AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Bali is reeds geheel
in Japansche handen
De oorlog nadert Java
Mislukte aanslag op
V on Papen te Ankara
De Birma-route bedreigd
Ook nu biedt Parijs het
oude, vertrouwde beeld
Geen contact
tusschen Java
en Sumatra
I Batavia is thans
een doode stad
HET PROCES TE RIOM OP
EEN KEERPUNT?
DE EEMLANDER
Gevaarlijk precedent
in de ziekte
van Daladier geacht
ABONNEMENTEN: per 3
maanden voor Amersfoort
2.05 per maand 0.6S
per week ƒ0.16 Binnen
land franco per post per 3
maanden 2.50. Afzon
derlijke nummers 0.05.
Postrekening 47910
VALKHOFF Co., ARNHEMSCHE POORTWAL 2a TELEFOON 4620 DIRECTEUR T. VALKHOFF HOOFDREDACTEUR R. LEENKNEGT, AMERSFOORT
ADVERTENTIEN4
regels 1.elke regel
meer 0.25. Spec, prijzen
bij contr. Liefdadigh. adv.
halve prijs. „KEITJES"
bij vooruitbct. v. 15 regels
60 ct., elke regel meer 12
ct., 3 maal plaatsen 1.20.
WOENSDAG 25 FEBRUARI 1942
4 PAGINA'S
40e JAARGANG No. 202T
Officieele mededeeling van den Gouverneur-
Generaal van Ned.-Indië
De gouverneur-generaal van Ne-
derlandsch-Indië, jhr. Van Star-
kenborgh Stachouwer, zoo meldt
de „D e u t s c h e Z t g. i. d. N i e-
derl.", heeft Dinsdagmorgen te
Batavia officieel bekend gemaakt,
dat Bali geheel in handen der Ja
panners is. Het oogenblik is thans
nabij, waarop een algemeene aan
val op Java moet worden gevreesd
welks kusten zeer uitgestrekt zijn.
De G.G. deed een beroep op
volk en leger om tot het uiterste
vol te houden. „Een zware strijd
wacht ons, maar wij zullen dien
strijd voeren met alle kracht, die
in ons is."
Naar de Engelsche correspondenten
volgens Radio Mundial uil Batavia
melden, opereeren de .Tapansclie oorlogs
schepen, die troepen naar Bali bren
gen, onder de beschutting van cc-n
kunstmatigen nevel, zoodal het moeilijk
is boijitreffers op deze schepen te con-
stateeren.
Generaal Wayèll heeft zich naar hel
I front hegeven en gistermiddag de
A m e r i k a a risdh e bommenwerpers van
het type vliegende vestingen in den
strijd geworpen.
Te Lissabon is volgens Radio Mondial
bekend gemaakt, dat de twee Portu-
geesche transportschepen, die troepen
versterkingen naar Timor brengen, ter
hoogle van Nedcrlandsch-Indic zijn
aangekomen.
Java reeds omsingeld?
HET oprukken der Japansche troepen
in verschillende richtingen naar
het Zuiden, heeft de Engelsche, Indische
en Australische troepen genoodzaakt
zich op Java terug te trekken, zoo
meldt V.P.B. De daar beschikbare
havens, in de eerste plaats die van
Socrabaja, worden zoo snel mogelijk in
verdediging gebrachl of militair ver
sterkt. Hiermede is Java, volgens op
vatting in Duitsche militaire klingen,
de laatste toevluchtsmogelijkheid voor
Australië geworden De Japanners
waren reeds vóór de verovering van
Singapore hiervan op de hoogte, zoodat
zij hun maatregelen in dit opzicht
konden nemen.
