Tojo en Togo over den oorlog
rond den Pacific
Admiraal Sjimada somt Japan's
successen op
PRODENT
Boodschap van Japanschen keizer
Verhouding tot Sovjet-
Unie ongewijzigd
Met wie Japan zich in
oorlog beschouwt
Militaire maatregelen
in de Ver. Staten
Nederl. oorlogsschip
torpedeert
Spaansch tankschip
Felle luchtactie aan
het Oostfront
RADIOPROGRAMMA
Wees zuinig op
Uw tanden. Dus
met DISPERGON
tegen tandsteen.
25 ct.
371 ct.
PAGINA 2
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
WOENSDAG 17 DECEMBER fl \C
TOKIO, 16 Dec. (D.N.B.). In dc vergadering van het parlement is de keizer
in groot militair tenue verschenen om zijn boodschap aan den rijksdag voor te
lezen. In deze boodschap constateert hij, dat het zijn wensch is. dat er een nieuwe
orde in Oost-Azië tot stand komt, dat echter Engeland'en de Vereenigde Staten
getracht hebben deze Japansche missie te verhinderen. Daardoor is Japan tot
den oorlog gedwongen, hetgeen de keizer ten zeerste zcicle te betreuren. Het
verheugde hem anderzijds te kunnen conslateeren,- dat dc samenwerking met
de bevriende stalen steeds hechter wordt. De keizer riep de afgevaardigden op
zich in dezen tijd van hun bijzondere verantwoordelijkheid bewust te zijn en
in dezen geest de buitengewone niilitaireN begrooting en de speciale regeerings-
maatregelen te behandelen.
den oorlog begonnen zijn en dat zij te
zamen met Japan blijk hebben gegeven
van hun onwrikbare vastberadenheid,
alle geschikte middelen te gebruiken en
nooit dc wapens neer te leggen zoolang
niet dc overwinning op den gemeen
scha ppclijken vijand van den wereld
vrede is behaald.
Ik wil hier uiting geven aan de vast
beradenheid van het Japansche rijk,
nooit de wapens neer te leggen zoolang
niet de Ver. Staten en het Britsche we
reldrijk overwonnen zijn.
Na den premier Tojo. heeft de minis
ter van buitcnlandsche zaken, Togo, het
woord genomen en n.a. verklaard:
„Ondanks de Engelsch-Amerikaansche
beweringen- van bet tegendeel was het
de regeering van de Ver. Staten, die het
eerst Japan provoceerde door oen beslikt
oorlogszuchtige houding aan te nemen
Het zijn de regeeringen van de Vereenig
de Staten en Groot-Brittannic, die -een
rekening gehouden hebben met den ern
st igen wensch van Japan, den vrede te
handhaven en die ons den oorlog heb
ben opgedrongen. Wanneer het Ameri
kaansche en het Britsche volk de bui
tcnlandsche politiek van Roosevelt en
Churchill aan een nieuw onderzoek on
derwerpen, dan geloof ik. dat zij zullen
inzien, wat dc werkelijke oorzaken van
dezen oorlog geweest zijn. Met andere
woorden zij zullen tot do conclusie l o-
men, dat de tegenwoordige regeeringen
van de Vereenigde Staten en van het
Britsche rijk alle verantwoordelijkheid
daarvoor op zich moeten nemen.
f)E JaPansche minister-president Tojo
heeft in den rijksdag een redevoe
ring gehouden, waarin hij onder meer
net volgende zeide:
„In eerbiedige overeenstemming met
de wenschen van den keizer is het mijn
voornemen dezen moeilijken toestand
zooals Japan in zijn geschiedenis nog
nooit heeft beleefd te boven te komen
door hart en ziel in dienst te stellen van
den staat cn te handelen in den geest
•van den Tenno. Sedert de vorige zitting
van den rijksdag, zoo vervolgde Tojo,
heeft dc regeering haar onderhandelin
gen met de Vereenigde Staten voortge
zet. Zooals toen reeds verklaard werd,
werden deze onderhandelingen gevoerd
om derde mogendheden er van af te
houden Japan te verhinderen in een suc
cesvolle regeling van het Chineesche
conflict, en bovendien ook om do ver
schillende mogendheden, welke Japan
omgeven, piet alleen af te houden van
een rechtstreeksche bedreiging doch ook
om bepaalde vijandige maatregelen als
b.v. dc economische blokkade tegen Ja
pan weer ongedaan te maken cn de nor
male handelsbetrekkingen te herstellen.
