Agent-Boden.
No. 57.
Woensdag 19 Juli 1905.
2e Jaargang
Agent-Boden,
j Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
Politieke Hagepreek.
C. V. Gerritsen.
f hoewel niet herkozen in 1S97
DE EEMLANDER.
Verschijnt
Woensdags eu Zaterdags.
1
Bureau
Hendrik van Viandenstraat 28
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post
- 0.90
Prijs der advertentiëu
Van 1 tot 5 regels0.40
vooi iederen regel meer0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
Ook wij, Amersfoorter8 hebben, hoe
wel voor velen de slag niet onverwachts
viel, met leedwezen vernomen, dat de
dood een einde heeft gemaakt aan dit
zoo krachtige leven.
En waar Amersfoort trotsch mag zijn
op zulke zonen als nu van ons is heen
gegaan, voegt het ons een kort woord
te wijden aan de nagedachtenis van hem,
wiens bakermat onze stad was.
Geboren alhier in 1850 werd C. V.
Gerritsen opgeleid voor den koopmans
stand.
Zijne theoretische handelskennis ver
wierf hij voor een groot deel aan de
openbare handelsschool te Amsterdam.
Later vestigde hij zich als koopman al
hier.
Maar in hem schuilden andere krach
ten dan die, welke zich alleen in han
delsondernemingen kunnen openbaren.
Zijn onoverwinnelijke lnst tot studie
deed hem besluiten zijn handelsaange
legenheden te laten varen en zich ge-
geheel en al te wijden aan de econo-
misohe en politieke vraagstukken van
zijn tijd.
Maar waar hij zich theoretisch wilde
ontwikkelen, daar moest hij een veld
zoeken om zijn verworven kennis toe
te passen en waar kon hij dat veld
beter vinden dan in Amsterdam.
Daarom vertrok hij naar de hoofdstad
cn verwierf zich aldaar spoedig naam
door zyn optreden naast Trcub e. a. in
dc zaken der kiesvereeniging „Bur
gerplicht."
Het is van algemeene bekendheid,
dat uit de oppositie in deze vereeniging,
waartoe Gerritsen behoorde, de latere
radicale partij is ontstaan.
Het jaar 1888 zag hem den Gemeen
teraad van Amsterdam binnentreden en
reeds een jaar later werd hem do functie
van Wethouder voor de Handelsinrich
tingen en het armwezen opgedragen.
In het jaar 1891 werd hij hd dei-
Provinciale Staten terwijl hij van 1893
1S97 lid was van de Tweede Kamer
der Staten-Genoraal en zitting had voor
Le^.warden.
r\ Li. -nu enkele weken geleden
Op het lüïeiij, cuucuuio mppMjue ie
's Graveuhage behaalde de le luitenant
baron van Heemstra, in den jachtrit
niet eindwedloop voor volbloed paardeu,
den eersten prijs.
Het paard werd gereden door den
heer W. Ridder Huijssen van Katten-
dijke.
Ter deelneming aan dit nummer ver
zamelden zich tegen 10 uur circa hon
derd personen, officieren en heerrijders.
Van het jachtgezelschap maakten voorts
deel uit eenige dames en dc Belgische
officieren. Met het muziekkorps van het
3e regiment huzaren aan het hoofd ver
trok het gezelschap vervolgens onder
leiding van kapitein Steenkamp, die als
jagermeester fungeerde, van het terrein
in de richting van den Scheveningschen
weg.
Het jachtgezelschap keerde omstreeks
één uur op het terrein van het con
cours terug, OphetScheveningsche strand
waren de eindloopeu gehouden, nadat
langs Promenade en de Witte brug een
rit door de duinen was gemaakt.
Men verzoekt ons plaatsing voor het
volgende:
In de Directie der Veen's Cacao-
Fabriek te Sneek is opgetreden de heer
R. Paehlig, oud-Kapitein Ned. O.-I. leger,
sedert eenige jaren aldaar gevestigd en
voorzeker ook voor die positie de rechte
man op de rechte plaats.
Het plan bestaat de reeds zoo be
duidende fabriek als nog belangrijk uit
te breiden.