Volgens een bericht uit Tokio in de
E s s e n e r National Z e it u n g. is
Java reeds thans nog a oor liet zich
tegen vijandelijke aanvallen heeft te
verdedigen omsingeld. Borneo en
Celebes zijn door de Japansche troepen
bezet. Vervolgens werd op Timor en
Bali geland en thans is ook Ranka in
Japansche handen gevallen. De situatie
van Java kan op een lijn worden ge
steld met die van Singapore in midden
Januari. Er beslaat geen militair con
tact meer tusschen Sumatra en Java.
daar de Japanners Palembang in hun
bezit hebben on van hieruit verdere
aanvallen kunnen ondernemen. De
militaire concentratie der Ned.-Indische
strijdkrachten en hun bondgmiooten op
Java toont volgens het blad aan, dat
men den ernst der situatie erkent en er
klaarblijkelijk niet meer op rekent el*
ders nog met succe« militairen tegen
stand te kunnen bieden.
BERLIJN, 25 Febr. V.P.B.)De
hoofdstad van Java, Batavia, is groo-
temlecls ontruimd. De groote hotels, die
de vorige weck voornamelijk nog onder
invloed van den onafgebroken stroom
van vluchtelingen uit Singapore overvol
waren, staan nu zoo goed als leeg. Niet
alleen cle Europeeeche. maar ook de in-
landsche bevolking wordt den raad ge
geven naar het meer centraal gelegen
deel van Java te evacueeren. De gou-
i erneur-gencraal heeft een radiorede
ehouden, teneinde een beroep te doen
op de bevolking, zich te beheerschen en
zich niet over le geven aan een paniek
stemming. H.j móest echter terzelfder-
tijd toegeven, dat de Javaanscho kust te
(uitgestrekt is om ze overal even nauw
keurig te bewaken en eientueel doel
treffend te verdedigen. liet gevaar voor
een Tapanschen aanval is zeer groot en
iedereen moet zich op het ergste voor
bereiden. Verschillende corresponden
ten van Engelsche bladen op Java la-
(h-n doorschemeren dat generaal Wa
ved dit eiland het allerliefst zou opge
K'en om alle beschikbare strhdkrachten
lever u> brengen naar Australië.
Momenteel zijn de Japansche strijd-
•lehfen, die Java omsingelen, zoo heet"
ct erder in deze berichten, vermoede-
ijk nog niet sterk genoeg, om een eva-
natie op groote schaal van Java naar
i-tralie te verhinderen. Bovendien zijn
te»1). '1p 'avaansche havens op het oogen-
v'iik ruimschoots voldoende transport-
liepen geconcentreerd om een derge-
193«l!ke onderneming te kunnen wagen. De
ven! ilitaire en burgerlijke autoriteiten
r i^'aan tegenover deze plannen absoluut
fiv ijzend.
Ook al erkent men dat Java ten zeer-
te bedreigd wordt en dat de verdedi-
ing van het belangrijkste, maar tevens
'Ok laatste steunpunt een hachelijke
laak zal zijn toch weigert men ook maar
Jn overweging te nemen Java zonder
vaiÉlag of sloot over (e geven.
Het diplomatiek offensief, dat in
ustralië is ondernomen teneinde te
Jprkrijgcn dat de Australische 6trijd-
j^flTachten ter beschikking wor.den ge-
tpIrl voor de verdediging van Java,
lujnt op een mislukking te zijn uitge
lopen. ofschoon nog niet bekend is ge-
aakt. dat dr. Van Mook zijn hespre-
ingen te Camlierra heeft afgebroken of
•*jR.|'Cëindigd.
dl ^°l^ens de'1 correspondent van United
Pres? te. Sydney, verklaarde 'n spreker
min" ier Australische regeering, dat de re
pute operatips der Japanners het gevaar
oor Australië aanzienlijk hebben ver-
oogd en dat het dientengevolge als uit
floten beschouwd moet worden, dat
kkeifi,strain- troepen en vliegtuigen ter ver-
lediging van Java zou kunnen afstaan.
