AMERSFOORTSCH DAGBLAD Het drama van Abbeville Het rubbervraagstuk in de Vereenigde Staten Herbevolking van het heroverde Karelië JAPAN, CHINA EN AMERIKA Lagerhuisrede van Churchill Successen der As in Cyrenaica DE EEMLANDER Felle luchtaanval op de Molukken Australië heeft mannen noodig Verdeeling der lesuren op Bijzondere H.B.S. Britsch Witboek over gemeenschappelijke commissies D MAISKY ZIEK A ABONNEMENTENper 3 maanden voor Amersfoort 2.05per maand 0.68 per week ƒ0.16. Binnen land franco per post per 3 maanden 2.50. Afzon derlijke nummers ƒ0 05. Postrekening 47910 VALKHOFF Co., ARNHEMSCHE POORTWAL 2a TELEFOON 4620 DIRECTEUR J. VALKHOFF HOOFDREDACTEUR R. LEENKNEGT, AMERSFOORT ADYERTF.NTIEN1—4 regels 1elke regel meer 0.25 Spec prijzen bij contr. Liefdadigh adv. halve prijs „KEITJES" bij vooruitbet. v. 15 regels 60 ct elke regel meer 12 ct., 3 maal plaatsen 1.20. WOENSDAG 28 JANUARI 1942 4 PAGINA'S 40e JAARGANG No. 178 (Van onzen V.P.B.-correspondent) SJANGHAI, Januari 104*!. NA de bézétting van de buiten land- sche concessies door de Japanners, is hét voorkomen van Sjanghai geheel veranderd. De Engelschen eii Amerika nen laten zich wéinig meer zien. De verwachting, dat de Japanners snelle vorderingen zouden maken, zijn nog verre overtroffen geworden. Velen wa ren er van overtuigd, dat Japan nog veel betere voorbereidingen had getrof fen vóór een oorlog tégen Amerika, dan voor dien in China wat dan ook zee*, bpgrijpel.jk is. Men had een zoo spoe dige overgave 5 an Hongkong niet ver Tot* het laatste toe hadden de Engel- schen en de Engélschgezinden gehoopt dat de aanvallen van de Chineezen, die de. Japanners in de flank hadden aan gegrepen, Hongkong tijd zouden geven, zich van den aanval te herstellen. Tsjoenking liet zich zeer optimistisch uit. 1-Iet heette, dat men in Hopei, in Sjanzi of Honan een aantal Japansche divisies had ingesloten, enz. Doch dit alles heeft het noodlot niet kunnen ver hinderen, zich aan Hongkong te vol- trékkén. De Japanners namen het laat sfe bolwerk der Britten op het vaste land van China in en van de troepen van Tsjang Kai Sjek hoorde men niet meer spréken. Waarom gaat thans de strjd in Chi na? 3ij het begin van het conflict heb ben de Japanners enkele voorname Chi- neesche centra bezet. De vijandelijkhe den namen een aanvang op 8 Juli 1937 Dat zich uit deze gevechten een zoo langdurige, oorlog zou ontwikkelen, heeft niemand kunnen voorzien be halve misschien het opperbevel van het Japansche leger. Of is het niet, veelbe- têekenend, dat er na de eerste groote gevechten geen militaire operaties van eenige beteekenis meer voorvielen? Dit wekte dén schijn, alsof de Japanners bhiten adem raaktén. Japan zag vooruit Vier weken na het begin van de vijan delijkheden, de inname van Peking en de bezetting an Tientsin, begon de strijd ain Sjanghai. Hier werd weken lang strijd geleverd. Doch tegelijkertijd waagde Japan het. door te dringen tot in het binnenland van Mongolië. In Oc tober 1937 riepen 500 afgevaardigden de onafhankelijkheid van Mongolië uit, op dén 21slen October viel Kanton in han den dér Japanners, den 25sten van de zelfde maand Hankow en in November veroverden zij Sjanghai. In hel voor jaar van 193S kwam het tot ernstige ge vechten in het Zuiden \an Sjanjóeng, tot op dat oogenblik de hevigste in den Oorlog in. China. Deze gevécllten hielden weken lang aan. De Chineezen grepen de Japanners met. een groote overmacht, aan en brach tén hén tot staan. Doch toen de Japan ners niéuwe divisies lieten aanrukken uit Sjanghai, moesten de Chineezen weder het veld ruimen. Dit was in den eigenlijken zin de laatste groote veld slag. De voorjaarsoffensieven in de len te der volgende jaren, hadden slechts plaatselijke beteekenis. In het jaar 1940 werd het plan opge vat, door het 8ste leger van Tsjang Kai •Sjek een wig te laten drijven in het Ja pansche gebied. Doch in Juni en Juli 1940 gingen de Japanners tot den tegen aanval o\er. Zij bezetten de voornaam ste overgangen over den Hoangho, vielen vervolgens de Woetaibergèn in Noord- Sjanzi aan en kwamen zegevierend uit den strijd