MKEÊTM Nieuwe belangstelling voor drainage-velden Afvalwater als bemesting Slachtoffers van eigen onvoorzichtigheid Vrachtprijzen voor turf opgedreven Uitslag universitaire prijsvragen EEN GOED BEGIN MODEL-CONTRACTEN VOOR ARTISTEN Tekort van f 722.684 voor 1942 in Middelburg Uitgaven in voorbereiding N. Z. H. R. M, REDDE 87 s MAN IN 1941 NU EN STRAKS De nieuwe burgemeester van Amstenrade Uitbreiding van het Staatsboschbezit fame LAAG LOON LEIDDE TOT DIEFSTAL Prof. dr. J. C. Schoute t De Hoeve 2e BLAD PAG. 2 AMERSFOORTSCH DAGBLAD ZATERDAG 3 JANUARI 1942 ARNHEM, 2 Jan. In een tijd, waar in de landbouw zoo zuinig mogelijk moet omspringen niet de kanwezige voorraden kunstmest en men een zoo groot mogelijke opbrengst eischt. ligt het voor de hand, dat men omziet naar andere middelen, die de vruchtbaarheid van den bodem kunnen verhoogen. Niet zelden valt men daarbij terug op reeds bekende metboden, die vroeger om een of andere rpden weinig toege past werden. Ongetwijfeld is dit het ge val met het systeem der „rein icings vel den", dat zuivering van afvalwater met landbemesting.combincprt, en waarvan 'de voordeelen reeds in 1913 door de Ned. Heidemaatschappij werden uiteengezet in een rapport, uitgebracht aan het ge meentebestuur van Tilburg. Deze ge meente is de eerste en vrijwel eenige in ons land geweest, die dit systeem -op grootc schaal heeft.toegepast en wel met. zeer gunstige resultaten zoowel voor zichzelve als voor de omliggende landbouwgronden. Fr zijn bezwaren tegen aangevoerd, onder andere van de zijde der hygiënis ten, maar algemeen wordt aangenomen, dat die bezwaren door het toepassen van nauwkeurige bevloejïngsschema's en de perfectionneering van het svsteem aanmerkelijk aan beteekenis hebben in geboet. Bovendien spreken de omstan digheden bij het afwegen der factoren een woordje mede. In Duitschlanrl. waar men reeds voor heelden van reinigingsvelden uit 1900 aan treft, werden de voordeelen overwe gend geacht en bevorderde men vooral de laatste jaren ter verhooging van de hinnenlandsche productie van eiwithou dend voeder den aanleg van drainage- velden. Hoewel hier te lande verscheidene perceelen grond in Drente, bij Enschede, Hilversum en Arnhem en ook hij fabrie ken en sanatoria in den loop der jaren met afvalstoffen werden ontgonnen en o a. ook de gemeente Ede overging tot den aanleg van bevloeiïngsvelden, wel ke binnenkort zelfs nog zullen worden vergroot, is eerst door de huidige om standigheden nieuw licht gevallen op de bijzondere voordeelen zoowel van compost erring van huisvuil welk vraagstuk door een commissie nader wordt bestudeerd als landbemesting door de zuivering van afvalwater. Dit laatste geschiedt onder leiding van den inspecteur van drn tuinbouw, ir. v. d. Plassrhe. Bii Lichtenvoorde zullen rei nigingsvelden. worden aanzplegd en verschillende plaatsen in het Zuiden des lands, niet riamp Breda, toonen voor dit systeem van zuivering van rioolwater belangstelling. De bemestingswaarde van riool water dient men niet te onderschat ten. Hoewel overtuigd van de be trekkelijke waarde van cijfers ver meldden dé heeren T. van Maanen en C. J. Born in een rapport in 192S uitgebracht op het congres der Ned. Heidemaatschappij toch. dat in al het rioolwater van steden en dorpen in Nederland met meer rïan 20.000 inwoners naar ruwe berekening jaarlijks ten minste worden afge voerd: 13 000 000 kg stikstof, 1.600:000 kg. fosforzuur en 6000.000 kg. kali.. Evengroote hoeveelheden als voor komen in 00 000 ton zwavelzure am moniak. 