AM ERSFOORTSCH DAGBLAD
SINGAPORE
De militaire beteekenis
van Soerabaja
Hoe de burgers der V,S. met
den oorlog kennismaken
Een maand oorlog in Oost-Azië
Het bloedbad te
Abbeville
DE EEMLANDER
r\T
Thans wordt Singapore van de land-
zijde door de Japanners bedreigd.
)ok als men alle propagandistische
'lementen uit de berichtgeving elimi
neert, dwingt de huidige situatie op
Malakka tot het oordeel: Een doodelijke
bedreiging voor het Britsche Rijk Het
ot van Singapore bepaalt tevens het lot
van Nederlandsch-Indië.Gelijk het lot
an Australië er ook door wordt bepaald
De dezer dagen gebleken verinniging der
betrekkingen tusschen Australië en de
Vereenigde Stalen is als symptoom van
de bedreiging der Emnire-posities zeer
zeker opmerkelijk. Gelijk ook do reis van
"ien heer StarkenHorgh naar Australië
mede als svmptoom van den ernst \an
den toestand op Malakka hioef worden
aangemerkt. Door de eeuwen hee.n zijn
Malakka pn Singapore sleutelsJollirigen
Reweest. Is bet wonder, dat de Japan
ners bij hun streven naar bet vormen
van een Oost-Aziatische levens- of wel
vaartruimte ohmiddclliik hun krachten
°P en tegen Singapore hebben gericht?
Immers neen! Wip de geo-politie-ke en
Sco-oeconomisrlie beteekenis van Singa
pore uit het verleden en het heden kenl.
begrijpt, dat zulk een aanval in bet ge
val van oorlog ondernomen zou wórden.
Verwonderlijk is het echter wel, dat de
verdediging van bet achterland van Sin
gapore na zooveel jaren van voorberei
ding nog zoo weinig afdoende bleek
te zijn.
Duitsch - J apansche
DE VERDEDIGING
VAN BIRMA
Tsjangsja weer ontruimd
Ongerustheid en
critiek
Met Duitschland
voor
een vrij Nederland
J
VORDERINGEN OP
MALAKKA EN DE
PHILIPPIJNEN
„Vet uit eigen bodem"
Deensche verklaring
Kailani veroordeeld
AANVAL OP FRANSCH
SOMALILAND
GEBREK AAN SCHROOT
IN ENGELAND
ABONNEMENTENper 3
maanden voor Amersfoort
ƒ2.05; per maand'ƒ0.68;
per week ƒ0.16. Binnen
land franco per post per 3
maanden ƒ.2.50. Afzon
derlijke nummers 0 05.
Postrekening 47910
VALKHOFF Co., ARNHEMSCHE POORTWAL 2a TELEFOON 4620 DIRECTEUR J. VALKHOFF HOOFDREDACTEUR R. LEENKNEGT, AMERSFOORT
ADVERTENTIEN1—4
regels 1.elke regel
meer 0.25. Spec, prijzen
by contr. Liefdadigh. adv.
halve prys. „KEITJES"
bij vooruitbet. v. 15 rcgelj
60 ct., elke regel meer 12
ct., 3 maal plaatsen 1.20.
DONDERDAG 8 JANUARI 1942
4 PAGINA'S
40e JAARGANG No. 161
TOEN Vasco da Gama den
20en Mei 1498 het anker
uitwierp aan de kust van Malabar, was
de directe verbinding over zee tusschen
Europa en het Oosten totstandgebracht:
Doch de weg naar Oost-Azië was hier
mede nop niet ter beschikking, laat
staan onder controle van de Europea
nen gekomen. De beheersching van
Straat Ma lak ka was daartoe onontbeer
lijk. Reeds in 1511 had de Portugeesche
landvoogd ter kust van Malabar het
echter zoover gebracht, dat hij den toe
gangsweg in Portugeesche handen wist.
