G.WESSELS
Advertentiën.
Zwarte Bergje.
AMERSFOORT.
Ernstig ongeval te Helmond.
Dc ondergctcekende betuigt bij
deze zijn hartelijken dank aan allen
voor de hulp en den bijstand, hem be
toond bij den brand van zijn hótel.
W. R. SCHWEMMER.
„Zwarte Bergje"
„ZWARTE BERGJE."
AANGEBODEN,
Confiseur, Cuisinier, Patissier,
r In verband met de aanstaande ver
kiezing? voor leden van de Provinciale
Staten ^worden zij, die nog niet op de
kiezerslijst geplaatst zijn, er aan herin
nerd, dat de aangifte, om op de bedoelde
lijst geplaatst te worden onder overleg
ging van bewijsstukken moet geschieden
tioor tö Februari a.s. ter gemeente se
cretarie, voor zooveel hen betreft, die
niet in de grond vermogens- en per-
soneele belasting alhier zijn aangesla
gen.
Om op die lijsten te Amersfoort als
bevoegd tot het kiezen van leden voor
de Provinciale Staten geplaatst te wor
den moet men zijn mannelijk ingeze
tene van de provincie, tevens Neder
lander, en den leeftijd van 25 jaar be
reikt hebben of dien vóór of op den
15en Mei aanstaande bereiken.
Bovendien moet men over het volle
laatstverloopen jaar zijn aangeslagen in
de grondbelasting voor minsters fl 1.
(hoofdsom en rijksopcenten in de
vermogens of bedrijfsbelasting, of naar
een of meer grondslagen der personeele
belasting of voldoen aan eene der vol
gende voorwaarden
lo. dat men als gezinshoofd of als
alleen inwonend persoon op 31 Januari
sedert 1 Augustus van het vorig jaar in
deze provincie heeft bewoond;
a. krachtens huur achtereenvolgens
niet meer dan twee huizen of gedeelten
van huizen, voor elk waarvan, met of
zonder bijbehoorenden grond of lokalen
en bijgebouwen, niet ter bewoning be
stemd, de werkelijke huurprijs, per week
berekend, ten minste heeft bedragen de
som van fl. 1.50 per week of
b. krachtens eigendom, vruchtgebruik
of hum-, eenzelfde vaartuig van minstens
24 M.3
2o. a. dat men op 31 Januari sedert
1 Januari van het vorig jaar bij den
zelfden persoon, onderneming, openbare-
of bijzondere instelling in dienstbetrek
king, of als inwonende zoon in het bedrijf
of beroep der ouders, werkzaam is en
als zoodanig over dat jaar een inkomen
heeft genoten van minstens fl. 400;
b. dat men op 1 Februari in het genot
moet zijn van oen door een openbare
instelling verleend pensioen van minstens
fl. 400; inkomen en pensioen, waar
noodig, worden samengeteld.
Bij de berekening van „inkomen",
wordt vrije woning of inwoning gerekend
op fl. 275 en enkel vrije kost op fl. 200
3o. dat men op 1 Februari sedert een
jaar don eigendom met recht van vrije
beschikking moet hebben van minstens
fl. 100 (nominaal), ingeschreven op een
der grootboeken der nationale schuld, of
van minstens fl. 50, ingelegd in de rijks
postspaarbank, in een gemeentelijke
spaarbank, of in een spaarbank beheerd
door het bestuur van eene rechtspersoon
lijkheid bezittende vereeniging, van een
naamlooze vennootschap, van een coöpe
ratieve vereeniging of van een stichting.
De bijzondere spaarbanken moeten een
waarborgfonds van fl. 25.000 bij de Ned.
Bank hebben gedeponeerd.
4o. dat men heeft voldaan aan de
eischen van bekwaamheid door of krach
tens de wet, of aangewezen bij algemeene
maatregel van bestuur gesteld voor de
benoembaarheid tot eenig ambt, voor
de vervulling van eenige betrekking of
voor de uitoefening van eenig bedrijf
of beroep.
