De Theo Fakkel
Stadsnieuws.
Advertentiën.
Nederlandsch Fabrikaat!
Fabrikant D. NEELMEIJER, Apeldoorn.
J. SCHOTEÜMAN,
imULIJSDE.
G. OUDRAAD,
Zuidzingel 64.
Wïjnen en gedistilleerd.
Utrechtschestraat 34. Amersfoort.
MAGAZIJN
J. A. Schoterman
steldé j'fcij liet zich niet op het ziekbed
vallen,' vóóï zij waarlijk niet meer kón.
Zij leed aan tuberculose, die nu hier
dan daar optrad en operatie na operatie
vorderde. Ten laatste verkocht zij het
pension en ging een tijd lang onder be
handeling. Zij sterkte aan, durfde het
wel weer wagen
Niet als eigenares van een groot boar
ding-house evenwelmet de bescheiden
betrekking van juffrouw van gezelschap
stelde de vijftigjarige zich nu tevreden.
Maar do ziekte keerde terug. Een
nieuwe operatie werd noodzakelijk
En nu ligt zij in de betalende derde-
klas-afdceling van het grootc gemeente
ziekenhuis aan den Zuidwal enzal
daar niet kunnen blijven want al haar
spaarpenningen zijn verteerd.
Zij ziet thans geen uitkomst meer,
tenzij er onverwachts hulp opdaagt. De
muren van het ziekenhuis vertellen droe
vige verhalen
Sta teil-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Hoogcr onderwijs.
Thans is in druk verschenen het ver
slag omtrent het gehouden afdeelings-
onderzoek en het daaruit voortgevloeide
mondeling overleg tusschen den minister
van binnenlandschc zaken en dc com
missie van voorbereiding betrekkelijk
liet wetsontwerp tot aanvulling en wij
ziging der wet tot regeling van het
hooger onderwijs.
Een eerste gewijzigd en nader ge
wijzigd wetsontwerp zijn bij dit stuk
gevoegd.
Het verslag bevat in de eerste plaats
algenieene beschouwingen omtrent het
karakter der voordracht en omtreut
aard en karakter van het hooger onder
wijs op zichzelf.
Aan dit laatste [knoopt zich vast de
vraag, die behandeld werd of univer
siteiten, hetzij dan openbare, hetzij bij
zondere, het recht behooren te hebben
tot het uitreiken van diploma's, bevoegd
heid verlcenende tot het bekleeden van
betrekkingen en het uitoefenen van be
roepen.
Het blijkt daarbij dat zeer vele leden
aan de universitaire examens allen effec-
tus civilis zouden willen ontnemen, ten
einde dien effectus geheel over te brengen
naar practïsche staatsexamens.
Maar de minister, hoeveel sympathie
ook voor het beginsel hebbende, acht
het oogenblik niet geschikt en den tijd
niet rijp om reeds bij dit wetsontwerp
de invoering er van voor te stellen. De
uitslag van het mondeling overleg hier
omtrent was, dat dc minister het niet
geraden achtte thans reeds en in ver
band met dit wetsontwerp voorstellen
te doen, teneinde den effectus civilis van
dc universitaire getuigschriften en bullen
los te makenterwijl de commissie van
voorbereiding zich niet in staat verklaarde
een middel aan 'te geven' voor deze los
making, zonder dat men op de aange
voerde bezwaren daartegen stuitte.
De grondgedachte van het wetsont
werp, waar het aankomt op de vrijheid
van het hooger onderwijs (diplomeerings-
recht aan bijzondere universiteiten), wordt
door den minister tegen de ingebrachte
bedenkingen gehandhaafd, Hij sluit zich
aan bij het betoog van de verdedige!
dat het hier geldt de bevrediging van
de hoogst ernstige begeerte van een be
langrijk deel des volks. Yooral zou het
ongeraden zijn zulk oen begeerte vol
doening te weigeren, waar zij zich niet
alleen in Nederland maar ook elders
openbaart.
Met name van roomsch-katholieke zij
de neemt de aotie voor het bezit van
een eigen universiteit in meerdere lan
den steeds in beteekenis en omvang toe,
zegt do minister.