Daarna gaat het met Malakka. zooals
jV a n V uuren1) het.- kernachtig uit
drukt: De machtsopschiiivingen in het
Westen bepalen verder hef lot van het
Oosten. De Nederlanders namen de
machtspositie en de functies der Por-
tugeezen in Zuid-Oost-Azië over. Aan
vankelijk achtten zij Malakka te sterk
orn het aan te tasten. Vandaar, dat zij
zich nederzetten aan de straat tusschen
Sumatra en* Java, een zeestraat van
groote, doch niettemin, vergeleken bij
Straat Malakka. van secundaire betee
kenis. Pas in 1611 slaagden de Neder
landers er 1n om Malakka te veroveren
en hiermede de volkomen beheersching
van den zeeweg naar China en Japan te
venverven. Gedurende de periode van
welhaast twee eeuwen die op deze ver
overing van Malakka volgde, hadden de
Nederlanders dan ook den handel op
China en Japan uitsluitend in handen.
Dan komen de Napoleontische oorlogen
en het verlies der Nederlandsche kolo
niën aan Engeland. Bii het herstel van
Nederland's onafhankelijkheid behoudt
Engeland sleutelposities als Cevlon de
Kaap en het deel van het schier
eiland Malakka. waar thans Singapore
ligt! Raffles is de man geweest, die zon
der op bestaande afspraken en verdra
gen tusschen de toenmalige Nederland
sche en Britsche regeerineen te letten.
Engelsche troepen ter plaatse van het
later door hem gestichte Singapore aan
land .deed gaan. Raffles had een open
oog voor de eminente beteekenis van
de Straat van Malakka en bijaldien be
greep hij van hoe groot gewicht de bp
heersching van die Straat zou zijn. Hii
stichtte Singapore, welke stad vooral
na de emancipatie van Japan en China
in de negentiende eeuw nog aanzienlijk
in beteekenis gestegen is.
TDENS den wereldoorlog
Van
wam de oppermachtige positie van
ingafore eerst recht tot uiting. Sléchts
net Toestemming van de Britsche ge-
:agsdragers kon de Nederlandsche
icheenvaart zeer beperkte verbindingen
net Europa onderhouden, terwijl Japan
:ot het onmiskenbare inzicht kwam, dat
ie strategische grenzen der Japansche
)ost-Aziatische machts- en oeconomi-
;che positie in de Soenda-bogen, dus
Nederlandsch-Oost-Tndië
:ijn gelegen. En toen in 1921 het Vier-
dogendheden-Verdrag tot stand kwam
(usschen Engeland de Vereenigde Sta
len. Frankrijk én Japan, zorgde Londen
r voor, dat Singapore buiten bet ge-
lied viel, waarbinnen het zich bij ge
wemel verdrag verbonden had om geen
fersterkingen aan te leggen. Dan begint
il ras de uithouw van Singapore tot
lootbasis. Millióerién ponden sterling
:ijn er uitgegeven om de versterking en
ie outillage van Singapore tot in de.per-
ectie in orde te doen zijn Dit streven
vas, volkomen terecht, gefundeerd in
iet inzicht, dat Singapore de sleutelstel-
ng is tot Oost:Azië en Australië. Ook in
Australië besefte men dit ter dege en het
weft dan ook niet aan vermaningen uit
lat deel der wereld ontbroken om Sin-
ra note sneller en doeltreffender te ver-
erken. ..De machfsonsch'uivingen in het
Vesten bepalen verder het lot van het
lesten" Naarmate de Amerikaansche
«elangen in en hij Oost-Azië waren toe-
:enomen. was ook het Amerikaansche
wlang bij de handhaving van Singapore
ds vlootbasis eesfegen. De Britten, door
ien oorlog in Europa en elders reeds tot
Toote krachtsinspanning gedwongen,
lieten dan ook sedert eenigen tiid niet na
>m voor de verdediging van Singapore
en beroep te doen op de Amerikaansche
ulp; een beroep, daf door de heeren te
Vashinetnn niet ongaarne werd ge»
word In den geest dpr machfsopschui-
dngen in het Westen hing Singapore
lus reeds het lot van eeri Amerikaansche
lontbasis te zullen worden, boven het
ïoofd. toen de oorlog in den Pacific uit-
irak en. on den eersten dae een einde
naakte aan een belangrijk deel der Amc-
'ikaansche Pacific-vloot.
soldaten worden met kleine booten in een haven van Fransch Indo-
land gezet, om vandaar naar het front op Malakka te worden
getransporteerd. Schcrl)
opinie
L. van Vuuren De beteekenis van
Straat Malaka; historisch beschouwd naar
aanleiding van SingaporeVlootbasis en on
ze, vlootwet. Utrecht, 1925.