Men heeft dus
a. „bolastingkiezers"die ambtshalve
op de kiezerslijst worden geplaatst.
b. „huurkiezers"c loonkiezers
d spaarbankkiezersen e „examenkie
zers."
De vier laatste categoriën moeten er
zelf, door aangifte ter Secretarie te doen,
voor zorgen, dat hun naam op de kie
zerslijst komt.
In het Amersfoortsch Dagblad van
18 Januari troffen wij het volgende be
richt aan
„Op dc kegelbaan van de Sociëteit
Amicitia zal een concours worden ge
houden, dat op 30 Januari a.s.. des
avonds te half negen, wordt geopend.
Het concours is uitsluitend toegankelijk
voor inwoners te Amersfoort. De prijs
der kaarten is gesteld op 20 cents. Er
zullen in het geheel 4000 kaarten be
schikbaar worden gesteld, zoodat ver
moedelijk een bedrag van 5 a 600 gulden
aan prijzen kan worden besteed."
De vorm van het bericht benevens de
bijzonderheden erin vermeld stempelen
het tot eene officiëele raededceling van
het Bestuur der Sociëteit „Amicitia"
aan het lezend pubhek. Aan welke bij
zondere omstandigheden of aan welke
relation het Amersf. Dagblad te danken
heeft, dat het voor de sociëteit „Ami
citia" het uitverkoren orgaan schijnt te
zijn, m.a.w. dat de weg tusschen het
Bestuur der sociëteit en „de inwoners
van Amersfoort" niet door de advertentie
rubriek der Amersfoortsche bladen leidt,
doch door het redactiebureau v/h Amers
foortsch dagblad schijnt te loopen, daar
over kunnen we onze lezers niet inlichten.
Gns«lrnk en gasverbruik.
Niet iedereen weet, dat het verschil
in gasdruk een .stftaken invloed heeft op
het lichtgevenyb "Vermogen van gasgloei-
lichtkousje8. ■-
Zoo werd b.v. te Zutphen in den
laatsten tijd'' sterk 'geklaagd door de
gasverbruifters ovjpr .bë't onbegrijpelijk
stijgen hjumef' gasrekejatifen. Er wer
den door -hen niej^ffter pitjes gebrand
dan vroeger otf-roch wees de gasmeter
een veel h'öoger cijfer aan. Nu bleek
bij gelegeheid van een proces, dat over
deze aangelegenheid gevoerd werd,
dat de gasdruk sterk was vermeerderd
en dat hieraan alleen het meerdere
gasverbruik was toe te schrijven. De
verdediger verhaalde, hoe hij in zijn
kamer in het logement veel beter licht
kreeg (gasgloeilicht), door de kraan
wat dicht te draaien, in plaats van die
geheel open te zetten. De gaatjes in
den brander, waardoor het gas naar
het gloeikousje stroomt, waren n.l. te
wijd; zij waren indertijd berekend op
den zwakken gasdruk. Nu die gasdruk
sterker was geworden, was de gastoe-
voer bij geheel open kraan te groot;
het mengsel van gas en lucht bezat niet
meer de juiste verhouding en vandaar
het minder lichtgevend vermogen bij
grooter gasverbruik.
Iets dergelijks is in dc laatste maan
den door vele Amsterdammers onder
vonden. Het schijnt, dat bij het in ge
bruik nemen van een nieuwen grooten
gashouder aldaar, tegelijk de druk ver
hoogd is.
Ook voor Amersfoort is bovenstaande
opmerking van belang. Want het toeval
wil, dat wij reeds enkele weken vóór
het bovenstaande ons ter oore kwam,
hetzelfde kunstje hadden toegepast. Bij
gelegenheid, dat onze huisgenooten
erover klaagden, dat tegenwoordig het
gas zoo weinig licht gaf, draaiden we,
bij wijze van proef, de kraan wat dicht
en het gas brandde dadelijk veel hel
derder en het gasverbruik was natuur
lijk verminderd. Het klinkt wel wat
tegenstrijdig, maar het is zoo.
