[stadsnieuws
Winterslaap
Winterhulp keerde in ons
gewest f. 346.000.- uit
Beloof me niets
Zij, die zondigden
Sanapirin aaa
KENNISGEVINGEN
Prof. Merx over
het Volkslied
Verboden vleesch
MARKTBERICHTEN
GLASTRA'S VISCHHANDEL
Ckjsmda
Afgelaste wedstrijden
Tochten door Zuid-Holland
PAGI.NA 3
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
KANTONGERECHT
Zoo langzamerhand krijgt men den
indruk, dat een zitting van het kan
tongerecht, waarop geen ondermaat
se lie paling ter sprake komt, niet vol
ledig genoemd mag worden. Vanmor
gen althans waren er weer twee van
zulk/? gevallen. Visscher L. v. d. G., uit
Bunschoten, had een bekeuring gekre
gen wijl hij een voorraad van om
streeks 125 k.g te korte paling „in op
slag" had gehad Ilij deed nog eenige
moeite om het te doen voorkomen als
of het slechts 3 of 4 pond in totaal ge
weest zou zijn. Maar daar liep natuur
lijk niemand in. De heer O. Plantenga,
die als ambtenaar van het O. M. op
trad, eischte een boete van f 50.—. Mr.
Muller Massis, die rekening hield met
verschillende omstandigheden, maakte
Pr f 25.van.
Vervolgens trad mr. J. Frima naar
voren. Hij vertegenwoordigde visscher
de Gr., ook al geverbaliseerd inzake een
ondermaatschè paling-kwestie. Vorige
maal was de zaak al voor geweest, doch
de uitspraak was uitgesteld omdat men
de verbalisanten eerst even wilde hoo
ren. Zij zouden, volgens de verdachte,
niet de moeite hebben genomen om de
aal nauwkeurig to meten. De visch zou
„zoomaar" in de Wetering gegooid zijn.
A. J. v. R. opperwachtmeester te Bun
schoten, vertelde heel iets anders. Ilij
had niet zijn collega S. verdachte aange
houden, toen deze met de verboden
paling op een buitenweg fietste. F.n ge
tuige was begroet met deze woorden:
„Opper, ik heb 50 kg ondermaatschc
hi| me, want er bleef voor mij niets
anders over omdat ik niet van de. bedoe
ling heb gekregon." De opperwachtmees
ter had er een paar niet de duimstok
nagemeten, maar verdachte had gezegd:
„Doe verder maar geen moeite, ze zijn
allemaal te klein." Hierop had getuige
pen der kisten met aal in het water ge
ledigd en verdachte had vervolgens
zélf de andere op die manier geleegd.
Mr. Frima vond dit verhaal zoodanig
in tegenstrijd met hetgeen do verdachte
aan hem, zijn raadsman, had toever
trouwd, dat hij wederom 14 dagen uit-
sfpl vroeg opdat de Gr. notrmonls ge
hoord zal kunnen worden Mr. Muller
Massis, de kantonrechter, ging daarmee
accoord.
Andere zonden
Verdachte A. H. W. was des nachts
om kwart over twee op straat aange
troffen. Hij kon geen vergunning too-
en. wel een bewijs, dat hij werkzaam
jvas voor de Duitschc Weermacht. Hij
verkeerde in de mccning. dat dit vol
doende was. Na zijn proces-verbaal
heeft hij op z'n aanvrage zonder ver-
i'ijl zoo'n vergunning ontvangen. De
antonrechler hield daar rekening mee
en achtte de schuld van verdachte, die
lot 2.boete veroordeeld werd, niet
,oo groot.
Mej. v. d. D. had op Zondag 4 Januari
haar fiets ongesloten en onbeheerd voor
le kerk op het Zand laten staan, terwijl
sii den dienst bijwoonde. Het was een
icel oud karretje, dat zii gekocht had
adat haar vorige fiets, die wèl gesloten
cas geweest, gestolen was. Ze dacht, dat
oo'n oud vehikel niet op slot hoefde om-
laf geen enkele zwijntjesjager er belang-
itelling voor zou hebben...„Nochtans
erkt U de diefstal op die manier in dc
and," vond mr. Müller Massis. die 1
'oete eischte.
De heer K. was een poosje geleden
'an Baarn naar Hilversum gefietst. Van-
i'ege de sneeuw slipte z'n dynamo, en
imdat het volle maan was en zeer licht
ppfls, had hij de dynamo maar afgezet
Jaar zoo overschreed hij de verordc-
ing op dit gebied, en het gevolg was
'cn proces verbaal. Het kostte hem
1,50.
Burgerlijke Stand
I Geboren: Karei, z. van Johannes Jagtcn-
lerg en Aaltje van de Klok.
1 Gehuwd: Dirk Theodorus Staats cn Aljjda
■ohanna Hamers; Johannes Arnoldus Nico-
l»as Willenborg en Petronella Johanna van
Jalleveen; Hendrikus Gijsbertus Franciskus
'ifckce en Johanna Veltmejjer.