Ten slotte was bet hierbij ook de be
doeling uitbreiding van den Europtje-
schen oorlog naar Oost-Azië te verhin
deren. De Vereenigde Staten hebben
echter niet alleen geweigerd naar Ja
pan's rechtvaardige argumenten te luis
teren, doch hebben ook hun oorspronke
lijke voorstellen ingetrokken cn, in over
leg mof Groof-Briftannië Japan nieuwe
voorstellen doen toekomen.
Nog eens -herinnerde Tojo aan de
eischen van de Ver. Staten, die, zooals
bekend, er van uitgingen Japan uit te
dagen en op de knieën te dwingen. In
dien Japan dc Amerikaansche eischen
bad aangenomen, dan zouden daardoor
niet alleen dc inspanningen van Japan
orn het gebied van Groot-Oosl-Azië te sta
biliseercn. teniet gedaan zijn. doch zou
ook het rechtstreeksche bestaan van Ja
pan op liet spel gezet zijn. Het vertrou
wen in Japan zóu verloren zijn gegaan
indien het zich er toe had laten verlei
den zijn aan de bondgenooten gegeven
woord voor de medewerking bij bet her
stel van den wereldvrede te broken
Voor Japan bleef geen andere weg open
dan naar de wapens te grijpen om zijn
prestige en zijn bestaan te beschermen.
In minder dan tien dagen tijcis
zijn wij door de vijandelijke sleutel
posities heengebroken. De hoofd
macht van de Amerikaansche vloot
is vernietigd, de hoofdmacht van do
Britsche vloot in het Verre Oosten
is verpletterd, het omsingelingsfront
tegen Japan is on verschillende
plaatsen reeds aangetast.
Een lange oorlog
Wij zijn er op voorbereid, dat dit een
lange oorlog zal worden. Wij moeten
daarom vastberaden voor oogen houden,
dat ons land later nog aan vele moei
lijkheden het hoofd zal moeten bieden
en wij moeten er naar streven de bij het
begin van den oorlog behaalde schitte
rende overwinningen door grootcre in
spanningen voort te zetten tot «aan den
vernietiging van de vijandelijke strijd
krachten.
Met groote voldoening vermeldde To
jo de overeenkomst met Fransch Indo-
China en de eenstemmigheid van mep-
ningen met Thailand, welke geleid heeft
tot het sluiten van een bondgenootschap
Vervolgens sprak Tojo de hoop uit,
dat de verscheidene honderden million-
Den zielen téllende volkeren van groot-
Oost-Azië de ware bedoelingen van Ja
pan zouden verstaan cn zonder nutte
loos verzet, doch al6 declgenoofen in de
taak der vestiging van het groot-Oosf-
Aziatische gebied van welvaart zouden
handelen. Het valt sterk te betreuren,
dat het bewind van Tsjoengking ook
thans nog in zijn verzet volhardt. Het is
echter een feit, dat de bron van deze
weerstandkracht thans de volkomen in
eenstorting nabij i6.
Een^reden tot wederzijd6cho voldoe
ning is het, dat onze bondgenooten,
Duitschland en Italië, terstond na de
Japansche oorlogsverklaring eveneens
Omtrent de betrekkingen van Ja
pan met dc Sovjet-Unie zeide Togo:
„Er is geen wijziging van de hou
ding der keizerlijke regeering ont
staan-en de regeering van de Sov
jet-Unie heeft herhaaldelijk het
voornemen te kennen gegeven,
vast te houden aan haar neutrali-
teitspact met Japan.
Minister Togo noemde voorts het nieu
we bondgenootschap tusschcn Japan,
Duitschland en Italië een resultaat van
de allergrootste historische heteekenis.
Er kan niet de geringste twijfel over be
staan, dat de samenwerking tusschcn
deze drie staten met het grootste5 suc
ces bekroond zal worden".
