Stadsnieuws.
7
Allerlei.
gekomen, «onder den durf iets te zeg
gen, zonder den moed om te zoeken,
zonder de kracht om te willen, wordt
hun dit langzamerhand aangebracht,
omdat do onderwijzer wel weet, dat,
hoe hij zich ook inspant, ze toch nog
altijd anders staan tegenover den zwaren
strijd om het bestaan dan de normalen.
Daarom het onderwijs eenvoudig en
practisch, uitermate practisch.
Ge gevoelt lezer, dat er van dien
onderwijzer wat wordt gevraagd. Is
zijn taak op de gewone lagere school
reeds moeilijk, hier bereikt die moeilijk
heid haar toppunt.
Maar dat is niets, want heeft bij
voortdurend plichtsbesef en trouw aan
de eens gekozen roeping zijne zijde
van geluk, niet minder, neen in nog
veel grooter mate moet deze taak
geluk aanbrengen.
Geldt op de gewone school hot
zich-geven als leidraad bij het onderwijs
en de opvoeding, in nog veel grootere
mate is dit hier het geval.
Want hier is het een zich geven uit
medelijden met de stakkers, is het een
zich geven aan het werk, dat alle krach
ten eiseht.
Dat werk eischt een geduld, een op
offering en eene beheersching van zich
zelf, zooals bij geen ander onderwijs
noodig is.
Zeker, die taak is zwaar, maar die
taak is mooi. Wij kennen dat toch allen
wel, niet waar dat gevoel, wanneer we
enkele jaren lang tot steun hebben ge
diend van hen of haar, die onzen steun
behoeven.
Dan groeit daar een gevoel van
sympathie, dan wordt daar een mede
leven geboren, dat weldadig werkt op
beiden. Dan doet ons goed, zoo harte
lijk goed, die dankbare blik, welke
den lijdende op ons werpt dan gaat men
zoo langzaam aan dat leven beschouwen
als 'n stut van z'n eigen le,ven.
Zie, en zoo zal ook diezelfde ver
houding worden geboren tusschen den
onderwijzer en den achterlijken leerling,
want deze gevoelt dat het de heerlijkste
tijd zijner anders zoo donkere jeugd is,
welke hij in het weldoende gezelschap
van den onderwijzer doorbrengt. Hij is
het immers, die lichtpunten aanbrengt,
hij is het, die steunt en sterkt en
schraagt
En die taak vereischt ook studie,
eene studie, die niet gering is, wanneer
men in aanmerking neemt, dat hij op
de hoogte moet blijven met alle waar
nemingen bij anderen gedaan, met
de geheele nieuwere litteratuur, welke
zich op dit gebied beweegt, vooral met
die werken, welke handelen over de
toestanden te dezen opzichte in het
buitenland. Want helaas ook hierin is
het ons weer voor.
Deze opvatting deed indertijd ook
den heer Wijkc uit den Haag klagen in
de „Bode der Heldring gestichten" (Tha-
litlia en Bethel te Zetten) dat er in ons
land zoo weinig aandacht geschonken
wordt aan de achterlijke kinderen. In
ditzelfde Orgaan toonde deze rapporteur
duidelijk aan, waarom achterlijken niet
op de gewone school mogen worden
geplaatst. En als men nagaat wat er in
het buitenland gedaan wordt voor deze
Categorie voor geestelijk misdeelden,
dan staat men werkelijk verbaasd over
de „moreele achterlijkheid" in ons land.
Gelukkig zijn echter enkele gemeenten
reeds werkzaam.
In Rotterdam werd 12 Oct. '96 eene
klasse geopend aan de school van den
heer Kohier.
Vooral werd daartoe de stoot gegeven
door den bekenden Dr. van Rijckcvorsel.
Hoewel geopend met 12 jongens en
3 meisjes zijn de resultaten schitterend
En in 1901 werd door hetHaagsche ge
meentebestuur aan den heer Schreuder
opgedragen de scholen te Rotterdam,
Antwerpen en Brussel te bezoeken om
een rapport uit te brengen, welk rap
port, uitgebracht zijnde, sterk ter lezing
wordt aanbevolen.
