Stadsnieuws.
Allerlei.
Uit de verschillende Amerikaan-
sche Staten waar de vrouwen kiesrecht
hebben, wordt gemeld, dat deze bijna
uitsluiterd ten gunste van Roosevelt's
candidatuur zijn gestemd, ondanks de
democratische propaganda voor Parker.
China krijgt het benauwd over
Mandsjoerije, wordt uit Peking gemeld
en de Chineesche Regeering is van plan,
Woetinglan, den onder-Minister van Bui
tenlandsche Zaken naar Europa en Ame
rika te zenden ten einde de Mogendheden
te polsen over de regeling van de toe
komst van dit gewest. D_- Japan ners zijn
naar het heet over dat plan verstoord;
omdat er h. i. niet de minste reden voor
bestaat.
Iu het Raadhuis td Weenen zijn
de leden van het internationale pers-
congres ontvangen door de Oostenrijk-
sclie regeering. Von Koerber, minister
president, hield daarbij een rede, waar
uit we de volgende woorden lichten: Wij
(hij bedoelde de staatslui van alle lan
den) willen de waarheid over ons hoo
ien, en vertrouwen dat aan den laster
van den vijand geen ruimte wordt af
gestaan. In het teeken der waarheid zal
de pers altijd en overal zegevieren.
De waarheid is de sleutel tot de har
ten van alle verstandige menschen.
Terwijl verschiilende regimenten bij
manoeuvres in de buurt van Göttingen
een door den vijand bezette heuvel be
stormden en de zege als het ware nog
maar voor het grijpen lag, werd er plot
seling „Alles half geblazen. De bevel
voerders van het soldatenspel zagen el
kander verbaasd aan, vooral ook omdat
niemand het bevel gegeven had.
Men onderzocht de zaak en ontdekte
een koeherder, die vroeger trompetter
was geweest en op zijn hoorn het wel
bekende signaal had gegeven, dat onmid-
delijk door de trompetters van de regi
menten was het herhaald.
Tegen den moppigen koeherder is een
strafvervolging ingesteld.
Reeds meermalen had ik het twijfel
achtige genoegen U in deze rubriek min
of meer curieuse staaltjes te laten zien
van de wijze waarop door sommige let
terkundige genieën de woordkunst wordt
„gehanteerd." Eenmerkwaardig voor
beeld van ongekunsteld proza, waarin
met onmiskenbaar plastisch talent de
aantrekkelijkheden van een verblijf in
een visscherspronkkamer worden ge
schilderd, vinden we in het volgend
briefje.
Scheveningen, September 1904.
Geachte Heer en Dame.
Ik heb U Edeles advertentie in de
Avondpost gelezen en benne zoo vrij
hier op te antwoorden. U vraagt kamer
met pension, en nu bied ik U mijn pronk
kamer aan, met een mooie bedstee groot
genoeg voor drie personen, er is ook
een groote kast met beste gelegenheid,
en er naast is de koestal die geheel ge
zond is en een varkenshok. U Edele
kunt bij mi zoo veul melk drinken als
ie wille en vraag ik hiervoor metetens-
kost der bei daags f 3 de persoon dan
beloof ik U dat U het goed bij mi zal
hebben, want ik kan lekker koken. Ik
woon in de slop van Willem Klein 110.
36 bij de Prins Willemstraat, min man
is visscher en behoeft U Edele niet
bevreesd te zijn want hijisophetoogen-
blik op zee. Alleen als U Edele bij mi
komt moet U Edele toestaan dat de
scharren aan de zolder te drogen han
gen. Ik hoop das u op mijn voorstel
ingaat en bin ik alle dagen thuis te
spreken.
U diest (doorgehaald)
dienstwillige dienaresse
(Yolgt liandteekening).
't Spreekt vanzelf, dat de familie, die
dit briefje ontving, met beide handen
het vriendelijk aanhod aangreep, en nu
rustig zal gaan genieten van de heer
lijke zee-, koeien-, varkens-, en schar-
renlucht.