te voorschijn. Chinèesche toevoer afgesneden In het voorjaar van 1941 slaagde Ja- pan er in, dén verdekten toevoer in de Zuid-Oostelijke provincies Tsjekiang, Foekién en Kwanloéng af le snijden. De pogingen van generaal Koesjoetoeng, vèn het Tsjoenkingleger, om den Japan ners Noord-China te ontrukken, werden afgeslagen. Het herfstoffensief van de Japanners stond zoowel in het teeken van de verdediging als van de inténsi- veering der blokkade. Een poging van Tsjoenking om zijn communistische strijdkrachten in Sjanzi, Tsjahar en Ho pei in het veld te brengen tegen de stel lingen van de Japanners, leed schip breuk. Het 98ste leger van Tsiang Kai Sjek werd vernietigd. Dit gebeurde in September 1941. Eind November 1941 ging het 69e leger van China over naar de „Nationale Chinee- sche regeering" van Nanking. Hop ge weldig véél troepen Tsjang Kai Sjek verloren heeft, blijkt uit een officieel Japansch verslag van 17 December 1941. Volgens dit verslag vielen er niet min der -dan 329.927 dooden en werden 94.826 man krijgsgevangen gemaakt, alleen reeds in de maanden van Januari tot eind October 1941. Wie de Japansche veclilwijze kent. en weet, hoe slecht bewapend de troepen van Tsjang Kai Sjek zijn, zal zonder buitengewone verwondering kennis ne men van deze cijfers. De oorlogsverklaring aan de V. S. heeft in Tsjoenking opzien gewekt, nu bleek, dat Japan zijn beste troepen niet tegen China had gébruikt, doch ze bad bewaard voor belangrijker doeleinden. Door deze nieuwe ontwikkeling wprd Tsjang Kai Sjek afgesneden van «ie En- gélsch-Amerikaansche leveringen van oorlogsmaterieel, daar de Angelsaksi sche mogendheden de wapens nu zelf hard noodig hadden. Er valt niet, aan te twijfelen: China is voor Japan thans van ondergeschikt belang geworden! Duitsche pers over de BERLIJN, 28 Jan. (D.N.B.) De La gerhuisrede van dén Britschen minis ter-président ">rdt ''oor de Bèrlijn- eche pérs gekenmerkt als de „pessi mistische balans" en als de „sombere uitkomst" van Churchill. Als bewijs halen de bladen verscheidene kern achtige zinnen uit Churchills réde aan, waarin hij nog „een héele reeks meer siechte berichten" voor den komenden tijd aankondig ral den zin: ..na 2?: jaar oorlog is het net gelukt, onze h ofdén boven rater fp houden". De V e 1i s c h e r Be o ba Cuter schrijft, dat Chui*rMll Engelands voor uitzichten in dp <ste kleuren geschilderd heeft en dal van het ge- praal zijner oégère -edevoeringèn riet veel is overgebleven. „Wij hebben Churchill altijd voop den doodgraver van het empire gehouden", schrijft het biad. „Thans nioet hij ze-! toegeven, dat Washington in de vitale kwestie der verdedigin- van twee Britsche do minions. namelijk Australië en Nieuw- Zeeland. de eerste viool spéélt Hét d-rde dominion. Canada, is zonder méér aan de Vér Staten overgeleverd, en ïiet vierde en laatste, Zuid-Afrika, wórdt aan den toom gehouden door de dictatuur van Smuts." Dé Den tsch e All gem e! iie Zei tun g wijst op Churchills vérklaring over dé hulp aan de Sovjet-Unie, wélke „iamnierliik door het slechtp weer vertraging heeft ondervonden''. Het blad schrijft: „Dit ia het oude liedje van Engelsche hulp- beloften. zooals dip. reéd« gegeven ziin aan Polén. Noorwegen, België. Neder land, Frankrijk, Servië en Griekenland, om later te verklaren, dat het «IpcMp weer of iets dèrgelijks vérhinderd hééft meer te presteeren." •Door de kwestie van vertrouwen te stellen, zoo schrijft de Berliner Bo e ré e n-Z e i t u n g, zet Churchill bet, parlement onder dPuk. Hij wéét Damelijk wel, dat niemand in Enge land in staat zou zijn. dè vasigeloopen kar uit de modder te trekken u hii het heeft klaargespeeld, om geleidelijk het gehéele empire a4n den Amori- kaanèchen vriend te versjacheren." Belgische pers over Churchill „Churchills bankroet over de geheele linie van Antwerpen tot Singapore" ..bloed, zweet en tranen". ..beloften iv dên catastrophes" dat zijn enkele oor- dealen, die de Belgische pers over den Engelschen premier velt Een déél der bladen wijst op de ver schillende stadia van Churchills cata Qtrophale regie, waardoor de