ADVERTENTIE N. mij gevraagd, welke die plant zoude kunnen zijn, waarop ik Let in genoemd N°. dier Courant medegedeelde antwoord gege ven had, namelijk dat het niet te denken wasdat de gebruikte plant de pompwortel zoude geweest zijnals men daaronder namelijk verstaat den wortel der gele of witte pompebladen of plompen Nymphaea lutea en N. albawijl deze plant niet ver giftig is; maar dat het hoogstwaarschijnlijk was, dat hier gebruikt was de vergiftige Waterschecrling Cicuta verosa)welker wortel vooral in het voorjaar, zeer gevaarlijk is, daar deze cenigzins zoetachtigals sellerij smaakt en bepaaldelijk meermalen voor kalmus of voor witte wortelen aangezien en gebruikt ismet een spoedig doodelijk gevolg; welke plant niet zelden voorkomt in de moerassige omstreken van Foxliol. Daar mij thans, door de zorg van den Heer F. M. Dikema, koopman te Hoogezandstukken zijn gezonden van dezelfde plant, waardoor die twee personen zijn omgekomen stukken en schillen die bij het gebruik van dien wortel zijn weggeworpen en zijn blijven liggen op het land waar die ongelukkigen werktenen ik nu met volle zekerheid kan mcdedeelen dat mijne gissing omtrent deze plant allezins gegrond washeb ik gemeend aan het verzoek der Redactie van de Prov. Gron. Courant te moeten voldoen en nog eens nader op deze inderdaad belangrijke zaak terug te komen. De mij toegezondene stukken dragen de duidelijkste kenteekenen van te behooren tot dc genoemde Ifaterscheerlingkenbaar aan hare gedaante eigenaardige geur cenigzins als die van sellerij of wortelen (peen)en aan de daarin aanwezige holten met een geelachtig (in de gedroogde stukken bruinachtig) harsig sap gevuld. De overeenkomst in reuk en smaak met onschadelijke gewassen maakt deze plant hoogst gevaarlijkvooral in het voorjaar, wan neer haar wortel dikwijls aan de kanten der slooten enz.gevonden wordt. Talrijke voorbeelden van sterfgevallen, op het gebruik van dezen wortel gevolgdstaan opgeteekend. Het meest overeenko mende met het te Foxhol plaats gehad hebbend ongelukkig voorval is dathetwelk plaats had in de Lente van 1714 toen drie soldaten van Utrecht vertrokken zijndeonder weg eenige wortels van deze plant opnamen en aten in de meening dat bet kal muswortels waren), doch alle drie het slagtoffer hunner onvoor- zigtigheid werden. Deze plant groeit in de veenachtige en zandige streken van FoxholHarkstedeScharnier HarenPaterwolde, tusschen Gro ningen en Eclderwolde enz. Zij is bekend onder de namen vergiftige of groote Water scheerlingdolle kervel tweede Watereppe enz. en in het Latijn als Cicuta virosaniet te verwarren met de Cicuta der Apotheek of de Conium maculatum. Het is ecne over blijvende plant, afgebeeld o. a. in de Flora Batava N°. 252 en in het door de Maatschappij tot Hut van 't Algemeen in 1804 uitgegeven werkjegetiteld Eclhurt de menschenvriendbladz. 97100waaruit wij ten slotte nog de volgende vrij goede beschrijving overnemen: Dc wortel van deze Scheerling is dik, cenigzins eivormig, met ronde kringen voorzieneven als banden uit welke de wortelen uitschieten, zoodat de onderste de meeste, de bovenste of weinigeof geheel gccne hebben maar in der- zclver plaats kleine putjens of holletjens die niet dieper gaan dan de uitwendige schil. Dc kleur van buiten is geelachtig withet gedeelte dat aan de lucht blootgesteld iswordtgelijk dat der gele peenen en knollen, groen; van onderen is de wortel gemeenlijk aangestoken door het afsterven van den moerwortel, die in het najaar verrot hierom verandert de wortel 's winters, als losgeraakt door deze verrottingdikwijls van plaatsdaar dezelve des zomers met veelvuldige haarwortelen in den modder zich vasthoudt. Van binnen is dc kleur wit, de reuk is als die van eene witte peen, doch walgachtig, en de smaak zoet, zonder het minste bitter; zij is derhalve, gelijk de ondervinding zoo dikwerf geleerd heeft aanlokkelijk en aangenaam, maar tevens doodelijk.» Groningen3. Mei, 1349. H. C. van Hall. BURGERLIJKE STAND VAN AMERSFOORT. Van den 7. tot en met den 13. Meizijn GEBOREN3 kinderen van het Mannelijke en 3 van het Vrouwelijke geslacht. Te zamen G. OVERLEDEN: 10. Mei. Hendrik Krijn Scheepmaker, 12 d. Hendrik van Doornik ruim 33 j.gehuwd met Reijntje Snapper. 