Ziedaar een korte geschiedenis van
den man, die in waarheid was een man
van karakter. Open en rond verkon
digde hij zijne beginselen. Als een leeuw-
stond hij op de bres voor zijne demo
cratische ideën, getuige zijn reizen in
Schoterlund en den Helder. Hoe hij
avond aan avond zijne beginselen ver
dedigde tegenover van der Zwaag en
hoe hij krasse pleidooien hield tegen
Staalman, het is ons uit de dagbladpers
bekend.
Hij was iemand, joviaal in den dage-
lijkschen omgang, medevoelend met den
verdrukte, liulpe biedend, waar hij kou,
doende, wat zijn hand vond om te doen.
Maar streng als zijne beginscllen, w as
hij ook streng in de doorvoering ervan.
Strijd vreesde hij niet, integendeel vrij
moedig trad hij zijn tegenstander naderbij
en bood hem krachtig tegenover, niet
wetende van wijken.
Zich gevende aan dc taak, die hem
werd opgedragen, heeft het zich geven
aan den oproep der vrijzinnige kiezers
van Schoterland cn den Helder zijn lijden
verergerd en zijn dood verhaast. Zeker
de kwaal bestond en het gestel werd
langzaam ondermijnd, maar de gevolg
trekking ligt voor de hand, dat het
vervullen van spreekbeurten met al
wat daaraan vast zit zijn toestand ernsti
ger hebben gemaakt.
Tweemaal hebben we den lijder be
zocht, maar te zien, hoe dat eertijds
zoo krachtige lichaam daar lag, geke
tend als het was aan het ziekbed, was
treffend.
De fiere figuur, die had gehunkerd naai
den strijd lag daar stil en afgemat.
Een week daarna bewoog hij zich in
zijne kamers. Kleine hope van herstel!
Helaas het heeft nietzoo mogen
zijn Gerritsen is heengegaan. Zijne
familie heeft een getrouw en waardig
lid verloren, zijn stand een goed en
braaf burger, zijner partij één, van die
krachten, wier gemis hevig wordt ge
voeld, zijn geboorteplaats een goed zoon.
Maar de herinnering aan den man,
die groot was in zijne beginsel en blijft
ons bij en zal vooral ons jongeren
sterken in deu machtigen strijd van het
leven.
Zijn fieren eu kloeke geest blijve
_An .eeij^^iuïjleiijiq^hem, van nabij
Gemeenteraad wil drijven, welke sinds
jaren met kalm beleid en onpartijdig
onze gemeentebelangen naar eer en
trouw heeft behartigd en daardoor blijk
baar de woede der vrijmetselarij heeft
opgewekt, kiest dan het aftredend lid
den heer J. Ger. Kleber.
Het gaat hier vóór of togen de vrij
metselarij!
Kiezers in district I bedenkt dit wel!
Zeer vele kiezers van verschillende
richting.
We ontvangen den keurig uitgevoer
de i gids, voor de deelnemers aan de
20e jaailijksche vergadering, met den
daaraan verbondon schietwedstrijd van
den N ederlandschon Schutterij kaderbond,
welke alhier op Zondag en Maandag 30
en 31 Juli gehouden wordt.
In het voorwoord zegt de afdceling
Amersfoort o.a. het volgende:
„Sedert de oprichting van den Neder-
landschen Schutterijkaderbond in 1886,
hebben wij steeds den hoogen eu zeer
gewaardccrden steun mogen ondervinden
van de Leden van het Yorstelijk huis,
van de Regeering en van Autoriteiten,
wier hulp wij inriepen. Ook ditmaal is
dat het geval.
Wij gevoelen er daarom behoefte aan
in de eerste plaats onzen eerbiedigen
dank te betuigen aan Hare Majesteiten
de Koninginnen en aan Zijn Koninklijke
Hoogheid, den Prins der Nederlandep,
voor de van Hoogstderzelve, ook nu
ontvangen eereblijken, om te dienen als
prijzen voor den te houden wedstrijd.
Gehouden voor de verkiezing voor den Gemeente
raad in district I op 19 Juli.
Kamacho Komt jongens trekt je mes, we zellender
om plukken.
Don Quichot .- Hakt al de liberalen aan honderd
duizend stukken.
Vrij naar P. LANGENDIJK.