BERLIJN, 8 Jan. (V.P.B.). Naast
Port Darwin, de oorlogshaven van Aus
tralië, is door het militaire hondgenoot
schap tusschen de Ver. Staten en Aus
tralië Soerabaja thans de belangrijkste
oorlogshaven in het Z.W. deel van den
Stillen Oceaan geworden. Volgens Reu
ter is hier in kortei} tijd een sterke ves
ting ontstaan, die met Singapore kan
worden vergeleken.
Soerabaja beschikt over dokken,
waarin schepen van ieder type met uit
zondering van slagschepen gerepareerd
kunnen worden. Tn de diepe wateren
rond Soerabaja zijn uitgestrekte mijnen
velden gelegd, die het naderen van deze
vesting voor pen .vijandelijke vloot zoo
goed als onmogelijk maken
Van Duitsch-Japansche zijde merkt
men op. dat Ned ïndië. momenteel zeer
aan strategisch belang heeft gewonnen.
Tn tegenstelling tot Reuter maakt men
zich niet schuldig aan de overdrijving
dat Ned.v Tndiè uitsluitend door dit feit
plotseling veel sterker zou zijn gewor
den dan het in .werkelijkheid is.
Wel wordt toegegeven, dat Soerabaja
sinds 10 Mei 1910 belangrijk is versterkt,
maar de Indische regeering werd hierbij
belemmerd door de beperkten aanvoer
van materiaal.
De scheepswerven op Java hebben
liet verwerkte materiaal met eeltige
honderden percenten kunnen opvoeren.
aar om'hun eigen plannen te kunnen
verwezenlijken,' Jjadden zij over speciale
fabrieken moeten beschikken in plaats
van aangewezen te zijn op leveranties
uit de Ver. Staten, die toch reeds overbe
last waren
Te'Batavia zelf heeft men toegegeven,
dat het met een overwegend agrarisch
achterland niet mogelijk was, werven-
voor groote schepen uit den grond te
stampen.
Tot het uitbreken van den oorlog met
Japan zijn er te Soerabaje talrijke klei
ne eenheden als mijnenleggers en mij
nenvegers. motortorpedobooten en pa
trouillevaartuigen van stapel geloopen,
maar geen oorlogsschepen van groote-
ren omvang. Toen Nederland in Mei
1940 werd bezet, hield het parlement
zich juist bezig niet de kwestie of Vnen
zou overgaan tot het bouwen van slag
kruisers. Om deze plannen te 'verwe
zenlijken was men echter aangewezen
op de scheepswerven in Europa. Zoo be
slaat de Ned. Indische vloot naar schat
ting uit slechts drie of vier lichte krui
sers. 8 tot 12 torpedojagers, 40 tot 50 tor-
pedomoterbooten en circa 20 moderne
duikbooten.
Soerabaja is niet alleen oorlogshaven,
maar tevens het middelpunt der Ned.
Indische luchtmacht. Ned. Indie heeft
in de laatste anderhalf jaar al zijn
krachteji geconcentreerd op de vorming
van een zoo sterk mogelijk luchtwapen.
Tijdens de capitulatie van het moe
derland schatte men, dat de luchtmacht
over circa 400 vliegtuigen beschikte. Na
dien is er steeds weer gewag gemaakt
van belangrijke Amerikaansche leve
ranties van Glenn Martins. Lockheeds
en Cuttin Falcons. Er zouden ook tal
rijke Amèrikaansche officieren op Ja
va verblijven om het vliegend personeel,
dat voor een belangrijk deel uit inlan
ders bestaat te instrueeren.
Het aantal vliegvelden ki den Indi-
schen Archipel is groot, evenals het
aantal tankstations voor marinevlieg-
'.uigen. Omtrent het Ned. Indische leger
tast. men in bet duister.
