AMERSFOORTSCH DAGBLAD Chaotische toestanden in Singapore Nu steun aan Winterhulp! Amerikaansche beschaving' Twee vaatjes vol zilvergeld! Nieuwe bon is 04 Reactie en Critiek Er dreigt gebrek aan water arrestaties te tokjo Dr. VAN MOOK TE WASHINGTON Aanval op Singapore Turksch wantrouwen jegens Sovjet-Unie ook in de v.s. distributie Als u jarig bent Duikbootaanval bij Long Island Eisch luidt ontslag van rechtsvervolging Personeele belasting De conferentie te Rio de Janeiro D D ABONNEMENTEN: per 3 maanden voor Amersfoort ƒ2.05; per maand ƒ0.68; per week 0.16. Binnen land franco per post per 3 maanden 2.50. Afzon derlijke nummers ƒ0.05. Postrekening 47910 VALKHOFF Co., ARNHEMSCHE POORTWAL 2a DE EEMLANDER TELEFOON «20 DIRECTEUR J. VALKHOFF HOOFDREDACTEUR R. LEENKNEGT, AMERSFOORT ADVERTENT! EN 1—4 regels 1.elke regel meer ƒ0.25. Sper. prijzen bij contr. Liefdadigh. adv. halve prijs. „KEITJES" bij vooruitbet. v. 15 regels 60 ct., elke regel meer 12 ct., 3 maal plaatsen 1.20. VRIJDAG 16 JANUARI 1942 4 PAGINA'S 40e JAARGANG No. 168 BERLIJN, 10 Jan. (V.P.B.). Vol gens mededeelingen. die de opruk kende Japansche troepen van vluch telingen hebben ontvangen, heer- echen te Singapore chaotische toe standen. De bevolking dezer stad heeft zich sinds het uitbreken van den oorlog in Oost-Azië verviervou digd. Reeds nu bestaat er groot ge brek aan drinkwater en ondanks het feit, dat de temperatuur 30 gr. C. in den schaduw bedraagt, wordt slechts tweemaal per dag drinkwa ter verstrekt. Door de aanhoudende luchtaanvallen [ijn de bevolking en vooral de daklooze vluchtelingen oververmoeid. Iedere En- jelschrnan, die-kans ziet om weg te ko men, verlaat de stad Daar er echter Daar weinig vliegtuigen voor het gewo- passagiersverkeer ter beschikking daan, moet men over veel geld of mach tige relaties beschikken om uit deze be- Irêigdé veste te ontkomen. Schepen kun- len de haven van Singapore niet meer erlaten. De vluchtelingen zijn ondergebracht n groote tentenkampen in de heuvels ondom de stad. waar zij door de auto- iteiten van levensmiddelen worden oorzien. De voeding is karig, daar het léstuur zeer spaarzaam is met de ge- inge voorraden, waarmede men \zoo ang mogelijk wil toekomen. De drinkwaterleiding van Singapore oopt evenals de trein over het groote iaduct, dat het eiland Singapore met e provincie Johore verbindt. Een paar oed gemikte bommen kunnen dit via- luct vernielen, zoodat Singapore onher- Oepelijk zou zijn aangewezen op de leine voorraden drinkwater, die op het ■ilancl zijn aangelegd. Overal woeden in Singapore branden, die niet meer ge- iluscht kunnen Worden. Over den strijd op Malakka meldt het .N.P. uit Tokio, dat zich tot nu toe tij lens de gevechten op Malakka 2000 Iritsoh-Indische soldaten overgegeven lebben. Zij zijn, naar het verder heet. in )ijzondere kazernes achter het front, on- lérgebracht èn mochten hun wapens be- ïourlen. De Londensche Daily Mail schrijft, dat de tijd rijp is om eindelijk eens een openhartig woordje te spreken over de utuatiè op Malakka en bet gevaar, dat lingapore bedreigt. Er valt niet meer aan te twijfelen, dat Ie militaire situatie op Malakka liét iritsche opperbevel volkomen uit haa ien geschotèn is. Bijna alle niet-offi- lieele bërichten spreken van tekortko ningen,, gebrek aan vooruitzienden blik >n in vele gevallen zelfs van „waarach- gö slompzinnigheid". De in Engeland4bekende feiten veroor- oven weinig twijfel aan het .groote ge- aar, waarin de veelgeroemde vésting ingapore