Ook Amsterdam mag niet worden
vergeten en Arnhem.
En nu m'n doel met dit schrijven?
Ik ken in Amersfoort een dagelijksch
bestuur dat een wakend oog heeft voor
het onderwijs, en waar men, sprekende
over dit onderwerp, steeds een gewillig
oor aantreft.
Ik ken in den gemeenteraad twee
artsen, die beiden hun zoo gewenscht
licht over deze kwestie kunnen ontste
ken.
Ik ken in den gemeenteraad mannen,
die wel het initiatief kunnen nemen om
een onderzoek aanhangig tc maken, een
d e g e 1 ij k onderzoek. Want, men neme
het mij niet kwalijk, maar het onder
zoek of liever do vraag eens tot onze
onderwijzers gericht of er in onze
klassen achterlijkon waren, (ik meen toen
gedaan op bevel van de Regeering) die
vraag betcekent niets die is van nul
en gcener waarde. Want wij kunnen
dat zoo maar niet beoordeelen? Laat ons
toch verstandig zijn.
Een degelijk onderzoek van medische
zijde.
Maar let wel een onderzoek, waarbij
de onderwijzer wordt geraadpleegd.
En blijkt het dan, dat daar geen
slachtoffer wordt gevonden, welnu, dan
kan onze gemeente gerust zijn. In het
tegenovergestelde geval hebben
we allen een plicht te vervullen.
C. MOERMAN Jr.
De Toestand der Oeuieente.
In 1»04.
(Vervolg
HOOFDSTUK VI.
A. Medische Politie.
I. Toestandenwelke invloed kunnen
heiben op de volksgezondheid.
Behoorlijke zorg werd gedragen voor
hot onderhouden en schoonhouden van
riolen en goten; de riolen werden ge
spuid door de waterleiding, ook de
grachten werden zooveel mogelijk schoon-
gehouden en gebaggerd.
Nieuwe riolen werden gemaakt in de
Kleme Haag, in den Lcusderweg en
in de Zwanonhalssteeg terwijl een riool
werd verlegd op het punt van samen
komst van den Ütrechtschen weg en de
Bergstraat.
Voor ontsmetting met carbol van
goten en urinoirs werd zorg gedragen.
Meer dan vroeger worden de straten
gedurende de zomermaanden gesproeid.
Nadere bijzonderheden worden ge
vonden in het verslag van de Commissie
voor do Gemeentereiniging.
II. Heerschendc ziekten.
De Algemeene Gezondheidstoestand
in de Gemeente was niet zoo gunstig
te noemen als voorgaande jaren, vooral
gedurende de zomermaanden kwamen
gevallen voor van typheuse koortsen of
typhus nl. 5 gevallen, roodvonk 18
evallen en dyptheritis 2 gevallen.
3 lijders, aan elk dor ziekten éen,
zijn overleden; de overigen herstelden.
In het najaar kwamen veel gevallen
voor van mazelen; enkele zelfs met
doodelijken afloop. Op advies van de
Gezondheids-commissie zijn enkele klas
sen op eenige Openbare Lagere scholen
gesloten gedurende eenigen tijd en werden
de lokalen eerst weder in gebruik ge
nomen, nadat zij waren ontsmet.
Gedurende de laatste maanden deden
zich vele gevallen voor van kinkhoest
en influenza.
De inentingen hadden op regelmatige
tijden plaats volgens onderstaanden ver
gelijkenden staat.
VI. Toezicht op de Levensmiddelen.
De keuring van vee en vleesch ge
schiedde op behoorlijke wijze, zoowel
van ter keuring aangeboden dieren als
op ongeregelde tjjden in de slachterijen,
vilderijen en winkels waar vleeschwaren
worden verkocht.
Het strenge toezicht maakt dat steeds
minder uit nood geslacht vee in de
Gemeente wordt ingevoerd.
