeerden, die overge-
everd waren aan werkloosheid en die
door de Christelijke regeering nog ne
zooveel kregen, dat zij niet van honger
stierven.
In Duitschland had men dezelfde el
lendige Toestanden gekend. Maar daar
was in 1933 Hitier aan het bewind ge
komen, die zoo he-t een cn ander ver
anderde voor de arbeiders en de boeren.
Duitschland was door den oorlog en
door den onrechtvaardigen vrede van
Versaille uitgemergeld als geen land
ter wereld. De kapitalistische landen
hadden het Duitsche volk aan hun wil
ondergeschikt gemaakt. Hitier, de so
cialist, de arbeider, verzette zich tegen
de slavenmentaliteit van het Dui'sche
volk. En na 1933 heeft, hij door hard
werken bovenmeuschelijke dingen tot
stand gebracht. Hij heeft, zijn volk ver
lost van het onchristelijke kapitalisme.
Hij heeft zijn volk weer geleerd, dat het
een zegen is weer te werken. Hij heeft
zijn volk opgericht uit het moeras der
slavernij, waarin het dreigde te verstik
ken. Het kapitalistische slavenjuk was
den Duitscher onwaardig.
En in acht jaren tijds is er een nieuw
Duitsch volk ontstaan, dat thans de
sterkste weermacht ter wereld heeft.
Deze weermacht strijdt in het Oosten te
gen het bolsjewisme en in het Westen
tegen het kapitalisme. Beide stelsels
zijn de aartsvijanden van de:i arbeider
en den hoer. Bolsjewisten en kapitalis
ten hebben elkander de hand gegeven
en denken de volksche nationaal-socia-
listen in Europa hun opmarsch te be
letten.
Maar de arbeiders en boeren van
Europa hebben in het nationaal-socia-
lisme, zooals Hitier, dat in Duitsche
landen cn Mussert in Nederland heeft
gebracht, hun eigen wezen herkend.
Eigen volk, dat op eigen bodem werkt,
eigen aard, eigen cultuur, eigen recht,
ziehier het volksche ontwaken in geheel
Europa, ook in Nederland.
Ook in Nederland wordt thans de ka
pitalistische macht gebroken. Ook in
Nederland leert, men nu de waarde ken
nen van kostbare producten, die ter-
wille van het geld door de kapitalisten
vernietigd werden.
Ook in Nederland ziet men thans in,
dat alleen arbeid zegen kan afwerpen
Ook in Nederland begint men te hegrij
pen. dat heri nationaal-socialisme niet
anti-christelijk is, maar dat het juist de
christelijke waarden sterker doet leven.
Het kapitalisme was een uitbuitings
systeem van bevoorrechten! Het natio
naal-socialisme geeft recht aan alle
olksgenooten'
Het kapitalisme telde niet den arbeid,
maar de winst! Het nationaal-socialis
me erkent juist den arbeid als hoogste
waarde.
Het kapitalisme heeft honger en el
lende gebracht over duizenden gezin
nen.
Het nationaal-socialisme brengt le
vensgeluk in elk huisgezin.
Voor het. recht en den arbeid en het
levensgeluk van eiken Europeaan strijdt
Duitschland in deze wereld.
Naast Duitschland staat echter op het
oorlogsveld de rasbewuste Nederlander
aangetreden. Hij kent het doel, waar
voor Hitier strijdt; hij kent he-t doel
waarvoor Mussert vecht.
Dat doel is: een heter Europa!
Een heter Nederland!
Daarom: met Duitschland tegen het
kapitalisme!