Wij willen hier aantoevoegen, dat wij
voor enkele maanden een proef bij woon
den met een klein toestelletje, een kort
tusschenstukje, dat bij eiken gasbrander
kan worden aangebracht. De lichtkracht
bleek dezelfde te zijn gebleven, terwijl
de gasmeter een vermindering van gas
verbruik aan wees tot op 60 percent.
Een niet onaanzienlijke besparing aldus.
We weten niet of hier ter stede een
agent voor het artikel is, maar wel
weten we, dat ze in meer dan één
groote gemeente, van gemeentewege
voor haar eigen straatlantaarns zijn aan
geschaft.
De heer Louis Morsink, handelaar in
comestibles, delicatessen, vleeschwaren
enz. verstaat bij uitstek de kunst, om
reclame te maken.
Met zijn reclame weet hjj het zijn
clientèle aangenaam te maken.
Thans geeft hij aan zijn afnemers een
keurig gebonden boekje met waschlijsten,
een practisch geschenk vooral voor de
huisvrouwen, en de heer Morsink weet
natuurlijk wel, dat hij in al zijn onder
nemingen zal slagen, als hij die maar
op zijn hand heeft.
Dat hem dit met bedoeld cadeau zal
gelukken, wij zijn er zeker van.
Naar wij vernemen zal in „Ons Huis"
deze week, Zaterdag 23 Januari, des
namiddags te twee uren eene Bestuurs-
en te drie men eene algemeene Leden
vergadering worden gehouden van de
Vereeniging „Aiiicrsfoortsiclie In
dustrie- en Huishoudschool."
De vraag werd onlangs gedaan, waar
om namiddag- en geen avond
vergaderingen regel zijnen het
antwoord ons van bevoegde zijde hierop
gegeven luidt, dat zulks zijn verklaring
vindt in dc bedoeling om het opkomen
aan de eerste belanghebbenden, in casu
de huismoeders, gemakkelijk te maken.
Was er voor ditmaal door bijzondere om
standigheden eigenlijk geen keuze wat
den dag betreft, in het vervolg zal, ter
bevordering eencr goede op
komst. steeds zooveel mogelijk een
andere dag dan de Zaterdag worden
genomen, Met het oog op dc van het
Bestuur te verwachten mededcclingcn
schijnt ons deze vergadering er eene van
bijzondere belang te zijn, en mede on
der verwijzing naar ons artikelWat nu
wekken wij alle leden op om Zaterdag
tegenwoordig te zijn.
Voor de arondissements-rechtbank te
Utrecht stond eergisteren te recht G. L. M.
kassier alhier. Tegen hem werd 9 maan
den gevangenisstraf geëischt. Zoowel
door den officier van justitie als door
den verdediger Mr. Claringbould werd
streng gelaakt de houding van den
anonymus, die louter uit wraakzuchten
niet de moed hebbende, om met open
vizier te strijden, de betreffende aan
klacht tegen M. bij de rechtbank heeft
ingediend.
De verdediger acht het noodig, dat
Amersfoort wordt gewaarschuwd tegen
de venijnige beten van dergelijk adde-
rengebroedsel en hoopt, dat tegen be
doelden anonymus de vervolging zal
worden ingesteld wegens het opstellen
van een valsche aanklacht.
De eerwaarde lieer Ilurwitz, rabbijn
alhier, vierde Maandag zijn 60-jarig ambts
jubileum onder zeer veel blijken van be
langstelling.
Een commissie uit de gemeenteleden,
bestaande uit de lieeren E. Klasser,
M. de Pool, I. Gossehalk, I. Cohen,
E. van Vollenhoven, H. van Kaalte en
M. Kool, had alle pogingen inliet werk
gesteld om dien dag voor den werk-
zamen, humanen Ilurwitz tot een feestdag
te maken.