De algemeene toestand was gunstig,
slechts weinig vee en vleesch behoefde
te worden afgekeurd, wanneer zulks
geschiedde werd behoorlijk gezorgd dat
het afgekeurde onbruikbaar voor de
consumptie werd gemaakt.
Deze Gemeente is vrij gebleven van
besmettelijke ziekte bij het vee, wel dreigde
telkens overbrenging van miltvuur welke
ziekte bijna in al de naburige Gemeen
ten is voorgekomen, streng toezicht is
dus noodig geweest.
Tuberculose kwam in het geheel niet
voor bij het vee in deze gemeente
geslacht of gestorven, een enkele maal
bij ingevoerd vee o. a. uit Nijkerk;
aangezien het niet geoorloofd is derge
lijk vee te verkoopen, tenzij op de plaats
waar het vleesch wordt verkocht een waar
schuwingsbord wordt geplaatst, met het
opschrift: „moet goed worden gekookt,"
wordt het vee meest naar den verkooper
teruggezonden.
Op de weekmarkt wordt in den laatsten
tijd telkens rundervet aangevoerd o. a.
uit Antwerpen, terwijl in ecu kraam
varkefisvleesch werd verkocht, aangezien
beiden volkomen geschikt bleken voor
de consumptie werd geen aanmerking
op den verkoop gemaakt.
Ook het vleesch dat aangevoerd en
verkocht wordt op de Zaterdagavond-
markt wordt streng gekeurd, maar bleek
voor de consumptie geschikt.
Aan de vischafslag werden aangevoerd
434 partijen visch. Buiten de Koppel
werd eens visch in een schuit aange
bracht en aldaar verkocht. De geheele
afslag leverde een bedrag van f 5466.48°
op.
Door den keurmeester van visch
werden afgegeven 3960 briefjes van
keuringen; 434 partijen visch werden
gekeurd, bij den afslag terwijl 2S partijen
werden afgekeurd en vervolgens on
schadelijk gemaakt.
VII. In de samenstelling der Ge
zondheidscommissie kwam eenige ver
andering. Wegens het overlijden van
den heer D. van der Werf ontstond
eene vacature, welke werd vervuld door
de benoeming van den heer H. E.
Hoekstra, Ingenieur bij de llollandsche
Spoorweg Mij. Tot Voorzitter werd be-
JAAR.
Verrichte.
Vaccinatien
cn revaccinatien
verricht aan het
bureau.
Leeftijd der gevacciueerden.
Vacci-
natien.
revacci-
natien.
ben.
1 jaar.
i—3
jaar.
3-6
jaar.
6—12
jaar.
12 j. en
daar
boven.
1902
504
11
79
40
166
228
54
16
1903
551
4
80
39
171
264
52
25
1904
526
0
100
33
161
265
60
HI. Begraafplaatsen.
Op de algemeene begraafplaats wer
den begraven 246 personen; op de
Roomsch Katholieke begraafplaats 230
personen en 5 personen op de Israëlie-
tische begraafplaats.
IV. Oost- en Ziekenhuizen.
„'t Huis Aldegonde"
bestaande behoefte te
Het gasthuis
blijkt in eene
voorzien.
Vepleegd werden 93 patiënten, te
zamen gedurende 2904 verpleegdagen,
8 patiënten zijn aldaar overleden.
2309 klinische consulten werden ge
geven, 114 operaties werden verricht
waaronder 24 onder geheele en 19 onder
locale verdooving.
In de barak voor besmettelijke ziek
ten, den 15 Augustus 1904 in gebruik
genomen werden 3 patiënten te zamen
gedurende 89 dagen verpleegd, twee
patiënten zijn overleden.
In het St. Elisabethsgasthuis werden
opgenomen 40 personen n.l. 12 mannen
en 28 vrouwen, welke gedurende 1063
dagen werden verpleegd. In het gesticht
zijn overleden 7 personen n.l. 2 mannen
en 5 vrouwen, tien mannen en 23
vrouwen verlieten het gesticht. Op 1
Januari 1905 waren
onder behandeling.