11. Mei. Jan van Doorn ruim 60 j.gehuwd met Jacoba Krook. 12. Mei. Maria Hendriks, 22 j. Hendrikje Smallcnburg, ruim 88 j., Weduwe van Jacob Roozendaal. ONDERTROUWD Barend van Duist met Barbara van Keken. GEHUWD: Cornelis Laseur met Cornelia Katharina van Nas. Antonie Pijpers met Hendrika Akkerman. Arie van Dorresteijn met Johanna Schennij. BURGERLIJKE STAND VAN RHEXEN. Van 29. Apriltot en met 5. Meizijn GEBOREN3 Kinderen van het Mannelijk en 1 Kind va» Vrouwelijk Geslacht. Te zamen 4. OVERLEDEN: Jannigje van Maanen73 j., Weduwe van Wilhelmus Tollenaar. Johannes Hootsen 77 j., Gehuwd met Metje Rijkse van Zwelselaar. Willem Antonie Meijer, 1 d. ONDERTROUWDGecne. GEHUWDPieter Jan Keijmanmet Antonetta van der Linden. Marktberigt van Amersfoort 11. Mei. en Utrecht 12. Mei. De Cursief gedrukte artikelen, als Tarwe, enz., zijn volgens de Utrcchtsche Markt genoteerd; van de overige, met gewone Romeinsche letter, als Boekweit enz., is de Amersfoortsche prijs gegeven). Tarwe van f 7,75 tot 8,00. Rogge 4,65 tot f 4,75. Garst van 13,25 tot f 4,00. Boekweit van 4,80 tot ƒ5,20. Haver van 2,25 tot f 3,00. Witte Boonen van f 8,00 tot ƒ10.00. Groene Erwten van ƒ8,00 tot ƒ10,50. Graauwe Erwten en Capuc.son 8,00 tot ƒ11,00. Aardappelen van 1,50 tot 2,00. Boter 0,50 tot 0,55 bet Nederl. pond. Kaas van 10,00 tot f 14,00 de 100 pond. Eijeren 0,50 Cents de 30. Rundvl. 45 c. Kalfsvl, 55 c. Varkensvl. 60 c. bet Ned. pond. Marktberigt van Rhenen, 10. Mei, 1849. Tarwe f 7,50 lot 9,00. Bogge f 4,60 tot 4,80. Boekweit f5,10 tot 5,25. Graauwe Erwten f6,00 tot ƒ7,00. Groene Erwten f 8,00 tot 10,00. BEURSPRIJZEN DER EFFECTEN. Donderdag10. Mei. Nederland 2'/a pCt. 493/a. 3 pCt. 58a/e. 4 pCt. /7Vs. SpanjeArdoin a 510 p. St. 127/ia« Binnenl. 3 pCt. 24. Rusland 5 pCt. 100'/,. Oostenr. Metall. 5 pCt. 71V,. 2Va pCt. 38. V3B van de POSTWAGENDIENST A. VAS1 N1MWEGEN. ZOMERDIENST. Aanvang 15. April 1849. Van Amersfoort naar: Utrecht 'smorg. ten 6 uur op de 1» Trein naar Amsterdam. 7'/a j> »11»»»2°» 'smidd. 4 3e 'savonds» 6'/a Expodilie van goederen dadelijk nog door naar s Hage Veenendaal 's morg. ten 7 uur op de le Trein naar Anrhem Maarsbergen 11 uur. Van Utrecht naar Amersfoort 's morg. ten 7>/a uur na aankomst der Haagsche en Leijdsche Schuiten. 's namid. ten 1272 uur na aank. der 2e Trein van Amst. 4 uur 'savpnds ten 7 uur 3e Van Maarsbergen naar Amersfoort na aankomst der 2e Trein van Arnhem. Van Veenendaal naar Amersfoort na aankomst der 3e Trein van Arnhem. ZOMERDIENST. VERTREK DER BEURTSCHEPEN van Amersfoort Woensdag, 16. Mei. C. de Weerd. Vrijdag, 18. Zondag, 20. Woensdag, 23. Vrijdag, 25. Zondag, 27. S. J. Houtsaagcr. L. J. Koekoek. J. Bos. C. de Weerd. S. J. Houtsaager. van Amsterdam L. J. Koekoek. J. Bos. C. de Weerd. S. J. Houtsaagcr. L. J. Koekoek. J. Bos. (98) Amersfoorls Ingezetenen iets willende bijdra gen ter leeniging van de Ongelukkige Slagtoffers bij den Brand te Grafhorst (Prov. Overijssel)worden uit- genoodigd liunne Liefdegaven ter hand te stellen aan den Slads Ontvanger H. G. SCHLUITERdie zich met het overmaken derzelve volgaarne zal belasten. corrbspohi1bntie. Een Inwoner uit rihenen klaagt dat hij twee malen naar elkander brieven uit Amersfoort ontvangen heeftwelke twee dagen oud en met twee postmerken voorzien waren het eene van Amersfoort met de dagteckcning der afzendinghet andere van Utrecht een dag later. Het ongerief daardoor veroorzaakt, hoe wel onaangenaam, was echter gelukkig niet schadelijk, eene derde brief daarop gevolgd met waarde bezwaard had dit gevolg niet. Ilij vraagt van waar dit onregelmatige plaats heeft en beklaagt de plaats zijner woning die aan dit ongerief blootgesteld isen hoopt dat daar eene gunstige verandering in mag komen. Te Amersfoort bij W. J. VAN BOMMEL VAN VLOTEN.

Historische kranten - Archief Eemland

Arrondissementsbode van Amersfoort | 1849 | | pagina 4