10.000 ton 16 percent tho- masmeel en 20.000 ton 20 pet. kali- zout. Wat een ongebruikt laten van dergelijke kwanta in dezen tijd be- teekent, zal ieder zonder meer dui delijk zijn. Toepassing alleen mogelijk in hei Zuiden en Oosten Landbouwkundige verwerking van het afvalwater is in ons land echter in hoofdzaak-slechts mogelijk in hef Zui den en Oosten, aldus ir. J. A. Eshuis van de Ned. Heidemij.. die bereid was een redacteur van het A-N P. daarover eeni- ge inlichtingen te verstrekken. Op de klei- en leemhoudende gronden onzer kustprovinciën kunnen in den regel geen bevloeiïngsvelden worden aange legd; bovendien heeft men rekening te houden met den waterstand. Stuifzand daarentegen, .zooals dat voorkomt in de omgeving van Tilburg, is daarvoor bij zonder geschikt. Bij loozing op rivieren heeft men re kening te houden met de drink- en ge- bruikwatervoor/.iening van beneden strooms gelegen steden en industrieën en met mogelijke schadelijke gevolgen voor den vischstand. Bij de zelfreini ging van het water, welke bestaat uit een proces van physischen. chemischen en vooral biologischen aard. waarbij bacteriën en andere micro-organismen een.groote rol spelen en de afvalstoffen gedeeltelijk worden gesedimenteerd, ge- hydroliseerd en geoxydeerd, wordt veel zuurstof aan het. water onttrokken. Bo vendien stijgt de graad van vervuiling naarmate meer industriën hun afvalwa ter in rivieren loozen. In verband hier mee is men overgegaan tot den bouw van reinigingsinstallaties, waarbij het biologische deel van het reinigingspro ces een nabootsing werd .van de zelfrei nigende werking der rivieren. Tevens werd er naar gestreefd de processen zoodanig te intensiveeren, dat deze zich in veel kleiner bestek kunnen afspelen. Daartoe maakte men gebruik van gro.ndfi Iters. continue-fiUers, septic- tanks en de geactiveerd-slibmethode. Biologische reiniging door landbehandeling De oudste methode van biologische reiniging is echter de landbehan deling. Het voordeel daarvan is. dat de ,in het afvalwater aanwezige mest stoffen aan den voor dit doel gebruik ten grond ten goede kunnen komen Na mechanische voorreiniging door middel van een rooster en een zandvang, waar in het zand bezinkt en de lichte stoffen zooals vetten naar de oppervlakte ko men, wordt het. water via toevoersloo- ten en verdeelgreppels naar de reini gingsvelden geleid, welke verdeeld zijn in geëgaliseerde veldjes van circa 1 ha. De sloo'en liggen boven het maaiveld en de velden hebben een klein verval in de richting van de ontwateringsssloot Door liet afvalwater zoo noodig op te pompen wordt bet op de velden ge bracht en door een verdeelsysteem kan niPii nu deze dan gene veldjes bevloeien. Tegenwoordig past men nauwkeurig bevloeiïngsschema's toe, waarbij telkens geringe hoeveelheden worden toegela ten, die al spoedig in den bodem weg zakken. De micro-organismen beginnen dan het. afbraakproces en zetten de af valstoffen in voor planden bruikbare meststoffen om. De praetijk heeft geleerd, dat door de ze methode de waarde der gronden aan merkelijk stijgt. De boeren, die zich bij een hiervoor eventueel opgericht pu bliekrechtelijk lichaam hadden aange sloten, zagen de opbrengst hunner ge wassen stijgen en betaalden gaarne een bijdrage ter dekking van de onkosten. Dat de nabijheid van modern geëx ploiteerde reinigingsvelden geen be zwaar oplevert voor steden, blijkt uit bet feit, dat ze bij Berlijn tegen de be woonde oorden liggen. Temidden daar aan vindt men ontspanningsgelegenhe- de, scholen en boerderijen en zelfs wer den terreinen voor kolonisatie en „Klein- siedlung" bestemd. UITHUIZEN, 2 Jan. Drie jongelui, Harm Dijkstra. Freerk Wijninga en Fok- ke Kracht, allen woonachtig te Uithui zen. vonden dezer dagen bij den dijk een gedeeltelijk gedemonteerde mijn. De jongelui/konden bun nieuwsgie righeid niet bedwingen en naderden de mijn niet alleen te dicht, hetgeen reeds in strifd met de geldende voorschriften is. doch begingen bovendien de onvoor zichtigheid de nrijn ook nog aan te