STEMPELS.
Centrale Kiesvereniging.
Denk aan 't zenden van uw naamkaartje!
Drukkerij „De Samenwerking", Deekesteinschelaan 38.
op partijgenooten.
Waar moet dat heen Het anti-rev
geweten spreekt in de laagte luid, al
schijnt het in de hoogte wat doof.
Twee tegenstanders van Staalman, de
Nu zeggen de sociaal-demokraten,we het hebben gekregen weten we
en die hebben het universeel genees-j hier in Amersfoort opperbest. Het
middel voor alle sociale kwalen in resultaat is te denken aan een paard,
hun zak: de basis bij jullie deugt niet, I en dat heeft men mij wel eens in het
het privaat-bezit moet worden afge- debat toegevoegd, maar dan zei ik.
hccren van Munster en den Broeder, schaft. Nu wil ik het daarover van gelukkig dat het een paard was, want
bestuursleden van de Centrale Anti- avond niet hebben maar ik dien het een ezel had het niet gelapt.
Rev. te Amsterdam, hebben gezegd, toch even aan te roeren. Borgcsius is blijven volgen, wat ik
wij zullen prutcstceren tegen het mis- Ik voor mij vind, dat de soc.-demo-genoemd heb: de halve-eieren-politiek.
Dit moet men zoo opvatten, dat men
tittel noch jota prijs geeft van het
beginsel, maar in de details handelt
men aldus, dat de eerlijke voorstanders
tot samenwerking kunnen komen.
En wat heeft nu de Liberale partij
kennen van het anti-rev. beginsel en i kratische leer den toets der crittek niet
ze zijn naar Den Helder gegaan en kan doorstaan, anders zou ik sociaal
hebben daar in een openbare verga- demokraat worden. En er zijn voor-
dering gesproken. Nu is de heer Van naamlijk twee punten, die voor mij
Munster een man van wien men zou een onoverkomelijk bezwaar zijn. Ik
denken dat hij zijn invloed zou kunnen j lean me bijv. niet voorstellen, dat we
doen gelden. In Amsterdam wordt hij den prikkel tot het verkrijgen van pri- steeds gedaan? In allerlei tijden heeft
b.v. altijd gereserveerd om tegen vaat-bezit kunnen missen. Bebel heeft ze het werkwoord ruziemaken ver-
Troelstra te dcbattceren. Maar dat op- eens gezegdwanneer de menschen
komen voor de vrijheid is den heer i rijp
Van Munster al heel slecht bekomen, kin;
hij is juist dezer dagen uit het bestuur noodig. Ik zou dit zóó willen amen
gezet. Hier mogen de anti-rev. wel
voegd. Ik maak ruzie, ik maakte ruzie
zijn voor de algemeene werksta-'en als dat niet ging was het: ik zou
dan hebben wc die niet meer ruzie maken. Soms kan dat wel eens
noodig wezen. Toen in 1894 Tak klaar
dccrenwanneer de gemeenschapszin was met zijn kieswet, hebben sommige
zóó is doorgedrongen, hebben we de i liberalen hun beginsel verloochenden'
afschaffing van hel privaatbezit nietdaarvoor moest ruzie gemaakt worden,
meer noodig. want daar raakte het een principe. Zij
Het tweede bezwaar is. zich stellen maakten het een minister uit eigen
onder het gezag der dogmatische leer partij onmogelijk,
van het Marxisme. Toen in 1901 het kiesrechtvraagstuk
Hoe kunnen we ooit een maatschappij aan de orde kwam, was dat een vraag
krijgen, waarin aan ieder zal worden van taktiek en praktijk, en niemand
eens denken aan de woorden van
den heer Lobman, toen hij zeidc: een
ding benijd ik den liberalen, n.l dat
zij zelfs, wanneer een liberaal ministerie
optrad niet afzagen van het recht van
critiek maar er vaak even lustig van
gebruik maakten als de tegenstanders.
