No. 50. Woensdag 22 Juni 1904. ie Jaargang Buitenland. Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". De Zegepraal der Kerkelijke Partijen. FEUILLETON. Een Stormachtige Nacht DE EEMLANDER. VerschijntI Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken. Woensdags en Zaterdags.! ■tiircan Hendrik vmi Viandenstraat 28. Abonnementsprijs Per jaarf 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 l'rijs der advertentiëu Van 1 tot 5 regels0.40 voor iederen regel meer0.08 (Bij abonnement aanmerkelijke korting.) Zij, die zicli nu ahonnceren ontvangen de tot 1 Juli ver schijnende nummers gratis. De vrijzinnigen hebben in Zuid-Holland geducht klop gehad. De Kerkelijke Par tijen hebben eene glansrijke overwinning behaald. Dr. Ivuyper heeft het thaus in zijn hand, om de Eerste Kamer, indien deze onwillig blijkt, om met de Hooger- Onderwijswet genoegen te nemen, naar huis te zonden en te doun^wwangen door een volgzame SenatfL En zoo ooit, dan zullen de "Vrijzinni gen in de Eerste Kamer o. i. verplicht zijn, om die wet af «te stemmen. Hun zetel moeten ze opofferen aan hunne overtuiging. In de politiek zijn we altijd verras singen te wachten, zoodat het gewaagd is te voorspellen, hoe de politieke con stellatie in 1905 zal zijn, We kunnen er evenwel zeker van zijn. dat de Kerkelijken waakzaajn yzullen blijven. Alle krachten hebben ie moeten inspannen, om het verkregen Jsucces te behalen, een succes, dat ze s$ker voqf- een groot deel te danken hébben aan hunne uitmuntende organisatij, voor een ander deel aan de grootc handigheid van hunne propagandisten, die zich niet ontzien hebben, de goê-gejheente voor de keuze te plaatsen: Christus of Troelstra". We betreuren dien uitslag zonder twij fel. We zijn jaloersch op de kracht, die 'de Kerkelijke Partijen bij deze verkie zingen ontwikkeld hebben, een kracht, die slechts geevenaard wrordt door die der Sociaal-DemocratischeArbeiderspartij, die niettegenstaande al, wat er in het begin van liet vorige jaar gebeurd is, hun stemincn-aantal weer hebben zien toenemen. Er is op enkele lichtpunten te wijzen. Friesland heeft, zich kranig gehouden, in Gelderland zijn een paar zetels veroverd, zeker, doch dit zal geen invloed hebben op de samenstelling van de nieuwe Niet hartstochtelijk te kunnen lief- hebben, noch vurig te kunnen halen is het kenmerk van een middelmatig mensch. Eerste Kamer, die naar wij vermoeden binnen niet al te langen tijd te verwach ten is. De Kerkelijken zullen waakzaam blijven Ze weten te goed, dat de mogelijkheid van zich staande te houden afhankelijk is van de uiterste krachtsinspanning, dan dat ze zich over zullen geven aan den roes der overwinning. De Kerkelijken blijven waakzaam en de Vrijzinnigen'? Zullen die het worden? TFanf ze zijn dit niet geweest. Duizenden en tienduizenden zijn thuis gebleven. En clcricalen waren dit niet! Aan ons de plicht, die slapenden wak ker te schudden. Zijn er onder hen nog liberalen, dan moeten wij ze trachten duidelijk te maken, dat de tijd van rusten voorbij is. Elke anti-revolutionair 1$ een propa gandist in verkiezingstijd. Ze zijn niet .alleen contribueerende, docli ze zijn f'ook werkende leden van hunne kiesvereeniging. Moeten we den zin, dien we neerschreven pasklaar maken voor de vrijzinnigen, in 't bijzonder vocjr Onze partijgenooten in dit district, dan moeten we er enkele wyiigiiigeu7' in brtmgen, Dan moet het luidenf Enkele vrijzinnigen zijn propagan disten' in verkiezingstijd. De meeste zijn allce^i contribueercjude, doch weinigen 'zijn /werkende leden van hunne kies- vereé'nigirig. Is^laFtc sterk? Van ganscher harte hopen we hierin pessimistisch geweest te zijn. Pessimisme licht echter niet in onze natuur. Integendeel. We zullen telkens en telkens .op de fouten wijzen, omdat we de overtuiging hebben, dat er ver betering moet komen, maar ook, dat er verbetering zal komen. Laat het zijn: We hebben de noderlaag geleden, Doch tevens het strijden geleerd. Naar het Dnitseh van ERNST ECKSTEIN. 