I Overleden: Albartus Vahstal, 80 j. weduw-
|aar van Hermina van Eldcrt.
~3ftheurnat/sche kwellingen
<eeft een zekere pijnstillende uitwerking.
hderlandsch Buisje 4-Occ.
^•meente
Amersfoort
EXTRA RANTSOENEN AAN A.S. EN JONGE
MOEDERS
Aan belanghebbenden wordt medegedeeld,
dat een nieuwe regeling getroffen is voor
de verstrekking van extra rantsoenen in ver
band met een aanstaande bevalling.
Betrokkenen dienen zich thans 20 weken
voor den datum van de tc verwachten be
valling tc wenden tot den distributiedienst;
j. upend iedcrcn werkdag, behalve Zatordags,
van 912 en 23 uur.
Een bewijs van de verloskundige of dokter,
benevens dc stamkaart van dc a.s. moeder
moet worden medegebracht.
De Leider van den Distributiedienst,
J. HAARS.
NEDERtANDSCHE ARBEIDSDIENST
Dc Burgemeester van Amersfoort maakt
bekend, dat dc gelegenheid tot aanmelding
voor vrjjwilige dienstneming b'u den N.A.D.
voorloopig tot 14 Februari 1942 blijft open
gesteld.
Voor zoover de plaatsruimte zulks toelaat,
zullen degenen die zich aanmelden, per 2
Februari 1942 worden opgeroepen; de overi
gen per 1 Juni 1942.
De aanwijzing voor opkomst op 2 Februari,
respectievelijk 1 Juni 1942. geschiedt naar
de volgorde van binnenkomst der aanmel
dingen.
Aanmeldingen, welke na 14 Februari 1942
worden ontvangen, kunnen niet meer in be
handeling worden genomen voor opkomst per
1 Juni 1942.
Amersfoort, 19 Januari 1942.
Dc Burgemeester voornoemd,
NOORDEWIER, l.B.
Tot op zekere hoogte zou de comedie ..Be
loof me niets" van Charlotte Riszmann
werkelijkheid kunnen zijn. Zoo zijn er In
derdaad op deze wereld; artisten als Maar
ten Pratt met een mengeling van zelfver-
zekerdheid, eigenwaan, egoisme en een twij
fel aan eigen kunnen, die voortkomt uit
een grenzenlooze zelfoverschatting Niets
van wat ze maken, deugt, maar alles wat
ze maken is stukken beter dan wat een
ander voor hen maakte. Een curieus ka.
rakter. een met recht onmogelijk mensch.
maar een bestaanbaar mensch. En zoo zijn
er ook: artistenvrouwtjes als Monica Pratt.
Vrouwtjes die den artist getrouwd hebben
met en ook wel om zijn kunstenaarsschap,
maar die vastloopen op zijn onmaatschap
pelijkheid. Die wel willen maar niet kun-
nen leven op de hooge toppen van een le
ven louter om de kunst, die meer geboren
zijn voor een bchagelljk leven met de bij-
behoorende concessies, waar een Maarten
Pratt eenvoudig lak aan heeft. En als zoo'n
vrouwtje als deze Monica, door een haar
haast opgedrongen bedrog de hongerkuur
op het atelier kan omzetten in de luxe van
het gearriveerd zijn. dan is de keuze niet
moeilijk. Dat het toch niet gaat langs de
zen weg. niet alleen omdat Maarten spel
breker ls. maar ook omdat Monica de leu
gen niet langer aandurft, als de roem van
haar gefingeerd kunstenaarsschap haar te
machtig wordt, het is logisch. Zoo eindi
gen ze vrijwel als ze begonnen, zij het. dat
Maarten er komt. langs zijn eigen weg. Ver-
anderen zal hij nimmer, hij ls en blijft
Maarten Pratt, juist door zijn goede en
slechte eigenschappen. Dus zegt Monica:
„beloof me niets" Ze kent hem.
Deze comedie vol aardige trekjes, nog
net niet sentimenteel, bracht het Residen
tie Tooneel gisteren in het Grand Théatre
ln een opvoerihg. die we doorloopend heb
ben kunnen waardeeren. De regie van Jo-
han de Meester gaf aldoor blijk van goed
begrip, van sfeer en van het belang van
het detail. Het echtpaar Steenbergen-van
Eyck vond alle gelegenheid van de groote
kinderen Maarten en Monica levende we
zens te maken. Maarten, als de meest kan
tige van het schilderspaar. gaf aan Paul
Steenbergen de kans dit samengestelde ka
rakter ln al zijn facetten te teekenen. Daar
zat een heel stuk prachtig acteurswerk in.
de figuur gaf alle gelegenheid tot markant
spel en Steenbergen haalde er tal van fijne
trekjes uit. zoodat het een tintelend portret
werd van dezen lastigen mensch. zonder
twijfel te wekken aan zijn bes-taanbaarheid.