pak ken. De gevolgen bleven niet uit. Er ont stond een ontploffing, de beide eprstge- noemden werden op slag gedood De laatste werd zwaar gewond en moest naar een der ziekenhuizen in Groningen vervoerd worden. De beide plaatselijke doctoren en de' burgemeester, mr. A. Brinkman, waren spoedig aanwezig, liet onderzoek werd geleid door de ma rechaussee en de plaatselijke politie. ONBEVOEGD UITOEFENEN VAN DE GENEESKUNDE GRONINGEN, 2 Jan. De kanton rechter aibier heeft hedenmorgen de kruidendokter B. H. Tamboer, die aan lijders aan maag-, nier- en andere ziekten kruiden heeft verstrekt, wegens het onbevoegd uitoefenen van de ge npps^mde, veroordeeld tot 150.— boe te, subs, vijftig dagen hechtenis. De eisch was 150.boete, subs, drie maanden hechtenis. GRONINGEN, 2 Jan. De inspectie voor de prijsbeheersching schrijft ons: door het vaststellen van maximumprij zen voor brandstoffen heeft de overheid er voor gezorgd, dat ook de minder ge goeden r|<% hoeveelheid brandstoffen, waarop zij recht hebben ook inderdaad kunnen koopen. Met zeer strenge straf fen is er daarbij opgetreden tegen de genen. die door het nemen van hotigere prijzen dan geoorloofd is. de brandstof fenprijzen trachten op je drijven. Tien tallen boeten van vaak eenige honder den en soms zelfs van eenige duizen den guldens, opgelegd door den inspec teur voor de prijsbeheersching, waren be' gevolg. Het is gebleken, dat in het Noorden thans -vele turfschippers dooi* het ne men van te hooge vrachtprijzen hun winst pogen te vergroo'en. Tegen derge lijke praktijken zal de inspectie voor de prijsbeheersching eveneens krachtig op treden. Hej hela pc \an de bevolking eischt juist thans, in het hartje van den den winter, liet aan vervoerders onmo gelijk te maken, dat zij door hun pogin gen tof het maken van extra winst de brandstofvoorziening in moeilijkheden brengen. De straffen, die wegens het vragen van te hooge vrachtprijzen aan schip* pers worden opgelegd, zullen in over eenstemming zijn met het gewicht van deze aangelegenheid. Het euvel moet •mei de kop worden ingedrukt, en ten einde dit te bereiken zal niet worden geschroomd zeer hooge geldboeten op 'e leggen en desnoods zal tot inbeslag name en verbeurdverklaring van sche pen worden overgegaan Op de brandstoffenhandelaren. aan wie door vervoerders te hooge vracht prijzen in rekening worden gebracht, rust tevens de plicht hiertegen te recla meeren, daar ze door het betalen van een te hooge vracht niet alleen hun eigen winstmarge verkleinen, doch zich tevens aan een strafbaar feit schuldig maken. AMSTERDAMr 2 Januari. De secretaris van den senaat der universiteit van Amster dam brengt ter kennis van belanghebbenden dat in de op £9 December 1941 gehouden ver gadering van den senaat aan de onder het motto: „Om voor geheel het sterfelijk ge slacht een alomvattend zaad te verkrijgen vervaardigde hij het merg, Plato torn. 73c" ingekomen antwoord op een prysvraag: „De faculteit verlangt een proefondervindelijk onderzoek over den mogelijken invloed door de kleine hersenen uitgeoefend op één of meer vegetatieve functies", uitgeschreven door de faculteit der geneeskunde uit het fonds-Reich de gouden cerepenning is toe gekend. By opening van het naambriefje bleek de schrijver te zijn de heer K. Wiggers, arts te Amsterdam. Het onder het motto: ..Disciplina viiae scipio" ingekomen antwoord op bovenge noemde prijsvraag is een eervolle vermelding waardig gekeurd. De schrijver van dit ant woord wordt verzocht machtiging te verlec- nen het naambriefje te openen. Het o.ndec motto: ,,'t Geen Gods boock zeit, noodzaeckel'yk; 't geen het niet zeit, jpaersaem: 't geen hier tcgens strijd, geens zins, Vondel" op de door de faculteit der let teren en wjisbegeerte uitgeschm en prijs vraag: „de faculteit