verkeert! Mocht Singapore ichte- vérloFen gaan. dan zou dat de ü'gste gevolgen hebben voor het verdere erloop van den oorlog. De Daily Express verklaart in sen hoofdartikel, dat er,na den val van Av<aJa Loempoer op het schiereiland Jalakka nog slechts één plaats van be- éekenis ligt, nl. Singapore. Het gevaar, 'aardoor deze sleutelpositie in het Ver- e Oosten wordt bedreigd, neemt even- él voortdurend toe. In aanmerking genomen alle vroegere érzekeringen, dat. Malakka behouden sou kunnen worden, voelt het Britsche mbliék zich vernederd, als het de ge- veldige offers verneemt, die Engeland laar heeft moeten brengen. Naarmate de gevechten op Malakka sich vérder ontwikkelen, wordt het da- olijks duidelijkèr, hoeveel de Japan- lers danken aan een „bende onbekwa me Engélsche windbuilen". De geïnterneerden op Sjikokoe Van Sjikokoe meldt Domei: Onder de hïiérikaansche geïnterneerden, die hiér indaag zijn aangekomen, bevond zich iok de gouverneur en commandant van joeam, Georg J. McMillen. Een hooge japansche autoriteit verze- térde den gevangènen, dat zij niet be deesd behoefden te zijn voor represail- ps wegens de beschieting van een Ja- sensch hospitaalschip, doch dat hun be handeling volkomen corréct zou zijn. In èen ander interneering&kamp zijn 'anmiddag tien onderofficieren der ma- ine aangekomen, die zich op hun post een der Gilberteilanden (ten Zuiden van de Marshall-eilanden) aan de Ja panners hadden overgegeven. TOKIO, 16 Jan. (D.N.B.i Naar Don- derdagavctod officieel is medegedeeld zijn 16 September van het vorig jaar te Tokio vier Engèlsch-Amerikaansch-ge- zinde Japanners door de politie cearres- t°pvd on het oogenblik, dat zij de bijzon derheden uitwerkten voor het plan tot moord op Japansche staatslieden. Zij ^aren 29 tot 39 jaar oud. Nadere bijzon- dprheden zijn niet bekend gemaakt. DUIKBOOTMOEDERSCHEPEN De Japansche marine-attaché te Vichy veJ" klaarde aan een vertegenwoordiger van de Paris S o i r, dat de groote successen in Pearl Habor, waar de Amerikaansche vloot fan eersten zwaren slag toegebracht werd, te danken zijn »an de stoutmoedigheid van de bemanning van de Japansche duikbooten. D?ze werden uit een moederschip te water Zelatèn. Zjj hadden 2 man aan boord, kon den 2 torpedo's afschieten en in het geheel 50 mijl varen. Bovendien had iedere boot een ontplofbare lading aan boord, om zich even veel zelf tot ontploffing fe brengen. Zoo l^am het, dat de Amerikanen sléchts één duikboot kónden opbrengen, terwijl er vijf niet waren teruggekomen. BERLIJN. 16 Jan. (V.P.B.) Volgens nog onbevestigde berichten is dé luitc- nant-gouvemeur-generaal van Neder- landsche Indië, dr. van Monk, die Dins dag per vliegtuig te Washington aan kwam, door president Roosevelt ont vangen. Het ligt voor de hand, dat zijn reis naar de Ver. Staten in nauw verband staat mét dringende behoeften van Ned. Indië aan Amerikaansche wapenleve ranties vooral van vliegtuigen.Voorts zal dr. van Mook zeer waarschijnlijk ook de bevoegde Amerikaansche in stanties in kennis stellen van de groote onrust, die in Ned. Indië is veroorzaakt door de steeds luider wordende Ameri kaansche stemmen, die de Japansche landingen in alle deelen van den Stie len Oceaan trachten voor te stellen als bluf en een ongevaarlijke poging om ae strijdkrachten van het A-B-C-D-blok te 'versplinteren. TOKIO, 16 Jan (Domei). Het Japansche hoofdkwartier meldt, dat Japansche vliegtuigen gisteren een aanval op Singapore hebben ge daan, waarbij 14 vijandelijke vlieg