Na de verklaringen van Tojo en Togo
hebben beido huizen met aUcmecno
stemmen dc huilengewone oorlogsbc-
grooting ten bedrage van 2.8 milliard
ven, aangenomen cn tevens een bedrag
'van 4.6 millioen yen goedgekeurd voor
algemecne uitgaven der begrooting.
STOCKHOLM, IC Dcc. (D.N.B.). -
De Japansche zaakgelastigde in
Stockholm, Jotaro Koda. heeft in
ccn interview verklaard, dat Japan
zich slerht3 met de volgende staten
als in staat van oorlog beschouwt:
de Ver. Staten, Engeland. Australië,
Nieuw-Zeeiand, Zuid-Afrika en Ca
nada.
STOCKHOLM, 16 Dec. (D.N.B.).
Naar de Britsche nieuwsdienst uit Was
hington meldt, heeft de legercommissie
van het Huis van Afgevaardigden het
ontwerp goedgekeurd, inhoudende, dat
alle mannen tusschcn 18 en 65 jaar zich
voor den militairen dienst moeten aan
melden. en dat alle mannen tusschen
?1 en 41 jaar dienstplichtig zijn.
Do Senaat heeft het van het Huis van
Afgevaardigden komende wetsontwerp
voor de opening van een crediet van
lien milliard dollar voor nieuw oorlogs
materiaal aangenomen cn aan president
Roosevelt ter onderteekening doen voor
leggen.
Dc keizer van Japan (Foto Scherl).
MADRID. 16 Dec. (D.N.B.). Ter
hoogte van Motril is het Spaansche
tankschip „Badalona". dat zich op
weg bevond van Valencia naar Ma
laga, door een in Engelschcn dienst
staand Nederlandsoh oorlogsschip
getorpedeerd. Do bemanning van
het. Spaanschc schip werd, voor zoo
ver tot nu toe bekend is, voor het
grootste deel gered.
Het bericht van de torpedeering van
dc „Badalona" heeft in Spanje groote
opgewondenheid veroorzaakt. Daar ook
van het Spaaneche stoomschip „Campla-
nas", dat twee maanden geleden zijn
reis begon,, geen berichten zijn ontvan
gen, vreest men, dat ook dit schip aan
edn Engelsche torpedo ten offer zal zijn
gevallen.
TOKIO, 16 Dec. (D.N.B.), De-mi
nister van marine, admiraal Sjima
da, heeft heden in den rijksdag een
overzicht gegeven van de operaties
der. Japansche weermacht tegen
Hawai, de eilanden Wake en Mid
way, de Philippijnen en Malakka.
Het was voor Japan beslissend, zoo
verklaarde Sjimada om het verras
sende aanvallen op alle fronten de
souvereiniteit ter zee en in de lucht,
tot stand te brengen, hetgeen ook
gelukt is.
Bij het uitbreken van den oorlog vie
len vroeg in den ochtend sterke Japan
sche vlooteenheden Pearl Harbor aan,
waar acht slagschepen cn andere zware
eenheden geconcentreerd waren. Bij de
zen aanval werden drie-zware slagsche
pen tot zinken gebracht, vier andere
werden zwaar beschadigd. Bovendien
werden vier kniisers zwaar beschadigd.
Voorts verklaarde Sjimada, dat waar
schijnlijk bij Honolocloo een vliegtuig-
moederschip tot zinken is gebracht.
Daai mede is, aldus Sjimada, de gevechte
kracht van de Amerikaansche vloot op
dc' Stille Zuidzee kapot geslagen/Bij ge
lijktijdige aanvallen op de eilanden
Wake, Midway en Goeam zijn talrijke
vliegtuigen vernield en is een mijncn-
Icgger tot zinken gebracht. Door deze
operaties zijn alle strategische verbin
dingen tusschcn Hawai cn Oost-Azië
verbroken.
Op 10 December begon de landing op
het eiland Goeam, dat op 12 December
volledig bezet is. Daarbij kon een tank
boot buitgemaakt wordon.