Waar het nu bij do toekenning van
het diplomneringsrecht aankomt op de
noodige waarborgen voor wetenschap
pelijk onderricht en voor de vrijheid
van beweging van leeraren en leerlin
gen, zegt de minister, dat degenen die
die deze -waarborgen in dit wetsont
werp niet voldoende meenden te vinden,
het ten onrechte voorstellen alsof aan
den eisch ten opzichto van die waar
borgen de eischen werden onderge
schoven, Waaraan het pas opkomend uni
versitair onderwijs zou behooren te vol
doen.
In dit wetsontwerp toch is uitsluitend
sprake van pas opkomende bijzondere
universiteiten. Het mag niet anders reke
nen dan met bijzondere universiteiten,
die nog eerst tot ontwikkeling komen
moeten, iets waartoe zij dan eerst zullen
kunnen geraken, indien zij het diplo-
meeringsgêrecht, zij het ook voorshands
onder bezwarende voorwaarden, bezitten.
De minister acht ongegrond de beden
king tegen het beperken van den eisch
ten aanzien van het aantal faculteiten
tot drie.
Die beperking kan aan het weten
schappelijk "karakfef der instelling geen
schade toebrengen.
Geheel afgezien van de vrije univer
siteit te Amsterdam verdient zeer zeker
de vraag ernstige overweging, w at men
omtrent dc aanstelling der hoogleeraren
aan een bijzondere universiteit in dit
verband bepalen zal.
Daar het gewenseht scheen' althans
eenige aanwijzing te geven, is nu voor
gesteld het benoemingsrecht aan dc
doctoraten te binden en kan dit bij dc
aanstelling autodidact in zijn vak of hij
die van een vreemdeling geen toepas
sing vinden, dan scheen het bezwaar
niet overwegend, om in (leze enkele
gevallen in Koninklijke bekrachtiging
een uitweg te zoeken. Tegen misbruiken
in de praktijk waakt het onvoorwaar
delijk recht tot intrekking van hot diplo
meeringsrecht, en deze omstandigheid
gevoegd bij de aantrekkingskracht, die
alleen van een stel kundige hoogleer-
aren op het publiek uitgaat, is volkomen
genoegzaam om ontaarding van het
hooger onderwijs uit te sluiten of te
stuiten.
De minister heeft toegegeven, dat een
voorschrift noodig is om verplichtend te
stellen dc regeling van de geldelijke po
sitie van een uit hoofde van overtuigings
wisseling ontslagen hoogleeraar.
Slot volgt.
Westbroek. Tot Burgemeester der
gemeenten Westbroek en Achttienhoven
is benoemd de hoer D. Yink, in plaats
van den heer J. H. de Waal Malefijt,
wefke gekozen is tot lid van Gedepu
teerde Staten der Provincie Utrecht.
Rlienen. De directeur-generaal dér
posterijen en telegraphic heeft bekend
gemaakt, dat met ingang van 4 Januari
1904 het telephoonnet, de publiekspreek-
cel in het rijkstelephoonbureel en de
aan dit bureel rechtstreeks aangesloten
pereeelen alhier worden opgenomen in
het telephoonverkeer met de Belgische
plaatsen, welke tot de gemeenschap met
Gorincliem zijn toegelaten.
De prijs voor een enkelvoudig gesprek
is fl 1.45 met inachtneming van de gel
dende regelen en voorwaarden, welke
voor het internationaal telephoonverkeer
tusschen Nederland en België zijn vast
gesteld.
Veenendaal. Met ingang van 16
Januari 1904 wordt alhier ton post- en
telegraafkantore werkzaam gesteld de
klerk der posterijen en telegraphic le
klasse IJ. Faber, komende van Amster
dam.
Doorn. De opzichter van den heer
S. alhier had het ongeluk tegen een
kachel te stooteu en daarna te struike
len, met het ongelukkig gevolg, dat de
geladen buks, die hij in dc hand had,
afging, zoodat hij het schot in het ge
laat kreeg. Dadelijk werd dc hulp van
een dokter ingeroepen, die liet echter
noodig achtte, dat de patiënst naar Utrecht
werd vervoerd.
Harderwijk, net in het aandeel
der Provincie Gelderland in de lichting
der Nationale Militie van het jaar 1904
te dragen gedeelte, zoowel voor volle
dige als voor korte oefening, is o. a.
bepaald voor onze gemeente op 22, d.
w. z. 15 voor de volledige en 7 voor
de korte oefening.
Barneveld. Door den jachtopziener
H. van den Berg is proces-verbaal op
gemaakt tegen een drietal personen uit
Nijkerkerveen, die zich met een gela
den geweer in het jachtveld van onzen
burgemeester bevonden.
