No. 63. Zaterdag 6 Augustus 1904. ie Jaargang Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER". FEUILLETON. DE SLAG BIJ WATERLOO. Verschijnt Woensdags en Zaterdags.] f Bureau Hendrik van Viandenstraat 28. Abonnementsprijs Per jaar f 3.00 Franco per post- 3.50 Per 3 maanden- 0.75 Franco per post- 0.90 Prijs der adverteiitlöii Van 1 tot 5 regels0.40 voor iederen regel meer0.08 {Bij abonnement aanmerkelijke korting.) Eeuige opmerkingen over de organisatie van den Hau- dcldrijveudeu Midden stand. Art. 1. Er bestaat een Nederlandsehe bond van vei-eeiiigingeu van den Handeldrij- venden Middenstand. Deze heeft zijn zete' te Utrechten is samengesteld uiteen on- bepaald aantal vereenigingeu van den Handeldrijvenden Middenstand. Art. 2. De bond stelt zich ten doelin fede ratieve samenwerking de zedelijke en stoffelijke belangen van den Handel drijvende!! Middenstand te behartigt n en tc bevorderen, liet is naar aanleiding van een ons toegezonden nummer van liet „Ofticieele Orgaan van den Ned. Bond van Ycreenigingen van den Handcldrijvenden middenstand." dat we enkele opmerkingen weiischen te maken over bedoelde organisatie, vooral met liet oog op een o. i. zeer gelukkig hoofdartikel, dat in bedoeld Orgaan voorkomt. Onze lezers zullen niet van ons ver wachten, dat we het „Middenstandvraag- stuk" op zullen lossen, want de kwesties, die zich daarbij voordoen zijn van zoo ingewikkelden aard, dat de vakmannen zelf er op het oogenblik nog geen weg mee weten, en dat zich nog geen vol ledig programma van cischen of wen- sclien heeft ontwikkeld. Waar de zaak zóó staat is het niet de taak van de pers om de Midden standers te vertellen kijk eens Heeren, dit moet jelui zóó en dat moet je zus doen. De pers, in 't algemeen, heeft daar geen verstaud van, en de eenigen, die de hangende kwesties kunnen op lossen, of althans de eenigen, die hunne wenschen in een vorm kunnen gieten, zoodat het niet blijven „vrome wenschen," maar dat ze voor practische verwezen lijking vatbaar zijn, (lat zijn de Midden standers zelf. Zoo ergens dan is ook hier het ,,Iielp U zelf" de spreuk die elke aldeeling van den Bond wel met groote letters in zijne vergaderlokalen mocht neer schrijven, want hulp van bovenaf moet altijd min of meer afgedwongen worden. Hulp van de rcgcering moet voorafge gaan worden door krachtige actie van den Bond zelf. door ALEXANDER L. KIEL LAND. Terwijl hij nu de handschoenen en andere kleine zaken, die de veldheeren in het vuur van het gevecht over het slagveld hadden gestrooid om de stel lingen aan te geven, bij elkander zocht, kwam hij ook bij den ouden Bliicher. Hij nam hem op op en bezag hem nauw keurig. Het was een hard stuk graniet, ruw als een kandijklontje, het was hem, als geleek het op „Maarschalk voorwaarts". Met een beleefde buiging wendde Hans zich tot den overste. „Sta mij toe,ovorste dezen steen mede te nemen. Hij zal beter dan iets anders in mijne herinnering deze interessante en leerrijke geschiedenis, waarvoor ik u inderdaad zeer dankbaar ben, levendig houden." Met deze woorden stak hij Bliicher in zijn zak. De overste antwoordde, dat het hem een waar genoegen was ge weest te zien met hoeveel belangstelling zijn jonge vriend het verhaal had ge volgd. En dat was de zuivere waarheid, want hij was over neef Hans bepaald verrukt, Een van de eerste cischen, waarin deze als elke andere vakyereeniging heeft te voldoen, dit is dat ze zelf goed weet, wat ze wil. Niet voldoende is het de fouten te kunnen aanwijzen, maar men moet tevens studie maken van de middelen, om die fouten te verbeteren. En juist hier staat men voor zeer moeielijko vraagstukken. Wij denken b. v. aan de kwestie van oneerlijke concurrentie, een zaak die indertijd o. a. door Ketelaar in de 2e kamer ter sprake gebracht is. Veel is daar al over gepraat, door rechtsge leerden van naam en door mannen van de practijk, en daardoor is zeker de studie van de zaak vergemakkelijkt en althans eenigszins aangegeven in welke ichting misschien eene oplossing van die zaak is te verkrijgen. De arbeid, die er verricht is, heeft ongetwijfeld zijn nut en wanneer de uitgebrachte rappor ten over verschillende zaken in de af zonderlijke vereenigiugen