AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Het drama van Abbeville
Het rubbervraagstuk in de
Vereenigde Staten
Herbevolking van het
heroverde Karelië
JAPAN, CHINA EN AMERIKA
Lagerhuisrede
van Churchill
Successen der As
in Cyrenaica
DE EEMLANDER
Felle luchtaanval op
de Molukken
Australië heeft mannen
noodig
Verdeeling der lesuren
op Bijzondere H.B.S.
Britsch Witboek over
gemeenschappelijke
commissies
D
MAISKY ZIEK
A
ABONNEMENTENper 3
maanden voor Amersfoort
2.05per maand 0.68
per week ƒ0.16. Binnen
land franco per post per 3
maanden 2.50. Afzon
derlijke nummers ƒ0 05.
Postrekening 47910
VALKHOFF Co., ARNHEMSCHE POORTWAL 2a TELEFOON 4620 DIRECTEUR J. VALKHOFF HOOFDREDACTEUR R. LEENKNEGT, AMERSFOORT
ADYERTF.NTIEN1—4
regels 1elke regel
meer 0.25 Spec prijzen
bij contr. Liefdadigh adv.
halve prijs „KEITJES"
bij vooruitbet. v. 15 regels
60 ct elke regel meer 12
ct., 3 maal plaatsen 1.20.
WOENSDAG 28 JANUARI 1942
4 PAGINA'S
40e JAARGANG No. 178
(Van onzen V.P.B.-correspondent)
SJANGHAI, Januari 104*!.
NA de bézétting van de buiten land-
sche concessies door de Japanners,
is hét voorkomen van Sjanghai geheel
veranderd. De Engelschen eii Amerika
nen laten zich wéinig meer zien. De
verwachting, dat de Japanners snelle
vorderingen zouden maken, zijn nog
verre overtroffen geworden. Velen wa
ren er van overtuigd, dat Japan nog
veel betere voorbereidingen had getrof
fen vóór een oorlog tégen Amerika, dan
voor dien in China wat dan ook zee*,
bpgrijpel.jk is. Men had een zoo spoe
dige overgave 5 an Hongkong niet ver
Tot* het laatste toe hadden de Engel-
schen en de Engélschgezinden gehoopt
dat de aanvallen van de Chineezen, die
de. Japanners in de flank hadden aan
gegrepen, Hongkong tijd zouden geven,
zich van den aanval te herstellen.
Tsjoenking liet zich zeer optimistisch
uit. 1-Iet heette, dat men in Hopei, in
Sjanzi of Honan een aantal Japansche
divisies had ingesloten, enz. Doch dit
alles heeft het noodlot niet kunnen ver
hinderen, zich aan Hongkong te vol-
trékkén. De Japanners namen het laat
sfe bolwerk der Britten op het vaste
land van China in en van de troepen
van Tsjang Kai Sjek hoorde men niet
meer spréken.
Waarom gaat thans de strjd in Chi
na? 3ij het begin van het conflict heb
ben de Japanners enkele voorname Chi-
neesche centra bezet. De vijandelijkhe
den namen een aanvang op 8 Juli 1937
Dat zich uit deze gevechten een zoo
langdurige, oorlog zou ontwikkelen,
heeft niemand kunnen voorzien be
halve misschien het opperbevel van het
Japansche leger. Of is het niet, veelbe-
têekenend, dat er na de eerste groote
gevechten geen militaire operaties van
eenige beteekenis meer voorvielen? Dit
wekte dén schijn, alsof de Japanners
bhiten adem raaktén.
Japan zag vooruit
Vier weken na het begin van de vijan
delijkheden, de inname van Peking en
de bezetting an Tientsin, begon de
strijd ain Sjanghai. Hier werd weken
lang strijd geleverd. Doch tegelijkertijd
waagde Japan het. door te dringen tot
in het binnenland van Mongolië. In Oc
tober 1937 riepen 500 afgevaardigden de
onafhankelijkheid van Mongolië uit, op
dén 21slen October viel Kanton in han
den dér Japanners, den 25sten van de
zelfde maand Hankow en in November
veroverden zij Sjanghai. In hel voor
jaar van 193S kwam het tot ernstige ge
vechten in het Zuiden \an Sjanjóeng,
tot op dat oogenblik de hevigste in den
Oorlog in. China.
Deze gevécllten hielden weken lang
aan. De Chineezen grepen de Japanners
met. een groote overmacht, aan en brach
tén hén tot staan. Doch toen de Japan
ners niéuwe divisies lieten aanrukken
uit Sjanghai, moesten de Chineezen
weder het veld ruimen. Dit was in den
eigenlijken zin de laatste groote veld
slag. De voorjaarsoffensieven in de len
te der volgende jaren, hadden slechts
plaatselijke beteekenis.