In 1940 werd het gesShat op 30.000
man, welk getal intusschen vijfmaal zoo
groot geworden Zou zijn, waarbij men
echter voor een belangrijk deel was
aangewezen op inheemsche recruten.
In het algemeen rekent men er op
dat de verdediging der overige eilanden
betrekkelijk zwak is, zulks tot groote
ontevredenheid van Batavia's oonJge-
nootcn omdat vijandelijke strij.lkrnch
ten daar desgewenscht over steunpun
ten zelfs geheime zouden kunnen
beschikken.
GENERAAL MAJOOR BRAUN
GESNEUVELD
BERLIJN. 8 Jan. (D.N BDe laat
ste dagen van December is aan het oos
telijk front generaal-majoor Georg
Braun, commandant van een Branden-
denburgsche divisie, gesneuveld. Een
bolsjewistische landmijn heeft een ein
de aan zijn leven gemaakt,
TOKIO, 8 Jan. t'D.N.B.) Met groote
belangstelling volgt men hier berichten,
volgens welke Chineesche troepen, naar
beweerd wordt, reeds in Birma z'ijn aan
gekomen. De Engelschen trachten thans,
naar de Tokio Nitsji Nitsji
schrijft, met alle mogelijke middelen de
verdediging van Birma te versterken,
want zij hebben moeten inzien, dat geen
doeltreffende hulp van de Ver. Staten
kan worden verwacht. Bovendien be-
teekent de ineenstorting van Birma, al
dus het blad verder, een gevaarlijke be
dreiging'van, ïndië. Desondanks zal ook
in Birma hetzelfde Int de Engelschen
achterhalen als in het gebied van Ma
lakka. De opheffing van den invloed al
daar is nog slechts een kw estte van tiid.
Uit eigen en vrij besluit zal het moeilijk
tot vijandelijke handelingen tusschen
Japanners en Birmeezen komen. Moge
generaal Wavell ook nog zoo fantasti
sche strategische plannen uitwerken, hij
zal niet in staat zijn de Birmeesche be
weging voor onafhankelijkheid des
lands tegen te houden.
SJANGHAI. 8 Jan. (D.N.B.) Naar
Domei meldt, heeft het hoofdkwartier
der Japansche strijdkrachten in,midden-
China bekend gemaakt, dat de Japan
ners Tsjangsja weer hebben ontruimd
en op hun uitgangspunt zijn terugge
keerd. Tijdens" de bezetting hebben de
Japansche troepen alle installaties Van
militair belang vernield.
DE AMERIKAANSCHE FINANCIEN
STOCKHOLM, 8 .Jan. (D.N.B.)
Naar United Press uit Washington ver
neemt, heeft president Roosevelt het
tekort der Amerikaansche schatkist voor
het komende financieele jaar geschat
op 35.500.000.000 dollar.
TOKIO, 8 Jan. (Domei). Hawai,
Goeam. Wake. Hongkong. Manila,
vijf overwinningen die „de wereld
hebben veranderd" aldus de Ja
pan Times and Advertiser
in een beschouwing over het feit,
dat Japan vandaag een maand ge
leden de taak op zich nam om Oost
Azië te bevrijden van.de Engelsch
Amerikaansche overheersching.
Het blad brengt de belangrijke ge
beurtenissen in herinnering, die in de
korte periode zijn voorgevallen: 1. Fei
lelijke vernietiging van de .Amerikaan
sche vloot der Stille Zuidzee in den slag
van Hawaï die het einde bcteekent van
de Amerikaansche macht in den Stillen
Oceaan, op zijn minst voor langen tijd,
en met één slag de onmiddellijke bedrei
ging te niet deed van Amerikaansche
interventie hetzij in Azië of Europa.