tuigen neergeschoten of op den grond vernield weiden. Zevén de zer vijandelijke toestellen werden vernield, toen de Japanners een aanval deden op het vliegveld Tengah. De andere zeven werdén neergeschoten in een gevecht tus- schen Japansche gevechtsvliegtui gen en 13 buffalo's. ANKARA, 16 Jan. (V.P.B.) De rede voering. die Eden in hel Lagerhuis heeft gehouden, heeft in Turkije géén goede peis gehad. Hij heeft wel is waar aller lei goede wensehen ten aanzien van Turkiie geuit, doch op de kwestie van de zee-engten, die de Turken uiteraard het meeste intéresseert, is hij met geen woord ingegaan. Als hij 'Turkije werkelijk had willen gerust stéllen, dan had hij de verzeke ring moeten geven, dat hij aan de regee ring te Moskou geen enkele toezegging had gedaan met betrekking tot even- tueele steunpunten aan de Dardenellen en aan den Bosporus. Dit heeft hij niet gedaan. En dat nog wel, terwijl de Turken kort te voren waren opgeschrikt dopr een interview van den voormaligen Amerikaanschen gezant in Sofia, waarin hij te kennen had gegeven, dat zoowel Moskou als Londen en Washington besloten waren om, indien zij dezen oorlog wonnen, „Bulgarije van de landkaart te laten verdwijnen." Dit. standpunt werd trou wens ook, reeds lang verkondigd door Engelsche en Amerikaansche bladen. Déze „verdwijning van Bulgarije van de landkaart" zou echter inhouden, dat dit land zou worden geannexeerd door de Sovjet-Unie, die op deze wijze toe gang zou kunnen krijgen tot de Egeï- sche Zee. In dat geval zou de situatie van Turkiie in Thraciè en aan de zee- engten onhoudbaar worden. Alle ver zekeringen van goede trouw van Enge land zullen voortaan niet in staat zijn, het wantrouwen van Turkije ten opzich te van den Russischen buurman te doen verdwijnen. Het zou moeilijk in overeen stemming te brengen zijn met de belan gen dés lands, als Turkije hoopte op een overwinning van de -tegenstanders van Duitschland. BERLIJN, 16 Jan, (V.P.B.)., Roose- velt zal dezer dagen een minister, voor de levensmiddèlenvoorziening benoemen, wiens eerste taak het zal zijn een distri butiesysteem uit te werken. Het is te ver wachten, dat binnenkort reeds kaarten voor landbouwproducten zullen worden ingevoerd. Deze maatregelen zullen met den meesten spoed worden doorgevoerd, omdat mén op deze wijze paal en perk hoopt te stellen aan de prijsstijging, die overal valt waar te nemen. Als u jarig bent tracteert u. Dat is nu eenmaal zoo gebruikelijk. U schenkt met milde hand aan vrienden en ken nissen die u komen gelukwenschen, al naar gelang uw béurs en... uw bon nen het toelaten. Honderden Nederlanders hebben thans een nieuw verjaardagsgeschenk ingesteld. Zij storten op hun verjaar dag even zooveel maal een dubbeltje, een kwartje, of een guldenook al weer naar gelang hun beurs het toelaat op de girorekening van de Nederland sche Ambulance. En dan eten zij en hun vrienden dien dag een gebakje minder... Maak dit nieuwe verjaardagsgebruik tot het uwe Misschien is u vandaag wel jarig. Welnu, hier is het. gironum mer: 87600, Nederlandsche Ambulance, Koninginnegracht. 