In het jaar 1940 werd het plan opge
vat, door het 8ste leger van Tsjang Kai
•Sjek een wig te laten drijven in het Ja
pansche gebied. Doch in Juni en Juli
1940 gingen de Japanners tot den tegen
aanval o\er. Zij bezetten de voornaam
ste overgangen over den Hoangho, vielen
vervolgens de Woetaibergèn in Noord-
Sjanzi aan en kwamen zegevierend uit
den strijd te voorschijn.
Chinèesche toevoer afgesneden
In het voorjaar van 1941 slaagde Ja-
pan er in, dén verdekten toevoer in de
Zuid-Oostelijke provincies Tsjekiang,
Foekién en Kwanloéng af le snijden. De
pogingen van generaal Koesjoetoeng,
vèn het Tsjoenkingleger, om den Japan
ners Noord-China te ontrukken, werden
afgeslagen. Het herfstoffensief van de
Japanners stond zoowel in het teeken
van de verdediging als van de inténsi-
veering der blokkade. Een poging van
Tsjoenking om zijn communistische
strijdkrachten in Sjanzi, Tsjahar en Ho
pei in het veld te brengen tegen de stel
lingen van de Japanners, leed schip
breuk. Het 98ste leger van Tsiang Kai
Sjek werd vernietigd.
Dit gebeurde in September 1941. Eind
November 1941 ging het 69e leger van
China over naar de „Nationale Chinee-
sche regeering" van Nanking. Hop ge
weldig véél troepen Tsjang Kai Sjek
verloren heeft, blijkt uit een officieel
Japansch verslag van 17 December 1941.
Volgens dit verslag vielen er niet min
der -dan 329.927 dooden en werden 94.826
man krijgsgevangen gemaakt, alleen
reeds in de maanden van Januari tot
eind October 1941.
Wie de Japansche veclilwijze kent. en
weet, hoe slecht bewapend de troepen
van Tsjang Kai Sjek zijn, zal zonder
buitengewone verwondering kennis ne
men van deze cijfers.
De oorlogsverklaring aan de V. S.
heeft in Tsjoenking opzien gewekt, nu
bleek, dat Japan zijn beste troepen niet
tegen China had gébruikt, doch ze bad
bewaard voor belangrijker doeleinden.
Door deze nieuwe ontwikkeling wprd
Tsjang Kai Sjek afgesneden van «ie En-
gélsch-Amerikaansche leveringen van
oorlogsmaterieel, daar de Angelsaksi
sche mogendheden de wapens nu zelf
hard noodig hadden. Er valt niet, aan
te twijfelen: China is voor Japan thans
van ondergeschikt belang geworden!
Duitsche pers over de
BERLIJN, 28 Jan. (D.N.B.) De La
gerhuisrede van dén Britschen minis
ter-président ">rdt ''oor de Bèrlijn-
eche pérs gekenmerkt als de „pessi
mistische balans" en als de „sombere
uitkomst" van Churchill. Als bewijs
halen de bladen verscheidene kern
achtige zinnen uit Churchills réde aan,
waarin hij nog „een héele reeks meer
siechte berichten" voor den komenden
tijd aankondig ral den zin: ..na
2?: jaar oorlog is het net gelukt, onze
h ofdén boven rater fp houden".
De V e 1i s c h e r Be o ba Cuter
schrijft, dat Chui*rMll Engelands voor
uitzichten in dp <ste kleuren
geschilderd heeft en dal van het ge-
praal zijner oégère -edevoeringèn
riet veel is overgebleven. „Wij hebben
Churchill altijd voop den doodgraver
van het empire gehouden", schrijft het
biad. „Thans nioet hij ze-! toegeven,
dat Washington in de vitale kwestie
der verdedigin- van twee Britsche do
minions. namelijk Australië en Nieuw-
Zeeland. de eerste viool spéélt Hét
d-rde dominion. Canada, is zonder
méér aan de Vér Staten overgeleverd,
en ïiet vierde en laatste, Zuid-Afrika,
wórdt aan den toom gehouden door de
dictatuur van Smuts." Dé Den tsch e
All gem e! iie Zei tun g wijst op
Churchills vérklaring over dé hulp
aan de Sovjet-Unie, wélke „iamnierliik
door het slechtp weer vertraging heeft
ondervonden''. Het blad schrijft: „Dit
ia het oude liedje van Engelsche hulp-
beloften. zooals dip. reéd« gegeven ziin
aan Polén. Noorwegen, België. Neder
land, Frankrijk, Servië en Griekenland,
om later te verklaren, dat het «IpcMp
weer of iets dèrgelijks vérhinderd hééft
meer te presteeren."
•Door de kwestie van vertrouwen te
stellen, zoo schrijft de Berliner
Bo e ré e n-Z e i t u n g, zet Churchill
bet, parlement onder dPuk. Hij wéét
Damelijk wel, dat niemand in Enge
land in staat zou zijn. dè vasigeloopen
kar uit de modder te trekken u hii
het heeft klaargespeeld, om geleidelijk
het gehéele empire a4n den Amori-
kaanèchen vriend te versjacheren."