Wc kunnen dus van dit ministerie
zeggen, dat het een ministerie is van aangewezen den arbeid waarvoor hij zal ontkennen dat er erkende vnor-
valsche leuzen en van onvervulde
beloften en dat het de stokwaarder is
van het conservatisme. Maar de oogen
eschikt is en de gemeenschap het
meest van profiteert? In die maat
schappij zullen dan toch inspecteurs
zullen opengaan, men kan Staalman van den arbeid moeten zijn, die moeten
en Van Munster er uit gooien, eens zeggen A is dóórvoor, B daarvoor enz.
zirtlen de anti-revolutionairen zich toch Dit zal bovendien aanleiding geven
wel eens afvragen: zijn wc wel op I tot de vreeselijkste tirannie, want die
den goeden weg inspecteurs zullen de beste baantjes
Als ik den toestand van Kuvper wel voor zich zelf houden. Wanneer
wil voorstellen dan zou ik er dit beeld wc zelf eens moesten zeggen, waar
van willen geven Dr. Kuvper wandelt j voor we wel het beste geschikt zijn,
op een eenzamen weg met een zak
op zijn rug, die met zeer veel beleid
is toegeknoopt, welke heterogeene dee-
standers van Algemeen Kiesrecht
de Unie waren. Maar die lenze was I
toen niet voor verwezenlijking vatbaar,
zoodat daar geen ruzie van gemaakt be
hoefde te worden. Er zijn van beide
kanten fouten gemaakt en gelukkig
wordt dat meer en meer ingezien. Er
ontstaat een verhouding tusschen de
beide fracties die hoop geeft voor de
toekomst.
Het is een billijke taktiek, dat men
len dje zak dan ook bevat. Onderin
liggen de katholieken. Ze hebben het
daar wel benauwd, maar de katholie
ken zijn gewoon te gaan waar de herder
gaat en niet te vragen waarheen zeover
gaan. Daarop liggen de Christelijk- laten
zou geen onzer zeggen, ik ben van een ministerie van geestverwanten
nature aangelegd om den vuilen emmer steunt, en dat men het aan het minis-
te leegen! Ik gebruik juist dit voor- terie overlaat, welke vraag het op den
beeld als zinnebeeld van de vuile voorgrond wil stellen. Als het minis-
baantjes. Ik sprak, hierover ook eens terie Pierson-Borgésius eens niet was
toen een soc.-demokraat met mij in j gekomen mot een voorstel tot afschaf-
debat kwam, en die werd er kwaad fing der plaatsvervanging, dan had
en zei: dan zullen we die jou men kunnen zeggen, ga heen! want
leegen. Daar had je dus juist die vrucht is rijp aan den politieken
Historischen met Lohman. die een wat ik beweerde, hij hield het baantje I boom. Maar het algemeen kiesrecht
plaats gezocht hebben in dien zak, niet voor zichzelf maar was dadelijkhing er niét rijp aan, evenmin als nu,
omdat ze niet langer de roode wereld klaar het aan een ander te geven. maar toch moet men doen wat in zijn
wilden aanschouwen. En bovenop lig- Maar al kunnen we de sociaal-demo-j vermogen is om tot een oplossing te
gen de Kuyperianen, wachtende op de kratische leer niet belijden, wc kunnen komen. Waar wc aan de overzijde zien,
hervormingen, die niet komen. Eens er ons toch ook niet van afmaken, dat alles wordt opgeofferd om de
zal ze dat wel gaan vervelen en dan Wc mogen niet tevreden zijn met het coalitie in stand te houden, daar is
zal er wel een mes getrokken worden, beekje te zien, maar moeten ons ook geen volgzaamheid aan te bevelen,
om den zak los te snijden, ten einde j afvragen, waar het vandaan komt. En Nimmer is er een liberaal ministerie
weer in de vrije natuur te komen en dan is de groote oorzaak de ontevre- opgetreden, of het recht van critiek
weer frissche lucht te kunnen ademen, denheid; neem die weg en ge graaft j bleef vrij, maar men moet niet begin-
Om de drie opgenoemde punten kun-den bodem onder de sociaal-demokraten nen met critiek vóór het ministerie
nen we de coalitie niet steunen, maar i vandaan. Zij zijn de menschen, die aan 't werk begonnen is, zooals Ker-
ook niet. omdat ze zich heeft vastge- de alarmklok luiden en nu luiden ze dijk in '97 deed, om het ten slotte om-
hecht aan de katholieke partij de meest wel eens wat heel hard, zoodat het
vurige voorstandster van graanrechten, vervelend wordt, maaj veel menschen
Daarom alleen reeds kan geen partij zijn ook zoo verschrikkelijk doof. We
moeten ook trouwens nimmer vragen
wie zegt het, maar wat zegt hij
In ons parlement staan geen twee
van links de coalitie steunen en is het
de dure plicht om te trachten die coalitie
omver te werpen. IIoc dat zal moeten
geschieden, zullen wc trachten na de
pauze aan te tooncn.