of afdeelingen worden besproken en getoetst aan de eischen van ieders ervaring, dan kan er veel bereikt worden. Het verzamelen van gegevens, de ^udie, moet een van de voornaamste punten van het program uitmaken, maar dit staat ook geen winkelier, kleine fa brikant enz. enz., die thuis hooren in don handeldrijvende!! middenstand moet achterblijven om zich aau te sluiten bij de organisatie. Alleen door vereeniging is wat te erkrijgen. Wanneer wc eeusfetten op dat gene wat de twee machtigste vakvereeni- giugen in ons land de Diamantwerkers- bond en de Bond van Ned. Onderwijzers door hunne krachtige organisatie tot stand hebben weten te brengen, dan ligt reeds daarin een aansporing tot krachtige aaneensluiting. Natuurlijk moet de inrichting*van de Vereenigingeu en van den Algemeenen Bond een zoodanige zijn, dat algemeene aansluiting mogelijk zij. Daarover nader. Doch algemeene aansluiting is niet alleen wenschenlijk uit eigenbelang, maar is ook min of meer een eisch van moraliteit. Komt de Bond tot bloei, dan zullen er langzamerhand voordeeien behaald worden. De wetgever zal gedwongen zijn rekening te houden met de ver langens van een zoo talrijke klasse; doch de voordeeien, die op den duur, „Maar ga weer zitten mijn vriend; want na een strijd van vier uren hebben wij wel rust noodig," voegde hij er lachend bij. Hans ging op de bank zitten en voelde angstig uaar zijn vadermoorder. Hij had 's middags tie slapste, die hij bezat aan gedaan. Gelukkig stond het boord nog stijf; toch moest hij aan Wellingtons woorden denken: „Denacht of Bliicher," want lang zou het niet meer blijven staan. Het was een geluk, dat de warme avondzon de wandelaars verwijderd hield. Anders zou zich gewis spoedig een tal rijk publiek gevormd hebben om de twee hoeren, die met de armen vochten en in 't rond sprongen. Zij hadden slechts een toeschouwer gehad. Het was de schildwacht die aau den hoek der slotpoort stond. Deze had zich uit nieuwsgierigheid bizonder ver van zijn post verwijderd, want de krijgs man was ongeveer anderhalve mijl van Brussel naar Waterloo gemarcheerd. De overste zou hein dau ook al lang een militaire terechtwijzing hebben meege deeld, indien de nieuwsgierige soldaat niet van een zeer groot krijgskundig ge wicht ware geweest; zooals hij daar stond, stelde hij de geheele reserve van Wel lington voor; nu de slag geëindigd was, trok liij in tie beste orde naar Brussel terug, en nam zijn verlaten post aan den hoek bij de slotpoort weer in. „Kom nu met mij mede, en blijf van de ervaring bij andere vakvereeni- gingen heeft bewezen, dat dit eerst zeer langzaam gaat dan kunnen verkregen worden, of beter stellig ver kregen moeten wordenkomen dau niet alleen ten goede aan hen, die hun arbeid, hun tijd en hun geld ten koste gelegd hebben aaii de verecnigingsbc- langen, doch aan hen, die niet bij de vereeniging zijn aangesloten en er nooit iets voor gedaan, nooit iets voor opge offerd hebben. Wanneer er nu geen werkelijk ver schoonbare redenen zijn, die van aan sluiting terug kunnen houden, dan zal men het toch niet in den haak vinden, dat de een de lasten heeft moeten dra gen, om de lusten te verkrijgen, terwijl de ander alleen profiteert, zonder iets tot het verkregen succes te hebben bijgedragen. Dergelijke menschen, wor den in andere vakvereenigiugen wel eens bestempeld met den naam„klap- loopers van de vakbeweging" en hoewel stellig dit woord te sterk is, ligt er in die benaming toch een grond van waar heid. De ervaring opgedaan in andere ver eenigingeu leert het maar/ al te zeer. Ieder sluite zich'dus aan en: men make de aansluiting voor een ieder mogelijk. Een eerste eisch daartoe, wij zouden zeggen een voorwaarde van welks ver vulling de bestaansmogelijkheid afhangt is deze: men onthoude zich van politiek te brengen in de vereenigingeu. Zoo spoedig oen vakbeweging een bijwagen wordt van een of andere po litieke partij dan is zij ten doode opge schreven. Politiek leidt tot splitsing en splitsing tot algehecle ontbinding. Datzelfde is al eens eer gezegd, doch dat is een van de zaken, die telkens herhaald moeten worden. De niiddenSbindsvereenigingen beden ken het goed, dat 'took niet geraden is, zooals