Om kwart voor twee de9 namiddags
werd de jubilaris met zijn familie door
twee commissarissen van orde, zijnde dc
heeren M. Kool en II. van Kaalte, per
rijtuig van zijn huis gehaald en naar liet
vergaderlokaal van het Kerkbestuur ge
reden, waar aanwezig waren de leden
van den Kerkeraad, en de besturen van
verschillendegodsdienstigevereenigingen.
Nadat de jubilaris met zijn familie
had plaats genomen, werden hem 't
allereerst bloemen aangeboden door de
jongedames dc Pool en Cohen, onder
het uitspreken van toepasselijke ge
dichten. Hierop werd het woord ge
nomen door den heer E. Klasser, voor
zitter van gemelde commissie, die in
een kernachtige toespraak wee6 op het
gewichtige van dezen dag voor den ju
bilaris en dezen huldigde als rabbijnen
als menschhij overhandigde hem ten
slotte een stoffelijk blijk van belang
stelling.
Verder voerden nog liet woord de
heeren E. L. Visser, voorzitter van het
Kerkbestuur, H. van Gelder idem van
„Talmud Thora" en M. H. van Raalte
idem van „Gemiluth Gasidim." Van al
deze vereenigingen ontving de heer
Ilurwitz geschenken.
Hierop nam nogmaals de heer E.
Klasser het woord, die den feestvierende
namens gemeenteleden, oud-leden van
dc gemeente en vereerders, na een har
telijke toespraak een huldeblijk aanbood
met een album vermeldende de namen
van de schenkers.
Bedoeld album was prachtig gecalli-
grafeerd door den heer L. Klein, waar
nemend koster van de Israëlitische kerk die
in een gevoelvolle improvisatie den jubi
laris huldigde.
Nog werd een enkel woord, van
groote verdienste getuigend, tot den heer
Hurwitz gesproken door den heer E.
Visser van Amsterdam, die den jubilaris
van af zijne jeugd gekend had.
Hierop werd do eerewijn aangeboden
en werden nog verschillende toespraken
gehouden.
De heer Barchman Wuytiers, burge
meester onzer gemeente, gaf van zijn
groote belangstelling in dit jubileum blijk,
door persoonlijk den ouden grijzen feest
vierende te komen feliciteeren op de
algemeene receptie, die door bijna alle
leden der gemeente werd bezocht. Wel
een bewijs, dat dc rabbijn Hurwitz in
zijn kring zeer geacht ishij is een
eenvoudig, humaan en geleerd man.
UIT DE PERS.
Naar aanleiding van Dr. Kuypers
reis naar België heeft „Het Vaderland"
het in een zijner nummers van de vo
rige week in een hoofdartikel over „Pre
mierschap."
Na er op gewezen te hebben, dat onze
minister van binnenlandsche zaken niet
alleen voor een verzetje naar België's
fleurige hoofdstad is getogen en dat „men"
zeer benieuwd is, waarom de heerKuy-
per deze reis heeft ondernomen, vervolgt
het blad
„De pers heeft het (—doel van de reis
Red.)niet verklapt; wel wist de hooge
reiziger zich de hinderlijke insectensoort
tot welke te hebben behoord hij soms
verklaart zich niet zonder genoegen te
herinneren niet geheel van het lijf
te houden, maar vergeleken meh.de
uitgebreide vertelsels en omvangrijke
commentaren, die vroeger de ronde
plachten te doen, zoodra onze premier
de vaderlandsche grenzen over was, is
wat nu in de bladen verluidt niet meer
dan kinderspel.
Onze fantasie leggen we dan ook den
strafsten breidel aan; wc zullen niet
gaan napluizen wat het waarschijnlijkst
is: of Koning Leopold over een alge
meene toenadering tot Nederland, over
een tolunie, over de Luiksche tentoon
stelling, of wellicht zelfs over Congo-
leesche aaugelegenheden met zijn Ne-
(lerlandschen tafelgast van gedachten
heeft gewisseld.