2. Vernietiging van de Britsch Aziati
sche vloot, die, de veiligheid verzekert
van de Japansche vebindingen naar bet
front van Malakka, alle hulp voor Sin
gapore afsnijdt en aldus het succes ga
randeert van de Japansche operaties
naar het Zuiden. 3. De overgave van
Hongkóng. die het definitieve einde be-
tëekent van een eeuw van Britsch im
perialisme in China en een rede tot
verheugenis is voor alle vrijheidslieven
de Aziatische volken. 4. De verovering
van Manila, een eerste belemmering
voor de .Amerikaansche expansie naar
de Atlantische en Stille Zuidzeekusten
en de dageraad van een nieuw tijdperk
voor den Filippino. 5. De bezetting van
tweederde van het schiereiland Malak
ka en de aanstaande val van Singapore
hetgeen betéekent. dat de knoop, dip de
halve wereld in slavernij van Groot
Brittannië hield, op het punt staat te
worden doorgehakt. Het blad zegt. ver
der: Onze overwinningen beteekenen
een verandering ir\ dpn status der Azia
tische rassen, doch voegt er de waar
schuwing aan toe: Hoe-verpletterend
onze overwinningen ook mogen zijn ge
weest, onze taak is eerst begonnen
Het doel van onze inspanning is dc
stichting,van een nieuw wereldsysteem,
dat de economische welvaart'zal verze
keren en de vrije, politieke wilsuiting
door wederzijdsche samenwerking voor
alle volken, die bevrijd zijn van het juk
der Engelsch-Amerikaansche overheer
sching.
De door de regeering te Washington
met veel ophef aangekondigde oprich
ting van een verbond van anti spilmo-
gendheden kenmerkt de Japan Times
and Advertiser niet het oude Japansche
spreekwoord „In het ongeluk wordt het
verstand verward". In dit verbond, zoo
schrijft het. blad, zijn in hoofdzaak die
landen vertegenwoordigd, welke slechts
nog in naam bestaan. In werkelijkheid
behooren er slechts twee onafhanke
lijke souvereine staten toe, namelijk
Amerika en Engeland. Welke samen
werking deze beide landen van de ove
rige leden verwachten, moet men aan
hun staatslieden overlaten. Zouden zij
zich echter illusies maken, dan zullen
de asm ogendheden hen ongetwijfeld
zeer spoedig uit den droom helpen.
Over de rol der zoogenaamde emjgran-
tenregeeringen behoeft men in het ge
heel geen woorden te verspillen.
De Londensche Financial News
schrijft o.a.: Eén ding hebben de Japan
ners tot dusverre in den Stillen Oceaan
met hun militaire successen zeker be
reikt: Zij hebben de economische blok-
BERLIJN. 8 Jan. (V.P.B.) Nadat
Hi tl er geconstateerd heeft, dat tusschen
Duitschland en de Ver.» Staten de oor
logstoestand bestaat, was de berichtge
ving uit Noord-Amerika, die toch al in
het ongereede was geraakt, door de ar
restatie der vertegenwoordigers der
Duitsche pers, nog sterker beperkt, om
dat men voortaan geheel was aangewe
zen op de Engelsche pers. die er ui ter
aard voordeel bij heeft, om de verhou
dingen in het huishouden van Uncle
Sam zoo rooskleurig mogelijk, voor te
stellen.
Thans is de Duitsche berichtgeving
in zooverre gereorganiseerd, dat men
via Zuid-Amerika eenig beeld krijgt van
hetgeen zich in de Ver. Staten afspeelt.
De balans is na een maand oorlog
niet bepaald gunstig. De slag van Pearl
I-Iarbour heeft de bevolking ernstig ge
troffen, maar nog veel grooter is de te
leurstelling, dat. het machtige Amerika
in gebreke blijft, Japan van repliek te
dienen.
Er hcersclit een groote nervositeit,
welke het best lot uiting komt in al
lerlei deels nutteiooze, deels schrome
lijke overdreven maatregelen van lucht
bescherming. Het ontbreken van vol
doende schuilkelders drukt de stemming
zeer.
Fen officieel communiqué dat ver
meldde, dat wolkenkrabbers geen af
doende bescherming bieden tegen lucht
aanvallen, heeft een ware consternatie
teweeg gebracht. De verduistering he-eft
geleerd, dat er te New York 27.000 man
noodig zijn om de straatlantarens te doo-
ven. Men heeft nieuwe sirenes aange
kocht, welke niet goed blijken te func-
tionneeren.