b.v. wel eens door inzenders in de Telegraaf beweerd is geworden, zich te spannen voor de verkiezingswa gen van het tegenwoordig ministerie, hoc lief Dr. Kuyper dan ook gedaan moge hebben tegen de Middenstanders en welke mooie woorden hij dan ook tot hen heeft gesproken. liet volgen van een politieke partij moet steeds vermeden worden, of de tweespalt wordt binnengehaald en ter avond bij ons soupeeren," zei de overste. „Het is wel zeer rustig en stil bij ons, doch ik denk, dat een jongmensch van uw karakter er niets tegen zal hebben, om een avond iu eene kalme familie door te brengen." Het verliefde hart van Hans klopte onstuimig van vreugde, hij nam de uit- noodiging op de hem eigene bescheiden wijze aan, en spoedig waren zij op weg naar No. 34. Wat ging hem van daag toch alles voor den wind! Ecnige uren geleden zag hij haar voor de eerste maal en nu ging hij reeds als een bizondere gun steling des vaders mede om den avond familiaar met haar door te brengen. Hoe meer zij No. 34 naderden, des te dui delijker trad hem het betooverende beeld van mejuffrouw Schrappe voor den geest, het blonde krullende haar op het voor hoofd, de slanke gestalte en dau de on deugende, helder blauwe oogen. Zijn hart klopte zoo hevig, dat hij bijna niet kon spreken, en toen zij de stoep opgingen, moest hij zich aan de leuning vasthouden want het geluk maakte hem bijna duizelig. In het salon, eene groote hoekkamer was niemand aanwezig. De overste ver wijderde zich, om het meisje binnen te laten komen; Hans hoorde heui iu de verte: Betty!" roepen. Betty! welk een lieve naam, en wat paste die naamgoedbij haar liefelijk wezen. wijl natuurlijk de eenvoudige reden, waarom men zich organiseert, uitge drukt wordt'door de bekende spreuk: „Eendracht maakt macht" zou men ter stond de klacht van een organisatie gaan verlammen, door die weer in twee partijen tc gaan verdeelen, die in politieken zin lijnrecht tegenover elkaar staan. Aan den anderen kant schijnt 'tons toe, dat men vreest de handen aan koud water te branden, indien men zich onthoudt van zaken, die absoluut buiten de politiek staan, omdat er een ver ver wijderde mogelijkheid bestaat dat de een of ander heel ongemotiveerd de politiek er wel eens met de haren bij zou kunnen sloepen. We deuken b.v. aan het geval van reeenten datum, dat we hier in Amers foort gehad hebben n.l. „óf de vereeni ging Handel en Nijverheid zich met de verkiezing van dë Kamer van Koop handel zou inlaten." De Kamer van Koophandel staat geheel buiten de po litiek en als men nu ook bang is, hiel de betrokken kiezers van voorlichting te dienen, dan vreezen wij, dat die vrees ook in andere opzichten de werkkracht der plaatselijken vereeniging zal belem meren. Zooals we zeiden, men diene te zorgen, dat het lidmaatschap voor ieder mogelijk zij en daartoe is de voor naamste eisch: „geen politiek" doch van den anderen kant, als dit eenmaal vaststaat, dan schudde men elke koud watervrees van zich af, want wanneer men de voorzichtigheid te ver drijft, dan kan er onmogelijke krachtige actie van eene middeiistandsafdeeling uitgaan. Tot zoover onze opmerkingen. Thans komen we tot het artikel uit de Mid denstandsbond, dat ons aanleiding gaf tot het vorenstaande en dat we hier thans gedeeltelijk laten volgen omdat het onze onverdeelde sympathie heeft. We achten het belangrijk genoeg om dit ook te brengen onder de oogen van lien, die dit orgaan niet ontvangen, omdat stellig de z.g. Middenstandskwestio een belangrijk deel van de sociale kwes tie is. Bedoeld artikel heeft tot opschrift: „Het internationaal instituut." Op ons Middenstands-Congres te Am sterdam werd de wenschelijkheid uitge sproken, nadat de Nederlandsehe Bond De gelukkige minnaar stelde zich reeds voor, hoe aangenaam het wezen zou, als hij 's middags van zijn werk tehuis kwam iu de keuken te kunnen roepen: „Betty, is het eten al klaar?" Op dit oogenblik trad de overste met zijne dochter binnen. Zij ging recht op Hans af, gaf hem de hand en heette hem welkom. „Maar" voegde zij er dadelijk bij, „gij moet mij niet kwalijk nemen, dat ik u onmiddellijk weder verlaat, want ik heb een omelet op het vuur en dat is een gewichtige zaak." Met die