Reeds waren zij in het bezit van twee
stuks wild, welke in beslag zijn geno
men.
Hoogland. Op eersten Kerstdag
werden de bewoners van den Ham op
geschrikt door het luiden van den brand
klok. Bij den bakker v. d. II. was op
don zolder boven de bakkerij brand ont
staan. Men was het vuur gelukkig spoe
dig meester, zoodat de brandspuit geen
dienst behoefde to doen.
Putten. Aan den postbode II. Trip,
alhier, is met ingang van 1 Februari
1904 als zoodanig eervol ontslag ver
leend.
Bunschoten. Met 1 Januari dezes
jaars is een nieuw tarief van tolgelden
op den straatweg naar hier in werking
getreden. Yoor een motorrijwiel en
voor een door mechanische kracht voort-
bewoüen rij- of voertuig zal in het ver
volg ook tol moeten worden betaalt.
Uit de verschillende plaatsen, waarin
de Eemlander" verspreid wordt, zullen
van tijd tot tijd correspondenties opge
nomen worden. In het volgende nummer
hopen we den eersten brief uit Hilver
sum te plaatsen.
Uit één wortel des geloofs. Ter
wijl de anti-revolutionairen te dezer stede
een actie op touw gezet hebben tot
afschaffing dor kermis, zien we de
katholieken druk bezig handteekeningen
te verzamelen op het adres dat bij den
Gemeenteraad zal aandringen op het
behoud daarvan.
Omtrent de door den lieer Ncelmeijer,
fabrikant te Apeldoorn, op Woensdag
j.l. alhier gehouden proeven met de
Theo-fakkel lezen wij in het Amcrs-
foortsch Dagblad het volgende
In tegenwoordigheid van autori
teiten, industriëelen en belangstellenden,
hadden heden ochtend op het terrein van
de fabriek van den heer Bcrns Co.
de proeven met de Theo-fakkel plaats.
De fabrikant, de heer Ncelmeijer, uit
Apeldoorn, had zelf de leiding van de
zaak op zich genomen en werd hierbij
geassisteerd door den vertegenwoordiger
te Amersfoort, den heer J. A. Schoter
man.
De proeven, met grootc aandacht door
do aanwezigen gevolgd, hadden een vol
komen succes en bewezen o. i. dat de
Theo-fakkel in fabrieken, hotels, maga
zijnen, werkplaatsen ei ook in particu
liere huizen van zeer veel nut is, aan
gezien men er eiken beginbrand dade
lijk mede kan blusschcn.
Een stuk tapijt werd in brand gesto
ken, doch door het poeder uit de fak
kei dadelijk gebluschtpoetskatoen, ge
drenkt in benzine, dat zooals men weet
zeer brandbaar is en waartegen zelfs
water en zand niet helpt, moet het te
gen het poeder afleggen. Eveneens de
vlam van een in brand gestoken versch
geteerd houten loodsje, enz. De fakkel
is ongeveer 0.75 M. lang on loopt naar
boven (deksclzijde) eenigszins breed uit.
Ze is gevuld met een grijs poeder, dat
onaantastbaar is voor koude, vocht of
warmte. De fakkel wordt bijv. op schou
derhoogte met het deksel aan den haak
opgehangen. Ontstaat er nu brand, dan
rukt men de fakkel naar beneden, het
deksel blijft hangen en men strooit het
poedèr eenigszins krachtig op de ont
stane vlam, die oogenblikkelijk wordt
uitgedoofd.
Wij voegen er nog aan toe, dat zich
in dc fakkel een metalen staaf bevindt,
welke dient, om do verdeeling van liet
poeder te bevorderen.
Naar de heer Ncelmeijer ons mede
deelde, worden van uit Duitschland ook
al weer Theo-fakkels ingevoerd, niette
genstaande het poeder, trouwens dc fak
kel in haar geheel, een beslist Ncder-
landsch fabrikaat is.
Het gerechtshof te Amsterdam heeft
de beschikking der rechtbank te Utrecht
bevestigd, waarbij die rechtbank had ge
weigerd de homologatie van het door de
gefailleerde firma Muller Co., com
missionair in effecten alhier, aangeboden
aecoord, lielwelk door de bij dc wet ver-
eischte meerderheid der schuldeischers
was aangenomen.