Met het oog op de veiligheid van de
scharretjes was het anders voor de onbe
storven weduwe beter geweest, als zij
haar kamer had kunnen verhuren aan
den New-Yorkschen vegetariër, „Alias
graseter," die ook werkelijk niets an
ders dan gras eet en water drinkt. Hij
had een ziekte, waarvoor geen enkele
dokter raad wist, en toen was hij zelf
op 't denkbeeld gekomen om louter op
gras en water te gaan leven. Naar hij ver
klaart moethij aan deze leefwijze zijn terug
gekeerde gezondheid te danken hebben.
Hij raadt dan ook iedereen aan om
evenals hij „grastecten gelijk de ossen
maar of hij er een koeienmaag bij ca
deau geeft vermeldt 't verhaal niet.
Hij gebruikt dagelijks zes pond gias
en twee gallon (een gallon is 5 L.)
water, en als hij zich eens bizoudertrae
teeren wil, neemt hij als nagerecht een
distel, de lievelingskost der ezels.
De twintigste eeuw kan ons nog heel
wat te zien geven, als we vóór het
eerste lustrum al dergelijke koe-czel-
menschen iu ons midden hebben.
Ons staan nog heel wat verrassingen
te wachten, maar ik hoop weinig zulke
onaangename als die welke een vrouw
te Leeuwardcradcel ten deel viel die
wegens voortdurende oneenigheid met
haar man, besloten had hem te verlaten
en naar haar ouders te gaan, die in
Duitschland werken.
Voor eenige dagen ontving zij daar
een brief, waarin gemeld werd, dat haai
man plotseling was overleden en zij uit-
genoodigd werd deel te nemen aan de
begrafenis.
Terstond begaf zij zich op reis, doch
vond bij bare terugkomst, tot haar
groote verbazing, den man druk aan
het werk op het land.
De brief moet, op verzoek van den
man door een twaalfjarigen neef geschre
ven zijn. Booze tongen beweren, dat
het weerzien niet bizonder hartelijk was,
en dat men van de vrouwelijke ontroe
ring, die er in den regel bij optreedt,
al heel weinig kon merken.
Bij Kon: Besluit zijn benoemd tot
le luitenant den2eluitenant J.E. Schnei
ders en de tweede luitenant kwartier
meester E. J. J. de Roy van Zuijdewijn.
De directeur generaal der posterijen
en telegrafie maakt bekend, dat bij het
hoofdbestuur der posterijen en telegrafie
(Bureel der rebuten) in de Parkstraat
21 tq 's Gravenhage voor dc(n) recht
hebbende verkrijgbaar is een in de
achtkamer van het post- en telegraaf
kant aor te Amersfoort gevonden para-
pluie.
Het tienjarig bestaan van de Soc.
Dem. Arb. Partij zal ook te dezer stede
feestelijk worden gevierd.
Zondag 18 Sept. zal de afd: Amers
foort van de S. D. A. P. een feestver-
gadering houden in de Toekomst waarin
a. het woord zal gevoerd worden óf
door Jos. Loopuit van Amsterdam.
Woensdagavond kwamen de troepen
uit Brabant hier iu garnizoen terug.
Aan het station waren heel wat „ver
heugden" over de terugkomst der man
netjes.
Zondag middag 12 uur zal er van
wege het Algemeen Nederlandsch werk
lieden verbond in „Odéon" Kronime-
straat een openbare vergadering worden
gehouden. Het woordt zal gevoerd wor-
door den heer N. G. Brouwer. De toe
gang is vrij en er is gelegenheid tot
debat.
Bij de Woensdagavond ten overstaan
van notaris Bolk gehouden verkooping
in Hotel „de Zwaan' werden de vier
aancengebouwde huizen aan do Punten
burgerlaan gekocht door den heer A.
J. 1'. Metelerkamp v. Bronckhorst voor
1S.O00 gulden-
De openbare onderwijzers te dezer
stede komen ook in actie tegen Kuyper's
voorstellen tot wijziging der wet op
het Lager Onderwijs. De plaatselijke
afdeeling van den Bond van Ned On
derwijzers zal eenige honderden exem
plaren van de door het Hoofdbestuur
uitgegeven brochure „Maakt front voor
de Openbare School' gratis verspreiden.
Zij, die een dergelijke brochure niet
ontvangen en er toch kennis mede wil
len maken kunnen er op aanvraag een
verkrijgen bij de hecren F. Faber,
Beekesteinsche laan 9 en W. C. Ooster
man v. Asch v. Wijckstraat, 17.