Belgische pers over Churchill
„Churchills bankroet over de geheele
linie van Antwerpen tot Singapore"
..bloed, zweet en tranen". ..beloften iv
dên catastrophes" dat zijn enkele oor-
dealen, die de Belgische pers over den
Engelschen premier velt
Een déél der bladen wijst op de ver
schillende stadia van Churchills cata
Qtrophale regie, waardoor de figuur van
den Britschen premier in *v> bescha
mepdste belachelijkheid verzinkt als
gevolg van het. volkomen fiasco, dat
steeds op al zijn beloften is gévol&d.
SJANGHAI, 28 Jan. (D.N.B.).
Uit Batavia wordt groote Japaheche
bedrijvigheid in de lucht, boven alle
déélen \an Nederlandsch-Indië ge
meld. Een bijzonder felle luchtaan
val is gedaan op de vlootbasis Am-
boina op de Molukken.
LISSABON, 28 Jan. (A.N.P.). Naar
de Engel^cbe nieuwsdienst uit Canberra
meldt, heeft Calvéll R.aboul, eèn afge
vaardigde van het parlement uit. Mel
bourne, telegrafisch den minister van
oorlog, Forde verzocht, alle Australische
empire-troepen en eenheden van de
Australische luchtmacht uit Europa en
Afrika terug te trekken, daar de toe
stand ip dén Stillen Oceaan „dreigend
geworden is.
Het gebrek aan menschen in Austra
lië komt, naar verder uit Melbourne
wordt gemeld, tot ui tine in een veror
dening. volgens welke de mannen, die
ouder zijn dan 45 jaar, zich voor den
militairen diénst moeten aanmelden.
Deze mannen zouden voor garnizoens-
en wachtdiensten gebruikt, worden.
Verd'ër meldt, de Engelsche nieuws
dienst uit. Melbourne, dat de Australi
sche regeering béelotèn heeft eèn yoor-
zieningsraad te vormen, die alle proble
men té behandelen kiiigt, welke de
voorziening van Australië en de gealli
eerde strijdkracht én in het gebied der
Stille Zuidzee raken.
De minister van het leger, Forde
h.eeft bekend gemaakt, dat de regeéring
een antwoord van Churchill heeft, ont
vangen en dat de onderhandelingen een
belangrijk stadium hébben bereikt.
De voormalige premier, Fadden, heeft
eèn verklaring afgelegd tot steun van
den eisch nopens een oorlogskabinet
van het empire en een raad voor de
Stille Zuidzee.
JAPANSCH EN DUITSCH ALS UIT
SLUITEND DIPLOMATIEKE TAAL
VOORGESTELD
TOKIO. 28 Jan (A.N.P.). In een Ja
pansch tijdschrift wordt, het voorstel ge
daan, om voortaan in het internationale
diplomatieke verkeer uitsluitend nog
Japansch en Duitsch te gebruiken, daar
Engelsch en Fransch niet meer in over
eenstemming met den geest van den
tijd zijn.
WOLVEN IN NOORD-ITALIË
TARENTE, 28 Jan. (Stefani). Als
gevolg van de hevige koude en de
sneeuwstormen der laatste dagen, heb
ben zich wolven vertoond in eenige
dorpen van het gebergte in de provin
cies Trénte en Gorizia in Noord-I talie.
De boeren hebben drijfjachten georga
niseerd en zijn er reeds in géslaagd ver
scheidene wolven te dooden.
De wachtpost op een vliegveld
van het Duitsche luchtwapen
in de Oekraïne
Transatlantic-Recla-P, K. Müller
(Van onzen correspondent)
BRUSSEL, Januari 1942
MEN herinnert zich de ontzetting, on
middellijk nadat de kanonnen in liet
Westen tot zwijgen waren gekomen, toen
ontdekt werd. te Abbeville, in het Somme-
departement, dat daar een waar bloedbad
was aangericht onder de gevangenen die,
uit België komende, door de Belgische auto
riteiten aan de Fransche waren overgele
verd. Deze zaak was o m. een van de rede
nen waarom de Belgische auditeur-generaal
gedurende gerulmen tijd werd gearresteerd.
Het, ondeiTZoek dat door de Belgische in
stanties werd gevoerd, op klacht van nir.
Van Dieren en mr. Romsee, heeft intus-
sdhen geleid tot ontslag van rechtsvervol
ging tc zijnen gunste. Doch van Duitsche
zijde werd door een commissaris van de
crimineele politie, met standplaats in Den
Haag. van einde Juni af con uitvoerig on
derzoek verricht om de verantwoordelijk
heid vast. te stellen in verband met de te
rechtstellingen die op waarliik barbaarsche
wijze werden doorgevoerd. Hoewel vrijwel
geen gegevens voorhanden waren ls de
Duitsche commissaris er in geslaagd een
dossier samen te stellen hetwelk er toe
heeft geleid dat twee beschuldigden, luite
nant Roger Caron. 45 jaar. dorpsonderwfl
zer te Noyelles-en-Chaussée en de 37-jarl-
de sergeant-ohef Etienne Mölletr- landbou
wer. uit- Beauveivoir. beiden behoorende tot
de 5e Compagnie van het 28e territoriaal
regiment, die aan de bloedige kiosk te Ab-
LISSABON. 28 Jan. (ANP). Volgens
berichten uit New York staat het rubber,
vraagstuk nog altijd in het middelpunt der
belangstelling. In beurskringen staat men
zeer sceptisch tegenover de mogelijkheden
om de rubber te vervangen. De nog op te
richten fabrieken zouden verscheidene
jaren noodig hebben, alvorens zij haar vol
ledige productiecapaciteit kunnen bereiken.