V. Geneeskundige dienst bij de
Armenverpleegd in hunne woningen.
De geneeskundige behandeling der
armen was opgedragen aan twee ge-
neesheeren, ieder op eene jaarwedde
van f 500, die heelkundige behandeling,
eveneens aan twee heelmeesters, tevens
vrocdmecsters, ieder op een jaarwedde
van f375, terwijl voor de verloskundige
behandeling twee vroedvrouwen zijn aan
gewezen, deze genieten eene belooning
van f 300 's jaars.
De uitgaven voor geneesmiddelen en
verpleging bedroegen f 4090,76° het
aantal afgegeven recepten was 3825.
geene personen
V; Zie ons nummer van Zaterdag 26 Aug.
noemd mr. J. Heijligers; wegens ver
trek naar elders trad als Secretaris der
Commissie af mr. \Y. D. Caudri, deze
werd vervangen door den heer A. M.
E. des Tombes, oud burgemeester van
IJselstein.
De heeren mr. J. Heijligers en dr.
n. W. Schreuder werden herbenoemd.
Yoor verdere inlichtingen betreffende
werkzaamheden der commissie verwijzen
wij naar het Verslag, als bijlage hier-
bijgevoegd.
B. Gemeente-Politie.
Zooals reeds werd opgemerkt bij de
wijziging in de Gemeente-ambtenaren
werd de heer J. Groebe als commissaris
van politie vervangen door den heer
A. Nijhoff. Terwijl verder de agent 2e
klasse K. van Doorn werd ontslagen en
werden benoemd tot agent 2e klasse J.
van de Genugtcn en P. Dermois en tot
agent van politie 3e klasse C. W.
Hoogerbeets.
Opgemaakt werden 846 processenver-
baal; waaronder 127 wegens gepleegd
misdrijf o.a. 21 wegens mishandeling.
12 wegens diefstal, 5 wegens weerspan
nigheid, 3 wegens opzettelijke vernieling,
2 wegens schennis der eerbaarheid of
onzedelijke handelingen met minder
jarigen, 1 wegens valschheid in ge
schrifte en 1 wegens meineed.
Verder wegens overtredingen: f
wegens overtreding der Jachtwet,
wegens overtreding der Arbeidswret, 2
wegens overtreding van de Veiligheids
wet, 51 wegens overtreding der Leer
plichtwet, 6 wegens overtreding der
Drankwet, 312 wegens openbare dron
kenschap, 16 wegens het werpen van
vuil in de grachten, 19 wegens over
treding der verordening op de tapperijen,
61 wegens overtreding van het Prov.
Reglement op het rijden met honden
wagens, 21 wegens overtreding der
straatpolitie, 5 wegens overtreding der
verordening op de openbare gezondheid,
22 wegens het plegen van straatschen
derij, 25 wegens beschadiging van het
plantsoen, 93 wegens overtreding op
het rijden, 7 wegenB overtreding der
Verordening op het marktwezen.
104 honden werden opgevangen waar
voor geen belasting was betaald, hiervan
werden 58 stuks afgemaakt waaronder
6 lijdende aan huidziekten.
73 jeugdige personen werden aan het
Politiebureau onderhouden wegens ge
pleegde straatschenderij.
23 gesignaleerde vreemdelingen wer
den in deze Gemeente aangehouden,
terwijl 5 vreemdelingen als zijnde zon
der middelen van bestaan over de
grenzen des Rijks werden gebracht.
Aan 578 personen werden op hun
verzoek nachtverblijf en voeding ver
strekt, terwijl 57 personen van een
reiskaart werden voorzien.
C. Brandweer.
In het kader der brandweer kwam
ook dit jaar geen verandering.