De minister van marine ging vervol
gens in op de operatics bij en,op Ma
lakka. Op S December in den ochtend
konden sterke legereenheden zonder
eigen verliezen op Britsch Malakka aan
land worden gezet, terwijl vliegtuigen
reeds des nachts in cn om Singapore
vliegvelden en kazernes met het. groot
ste succes aanvielen. Eveneens op 8 De
cember begonnen zeer sterke luchtaan
vallen op de vliegvelden op'de Philippij
nen, waarbij terstond honderd vliegtui
gen werden vernield. Bii herhaalde aan-
vallen in den loop van de volgende da-
een werden Manila en Cavita ernstig
.efeisterd. Op 10 December werden lan
dingen verricht in het Noorden van het
eiland Luzon, terwijl in het Zuiden de
Japansche strijdkrachten op 12 Decem
ber aan land gingen. Deze troepen ruk
ken op.
Met het verlies van 288 vliegtui
gen en een duikboot, zoo verklaarde
de minister, ven marine verder, is
het grootste deel van de Amerikaan
sche gevechtskracht op de Philippij
nen reeds gebroken.
Hongkong
De aanvallen op Honpkons begonnen
eveneens op 8 December; reeds op 10
December werd dc Oostelijke haventoe
gang door de Japansche troepen bereikt.
Den 12en December werd een torpedo
bod t tot zinken gebracht en werden ka-
nonne'erbootcn en bewapende koopvaar
dijschepen van den tegenstander zwaar
'getroffen. In Sjanghai werd den acht
sten December een Britsche kanonneer
boot tot zinken gebracht en'een kanon
neerboot van de Vereenigde Staten buit
gemaakt.
Rcsumeerend zeide Sjimada, dat de
eerste dagen van den strijd in elk op
zicht met succes zijn verloopen. Den
tiónrlon December leed de Britsche vloot
in Azië zeer zware, slagen door het tot
zinkin brengen van het vlaggeschip
„Prince of Wales" en het slagschip „Re
pulse" en van een grooten torpedojager
aan de Oostkust van Malakka. Japan
sche vliegers en duikbooten ontdekten
de Britsche eenheden den tienden De
cember, in don ochtend, vielen ze on
middellijk aan en brachten ze tot zin
ken.
Als totaal resultaat van de acties der
Japansche weermacht deelde Sjimada
bet volgende mede:
De vloot der Vereenigde Staten
verloor drie slagschepen, een duik
boot, een mijnenlegger en een groot
transportschip. Met groote waar
schijnlijkheid is bovendien nog een
vliegtuigmoederschip tot zinken ge
bracht. Zwaar beschadigd werden
vier slagschepen, vier kruisers, een
torpedojager, een duikboot en een
hulpschip, terwijl een kanonneer
boot werd buitgemaakt.
In totaal 298 vliegtuigen kondon op de
Philippijnen en op kleinere eilanden
vernield worden, terwijl op Hawai on
geveer 200 toestellen der Vereenigde Sta
ten werden vernietigd.
Engeland verloor twee slagschepen,
een grooten torpedojager, een patrouille
vaartuig cn een kanonneerboot. Er- kan
worden aangenomen, zoo verklaarde Sji
mada verder, dat bovendien een groot
aantal vliegtuigen is vernietigd. In to
taal 47 koopvaardijschepen van verschil
lende nationaliteit, samen 120.000 brt,
groot, werden door de Japannors buit-
-emaakt. Bovendien kondon 380 kleine
re 6chepen worden opgebracht.
De Japansche verliezen bedragen een
mijnenveger, die tot. zinken is gebracht
cn een, die zwaar werd beschadigd, als
mede een niet ernstig beschadigde lich
te kruisers. Bovendien verloor de Japan
sche luchtmacht 40 vliegtuigen, terwijl
30 toestellen tot nu toe niet zijn terug
gekeerd.