22, 's-Gravenhage. Doe mee aan de verjaardagstorting. AMSTERDAM, 16 Januari. Het was de politie onlangs ter oore gekomen, dat een winkelier aan den Overtoom vrijwel al het zilvergeld, dat hij ontving, aan de circu latie onttrok. Daarop werd een onderzoek in zijn zaak ingesteld. Aanvankelijk liet hij slechts een bakje met kleingeld zien en beweerde, dat dit alles was, wat hij in huis had. De rechercheurs lieten zich echter niet van de wijs brengen en on^ derzochten den winkel, waarbij al spoe dig een paar haringvaatjes voor den dag kwamen, die geheel met kwartjes en dubbeltjes waren gevuld, tezamen meer dan lO OOCb uitmakende. Ook een groot bedrag aan zilveren rijks, daalders en guldens kwam te voorschijn. De winkelier trachtte zich nog schoon te was- schen met het. praatje, dat hij regelmatig collega's in de buurt aan klein geld hielp, maar ook dit bleek niet waar te zijn. De man werd wegens belemmering van, het maatschappelijke verkeer gearresteerd en al het zilvergeld in beslag genomen. Dit is later vanzelfsprekend tegen beta, ling onder een aantal instellingen en winkelzaken gedistribueerd om zoodoende, weer in omloop te kunnen worden gebracht. STOCKHOLM. 16 Jan. (D.N.B.) Volgens een bericht van Associated Press uit New York hééft de comman dant van de marinebasis Newport, be kend gemaakt, dat een vijandelijke duikboot «een Pana/meesche tankboot voor de kust van Long Island heeft ge torpedeerd. De tankboot. steekt, nog boven water uit.. De torpedeering eischte twee slachtoffers, gered werden 38 leden dér bemanning. De Engelsche nieuwsdienst verneemt, hieromtrent, dat de tankboot Normess heeft. De lorpedeering geschiedde 60 mijl ten Zuiden van Montauk Point. Volgens dit bericht zou het een Ame- rikaansch schip zijn. JN deze dagen, nu de Jjzlge wind het water heeft doen verstijven en de grim mige koude ons doorhuivert, gaan onze ge dachten onwillekeurig uit naar onze be hoeftige volksgenooten. En als wij denken aan het bittere leed, dat thans door dui zenden geleden wordt, dan moeten wjj denken aan Winterhulp. Winterhulp, hulp in den winter, die thans werkelijkheid is geworden en velen feller slaat dan deze andere grimmige verschrik king: Hongerj Duizenden en nog eens dui zenden smeekénd uitgestrekte handen doen een beroep op diegenen, die nog voldoende voedsel kunnen koopen, die nog over war me kleeding beschikken, over kolen voor de kachel, voor wie de winter misschien onaangenaam is, maar nog niet verschrik king en ellende beteekent. Kjjk rond, landgenoot, kijk rond in de sloppen en stegen van onze steden, kijk rond in de stulpen op hét platteland. Kyk rond en duik niet weg in de opgeslagen kraag van uw warme duffel of bontjas. Kijk naar de kinderen van de armsten onder' ons, zie hen huiverend wegschuilen in de portieken, zie hun armzalige dunne kleeding, hun versleten schoeisel, hun ver kleumde gezichten. Gij kunt niet achteloos het bittere leed. dat zich overal vertoont, overzien. Gij kunt het niet en gij moogt het niet. .Gij kunt. u beklagen over deze koude, die ook u last. en zorgen berokkent. Maar zoolang gij nog eiken dag genoeg kimt eten, zoolang het vuur in uw kachel of haard nog brandt, al is het niet altijd zoo fel, als gij wel zoudt wensehen, zóólang züt gij bevoorrecht. Bevoorrecht boven duizenden die in deze dagen dubbel geslagen worden; door het zwaard van den honger en het zwaard van de koude. Gij wilt wel helpen, zegt ge, maar niet door middel van Winterhulp? Waarom niet? Wat hebt gij tegen Wnter- hulp? Winterhulp beteekent niets anders dan hulp in den winter en het wil niets anders beteekenen. Of meent ge, dat het vroeger beter was en mooier, toen tiental len liefdadige vereeniglngen, die het na tuurlijk allemaal goed meenden, het werk deden, dat Winterhulp thans doet? Meent ge. dat het werk, dat toen door tientallen versnipperde en soms scherp tegenover el kaar staande liefdadige vereen