Het feit, dat er sprake was van een
evacuatie van San Francisco, heeft zoo
veel onrust teweeg gebracht, dat offi
cieel verklaard moest wordeta, dat nie
mand aan zulk een evacuatie heeft, ge
dacht en dat alleen de theoretischè mo
gelijkheid hiervan ter sprake was geko
men.
De ontevredenheid over het beleid van
La Guardia als leider der civiele lucht
verdediging is groot. De openbare mee
ning eischf. dat het ministerie van Oor
log zich met de luchtverdediging belast,
omdat La Guardia als burgemeester van
NeWxYork al werk genoeg heeft.
De productie van particuliere auto's
is stopgezet. Tennis- en golfballen mo
gen niet meer vervaardigd worden. On
danks alle voorbereiding,bestaat er een
tekort aan grondstoffen. Zelfs staal
beeft men te weinig. In Zuid-Amerika
worden nagels besteld, omdat zij in de
Ver. Staten niet Ie krijgen zijn. Relang-
rijke hoeveelheden industrieele produc
ten, welke voor den export gereed lagen,
zijn voor eigen gebruik in beslag geno
men: Een ware razzia van het kooplus
tige publiek heeft de voorraden van den
'kleinhandel in een korten tijd uitgeput.
Men hoopt dat Engeland belangrijke
strijdkrachten naar den Stillen Oceaan
zal zenden.
De eisch is algemeen, dat de bulpver-
leening aan de Sovjets moet worden
stopgezet. De scheepsbouw moet-belang
rijk worden opgevoerd. De opheffing van
de Zondagsrust in de bewapeningsin
dustrie die zooal's b.y. bij Fowl slechts
vijf dagen per week werkt, wordt over
wogen. Hetzelfde geldt voor* dep mijn-'
bouw en de staalindustrie. Er wordt ge
klaagd dat nien te veel experimenteert
en te weinig doet. De productie dei-
tweede oorlogsweek lag een weinig on
der die van de eerste oorlogsweek. Men
vreest dat dergelijke inzinkingen meer
zullen voorkomen, wanneer de produc
tie nog hooger wordt opgevoerd.
kade van Engeland, Amerika en Ned.
ïndië verbroken.
Het is thans voor de bondgenooten
uiterst moeilijk, een economische blok
kade tegen Japan te handhaven, daar
de Japanners in het bezit zijn van bijna
alle belangrijke grondstoffenbronnen in
Oost-Azië.
Ook zijn de Japanners in staat de
producten zonder al te groote risico's
te vervoeren, daar de bondgenooten
noch over voldoende vliegtuigen, noch
over voldoende oorlogsschepen beschik
ken om de Japansche verbindingswegen
aan te vallen.
Doch zelfs wanneer zij over de ver-
■eischte militaire macht beschikten,
blijft het een feit. dat de Japanners de
steunpunten in bezit hebben, vanwaar
men tegen de Japansche verbindingen
zou kunnen opereeren.
BRUSSEL. 8 Jan. (A.N P.) Giste
ren is te Amiens het proces begon
nen inzake den massamoord van
den 20sten Mei'f940..
Den 10pd Mei van dat jaar waren, naar
uit de gisteren gehouden rede van het.
openbaar ministerie blijkt. 78 personen
gearresteerd, die. naar Frankrijk werden
overgebracht en in den nacht van 19 op
20 Mei uit Duinkerken in Abbeville aan
kwamen. Den 20sten Mei werden vier
personen weggehaald en doodgeschoten.
Korten tijd daarna noe 17 andpre perso
nen, die eenzelfde lot ondergingen. On
der deze laatsten bevond zich een zes
tigjarige vrouw. Uit het onderzoek is
gebleken, dat de slachtoffers niet slechts
doodgeschoten waren, doch ook mishan
deld waren. Tevens kwam daarbij vast
te staan dat er een drietal hoofdschul
digen zijn. waarvan er pen inmiddels in
Frankrijk om het leven is gekomen. De
heide anderen zaten op de beklaagden
bank.
Het proces zal waarschijnlijk zps da
gen duren. Vooral de Vlaamsehp bevol
king, die epn van haar bpste strijders,
Joris van Severen. verloor door den
moord van Abbeville, eischt de strengste
straf voor de verantwoordelijke moor
denaars.