„Japans veiligheid vergroot"
Over den invloed van de Japansche
overwinningen op de veiligheid van Ja
pan voor vijandelijke aanvallen ver
klaarden de woordvoerders van het Ja
pansche leger cn de Japansche vloot,
dat met de vernieling van de Ameri
kaansche en Engelsche luchtsteunpun-
ten den vijanden de mogelijkheid ont
nomen is van deze steunpunten uit te
gen Japan te opcrecrcn. Dc vliegtuig-
moederschepen van de Vereenigde Sta
ten zijn verreweg do mindere van de
Japansche en niot in staat Japan te na
deren zonder, sterke bescherming door
de vloot \an de Vereenigde Staten. Daar
de oorlogsleiding van de V.S. zich voor-
loopig deze bescherming niet kan ver
oorloven, is ook het gevaar van een aan
val op Japan door vliegtuigen, die van
vliegtuigmoedor6chepen af opereeren,
zeer gering. Hetzelfde geldt naar de mee.
ning van den woordvoerder der Japan
sche marine voor de mogelijkheid van
een aanval van vijandelijke zeestrijd-
krachten op Japan, daar na de groote
verliezen aan schepen offensieve ope
ratics zeer moeilijk voor den vijand zijn.
Voor het geval de Amerikanen of En
gelschcn desondanks toch een aanval in
het Westelijk deel van den Stillen
Oceaan zouden wagen, zou de Japan
sche vloot een dergelijk voornemen zeer
begroeten, daar zij dan de gelegenheid
zou krijgen haar krachten met de vijan
den op zee te meten.
Duitsch legerbericht
Succesvolle afweergevechten
in Noord-Afrika
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUEHRER, 16 Dec. (D.N.B.). Het
opperbevel van de weermacht maakt
oek end:
„Bij plaatselijke krijgsoperaties
in verscheidene sectoren van het
Oostelijk front leed dc vijand ook
gisteren zware verliezen. Dc lucht
macht bombardeerde doelen bij
Sevastopol en in het gebied ^ond
om Worosjilofgrad en mengde
zich met sterke formaties ge
vechtsvliegtuigen en duikbom
menwerpers in den strijd te land.
In het gebied van Wolchof, alsme
de op den weg over het ijs van het
Ladogamcer werd de vijandelijke ra-
vitailleering door de luchtmacht
zwaar getroffen. In het hooge Noor
den9 hebben duikbommenwerpers
spoorweg-doelen van den Moermansk-
spoorweg, luchtdoelbntterijcn en ba
rakkenkampen van de bolsjewisten
met bommen bestookt.
In Noord-Afrika ontstonden in
het gebied ten Westen van To-
broek opnieuw zware afweerge
vechten. Bij een tegenaanval ver
sloegen de Duitsch-Italiaansche
troepen sterke doelen van den vij
and. Hierbij werden verscheidene
honderden gevangenen gemaakt,
o.w. 'n brigade-generaal en 'n vrij
groot aantal pantserwagens en
stukken geschut| buitgemaakt of
vernietigd.
Duitsche gevechtsvliegtuigen wier
pen havenwerken bij Tobroek in
brand. Andere aanvallen richtten
zich tegen Aboe Sjaidan in Noord-
Êgypte, het eindpunt van een spoor
weg.
Een duikboot onder bevel van lui
tenant ter zee eerste klasse Paulssen
hce/t in het Oostelijke deel van de
Middellandsche Zee voor Alexanïdrië
een Britsche formatie kruisers aan
gevallen en door een torpedotreffer
een kruiser tot zinken gebracht, die
«na een geweldige ontploffing in
tweeën brak en binnen enkele minu
ten zonk.
Bij vluchten van vrij zwakke Brit
sche luchtstrijdkrachten boven _de
Duitsche Bocht en boven de bezette
gebieden in het Westen verloor de
vijand een bommenwerper.
HET FINSCHE LEGERBERICHT
HELSINKI, 16 Dcc. (D.N.B.L Het
Finsche legerbericht van do 16den De
cember maakt melding van artillerie-
actie aan beide zijden op de Karelische
landengte en aan het Swirt-front. Bij
Osta heeft de vijand, gesteund door ar
tillerie en granaatwerpers, een algemee-
ne aanvalspoging gedaan. De gevechten
en tegenmaatregelen duren nog voort.
DONDERDAG 18 DECEMBER
HILVERSUM I, 415.5 M. 7.15 Morgenge-
sprekken voor dei) boer. 7.30 Gram.muziek.
7.45 Ochtendgymnastiek. 7.55 Gram.muziek.
8.00 BNO: Nieuwsberichten. 8.15 Gram.mu
ziek. 8.35 Ochtendgymnastiek. 8.45 Gram.mu
ziek. 9.15 Voor dc huisvrouw. 9.25 (fram.mu
ziek. 10.00 Wccnsöh Philharmonisch orkest,
en solist (gr.pl.). 11.00 Voor de kleutrcs.