C. Wgl.
HET was omstreeks 1S9G. toen er in ons land van de zijde der beroepsvisschers
op de binnenwateren werd geklaagd, dat huil bedrijf op zeer bedenkehjke
wijze achteruitging, door het verminderen van den vischstand. Die klacht be
reikte ook de directie der Geldersch-Overijeselsche Maatschappij van Landbouw
en deze achtte het aangewezen óm de Nederlandsche Heidemaatschappij, tot de
oprichting waarvan zij den stoot had gegeven, ook de bevordering der belangen
der hinnenvisscherij in haar activiteit te betrekken. En de Heidemaatschappij,
die zich de verbetering van den Nederlandschen bodem in den ruimsten zin des
woords ten doel had gesneld, vatte haar taak ook op ruime wijze op, en wijdde
zich aan de verbetering van dop vischstand. Thans, nu de belangstelling van
den Nederlanders voor het leven in onze binnenwateren (zij het op zuiver mate
rialistische gronden) zoo sterk is toegenomen, dat de venters en de winkels aan
de vraag haast niet. meer kunnen voldoen, blijkt van welk belang haar werk
voor de voedselvoorziening van ons volk is. De hoofdafdeeling „Zoetwatervis-
sc he rij" heeft wel eer van haar arbeid!
P EN aardig voorbeeld, waaruit
blijkt, van hoeveel belang het
werk van de visscherijafdeeling der
Heidemaatschappij is, levert de
snoekbaars, een visch, die niet al
leen in dezen tijd op menige tafel
c,en welkom gerecht is. De snoek
baars kennen wij hier te lande nog
slechts ruim een halve eeuw. Op
IS Januari 1S8S is het eerste exem
plaar hier te lande gevangen, n.l.
in den Ri.in bij Millingen. In 1939
vingen visschers in het IJsselmeer
rond 2M millioen kg.! Na 1888
kwamen in Rijn en Waal en Gelder
sehen Uttel enkele snoekbaarzen
voor, maar over het algemeen bur
gerden zij op de rivieren niet in,
zij houden oneer van de stilstaande
wateren, mits deze ruim van om
vang en diep zijn. Het liefst ver-
keeren zij in water waar veel spie
ring zit.
De Nederlandsche Heide Maatschap
pij heeft overal heel jonge snoekbaars-
jes en ook wel reeds meer ontwikkelde
visschen uitgezet, gedeeltelijk op insti
gatie en voor rekening van de over
heid. In geschikt geachte binnenwateren
van Friesland, Zuid- en Noord-Holland
en Overijssel. Van 1902 tot. 1921 ging dat
vrij geregeld door. In de jaren 1922'
1923/1924 is de zaak forsch aangepakt.
Behalve één zomerige visschen gingen
zoogenaamde nesten met snoekbaars
eieren te water.
In de jaren 1927 tot 1932 is nogmaals
het poten van snoekbaars krachtig ter
hand genomen, waarna z.j zich in de
binnenwateren maar zelf heeft moeten
redden, wat dan ook prompt gebeurde,
tot vreugde van den broodvisscher en
den sportvisscher. Zoolang het I Jssel
meer niet met honderdduizenden kilos
aan de markt kwam, hetgeen in 1939 is
gebeurd, was de snoekbaars voor den
visscher zoo ongeveer zijn eenige prij
zige visch in de jaren aoor den oorlog.
De snoekbaars is een echte roofvisch
en haar groei houdt verband met de
aanwezige aasvisch, in het bijzonder
spiering.
Het eerste jaart kan het al eigenaardig
loopen. Paait de spiering vroeg, dan
zijn de jonge spierinkjes al te gauw de
jonge snoekbaarsjes ontwassen; is de
spiering laat, dan kunnen de kleine
snoekbaarsjes meteen aan het spiering-
grut beginnen en de groei van de snoek
baars kan bij volop voer vlug gaan.
Herbevolking der bin
nenwateren
F) E visscherij in de binnenwateren
verliep in het jaar 1940 in het b.j-
zo.nder voor tal van poldervisschers tra
gisch. Reeds in de laatste weken van
1939 viel een strenge koude in en deze
hield zoo lang aan, dat in de eerste
maanden van eenige visscherij geen
sprake kon zijn. Bovendien belemmer
de een dikke sneeuwlaag op het ijs het
in\allen van het licht in het water,
zoodat de visch onder het ijs, tenminste
voorzoover er nog water was, dood ging.