iglngen ver richt. werd, beter en doeltreffender was dan thans, nu één vereeniglng, van ons volk en voor ons volk, dit werk dat thans geen liefdadigheid meer is doch sociale plicht, ter hand heeft, genomen? Liefdadigheid. Het v/oord is èen mooi woord, maar het heeft in de jaren, die thans achter ons lig gen te dikwijls een bitteren bijsmaak ge kregen. Is wat thans gebeurt door Winter- Ter gelegenheid van den verjaardag van koning Michael van Roemenië, defileer de een eerecompagnie voor den jongen vorst in tegenwoordigheid van zijn moeder en den staatsleider, maarschalk Antonescu. (Scherl m.) 99 BERLIJN 16 Jan. (D.N.B.i Het Ame rikaansche weekblad Life heeft geschre ven, dat thans vóór Roosevelt de mogelijk heid bestaat, de beschaving der Vereenigde Staten tot. den heerschenden levensvorm van Europa en de geheele wereld te maken. De 20ste eeuw moet moet een Amerikaan sche eeuw worden. Aan deze. z,g. Amerikaansche beschaving wijdt de Voelkischer Beobachter een zeer uitvoerige beschouwing. Het blad komt tot de volgende conclusie: „Namelooze ellende en brutale uitbuiting achter sociale frazen, geestelijk bederf ach ter blufferige coulissen, een moreel moeras achter schijnheilige arrogantie een pluto cratisch dom houden van het volk en een afgezaagde gewetensdwang achter een af gezaagde gewetensdwang achter een pseu- do-democratische hokus-pokus, ziedaar de „vier vrijheden" de z.g. „Amerikaansche leefwijze, zonder welke de wereld niet kan bestaan, zooals Roosevelt durft te beweren. Het grootste maatschappelijke probleem der Vereenigde Staten, het werkloosheids vraagstuk, is in weerwil van de geweldige natuurlijke rijkdommen van het land nog niet opgelost. Nog in 1939 waren er 11.700.000 werkloo- zen in de Vereenigde Staten. De boeren zijn de stiefkinderen van Amerika. Met het zoo geroemde onderwijs is het niet beter ge steld. Bij de militaire keuring in den afge- loopen zomer moesen92.000 ana-lphabeten woren afgewezen. Wat de kunst betreft: er zijn slechts twee permanente opera's ln de Vereenigde Staten. De Amerikaansche kunstwereld wordt beheerscht door een bo venlaag van snobs. De directeuren der mu sea zijn over het algemeen parvenu's, die beschaving ver warn n met geaffecteerde manieren. Er zijn in de-Vereenigde Staten 18 millioen geslachtszieken en jaarlijks gaan meer dan 100.000 mmschen aan syphilis te gronde. Het aantal echtscheidingen be draagt volgens de officieele statistiek 17,5 procent. Ook de hooggeroemde politieke vrijheden bestaan slechts op papier. De twaalf mil lioen negers in de Vereenigde Staten zijn, ondanks de constitutie der z.g. vrijheid, die sedert 152 jaar bestaat, rechteloos. Zij diene hun blanken medeburgers slechts als voor werpen van uitbuiting. Het nationaal-socialisme, het fascisme en het Japansche nationalisme hebben in de jongê volken krachten opgewekt, die de onwaarachtigheid van dit reeds lang ver ouderde tijdperk van zich afstooten. De 1 eeuw marcheert met hen." Engelsch offensief tegen Thailand? SJANGHAI. 