Caro van Eyck vond minder speelmogelijk-
heden in Monica, ze hield de figuur wat
vager, wat minder werkelijkheid en ze be
reikte hiermede haar doel ook deze vrouw
aanvaardbaar te maken. Ze gaf gevoelig,
levenswarm spel en samen met haar man
bracht ze de gevoelige comedie op het peil
dat gemakkelijk weerklank vond bij een pu-
bliek, gewoon eischen te stellen aan zijn
amusement. Theo Frenkel als de kunst
handelaar Felder maakte een van zijn in
teressante typeeringen van deze rol, hi) is
niet bang onder te duiken in een karakter
en al het opmerkelijke uit te spelen. Ook
hij een levend mensch. Zoo werd dit trio
tot een lust voor hen, die aan het tooneel
eischen stellen en werden stuk en spel sa
men een afgerond geheel, waarvoor we den
regisseur dankbaar mogen zijn. Hier was de
regisseur nu eens tastbaar aanwezig
Annie van Duyn. Jan Keiling en Eric van
Ingen droegen met eenjge anderen bi) tot
het sluitend geheel van dit ..Poppenhuis".
Zoowel het atelier in armoede als dak in
rijkdom waren verdienstelijke decors van
|\/T ET recht beioogde pi of. liun» Merx
die gisteravond voor de Ned.
Duitsche Cultuurgemeenschap in Hotel
Monopole een lezing over bet volkslied
hield, dat het eigenlijk overbodig moest
heeten, over liet volkslied te spreken,
aangezien liet niet spieken, ook niet
luisteren, alleen maar spomaan mede
beleven door zingen verlangt. Zoover
zijn wij echter nog niet. Er moet nog
veel werk gedaan worden, veel onder
zoekings- cn verzamelwerk, voordat men
van een wedergeboorte zal kunnen
spreken.
Deze lezing beoogde alleen maar een
opweKking van de liefde voor het volks
lied en door het lied: liefde voor het
land. Want wie liet lied van een land
kent, kent ook het volkskarakter.
Prof. Merx gaf een gezonde definitie
van liet volkslied, die vooral dc nadruk
legde op het spontane zingen in breede
kringen en op het feit. dat een góed
lied aan geen tijd gehouden is. Goede
voorbeelden verduidelijkten liet betoog
1 Iet was alleen jammer, dat haast uit
sluitend opnamen van mannenkoren
werden gedraaid en niet één plaat uit
de jeugdbeweging een hetere, frisschere
kijk op het volkslied gaf.
In zijn historisch overzicht ging prof.
Merx terug tot dc middeleeuwen, waar
onder de minnezangers Walthcr van
der Vogelweide een nieuwen toon aan
sloeg, die later weer afzakte tot de
dorpspoèzie van Neidhart von Reuen
thai, en van de Vogantcn. die echter
veel tot de verspreiding der liederen bij
droegen. De Meisterzinger, poogden in-
hun zangscholen door strenge wetten dc
zangkunst in casu het volkslied
zuiver te houden, hetgeen echter door
kleinburgerlijken kijk op dc dingen dei-
kunst vaak belemmerd werd. Later
zorgden in Duitschland vooral de spin-
kamers voor het behoud van het volks
lied door meestal mondelinge overleve
ring. totdat eindelijk school en regccring
hun plicht beseffen cn met al de hun
ter beschikking staande middelen voor
een behoud door opteekening en nieu
we verspreiding zorgden, nadat de
jeugdbeweging reeds goed werk had ge
daan.
Is het Middcleeuwsche volkslied in
Nederland en Duitschland haast niet tc
scheiden door de groote uitwisseling der
liederen met het drukke handelsverkeer
tusschen de twee landen, later werd dit
anders: Duitschland bleef ook in tijden
van verval liet meest zanglievende volk
der aarde, terwijl Nederland zijn volks
lied verwaarloosde en sedert enkele
jaren pas verschijnselen voordoen, die
op een herleving wijzen. Interessant i
het in dit verband het feit voor oogen
te houden, dat echte kunst steeds ge
voed wordt en (al is het nog zoo latent!)
op de basis van het volkslied. F.n het is
te hopen, dat met hot oude cn nieuwe
volkslied ook in Nederland de nationale
muziek herleeft. Het volk moet weer
spontaan zijn lied leeren zingen, moet
het liefhebben in blijde en droeve tijden,
want het lied. het in gemeenschap ge-
zongpn lied verheft en bevrijdt.
Prof. Spaarnav, die zijn collega met
enkele woorden had ingeleid, maakte
zich ook tot tolk der dankbare toehoor
ders, die zeker allen door deze lezing
veel hadden geleerd.
HANS M SCHEI FES.
Gisteravond omstreeks twaalf uur
werd door ambtenaren van den C..C.CD.
een stadgenoot aangehouden, die een
hoeveelheid frauduleus geslacht vleesch
vervoerde. Hij kreeg een proces-verhaal
en zal zich te zijner tijd tegenover den
rechter moeten verantwoorden.
EXAMEN
Te Groningen slaagde voor het. can-
didaatsexamen rechtsgeleerdheid, onze
stadgenoot de heer W. A. Coops.