Heisa! Kiezers, stad- en lotgenootcn,
Luistert eens goed en zet je op d' achterste pooten,
De tijden zijn vol ernst. Met schrik en beven
Verbeidt heel de stad en al wat hierin mag leven
Met uitzondering van planter, cn ander redeloos geslacht
Jullie uitspraak van 19 Juli tegen een uur of acht!
Is die in 't nadeel van de clcricale combinatie,
Dan zal men lezen in elke krant en illustratie:
„Amersfoort is op de flesch ondergegaan in dc
baren
„Niemand meer t'huis, behalve één roerdomp en twee
ooievaren
„Heel de burgerij heeft weer als in ouden tijd,
„Zich op een houtvlot neergevleid
„En zakt de Eem af; voor dat er hongersnood kwam,
„Punt! Einde van het laatste Reutertelegram.
Ik wil jullie, ter voorkoming van zoo'n debacle, eens
zeggen,
Hoe je het op 19 Juli hebt aan te leggen.
Het is echter goed, dat eerst duidelijk wordt gemaakt
Hoe Amersfoort zóó in de penarie oftewel piepzak is
geraakt,
En hoe onze stad, groot geworden door de clericale
heerschappij
Weel' moest wegzinken in dc Barbarysche woestenij.
Wat was het hier vroeger schoon leven in Amcrsfoort's dal
Melk en honing, boter en kaas voor nicmandal.
Het volk was rijk en je had maar te kikken
Of je kreeg de lekkerste peultjes te slikken.
Je deed maar wat je verkoos, mits je tot de clericale
familie behoorde
En je aan andermans liberale verlangens niet stoorde.
Hoofdelijke omslag, vermogensbelasting was een onge
kende zaak;
Werken deed men niet, je leefde enkel voor vermaak.
van Bronckhorst; Majoor-Directeur der
Rijschool te AmersfoortC. C. Brünings,
Oud-Majoor-Commandant der d.d. Schut
terij en Eerelid van den Bond te Zut-
phen; W. II. van Heek, Majoor-Com
mandant der d.d. Schutterij en Eerelid
v. d. Bond te Enschedé; L. Kamerling,
Majoor-Commandant der d.d. Schutterij
en Eerelid van den Bond te Breda; A.
J. J. van de Well, Kapitein-Kwartierm.
der d.d. Schutterij en Eerelid v. d.
Bond te 'a Hertogenbosch C. H. van
Hengel, Kapitein-Commandant der d.d.
Schutterij en Eerelid van den Boud te
Doesburg; H. F. Singels, Kapitein der
Rij- en Hoefsmidschool te Amersfoort
Jonkheer F. Storm De Grave, Kapitein
der d.d. Schutterij te 's Gravenhage;
J. A. G. van der Steur, oud-kapitein
waarnd Commandant der d.d. Schutterij
en Eerelid van den Bond te Haarlem;
G. J. 't Hooft, Kapitein derd.d. Schutterij
te Dordrecht; J. van der Horst Bruyn,
'iopened Luit.-Kolonel der Infanterie,
Voorzitter v d. Vereeniging tot bevord.
vanVreemdelingenverkeer te Amersfoort;
D. Fockema, Kapitein der d.d. Schutterij
te Arnhem; G. C. Baerends, le Luitenant-
Adjudant der d.d. Schutterij en Eerelid
van den Bond, te 's Gravenhage; J.
Busquet, Ie Luitenant-Adjudant der d.d.
Schutterij en Eerelid van den Bond, te
Amersfoort.
De agenda voor de algemeene ver
gadering die in de Arend wordt gehou
den luidt:
1. Opening van dc Vergadering dooi
den Eere-Voorzitter.
afdeeling
Rotterdam.
Dan helaas in liet begin van de 20e eeuw.
Weerklonk eensklaps een geweldige schreeuw.
Een drom vrij masjons en ander liberaal gebroed,
Volkomen eensgezind behalve in den vorm van hoed.
Stormde eensklaps op het Raadhuis aan,
En victorie kraaide de liberale haan.
Zij namen de vesting in, wierpen de clericale bezetting
er uit,
Speelden den baas, en verdeelden don buit.
Toen Amersfoort 's ochtends de hanen hoorde kraaien.