De "belangstelling gaat derhalve in ver
dubbelden omvang uit naar de gebieden,
die voor het verbouwen van natuurlijke
lubber in aanmerking komen. In de con
ferentie van Rio zijn besprekingen gevoerd
met eenige Zuid-Amerikaansche staten,
o.a. met Brazilië, over de mogelijkheid van
uitbreiding dei rubberplantages Brazilië
zou zich principieel tot medewerking bereid
verklaard hebben. Deze instemming ging
evenwel gepaard met de voorwaarde, dat
de Ver. Staten een financieele garantie
zullen stellen, die ook na den oorlog geldig
moet blijven. Deze laatste eisch bereidt
groote moeilijkheden en heeft lot dusver
vaste afspraken belemmerd.
Kenmerkend voor de moeih ikheid der
Amerikaansóhe rubber-verzorging, wordt
voorts het feit. geacht, dat dp Firestone Tire
and Rubber Company, die plantages in Li
beria bezit, van deze omstandigheid door
een grootsolieepsche reclame gébruik kan
maken. De bebouwde nppcrvlaktfi_der maat
schappij bedroeg in 1941 echter nauwelijks
18.500 hectare, terwijl de overige belangen
der ondernemingen uit pachtrachten be
staan, welker gebruikmaking eveneens ge-
ruimen tijd zou vereisehen. Naar verluidt
zijn de rubberreserves der Ver. Staten aan
zienlijk geringer dan men oorspronkelijk
bad aangenomen. Daarmee wordt ook het
feit verklaard, dat de Amerikaansóhe re
geering den laatsten tijd geweigerd heeft,
gegevens over de aanwezige voorraden te
verstrekken.
Volgens een bericht uit Londen, heeft
thans ook het International Rubber Regu
lation Committee de statistische publicaties
moeten staken. Dit comité was door de
voornaamste rubber produceerende landen
ingesteld ter uitvoering van de rubberres
trictie, en zijn statistieken golden als de
eenige geregeld verschijnende officieel? pu
blicaties over de wereldproductie van rub
ber. Dp laatste statistiek verscheen been
December 1941. Zij bevatte de gegevens voor
de eerste Hen maanden van dat jaar. In
dien tij-d bedroegen de netto rubberexporten
1.29 millioen ton. tegen 1.17 millioen ton in
hetzelfde tijdvak van het voorafgaande jaar.
Op het oogenblik vinden verschepingen uit
de rand- en eilandgebieden nog slechts uit
Ned. In die plaats. Volgens berichten
uit Londenontmoeten cok deze laatste
verschepingen echter groote moeilijkheden.
ROME.. 28 Jan. (D.N.B.) Over de-
gevechtshandelingen in het Westelijk
deel van Cyrenaica, schrijft een bijzon
dere correspondent van Stefani, dat ook
ditmaal weer vastberadenheid en snel
heid de grondslagen van bet succes der
almogendheden geweest zijn. De gemo
toriseerde colonnes drongen door tot. ten
Noordoosten van Agedabia, terwijl an
dere formaties bezig zijn met de zuive
ring van bet gebied. Het aantal gevan
genen en bet buitgemaakte materiaal
groeit voortdurend. Het oprukken der
Duifsch-Italiaansche troepen ging zoo
snel in zijn werk, dat. groote vijandelijke
troépendeelen door hen verrast werden.
Zoo konden op een vliegveld tien En
gelsche machines buitgemaakt en de pi
loten gevangen genomen worden. In af
wachting van de verdere, ontwikkeling
der operaties kan men thans verklaren,
dat de troepen dér almogendheden, nu
zij reeds" de vijandelijke stellingen zijn
binnengedrongen, elke hoop op verwe
zenlijking der Engelsche plannen den
bodem hebben ingeslagen, plannen
welke zoo luide verkondigd waren door
den Engelschen minister-president, dooi
de Engelsche generaals en de verant
woordelijke organen. De vurige strijd
vaardigheid der Duitsche ph llaliaan-
sche troepen in Libye, het luohtoffensief
legen Malta, de vernietiging of bescha
diging van aanzienlijke Engelsche
scheepseénheden in de Middellandsche
Zpp, en de Duitsch-Italiaansche aanvoe
ren aan de Afrikaansche kust, zijn de
hoofdfactoren, die geleid hebben tot een
verbetering der positie van de almo
gendheden aan de Middellandsohe Zee.