MARKT TE BARNEVELD
BARNEVELD, .22 Jan. Pluimveemarkt.
Oude kippen 1.753.25, per kg. 0.90, oude
hanen 2.353.85, jonge hanen 1.752.75, per
kg. 0 90; jonge hennen 3.755.25, tamme een
den 1.401.80, ganzen 58, kalkoenen per
kg. 0.90, tamme konijnen 3.766.75, wilde
konijnen 1.10, houtduiven 40 ct. per stuk. Aan
voer 1450, handel redelijk.
Eiermarkt. Geen aanvoer.
Veemarkt: Zeugen 125240, biggen 1424,
aanvoer 35. Handel traag.
Wlll^c. Deering. het eerste had stemming,
het laatste was imposant. Een goed slui
tende voorstelling in een behoorlijk tempo
gebracht en zoo goed verzorgd als dat bij
het Residentietooneel pleegt te geschieden.
Het publiek was er kennelijk dankbaar
voor. J. Valkhof.
A AN de gemeente Utrecht is dit seizoen lot dusver I 106 000 aan waardebonnen
uitgekeerd: voor de gchccic provincie is tot vandaag bescliikbuar gesteld een
bedrag van I 225.000 In deze maand zal ons kantoor nog een bedroe, van f 121000
voor slad cn provincie voteer en. cn dan volgt in Februari nog weer een nieuwe uit"
keering. Vergeleken bü verleden Jaar. toen voor liet gchcele seizoen in totaal voor
stad cn provincie f 240.000 oan waardebonnen werd uitbeUiald, maken we dus wel
een heel gunstig figuur", aldus de lieer fl. J. F.- dc Blank, provinciaal directeur
vuil Winterhulp, die ons dezer dagen iels vertelde over het werk van Winterhulp
cn Ncd. Volksdienst geduiende dezen winter.
woord, en voor iedereen hebben zij
weer frissche belangstelling, alsof
dit het eerste geval was. dat dien
avond aan hen werd voorgelegd...
V\K heer De Blank wees er op, dat vo-
l ig jaar naast dc Winterhulp de
Ned. Volksdienst in het leven is geroe
pen, een stichting welke geen ambte-
lilk karakter draagt, maar zuiver een
instrument wil zijn van het volk, uit
het volk, voor het welzijn van het volk
De directeur-generaal van Winterhulp
is tc\ us landelijk leider van den N. V
D.. de provinciale directeuren van W.
H N. zijn provinciale leiders van den
N. V. D., maap de plaatselijk directeur-
van W. II. N wordt in den N. V. D.
vervangen door den huurtschnpsleider.
Zoo is .Utrecht verdeeld in 17 buurt
schappen, elk tellende ongeveer 10.000
zielen; de buurtschap is onderverdeeld
in tien wijken en elke wijk telt weer tien
blokken van rond 25 gezinnen. Elke wijk
heeft een wijklcider, elk blok een blok-
I cider.
De landelijke en provinciale leiders van
de W. H. N., zijn dezelfde personen als
de landelijke en provinciale leiders van
den N. V. D. Dit is met opzet geschied,
omdat het do bedoeling ic, winterhulp
langzamerhand in te schuiven in den
volksdienst. De werkgemeenschap, die
vroeger den plaatselijk directeur van
W. H. N., terzijde stond, wordt thans
vervangen door de vergadering der
buurtschapsleiders. Deze zorgen ook
\oor de collectes, zij zorgen dat er een
voldoende aantal collectanten, en dat
het materiaal aanwezig is, zij behande
len alle aanvragen om steun vanwege
Winterhulp, en daartoe is hun, met me
dewerking van den burgemeester, een
kamer in een gemeenteschool afgestaan,
waar zij des avonds spreekuur kunnen
houden.
Het merkwaardige feit doet zich voor,
dat. nu de huurtschapsloiders dc orga
nisatie %van de winterhulpcollectes op
zich hebben genomen, de opbrengst
daarvan aanzienlijk is gestegen; in
Amersfoort bijvoorbeeld is de opbrengst
verdrievoudigd, en ook in Utrecht be
vindt zij zich in stijgende lijn. De op
het provinciaal kantoor ingekomen gif
ten vertponcn eveneens een verheugen
de stijging.
De heer de Blank roemde ten slotte
nog de voortreffelijke samenwerking
tusschen het ambtelijk apparaat en de
buurtschappen, waardoor de beste re
sultaten zullen kunnen worden ver
kregen.
Op stap met een buurt-
schapsleider
T) RACHTIG sociaal werk wordt
A er door de buurtschapsleiders
verricht; wij 'hebben er ons dezer
dagen van kunnen overtuigen.
Avond aan avond houden zij spreek
uur in de school van hun wijk,
honderden vaders en moeders
staan zij vaak op één avond te
De benoodlgde visch even bestellen
Alleen gevestigd Utr- straat 40 TeL 4092
GRAND THé&TRE. Van Vrijdag t/m. Don
derdag, behalve op Woensdagavond, ver-
toon.ing van „So endete eine Liebe".