TOKIO, S Jan. (D.NB.). Na aan
krachtigen opmar^ch door de berg-
engten aan de grens tusschen de
sultanaten Selangor en Perak heb
ben de Japansche strijdkrachten het
algemeene offensief geopend.
De tegenstanders maken gebruik van
de rimboe en van hooge borgstellingen
om den Japanschen opmarsch tegen te
houden.
Een te Singapore gepubliceerd oor
logscommuniqué erkent, dat Japansche
pantserstrijdkrachten de Britsche stel
lingen in Beneden-Perak zijn binnenge
drongen. In het Oostelijk deel van het
schiereiland trekken 'de Britten „vol
gens de plannen" terug.
In een hoofdartikel schrijft de T i-
m e dat de laatste berichten van Ma
lakka verontrustend zijn. Het blad geeft
onomwonden toe, dat de Britsche troe
pen aan de Westkust, opnieuw tot den
terugtocht moesten overgaan tengevol
ge van nieuwe Japansche landingen.
Afgezien van de strategische beteeke
nis van Singapore is bet reeds een ern
stig gevaar voor de Britsche oorlogs
industrie, dat rubber, tin en andere
kostbare grondstoffen in handen der Ja
panners zijn gevallen.
De Daily Mail schrijft: men heeft
gezegd, dat al het zware geschut te Pe-
nang op zee gericht was en dat men
niet heeft getracht de vesting aan de
landzijde te beschermen. Is Singapore
misschien ook alleen'aan den zeekant
onneembaar gemaakt?
Naar uit Washington gemeld wordt,
heeft admiraal Robinson in de vloot-
commissie van den senaat verklaard,
dat de bescherming der Japansche trans
portschepen door de vloot voor Luzon
zóó uitgebreid was, dat de Amerikaan
sche duikbooten de landingen „eenvou
dig niet konden verhinderen."
Naar United Press uit Washing
ton verneemt, heeft het Amerikaan
sche ministerie van oorlog medege
deeld, dat de Japanners een „on
stuimig offensief" tegen de troepen
van generaal Mac Arthur hebben
ingezet.
Voorts deelde, het ministerie me
de, dat de vesting Corregidor thans
onophoudelijk wordt gebombar
deerd.
WEENEN, S Jan. (A-.N.P.) De
Weensche voorjaarsmesse 1942, die van
S tot 15 Maart gehouden wordt, zal on
der de leus „\et uit eigen bodem" weer
in het teeken slaan van den landbouw.
Het op den voorgrond plaatsen van de
gestegen capaciteit in de vetverzorging
als vraagstuk van algemeene Europee-
sche beteekenis verdient groote aan
dacht van de landbouworganisaties der
naburige en bevriende landen.
KOPENHAGEN. 8 Jan.'(D.N.B.) Dc
Deensche regeering heeft een verkla
ring gepubliceerd naar aanleiding van
een uitlating van den vroegeren Deen
schen gezant in Washington, Kauf-
mann Zij keert zich daarin in scherpe
bewoordingen tegen een „vrij Dene
marken. In de verklaring wordt er op
gewezen, dAt Kaufmann in April 1941
uit den Deenschen staatsdienst werd
ontslagen, omdat hij onder misbruik
van den naam van den koning van
Denemarken een overeenkomst met de
regeering der V. S. had gesloten over
de vestiging van Amerikaanse he steun
punten op Groenland, Verder wordt er
in geconstateed, dat hij sedertdien er
naai* heeft gestreefd tweedracht te
zaaien onder de Denen.