11.20 Zang met pianobcgeleiding.cn gram.mu
ziek. 12.00 Ensemble Willy Kok. 12.40 Alma
nak. 12.45 BNONieuws-en economische be
richten. 13.00 Otto Hendriks en zijn orkest
en zang met orgelbegeleiding. 14.00 Het Frie-
BOhe Pianotrio. 14.35 Gram.muziek. 15.00 Mu-
sette-orkest en soliste. 15.30 Voor de zieken.
16.00 Bijbellezing. 16.20 Gram.muziek. 16.30
John Kristel en zpn orkest. 17.00 BNO:
Nieuws-, economische- en beursberichten.
17.30 Salonorkest en pianospel. 18.30 Sociale
zorg óók voor U. 18.45 Gram.muziek. 19.00
Actueel halfuur. 19.30 Concertgebouworkest.
Vanaf 20.15 alleen voor dc Radio-Centrales
die over een lijnverbinding met de Studio be
schikken. 20.15 Gram.muziek. 20.25 Film-
praatje. 20.40 Concertgebouworkest en solist.
Ca. 21.30 Gram.muziek. 21.45 BNO: Nieuws
berichten. 22.00 BNO: Engelsche uitzending:
„National features of the Netherlands" of
Causerie „Over de beteekenis van het mid-
wintcrzonnewendcfecst". 22.1524.00 Gram.-
zick.
HILVERSUM II, 301.5 M. 7.15 Gram.-
muziek. 7.308.45 Zie Hilversum I. 8.45
Gram.muziek. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Vi
ool met pianobegeieiding. 10.40 Voor dc
vrouw. 11.00 Ensemble Oscar Savoy. 11.45
Gram.muziek. 12.00 Boyd Bachman en zijn
orkest. 12.45 BNO: Nieuws- en economische
berichten. 13.05 Gram.muziek. 13.15 Klaas v.
GROOTE TUBE
ZEER GROOTE TUBE
Gooi geen oude luben weg!
I' tegen inlevering van een willekc
oude tube met dop kunt U voorla;
in tube verpakt product koopent
Nederlandsch Fabr
79/. Daar moest toch wat op-gc\
den worden. Hij moest hier vandi
Maar hoe? En toen rijpte er in. Kit
pertjes brein een plan, zoo gewei
als slechts Klompertje kon' uitdeal
Het was wel moeilijk en ingewikk
.maar liet moest en het zou voor
kaar komen.
192. Let op. wat Klompertje
doen. .Ie ziet het, zelfs het lediï
kwam er aan te pa$. Het was wel
hccle toer, om het zware ding naar
raam te sleepen. maar het ging
Klompertje zweette als een aam
ger, maar dat hinderde niet.
Beeck en zijn orkest. 13.45 Voordracht,
Amabile-sextet en gram.muziek. 15.00
de vrouw. 15.30 Pianovoordracht. 16.0!
semble „De Kwintslag". 16.45 Voor de
17.15 BNO: Nieuws-, economische- en
berichten. 17.30 Gram.muziek. 18.15 Spi
lichamelijke opvoeding. 18.30 Zang met
begeleiding en gram.muziek. 19.00
„Wat Nederland schrijft". 19.10
Nieuwsberichten. 19.20 „Vrij volk op
grond". 19.40 Gram.muziek. 19.45 Ca;
„Brandende kwesties". 20.00 Concert
Duitsche Weermacht. (Vanaf 20.15
voor de Radio-Centrales, die over ecc
verbinding met de Studio bcschikkenV
BNO: Nieuwsberichten. 22.00 BNO: Tc
ting op het weermacht'oericht. 22.10-
Avond wijding.
Hoofdredacteur: J. VALKHOFF,
Amersfoo
Redacteur Stadsnieuws en Uit
Omtrek: R. LEENKNEGT. Amersfw
Redacteur Sporlrubriek: H. A. CVI
<DER KRAAN Jr.. Amersfoi
feuilleton
DOOR N.K.
21.