Niet alleen in den Stillen Oceaan, doch
ook in de Middellandsche Zee, waar En
geland zijn machtigste strijdkrachten te
land. ,in de lucht en ter zee had gecon
centreerd, geraakt Gróot-Brittannié in
een crisis, z
's-GRAVENHAGE, 27 Jan. In de
Xederlandsche Staatscourant van heden
is opgenomen een beschikking van den
secretaris-generaal van het departement,
van Opvoeding, Wetenschap en Kuituur-
bescherming. waarbij de minimum-ta
bellen voor lesuren van door het Rijk
gesubsidieerde bijzondere H B S. met 1-
jarigen cursus A en B, vastgesteld bij
beschikking van 2 Juli 1941, worden in
getrokken en vervangen door de vovl-
gende:
Hoogere
cursus A.
Vakken:
Burgerschool met vierjarigen
aantal lessen
per week
a. De Nederlandsche taal en letterkunde 14
b. De Hoogduitsche taal en lettèrkunde 13
c. De Engelsche taal en letterkunde
d. De Fransche taal en' letterkunde
e. De geschiedenis
f. De staatsinrichting van Nederland.
Nederlandsch-Indië, Suriname en
Cuxagao
g. De aardrijkskunde
h De handelswetenschappen
i. De staatshuishoudkunde en de sta
tistiek 2
k. De wiskunde 11
1. De natuurkunde. 3
m. De scheikunde 3
n. Deplant- en dierkunde 1
o. Het hand- en rechtlijnig teekenen 3
p De lichamelijke oefening 9
Hoogere
cursus B.
Vakken:
Burgerschool met vierjarigen
aantal lessen
per week:
16
a. De wiskunde
b. De mechanica
c. De natuurkunde 6
d. De scheikunde 7
e. De plant- en dierkunde 4
f. De cosmographie 1
g. De staatsinrichting van Nederland.
Nederlandsch-Indië, Surinaihe en
Curasao l
h. De staathuishoudkunde en de sta
tistiek 1
i. De aardrijkskunde 5
k. De geschiedenis 5
1. De Nederlandsche taal en lettèrkunde 12
m. De Hoogduit-che taal en letterkunde 10
n. De Engelsche taal en letterkunde 8
o. De Fransche taal en letterkunde 6
p. De handelswetenschappen 2 (1)
q. Het hand- en rechtlijnig teekenen 5(4)
r. De lichamelijke oefening 9
Het besluit, treedt in werking op 1
September 1942.
STOCKHOLM, 28 Jan. (D.NB.)
In 'een witboek wordt, naar de En
gelsche nieuwsdienst meldt, de tekst
weergegeven van drie overeenkomsten,
die tusschen Churchill en Roosevelt
gesloten zijn. om organisaties in hét
leven te roepen ter controleering van
de verdeeling van oorlogsmateriaal
van koopvaardijscheepsruimte en ter
regeling van grondstof kwesties.
Deze organisaties, waarover reeds kort
iets gemeld werd. bestaan uit een com
missie voor de verdeeling van het oorlogs
materiaal. uit een gemengde commissie
voor de vcrdeellng van koopvaardijscheeps
ruimte en een gemengde commissie voor
grondstoffen. De commissie voor de ver
deeling van oorlogsmateriaal beschouwt
alle hulpbronnen in Groot-Brittanië en de
Ver. Staten aan oorlogsmateriaal als ..ge
meenschappelijke hulpbronnen". Evenzoo
beteekent in beginsel de instelling van de
commissie voor de verdeeling van koop
vaardijscheepsruimte dat ook hier de
hulpbronnen der beide landen aan koop
vaardijscheepsruimte als „gemeenschappe
lijk" beschouwd worden.
Volgens den Engelschen nieuwsdienst
zullen de volgende personen deel uitmaken
van de door Engeland en de Vereenigde
Staten ingestelde gemeenschappelijke
commissies.
Van de commissfe voor de verdeeling van
het oorlogsmateriaal: Hopkins (Ver. Sta
ten) en Lord Beaverbrook (Engeland).
Van de gemengde commissie voor de ver
deeling van koopvaardijscheepsruimte: ad
miraal Emèry Land (Vér Staten). Sir
Arthur Selter en Lord Leathers, beiden van
Engeland. Van de gemengde commissie
voor grondstoffen: William Batt (Ver.
Staten), Sir Clife Veillieu en Lord Bea
verbrook. beiden van Engeland.
beville hebben geopereerd, naar den krijgs
raad werden gezonden.'die normaal zetelt
te Parijs, maar voor die gelegenheid naar
Amiens ls gekomen en ook"te Abbeville zeil
een zitting heeft gehouden. Wü zijn in de
gelegenheid geweest deze debatten persoon
lijk te volgen voor zoover zjj te Amiens en
te Abbeville reeds hebben plaatgehad, de
voortzetting gebeurde te Parijs zelf.