Het College van Brandmeesters bleef
bestaan uit de heeren G. Prins opper-
brandmeester, J. C. van Eijbergen, adj.
opperbrandmeester, L. T. van Zwol Sr.,
J. G. van der Geest, G. van Nieuwen-
huizen, G. Blok, D. Verbeek en C. A.
van Ivalveen, brandmeesters, terwijl als
Secretaris fungeert de heer G. Dekker
commies ter Secretarie.
liet bestuur der Vrijwillige brandweer
onderging evenmin verandering, het be
stond uit de heeren: J. A. Schotermau,
G. de Jager, S. H. Massa, J. H. Donath
en H. M. Yerhey, het kader bestond
uit 34 leden en 5 eereleden.
17 maal werd de hulp der brandweer
ingeroepen. Het hotel Muller, het
Stroomagazijn van de firma Gerritsen
en het woonhuis van C. Mourik Jr
brandden geheel uit, de overige branden
werden door het krachtig en snel op
treden der Brandweer en Politie spoedig
gebluscht.
Aangezien het personeel bij deze
branden bleek behoorlijk te zijD ge
oefend, en het materiaal zich in goeden
staat bevond bij eene inspectie op 19
October gehouden werd geene afzon
derlijke oefening en beproeving gehou
den. Evenals vorige jaren werd tijdens
de kermis een brandwacht geplaatst
onder de botermarkt op den Hof.
Omtrent nadere inlichtingen verwijzen
wij naar het verslag van don opper
brandmeester.
HOOFDSTUK VII.
Nationale Militie en Schutterij.
A. Militie.
Ilct aantal ingeschrevenen voor de
lichting 1904 bedroeg 191.
Vrijgesteld werden: wegens broeder-
dienst 33; wegens gebreken 29wegens
eigen militairen dienst 11 personen, als
te zijn te klein 1 persoon terwijl éen
persoon voor altijd was uitgesloten van
militairen dienst.
Het aandeel der gemeente in de lich
ting bedroeg' 62, waaronder voor korte
oefening 16.
Ingelijfd werden 5 bij het le Reg.
Huzaren, 52 bij het 5e Rog. Infanterie,
2 bij het le lteg. Veld-artillerie en 3
bij het korps Genietroepen.
B. Schutterij.
Aangezien de sterkte Staten der Schut
terij niet meer worden opgemaakt, kun
nen geene opgave worden verstrekt.
Aan den kapitein J. A. T. II. |T. van
Rijswijk de Jong, den le luit.-kwartier
meester mr. J. C. 11. Prikken en den
auditeur mr. W. D. Caudri werd eervol
ontslag verleend wegens vertrek naar
elders. Tot auditeur werd benoemd de
heer G. Dekker, terwijl de le luit.
adjudant J. Busquet met de functiëu van
kwartiermeester werd belast.
Het korps officieren bestaat nu uit de
heeren A. M. Tromp van Holst majoor
commandant, J. Busquet le luitenant,
en T. A. F. Gioneman officier van ge
zondheid 2c klasse.
Wordt vervolgd.
handen in beweging brengt; maar wei
nigen weten wellicht dat er in Scheve-
ningen tal van huizen zijn, waar roulette
gespeeld wordt.
Natuurlijk mag het niet openlijk
geschieden, maar met introductie, zoo
in een club, schijnt er weinig tegen te
doen.
Dat schijnt do exploitauten van die
inrichtingen erg vrijmoedig te maken
Zachter kunnen wij althans niet karak-
teriseeren wat ons van betrouwbare zijde
wordt meegedeeld:
De president van een Nederlandscb
hoog rechtscollege, die te Scheveningen
logeert, ontving in zijn hotel een be
leefde uitnoodiging om zijn geluk eens
tc komen beproeven in de club
aan don weg te Scheveningen.
Het zedelijk verval is te Scheveningen
wel groot, en geen wonder is 't, dat
de huizen, trots bouwpolitie en revolu
tiebouw, beven van verontwaardiging es
schudden op hun grondvesten.