figuur van den Britschen premier in *v> bescha mepdste belachelijkheid verzinkt als gevolg van het. volkomen fiasco, dat steeds op al zijn beloften is gévol&d. SJANGHAI, 28 Jan. (D.N.B.). Uit Batavia wordt groote Japaheche bedrijvigheid in de lucht, boven alle déélen \an Nederlandsch-Indië ge meld. Een bijzonder felle luchtaan val is gedaan op de vlootbasis Am- boina op de Molukken. LISSABON, 28 Jan. (A.N.P.). Naar de Engel^cbe nieuwsdienst uit Canberra meldt, heeft Calvéll R.aboul, eèn afge vaardigde van het parlement uit. Mel bourne, telegrafisch den minister van oorlog, Forde verzocht, alle Australische empire-troepen en eenheden van de Australische luchtmacht uit Europa en Afrika terug te trekken, daar de toe stand ip dén Stillen Oceaan „dreigend geworden is. Het gebrek aan menschen in Austra lië komt, naar verder uit Melbourne wordt gemeld, tot ui tine in een veror dening. volgens welke de mannen, die ouder zijn dan 45 jaar, zich voor den militairen diénst moeten aanmelden. Deze mannen zouden voor garnizoens- en wachtdiensten gebruikt, worden. Verd'ër meldt, de Engelsche nieuws dienst uit. Melbourne, dat de Australi sche regeering béelotèn heeft eèn yoor- zieningsraad te vormen, die alle proble men té behandelen kiiigt, welke de voorziening van Australië en de gealli eerde strijdkracht én in het gebied der Stille Zuidzee raken. De minister van het leger, Forde h.eeft bekend gemaakt, dat de regeéring een antwoord van Churchill heeft, ont vangen en dat de onderhandelingen een belangrijk stadium hébben bereikt. De voormalige premier, Fadden, heeft eèn verklaring afgelegd tot steun van den eisch nopens een oorlogskabinet van het empire en een raad voor de Stille Zuidzee. JAPANSCH EN DUITSCH ALS UIT SLUITEND DIPLOMATIEKE TAAL VOORGESTELD TOKIO. 28 Jan (A.N.P.). In een Ja pansch tijdschrift wordt, het voorstel ge daan, om voortaan in het internationale diplomatieke verkeer uitsluitend nog Japansch en Duitsch te gebruiken, daar Engelsch en Fransch niet meer in over eenstemming met den geest van den tijd zijn. WOLVEN IN NOORD-ITALIË TARENTE, 28 Jan. (Stefani). Als gevolg van de hevige koude en de sneeuwstormen der laatste dagen, heb ben zich wolven vertoond in eenige dorpen van het gebergte in de provin cies Trénte en Gorizia in Noord-I talie. De boeren hebben drijfjachten georga niseerd en zijn er reeds in géslaagd ver scheidene wolven te dooden. De wachtpost op een vliegveld van het Duitsche luchtwapen in de Oekraïne Transatlantic-Recla-P, K. Müller (Van onzen correspondent) BRUSSEL, Januari 1942 MEN herinnert zich de ontzetting, on middellijk nadat de kanonnen in liet Westen tot zwijgen waren gekomen, toen ontdekt werd. te Abbeville, in het Somme- departement, dat daar een waar bloedbad was aangericht onder de gevangenen die, uit België komende, door de Belgische auto riteiten aan de Fransche waren overgele verd. Deze zaak was o m. een van de rede nen waarom de Belgische auditeur-generaal gedurende gerulmen tijd werd gearresteerd. Het, ondeiTZoek dat door de Belgische in stanties werd gevoerd, op klacht van nir. Van Dieren en mr. Romsee, heeft intus- sdhen geleid tot ontslag van rechtsvervol ging tc zijnen gunste. Doch van Duitsche zijde werd door een commissaris van de crimineele politie, met standplaats in Den Haag. van einde Juni af con uitvoerig on derzoek verricht om de verantwoordelijk heid vast. te stellen in verband met de te rechtstellingen die op waarliik barbaarsche wijze werden doorgevoerd. Hoewel vrijwel geen gegevens voorhanden waren ls de Duitsche commissaris er in geslaagd een dossier samen te stellen hetwelk er toe heeft geleid dat twee beschuldigden, luite nant Roger Caron. 45 jaar. dorpsonderwfl zer te Noyelles-en-Chaussée en de 37-jarl- de sergeant-ohef Etienne Mölletr- landbou wer. uit- Beauveivoir. beiden behoorende tot de 5e Compagnie van het 28e territoriaal regiment, die aan de bloedige kiosk te Ab- LISSABON. 