Pauze.
Voor we een blik slaan op de partijen
links, wensch ik de vraag te stellen
ver te kegelen. Dit is een groot nadeel,
voortgekomen uit de deugdvrijheid
van critiek.
Bij alle partijen, die niet staan op
den wortel des geloofs, zal een staats
man tegenvallen. Dat komt omdat een
partijen tegenover elkaar: de eonser- staatsman te maken heeft met duizend
vatieven en de vooruitstrevenden. Toch en één gevallen uit de praktijk. We
zal dit op den duur wel zoo worden.
Een eerste voorwaarde voor ons is
om nu reeds die verbeteringen aan
te brengen, die verkregen kunnen
Wat wenschen we in de maatschappij wordenom die vruchtente plukken, het toeliet, zeer veel gedaan voorden
En dan is het antwoord: rust, dat is1 die rijp hangen aan den politieken werkman. Mr. Mendels heeft uitvoerij
het grootste goed van den burger. boom. Wanneer we dat doen, dan in De Kroniek uiteengezet wat Mille
En daarbij onderscheiden we twee zal het vertrouwen van den kleinen
soorten van rust. Laten we eens aan-man. dat we in veel opzichten ver
nemen, dat hier straks brand uitbreekt. loren hebben, weer terug komen. Men
Dan zal iemand zeggen, ik ga gauw moet dan niet steeds willen hebben het
naar huis, anders pressen ze me mis- heele ei, maar tevreden zijn ook met min-
schien nog om te pompen en te helpen der. Al krijgt men dan ook '/u ei, tenslotte
blusschcn. Thuis gekomen, kruipt hij moet men toch erkennen, dat telkens
onder de dekens, stopt zich er goed 'fis beter is dan maar steeds om het
in, opdat hij het luiden van de brand-het heele ei te roepen, terwijl ze
kunnen dat het beste zien aan Millerand.
Toen de Eransche republiek gevaar
liep trad Millerand in het coalitie-minis
terie. Hij heeft voor zoover zijn macht
rand voor de socialistische partij is
geweest. Maar na zijn aftreden is hij
uit de partij gezet, omdat hij niet langer
waardig was lid daarvan te zijn. Er
bestaat een groot onderscheid tusschen
wenschen, en het vervullen van wen
schen. Waar niet alles van bovenaf
geregeld wordt zooals bij de katholieken
door de bisschoppen, en bij de anti-
klok niet zal hooren en s'morgcns zegt ondertusschen je met leege doppen om revolutionairen. die nu wel geen bis-
hij met een schijnheilig gezicht: «ik de ooren gooien.