Vele binnenwateren, vooral de slecht
onderhoudenp, vroren geheel droog, zoo
dat in een groot aantal polderslooten
in ons land geen levende visch meer te
bekennen was.
In dé diepe wateren en in de rivieren
bleef gelukkig de vischsterfte uit, maar
ook daar kon maandenlang het binnen-
visscherijbedrijf niet worden uitge
oefend.
Aanstonds zijn pogingen in het werk ge
steld om de uitgestorven vischwateren
weer te bevolken. Met steun van de over
heid zjjn in 1940 voornameliik door af dee
lingen der hoofdafdeeling 21/* millioen
stuks pootaal uitgezet. Helaas is dit aan
tal voor 1941 door verschillende omstan
digheden veel geringer geweest. Men was
trouwens allang doende met verbetering
van de palingvisseherii in polderwateren.
Dit vraagstuk werd van groote beteekenis
door de ontzilting van het IJsselmeer. Als
gevolg van de verzoeting van het IJssel
meer trekken de glasaaltjes niet meer naar
de binnenwateren en daarom was het al
gemeen noodig. in Groningen. Friesland.
Noord-West Overijssel. Holland en Utrecht
jonge aal uit te zetten
Orn de schade voor de uitgestorven
polderwateren te herstellen is na den
strengen winter van 1939 1940 ook vol
wassen visch nitpe.fet. afkomstig uit
wateren, die niet hadden geleden. De
zegen visscherij werd daartoe in het
voorjaar van 1940 langer opengesteld
maar he.t weer werkte niet mee en ook
de waterstanden waren ongunstig, zoo
dat dit met ijver aangevangen werk in
veel te geringe mate ten uitvoer kon
worden gebracht. Ook de visschers zelf
deden, naar gezegd, op verschillende
plaatsen, ondanks hun benarde omstan
digheden al het mogelijke, om in de
eerste plaats den palines-tand op peil
te brengen door aankoop van pootaal
Vischkweekerij
"F EN aparte afdeeling der Heide-
maatschappij is de vischkweekerij
welke huiten het arbeidsterrein der
hoofdafdeeling valt, Reeds in 1906 is
met rijkssteun begonnen met. de kunst
matige teelt van zalm en de uitzettin
gen hier te lande, die sedert 1896 ge
staakt waren, werden weer ter hand ge
nomen. Een bescheiden broedhuisje te
Yaassen was het begin. In 190G werden
een kwart millioen eieren uit het bui
tenland aangekocht, een aantal, dat in
1913 reeds tot 2 millioen was gestegen.
Twee nieuwe broedhuizen, te Ernst, en
te Arnhem, werden gebouwd, terwijl
kweekvijvers voor zalm in Gulpen in
Zuid-Lirnburg werden aangelegd. Ook
de vischkweekerijen van de Heidemaat
schappij werden aanzienlijk uitgebreid.
In de afgeloopen jaren is de capaciteit
van de zalmkweekerij in Gulpen enorm
opgevoerd en reeds meer dan 2V* mil
lioen zalmeieren kunnen er tot ontwik
keling worden gebracht. De zalmkweek-
inrichting te Gulpen behoort dan ook
tot de grootst en best geoutilleerde van
geheel Europa.
Tientallen millioenen pootvisch van al-
lerlei soort ziin in den loop der jaren reeds
uitgezet en men kan dan ook gerust zeg
gen. dat dank zij het vele werk der Heide
maatschappij. haar hoofdafdeeling zoetwa-
tervisscherij cn afdcelingen daarvan in tal
van plaatsen hier te lande ten gunste van
onze vischwaterbevolking veel is gedaan
en er tusschen het midden van de negenti
ger jaren van de vorige eeuw en thans on
danks verschillende tegenwerkende facto
ren veel is bereikt.
En daarom nam zij de taak. haar
sinds omstreeks 1S90 opgedragen, gaar-
ne op zich. doch weinigen zullen
omstreeks 1S90 hebben vermoed, dat het
arbeidsveld zoo groote afmetingen zou
aannemen en de gevolgen van dien arbeid
van zoo vérstrekkende beteekenis zouden
worden voor ons land en haar nijvere hin
nenvisscherij.