28 Jan. (ANP). Volgens berichten uit New York staat het rubber, vraagstuk nog altijd in het middelpunt der belangstelling. In beurskringen staat men zeer sceptisch tegenover de mogelijkheden om de rubber te vervangen. De nog op te richten fabrieken zouden verscheidene jaren noodig hebben, alvorens zij haar vol ledige productiecapaciteit kunnen bereiken. De "belangstelling gaat derhalve in ver dubbelden omvang uit naar de gebieden, die voor het verbouwen van natuurlijke lubber in aanmerking komen. In de con ferentie van Rio zijn besprekingen gevoerd met eenige Zuid-Amerikaansche staten, o.a. met Brazilië, over de mogelijkheid van uitbreiding dei rubberplantages Brazilië zou zich principieel tot medewerking bereid verklaard hebben. Deze instemming ging evenwel gepaard met de voorwaarde, dat de Ver. Staten een financieele garantie zullen stellen, die ook na den oorlog geldig moet blijven. Deze laatste eisch bereidt groote moeilijkheden en heeft lot dusver vaste afspraken belemmerd. Kenmerkend voor de moeih ikheid der Amerikaansóhe rubber-verzorging, wordt voorts het feit. geacht, dat dp Firestone Tire and Rubber Company, die plantages in Li beria bezit, van deze omstandigheid door een grootsolieepsche reclame gébruik kan maken. De bebouwde nppcrvlaktfi_der maat schappij bedroeg in 1941 echter nauwelijks 18.500 hectare, terwijl de overige belangen der ondernemingen uit pachtrachten be staan, welker gebruikmaking eveneens ge- ruimen tijd zou vereisehen. Naar verluidt zijn de rubberreserves der Ver. Staten aan zienlijk geringer dan men oorspronkelijk bad aangenomen. Daarmee wordt ook het feit verklaard, dat de Amerikaansóhe re geering den laatsten tijd geweigerd heeft, gegevens over de aanwezige voorraden te verstrekken. Volgens een bericht uit Londen, heeft thans ook het International Rubber Regu lation Committee de statistische publicaties moeten staken. Dit comité was door de voornaamste rubber produceerende landen ingesteld ter uitvoering van de rubberres trictie, en zijn statistieken golden als de eenige geregeld verschijnende officieel? pu blicaties over de wereldproductie van rub ber. Dp laatste statistiek verscheen been December 1941. Zij bevatte de gegevens voor de eerste Hen maanden van dat jaar. In dien tij-d bedroegen de netto rubberexporten 1.29 millioen ton. tegen 1.17 millioen ton in hetzelfde tijdvak van het voorafgaande jaar. Op het oogenblik vinden verschepingen uit de rand- en eilandgebieden nog slechts uit Ned. In die plaats. Volgens berichten uit Londenontmoeten cok deze laatste verschepingen echter groote moeilijkheden. ROME.. 28 Jan. (D.N.B.) Over de- gevechtshandelingen in het Westelijk deel van Cyrenaica, schrijft een bijzon dere correspondent van Stefani, dat ook ditmaal weer vastberadenheid en snel heid de grondslagen van bet succes der almogendheden geweest zijn. De gemo toriseerde colonnes drongen door tot. ten Noordoosten van Agedabia, terwijl an dere formaties bezig zijn met de zuive ring van bet gebied. Het aantal gevan genen en bet buitgemaakte materiaal groeit voortdurend. Het oprukken der Duifsch-Italiaansche troepen ging zoo snel in zijn werk, dat. groote vijandelijke troépendeelen door hen verrast werden. Zoo konden op een vliegveld tien En gelsche machines buitgemaakt en de pi loten gevangen genomen worden. In af wachting van de verdere, ontwikkeling der operaties kan men thans verklaren, dat de troepen dér almogendheden, nu zij reeds" de vijandelijke stellingen zijn binnengedrongen, elke hoop op verwe zenlijking der Engelsche plannen den bodem hebben ingeslagen, plannen welke zoo luide verkondigd waren door den Engelschen minister-president, dooi de Engelsche generaals en de verant woordelijke organen. De vurige strijd vaardigheid der Duitsche ph llaliaan- sche troepen in Libye, het luohtoffensief legen Malta, de vernietiging of bescha diging van aanzienlijke Engelsche scheepseénheden in de Middellandsche Zpp, en de Duitsch-Italiaansche aanvoe ren aan de Afrikaansche kust, zijn de hoofdfactoren, die geleid hebben tot een verbetering der positie van de almo gendheden aan de Middellandsohe Zee. Niet alleen in den Stillen Oceaan, doch ook in de Middellandsche Zee, waar En geland zijn machtigste strijdkrachten te land. ,in