16 Jan. (V.P.B Tot de stedén, die thans ook den oorlog-aan den lijve gevoelen, behoort Rangoon, dê groo te Brittech-Indische havenstad Dag aan dag doet. de Japansche luchtmacht aan vallen op deze slad, die een belangrijk knooppunt voor het verkeer en eindpunt van de Birmaroute is. Deze Japaiïsche aanvallen hebben ongetwijfeld ten doel, een eventueel pffensief van de Engel- schen in Birma bij voorbaat den kop in te drukken. Uit desbetreffende berichten uit Lon den blijkt wel, dat deze aanvallen in Rangoon aanmerkelijke schade aanrich ten en dat. zij onder de inheemsche be volking groote "onrust te weeg brengen. Deze onrust is des te begrijpelijker* om dat er zoo goed als geen maatregelen zijn genomen met. het oog op luchtbe scherming. De Engelsche regeering schijnt groote verwachtingen te koesteren van de Britsch-ïndische en Chineesche troepen, die in toenemender! getale de grensge bieden van Birma bezet-ten. Uit Rangoon 'wordt gemeld, dat men daar omvangrijke leveringen van En gelsch en Amerikaansch oorlogsmate riaal verwacht. Wanneer deze eenmaal zijn gearriveerd, hoopt, men in militaire kringen ter plaatse het hoofd te kunnen bieden aan een evéntueelen Japanschen aanval. Andere deskundigen spreken zelfs de hoop uit, dat. het Engelsche op perbevel in het Zuidwesten van de Stille Zuidzee'er in zal slagen in Birma zoo veel troepen te concentreeren. dat het mogelijk zou worden, een offensief te ontketenen tegen Thailand. Het is echter zeer twijfelachtig, of deze hoop ooit ver vuld zal worden. Om'waardevolle scheepsruim te vrli te maken voor den oorlog, heeft, de Engelsche regeering bepaald dat geen pakketten levens middelen meer per post- uit het Vereenigd Koninkrijk verzonden mogen worden. hulp, die geeft zonder te vragen naai* gods- voudg en zonoudèa:oeneGueddUUi.-GHl dienst en politieke overtuiging, eenvoudig en zonder ophef, niet veel en veel beter? Gij kunt niet anders, dan deze wagen bevestigend beantwoorden. De nieuwe Wln- terüiulpcollecte staat, voor de deur. Een ieder vervulle zijn plicht. (V.P.B.) (Nadruk Verboden). De dood van Peter Ton 's-GRAVENHAGE, 16 Januari. In de rechtszaak naar aanleiding van den dood van Peter Ton heeft heden de fungeerend procureur- generaal bij het Vrede-gerechts; hof te Den Haag, mr. Hoekstra, geconcludeerd tot bewezen ver klaring van dood door schuld, doch tevens tot ontslag van rechts vervolging van den betreffenden agent van politie, S. J. B., op grond van art. 41, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht, volgens welk lid niet strafbaar is de over schrijding van de grenzen van noodzakelijke verdediging in dien zij het onmiddellijk gevolg is geweest van eén hevige gemoeds beweging, door de aanranding ver oorzaakt. De uitspraak volgt Donderdag 29 Januari. tvoor het verslag van de ritting van het Vrede-gerechtshof van gister, in de zaak betreffende de dood van Peter Ton, zie men de 2e pagina). 's-GRAVENHAGE, 16 Januari. Ter kennisneming van hen, die voor het jaar 1942 voor de personeele belastLng belastingplichtig zfjn, wordt medegedeeld, dat de werkzaamheden voor die belas ting op de inspecties der belastingen tot nader order zijn opgeschort, in ver band met den arbeid voor de uitvoering van andere belastingwetten. Tengevolge daarvan ontvangen de be lastingplichtigen voorloopig geen aangifte biljet en behoeven zij geen aangifte te doen voor het gebruiken van een perceel of voor het houden van dienstboden, paar den, motorrijtuigen, pleizlervaartuigen en biljarten. Ook de z.g. beschrijving waarbij door de •ambtenaren wordt geïnformeerd naar be laste objecten, blijft voorloopig achterwege. Voorts wordt nog medegedeeld, dat zij die het voornemen hebben de door hen ge houden motorrijtuigen of pleiziervaartuigen het geheele Jaar 1942 niet te gebruiken, kunnen nalaten de inspecties der belastin gen daarvan in kennis te stellen. Verzege ling zal voorloopig niet plaats vinden. I Voor aardappelen 05 s-GRAVENHAGE, 16 Jan. Voor de