verlangt een beschou wing over den invloed van de bijbelvertalin gen, voorafgaande aan de statenvertaling, op de Hollandschc kunst" werd geen bekroning of eervolle vermelding waardig gekeurd. In de plechtige zitting van den senaat, dip ter gelegenheid van de dies natalis op Don derdag 8 Januari 1942 zal worden gehouden, zal aan den heer Wiggers de gouden medaille worden uitgereikt en aan den schrijver van het onder het motto: „Disciplina vitae sci- pïo" ingekomen antwoord de eervolle ver melding. Het nieuwe jaar heeft zijn intrede ge daan en de Nederlandsche ambulance kan met trots vaststellen, dat in het oude jaar het Nederlandsche volk ziin plicht gekend heeft. Duizenden hebben hun bijdrage ge leverd en het bekende gironummer 8-7-6-0-0 heeft daarbij een belangrijke rol gespeeld. Maar ook in 1942 zal het Nederlandsche volk zijn steun aan de hulpexpeditie niet mogen onthouden. Maak daarom voor f-943 een goed begin. Stort uw bijdfage voor de Nederlandsche ambulance op girorekening 8-7-6-0-0 Nederlandsche ambulance. Koninginne gracht 22. 's-Gravenhage. 's-GRAVENHAGE, 2 Jan. Het de- partement van volksvoorlichting en kunsten maakt bekend'- Begin October van verleden jaar werd het arbeidsberniddelinpswezenin ons land herzien en voorloppig geregeld. Voor de amusementsmusici mogen thans nog slechts vier bemiddelaars op treden. Zij mogen voor muiici niet meer dan 6 pet. der gage berekenen, waarvan werkgever en werknemer ieder 3 pet. betalen, terwijl voor artisten, die een gage tot en niet 20.— per dag per per soon verdienen resp. voor artisten, die meer dan 20.per dag per persoon verdienen, de bemiddelingskosten res pectievelijk'5 en 10 pet. bedragen, waar van werkgever en werknemer ieder de helft verschuldigd zijn. Het is gebleken, dat er nog contracten loopen, ook van ouderen datum, waar in andere percentages vermeld staan dati die, welke door de overheid zijn vastgesteld. Het is voor de musici en artisten, de impressario's en de onder nemers vap het allergrootste belang, dat zij nu reeds nagaan, in hoeverre nog 'oo pende rontracten in strijd zijfi met de hesfaaude regelingen, en, indien dit hel geval is, de misstanden zoo spoedig mogelijk uit den weg ruimen. Binnen zeer korten tijd zal door de Nederlandsche Kultuurkamer deze ma terie definitief worden geregeld en zal worden overgegaan tot vaststelling van modelcontracten. - Artisten en musici, die meenen, dat zij rnecr dan het wettelijk voorgeschre ven provisie-percentage hebben betaald, kunnen zich met. hun klachten tot de Nederlandsche Kultuurkamer wenden. Deze is gevestigd in de 2e van den Bosch straat 44 te 's-Gravenhage. MIDDELBURG, 2 Jan. De gëmeen- tebegrooting voor 1942 van Middelburg geeft aan in ontvangsten 2.2S9.945.12 £n de uitgaven 3.012.629,49, alzoo een geraamd tekort van 722.684,37. De begrooting voor 1941 wees een te kort aan van f 329.283,32. Op de begróo- ting van het jaar 1942 drukt o.a. het na- deelig saldo der rekening 1910 groot f 203.257,56. De geschatte waarde van de onleigen de gronden in de binnenstad bedraagt 1.004.160,75 en die van uit te geven exondpn f 895.582. Het verschil ad I 108.578.75 komt ten laste der gemeente en moet in tien jaar zijn afgeschreven. Alzoo komt voor 1942 10.85S. Op welke wijze het Rijk in 1942 in het tekort van de begrooting zal bijdragen, is nog niet bekend. Ook de uiteindelijke rijksbijdrage over 1941 is nog niet vast gesteld. 