4. Gij zijt mijn vriend, ja, sedert wij ons weder gevonden hebben, mijn beste vriend. Gij zult mij, niettegenstaande liet nachtelijk uur, willen aanhooren. Misschien doet zich nimmer zulk een 1 goede gelegenheid weder voor.' „Gij doet mij schrikken", zeide ik, zijne hand nog steeds vasthoudende. „Wat kunt gij te vertellen hebben?' „Veel, zeer veel, ten minste het be- teckent zeer veel. Wilt gij mij in deze donkere, stormachtige nacht een unr van uwe rust offeren?" „Indien bier van een offer sprake kan zijn, dan gaarne." Eenige keeren ging hij met voorover gebogen hoofd en met |de handen op zijn rug gevouwen, de kamer op en neer, als zocht hij naar de rechte woor den. Daarna nam hij op de sofa plaats Herhaaldelijk hebben we in de Ecm lander aangetoond, hoe de verkiezings strijd door de anti-liberalen of tenminste door vele kerkelijken op onwaardige wijze is gevoerd. Het is ergerlijk, in onze oogen, in strijd mot elk godsdienstig en zedelijk gevoel liet den kiezers voor te stellen, alsof liet gaat: „Om de Eer# Gods" „voor of tegen Christus" enz. en verzocht mij naast hem te gaan zitten .Zoo," fluisterde hij bevend, want het was kil in de kamer, het vuur in den jhaard was reeds geheel uit. .Kom nog wat dichter bij mij, want hetgeen ik u to vertelleD heb, mag nooit door een ander oor opgevangen worden, wil ik mij en mijne geheele familie niet ongelukkig maken, ik wenscli mijn ge heim in uwe borst te begraven, en ver lang een eed, dat gij het heilig zult bewaren, zoolang ik of mijne vrouw leven. Wilt gij zweren?" „Wanneer hiervoor een eed noodza kelijk is„ „Gij hebt gelijk," viel hij mij in de rede, „uwe belofte is mij genoeg. Een man van eer voelt zich door zijn woord gebonden en een trouwlooze deinst voor een meineed niet terug." „Ik beloof u, dat ik uw geheim heilig zal bewaren." „Niet zoo luid spreken," zei Erich bedaard. „Het zou zeer pijnlijk voor mij zijn, als iemand bemerkte, dat ik in 'tgëheim voor nachtwandelaar speel. Ik vrees wel niet voor ontdekking, geen menschelijke ziel heelt eenig ver moeden van hetgeen ik u zal raeêdee- len; het is ook geen alledaagsch egoïsme, dat mij tot voorzichtigheid aan spoort, want kwam nu ook alles aan het licht, mijne vrijheid zoude geen gevaar meer loopen. Ik vrees alleen, dat mijne vrouw en kinderen niet de Dergelijke tactiek kan niet scherp genoeg afgekeurd worden en tal van getuigenissen van kerkelijke partijorganen staan ons ten dienste 0111 het onware van dergelijke leuzen in het licht te stellen; talrijke gunstige oordeelvel lingen over den arbeid van het vorig ministerie bijvoorbeeld. We zijn het vol komen eens met de Koo, waar hij scherp hekelt de wijze, waarop dr. Kuvper „politiek drijft". In een der laatste nummers van „De Groene" lezen wij: „Hij, de vrome, diep-ernstige minister, „steeds met een gebed op de lippen om „de natie don Heere nader te mogen „brengen, beeft in zijn binnenkamer „aldus geredeneerd in de Tweede Kamer „heb ik de mjj-iren in voldoende getale „om den eftictwi cioims er door Ie halen „en door de Eerdte Kamer kan dat „kleinobd mij i|Jct onthouden worden „omclat zij daiTTOgelijkortijd de herziening „van het Technisch-Hooger onderwijs v«ou moeten verwerpeniets wat een deel r ,der Jiberalen niet zal durven! l' Jit kH! Gelukkig voor den goeden naam van den Eersten Minister behoeft hij tot der gelijke middelen, die geen getuigenis van „Grootc Kracht" afleggen zijn toe vlucht niet te nemen. Thans heeft hij het in zijn hand, onze senaat tot een gedwee werktuig van zijn wil te hervor men. Niemand zal er hem het recht toe ontzeggen. We zullen voortgaan met critiek te oefenen op do daden van de Kerkelijken en de onoprechtheid van hunne leuzen in het licht stellen, zoo vaak we dit noodig achten. Maar onze waardeering zullen wc niét achterhouden, waar onze tegenstan ders die naar onze meening werkelijk verdienen. En in één opzicht verdienen ze dit zeker. Ze hebben en ze hadden steeds den moed hunner overtuiging. We behoeven maar om ons heen te zien in onze eigen omgeving, in de stad onzer inwoning. Welke anti-revolutionair zal zijn