week van Zondag 18 Januari tot Zaterdag 24 januari zullen de ge bruikelijke rantsoenen^ brood of ge bak, en vleesch, verkrijgbaar zijn op de bons 04a en 04b van de daarvoor aangewezen kaarten. Voor aardappelen i6 bon 05 aangewezen. De secretaris-generaal van het depar tement van Landbouw en Vièschèrij maakt bekend, dat de bonnummers 04a en 04b van de aardappelkaart niet zullen worden geldig vèi'klaard en der halve kunnen worden vernietigd. De thans in gebruik zijnde toeslag- kaarten voor zweren en zeer zwaren ar beid bevatten evenwel de aardappel bon nen 01a. tot en met 04a. Daar bon Oia niet wordt aangewezen, is hiervan het gevolg, dat de houders van de hi er be doelde toeslagkaarten in het tijdvak van 28 December jl. tot en met 24 Januari 1942 over één bonnummer te weinig be schikken. Dit wordt echter in het tijd vak van 25 Januari a.6. tot en met 21 Februari 194*2 vergoed, daar op de toe slagkaarten voor laatstgenoemde periode \ijf bonnummers voor aardappelen voor komen in plaat6 van vier. RIO DE JANEIRO, 16 Jan. (D.N B Op de openingsbijeenkomst der confe rentie te Rio de Janeiro heeft de Brazi- liaansche minister van buitenlandsche zaken, Aranha, die tot voorzitter is ge kozen, een rede gehouden, waarin hij dank zegde voor zijn verkiezing en ver klaarde, dat de materieel© en moreel e orde van Amerika moet blijven bestaan in het belang van Amerika en de ge heele wereld. Amerika is onverwachts aangevallen. Daarbij i£ voor de volken van Amerika elke keus van eigen op treden uitgesloten. E vraag, in wiens voordeel zich de krachtmeting in hel verre Oosten op het oogenblik ontwikkelt, laat geen twijfel over. Het Japansche offensief kristalliseert zich dagelijks verder uit, de ring van vijandelijke steunpunten wordt steeds diepér aangetast. Hong kong is gevallen, de Amerikaansche maclit op de Phi lippijnen is gelocali- seerd tot een hardnekkig verdedigen van het eiland Corregidor in de baai van Manila, Engeland's heerschappij op het Malakkeesche schiereiland wankelt en valt terug op Singapore. Van dit mach tige bolwerk zijn de voorste Japansche troepen nog circa 150 km verwijderd, een afstand, welke snel mindert, sinds de kustplaats Pahang.bezet en de grens- linie van Johore, doorbroken is. Iif deze actie-radius is sinds een week ook Ned.-Indië betrokken. Via de Philip- pijnen en.cle Celebes Zee hébben groote Japansche troepenformaties, geëscor teerd door sterke' vlootstrijdkrachten, vasten voet aan wal gezet op Noordelijk Borneo en Celebes. Tarakan, het rijkste olie-gebied Ier wereld, is, na een kortstondig verzet, ge deeltelijk brandend, in Japansche han den gevallen, üe aanval op Celebes con centreerde. zich op.Menado en Makassar, de vitale punten van de twee grootst© uitloopers van dit eiland. Inmiddels zijn de Japanners verder de Straat van Makassar ingevaren, op weg naar een Zuidelijker steunpunt, dal mogelijk heden biedt vöor de beheersching van de. nauwe zeestraat tusscheh Borneo en Celebes alsmede de rechtstreeksche be dreiging van Java, dat. zich reeds een be langrijke rol in de Anglo-Amerikaan- sche strategie toegewezen zag. Soerabaia,-- het nieuwe hoofdkwartier van generaal Wavell, komt. zoodoende met verrassend groote- snelheid tegen over de Japansche voorposten te liggen* E reactie ln het geallieerde kamp ia niet uitgebleven. Ze heeft zich voor alsnog geopenbaard door velerlei be sprekingen en weinig handelingen. President Roosevelt is in deze voor gegaan door aan te kondigen, wat Ame rika dit