's-GRAVENHAGE, 2 Jan. De secre- tarissen-generaal van de departemen ten van Opvoeding, Wetenschap en "itnurhescherming en van Volksvoor- ling en Kunsten deelen mede, dat ct in verhand met de papierschaarscli- ie noodzakelijk is, dat elke uitgeverij van de hij haar on 1 October 1941 of na dien in voorbereiding zijnde uitgaven in hoek-, brochure- of anderen vorm (periodieke uitgaven als jaarboeken, kalenders, letterkundige cahiers, enz.! zoowel van nieuwe uitgaven als van herdrukken (in gewijzigden of ongewij- zigden vorm) de handschriften of de drukproeven inzendt aan de afdeeling boekwezen van het departement van volksvoorlichting en kunsten, met. op gave van alle gegevens: staat van voor bereiding, benoodigde hoeveelheid pa nier en papiersoort, zoomede of het be noodigde papier reeds in eigen bezit is, of van den papierhandel moet'worden -betrokken. AMSTERDAM, 2 Jan. De redding- booten van de Noord- en Zuid-Holland- sche Jteddingmaatschappii zijn in het afgeloopen jaar SI maal uitgevaren. In totaal werden 87 man van een wissen dood gered. 38 Nederlanders, 18 Denen, 18 Zwreden en 13 Duitschers werden vei lig aan land gebracht.. Het grootste aan tal tochten maakten de „Neeltje Jaco- ba" (IJmuiden) en de „Dorus Rijkers" (Den Helder). Het materiaal werd uitgebreid met twee motorstrandreddingbonten. die te Zandvoort en Hindeloopen zijn gesta- tionneerd. In het voorjaar zal dé motor- reddingboot „Twenthe". bestemd voor FTarlingon, gereed zijn. 's-GRAVENHAGE. 2 Jan De cen trale propaganda-commissie voor de weldadigheidszegels schrijft ons: Bestaat er voor 'n oprechten Nederlander wel een gróotere deugd, dan een sterke en gezonde Nederlandsche jeugd? Immers, ied're kerngezonde Nederlander toch een gemeenschaps-vreugd'? De toekomst van ons mooie land heeft onze jeugd toch in de hand. Laten wij dus met elkander zorgen, dat zij gezond blijft niet door ziekten aangetast. Want waarvoor wij nu samen borgen, staat straks in 't nieuwe Europa als 'n rots zoo vast Door nu allen gul kinderzegels te koopen zal dat alles naar wensch yecloopen. Men geneest en helpt den t.b.c-patiënt eivook dien ondervoeden, futloozen vent. Want wat heeft ons vaderland aan een Jan Saliekwant? Als gevolg van 'n frissche en gezonde gemeenschap staat straks Holland bovenaan op de welvaarts-trap! 's-GRAVENHAGE, 2 Jan. In verband met 'de benoeming van den heer W. Henkes tot burgemeester van Amstenrade, deelt de persdienst der N.S.B. het volgende omirent hem mede: Willem Henkes werd, als jongste zoon van den te Wassenaar gevestigden keel-, neus- en oorarts I. C. Henkes, geboren te Middel burg op 21 April 1910. Na voorbereidend noo- gcr-onderwys te 's-Gravenhage studeerde hy met succes voor het notariaat. Na aanvankelijk daarin te zyn werkzaam geweest werd hy in- November 1940 tot se cretaris van den heer de Marchant et d'An- sembourg te 's-Gravenhage benoemd. Na diens benoeming t^ot commissaris der provin cie Limburg ging hy" in gelijke functie bij den heer C. van Geelkerken over. Na den landdag der N.S B. iri 1935 te 's-Gravcnhage meldde hjj zich als lid der N.S.B. aan. Hy verrichtte als lid allerlei groepswerk, en werkte gedurende geruimen tijd mede aan de ledenregistratie van 'district 24. Tot ..an de ontbinding der vroegere W.A. was hy' daarvan lid, terwyl hy ook thans weer in de gelederen der hedendaagschc W.A. zyn dienst verricht. 's-GRAVENHAGE, 2 Januari. De tot het Staatsboschbeheer behoorende gron den. hebben in de afgeloopen maand een belangrijke uitbreiding ondergaan. In de eerste plaats werd het complex onder Leersum, door drie. aankoopen met in totaal pl.m. 77 ha. bosoh en hei de vergroot. Deze gronden zijn tot de boschwachterij „Leersum" vereenigd, die een oppervlakte van pl.m. 420 ba. be. slaat. Mede ten behoeve van de opleiding van de boschbouwingenipurs (houtves ters) aan de landbouwhoogesohool^ tp Wageningen is aangekocht het landgoed „Oostereng", groot pl.m. 197 ha., gele gen aan weerszijden van den weg van Bennekom naar Heelsum. Het bestaat in hoofdzaak uit grove dennenbossoben, van verschillenden leeftijd. Ter uitbreiding van het reeds in 1938 