Daarna snelde hij op Eva toe, greep
haar beide handen en kon bijna niet
meer ademhalen, toen Eva hem zoo ge
woon kuste, alsof zij reeds jarenlang
verloofd waren. Zij verlieten de garage
met den arm van Eva door den zijnen
en begaven zich in een café.
Thea volgde hen uit de verte, vurig
wenschende, dat zij niet ver zouden
gaan. Haar taak was echter bijna vol
bracht. Zij kon rustig een boterham
eten, want het paar zat drie kwartier
lang elkaar bctooverd aan te zien. Daar
op vertrokken zij naar het huis van
Maarten, want Eva stond er op, zich er
van te overtuigen, dat hij een prettig
tehuis had.
De lange dagtaak van Thea was ten
einde en zij schreef Nora een verslag:
„Hei meisje, dat je aanwees, heeft nic
door de heele stad gesleept en ik heb
wel duizend kilometer geloopcn! Haar
vriend werkt in de Phoenix-garage,
jn(zij noemde den straatnaam).
„Na de thee gingen ze naar zijn kost
huis, maar daar bleven zij slechts enke
le minuten. Hij woont op de Ruvsdael-
straat 22. Stuur me alsjeblieft de tien
gulden, die je me beloofde ik vind
dat het wel meer mocht zijn. Thea."
HOOFDSTUK XXI
Een reis om de wereld
Een Indisch postvliegtuig zweefde be
vallig over de zee. Behalve een zware
mail vervoerde het vier passagiers, allen
mannen en één van hen was niet jong
meer.
„Hebt u er nog niet genoeg van, me
neer Brakman?"-vroeg een medereizi
ger aan den ouden man.
„Allerminst," antwoordde de aange
sprokene bedaard. „Ik heb er nog steeds
plezier, in cn het spijt me bijna, dat wij
binnen zes uur zullen landen."
De pas benoemde resident Van Ilcerdt
lachte hem toe. Deze oude man. die
nooit verder had gevlogen dan een
tochtje boven Schiphol om luchtbeencn
te krijgen, was na vijf dagen vliegen on.
tevreden, dat zij over zes uur in Medan
zouden landen!
„U bent een kranige vent!" riep de
resident.
„Ik amu'seer mij best," zei Brakman
eenvoudig. „Mijn heele leven heb ik op
de boerderij gewoond en daarbuiten heb
ik weinig gezien. Daarom heb ik een
paar jaar ereleden besloten om wat van
de wereld te zien. Ik hen in Egypte ge
weest en nu ga ik eens een kijkje ne
men in Indie.
„En daarna naar huis terug?"
„Nee! Ik ga dan naar Hongkong en
Shanghai en keer daarna over Japan
en Califomië en New York terug."
Bij het uitstappen in Medan vroeg de
heer Van ITeerdt aan Jacob Brakman,
waar hij zijn intrek nam. cn zij kwamen
overeen naar hetzelfde hotel te gaan.
Dc resident had nog een dag of twee
voordat-hij zijn plichten moést opvatten
en hij bood den ouden heer aan, hem
wat van het Indische leven te laten
zien.
De heer Van Hoer'dt moest het land
in en Jacob Brakman zou de boot naar
Batavia nemen, want zijn eerstvolgend
doel was Java. Maar den avond, waar
op zij afscheid namen, stelde de resi
dent Brakman ccn vreemde vraag.
„Ik heb u sedert uw komst hier geen
bank zien bezoeken, imcneer Brakman,"
merkte hij op. „Maar bewaart u uw
geld?"
„Dat draag ik bij me", antwoordde.
Brakman glimlachend, terwijl hij zich
op zijn binnenzak sloeg. „Als ik het bij
mij heb, weet ik waar ik het vinden
kan!"
De heer Van Heerdt schudde het
hoofd.
„Dat ie niet verstandig, mijn vriend",
z i hij kalm. „Wij zijn hier niet in Hol
land cn het Oosten blijft het Oosten!"
„Wat zou u mij dan aanraden?"
„Breng het morgen naar de Javasche
Bank. U krijgt dan credictbrieven en
als u op Java bent of in China, kunt u
zooveel opnemen als u noodig hebt",
stelde de oude Indischman voor. „Dat
is veiliger dan het bij u te dragen!"