Toen op 10 Mei de oorlog begon, werden
hier te lande door de Belgisohe autoriteiten
tal van arrestaties verricht van Rijiksduit-
sohehs en andere vreemdelingen, terwijl ook
Belgen wérden ingerekend, hetzu om hun
politieke opinies, zooals Degrelle en Joris
van Severen, hetzij om andere redenen. Dat
hieronder personen waren die zich niets
hadden te verwijten kan men gerust aan
nemen. Hoe clan ook, toen op 15 Mei de
Duitsche legers de doorbraak in de rich
ting van de zee exploiteerden en de ge
vangenen naar Frankrijk werden gestuurd,
werd te Brugge een transport gevormd van
78 gevangenen die over Duinkerken,
waar Léon Degrelle werd verwijderd uit
de 'groep en Bëthune naar Abbeville
werd gezonden in drie vrachtauto's. Het. is
bekend dat z,ii hierbij aan allerlei hatelijk
heden en ernstige mishandeling werden
bloot gesteld. Geen enkel verhoor was af
genomen. Op 19 Mei vertrok het transport
uit Béthime naar Abbeville waar al de ge
vangenen werden ondergebracht in den kel
der van een nieuwgebouwde kiosk op de
Place de la Rcpublique. De stad stond
bloot aan hevige bombardementen Op 20
Mei werd aan de Fransohen het. bevel tot
den aftooht gegeven. In werkelijkheid had
den de gevangenen naar Bcauvais moeten
gevoerd worden doch men kan vermoeden
dat de Franschen gemeend hebben de auto's
zelf beter te kunnen gebruiken voor eigen
lijfsbehoud. In elk geval zaten de gevange
nen op 20 Mei In den kioskkelder. Uit de
getuigenissen van een tiental dergenen die
aan don dood zijn ontsnapt, kan men zioh
een denkbeeld vormen van de waarlijk on
beschrijfelijke tooneelen, die zich daar heb
ben afgespeeld. De gevangenen gaven zich
geleidelijk reken schap, door de toenemende
zenuwachtigheid bij de soldaten, dat er Iets
op til was. Zij konden vrij goed opmerken
wat er gebeurde langs vensters die ln den
kioskkelder aanwezig zijn. Op zeker oogen
blik het juiste uur ls niet goed bepaald
omdat iedereen elk besef van tijd had ver
loren zijn militairen in den kelder ver
schenen om een groep van vier gevangenen
zoogenaamd om brood en soep te halen.
Een minuut latei- hoorde men in de kiosk
geweerschoten buiten knallen. Een tweede
groep werd buiten gehaald en weer knal
den schoten Toen begreep men. De ontzet
ting was grenzeloos. Sommigen zongen de
.Marseillaise" om de soldaten duidelijk te
maken, dat zü geen spionnen waven of wat
ook. Anderen zongen geestelijke liederen.
Niemand wou nog den kelder verlaten. Teen
werden zii met geweld naar buiten ge
sleept. Men weet hoe Joris van Severen
hierbij een bewonderenswaardige houding
heeft gehad. Hij behoorde tot de derde
groep en zijn bedoeling was de soldaten te
overtuigen dat zij zich soliuldig maakten
aan een barbaarsche handeling. Hij heeft
het met den dood betaald. Volgens r-en ge
tuige zou hij het geweest zijn die op zeker
oogerrblik is "gevlucht cn een ion meter ver
der dan den fatalen muur werd neergescflio-
ten. Maar volstrekte zekerheid zal men
daaromtrent wel nooit hébben. Nog twee
groepen werden aldus buiten gehaald en
neergeschoten. Onder hen bevonden zich
een priester en een 60-jarige vrouw, uit
Brugge, alpmede een jonge Belgische sol
daat- In totaal werden 21 gevangenen te
recht gestéld onder wie 6 Belgen, 4 Dult-
sohers. 2 Nederlanders, 5 Italianen, 2 Hon-
gaarsche Joden en 1 Canadees. Sommigen
werden met bajonetsteken en kolfslagen
afgemaakt.
E Duitsche commissaris is er in ge
slaagd met de hulp van een Dult-
sohen en twee Fransche doktérs de identi-
LISSABON. 28 Jan. (A.N.P.) Naar
de Engelsche nieuwsdienst meldt, is dé
ambassadeur der So)jet-Unie te. Lon
den, Maisky, plotseling ziek géworden.
Hii heeft al zijn afspraken vdn de ko
mende dagen laten afzeggen.
teit van de slachtoffers uit te maken. Hu
ls er verder in geslaagd de eenheid vast te
stellen waartoe de soldaten behoorden die
aan de kiosk waren en zoodoende is hu
er ook toe gekomen hun officieren te vin
den.