geloof dat er brand is geweest.» Zoo is het gegaan bij de Ongeval-
Een ander zal dadelijk toesnellen om lenwet. We weten dat de Tweede Kamer
hulp te bieden en het zal hem gelukken die wet met een groote meerderheid
nog veel te redden. Hij komt eerst aannam, maar dat de Eertse Kamer
legen 4 uur op zijn bed bijv. en als - ze verwierp. Daarover moet men niet
hij er des morgens om 8 uur weer uit te zeer verwonderd zijn. De menschen vraag of men er een troep van wil
moet heeft hij niet zoo goed gerust als uit de Eerste Kamer hebben een heel maken die optrekt in militairen zin,
de eerste, maar hij toch heeft de rechte anderen kijk op de dingen. Het maakt leen geordenden troep, dus of een bende
rust genoten. Van tijd tot tijd breekt zoo'n groot verschil voor je heele leven als de schutterij. Wij moeten hebben
nu in de maatschappij ook brand uit, of je geboren wordt met een hertogs- een leger, dat marcheert, en gewerkt
schoppen hebben, maar toch een
surrogaat daarvoor, dat al aardig mee
kan doen, moet men voorzichtig zijn,
dat de vrijheid niet in losbandigheid
ontaard.
Bij het liberale leger is het nu de
niet begrepen heeft. Je voelt dan lust I
te zeggen, ik schei er mee uit, maar
een verstandig onderwijzer probeert
het hem dan nóg eens uit te leggen,
totdat het hem eindelijk gelukt.
En zijn de liberalen nu wel genoeg
tot het volk gegaan, dat ze daaruit
mogen verwachten, dat de pas zal
worden versneld? De tegenpartij lacht,
dat de beste elementen uit de partij
zijn gegaan, die we niet kunnen missen.
De toekomst is gelukkig hoopvol. De
coalitie is dóarom juist zoo gevaarlijk
om de onverwinbare vesting van het
geloof. Wc moeten dan ook goed na
gaan, hoe we kunnen samengaan. In
Friesland nadert men elkaar al meer
en meer, zelfs soc.-dem. doen daar mee.
Wc willen geen anti-clericale politiek,
geen negatieve leuze, maar ieder mee
werken tot verzwakking van de liberale
partij maakt de coalitie sterk, en
dwingt ons wel tot anti-clericale politiek.
l)at wordt gelukkig ingezien. In Leiden
liepen de soc.-democraten, ofschoon
het Partijbestuur onthouding had aan
bevolen. zich het vuur uit de sloffen
voor v. d. Vlugt. En nu zeggen ze wel
die bourgeois zijn precies gelijk, 't is
één pot nat, maar dan zullen we doen
of wc elkaar niet begrijpen, maar we
begrijpen best. Met de vrijzinnig-de
mocraten is dat geheel anders. Wij
zullen blij zijn als ze terugkomen, en
geen advertentie zetten: kom terug,
alles is vergeten, de plaatsen aan tafel
zijn open. Het voornaamste punt is
het clcricalc bastion. Laten we elkaar
nu niet het leven zuur maken. We
behoeven nu niet in het oude schuitje
tegen Rome en tegen Dordt; de llesch
bevat nog altijd hetzelfde, al heeft Dr.
Kuvper er een etiket opgezet
godsdienst-elixer. Het voorbeeld, dat
de sociaal-democraten in Leiden hebben
gegeven mogen we in deze omstandig
heden niet afwijzen. Wanneer de strijd
gaat tusschen twee conservalieven, dan
nog moet de vraag zijnzijt gij voor
of tegen de huidige coalitie. De samen
werking is een eisch van gezonde
politiek, en als we het bastion eenmaal
veroverd hebben zullen we verder zien.
Als we bedenken, dat door tweedracht
in de liberale partij, we meewerken
aan het voortbestaan der clericale
meerderheid, dan begrijpt ieder waarop
we aandringen.
Ik hoop, dat mijn woord, met zoo'n
groote welwillendheid aangehoord, niet
te vergeefs zal zijn gesproken. Laat
ieder tot het bij elkaar komen mee
werken; houdt vast aan het beginsel,
maar maak geen ruzies over details.