woorden verdween zij weder. De overste trok zich ook terug om zijne kleeding in orde te brengen en Neef ilans was wederom alleen. De ontmoe ting had slech s cenige seconden geduurd en toch was het Hans, alsof hij van trap tot trap in een diep, zwart hol was ge vallen. llij hield zicli met beide handen aan den Imogen rug van een ouden fauteuil vast; hij hoorde of zag niets meer, maar herhaalde werktuigelijk de woorden: „Dat was zij niet, dat was zij niet. Neen! dat was „zij" niet". De dame, die hij zoo even gezien had, en die de werkelijke juffrouw Schrappe zijn moest, had volstrekt geen blond krullend haar op het voorhoofd; integendeel, zij droeg haar donkere lokken glad wegge streken. Zij had volstrekt geen ondeu gende helder blauwe oogen, maar ern stige donker grijze, in éen woord, zij van Vereenigiugen van den Handeldrij- vcndeti Middenstand was gesticht, om ook internationaal tot cenige toenade ring der Middenstanders te geraken. Over 't hoe en wanneer sprak men niet, doch liet bleek wèl, dat onze Mid denstanders voelden, dat een band tus- sclien de verschillende landen in de Middenstands-actie goede vtuchteu kon opleveren. liet Congres benoemde een commissie, óm over die gewenschte toenadering een rapport uit te brengen, zoo moge lijk wat in die richting te doen, en Dr. Nouwens, de man die zooveel voor den Natioiialcu Bond gedaan had, professor Noordtzij, de voorzitter van het Congres en de lieer Thijs Plet, de Nijmecgsche .Uiddcnstamlskampiocu, bij welke drie heeren zich de Kegeerings-vertegenwoor- diger, de hoer Tutcin Nolthenius, als welkome en* hooggeëerde vierde aan sloot, werden benoemd tot deze commissie. De heer Nolthenius heeft het al in ons blad medegedeeld: de commissie vond het niet noodig tot een volgend Congres te wachten, en eerst een rap port uit te brengen. De wenschelijkheid tot oprichting va» een Internationale Middenstands-stichting bleek zóó groot, dat men zelfs de handen aau het werk sloeg en het „Internationaal instituut voor de bestudcering van Middenstands- vraagstukken" werd in September 1903 te Stuttgart opgericht. Niet een Internationale Bond, mani eën stichting Ie bestudeering van Mid- dciistaiids vraagstukken. Dat houde men wel iu het oog! Artikel 1 der Statuten zegt dat het Instituut dient „ter bestudeering en be spreking der economische vraagstukken „die den Middenstand raken, met uit sluiting van alle confessioneels of poli tieke vraagstukken, zelfs al zouden die „de economische belangen van den Mid denstand raken". Hetzelfde gezonde en noudzankclijke beginsel derhalve als dat, waarop onze Bond rust. En veder gaande, zal volgens art, 2 der statuten door liet internationaal In stituut geen propaganda worden ge maakt voor een of ander hervormings programma, noch zal invloed worden uitgeoefend of getracht uit te oefenen op de aangesloten of belanghebbende groepen van Middenstanders. Studie derhalve staat op den voorgrond. geleek niets op de geliefde. Na de eerste ontroering begon het bloed van neef Hans te koken; een wilde smart maakte zich van hem mees ter, liij raasde tegen den overste, tegen juffrouw Schrappe, tegenooinFrits tegen Wellington, en tegen de geheele wereld. Hij wilde den grooten spiegel en al de meubels tot splinters slaan en dau het venster uitspringen; of hij wilde hoed en stok nemen, de trappen afstormen en nooit weer liet huis binnenkomen; in ieder geval wilde hij geen oogenblik langer blijven dau hoogst noodzakelijk was. Langzamerhand kwam hij iu eeue kalmere stemming, maar een diepe zwaar moedigheid maakte zich van hem mees ter. Hij had de onnoembare smart onder vonden van in zijne eerste liefde be drogen te worden, en toen hij zijn beeld in den spiegel aanschouwde, schudde hij weemoedig het hoofd. De overste kwain weer binnen, netjes opgeknapt. Hij be gon een gesprek over de politiek van den dag. Hans hatl moeite hem korte mets beteekenende antwoorden te geven; het kwam hem voor, dat de interessante overste Schrappe geheel verdwenen was. En nu herinnerde Hans zich, dat deze hem op weg naar huis, na het souper, de geschiedenis der veldmanoeuvre te Schonen beloofd had. Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1904 | | pagina 1