De lezing van den beschuldigde Mollet is
dat op zeker oogenblik'een garde mobile in
in den port is gekomen nabij den spoorweg
op een 200-tal meter van de kiosk, waar hu
met een 8-tal manschappen zich ophield
om vrijwilligers te vragen voor de terecht
stelling van spionnnen en valschermsprin
gers. Hjj wilde wel paan, maar zou aan zijn
manschappen geen bevelen hebben gegeven
hetzelfde te doen. Noch tens zou hij zelf ge
weigerd hebben 1e schieten, alhoewel hu
toegeeft op den vluchteling te hebben ge
schoten Toon hij hoorde dat. de eerste te-
rechtgestelden „Leve België" riepen voor
zij den dood ingingen, heeft hjj. zoo be
weert hii verder, scrupules gehad en is hU
naar den plaatselyken commandant ge
weest om een schriftelijk bevel te vragen.
Deze. kolonel Haivin, was afwezig. Zijn
plaatsvervanger, commandant Dingeon,
deelde hom mede, dat h(j hel bevel had ge
geven de gevangenen neer te schieten en
dat er geen schriftelijk bevel noodig was.
Hy is nadien nog teruggekeerd en kreeg
hetzelfde bevel, dat niet voor hem was be
stemd, beweert hij, maar voor den gendarm.
Ten slotte, de terechtstellingen steeds voort
gang vindende, heeft hij een brief ge
stuurd aan zijn compagnie-commandant
Rollet om den bijstand van een officier te
vragen. Deze heeft Caron ter plaatse ge
stuurd en volgens den luitenant heeft hij
onmiddellijk de terechtstellingen doen stop
zetten. De getuigen die in den kelder zaten
zijn het er over eens, dat hij met. getrokken
revolver en dreigend in hun midden is ver
schenen. voor de laatste groep werd gefu-
sileerd Sommigen verklaren zelfs dat hU
reeds de eerste groep heeft doen buiten tre
den. Een getuige verklaart, dat hij op zeker
oogenblik buiten een stem heeft gehoord,
die riep dat het een schande was aldus
weerlooze gevangenen van kant te maken
cn dat een onderzoek zou jalaats hebben.
Onderweg heeft dezelfde getuige nog een
officier ontmoet, die hem bevestigde, dat
het dank zij hem was dat zij niet allen
waren gedood. Maar Caron loochent zulks.
Hij beweert dat er wel een tweede officier
van het regiment Ier plaat-se is geweest,
die het volledig goedkeurde toen hij hem
mededeelde, dat hij de terechtstelling had
stop gezet, Dingeon zelf is gevlucht. HU
bevond zich in de vrije zone en is ongeveer
een jaar geleden gestorven. De man had
zich ook het kistje toegeëigend waarin alle
bezittingen ran de gevangenen zich bevon
den De officieren die kwamen getuigen be
vestigden dat >hü aan lagerwal was geraakt
en anderen bevestigden van hem te hebben
gehoord dat hij het bevel tot de terecht
stelling inderdaad had gégèven omdat hU
niet meer wist wat met de gevangenen te
beginnen. Toen dezen weigerden uit den
kioskkelder te komen, werd cr een hand
granaat in geworpen, die echter niet. ont
plofte en onmiddellijk werd teruggegooid.
Op. zeker oogenblik werd ook een mltrail-
leurgeveer- opgesteld -don»' kéfitecataer,
dat door den sergeant evenwel werd ver
wijderd. Volgens Mollet waren het voorbij
komende soldaten, die op de gevangenen
choten.
LDUS in algemeene lijnen de elemen
ten van de teak. Zij toont a.lleszina
aan niet alleen welke onbeschrijflijke ver
warring te Abbeville heerschte, vermits hot
mondelinge bevel van een officier, die zijn
plicht vergat., het mogelijk maakte, dat 21
mensdhen werden terecht gesteld, zonder
vorm van procés, maar ook hoe lichtzinnig
andere officieren zich van elke verantwoor
delijkheid wisten te ontlasten. Het zijn der
gelijke toestanden en het is deze mentali
teit. die Frankrijk naar den afgrond heeft
gevoerd.
HELSINKI, begin Januari.
GELEIDELIJK krijgt het vraagstuk van
de hèrbevolking van hét weer mét Fin
lapd vereenigde Karelische gebied zijn be
loop. Eind 1941 waren reeds 76.000 van de
in 1939 uitgeweken Kareliërs teruggekeerd
Men wenscht hierbij een gezonde "«"herbe
volkingspolitiek ten uitvoer te brengen. Ge
stadig, zonder schadelijke overhaasting
worden de moeilijkheden op verschillend
gebied overwonnen Ook dit vreedzame
werk eischt den inzet van vele arbeids
krachten. opdat Karelië na heeling van
zijn oorlogswonden niet alleen het oude
romantische karakter van natuurschoon
herkrijgt, maar ook tot nieuw vruchtbaar
akkerland gedijt
KARELIE behoort tot de woud rijkste
deelen van Finland De geheele bosch
oppervlakte in het met hel Finsche rijk
hereenïgde Karelische gebied beslaat 1.8
millioen H.A In verschillende dirtricteji
hebben de Karelische wouden te lijden ge
had onder de oorlogsoperaties tijdens den
wipteroorlog 1939—'40. Volgens voorloopige
berekeningen zijn minstens 110 000 heclaie
bosch vernield, in brand gestoken of -ge
schoten. Een verlies, dat. ruim 6 van liet
gezamenlijke woudareaal bedraagt. Veel na
tuiirschoon ging op deze wijze verloren
doch de snelle opmarsch der Finsche troe
pen bij den aanvang van den nieuwen oor-
log. in den zomer van verleden jaar. be
lette, dat hernieuwde boschbranden in Ka
relië een uitgebreider karakter kregen.