Volgens berichten uit Batavia is de
efinitieve bezetting van Bali door de
apanners pen feit. Tiet keizerlijk hoofd-
A-artier te Tokio heeft dienaangaande
og niets medegedeeld. Wèl meldt
eldctfokjo. dat e Japansche parachutisten
1 de omgeving van Koepang, de hoofd-
tarl van Ned. Timor zijn geland en er
i geslaagd ziin de Ned. Tmlische strijd-
raehten lenig te drijven. Koppang zelf
ordi nog verdedigd.
tiers
JcCei
het
be
éden
kg.
correspondent der DAZ te Sjane
hai wiidl een beschouwing aan de
ermoedelijke houding der inlandsche
evolking van Ned. lndië ten aanzien
an-het conflict met Japan. Evenals het
nationalisme in Birma, zoo stelt hii
vast, is dat in Insulinde minder ontwik
keld, dan in Bntsch-Indië. Dit ver
schijnsel heeft verschillende oorzaken.
De economische penetratie en industria-
liseering van Ned. Indië door de Neder
landers begon eerst omstreeks 1900 en
voor dien tijd kwam het niet tot een
ernstige botsing met de inlanders. Ter
wijl de hoogerc Wcsterschc cultuur op
de Philip pijnen drie eeuwen geleden
door de Spanjaarden en in Britsch-Indic
honderd jaar geleden door de Engel-
schen werd ingevoerd, deden dc Neder
landers in dit opzicht weinig, liet per
centage analphabcten in Ned. Indië en
Britsch-Indië is vrijwel gelijk, maar
toch treft men in laatst genoemd land
veel meer Westersch gevormde leiders
aan dan in Ned. Indië. De goede be
handeling der halfbloeden in Ned. Indië
die tot de Europeanen worden gerekend
en derhalve hun belangen verdedigen,
was verder een rem voor het nationa
lisme. Bovendien ontbreekt in Ned. In
dië een leidersfiguur als Gandhi of
Nehru, die in staat zou zijn geweest aan
de versplinterde beweging eenheid te
geven.
Nationalisten onder
politietoezicht
Pp VENALS in Britech-Indie de onder-
linge tegenstellingen van ras, taal
en godsdienst, ten gevolge der maatre
gelen der Europeesche lieerschers wor
den overbrugd, ontstond ook hier een
gemeenschapsgevoel. Ofschoon het Ned.
Indische nationalisme nooit zulke strijd
vaardige vormen aannam als de
Britsch-Indische Congrespartij, was de
onderdrukking door de Nederlanders
toch hard. De tegenwoordige gouver
neur-generaal wordt als een liberaal be
schouwd, maa,r in kwesties, die de in-
heemsche bevolking betreffen, ie hij
uiterst reactionair. De nationalistische
kringen staan onder voortdurend poli
tietoezicht en spionnage en het dagblad
„De Javabode" schreef eens: „Neder-
landsch-Indië is een slaat geworden
waarin de bevolking onder politietoe-'
zicht leeft. Menigmaal schijnt het, dat
de uitvoerende macht meer bij het
openbaar ministerie dan bij den Volks
raad berust". In Nieuw Guinea ligt het
concentratiekamp Digoel, waar duizend
arrestanten wegens nationalistische ac
tiviteit zijn opgesloten.
Het ligt in de lijn der verwachtingen,
dat. de inlanders voor den strijd tegen
Japan nauwelijks eenige sympathie zul
len koesteren. Veeleer, valt er op te re
kenen zoo besluit de correspondent
zün relaas dat zij hoogstens, evenals
de bevolking van Malakka. onverschil
lig zal toezien bij de ineenstorting der
vreemde overheersching, waaronder, zij
tot nu toe heeft geleefd."
De aanval op Californië
TOKIO. 25 Febr. (D.N.B.) Het Ja-
pansche hoofdkwartier heeft vandaag
bevestigd, dat Japansche duikbooten
gisteren militaire installaties aan de
kust van Californië met gunstig resul
taat hebben gebombardeerd.
Naar de zender Schenectady meldt;
heeft oen communiqué van liet depar
tement van marine bekend gemaakt, dat
een redhtstreeksche treffer is geplaatst
op een oliebron. Volgens verhalen van
ooggetuigen, werd de beschieting door
een duikboot ondernomen. In totaal
werden 12 schoten geteld.