Yan wege het departement „Amers
foort" van de Maatschappij „Tot Nut
van 't Algemeen" zal, vrij waarschijn
lijk 29 Januari a. s., in de zaal van
„Amicitia" voor de tweede maal een
voordrachtavond voor het volk worden
gegeven. De heer A. Werumeus Buning
van hier zal als spreker optreden, ter
wijl het symphonie-orkest „Jubal" zijn
medewerking zal verleenen.
Met ingang van 16 Januari a.s. is
voor den tijd van één jaar tot tijdelijk
klerk der posterijen en telegrafie te Am
sterdam (telegraafkantoor) benoemd de
lieer S. de Zoete van hier.
UIT DE PERS.
De aankondigingen onzer ver
schijning.
Het „Amersf. Dagblad" bevatte in
zijn nummer van 30 November liet vol
gende bericht
Met 1 Jan. IIlDA-Verschijnt alhier een
nieuw blacjg'getiteld „De Eemlander,"
liberaal orgaan voor Amersfoort en
Omstreken.
Als Redacteig treedt op de heer P.
van der Heef Jz.
De „Njeowef'Amersf. Crt." (Slothou
wer) mahkt- hiervan in zijn nummer van
2 Dec.
Met 1 Jan, a. s. zal allfier onder den
naam „De Eemlander" wederom een
nieuwe courant verschijnen.
Dit in een bepaalde behoefte
voorziende blad zal naar wij
vernemen een beslist auti-cleri-
cale richting hebben. Als verant
woorde! ijk redacteur wordt genoemd
de heer P. v. d. Meer Jz.
De „Amersf. Crt" (van Cleeff) geeft
de volgende voorstelling (nummer van
3 Dec.)
Het alliier op te richten nieuwe blad
„De Eemlander" zal met 1 Jan ver
schijnen.
Het zal een beslist anti-clericale
strekking hebben.
Als verantwoordelijk redacteur is
de lieer 1'. van der Meer Jz. aangesteld.
„11e Eemhode weet niet beter te doen,
dan in zijn nummer van 5 Dec. onder
den aanhef: „De N. Amersf. Gt schrijft"
het bericht van de N. Amersf. Ct over
te nemen.
Vette letter van ons)
Tot onze spijt moeten wij consta-
teeren, dat alleen liet Amersf. Dagblad
het bij eene zakelijke mededecling
heeft gelaten.
De „N. Amersf. Ct" en de „Amersf.
Ct" hebben gemeend den subtitel „libe
raal orgaan" te moeten weglaten en
daarvoor in de plaats te moeten stellen
een beslist anti-clericale richting
(of strekking.) Het is niet twijfelachtig
wat de „strekking" van deze vermin
king is N. 1 ons reeds bij voorbaat
met een flinken anti-zwarte kool aan-
teekeneh.
Of dit een uitvloeisel is van de neu
traliteit dier organen of wel, dat we
hier „goede persmanieren" hebben te
apprecieeren, laten we ter beslissing aan
den lezer over.
Maar dat de „Eembode," onze princi-
piëelc tegenstander, meer haar gading
vindt in het gewijzigde bericht van de
„X. Amersf. Crt" dan in de oorspron
kelijke zakelijke mededecling van het
„Amersf. Dagblad," is teekenend. De
„Eembode" heeft er tfclfs niets aan toe
te voegen.
Wij komen op de uitdrukking „anti-
clericaal" nader terug, maar vóór die
uitdrukking „hare werking" doet, willen
we toch, tot goed verstand van zaken,
zeggen, dat het woord anti-clcricaal niet
in zich sluittegen den godsdienst, tegen
belijders van den godsdienst of tegen
de dienaren van den godsdienst.