overtuiging verbergen, uit vrees voor nadeel in zijn zaken? Welk Roomscli-Katholiek zal achter blijven om zijn partij te dienen, uit vrees voor het verliezen van klanten? Zéér zéér weinigen. En dat is flink van hen. geestkracht zullen bezitten eene ramp te dragen, die doch oordeel zelf." Hij zweeg. De storm loeide buiten met verdubbelde woede. Ik dacht een oogenblik, dat ik droomde, zoo plotse ling was alles gegaan. „Gij houdt mij en de mijnen voor gelukkig", begon Erich na eene korte poos, „en gij hebt gelijk mijn beste vriend. Ik heb eene lieve vrouw, gezonde, mooie kinderen, die ons niets dan ge noegen geven en een huiselijk leven, zoo innig en tevreden, als het misschien nergens gevonden wordt. Ook de roem werpt hier zelf af en toe eenig lichtstra len. Gij hebt mij zelf verzekerd, dat Edwin eene schitterende toekomst wacht, en ik twijfel hieraan geen oogenblik. Mijne oudste dochter, Alida, wacht met haar toekomstigen echtgenoot het ge lukkigste levenslot. De jonge man heeft haar hartelijk lief en bezit daarbij ge noeg karakter om deze liefde niet te doen verflauwen. Ook Erna zal wel gelukkig worden. Zoo vroolijk en wel gemoed als dit kind dagelijks voortleeft, zoo trouw en oprecht is haar hart; en als ik mij niet bedrieg, dan zal o«k haar huiselijk geluk ten deel vallen, in één woord, mijn levenspad is zonnig, maar eene ijskoude rilling overvalt mij als ik bedenk, hoe ongelukkig deze zelfde familie zoude zijn, indien ik het niet anders beschikt had." Hij bedekte zijne oogen met beide Ze. weten ook wel, dat ze het kunnen doen, want geen fatsoenlijk man, van welke partij dan ook mag hun dit ten kwade duiden. En hoe is het met vole zich noemende Vrijzinnigen? Zeker ook daar zijn tal van mannen, die onafhankelijk zijn, omdat ze zich onafhankelijk gevoelen, doch onder de mannen van zaken zijn er velen, die zelfs als de stembus staat geopend te worden, de voorzichtigheid tot het uiterste drijven met het oog op him zaken. Is Ons oordcel te hard? We willen gaarne heel gaarne onge lijk hebben, en we wekken allen op, die zich nog niet aangesloten hebben bij de Liberale Kiesvereeniging bijvoorbeeld, te toonen, dat ze ons willen logenstraf fen door zich zoo spoedig mogelijk aan te melden als lid bij den secretaris, den heer J. v. d. Eist. De last valt licht te dragen, waar velen helpen torsen. Het moet een van zelf-sprckeud iets wor den, dat elk vrijzinnige ij v ert voor zijn partij evenzeer als wij en ieder met ons het de natuurlijkste zaak van de wereld vindt, dat een anti-revolutionair propaganda maakt voor zijne beginselen. Het is onze plicht. Dowie, de profeet van liet Amc- rikaansch Zionisme, die uit Engeland was gevlucht, is Zaterdag via Boulogne teruggekeerd en heeft dcnzelfden dag van Liverpool de terugreis naar Amerika aanvaard. De verslaggevers ontdekten hem spoedig te London en volgden hem naar- Liverpool. Dowie doorstond dit alles met profefengeduld en zweeg maar steeds, totdat hij op het punt van ver trekken stond. Toen keerde hij zich grimmig om, balde zijn vuist en voegde hun toe: „Gij allen zidt .weggevaagd worden, evenals al de|auderegoddelooze bewoners van deze eilanden, met welke ik niets meer te maken wil hebben." liét Hbl. van Antw. schrijft: Al de volksvertegenwoordigers, die gedurende het geschil te Antwerpen bemiddelend zijn opgetreden, hebben aan den Minister van Justitie een smeek schrift gezonden, genade vragend voor Jef Groesser. Enfin'; daal' alles nu'tóch in dor minne geregeld is7"zal iedereen het goedkeu handen, alsof hij bang was voor het beeld, dat voor zijne verbeelding oprees. Daarna streek hij haastig zijne grijs achtige lokken terug en zag mij dro'evjg lachend aan. „Thans wil ik het verledenc herden ken", zeide hij met nadruk. „Ik heb het reeds lang genoeg in ihijn binnenste begraven. Vóór eenige weken begon weder de twijfel in mij op te komen, of ik wel göed gehandpld had en onop houdelijk vervolgt mij weder hét idee, zoude ik misschien een misdaad begaan hebben, toen ik dacht eene wel daad te doen? Ik kan niet