de lucht en ter zee had gecon centreerd, geraakt Gróot-Brittannié in een crisis, z 's-GRAVENHAGE, 27 Jan. In de Xederlandsche Staatscourant van heden is opgenomen een beschikking van den secretaris-generaal van het departement, van Opvoeding, Wetenschap en Kuituur- bescherming. waarbij de minimum-ta bellen voor lesuren van door het Rijk gesubsidieerde bijzondere H B S. met 1- jarigen cursus A en B, vastgesteld bij beschikking van 2 Juli 1941, worden in getrokken en vervangen door de vovl- gende: Hoogere cursus A. Vakken: Burgerschool met vierjarigen aantal lessen per week a. De Nederlandsche taal en letterkunde 14 b. De Hoogduitsche taal en lettèrkunde 13 c. De Engelsche taal en letterkunde d. De Fransche taal en' letterkunde e. De geschiedenis f. De staatsinrichting van Nederland. Nederlandsch-Indië, Suriname en Cuxagao g. De aardrijkskunde h De handelswetenschappen i. De staatshuishoudkunde en de sta tistiek 2 k. De wiskunde 11 1. De natuurkunde. 3 m. De scheikunde 3 n. Deplant- en dierkunde 1 o. Het hand- en rechtlijnig teekenen 3 p De lichamelijke oefening 9 Hoogere cursus B. Vakken: Burgerschool met vierjarigen aantal lessen per week: 16 a. De wiskunde b. De mechanica c. De natuurkunde 6 d. De scheikunde 7 e. De plant- en dierkunde 4 f. De cosmographie 1 g. De staatsinrichting van Nederland. Nederlandsch-Indië, Surinaihe en Curasao l h. De staathuishoudkunde en de sta tistiek 1 i. De aardrijkskunde 5 k. De geschiedenis 5 1. De Nederlandsche taal en lettèrkunde 12 m. De Hoogduit-che taal en letterkunde 10 n. De Engelsche taal en letterkunde 8 o. De Fransche taal en letterkunde 6 p. De handelswetenschappen 2 (1) q. Het hand- en rechtlijnig teekenen 5(4) r. De lichamelijke oefening 9 Het besluit, treedt in werking op 1 September 1942. STOCKHOLM, 28 Jan. (D.NB.) In 'een witboek wordt, naar de En gelsche nieuwsdienst meldt, de tekst weergegeven van drie overeenkomsten, die tusschen Churchill en Roosevelt gesloten zijn. om organisaties in hét leven te roepen ter controleering van de verdeeling van oorlogsmateriaal van koopvaardijscheepsruimte en ter regeling van grondstof kwesties. Deze organisaties, waarover reeds kort iets gemeld werd. bestaan uit een com missie voor de verdeeling van het oorlogs materiaal. uit een gemengde commissie voor de vcrdeellng van koopvaardijscheeps ruimte en een gemengde commissie voor grondstoffen. De commissie voor de ver deeling van oorlogsmateriaal beschouwt alle hulpbronnen in Groot-Brittanië en de Ver. Staten aan oorlogsmateriaal als ..ge meenschappelijke hulpbronnen". Evenzoo beteekent in beginsel de instelling van de commissie voor de verdeeling van koop vaardijscheepsruimte dat ook hier de hulpbronnen der beide landen aan koop vaardijscheepsruimte als „gemeenschappe lijk" beschouwd worden. Volgens den Engelschen nieuwsdienst zullen de volgende personen deel uitmaken van de door Engeland en de Vereenigde Staten ingestelde gemeenschappelijke commissies. Van de commissfe voor de verdeeling van het oorlogsmateriaal: Hopkins (Ver. Sta ten) en Lord Beaverbrook (Engeland). Van de gemengde commissie voor de ver deeling van koopvaardijscheepsruimte: ad miraal Emèry Land (Vér Staten). Sir Arthur Selter en Lord Leathers, beiden van Engeland. Van de gemengde commissie voor grondstoffen: William Batt (Ver. Staten), Sir Clife Veillieu en Lord Bea verbrook. beiden van Engeland. beville hebben geopereerd, naar den krijgs raad werden gezonden.'die normaal zetelt te Parijs, maar voor die gelegenheid naar Amiens ls gekomen en ook"te Abbeville zeil een zitting heeft gehouden. Wü zijn in de gelegenheid geweest deze debatten persoon lijk te volgen voor zoover zjj te Amiens en te Abbeville reeds hebben plaatgehad, de voortzetting gebeurde te Parijs zelf. Toen op 10 Mei de oorlog begon, werden hier te lande door de Belgisohe autoriteiten tal van arrestaties verricht van Rijiksduit- sohehs en andere vreemdelingen, terwijl ook Belgen wérden ingerekend, hetzu om hun politieke opinies, zooals Degrelle en Joris van Severen, hetzij om andere redenen. Dat hieronder personen waren