Voor den vrederechter, mr. W. U. Ha-
zelhoff Roelfzema, uit Arnhem, zitting
houdende te Almelo, heeft terecht ge
slaan de Almelosche W.A.-man H. B.,
die op 31 Augustus van dit jaar te Hen
gelo den agent van politie F. J. Reeber-
gen een messteek in het bovenbeen ter
hoogte van de lies zou hebben toege
bracht, tengevolge waarvan deze agent
gedurende twee maanden zijn ambts
bezigheden niet heeft kunnen uitoefe
nen. Het. was op den avond van dien
dag te Hengelo zeer rumoerig en her
haaldelijk kwam het tot botsingen tus
schen burgers en W.A.-mannen. zoodat
de politie zich genoodzaakt zag in te
grijpen. Bij een conflict tusschen eenige
dames en den genoemden W.A.-man
heeft de agent zijn gummistok getrok
ken en een W.A.-man een klap gege
ven. Kameraden van den W.A.-man be
moeiden zich toen met het geval, het
werd een worsteling en daarbij kreeg
de agent de messteek Dadelijk daarna
heeft, hij B als den dader aangewezen.
Deze laatste verklaarde zich niets meer
van het gebeurde te herinneren van
het oogenblik af, dat hij was geslagen
tot aan zijn arrestatie. Er werden in
deze zaak verscheidene politiemannen
gehoord, waarvan één verklaarde, dat
hij heeft gezien, dat B. op zijn collega
toeliep met een mes in de hand. Twee
getuigen k décharge, W.A.-mannen,
achtten het onmogelijk, dat B. heeft ge
stoken omdat hij daarvoor op te groo-
ten afstand stond. Op een vraag van
den verdediger verklaarde een van de
ze getuigen, dat hij wel wist wie het
werkelijk had gedaan. Hii kende zijn
naam niet. doch kon wel zorgen, dat hij
voor de rechtbank werd gebracht. In
verband met deze verklaring is de zaak
aangehouden.
's-GRAVENHAGE. 24 Nov. Gister
morgen om 9 uur z jn aan het station
Hollandsehe Spoor de Haagsche kinde
ren teruggekeerd, uit de gouw Wuert-
temberg-Hohenzollern. waar zij door
toedoen \an den Nederlandschen Volks-
dienst. sinds 7 October vacantie hebben
genoten. In totaal waren dit keer 520
kinderen onder leiding van den heer
Yerelzen naar Duitschland uitgezon
den.
De trein, waarmede de Nederland
sche kinderen uit Duitschland kwamen,
s reeds vroeg in Utrecht gearriveerd,
waarop verschillende extratreinen aan
sluiting gaven naar Eindhoven, Rotter
dam. Den Haag. Heerlen en Middel
burg. Op het station werden cle kipde
ren begroet door den leider van den
Nederlandschen Volksdienst. Zij waren
door de lange reis niet in het minst
vermoeid, zagen er zeer goed uit ên
raakten nier uitgepraat over de \ele
nieuwe indrukken, die zij in Duitsch
land hadden ongedaan en over hun
Duitsche pleegouders.
Bü beschikking van dcji secretaris-gene
raal van het departement van opvoeding, we
tenschap en cultuurbescherming is aan de
rijks hoogere burgerschool te Helmond' tij-
del\ik benoemd tot leeraar R. W. Bonnema.
wonende te Helmond
Bij beschikking van den secretaris-gene
raal van het departement van waterstaat is
de ingenieur van den rijkswaterstaat in bij
zonderen dienst, ir. B. A. Gelders te 's-Gra-
venhage, benoemd tot hoofdingenieur van
den rijkswaterstaat in bijzonderen dienst.
Bij besluit van den secretaris-generaal van
het departement van binnenlandsche zaken
van 21 November 19-41, b.z. no. 3 kabinet, is
mr. E. D. Maaldrink, met ingang van 1 De
cember 1941 tot burgemeester van de ge
meente "Wi«v4en benoemd.