Tijdens hun korte machtsperiode in
Fmsch-Karelië hadden de Russen gepoogd
om den woud- en houtrijkdom daar te ex
ploiteeren. Dit kon men na hun verdrijving
bespeuren. Op verschillende plaatsen langs
de wegen, bij de rivieren en aan de stations
vonden de Finsche troepen groote rtapeis
achtergelaten hout. Op één plek zelfs trof
men 200 000 door de Russen gevelde boom
stammen aan. Al dit hout keert nu aan den
rechtmatigen eigenaar, den FÏnschen staat
terug. Van staatswege is het werk geregeld
dat. de terugkeerende bevolking wacht. Het
hier voorloopig ingestelde militaire be
stuur heeft zich ook mét het boschbehec-r
belast. Er wordt voor gezorgd dat de gé-
evacueerden bij hun terugkomst over het
benoodigde hout voor eigen gebruik kunnen
beschikken.
Gebrek aan inkwartieringsmogelijkhe
den en transportmiddelen, alsook de slech
te staat, waarin qe paarden zich bevonden
bben den arbeid in de bosschen ver
zwaard Dit alles is een gevolg geweest van
den oorlogstoestand, die er heerschte. van
de schade en vernieling aan huis en hof
toegebracht en de moeilijkheid, om over
voldoende proviand en voer te beschikken.
Overigens is het. Finsche paard van een b°-
trekkelijk klein, doch sterk ras Het wordt,
als met alle andere dieren in Finland het
geval is, goed behandeld zoodat in dit land
althans vereenieingen voor dierenbescher
ming haast onnöodig schijnen.
7 OOALS ik reèds in den aanhef meldde.
te waren aan het einde van hét afgéloo-
pen jaar 76 000 personen naar hun oude
woonplaatsen in Karelië teruggekeerd In
het heroverde gebied zijn daarenboven mo.
gelijkheden aanwezig, voor huisvesting van
nog 120.000 andéren. Dit wat de bevolkings-
situatiè in het Finsche Karelië betreft.
Er zijn ook groepen Kareliërs. die reeds
bestaansmogelijkheden in andere deelen
van Finland hebben gevonden en hun te-
ïugkeer daarom uitstellen.
In het weer aangehechte gebied strekken
zich 270.000 hectare akkerland uit, waar
van volgens ontworpen plannen 100.000
hectare in bet a s. voorjaar geploegd en
bezaaid moeten zijn. De uitvoering van dit
werk is natuurlijk van groote beteekenis
voor de levensmiddelenvoorziening in de
naaste toekomst Van belang ir^ het dan ook,
als' vele mannelijke arbeidskrachten hier
voor beschikbaar kunnen komen, als hun
diénstan aan het front of elders niét lan
ger noodig zijn. Gi'ooter gebruik van trac
tors zou de behoefte aan paarden bij de
landbouwwerkzaamheden verminderen.
Men rekent, uit. dat 500 tractors ongeveer
10 000 tot 15.000 paarden kunnen vervangen.
Nu is men aangewezen op de aanschaffing
van een tamelijk gmot. aantal paarden uit
andere deelen van het land. In het alge
meen wordt het véebezit geleidelijk bevor
derd. naarmate de teruggekeerde bevolking
hieraan behoefte heeft. Voort-s streven dé
autoriteiten er naar dat de teruggekomen
landbouwers in Karelië de beschikking krij
gen over landbouwwerktuigen en gereed
schappen. die thans in groote hoeveelheden
noodig ziin
Tenslotte de kwestie van onderwijs voor
de schoolkinderen, een niet te verwaarloo-
zen factor in oorlogstijd. In deze maand
wordt opnieuw met het onderricht op de
volksscholen voorloopig nog niet de mid
delbare. aangevangen. In Vfipuri (Wiborg),
om een voorbeeld te noemen, hervatten
reeds verscheidene lagere scholen hun werk
zaamheid. Het Karelische kind kan dus
voor het eerst weer na eind 1939 onderricht
in Karelië zelf volgen In de zwaarst ge
troffen. kleinere plaatsen hoopt men even
eens spoedig tot. heropening van scholen te
kunnen overgaan.
Vandaag verduisteren
om 18.17 uur
Vandfldg caat dr zon op om 9.29 uur
en onder om 18-17 uur: moan ónder
óm (11 uur en op om 15 06 uur
Donderdag: Zon op om 9.28 aar en
onder om 18-19 uur: maan onder om
7.03 uur en op om 15.53 uur.