Onze vroegere stadgenoot de heer J.
M. Wceterings thans onderwijzer te
Apeldoorn is benoemd tot onderwijzer
met hoofdacte aan de Roomsch- Ka-
holieke school te Schiedam.
Evenals vorig jaar zal het plaatse
lijk Nuts departement, behalve de ge
wone lezingen voor de leden, ook weer
een paar volks lezingen doen houden.
Donderdag 22 September a. s. houdt
tie afdeeling Amersfoort y d Bond van
Ned. onderwijzers een vergadering in
Hótel „de Zwaan' waarin het lid van
het. Hoofdbestuur van den Bond, de heer
J. J. Lamers zal spreken over:
De voorgestelde wijzigingen in de
wet op 't Lager onderwijs.
Handel en Nijverheid.
De vereeniging „Handel en Nijver
heid" hield Woensdagavond in „de
Zwaan" haar gewone maandvergadering
onder voorzitterschap van den heer S.
J. van Duinen. Tegenwoordig waren
5 Bestuursleden en 14 leden.
Nadat de voorzitter de vergadering
geopend had, las de secretaris de no
tulen van de vergadering van 15 Au
gustus, die onveranderd werden goed
gekeurd.
JjfAls nieuwe leden worden aangenomen
de heeren J. G Fonteinen B. Schimmel,
terwijl zich weer vier heeren voor het
lidmaatschap hebben opgegeven.
Hierna deelt de voorzitter inede, dat
er feitelijk geen ingekomen stukken
zijn, maar wel een groot aantal cou
ranten en uitknipsels, waarin artikelen
betreffende de actie, die thans vigce-
remle is. Hij had aanvankelijk het
voornemen, deze stukken uiet te be
spreken, maar des morgens heeft hij
van een der leden ontvangen het O r-
gaanvande N e d e r 1 a n d s c h c Y e r-
e e n i g i n g van Spoor en Tram
wegpersoneel, dat hein aanleiding
geeft er toch een en ander over te zeggen.
De voorzitter leest nu velschillende
stukken voor, die wc als bekend mogen
veronderstellen, daar ze bijna alle reeds
in „de Eemlander" zijn opgenomen,
ook de motie van „Recht en Plicht'de
anti-sociaal democratische spoorweg ver-
vereeniging. „De Middenstandsbond"
heeft deze motie gekenschetst als „een
bewijs van ongezond inzicht" en „on
gemotiveerd hartstochtelijke taal'. Het
„Orgaan van de Ver. voor S. en T.
personeel oordeelt er nog krasser over.
In het stuk van „Een aandeelhouder"
in de N. R. Ct. is ervan gesproken, dat
de winkeliers in gezelschap waren van
socialistische raddraaiers. Dit is een
bewijs dat er maar te vuur en te kaars
wordt weggeschreven. Immers, de Mid
denstand houdt krachtig de socialistische
neigingen tegen. Nu we dit Orgaan
aanhalen zal dut wel weer van ons ge
zegd worden.
11c wil er even aan herinneren, dat
dit Orgaan staat onder redactie van J.
Oudegeest ,en lijnrecht staat tegenover
„Recht en Plicht," wat evenwel niet
wegneemt, dat wc het niet alle waarde
mogen ontzeggen. Over de bekende
motie schrijft het blad:
„Vermakelijk in deze kwestie is na
tuurlijk weer de houding van R. enP."
Meneer Van Dorsten, hoofdconducteur
der H. S. M. en voorzitter van „R. en
P. "deelt met bombarie in de bladen
mee, dat hij of wel het Bestuur der
Vereeniging in den Haag besloten heeft
in de ledenvergadering voor teste 1-
1 e n de volgende motie, die wij curio-
siteitshalve geheel afdrukken:
Zooals alles wat van die zijde komt
is ook dit weer een en al leugen en
verdraaiing der waarheid.
Men lette slechts op;
('olyi de bekende motie
le. gaat de agitatie niet tegen het
goede recht der arbeidersvereenigingcii
om zich op coöperatieven grondslag te
organiseercu, maar tegen de II. S.