Wij zullen het goede waardeeren,
van welke zijde het ons ook geboden
wordt. Wij zullen nimmer vragenvan
waar komt ge maarwat zijt ge
Wij hopen ons ook vrij te houden
van de drie perseigenaardigheden, door
„dc Amsterdammer, weekblad voor Ne
derland" (de Groene) zoo scherp en
waar gehekeld in zijn nummer van 13
Dec., welk artikel we onzen lezers
(in verband met het bovenstaande,)
niet mogen onthouden. Het blad schrijft
„De gebreken van de Nederl. pers
liggen aan een anderen kant dan waar
de heer Troelstra, opgeschrikt door de
jammerlijke gevolgen onzer speculatie-
woede, die meent te moeten zoeken. In
plaats van den verderfelijken invloed
van het Groot Kapitaal heeft men de
partijheerschappij, die zich soms te veel
doet gelden. De gehoorzame partijschrij
ver drijft allicht ten koste van de waar
heid cenigen zwendel, noteerende wat
hoog staat, laag en wat laag staat, hoog
voor zijne lezers. ^Vervolgens de zucht
0111, zooal niet op het groot kapitaal, meer
op het kapitaal van het abonnementen-
boek te letten, dan te denken aan de
edele roeping 0111 zijn lezers te leiden
en te ontwikkelenen ten derde de
buitegewone zorg. in ons klein landje
zoo grootom van de vrienden zooveel
door de vingers te zien, en alzoo tel
kenmale te zwijgen, waar spreken plicht
is, en bij leven en sterven him onbe
duidende verdiensten breed uit te meten,
als Waren zij allen mede-vennooten, en
schroef men zonder ophouden een han
delsprospectus.
Deze drie perseigenaardigheden zijn
op den duur voor de natie heel wat
rampzaliger dan een vlaag van specu
latiezucht, die voor een oogenblik ver
woestingen aanricht."
1) Ligt hot aan ons, dat bij deze zinsnede
onze gedachten onwillekeurig afdwaalden
naar de artikelen in de „Eembode" over de
Ambachtsschool-vergaderingen
Ingezonden Stnkken.
Hot opnemen van Ingezonden stukken
brengt niet mede, dat de Rcdaetie onvoor-
waardelijk instemt met den inhoud.
Copie wordt nimmer teruggegeven.
I iet-en bescherm i ng.
Ten einde het veelvuldig mishan
delen van dieren, hetgeen helaas nog
dagelijks voorkomt, zooveol mogelijk
tegen te gaan, verzoekt ondergetee-
kendc, wonende aan de Utrechtsche
straat 110. 35, allen, die van zoodani
ge mishandeling getuige zijn of zulks
vernemen, hem mondeling of schrif
telijk daarvan kennis te geven, ten
einde daartegen maatregelen te kun
nen nemen.
De 2e Secretaris van de afd. „Gooi
en Eemland" der Ned. Ver. tot be
scherming van dieren.
J. A. SANDBERG.
Vragcnbus.
Het is ons voornemen een rubriek
„Vragenbus" in ons blad te openen,
bestemd oni onze antwoorden te ver
melden op de vragen, information en
verzoeken, welke door onze abonné's
tot ons gericht worden over onder
werpen van openbaar karakter op al
lerlei gebied.
De Redactie.
MARKTBERICHT.
Amersfoort, 31 December.
Zandaardappelen per H.L. f 2.50 ft 3.
Appelen f 4.— ft 8.—
Peren f 0.— ft 0.—
Hoendereieren per 100 stuks f 5.ft 0.50
Boter per K.G. f 1.30 ft 1.45,
Kippen f 0.80 ft 1.30
Kuikens f 1.— ft 1.30.
Piepkuikens f 0.50 ft 0.90.
Eenden f 0.90 ft 1.20.
Hazen f 1.80 ft 2.25
Wilde konynen f 0.ft 0.
Tamme konijnen per stuk f 0.90 ft 1.50
Duiven f 0.50 ft 0.70.
Magere varkens f 0.ft 0.
Zeugen f ft
Biggen f 5.— ft 7.
Aangevoerd waren H.L. Peren. H.L.
Appelen. 30 H.L. Zandaardappelen. 10000
stuks Hoendereieren. Eendeneieren, 800
kilo Boter. stuks Vee.Magere Varkens,
30 Biggen en Zeugen.
bluscht eiken beginbrand; de inhoud bestaat uit droog poeder, waardoor
niets beschadigd wordt. Geen mechaniek! Dc inhoud bederft niet!
de FAKKEL is steeds voor gebruik gereedI Gratis toezending van
nieuwe vulling na brand. Particuliere prijs is f 5.—, terwjjl bij afname
van af 5 stuks flinke korting gegeven wordt.
Vraagt Prospectus, Attesten en Persverslagen omtrent gehou
den Openbare Proefnemingen.
ALLEEN YERKRIJGBAAAR BIJ
>5
TABéK, SIGAREN, KOFFIE
cn THEE.
UTECHTSCHESTRAAT 34,
AMERFOORT.
HANDEL IN