Duitsche infanterie grijpt in. De ring om Sebastopol wordt
nauwer. Vijandelijk artillerie-vuur dwingt de manschappen terzijde
van den weg dekking te zoeken Transatlantic-Recla-P. K. Weber
ANKARA 25 Febr. (D.N.B.)Het
agentschap Anatolie publiceert het vol
gende communique:
Gisteren, op 2-4 Februari, om 10.10 uur
is op den Bulevanl Ataturk tusschen de
pleinen Kavaklidere en Emniyet, een
bom ontploft, waarbij een man in stuk
ken werd gereten. Op het genoemde tijd
stip heeft men een man dc plaats van
de ontploffing zien passeeren. Hii droeg
een in een stuk stof gewikkeld voor
werp in zijn armen. Deze man werd in
stukken gereten en men gelooft, dat het
door hem vervoerde voorwerp een bom
was.
Twee voorbijgaande jonge meisjes
liepen verschillende verwondingen
op en de Duitsche ambassadeur,
Von Papen met zijn echtgcnoote, die
uit de tegenovergestelde richting
kwamen en die zich, naar is vast
gesteld op 17 meter afstand van dc
plaats bevonden waar de bom ont
plofte, werden door.den Juchldruk
op den grond geworpen. De ambas
sadeur en zijn echtgenootc stonden
ongedeeld op en zetten 'hun wande
ling naar de ambassade voort.
De minister van binnenlandsche za
ken. de stadhouder van Ankara, het
parket en de politie begaven zich on
middellijk naar dc plaats des onheils,
waar zij een onderzoek instelden. De
president der republiek zond den chef
van zijn kabinet naar den ambassadeur
om, zich op de hoogle te stellen van den
gezondheidstoestand van den ambassa
deur en diens echtgenootc. Ook de mi
nister-president zond zijn kabinetschef.
De minister van buitenlandsche zaken
en de secretaris-generaal van het mini
sterie van buitenlandsche zaken bega
ven zich persoonlijk naar den ambassa
deur.
Het feit, dat de boni tijdens het pas
seeren van den ambassadeur en diens
echtgenoote tot ontploffing kwam, geeft
liet parket ernstige aanleiding te den
ken aan de waarschijnlijkheid, dat deze
kwaadwillige daad gericht was tegen
den persoon van den ambassadeur. Het
onderzoek wordt voortgezet.
AMERIKAANSCH TANK
SCHIP GETORPEDEERD
STOCKHOLM, 25 Febr. (D N B.)
Naar uit Washington gemeld wordt,
heeft het departement van marine be
kend gemaak, dat het tankschip Re
public door een vijandelijk schip aan
de Atlantische kust is getorpedeerd.
De Republic, groot 52S7 brt. behoorde
lot de Petroleum Navigation Company.
De overlevenden zijn in een Atlanti
sche haven aan land gebracht
Ten aanzien van liet verlies van e n
Amerikaanschcn torpcedobootjagcr en
een Amerikaansch vrachtschip voor
New Foundlanc;, heeft het departe
ment van marine medegedeeld, dat
het den torpedobootjagcr Fruxlon en
het vrachtschip Pollux betrof. Ondanks
de grootste inspanning was het
aantal menschenlevcns op heide sche
pen, dat verloren ging, tengevolge van
den op den Atlantischcn Oceaan heer-
schenden storm groot. De schepen bra
ken terstond, nadat zij aan den grond
waren gcloopen, in stukken. Aan boord
van de Truxton kwamen 7 officieren
en 90 man om; aan boord van de Pol
lux één officier en 92 man
JAPANNERS OP EILAND TEN N.O.
VAN TSJANGI
Japansche troepen, die het eiland
Singapore van uiteengeslagen resten
an" Britsche troepen zuiveren, hebben
Dinsdag 600 Britten op een eiland ten
N.O. van Tsjangi gevangen genomen
Tegelijkertijd zijn resten van vijande
lijke troepen in het Z.O. van Johore ge
vangen.