Voorstellingen: I :rdag 6 en 8.15 nur,
doorl. Zondag 1.45, 4, 6.15 en 8.30 uur.
Andere avonden 8 uur, nam. Zaterdag cn
Woensdag matinée om 2 30.
CITY THEATER. Van Vrijdag t/m. Don
derdag vertooning van „Duikbooten
koerst West!"
Voorstellingen als in Grand Thé&tre.
REMB ANDT THEATER. Vertooning van
de film „Robert Koch".
GILDEHUI?-. 10 t.m. 24 Januari. Amersf
Kunstkring. Tentoonstelling van reis
schetsen van architecten. Dag. 10—4 uur.
Zaterdag opening 3 uur nam.
DE VALK. 24 Jan. Nieuwjaars-Variété
van het N.V.V. district Amersfoort. 7.30
uur.
GRAND THEATRE. 5 Fehr. Amersf. Con-
ccrtver. Licderenavond van Else Rijken,
7.30 uur n.m.
Maar niet alleen houden zii spreek
uur, zij trekken pr ook op uit, de tascr.
vol met waardebonnen, en dat moet wei
het mooiste gedeelte van hun taak zijn
Te komen in een gezin wij waren ei
zelf getuige van waar juist de ooie
vaar een broertje had gebracht, maar
waarvoor geen wieg en geen dekentjes
aanwezig bleken tc zijn' De man vijt
weken ziek geweest, nu al verscheidene
weken „uitgevroren", verdiensten soms
niet meer dan negen guldon per week,
en vier kinderen rond de tafel, die zich
liever drie damtweemaal van de huts
pot opscheppen! Te komen in zoo'n ge
zin, 20 waardebonnen op tafel tc kun
nen leggen, cn de toezegging tc kun
nen doen, dat er voor een lied je gezorgd
zal worden, zoodat zus van 8 jaar niet
meer tusschen de broertjes van 10 en
14 te slapen gelegd behoeft tc wor
den... zie, dat moet voor zoo'n huurt
schapsleider toch wel een prachtige be
looning zijn voor zijn geslagen arbeid,
dag in, dag uit Men denkt nog maar a!
te vaak. dat er in ons land geen honger
wordt geleden, en geen nood te lenigen
valt. De buurtschapsleiders zullen het
u wel anders vertellen! Eén avond niet
hen mee Ie gaan, als zij met hun tasch
vol waardebonnen verschillende gezin
nen bezoeken, boïeekent, een ander in
zicht te krijgen in het werk, dat op dit
gebied zoo belangeloos en vol animo
wordt verricht ten hate van de minst
bedeelden onder onze landgenooten!
SPORT EN SPEI
Naar wij van het bestuur van den Ne-
derlandschen Voetbalbond vernemen,
zijn alle competitiewedstrijden, welke
voor Zondag a.s. waren vastgesteld, afge
last. Het volledige programma wordt
voorloopig weer een weck opgeschoven
Naar het bestuur van den Ncderland-
srhen Korfbalbond ons mededeelt, zijn
tevens alle korfbalwcdstrijden afgelast
SCHAATSENRIJDEN
's-GRAVENHAGE, 21 Jan. De Pro
vinciale Zuid-Hollandsche IJsvcreeniglng
voor het toerisme op de schaats organi
seert ln aansluiting op de gehouden me-
rentochten. een tweetal speciale toeris-
tentochten. Vrijdag a.s kunnen twee
tochten worden gemaakt over afstanden
van 40 en 80 KM. van Gouda uit (start
Elfhoeven). Ook kan worden gestart te
Uithoorn (café Verhoef), te Langeraar
(café Hoogendfjk) en te Nieuwkoop (café
v. d. Bosch).
Zaterdag as. worden, twee molentoch
ten georganiseerd over afstanden van 25
tot 45 K.M. hiertoe kan uitsluitend wor
den gestart te Leiden (café Zomerzorg).
Voor bovenstaande tochten zijn van 9.30
uur afstartkaarten verkrijgbaar.
DOOR DEN KRIMPENERWAARD
GOUDA. 21 Jan. Aan den negen-
dorpcntocht door den Krimpenerweard,
welke gisteren van Stolwijk uit is ge
houden, hebben wat betreft denCsnel-
heidswedstrijd voor de leden der aan
gesloten vereeniging 46 personen deel
genomen, terwijl voor den rondrit, die
evenals de wedstrijd 65 K.M. lang was,
moer dan 2600 deelnemers zich hadden
opgegeven. De winnaars van den snel
heidswedstrijd waren A. II. Berkouwer
te Stolwijk in 2 uur 10 min., H. v. d.
Linden te Krimpen a.d. Lek en J. van
Dam uit Gouderak.
Bij de dames kwam al6 eerste binnen
mej. G. van Vliet uit Haastrecht in 2
uur 33 min.