Zei het al dadelijk: Ziezoo nu zijn we voor do haaien.
En waarachtig het was zoo. In een paar jaar tijd,
Hebben de liberalen het er op aangeleid,
Om de burgerij te sarren, te donderen en te knoeien,
Steeds zaten ze op bepalingen en verordeningen te broeien,
Waarbij het noodzakelijk spaak loopeu moet,
Weshalve Amersfoort nu ligt onder 'n finaal binkroet.
Reeds staat de landbouw stil, het stomme vee
Sterft weg. Geen schip komt meer op de Eem.
Fabrieken, restaurant's en alle herbergen.
Maken zich gereed insgelijks uit te sterven.
In de winkels en op de markt, is het akelig en duf.
De Krantendie anders nogal eens lollig kunnen wezen
Vooral dc Eembode en de Stichtsche, je kunt ze niet
meer lezen.
Kortom het is beroerd. Maar ik heb vooral het land,
Nu ik jullui dat zoo zeggen moet. Want,
Als er geen krasse woorden galmen
Ik weet het van meester Wijnia dan talmen,
Jullui maar voort, en laten me voor den mal staan,
Zonder dat er iets aan de verbetering van den toestand
wordt gedaan.
En nu doe ik een beroep op jullie benul en memorie,
Ter reconstructie onzer vermaarde stadshistoric.
Wij Amersfoorter8, liggen als door de doode hand geraakt,
En nu is het tijd, dat daaraan een einde wordt gemaakt.
Ik beveel dus, als voorman van de christelijke kiezersbelt,
Geen enkel kandidaat te stemmen, die het houdt, met
Celosse of Van Esveld.
Twee grijze paganisten
Die, als jullie 't nog nog niet wisten,
Elk jaar 0111 staag
De belastingcenten gaar. verteren in den Haag.
Ook niet op Tromp van Holst of Gerritsen en z'n kor
nuiten,
Die alle kerken en scholen met den bijbel willen sluiten.
En die, om dc burgerij i .meer, yfitbaar. tg mak,
Hertogenbosch, Hilversum of
Burgerlijke Stand,
van 15 Juli tol 19 Juli
GEBORENGijsberta, d. v. L.
Oostcrbos en P. van Essen. Arnol-
dus Antonius Johannes, z. v. N. P. de
Jager en G. A. van Doornik. Jan
netje, d. van G. van de Kraats en H.
van Beekhoven. Dirk Louis, z. van
J. van Putten en G. Eller. Petro-
nolla Jacoba, d. van G. J. J. Nieuborg
en D. H. Ramperman Wilhelmus
Jozeph, v.. van J. Bunuik en I. J. Blom
Hendrik Jan, z. van II. J. van Bar-
reveld en C. van der Heijden. Tonia,
d. v. A. Veenendaal en C. Ruizendaal.
Cornelia Alijda, d. v. T. van Loenen
en F. van Daatselaar. Hendrika, d.
v. W. van Apeldoorn eu S. van Veen.
Jansje, d. v. A. Krook en J. Theunisz.
een Matroos, de Heer J. GROOTVELD.
Gild», Mej. A. PERSOONS. Don
Mirobolantc, de Heer JANSSENS,
I Komiek van het Stedelijk Theatre te
Gent en a.m.
Het Voorspel speelt op het schip
„Be ©uadelonpe".
Aanvang hall acht uur.
P r ij z e n der Plaatsen: Balcon
f 1.75. Stalles en le Amph. f 1.50. le
Zijloge f 1.25. Baignoires en 2e Amph.
f 1.Panterre f 0.7-53e Amph. en 2e
Zijloge f 0.50 4e Amph. en Gaan
derij f 0.30.
Plaatsbespreking: Gedurende de
Kermis dagelijks plaatsbespreking van
1012 en van 2 uur.
Aandeelhouders hebben het recht om
gedurende do Kermis een dag te voren
de verlangd woreende plaatsen op te
geven.
Eene Solide I.even.sverzekerliig-Maatschappij
afdeeling Volksverzekering) actieve
vraagt (voor
tegen vast salaris en provisie. Brieven fr
B. J. BOUCHER, te 's-Gravenhage.
lctt. O. O. aan den Boekhandel