PARIJS, 25 Febr. (D.N.B De
verdaging, van het proces wan Rioni
tot Vrijdag', heeft te Vichy verras
sing gebaard volgens den special en
verslaggever van Afip. De omstan
digheid, dat men wegens ziekte van
een der beklaagden het proces uit
stelt, is een precedent, aldus de
Afip, want het hof had zich even
goed op het standpunt kunnen stel
len, dat Daladier len volle wordt
vertegenwoordigd door zijn advo
caat.
In zekere kringen te Vichy neemt
men derhalve aan, dat het proces zich
op een keerpunt bevindt. Verscheidene
rechters zijn steeds meer van meening,
dat het uitgangspunt der aanklacht ver
keerd is geko/.en en dat het moeilijk,
zoo al niet volkomen onmogelijk is, een
aanklacht wegéns onvoldoende voorbe-
rciding van den oorlog in te dienen,
zonder tevens de schuldvraag omtrent
de verantwoordelijkheid aan den gchee-
len oorlog a an te snijden.
Onder deze omstandigheden, aldus
vervolgt Afip, verwacht men dat de ko
mende zittingen den tweespalt in de de
batten nog slechts zullen verscherpen
en dat men tot een nieuw stadium van
liet proces overgaat, waarvan wellicht
liet voorspel wordt gevormd door een
behandeling met gesloten deuren.
Of do eerste zitting overigens Vrijdag
kan worden gehouden, hangt af van.
den gezondheidstoestand van Daladier,
die gisteravond moei- koorts zou hebben
gehad. Volgens program zou Daladier
op den komenden zittingsdag geduren
de ten minste vier uur worden ver
hoord.
Turksch en Bulgaarsch
schip aangevallen
ISTANBOEL 25 Tebr iD N B Het
Turksche motorschip Ts jan hays, groot
300 bN. zou op weg van Boergas naar
Istanboel door een Sovjet-duikboot zijn
aangevallen cn met geschutvuur tol zin
ken zijn, gebracht. Naar gezegd wordt,
is nog niet bekend of het schip binnen
of buiten de Turksche territoriale wate
ren is aangevallen. Een officieele beves
tiging van het bericht is nog niet uit
gegeven.
Het Bulgaarsche schip Stroema. dat
met 800 joden aan boord sedeit maan
den in de haven van Istanboel lag, is,
naar 111 Istanboel verluidt, in den nacht
van Maandag op Dinsdag door een
Turksch sleepschip door den Bosporus
naar'de Zwarte Zee gebracht. Het schip
zou. naar verder bekend wordt buiten
de Turksche territoriale wateren door
een onbekend oorlogsschip getorpedeerd
zijn. Alle aan boord zijnde personen zou
den zijn verdronken. Ook voor dit be
richt is nog geen officieele bevestiging
ontvangen.
LANDING OP TIMOR
TOKIO. 25 Febr. (D.N.B.). De bij
Koepang op Timor gelande Japansche
troepen hebben, volgens Domei, op 21
Februari om 2 uur des middags een be
langrijk vliegveld op 15 K.M. ten Zuid
oosten van Koepang bezet.
Volgens den Britschen nieuwsdienst
zouden bij liet eiland Timor sterke Ja
pansche zeesti ïjdkracliten zijn gesigna
leerd.
KEITEL UIT PRESSBURG
VERTROKKEN
PRESSBURG, 25 Febr. (D.N.B.), Na
een verblijf van twee dagen, is dc chef
van het opperbevel der Duitsche weer
macht, gencraal-veldmaarschalk Keitel,
gisteravond uit Pressburg vertrokken.
STOCKHOLM, 25 Febr. (A.N.P.)