In 1905 zullen de kiezers in de gele
genheid zijn zich uit te spreken. Dan
zullen ze moeten zeggen of ze willen
hebben een verhooging der tarieven
of niet.
Bewaak de grenzen, de vijand is
daar, en laten we eendrachtig optrekken
om den vijand te verslaan.
Debat.
De heer Thiel. Ik heb met veel ge
noegen den spreker gehoord en ik
was hier vanavond niet gekomen met
het voornemen in debat te komen,
want het is geen vergadering om weer
het werkwoord ruziemaken te vervoe
gen. Waar de spreker het evenwel
over de vrijzinnig-democraten heeft ge
had. daar moet ik even van me af
bijten. Waar bijna alle partijen het
algemeen kiesrecht op het program
hebben, de Liberale Unie, de S.D.A.P..
de Vrijzinnig-Democratische Partij, en
ook de Anti-Revolutionaire Partij, al is
het dan ook onder anderen naam, daar
oordeelden de vrijzinnig-democraten in
1901, dat het Algemeen Kiesrecht als
een rijpe vrucht aan den politieken
boom hing. De spreker had trouwens
niet moeten bestrijden de houding in
De heer Siijnman. Debatteercn wil
ik niet, het is geen vergadering om
ruzie te maken. Wij sociaal-democraten
zijn er wel niet te best afgekomen,
maar wc kunnen het laten rusten. Een
onjuiste mededecling is het evenwel
over Millerand, die het idee zou doen
ontstaan, als zou bij de sociaal-demo
craten ketterjagerij bestaan. Millerand
is uit de partij gezet omdat hij een
intrigue op touw heeft gezet met de
nationalisten tegen Combes.
En dan wil ik nog even dit, als mijn
geheel persoonlijke meening zeggen
wij verwachten in ieder geval meer
van een liberaal dan van een clericaal
ministerieal was het ook maar alleen
dat het eerste meer de vrijheid hoog
houdt dan het tweede. Ik voor mij zie
er dan ook volstrekt geen bezwaar in,
mijn stem te geven aan een liberaal
boven een clericaal.
Repliek.
De heer RoodkuyzcnIk heb niet
gezegd dat wc in 1905 niet moeten
optrekken voor Algemeen Kiesrecht,
dat kan ik niet zeggen, want ik moet
afwachten wat de algemeene verga
dering van de Liberale Unie daarom
trent beslist.
Van mijnheer Thiel geldt ook al
weer de weg naar de hel is geplaveid
met goede voornemens. Hij wou niet
debatteeren, dat was goed, maar dan
had hij het ook niet moeten doen. Als
de heer Thiel gesproken had, en de
Uunie had een veeg gekregen, dan
had ik niet gedebateerd. Ik heb boven
dien ook de vrijzinnig-democraten niet
aan de kaak gesteld; integendeel, ik
heb gezegd, ik bemin jullie als broeders,
zij het dan ook als weggeloopen broe
ders.
De heer Stijnman zegt, dat de sociaal
democraten er niet te best zijn afge
komen, maar ik heb de Partij toch den
lof gegeven, die ze toekomtdat ze is
de luidster der alarmklok. De kwestie
Millerand hangt wel degelijk samen
met zijn optreden in het ministerie, en
niet wegens zijn houding, die ik voor
mij ten volle goedkeur, tegenover het
ministerie.
Nadat de voorzitter den spreker en
debaters een woord van dank had ge
bracht werd de vergadering gesloten.
1901 toen stond de zaak er anders
ik behoef slechts te herinneren aan de kroontje op je luier en een millioentje
spoorwegstaking, en nu is het maar de op tafel, of wanneer je in vodden ligt,
vraag, welke rust we willen genieten die reeds dienst doen voor het zevende
en hoe we zullen blusschen. En dan
meen ik, dat het het beste is aan
bilijke eischen te gemoet te komen en
te trachten wat verkeerd is weg te
nemen. Elke sociale maatregel is een
bluschmiddcl van de ontevredenheid.