Enkel hierop vestigen we de aandacht,
dat het dr. Kuyper was, met wien niet
wordt weersproken, dat de Belgische
vorst herhaaldelijk mondgesprek voerde.
Zeker niet als Minister van Binnne-
landsche Zaken viel den Nederlandschen
partijleider deze eer te beurt. Het moet
geweest zijn als Voorzitter van don
liaad van Ministers, wel te verstaan
niet louter als den man, die in de bij
eenkomsten der Ministers den prosidi-
alen hamer zwaaien mag, maar als den
premier, als Nederland's Eersten Minis
ter."
Zooals men zich herinneren zal, dankt
de tegenwoordige Minister van Binnen
landsche zaken deze waardigheid aan
het nieuwe Reglement van Orde voor
den Raad van Ministers, dat luttele maan
den na de formatie van het kabinet
Kuvper werd bekend gemaakt.
De linkerzijde liet zich destijds ten
deele in een gerusten Blaap wiegen en
heeft deze eenvoudige wijziging en
bagatelle leeren behandelen, vooral wel,
omdat de met het ministerie bevriende
pers zoo hardnekkig het verschil tus
schen het oude en het nieuwe reglement
als van weinig bctcekenis voorstelde.
Alleen het Lid der Eerste Kamer, de
heer Franssen van de Putte, heeft toen
ter tijde een forschen aanval gedaan
daarop.
„Het Vaderland" vraagt nu:
„Zal men zoetjes aan niet tot het in-
zicht komen, dat nu twee jaar geleden
voor alarmgeroep wel degelijk reden
was?
Een premierschap naarbuitenlandsch
model het heette toen te mal oni het
in ernst te vreezen.
En thans? Ziet nu niet ieder in dr.
Kuyper veeleer den premier dan het
hoofd van het toch niet onbeduidend
Departement van Binnenlandsche Zaken?
Nog eens, wat te Brussel verhandeld
werd is ons niet bekend en wij raden
er ook niet naar.
Maar dat zullen toch in elk geval
wel zaken zijn, die zeker don Minister
Van Lynden, dio wellicht de Ministers
Harte en Do Marez Ovens, misschien
zelfs den Minister Idenburg raken. Doch
niet door een hunner, door dr. Kuyper
worden ze bedisseld.
Tegen een premierschap hadden on
hebben wij, grondwettige en andere,
bezwaren. Wij zetten ze thans niet uit
een. Nu er eenmaal een premier is, ligt
het in den aard der zaak dat hem ook
wat te doen wordt gegeven.
Maar dan inoffele men ook niet lan
ger de evidente waarheid weg, dat, in
afwijking van staatsrecht en staatsleven
der laatste ruimhalve eeuw, thans dr.
Kuyper én feitelijk én reglementair in het
Kabinet nummer één is en dat zijn ambt-
genooten én reglementair én feitelijk
mogen figureeren als Ministers tweede
klas.
„De stem des Volks," weekblad voor
de arbeiders partij, heeft een eigen
aardige wijze om die zaken voor te
stellen. Een paar staaltjes uit zijn jong
ste nummer mogen hier volgen. (Ze
hebben betrekking op Amersfoort)
Als men 's morgens vroeg op straat
loopt van burgemeesters woning tot aan
het stadhuis, zou men meenen, dat er
aan de straatreiniging te dezer stede niets
ontbreekt, zoo netjes en schoon zijn de
straten eiken dag. Komt men evenwel
in de arbeidersbuurten
Mogen we het blad vragen, of het
de bewijzen kan bijbrengen, dat wer
kelijk het traject Burgemeesterswoning-
stadhuis door onzo stadsreiniging in de
eerste plaats en met bijzondere zorg
wordt behandeld
Zooals het bericht daar staat is het
niets meer of minder dan schandelijke
verdachtmaking van onze gemeenterei
niging. Deze is niet onverbeterlijk, ook
wij hebben onze aanmerkingen' maar
wat de Stem des Volks geeft, zijn geen
zakelijke aanmerkingen, maar insinuaties.