aangekochte westelijke gedeelte van het landgoed „Groeneveld" bij Baarn i? thans ook,, zooals gemeld, het Oostelijk gedeelte van dit landgoed met den zeer fraaien parkaanleg en het kasteel „Groe neveld" aangekocht. Het is gelegen aan den rijksweg Baarn —Laren en heeft een oppervlakte van pl.m. 88 ha. De totale oppervlakte van de boschwachterij „De Vuursohe" waar toe deze gronden bëhooren. is daardoor pl.m. 625 ha. groot geworden. Op deze gronden zal het bósebbouw aYborotum worden gestièht. In eigendom van het staatsboschbe heer zijn voorts overgegaan de tegen over het kasteel Doorwerth, op de Zui delijke helling van de Veluwe gelegen Doorwertsohe hosschen, met ,een opper vlakte van pl.m. 110 ha Zij vormen een onderdeel van de fraaie boschhelling tnsschenode Hunnenschans (Dunol en Doorwerth en bestaan bijna geheel uit loofhoutbosch van beuk en eik, dat vroe ger als hakhout werd-geëxploiteerd. De uitspanning „De Zalmen" ligt in dit boschterrein. Tenslotte is het beheer van de groo- tendeels uit boscb bestaande staatsdo meinen bij het "voo aan het Staatsbosch beheer opgedragen. Dit betreft o.a. de houtvesterij „Hoog Soeren" en het park Het Loo niet een oppervlakte van 3092 ha. Waarom zoudtGe nog hoofd- fijn hebben, als Ge in een wartier er van af kunt zijn! Neem 'n AKKERTJE het nieu we merkwaardige middel, dat alle pijnen vlug verdrijft en Uw lichaam niet schaadt. "AKKERTJES" zijn de geluk kige vinding van Apotheker Dumont in den gemakkelijk in te nemen ronden cachet' j vorm, veel nagemaakt en toch nog nooit geëvenaard I Laat U niets anders aanpra ten en let op 't AKKER-mèrk. tegen pijnen, nare dagen, koorts, kou. AMSTERDAM, 2 Jan. Voor de vier- de kamer der rechtbank te Amsterdam stond vandaag terecht een hulpbesteller van de posterijen te Amsterdam, die eenige brieven -had weggenomen. De man was in het jaar 1939 aangeno men tegen een uurloon, dat hem een wceksalaris van ongeveer 26 oplever- d'e. In Augustus 1941 werden de werk uren verminderd, waardoor de besteller nog maar f' 16 per week verdiende Het gezin, dat uit man, vrouw en kind be stond, kon van deze inkomsten moeilijk bestaan. De hulpbestellcr kwam in financieel© moeilijkheden en toen hij ten einde raad was, nam h'ij op 11 October eenige brieven op het hoofdpostkantoor weg, hopende, daarin geld -te vinden. Hij werd betrapt en is sindsdien in voorar rest. Ter terechtzitting 'bekende de man volledig. Hij zeide uit nood tot zijn daad Fe zijn gekomen. Een' hoofdbesteller, als getuige ge hoord, verklaarde, dat de man als keu rig en oppassend bekend staat. De officier van justitie, mr. dr. P. Kleene, zeide in zijn requisitoir niet t© begrijpen, hoe een staatsinstelling de menschen zoo kan dupeeren door hun inkomsten tot een minimum terug te brengen. De man verkeerde in moeilijke omstandigheden, doch had zich toch niet op deze wijze mogen trachten te redden. In verband met een en ander wilde de officier een lichte straf vragen. Hij eischte vier maanden gevangenisstraf. De verdediger, mr. W. C I- A. van Everdingen, sprak er eveneens zijn ver wondering over uit. dat de posterijen personeel aannemen tegen zulke lage loonen, die nog verlaagd werden. Op ju ridische gronden vroeg pl. vrijspraak, subs, clementie. De rechtbank zal Vrijdag, 16 Januari uitspraak doen. GRONINGEN, 2 Januari. Op 64-ja- rigen leeftijd is heden na een langdurige ziekte alhier overleden prof. dr. .J. C Schoute. De heer Schoute, die op 16 Mei 1877 in Groningen werd geboren, was na zijn promotie in 1992- een half jaar werk zaam in 's Lands Plantentuin te Buiten zorg. waarna hij naar Nederland terug keerde en werkte op het Rijksproefsta- I tion voor Zaadcontrole te wageningen. De thans ontslapene was leeraar aan de R.H.B.S. in Gouda en Bussuni en werd in 1917 als