VAN LAER NEEMT ONTSLAG
's-GRAVENHAGE, 22 Jan. Naar
wij van het bestuur van den ,Neder-
landschen Schaatsenrijders Bond ver
nemen, is aan den heer G. W. A. van
Laer op diens verzoek op de meest
eervolle wijze ontslag verleend als ad
viseur van dien bond onder danszeg-
ging voor de vele in die functie bewe
zen diensten.
VOORNAMELIJK ln den herfst kan men
het verschijnsel vaststellen, dat vogels
moer of minder groote reizen ondernemen,
teneinde in gebieden te belanden, waar de
gelegenheid, om zich behoorlijk te voeden,
gunstiger is. De landverhuizing komt dus
in de praJktijk neer op een vlucht voor een
ernstig gevaar, dat de dieren in hun va
derland zou bedreigen, wanneer zü daar
s winters zouden blijven: de honger. Er
bestaat lntusschcn nog een andere methode
om zich door den winter heen te slaan: de
winterslaap, een vcrstarrlngstoestand
Verschillende onzer zoogdieren verslapen
de periode gedurende welke de weersge
steldheid hun minder welgezind ls en de
mogelijkheden, om hun kostje op tc halen,
zijn uitgeschakeld of althans aanzienlijk be
perkt. Wanneer wij de Ncderlandsche zoog
dieren de revue laten passeeren, kooncn wij
tot deze gevolgtrekkingen: geen winterslaap
houden mol, wild konijn, haas. ondergrond-
sche woelmuls. zwarte en bruine rat. huis
muis, eekhoorn, vos, vischotter, boom- en
steenmarter. hermelijn, wezel, bunzing, ge
wone en geringde zeehond, wild rrijn. edel
hert, ree en dc walvischachtigen. Dan volgt
een groep van zoogdieren, die, wanneer dc
winter „open" ls of wanneer de vorst met
al te buitensporige vormen aanneemt,
eveneens wakker blijven, jmaar waarbij een
slaaptoestand optreedt, zoodra het kwik
zeer laag zakt. Dit is het geval bij de vi)f
soorten spitsmuizen, die in Nederland voor
komen. de rosse veld- of woelmuls, aard-
muis, gowone veldmuis, Noordsohc wocl-
mocs. waterrat, boschmuis en dwergmuis.
Tenslotte zijn er een aantal zoogdieren,
waarbij de slaap, en vrijwel steeds zonder
onderbroking. zich over verscheidene maan
den uitstrekt. Dit verschijnsel nemen wil
waar bij egel. eikelmuis, hazelmuis en ze
venslaper (laatstgenoemd drietal zijn eerste
klas-slapers, zoodat de familie, waartoe zij
behooren. zelfs wordt aangeduid met den
veelzeggenden naam „slaapanuizen"), ham
ster. de talrflke vleermtiissoorten en de das.
Wat dc vleermuizen betreft, kan opge
merkt worden, dat, zoodra het najaar is
aangebroken en de temperatuur dus gelei
delijk lager wordt, de dieren zioh in holten,
gewelven, groeven e.d. terugtrekken, waar
zij aan de wanden gaan hangen. Beroem
de collectieve slaapplaatsen vormen de
Zuid-Limburgsche mergelgroeven, die voor
de vleermuizenspecialisten prachtige stu
dieterreinen vormen.
ZOOALS men weet, werkt bij de vleer
muizen tijdens den winterslaap de ma
chine niet op volle toeren: traag klopt het
hart en dc ademhaling is sterk geredu
ceerd; terwijl de vleermuizen onder nor
male omstandigheden een vijftig tot zestig
keer ademhalen ln een tijd van 12—15 mi
nuten, gebeurt dit, wanneer zij in lethargi-
schen toestand in de groeven hangen,
slechts één enkelen keer, zoodat de adem
haling feitelijk haast niet is vast te stellen.
Treffend is ook de temperatuurdaling der
vleermuizen in den winter; terwijl hun
bloerwarmte, als zij 's zomers actief zijn
en 's nachts met een weergaloozen ijver
Insecten vervolgen, omstreeks 36 graden
Celcius bedraagt, vermindert zij 's winters
tot 14 M5 graden. De stofwisseling heeft
ln deze periode opgehouden te bestaan.
Gelukkig gaan de vleermuizen den win
ter ntet „onvoorbereid" in. Zij hebben, voor
dat de rustperiode een aanvang neemt, ln
hun lichaam een flinke hoeveelheid vet ver
zameld, waarop zij, dank zij de omstandig
heid. dat de werking van hun organen bui
tengewoon is verminderd, maanden lang
kunnen teren. Indien de werking der orga
nen tijdens deri winterslaap normaal zou
zijn geweest, dan zou, daar voedselopne-
mlng achterwege blijft, het reservevet bin
nen zeer korten tijd zijn verbruikt; dit zou
in het hypothetische geval dus spoedig tot
uitputting en sterven leiden Overigens
dient erop gewezen te worden, dat. als het
voorjaar weer ln het land is en dc dieren
hun schuilhoeken gaan verlaten om ln
schemer en donkerte rond te vliegen, zfj
aanmerkelijk, ongeveer twintig procent,
lichter zijn geworden. Eenzelfde verschijn
sel kan bij andere winterslapers onder de
zoogdieren worden vastgesteld.