die zich niets hadden te verwijten kan men gerust aan nemen. Hoe clan ook, toen op 15 Mei de Duitsche legers de doorbraak in de rich ting van de zee exploiteerden en de ge vangenen naar Frankrijk werden gestuurd, werd te Brugge een transport gevormd van 78 gevangenen die over Duinkerken, waar Léon Degrelle werd verwijderd uit de 'groep en Bëthune naar Abbeville werd gezonden in drie vrachtauto's. Het. is bekend dat z,ii hierbij aan allerlei hatelijk heden en ernstige mishandeling werden bloot gesteld. Geen enkel verhoor was af genomen. Op 19 Mei vertrok het transport uit Béthime naar Abbeville waar al de ge vangenen werden ondergebracht in den kel der van een nieuwgebouwde kiosk op de Place de la Rcpublique. De stad stond bloot aan hevige bombardementen Op 20 Mei werd aan de Fransohen het. bevel tot den aftooht gegeven. In werkelijkheid had den de gevangenen naar Bcauvais moeten gevoerd worden doch men kan vermoeden dat de Franschen gemeend hebben de auto's zelf beter te kunnen gebruiken voor eigen lijfsbehoud. In elk geval zaten de gevange nen op 20 Mei In den kioskkelder. Uit de getuigenissen van een tiental dergenen die aan don dood zijn ontsnapt, kan men zioh een denkbeeld vormen van de waarlijk on beschrijfelijke tooneelen, die zich daar heb ben afgespeeld. De gevangenen gaven zich geleidelijk reken schap, door de toenemende zenuwachtigheid bij de soldaten, dat er Iets op til was. Zij konden vrij goed opmerken wat er gebeurde langs vensters die ln den kioskkelder aanwezig zijn. Op zeker oogen blik het juiste uur ls niet goed bepaald omdat iedereen elk besef van tijd had ver loren zijn militairen in den kelder ver schenen om een groep van vier gevangenen zoogenaamd om brood en soep te halen. Een minuut latei- hoorde men in de kiosk geweerschoten buiten knallen. Een tweede groep werd buiten gehaald en weer knal den schoten Toen begreep men. De ontzet ting was grenzeloos. Sommigen zongen de .Marseillaise" om de soldaten duidelijk te maken, dat zü geen spionnen waven of wat ook. Anderen zongen geestelijke liederen. Niemand wou nog den kelder verlaten. Teen werden zii met geweld naar buiten ge sleept. Men weet hoe Joris van Severen hierbij een bewonderenswaardige houding heeft gehad. Hij behoorde tot de derde groep en zijn bedoeling was de soldaten te overtuigen dat zij zich soliuldig maakten aan een barbaarsche handeling. Hij heeft het met den dood betaald. Volgens r-en ge tuige zou hij het geweest zijn die op zeker oogerrblik is "gevlucht cn een ion meter ver der dan den fatalen muur werd neergescflio- ten. Maar volstrekte zekerheid zal men daaromtrent wel nooit hébben. Nog twee groepen werden aldus buiten gehaald en neergeschoten. Onder hen bevonden zich een priester en een 60-jarige vrouw, uit Brugge, alpmede een jonge Belgische sol daat- In totaal werden 21 gevangenen te recht gestéld onder wie 6 Belgen, 4 Dult- sohers. 2 Nederlanders, 5 Italianen, 2 Hon- gaarsche Joden en 1 Canadees. Sommigen werden met bajonetsteken en kolfslagen afgemaakt. E Duitsche commissaris is er in ge slaagd met de hulp van een Dult- sohen en twee Fransche doktérs de identi- LISSABON. 28 Jan. (A.N.P.) Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt, is dé ambassadeur der So)jet-Unie te. Lon den, Maisky, plotseling ziek géworden. Hii heeft al zijn afspraken vdn de ko mende dagen laten afzeggen. teit van de slachtoffers uit te maken. Hu ls er verder in geslaagd de eenheid vast te stellen waartoe de soldaten behoorden die aan de kiosk waren en zoodoende is hu er ook toe gekomen hun officieren te vin den. De lezing van den beschuldigde Mollet is dat op zeker oogenblik'een garde mobile in in den port is gekomen nabij den spoorweg op een 200-tal meter van de kiosk, waar hu met een 8-tal manschappen zich ophield om vrijwilligers te vragen voor de terecht stelling van spionnnen en valschermsprin gers. Hjj wilde wel paan, maar zou aan zijn manschappen geen bevelen hebben gegeven hetzelfde te doen. Noch tens zou hij zelf ge weigerd hebben 1e schieten, alhoewel hu toegeeft op den vluchteling te hebben ge schoten Toon