Het gaat er mee als met een stel
konijnen, laat ze maar paren en het
gaat al maar door. Een mooi voor
kind. Wat had nu minister Lely moeten
doen'? De wet intrekken en voor de
kiezers komen en zeggen hier heb je
nu ons, prima, prima demokraten Maar
wat had de werkman daaraan gehad!
Lely was verstandiger en zeiik kan
hel heele ei niet krijgen, ik zal dus
het 'I, maar nemen. Lely heeft daar
mede aan ons een diepen les gegeven
beeld hiervan vinden we in de onge- en wel deze: dat we in de eerste plaats
vóllcnwet. Het geslacht dat opgroeit iets moeten trachten te bereiken. Ge-
weet niet beter of het hoort zoo, en tuigen is goed maar bereiken, wanneer
hoe meer dat gevoel rijpt, hoe meer het kan. is beter. Dat heeft Borgesius
we op sociale hervormingen kunnen ook gedaan met de Leerplichtwet. Dat j vaak alsof je voor een leerling staat,
aansturen. was het, wat wc konden krijgen en hoe die het van de tien keer al elf maal
moet er worden op die menschen. die
te langzaam gaan, opdat zij de pas
versnellen, het liberale beginsel ge
trouw. Wat hebben onze beminde
broeders, de vrijzinnig-democraten nu
gedaan? Zij zijn vooruitgesneld en met
een klein aantal op den heuvel gaan
staan en hebben gezegdkijk eens
hoe hoog wij al staan. De groote kunst
is echter, het leger zoo op te voeden,
dat de pas versneld wordt en men met
het heele leger op den heuvel komt.
Of ik het onverklaarbaar vind, dat
die hceren den troep verlaten hebben
O, neen. Ik heb ook wel eens trek
gehad om weg te hollen. Het gaat
voor dan nu. Had hij zich bepaald tot
bet aansporen van alle vrijzinnigen,
om in 19U5 eendrachtig op te trekken,
teneinde het Christelijk ministerie om
ver te werpen, dan had ik gezwegen
want samenwerking is nu door de
tijdsomstandigheden dringend geboden.
Wij laten hieronder volgen de voor
naamste artikelen uit het reglement
der Centrale Kicsverecniging te Amers
foort
Artikel 1. De vereeniging heeft ten
doel in liberalen geest werkzaam te zijn
bij de verkiezingen voor de Provinciale
Staten en voor de Tweede Kamer in
het district Amersfoort.
Art. 2. De leden worden onderschei
den in
a. Afdeelingsleden.
b. Verspreide leden.
De toelating als lid der afdeelingen
wordt geregeld door de afdeelingsregle-
menten.
Art. 5. Wanneer eene verkiezing
moet plaats hebben voor leden van
de Staten-Gencraal of de Provinciale
Staten, geeft het Bestuur daarvan zoo
spoedig mogelijk bericht aan de afdee
lingen en noodigt de Bestuursleden
dier afdeelingen uit tot een samen
komst, ten einde te spreken over per-
sonen, die wellicht voor candidaten in
aanmerking kunnen komen.
Art. 8. De uitgaven der Centrale
Kiesvereeniging wordt bestreden
a. door een jaarlijksche contributie
van de afdeelingen van 15 cents voor
ieder lid. Het aantal leden 1 April
dient daarvoor tot maatstaf
b. door een jaarlijksche contributie
van minstens f 0.50 van ieder verspreid
lid;
c. door vrijwillige bijdragen.
De afdeelingen zenden jaarlijks de
naamlijst hunner leden vóór 15 April
aan het Bestuur.
India-Rubber- en Metalen Stempels, Lak-Cachetten,
Pagineer-Toestellen, benevens Stempelinkt en Stempel-
doozen met natblijvend Stempelkussen zijn spoedig en tegen
billijke prijzen te bekomen bij
Modellen en prijzen aan de Drukkerij ter inzage.