M. die onder den naam van coö
peratie bij haar personeel de
gedwongen winkelnering in
voert o m aali de verplichting
tot verbetering van den toe
stand van het personeel door
loonsverhooging te ontkomen;
2e. is deze vereeniging niet uit den
boezem van het personel voortgekomen,
maar werd misschien op last, doch zeker
met medeweten en goedvinden en onder
bedreiging van anders benadeeld te zul
len worden het persoeeel geprest tot
die vereeniging toe te treden;
3e. 's die „verbruikshistelling" geen
klein onderdeel, maar de hoofdzaak van
„Voor alles de II. S. M." De „vele
andere nuttige instellingen" blijven
„voorloopig" maar plannen;
4e. is de „steun" der directie aan
die Vereeniginng, heel wat anders dan
het tot nogtoe genoten vrij vervoer van
goederen.
De bedreiging in de laatste twee
alinea,s is komisch. „R. en P. is al
jaren lang aan het „coöperecren" ge
weest, al was het dan maar „kool",
zonder er in geslaagd te zijn het spoor
wegpersoneel voor die „kool" warm te
maken. Zal ze het nu kunuen doen,
om die Directie-,coöperatie" te be
schermen? Allemaal larie, hoor Maar,
meneer Van Dorsten moet laten zien
dat hij tegenover zijn patroons nog even
riiggegraatloos is als te voren, Och,
man, dat wisten ze wel, er wordt heusch
niet aan getwijfeld."
De voorzitter wijst er nu op, dat hij
in bet rapport uitgebracht op het Con
gres te Rotterdam, geschreven heeft:
„tot op zekere hoogte krijgen we de
gedwongen winkelnering terug, die met
zooveel moeite pas de voordeur is uit-
gedrevcu cn nu door een achterdeur
weer wordt binnengeloodst"
Toen waren Statuten en opzet dei-
Coöperatie nog niet bekend en de voor
spelling is uitgekomen. In het orgaan
van den heer J. Oudegeest wijst men
daar ook op. Het artikel luidt als volgt:
De gedwongen winkelnering.
In liet vorig blad hebben wij beloofd
eens eene vergelijking te maken tus-
sehen de prijzen der coöperatie der H.
S. M. en die van eene andere coöpe
ratie, de socialistische „Eendracht" te
Utrecht.
Wij achten dit noodig om onze po
litieke heeren eens duidelijk te laten
zien, dat we hier te lande inderdaad
niet te doen hebben met een inrichting
van het personeel, ten doel hebbende
oui zich te bevoordeelen, waarbij de
H. S. M. een handje helpt door geld
voorschieten en gratis vervoer, doch dat
het hier om niets meer of minder gaat
dan om de gedii'ongen winkelnering
welke langs een omweg wordt ingevoerd.
Gns zijn eenige staaltjes medegedeeld
van mensehen, die in hunne bevorde
ring worden gedwarsboomd, omdat ze
geen lid willen worden van de coöperatie.
En wie het onderstaand berichtje
leest, weet wel uit welken koker deze
boycotplannen komen:
De strijd tegen de H. S. M. wordt
te Amersfoort verwoed gevoerd. Yele
aan handelaars, waaronder personen
een zeer aanzienlijk vervoer, hebben
hun kontrakten verbroken en vervoeren
thans, niettegenstaande vele bezwaren
en vaak met financieel geldelijke offers,
per Ned. Centraalspoorweg of per boot,
wat zij gewoon waren per H. S. M. te
verzenden.
Doch ook van de overzijde blijft men
niet werkloos. Een aantal ambtenaren
der II. S. M. neemt het voor de di-
rektie op en protesteert tegen het be
sluit van „Handel en Nijverheid" en
tegen den inhoud harer circulaire. Zij
wijzen er op, dat zij tot dingen in staat
zijn, waarmede door II. en N." geen
rekening is gehouden.
O. a. zeggen zij: „Wij tellen hier
thans een 50 man personeel, een getal,
dat zeer waarschijnlijk binnenkort zal
worden vermeerderd; van dit personeel
is minstens :,/i gedeelte gehuwd en heeft
een huisgezin teu zijnen laste. Ieder van
dit personeel zal, niet te ruim berekend,
toch zeker 10 gulden per week in
de stad brengen wegens verschillende
behoeften ondanks de opgerichte koö-
peratieve vereeniging; dit maakt een
totaal van minstens f 5000 per week,
of f 20.000 per maand; voorwaar een
niet gering te schatten bedrag, dat
grootendeels aan heeren leden der ver
eeniging „Handel en Nijverheid" ten
goede komt. Weinig moeite zal het ons
kosten om dit bedrag tot een minimum
te beperken, m. a. w. door allen zoo
veel mogelijk onze inkoopen te doen in
andere plaatsen, waartoe wij als spoor
wegpersoneel zeer gemakkelijk in de gele
genheid zijn."