hij hoorde dat. de eerste te- rechtgestelden „Leve België" riepen voor zij den dood ingingen, heeft hjj. zoo be weert hii verder, scrupules gehad en is hU naar den plaatselyken commandant ge weest om een schriftelijk bevel te vragen. Deze. kolonel Haivin, was afwezig. Zijn plaatsvervanger, commandant Dingeon, deelde hom mede, dat h(j hel bevel had ge geven de gevangenen neer te schieten en dat er geen schriftelijk bevel noodig was. Hy is nadien nog teruggekeerd en kreeg hetzelfde bevel, dat niet voor hem was be stemd, beweert hij, maar voor den gendarm. Ten slotte, de terechtstellingen steeds voort gang vindende, heeft hij een brief ge stuurd aan zijn compagnie-commandant Rollet om den bijstand van een officier te vragen. Deze heeft Caron ter plaatse ge stuurd en volgens den luitenant heeft hij onmiddellijk de terechtstellingen doen stop zetten. De getuigen die in den kelder zaten zijn het er over eens, dat hij met. getrokken revolver en dreigend in hun midden is ver schenen. voor de laatste groep werd gefu- sileerd Sommigen verklaren zelfs dat hU reeds de eerste groep heeft doen buiten tre den. Een getuige verklaart, dat hij op zeker oogenblik buiten een stem heeft gehoord, die riep dat het een schande was aldus weerlooze gevangenen van kant te maken cn dat een onderzoek zou jalaats hebben. Onderweg heeft dezelfde getuige nog een officier ontmoet, die hem bevestigde, dat het dank zij hem was dat zij niet allen waren gedood. Maar Caron loochent zulks. Hij beweert dat er wel een tweede officier van het regiment Ier plaat-se is geweest, die het volledig goedkeurde toen hij hem mededeelde, dat hij de terechtstelling had stop gezet, Dingeon zelf is gevlucht. HU bevond zich in de vrije zone en is ongeveer een jaar geleden gestorven. De man had zich ook het kistje toegeëigend waarin alle bezittingen ran de gevangenen zich bevon den De officieren die kwamen getuigen be vestigden dat >hü aan lagerwal was geraakt en anderen bevestigden van hem te hebben gehoord dat hij het bevel tot de terecht stelling inderdaad had gégèven omdat hU niet meer wist wat met de gevangenen te beginnen. Toen dezen weigerden uit den kioskkelder te komen, werd cr een hand granaat in geworpen, die echter niet. ont plofte en onmiddellijk werd teruggegooid. Op. zeker oogenblik werd ook een mltrail- leurgeveer- opgesteld -don»' kéfitecataer, dat door den sergeant evenwel werd ver wijderd. Volgens Mollet waren het voorbij komende soldaten, die op de gevangenen choten. LDUS in algemeene lijnen de elemen ten van de teak. Zij toont a.lleszina aan niet alleen welke onbeschrijflijke ver warring te Abbeville heerschte, vermits hot mondelinge bevel van een officier, die zijn plicht vergat., het mogelijk maakte, dat 21 mensdhen werden terecht gesteld, zonder vorm van procés, maar ook hoe lichtzinnig andere officieren zich van elke verantwoor delijkheid wisten te ontlasten. Het zijn der gelijke toestanden en het is deze mentali teit. die Frankrijk naar den afgrond heeft gevoerd. HELSINKI, begin Januari. GELEIDELIJK krijgt het vraagstuk van de hèrbevolking van hét weer mét Fin lapd vereenigde Karelische gebied zijn be loop. Eind 1941 waren reeds 76.000 van de in 1939 uitgeweken Kareliërs teruggekeerd Men wenscht hierbij een gezonde "«"herbe volkingspolitiek ten uitvoer te brengen. Ge stadig, zonder schadelijke overhaasting worden de moeilijkheden op verschillend gebied overwonnen Ook dit vreedzame werk eischt den inzet van vele arbeids krachten. opdat Karelië na heeling van zijn oorlogswonden niet alleen het oude romantische karakter van natuurschoon herkrijgt, maar ook tot nieuw vruchtbaar akkerland gedijt KARELIE behoort tot de woud rijkste deelen van Finland De geheele bosch oppervlakte in het met hel Finsche rijk hereenïgde Karelische gebied beslaat 1.8 millioen H.A In verschillende dirtricteji hebben de Karelische wouden te lijden ge had onder de oorlogsoperaties tijdens den wipteroorlog 1939—'40. Volgens voorloopige berekeningen zijn minstens 110 000 heclaie bosch vernield, in brand gestoken of -ge schoten. Een verlies, dat. ruim 