In het communiqué van het hoofd
kwartier der Britsche strijdkrach
ten te Rangoon, wordt gezegd, zoo
meldt dc Engelsche nieuwsdienst:
Na verscheiden dagen van zware ge
vechten aan de. Bilin-linie hebben onze
troepen zich 20 Februari teruggetrok
ken. Den 226tcn cn in den nanacht van
22 op 23 werden onze troepen, die het
bruggehoofd aan den Oostelijkcn oever
van de rivier dc Sittang bezet hielden
om den terugtocht van onze troepen te
dekken, door versclic vijandelijke strijd
krachten in dc flank aangevallen. Na
felle gevechten leden wij zware verlie
zen. Onze troepen hebben thans goede
stellingen achter do Sittang betrokken.
Men vraagt zich in Londen af, aldus
V.P.B., of de catastrophe van liet Malak-
ka-schicreiland cn Singapore niet zou
kunnen leiden lot een terugslag bij liet
Chinëesclic volk. Men geeft zjeh zelf
reeds moeite om de sterk bedreigde
Birma-route te vervangen door andere
wegen, waarlangs men Tsjang Kai Sjek
van het noodig'e zou kunnen voorzien.
Als eerste van deze routes wordt ge
noemd de oude, z.g „zijdestraat", die
door Noord-China loopt en dan op Sow-
jet Russisch gebied via den door do
bolsjewisten aangclegdcn Toerksib-
spoorweg den Transsiberisehen spoor
weg bereikt. Een schaduwzijde van het
geval is echter, dat deze route niet min
der dan 2000 mijl lang is; in vergelij
king daarmede is de Birma-route nog
kort. Deze is „slechts" 772 mijl lang.
Buitendien verkeert deze weg volgens
deskundigen, in een jammerlijken toe
stand, terwijl hij door buitengewoon
slechte streken loopt, zoodat er niet
meer dan 700 S00 ton per maand over
zou kunnen worden vervoerd. Over de
Birma-route kunnen daarentegen vol
gens Amcrikaanschc deskundigen per
maand 3000 ton worden getransporteerd.
Ook vcrlicze men niet uit het oog dat
dc bolsjewisten, die vroeger de Chince-
zen langs dezen weg van oorlogsmate-
rieel voorzagen, zelf alles noodig heb
ben wat zij kunnen produceeren.
De tweede route, die eventueel in
aanmerking zou komen loopt ten Zui
den van Tibet door Assam naar Indië.
Op deze route hadden de Chineezen
zelf do aandacht gevestigd, onmiddel
lijk nadat dc Japanners Indo-China
waren binnengerukt. Doch bij nadere
beschouwing is gebleken dat hier enor
me technische moeilijkheden rijzen; en,
indien deze niet onoverwinnelijk zijn,
zou het toch nog zeer lang duren, voor
dat men van deze route gebruik kon
maken.
Kortom: de Birma-route is en blijft
wat men haar wel eens heeft genoemd:
de „levenslijn van China". Wanneer zij
werd geblokkeerd, zou dit op liet oogen
blik nog catastrophaler zijn omdat de
magazijnen te Rangoon volgepropt zijn
met Amerikaansch materiaal voor Chi
na. Men moet derhalve wel tot de slot
som komen: wanneer de. Birma-route
geblokkeerd wordt, moet China alle ge
dachten aan een grootsch opgezet, offen
sief laten varen, tot tijd cn wijle deze
route weder open is.
PERMANENTE RAAD VAN DRIE-
MOGENDHEDENPACT BIJEEN
BERLIJN, 25 Febr.. (D.N.B.) Onder
voorzitterschap van den rijksminister,
van buitenlandsche zaken, Von Ribben,
trop, is gisteren dc permanente raad
van de landen van het driemogend-
liedenpact te Berlijn voor een speciale
conferentie bijeengekomen.
Aan de conferentie werd deelgenomen
door ambassadeur Dino Alfieri als ver
tegenwoordiger van de Italiaansche re
geering, Osjima als vertegenwoordiger
van dc Japansche regeering. Met de ver
tegenwoordigers van dc drie règeeringerf
waren ook de leiders der verschillende
commissies van het driemogendheden-
pact aanwezig.