Nog een staaltje
De vrijzinnig-democraat Thiel nam
het voor de liberalen op, en vond dat
zij toch in elk geval beter waren dan
de clericalcn. Zeer naar genoegen van
't publiek werd deze debater duorLoopuit
beantwoord.
De lezer zal zich dc zaak herinneren.
Maar wie leest nu uit dit bericht, dat
Loopuit zelf ten 6lotte verklaarde, dat
hij een liberaal ministerie, welk ook
verre verkiest boven het tegenwoordig
ministerie
Zóó meenen de soc.-dem. hun lezers
te moeten voorlichten, de soc.-dem, die
zoo veel hebben aan te merken op de
wijze waarop andere partijen hunne
aanhangers soms voorlichten.
Laatste Berichten.
Men meldt ons uit Helmond In de
fabriek van de heeren Van Vlissingen
te Helmond, de katoendrukkerij, ver
verij en bleekerij, zijn gisteren om één
uur twee opkookpotten ontploft, waarbij
een werkman Thijssen werd gedood en
twee anderen onder het puin werden
bedolven en ongetwijfeld ook dood zul
len zijn. De stoker Van Delden werd
levensgevaarlijk en een andere stoker
hoogst ernstig verwond. De matcricele
schade is groot en nog niet te ramen,
doch zij bedraagt zeker wel een halve
ton. De fabriek is genoodzaakt stil to
liggen althans voor eenige dagen. Als
het ongeluk ware voorgevallen in den
tijd dat de ongeveer 500 werklieden in
de fabriek aanwezig waren, zou dc ramp
niet zijn te overzien.
374e Staatsloterij.
VIJFDE KLASSE Eerste week.
Trekking van 18 en 19 Jan. 1904.
(1400 loten.)
Ten kantore van den Collecteur A. C.
R. O. Lcinweber te Amersfoort (Bree-
destraat, 22) zijn aan de navolgende
nummers te beurt gevallen
Prijzen van f 100 op No. 2836,
2850 en 13585.
Prijzen van f70.
1730 1740 8327 en 18924.
Tc zamen 7 prijzen.
Zonder prijs zijn uitgetrokken
1059 1073 1701 1715 2374
2384 8321 8338 8350 11771
11841 11868 13584 13594 14145
14167 14168 14179 20106 en 20110.
Vrageubu».
VraagKan de Redactie van „de
Eemlander" mij ook inlichten, of de „even
redige vertegenwoordiging" reeds in eenig
land practisch is ingevoerd?
D. S.
Antw"Wij kunnon den geachten vra
ger antwoorden, dat de evenredige ver
tegenwoordiging in nog niet veel staten
ingevoerd is. Toch komt zij reeds in
enkele voor, n.l: in Zwitserland (in hot
kanton Tessino en eenige andere kan
tons,) in Spanje en Portugal (voor ge-
meenteraads verkiezingen,) in Noorwe
gen, in Brazilië en in België.
In het laatste land is het stelsel vast-
gckopppeld aan het z.g.n. meervoudig
stemrecht. De eene kiezer brengt daar
één, een volgende twee en een derdo
drie stemmen uit.
Red. „Eemlander".
Hoogachtend,
Met Mei a.s. ter overname aan
geboden, do huur van het
aan de IiCUNdenerivcg, circa 15 mi
nuten gaans van de stad, en bevattende
beneden vier en boven /es ruime Ka
mers, "Waranda, annex Koetshuis met
Stal, en verschillende Bergplaatsen, be
nevens grooten lommerrijken Tuin.
Te bevragen aan het
Op gemakkelijk tc vervullen voor
waarden ter bewoning
aan een vertrouwd klein gezin
de bewoning der bovenverdieping van
het huis, waarin het bureau van „DE
EEMLANDER" zal gevestigd worden.
Gegadigden schriftelijk zich aan te
melden Administratie „EEMLANDER"
Beekesteinsche laan 32 Amersioort.
Laagestraat 117.
Telephoon Xo. 98.