Den 3en Januari van dit jaar heeft
Kaufmann zich volgens berichten in
radio en buienlandsche pers met een
verklaring tot de Amerikaansche re-
geering gericht, waarin hij zegt, dat
de Denen in de vrije wereld zich aan
sloten bij de in de verklaring van den
lsten Januari 1912 vervatte principes,
alsof deze verklaring onderteekend
was door een „vrije Deensche regee-
ring'' Deze verklaring van Kaufmann
is een nieuw bewijs voor zijn verant
woordelijke houding. Kaufmann dien
de te weten, dat, o'ok indien Dene
marken niet bezet ware, er geen spra
ke zou kunnen zijn van een Deensche
aansluiting bijde genoemde verkla
ring, daar dit in regelrechte tegen
spraak zou zijn met Denemarkens tra-
ditioneele politiek bij conflicten tus
schen groote mogendheden-
Tenslotte volgt nog een schrijven van
den Deenschen koning van den 13en
December 1941, waarin deze Kaufmann
zijn bezorgdheid te kennen geeft, dat
Kaufmann de opvatting had gehuldigd
een ander Denemarken te moeten ver
tegenwoordigen, dan datgene daf door
den koning en zijn regeering wordt
bestuilrd.
ADANA. 8 Jan. (D.N.B.). De Irak-
sche radio heeft het vonnis van den
krijgsraad te Bagdad tegpn Kailani en
zijn aanhangers bekendgemaakt.
Kailani, twee leden van zijn kabinet
en verscheiden hooge officieren, onder
wie de plaatsvervangende chef van den
generalen staf, Amin Tsaki, zijn veroor
deeld tot den dood door den strop. Tsaki
kreeg evenwel niet het oog op zijn ge
zondheidstoestand, zijn geestesgesteld
heid en de omstandigheid, dat hij onder
dwang had gehandeld, gratie en werd
veroordeeld tot levenslange tuchthuis
straf
Tal van kabinetsleden ïrH ifc» be
windsperiode van Kailani kregen tus
schen de een en vijftien jaar tuchthuis.
Een reeks andere aanhangers van hem
moeten later-terechtstaan.
A llet ge vonnisten, die niet reeds gede
tineerd zijn, worden uitgenoodigd zich
binnen' een half jaar bij liet naaste po
litiebureau te melden, alvorens h^t
vonnis, waartegen beroep mogelijk is,
in kracht van gewijsde -treedt.
Tót daf tijdstip blijft het beslag op
hun vermogen gehandhaafd. Daarna
word4 dit onder toezicht van een rijks
commissie verkocht.
VICHY, 8 Jan. (D.N.B.). Naar hier
vanavond is bekend gemaakt hebben
de Engelschen nieuwe vijandige hande
lingen ondernomen tegen de Fransche
Somalikust.
Volgens berichten uit Dzjiboeti heb
ben Engelsche vliegtuigen 20 en 23 De
cember j.l. het dorpje Loyada met mi
trailleurs beschoten. Voorts werden de
voorposten van Kol hol den 30en door
vliegtuigen aangevallen.
Er zijn geen slachtoffers gevallen.
LISSABON, 8 Jan. (A.N.P.). De
schrootinzameJing in Engeland heeft
nien tot alle gemeenten met meer dan
5.000 inwoners moeten uitbreiden.
Volgens berichten uit Londen was de
inzameling tot dusver vrijwillig ge
schied, doch daar de resultaten hierbij
niet erg gunstig geweest zijn, is de
inzameling thans onder officicele con
trole geplaatst.
De invoer aan schroot uit de Vereenig
de Staten, waarop de Engelsche staal
industrie vroeger zoo goed als geheel
was aangewezen, schijnt inmiddels vol
komen te hebben opgehouden. Gemeld
wordt, dat er sinds September vart het
jaar 1041 geen schrootinvoer van betee
kenis meer heeft plaats gehad.
KARL RUNKWITZ OVERLEDEN
Te Oberursel, in den Taunus. overleed
in den ouderdom van 92 jaren, de archi
tect Karl Runkwitz. Hij was de bouwer
van-het theater te Bayreuth en de laat
ste tijdgenoot van Richard Wagner die
hem den bouw van het theater in Bay
reuth had opgedragen.
Vandaag verduisteren
om 17.44 uur
Vandaag Donderdaggaaf de
zon op om 9.48 uur; onder om 17-44
uur. De maan gaat onder om 12 27
uur; op om uur.
Vrijdag gaat de zon op om 9-48
uur; onder om 17.45 uur. De maan
gaat op om 0-34 uur; onder om 12.52
uur.