loopende jaaf* zal fabriceeren* Machtige cijfers van duizenden tanks en vliegtuigen en millioenpn-tonnage, wel ke in 1943 nog verdubbeld zullen wor den. Cijfers, die. indruk zouden maken, als zii niet uitsluitend gebaseerd waren op theorie en berekening. De Spil- mogendheden onderschatten Amerika'» productie-mogelijkheden geenszins; zij weten door ervaring echter, heter dan hun tegenstanders, de practische waar de te onderkennen. Waarheen wil Amerika deze fantasti sche vvapenvoorraden dirigeeren, als het niet de zeeën beheerscht? Wat is het nuttig effect van een armada, welke aangewezen is op olie-toevoer uit gebie den. die. zoo niet beheerscht, dan toch bestreken worden door vijandelijke krachten? En welke strateeg gééft blijk van zijnt macht en k min en, door die, ten aan- hoore van een ieder, in het vooruitzicht te stellen, in plaats van metterdaad op te treden? Is het wonder, dat Roosevelt's woor den in het andere kamp rnet het prae- dicaat propaganda en bangmakerij ter zijde geschoven zijn? Wij kunnen ons indenken, dat Xed.- Indié zich meer gesterkt zou \oelen door het verschijnen van de Amerikaan, sche vloot en aflevering vair oorlogs materiaal. clan door dit toekomstbeeld, De langdurige réis van dr. van Mook naar Washington wijst trouwens al in die richting. Zijn taak is niet gemak kelijk. ITij moei het verre Amerika en het verre Londen overtuigen van een harde en bittere werkelijkheid, van een precairen toestand, welke geen uitstel gedoogt, wil men niet aan den lijve ondervinden, dat men spoedig alle'be wapening ten spijt in Oost-Azië te land en ter zee voor een gesloten deur staat. VT IET alleen de kopstukken der vej^ Lbonden staten hebben gereageerd, ook de volken zelf roeren zich, in zon derheid het Engelsche publiek. De spreekbuizen zijn de# nieuwsbladen, die felle critiek leveren 'op de politiek, welke de Britsche regeering in het. Verre Oosten voert. Men dringt aan op herziening vaneen politieke gedragslijn, die een fiasco dreigt te worden en het in wezen reeda is. Hieruit blijkt tevens, dat men geen. genoegen meer neemt met verontschul digingen, als troepenzendingen naar andere fronten, onvoorziene omstandig heden en wat dies meer zij. Met andere wo'orden, men eischt ant woord op de beschuldiging, dat in Oost- Azië een strijd ontketend is, waartoe men. naar nu pas zóu blijken, bij lange na niet gereed was. Een strijd, welke zijn bloedig stempel drukt op zwakke, bondgénooten; een beschuldiging, welke steeds van Duitsche zijde geponeerd is en nu, typisch genoeg, door hef Engel sche publiek zelf overgenomen is. De opvolger van Gandhi STOCKHOLM. 16 Jan. (A.NP.). Naar de Britsche berichtendienst uit Wardha meldt, heeft Gandhi voor het eerst bekend gemaakt, dat. Jawaharlal Nehroe zijn opvolger zal zijn. Gandhi verklaarde, dat er geen scheu ring in de werkcommissie van het con gres bestaat en vervolgde: „Nehroe is mijn rechtmatig erfgenaam. Ik ben er van overtuigd, dat hij mijn werST zal voortzetten, wanneer ik er niet meer zal zijn. Hij is een moedig man. vaak ver schilt hij met mij van meening, maar, als ik niet meer in leven hen, zal hij weten hoe hij mijn werk moet voortzet ten." Vandaag verduisteren j om 17.56 uur Vandaag Vrijdaggaaf de zon op om 9.45 uur; onder om 17.56 uur. De maan gaa op om S.54 uur. onder om 17 54 uur! Zaterdag gaat de zon op om 9.43 uur, onder om 17.58 uur. De maan gaat op om 9.43 uur, onder om 19.07 uur.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1942 | | pagina 1