langer mijn eigen rechter zijn; gij zult tlianè over rug beslissen. Gij moet uitmaken, of ik eene misdaad te boeten heb, of dat ik eene daad beging, die met de hoogste zedewetin overeenstemming kan gebracht worden." Slechts met moeite werd ik mijne onrust meester. Ik vermoedde niet, welke daad deze schijnbaar rustige en onver schillige mari begaan had, die zoo ge wichtig kon zijn. Dat het hier eene levensvraag gold van buitengewoon be lang, hieraan twijfelde ik niet meer, want Erich von Lorm was niet de man, om eene eenvoudige zaak zoo diepzin nig te behandelen. De baron vermoedde wat in mijne ziel omging, want geruststellend legde hij zijne hand op mijn schouder en begon met zachte stem: ren dat het gerecht de vod vage over de straf van Groesser en dezen onge hinderd uit Holland late terugkeeren. Men rekenc dan maar dat Dartels voor beiden geboet hebbe. Men meldt dat Groesser, nu de werk staking |te Amsterdam is afgcloopen, naar Antworpcn zal terugkeeren, om zich in de gevangenis aan te bieden. Ter tentoonstelling te Dussoldorf is thans een afzonderlijke tentoonstelling geopend, die tot vandaag duurt, van kersen, aardbeziën en vruchten uit dc bakken. Aan deze bijzondere tentoon stellingen doen fruitkweekei's uit bijna alle streken van Duitschland, uit Frank rijk en uit Nederland mee. Leider is baron v. Solcmachter-Namedy. Den 25n dezer wordt de groote rozen- tentoonstelling geopend. Die rozen zijn al op liet terrein begonnen te bloeien. Op deze laatste tentoonstelling zullen te zamen 70.000 rozenstokken en-stammen bloeien. In het Fngelsche kiesdistrict Har- borough is Philip Sta n hope tot parlementslid gekozen met 7843 stem men (meerderheid 1733). Sedert 1900. is ric liberale meerderheid met 410 stem men toegenomen. Het nieuwe lid heeft Burnlqy' [ver tegenwoordigd van 18931900, maar in den tijd van de khaki-koorts ihad hij zijn zetel, wegens zijne Pro-Boer-iieigin-- gen verloren. Te Warschau zijn weer botsingen voorgevallen tusschen, arbeiders en ko zakken. De laatsten vuurden twee salvo's af. Een'arbeider is dood, drie zijn zwaai en eenige licht gewond. Van dc politie zijn tien agenten door steenen 'gewond. Er zijn 10 arbeiders in hechtenis geno men. - liet li'ól te BoedapeU heeft de leiders van de spoorwegstaking vrijge sproken. liet vonnis overwoog dal de spoorwegbeambten geen staatsbeambten, maar cpkcl beambten bij een staatsbe drijf zijn. En slechts 'staatsambtenaren kunnen zich, paay liet oqrdcel van het lioi, schuïijig mjken aan misbruikniakjng van de ajiibtelijke maèht, welke de lei ders ten laste was gelegd. Het vonnis werd luide toegejuicht. Het O. M. heeft er hooger beroep tegen aangéte'ékend. „.Hoor mij aan! Toen wij nog in Hei delberg waren, was ik reeds met Natalie verloofd. Mijne yiiddelen veroorloofden mij wel om onmiddellijk te huwen en mij in Oenc groote stad te vestigen, maar gij weet, dat ik eerst mijne aca demische loopbaan ten einde wilde bren gen. Steeds heb ik de overtuiging ge koesterd, dat iemand, die zijne reuten verteert zonder te werken, voorde maat schappij niet veel meer dan een lecg- loopcr is. Ik wilde werken en mijn geld dienstbaar maken aan nuttige onderne mingen; ik moest dus door studie eerst een vasten grondslag daarvoor leggen. Lang werd ik door familicquaesties daarvan teruggehouden, .maar eindelijk was ik vrij en draalde niet meer om met allen ijver aan het werk te gaan. „Drie, maanden na mijn examen vier den wij in ditzelfde slot onze bruiloft,- Gij hebt mijne vrouw gezien en u kun nen overtuigen, dat een tijdsverloop van drie en dertig jaren niet in staat was, om onze hartelijke liefde te doen ver koelen. Wat zal ik u dus' meer van ons huwelijksgeluk vertéllen? Al onze wen- schen schenen vervuld, toen Natalie in het najaar mij bekende, dat zij moeder moest worden. Eiken avond brachten wij toen als kinderen door met liet bouwen van luchtkasteelcn. Met een bang doch zoet verlangen verwachtten wij het uur, dat ons bij al den aanwe-

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1904 | | pagina 1