Dat het „gezelligheidsinstinct" bU de
vleermuizen sterk ontwikkeld is. komt niet
alleen tot uiting in het feit. dat sommige
soorten er een collectieve kraamkamer op
nahouden, maar tevens is de omstandig
heid. dat zij, gelijk genoteerd, holten be
trekken om er ongeveer een half jaar lang
gezamenlijk de onaangenaamheden van het
ruwe seizoen (voornamelijk de voedsel-
schaarschte) uit den weg te gaan. Ook bU
de drie genoemde slaapanuizen heeft men
wel opgemerkt, dat zij zich s winters bij
elkaar aansluiten en gezamenlijk één
slaapgelegenheid betrekken, b,v. een nest
kastje. Maar in zulke geweldige aantallen,
als het geval is bij de vleermuizen, loopen
zij echter niet te hoop. De meeste winter-
slapende zoogdieren trekken zioh echter op
hun eentje terug in een veilige schuil
plaats. RINKE TOLMAN.
ECHTPAAR v. d. BRINK WINT TE
SCHERPENZEEL
Dezer dagen organiseerde de ijscluh
„Ons Genoegen" te Scherpenzeol wed
strijden in het schoon rijden voor paren.
De eerste prijs werd gewonnen door het
echtpaar v. d. Brink te Amersfoort.
Hoofdredacteur: R. LEENKNEGT.
Amersfoort
Naast den hoofdredacteur is verant
woordelijk voor de rubrieken Stads
nieuws cn Sport:
H. A. C. VAN DER KRAAN Jr..
Amersfoort
FEUILLETON
Zoo langzamerhand begrepp ik dat
het ecen nut had op deze wijze door te
Raan.
..Mag ik eens op een bijeenkomst ko
men?"
,.F.rn ipder is welkom
F.r bleef mij niet veel anders over dan
tiaar de deur te gaan Tnen ik buiten
Rtnnn hoorde ik hop d^p rooi ""n zach
te kink fn hef slot viel De deur wa«
leeliik en vervplons Or> den muur cr
baast was een nann'akhiljpt maar in
het donker kon ik niet lezen wat er op
stond.
Rn daar stond ik nu. op het trojtoir
eepn ste°k verder. Ik voplde me een
hr-pfip vreemd en verraden, alsof ik
h'indi«mjinnetip aan hef «peten was om
Iets tn doe n tien ik rn.aar ppps naar den
8chtprkant van hef gebouw Tk dacht
aen den hoofdredacteur, die op me
^'achtte op de nachtrednctie. Als ik nu
nog eens met leege handen aankwam
Daar ontdekte ik een deur. Men moest
drie trapies af. om cr bij" te komen en
door de duisternis was ze bijna niet tc
zien. ^Z°u daar iets achter verborgen
zijn? Wie weet! Het was misschien on
verstandig. maar er in moest ik
Ik ging de trapies af en draaide de
kruk om: Tn dp duisternis was alle?
stil F.ven aarz.plde ik. maar foen ging ik
vastbesloten verder. F.en vochtige, don
kppe gang. Slecht gelogd opbobbelend
7pil op den vloer Ann bet eind was
weer een deur. Er onder zag ik cpu
strcenie Hebt Op de tecnen, met klop
pend hart. sloop ik verder.
F,p op dat oogenblik ging de deur
open.
Daar stond ik de oogen knipperend
tegen het licht. F.cn man stond tegen
ovpt mii Nog hpHnner ik me. dal ik
me op dat oogenblik afvroeg, of ik zou
gaan gillen.
F.n toen hoorde ik een maar al le be
kende stem
Weer eens Luc Simon!
Toch zal ik nooit de opluchting ver
eefen. foen ik hem herkende Ik was
ontzettend geschrokken en voelde me
nu. als rearlio. akelig duizelig.
Luc sloeg zijn arm om me heen om
me tp steunen.
..Houd je goede Agnes.*1 fluisterde hij
..Tk beb je zeker de stuipen bezorgd9"
Met zijn andere hand wreef hij zijn
voorhoofd af. ..Jij mij trouwens ook. Dus
zijn we quitte."
De hemel alleen weet, wat bet me
kostte om mijn zenuwachtigheid te be-
heersehen. hoe ik alles in het werk
moest stellen, om bet beven van mijn
lippen in bedwang te houden.
„Wat doe jij hier?"
Hij keek me eens aan met een lachje
in ziin oogen.
„Weten ze. dat je hier bent?"
„Nee... maar
„Maar... niets daarvan." zei hij. „Tk
hen hier ook onnitcenoodigd En brul
alsiehlieft niet zoo tegen me. anders
snijden ze ons nog den hals af.
„Man dit is een tempel." zei ik. maar
het klonk niet bepaald overtuigend, ,.Ze
zullen ons geen kwaad doen."