EEN vlijmscherpe Noordenwind jaagt
over het nagenoeg geheel verlaten
perron. Dc en'kele reizigers voor de
express „AmsterdamParijs" hebben
hun kraag hoog opgezet; hun hoed zoo
diep mogelijk in de oogen getrokken
biedt nochtans weinig beschutting tegen
dc gestadig neerdwarrelende sneeuw
vlokken. Maar dc felle koude- verjaagt
ons niet van onize post!
Trouw als 'n schildwacht of als 'n
hoopvolle minnaar in afwachting van
zijn uitverkorene, wachten wij op den
trein die op deze nagenoeg koudslen dag
van het jaar zelfs Roosendaal niet
schijnt te kunnen bereiken. Maar ons
geduld wordt beloond. Traag als 'n
locaaltje glijdt de zware machine mot
een eindelooze sleep wagens achter zich
aan 't station binnen.
De express blijkt gedegradeerd tot
boemel, geheel België en Frankrijk
door. Ja soms roept z'n slakkengang
herinneringen wakker aan de roman-
tieke dagen van dc postkoets, even kil,
traag en ophoudelijk stilstaand.
Maar ook die oude koets had z'n voor
deden. Menig kostelijk Vlaamsch of
Waalsch vvintertafreeltje, een Breughel
of Gustaaf de Smet waardig, zouden wij
anders gemist hebben en zoo draagt ten
slotte ieder graag de moderne reisonge-
makken orn met des te grooter verlan
gen liet einddoel te verbeiden.
Het Garg du Nord ziet er wel heel on
gewoon uit met de dikke wollen deken
op zijn overkapping en de hooge
sneeuwhoopen, hier en daar vluchtig
bijcengeveegd. In het toch al stille mid
dernachtelijke Parijs smoort de dikke
sneeuwlaag zelfs het zwakste geluid. De
wereldstad schijnt welhaast uitgestor
ven, zoo niét blauwe en groene lampen
en de lichtende omtrekken van slecht
verduisterde vensters op eenig mensche-
lijk leven duiden.
Maar deze nacht heerscht er alom een
geheimzinnige stilte en de eerste leven
de Parij'zenaar, die ik ontmoet is de in
een dikke winterjas gehulde hotelpor
tier, die z'n koude ledematen bij een
minuscuul electrisch kacheltje tracht te
verwarmen.
Bloedrood gaat de zon op, een rose
gloed tooverend over de besneeuwde
daken. Tegen den strak-blauwen hemel
verheft zich het Onstersch' silhouet van
de „Sacré Coeur". Slechts enkele palmen
ontbreken om de illusie van het Heilige
land te verwezenlijken, zooals ik dit
eens op mijn eerste catechisatielessen
zag uitgeheeld! Is Parijs dan zoo ver
anderd"?
De eerste schreden op straat brengen
mij tot de werkelijkheid terug. De
scherpe kreten der krantenverkoopsters,
de ondefinieerbare geur die uit ieder
metrostation opstijgt, ja zelfs een bloe-
menstalletje met donkere boschviooltje?,
mimosa en Violettes de Parme,, bewij
zen maar al te duidelijk dat Parijs nog
altijd tot de werkelijkheden behoort.
Voor de „Zinc", de glimmende toon
bank, verdringt zich al een dichte
menigte om 'n glas dampende Café Na
tional of men moet er weer even aan
wennen warme of koude wijn on
danks het vroege morgenuur te bemach
tigen.
De Lichtetad is ontwaakt, het dage-
lijksch raderwerk zet zich in beweging
en onwillekeurig neemt men ook de
snelle gang der Parijzcnaai's over, daar
in 'een wereldstad, ook in dezen tijd,
toch immers iedereen haast heeft.