opvolger van prof. dr. J. W. Moll benoemd tot hoogleeraar in de bo'anie te Groningen. In 1912 werd hij benoemd tot lid van I de Academie van Wetenschappen ie Amsterdam. Met ingang van 21 September 19311 kreeg prof. Schoute op zijn verzoek eer vol ontslag als hoogleeraar. De overledene, die in breeden kring I werd gewaardeerd, was o.m. eerelid van de Ned. Botanische Vereeniging. De crematie van het stoffelijk overl schot zal plaats hebben Dinsdag 6 Ja-1 nuari op Westervehi na aankomst van| trein 13 46 uur. FEUILLET0H DOOR N.K. „Dat zou ik niet tegen jou zeggen, als ik hej moeilijk had!" fluisterde zij. „Eva, jij bent êen vrouw en ik ben een man." vertelde hij haar, „zoodot jp die dingen njet .geheel kunt vergelijken Ik geloof ook, dat je een beetje al te bang bent. Ik twijfel er niet aan, dat ik je spoedig prettig 'nieuws kan s'uren Maar we moeien nu zorgen, dat ie een plaats in den trein kriigl." De laatste minuten gingen snel voor bij Zij kusten elkaar en zij fluisterde: „Als je het moeilijk krijgt. Maarten, laat je dan niet door je trots weerhou den." Wat antwoordde hij hierop? Zij kon de woorden niet meer verstaan, want een conducteur schreeuwde: „Achteruit alsjeblieft!" Maarten moest haar in den trein hel pen, toen deze zich reeds in beweging '.zette, én zij leunde uit het raampje om 'hem toe te wuiven tot zij hem uit. het gezicht verlqor. HOOFDSTUK XXX Goed nieuwsl Eva aanvaardde haar nieuwe betrek king met groote ambitie. Een groot deel van haar werk moest zij 's avonds verrichten, omdat er overdag andere, dingen te doen waren. Toen zij pas in haar nieuwe betrekking was. schreven Maarten en zij.elkaar met groote recel matigheid. Op het voorstel van Eva schreven zij twee maal per week Zij postte haar brieven Zondags en Woens dags en hij de zijne Dinsdags en Vrij dags. „Zoo zullen wij nauw verbonden blij ven; en denk er om. dat ik aUes van ie wil hooren," schreef zii ..Wanneer je teleurstellingen ondervindt, wil ik ze vernemen: en als je succes hebt. moet je me erover vertellen-." Aanvankelijk kwamen de brieven re gelmatig en was zij er in het algemeen tevreden mee Maarlen's brieven waren vol liefde en verlangens, maar strikt eerlijk over zijn daden was hij niet steeds, c „Ik heb een tijdelijk baantje gevon den in epn garage, waar iemand ziek is. maar ik ben bang, dat het niet lang zal duren," schreef hij. Een paar weken later schreef hij. dat hij chauffëur op een vrachtwagen van een 'pannenbakkerij w-as. maar ook dit was slechts ter vervanging van een zieke. Eva begon te begrijpen,'dat, juist zooals zij gedacht had, Maarten zich met moeite staande kon houden en toen zij haar salaris had ontvangen, stuur de zij hem er vijftig gulden van. „Ik kan hef makkelijk missen. Maar ten. omdat ik nog wat spaargeld heb Stppk het dus in je z.ak en vergeet het. tot heter tijden aanbreken De bankbiljetten werden haar terug gezonden. „Doe dit alsjeblieft nooit meer. Het eenige w-at nie rest ziin een paar grein tjes mannelijke trots. Niet om erg «ver op te scheppen, dat geef ik toe, maar daar klampt een man zich aan vast. Dit'en de gedachte aan jou houden nie «faanae. Ik droom soms van een geluk- kigen dag, rlat ik zeggen kan: „Eva, wil je over epn maand niet me trou wen?" Maar die dag lijkt nu zoo ver weg. dat ik me niet druf toe te staan, er aan te denken." Afgezien van zijn financieele moei lijkheden zoude» zijn brieven iedere vrouw voldoening hebben verschaft. Hij scliepn even gelukkig en fier als toen hij rondliep op de boerderij „Het Zwarte Paard" en hij vertelde haar allerlei grappige avonturen. Vroolijke brieven; liefdevolle brieven! Zoo-waren zij geweest. Maar zij wist, dat een hoekje van zijn leven voor haar gesloten bleef, en zij raadde veel bij zonderheden hiervan lange uren, die hij