Bovenstaand berichtje wordt duidelijk
als men weet, dat de stationschef te
Amersfoort, do heer Krapels een ver
woed voorvechter der Coöperatie is, die
zich niet ontzien heeft alles aan te wenden
waarover hij beschikte, om het perso
neel tot de Coöperatie te brengen, Men
noemt dit geen dwang, terwijl het bij
de algeheele afhankelijkheid, waarin het
personeel verkeert, inderdaad wèl dwang
is als dag- aan dag de chef het personeel
vervolgt met: „ben je nog geen lid van
de Coöperatie: ik zou er maar niet te
lang mee wachten" enz.
Gebeurt dit ééns dan is het een goede
raadgeving, doch telkens herhaald, be
grijpt het personeel zeer goed de ge
volgen van niet-toctrcding
En het is juist in Amersfoort waar
het personeel met boycot dreigt, ter
wij] de wagen met waren b. v. in Hoek
van Holland zoo goed als geen bestel
ling krijgt, en het personeel van zijne
goede gezindheid blijk geeft door den
spotnaam: „Alles voor de H. S. M.
Dezer dagen eenige lijnen der H. S.
M. bereizende, bleek ons uit een onder-
boud met meerderen uit het personeel,
d it ze niet dan noodgedrongen tot deze
Coöperatie toetreden cn wie de lage
salarissen kent dezer mannen en onder-
slaand lijstje ziet, zal begrijpen, waaium
men in 't geheel niet belust is om zijne
waren van „Alles voor de II. S. M.„
tc betrekken.
Men lette op het verschil 'n prijs der
onderstaande waren:
"Voor allen der II. IJ. S. M. De Eendracht.
Witte Kandij p. "j Ko. fü.4H f 0.35
Kandijgruis - U.3Ü - 0,24
Appelstroop -0,25 -0,20
Java Rijst no. 1 -0,15 -0,12
2 -0,12'-0,10
3 -0,10 -0,08
Raapolie L. -0,32' -0,30
Patcutolie 0,35 - 0.32
Azijn Escence H - 0.40 - 0,35
Sultana rozijnen le kw.
p. '/a Ko. - 0,30 - 0,25
Kraakamandelen, -0,32 -0,25
Huishoudgrocnten blik - 0,35 - 0.20
7. - 0,276
V, -0,20 -0.1S
Katjes drop p. Ons -0.15 -0,12
Zoute drop - 0,20 - 0,12
Frambozenwijn p. '/i - 0,50 - 0,40
Alcohol vrije vruchten likeuren.
Frambozen fo,50fO,32'
Kersen 1
Sunïicht zeep per doos - 0,25 - 0,23
stuk - 0,08 - 0,06
Kogelblauw No. 1 p. Ons -0,10 -0,08
2 - 0.076 - 0,06
-0,04
ZakjesReccitsblauw,, 9t. -0,06-0,04
- 0,03-0,02'
Prima HollandBch mager
spek p. Vs So- 0,35 - 0,30
Men zal ons toestemmen, dat wie lid
wordt van „Alles voor de H. S. M.",
afgezien van alle verdere nadeelen aan
deze winkelnering verbonden, zeer ze
ker zijn voordeel niet zoekt.
De Maatschappij weet dan ook drom
mels goed wat ze doet.
Met het voorschot pronkt ze tegen
over de „kwaadwilligen" onder het per
soneel en het oppervlakkige publiek
terwijl ze tevens door de hooge
prijzen, welke ze de menschen laat
betalen, zorgt de promotie, die mis
schien met Februari gegeven zal moe
ten worden, weer binnen te palmen.