„Maar een crediet brief kan even goed
gestolen worden als het geld zelf,"
merkte Brakman op, „en ale ik er, bij
kan, voel ik jnc toch op mijn gemak."
De resident, schudde het hoofd, maar
voordat zij afscheid namen, sprak hij er
weer over. Toch scheen do oude Jacob
Brakman nog niet overtuigd.
Ilii ging met do boot naar Tandjong
i .ïok, na eersf in de omgeving van Me-
cl_.i verschillende mooie tochten te heb
ben gemaakt. Eerst had hij erover ge
dacht, zoover mogelijk nog over land te
gaan, maar die reis was hem wel wat
omslachtig, cn bovendien vond hij het
wel eens prettig, tijdens een rustige zee
reis weer eens op zijn verhaal te ko-
n cn. Daarom kwam een voortzetting
van de reis per vliegtuig heelemaal niet
in aanmerking, ofschoon hij op dezen
tocht, wel had genoten, doch hij vond.
dat hij te weinig van Tndië zou zien.
Aan boord maakte hij kennis met een
jong echtpaar. Ze waren met de hand
schoen getrouwd en hij wae zijn jonge
vrouwtje tot Belawan tegemoet gereisd.
Daarna was hun huwelijksreis begon
nen, waarvan deze zeereis naar Tand
jong Priok het slot was. Ze vormden
ccn gezellig paar en Jacob Brakman
moest onwillekeurig aan Nora en Maar
ten denken. Hoe zou het met hen gaan?
Het was misschien wel zoo goed, clat ze
niet op elkaar verliefd waren geworden.
Nora was in den grond van haar hart
wel 'n goed vrouwtje, cn hij was ervan
overtuigd, dat Maarten haar met eeni-
gen tact'wel in de goede richting zou
kunnen leiden.
Kom, daar wilde hij nu niet aan den
ken. Het leven moest nu maar zijn
eigen gang gaan. Hij was juist wegge-
reisd om do jongelui zich zooveel moge-
luk te laten ontwikkelen in dc richting
die zij zelf als de beste zagen. Het was
verkeerd, als ouderen zich met de tce-
dere gevoelens van de jongeren bemoei
den. Ze waren beiden oud en wijs ge
nt eg om hun eigen weg te vinden.
Wanneer de heer cn mevrouw Del-
ling het jonge paar niet in geluk
kige gepeinzen verzonken aan de ver
schansing stonden, waarbij niemand
het in zijn hoofd zou halen hen te sto
ren, maakten zij ccn praatje met den
ouden lieer Brakman, tot wie zo zich
zeer aangetrokken gevoelden. De heer
Dell mg was employé op een thee-onder
neming in dc Javasche hergen, er-
eens in de buurt van Bandoeng, en Ja
cob Brakman moest hen daar op Kassar
Nangka beslist eens komen, opzoeken.
Hij beloofde het, stelling, als hii er
minste tijd voor zou hebben, wan
had nog groote reisplannen cn hij
de ook niet al te lang uit het vadei
egblijvcn.
De reis verliep vlot, zonder ine
ten, cn precies op tijd kwamen ïi
Tandjong Priok, de haven van Ba'
a.an. Daar namen ze voorloopig afït
en ieder ging zijn eigen weg.
Jocob Brakman was verrukt var
verblijf op Java. Niet alleen het na
schoon op dit prachtigste eiland
den Indischen archipel trok hem
maar ook de groote werken, die dc
derlandcrs er hadden aangelegd cr
in niet geringe mate tot de wel'
van de bevolking bijdragen, evenal
medische en sociale zorg, waarin de
ding met het gouvernement sa
werkt.
Hij doorkruiste het eiland op vei,
lende tochten, niet tellende de groot
standen, welke hij daarbij moest
gen. Van het klimaat ljad hij Jiiei
hinder, want hij was kerngezond c»
zich uitstekend aan gewijzigde om
digheden aan te passen. Op een van
tochten bezocht bij- de Boeroeboe
dat schitterendste staaltje, van H
bouwkunst, dat als een berg van l>
houw werk uit de omgeving oprei
waar hij maar noode van scheiden
(Wordt vervol