in de openbare leeszalen en in de arbeidsbeurs doorbracht. Hij kreeg geen werkloozensteun, om dat hij niet lang genoeg hij Mensink had gewerkt, en zij zag in haar verbeel ding een nian. die zich niet onvoldoen de maaltijden tevreden moest stellen en die ging solliciteeren in een pa-k dat er dagelijks slechter uit begon te zien en in lekkende schoenen. De herfst was nu aangpbroken en het was een regenach tige herfst. Maarten en vele duizenden met hem moesten /ie ellende verdra gen om werk te zoeken, dat niet te vin den was, en er moesten dagen voorko men, dat hij nauwelijks wisf hoe het was om warm en droog te zijn. Tenslotte hielden zijn brieven geheel op zonder voorafgaande waarschuwing Zij bleef naar lief laatste adres, dat hij haar opgegeven had, schrijven en ten slotte ging zij een weekeind naar Am sterdam om hem op te zoeken. Zij ont dekte. dat Reviusstraat 14 een zonge naanid asvl was, waar men voor zes stuivers per nacht een slaapplaats kon krijgen. Er lagen nog verschillende van haar eigen brieven te wachten tot Maar ten ze zou afhalen maar de directeur kon haar niet de minste inlichtingen over zijn verblijfplaats geven. ..Hij komt no? wel eens terug, juf frouw," zei hij vertrouwelijk. „De mees ten komen terug en uw vriend is een van de vaste klanten. Ik herinner hem mij heel goed." Eva keerde met bloedend hart naar haar werk terug. Zij verlangde naar den terugkeer van Jacob Brakman. Hij zou nooit een verhaal in Maarten's nadeel gelooven. Toen Jacob Brakman zijn laatste'be zoek aan de boerderij gebracht had. had hij Nora gewaarschuwd, dat Van Wave- rep. haar nieuwe voorman, haar waar schijnlijk bestal, maar zij had niet den moed gehad hem te ontslaan. Wat het ook mocht zijn. haar liefde voor Louis Windman had haar iedere voorzichtig heid, die haar nog restte, doen verge ten. Van Waveren had verstand van vee en onder strenge., leiding zou hij een goe de werker zijn geweest, maar Nora's slapheid was zijn ondergang. Al gauw had hij 'ontdekt, dat hij gemakkelijk pen paar kwartjes van de melk kon ach terhouden, dip elkpn dag in Honters- herg Averd rondgebracht, omdat de ver knop nooit gecontroleerd werd; en zoo- het gewoonlijk gaaf: kleine oorzaken hebben groote gevolgen. Gedurende de zomermaanden .had bii Nora voor verscheidene guldens per week bestolen. Dat was al erg genoeg, maar wat ernstiger w^as. was dat hij het w-erk steeds meer verwa'arlnosde. Er was ziekte onder het vee geweest en de veearts had Nora gezegd, dat de bees ten niet goed verzorgd waren. Boven dien hadden klanten in Honterberg en Langeveld Het Zwarte Paard opgezegd I en betrokken ze hun melk van de fa-" briek. Louis Windman had een aanvang ge-I maakt niet het omzetten van de bezit-f tingen van de boerderij in gereed geld,I teneinde zijn schulden te kunnen iieta-l lpn. Hij had een beetje genoeg van Vanl Waveren. Een van zijn eerste daden wasl geweest om Goha, de merrie van NoT ra, te verkoopen, wat hij gemakkelijk! genoeg had kunnen doen. Zij protesteer-T de er tegen, want haar dagclijksche rit-l je was de penïge ontspanning in haarl urukke leven. „We kunnen er geen volbloed vonrl jou op na houden," antwoordde de keT rel, zoo onbeschaamd, alsof hij de eigc-l naar van de boerderij was. „Later zall ik misschien een goedkoop dier voor je| terugkoopen." Coha werd dus verkocht en Louisl moest Van Waveren aanpakken. Wanl neer deze een fatsoenlijke man geweesll was, zou de schelmerij van Louis aanl hem verspild zijn geweest, maar eenl gesprek van een half uur toonde aanf dat zij vogels van hetzelfde plurmap«| waren en het slechte werk werd voortl gezet Van Waveren bestal de boerden! op kleine schaal en Louis in hel groot! i (Wordt vervolg^!

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1942 | | pagina 4