Zoowaar rijdt er weer zoo'n oude ver
trouwde groene autobus. Alleen i* het
nu of hij zich aan. het klimaat heeft
willen aanpassen door een dikke ije-
muts o\er zijn platte dak te trekken. De
prozaïsche verklaring van deze me
tamorphose is natuurlijk de artistieK
gccainoufleerde bergruimte voor de gas*
cylinders die hier meer in trek zijn dan
onze bekende generatoraanhangwagenSi
Allengs wordt het beeld van Parijs
weer vertrouwder. Nog altijd zijn de
schuttingen overdekt met kleurige re-
ciamopapieren, do krantenkiosken zij li
als van ouds van onder tot boven met
bonte tijdschriften behangen cn do affi
ches der „Lotcric Nationale" getuigen
nog altijd van den weinigen smaak der
officieele ontwerpers!
Vr OOR de Ilnlles des Provisions, de
groote levensmiddelenwinkels als
Pot in, Diunoy cn Bardon, verdringt zich
een dichte menigte. Wie bet eerst komt,
't eerst maalt, want langslapers komen
in dezen lijd met leegc handen thuis,
maar w ie er vroeg bij is en een gewel
dige hoeveelheid geduld bezit, kan zijn
huisgenootcn tenminste van liet "oo-
digc voorzien. Mondjesmaat zeker,
want de grootste concurrent van
alle huismoeders vormen de restau
rants.
Wie liet kan betalen, en men behoeft
waarlijk niet over veel 'geldmiddelen te
beschikken, kan door eenmaal daags
buitenshuis te eten, ruim zijn kostje
ophalen. Beter en met veel meer varia
tie zelfs dan verleden jaar, maar wie 't
minimum van 25 francs (fooi en 'n glas
wijn inbegrepen) niet kan uitgeven, is
er moeilijker aan toe.
De gaarkeukens der Winterhulp ,,Lo
secours dTIiver du Maré'chal" doen het
bijna onmogelijke, maar er zijn veel
hongerige magen te vullen. Wie 'n eer
ste rangs eetgelegenheid kan bekosti
gen („catégone A") brengt daarvoor
een verplicht offer van 10 francs voor
hen die lijden. Aan het woord van
Pétain „Gij die eet, 'gedenkt hen die
hongeren", wordt dan ook met veel
plichtsbesef gehoor gegeven!
Toch heeft dc voedselvoorziening van
Parijs ook haar lichtzijden, zoo zijn er
artikelen te krijgen die ieder Nederlan
der zullen doen watertanden. Een voor.
beeld? Maandelijks een kleine hoeveel
heid sinaasappels, mandarijnen en da
dels op de bon. Citroenen, druiven oï*
pompelmoezen zijn vrij, maar de laat
ste kosten 20 tot 25 francs per stuk,
evenals peren en appels van gigantische
afmeting.
Oesters daarentegen zijn er als van
ouds in alle prijzen en hoeveelheden,
zoodat dit aan vitaminenrijke voedsel,
nagenoeg de gchcele bevolking ten goe
de komt. Een enkele kreeft of langous-
te wordt door de eerstkomende in de
wacht gesleept, verder slakken en mos
selen oii dan begint een zwaarderen
strijd om groenten, vleesch en kaas.
Maar al deze hegeerlijkheden heeft
zelfs het eenvoudigste restaurant al
lang vóór u veroverd.
Tafelwijn is op de bon, maar weder
om biedt u de eerste de beste Bistro
deze godendrank zonder eenige restric
tie! Wanneer de Parijzenaar bovendien
nog op de koop toe daar gratis ver
warmd wordt, is het dan verwonderlijk
dat van liet goedkoopste tot het peper
dure luxe restaurant tegen een uur alle
plaatsen bezet zijn?
W. v. BEUNINGEN Jr.
Vandaag verduisteren
om 1.9.11 uur
Vandaag Woensdag, gaat de zon op
om 8.36 uur, onder om 19.11 uur. De
maan gaat onder om 4.50 uur en
komt op om 13.49.
Donderdag gaat de zon op om 8.34
uur. onder om 19.13 uur. De maan
gaat onder om 5.38 uur en komt op
om 14.39 uur.