6 van liet gezamenlijke woudareaal bedraagt. Veel na tuiirschoon ging op deze wijze verloren doch de snelle opmarsch der Finsche troe pen bij den aanvang van den nieuwen oor- log. in den zomer van verleden jaar. be lette, dat hernieuwde boschbranden in Ka relië een uitgebreider karakter kregen. Tijdens hun korte machtsperiode in Fmsch-Karelië hadden de Russen gepoogd om den woud- en houtrijkdom daar te ex ploiteeren. Dit kon men na hun verdrijving bespeuren. Op verschillende plaatsen langs de wegen, bij de rivieren en aan de stations vonden de Finsche troepen groote rtapeis achtergelaten hout. Op één plek zelfs trof men 200 000 door de Russen gevelde boom stammen aan. Al dit hout keert nu aan den rechtmatigen eigenaar, den FÏnschen staat terug. Van staatswege is het werk geregeld dat. de terugkeerende bevolking wacht. Het hier voorloopig ingestelde militaire be stuur heeft zich ook mét het boschbehec-r belast. Er wordt voor gezorgd dat de gé- evacueerden bij hun terugkomst over het benoodigde hout voor eigen gebruik kunnen beschikken. Gebrek aan inkwartieringsmogelijkhe den en transportmiddelen, alsook de slech te staat, waarin qe paarden zich bevonden bben den arbeid in de bosschen ver zwaard Dit alles is een gevolg geweest van den oorlogstoestand, die er heerschte. van de schade en vernieling aan huis en hof toegebracht en de moeilijkheid, om over voldoende proviand en voer te beschikken. Overigens is het. Finsche paard van een b°- trekkelijk klein, doch sterk ras Het wordt, als met alle andere dieren in Finland het geval is, goed behandeld zoodat in dit land althans vereenieingen voor dierenbescher ming haast onnöodig schijnen. 7 OOALS ik reèds in den aanhef meldde. te waren aan het einde van hét afgéloo- pen jaar 76 000 personen naar hun oude woonplaatsen in Karelië teruggekeerd In het heroverde gebied zijn daarenboven mo. gelijkheden aanwezig, voor huisvesting van nog 120.000 andéren. Dit wat de bevolkings- situatiè in het Finsche Karelië betreft. Er zijn ook groepen Kareliërs. die reeds bestaansmogelijkheden in andere deelen van Finland hebben gevonden en hun te- ïugkeer daarom uitstellen. In het weer aangehechte gebied strekken zich 270.000 hectare akkerland uit, waar van volgens ontworpen plannen 100.000 hectare in bet a s. voorjaar geploegd en bezaaid moeten zijn. De uitvoering van dit werk is natuurlijk van groote beteekenis voor de levensmiddelenvoorziening in de naaste toekomst Van belang ir^ het dan ook, als' vele mannelijke arbeidskrachten hier voor beschikbaar kunnen komen, als hun diénstan aan het front of elders niét lan ger noodig zijn. Gi'ooter gebruik van trac tors zou de behoefte aan paarden bij de landbouwwerkzaamheden verminderen. Men rekent, uit. dat 500 tractors ongeveer 10 000 tot 15.000 paarden kunnen vervangen. Nu is men aangewezen op de aanschaffing van een tamelijk gmot. aantal paarden uit andere deelen van het land. In het alge meen wordt het véebezit geleidelijk bevor derd. naarmate de teruggekeerde bevolking hieraan behoefte heeft. Voort-s streven dé autoriteiten er naar dat de teruggekomen landbouwers in Karelië de beschikking krij gen over landbouwwerktuigen en gereed schappen. die thans in groote hoeveelheden noodig ziin Tenslotte de kwestie van onderwijs voor de schoolkinderen, een niet te verwaarloo- zen factor in oorlogstijd. In deze maand wordt opnieuw met het onderricht op de volksscholen voorloopig nog niet de mid delbare. aangevangen. In Vfipuri (Wiborg), om een voorbeeld te noemen, hervatten reeds verscheidene lagere scholen hun werk zaamheid. Het Karelische kind kan dus voor het eerst weer na eind 1939 onderricht in Karelië zelf volgen In de zwaarst ge troffen. kleinere plaatsen hoopt men even eens spoedig tot. heropening van scholen te kunnen overgaan. Vandaag verduisteren om 18.17 uur Vandfldg caat dr zon op om 9.29 uur en onder om 18-17 uur: moan ónder óm (11 uur en op om 15 06 uur Donderdag: Zon op om 9.28 aar en onder om 18-19 uur: maan onder om 7.03 uur en op om 15.53 uur.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1942 | | pagina 1