Deze handelingen van een groote
onderneming kunuen niet scherp genoeg
gelaakt worden en het lijkt ons dubbel
noodig, dat de volksvertegenwoordiging
zich met deze schrede terug, welke een
der grootste werkgevers zijn personeel
op den weg van den maatschappelijken
vooruitgang laat doen, bemoeien gaat,
hetgeen alleen kau als depers partij kiest.
Hoe dikwijls hebben wij vóór de sta
king een beroep gedaan op de pers zon
der dat ze zich met het spoorwegper
soneel bemoeide.
Hoe lang zullen we ook nog te de
zer zake moeten vragen, om ons te steu
nen?
Iloe lang zal pers en publiek toela
ten dat de groote spoorwegdirectie het
personeel zal afschepen met een hon
gerloon om het daarna nog een stuk te
ontnemen door de gedwongen winkel
nering?
Hoe lang zal men deze nieuwe mis
daad van de H. S. M. tegen de gezin
nen harer ondergeschikten laten voort
gaan?
Mijne heeren handelaars, de H. S. M.
doet u geen concurrentie aan; dat is
ook niet noodig. Ze dwingt uwe klan
ten om bij haar tegen hoogere prijzen
te koopen dan bij u. Ze heeft de con
currentie niet noodig; ze krijgt deklan-
disie toch en steekt grootere winsten op
dan gij.
En de Nederlandsche natie laat deze
moderne roofridder rustig zijn gang gaan,
totdat opnieuw „misdadige woelingen"
onder het personeel publiek en soldaten
en dwangwetten doen roepen.
Men spiegele zich aan Italië.
Zoomin als daar de ontevredenheid
van eenige jaren geleden is geweken
zoo min is het hier het geval. En zoo
goed als ze daar na een betrekkelijk
klein aantal jaren heeft getoond wat te
kunnen doen zoo goed zal het ook hier
het geval zijn.
"Wij vragen niets bijzonders van re
geering, pers en publiek; wij vragenal-
leen een loon, waarvan we kunnen le
ven, een werktijd, die ons gelegenheid
geeft om te rusten, verzorging bij ziekte
en ouderdom en bovendien geen grijp
vingers van de directie in onze liuis-
boudkas."
De voorziter meent het hierbij te kun
nen laten. Hij wil evenwel nog een op
merking maken, voor lien, die uit Duitsch
land goederen betrekken Wanneer men
verzoekt niet te verzenden per II. IJ.S. M.
is het mogelijk dat dit toch gebeurt.
Dit komt omdat er zoogenaamde Kon-
kurrenz-Bahnhöfe zijn, waar de verzen
ding maand om maand wordt gegeven
aan de II. IJ. 8. M. of aan de S.S.
Dit gebeurt evenwel niet wanneer men
er uitdrukkelijk bij vermeldt per S. S.
De heer v. d. Meiden. Ikwileven
opmerken dat op de vrachtbrief onder
de clausulo „Empfangbahn" moet wor
den ingevuld: N. 0. S. dat is voldoende,
De heer .Tebbink. Dat is niet voldoende,
er moet voluit staan per Nederlandsche
Centraal spoor.
De voorzitter. In de vorige maand
vergadering is meegedeeld dat 17 Au
gustus in Amsterdam zou worden ge-
gouden de algemeenen vergadering Yan
den Bond van het informatie- en incasso-
wezen. De heer Bcrns heeft daar de
vereeniging vertegenwoordigd maar het
is niet noodig daarover verslag uit te
brengen, daar er van die vergadering
een hectografisch verslag aan de ver
eeniging zal worden toegezonden.
Rondvraag.
De heer v. d. Meiden. Ik heb dezer
dagen een handelsreiziger gesproken van
de II. IJ. S. M. in uniform met een
pet waarop Y. A. Hij vertelde me dat
er drie zulke ambtenaren zijn, die de
lijn langs gaan om bestellingen op te
nemen, die dan den volgenden dag wor
den bezorgd.
De heer Jebbink. De waren wor
den door de wagens van deH. IJ. S.M.
aan huis bezorgd. Die wagens hum t de
maatschappij bij Schimmel.
De heer Eggink. Ik zou wel wil
len vragen dat de Pers zoo juist enuit-
vocrig mogelijk weergeve wat hier ge
sproken is. Ook moet er op gewezen
worden dat de chef zich te buitengaat,
door de pressie die hij op de ambte
naren oefent.