„Misschien zou ie het niet voelen,"
z.pi T,uc dr'ipgies ,.7.e bob-ben mij noe
nooit mijn hals afgesneden Fn ik voet
er niet voor ook. Laten we er vandooi
eaan
Ik persoonlijk voelde er alles voor
Ma«r ik bad mijn nieuwtie nog niet.
„Wat is er in die kamer?"
Hij vermeed bet, mij aan te kijken
„Nipts ik keek maar zoo'n beetjp
rond
„Waarom ben ie dan bang?"
.Ik... ik maakte een la oppn en
daar lag een revolver en een ouder
wetsch seheermeg in."
„Misschien heeft Père Bernard ze van
een van zijn bekeerlingen afgenomen,"
opperde ik.
„O, beet die ouwe sok zoo?" vroeg hij
en ik had me mijn tong wel af kunnen
bijten van woede over mijn onvoorzich
tigheid.
„Weet je niets?"
„Alleen dat dit alles me niet erg be
valt," zei hij vroolijk. al klink zijn
stem zacht. „Ik dacht dat er misschien
iets in zat voor de krant, maar het
schijnt, dat ik me vergist heb. Ik ga
naar huis."
Hij leidde me naar dp deur en ik ginu
gedwee mep. Als er iets inzat voor pen
reportage, dan was Luc Simon wel de
laatste man. dien ik in miin huurt
wenschte. Tk had mezelf beloofd, dat ik
hem de loef zou afsteken, en ik wenseh
te die heloffe tp honden.
Hij bracht me naar dep hoek van de
straat pn wachtte tot er een taxi voor
hij rammelde. Die werd aangehouden
ik werd er zonder pardon ingeduwd en
Luc gaf den chauffeur het adres van
mijn redactie Zplf bleef hij op het trot
toir achter en ik zag ziin lachende ge
zicht in den mist verdwijnen. Zoodra
hij uit het gezicht was. tikte ik tegen de
voorruit.
„Passage du Casserole," zei ik.
..Maar. die heer zei Boulevard Hauss-
mann."
„Hij is geen heer," zei ik. „Passage
du Casserole en vlug een beetje."
HOOFDSTUK IV
Verdoovende middelen!
Luc was nergens meer te ontdekken,
toen ik terug kwam. Ik betaalde den
chauffeur en bleef even in de 6chadu\v
staan. Het was nog kouder geworden
en al spoedig voelde ik me als versteend
Maar ik wilde nog liever de kans op een
longontsteking loopen. dan op ontslag
Ik sloop weer naar de deur en hoopte
maar. dat de hemel nu eens met me zou
zijn.
Wat me eenigszins verbaasde, was.
dat er nog pen licht brandde in (Ion tem
pel. Wat zou daar gaande zijn?
Ten slotte ging de dpur open en een
man kwam naar buiten en nog één.
De één was de Pére. dp ander pen veel
grootere figuur. Hij hield zijn pet in de
hand en hpt leek me. dat hij onhandig
en onheheerscht was in. zijn bewegin
gen. Ik bekeek hem wal nauwkeuriger
cn zag, dat hij ongetwijfeld een zeeman
mopst zijn. Hij droeg pen blauwe trui en
zware waterlaarzen.
Ik kroop zoover mogelijk wee in mijn
schuilplaats, blij dat het er donker_wrns
Hun stemmen bereikten me, maar ik
kop hen niet verstaan, omdat zij een
vreemde taal spraken, waarschijnlijk
Russisch, dacht ik.
Kort daarop eine de zeeman weg. Hij
stak de 6traat over in mijn richting. Ik
hield mijn adem in. Op dat oogenblik
zette hij zijn pet op en zag ik, dat er
een naam op stond.
S.s. Memel
En ik geloof, dat dat het oogenblik
was, waarop ik de vaste overtuiging
kreeg, dat ik niet op een doodloo'pend
spoor was. Hier was inderdaad iet6 ge
heimzinnigs gaande. Die rustige, zooge
naamde tempel, verborg een sinister ge
heim
Ik wachtte rustig, totdat de voetstap
pen van den zeeman verklonken waren
en dc deur van het gebouw weer geslo
ten was. Toen kwam ik te voorschijn cn
haastte me. den zepnian te volgen.
Het was zeer zeker de wonderlijkste
vervolging, die ik ooit heb bijgewoond.
Allereerst kwamen we op de hoofd
straat, waar het verkeer druk was van
auto's, vrachtwagens en bussen.
Hij nam e.cn bus Het was op het nip
pertje en ik waagde er mijn leven bij,
maar hel gelukte me dezelfde bus nog
te pakken. Hij ging voorin zitten. Ik
ook Ik zal achter hem cn hij was zich
van mijn bestaan niet bewust. Ilij had
or geen vaag idee van. dat hij gevolgd
werd. daarvan was ik zeker.
„Trocadéro?" er was een vraagklnnk
in ziin stem en de conducteur knikte
bevestigend.
Hij stapte inderdaad op het Place du
Trocadéro uit en liep eep van de breede
lanen in. dip daarop uitkwamen.
(Wordt vervolgd).