't Is niet alles om tegenwoordig in
Scheveningen te wonendan nog liever
in Amsterdam, al behooren hooge
belastingen, ratten, muizen en zelf,
slaugen, daar niet tot de zeldzaamheden
De lezer versta mij hier goedmet
slangen bedoel ik hier niet de rechts-
streeksche afstammelingen van onze
betovergrootmoeder Eva, maar exem
plaren van de soort, welker stamvader
tot straf voor de verleiding der men
sehen ten eeuwigen dage op zijn buik
in het stof moest kruipen, dus echte,
„heuzigc" slangen. Zoo ontdekte b.v.
Zondagmorgen de huisjuffrouw van den
tenorzanger Venverloo in de Spuistraat
een vreemdsoortige kop in een spleet
onder den drempel in de gang. De
juffrouw werd nieuwsgierig; zij wilde
graag weten hoe het geheele beest er
wel zou uitzien. De melkboer, wiens
raad gevraagd werd, achtte, geheel in
zijn vak blijvende, 't het beste een
schoteltje melk en wat brood op een
afstandje te zetten, dan zou het diet
wel door honger gedreven te voorschiji
komen.
Het boertje had 't bij het rechte eind,
Maandagmorgen lag de juffrouw van
half acht tot twaalf uiir op de loer cn
zij zag het dier steeds nader komen.
Een slang van drie vingers dik en ruim
een meter lang kroop op het schoteltje
melk af. Toen het beest zich verkwikt
had, trok de juffrouw een dikken hand
schoen aan en zij was zoo heldhaftig de
slang beet te grijpen en in een glazen
slopflesch te huisvesten. Waar het dier
vandaan komt is haar echter, evenals
ons een raadsel. Of zou daar misschien
roeger het Paradijs zjjn geweest Je
kunt 't nooit weten!
Dat dacht een Duitsche grenskommiei
van de week ook. Hij zag nl. een paar
minuten binnen de grens een koe loo-
pen, en zijn arglistig kommiezenhait
fluisterde hem in, dat dit beest gesmok
keld moest zijn uit Holland. Hij nam
het dier dan ook zonder vorm van
proces in beslag cn borg het veilig op.
Het arme beest was echter zoo onschul
dig als een lam, en was eenvoudig uit
den stal van zijn Ilollandschen eigenaar
weggeloopen.
Deze, die zijn koe weldra miste, deed
daarvan aangifte, en nu moest de
kommies het beestje bij den landbouwer
terug bezorgen. Of hij de koe, wegen
wederrechtelijke inhechtenisneming ook
schadevergoeding moet betalen, wordt
er niet bij gemeld.
De zucht tot hazardspelen zit den
mcnsch, en in 't bizonder den Germaan,
in 't bloed. Iedereen heeft wel eens
gelezen van die oude Germanen, die
met een schedel van een verslagen vij
and als bierkroes in de eene en een
paar dobbelsteenen in de andere hand
„voortdurend" speelden en zich bedron
ken. En als hun hersens door het „edele
gerstenat" waren verhit en de bezit
tingen verdobbeld, zetten zij zelfs vaak
hun vrouwen lang niet altijd zoo
dwaas als 't lijkt en kinderen op
het spel, om maar aan hun speelharts-
tocht tc kunnen toegeven.
En dit is alzoo gebleven tot op dezen
dag.
Ondanks de voortreffelijke Drankwet
van ICuyper ziet men nog maar al te
veel menscben „in kennelijken staat,"
en in weerwil van de strenge verbods
bepalingen wordt er nog heel wat ver
dobbeld.
Ieder kent de onlangs opgerichte
club „de bienfaisence", meer bekend
onder den naam speelhol, die in Amster
dam zooveel hoofden en harten en
Kennisgeving.
POSTERIJEN.
Met ingang- van 1 September a.s. zullen
voor het publiek kosteloos verkrijgbaar
worden gesteld formulieren waarop frankeer
zegels, briefkaarten enz. bij elke hoeveelheid,
doch gezamenlijk tot geen mindere bedrag
dan f5 kunnen worden aangevraagd.
De ingevulde en onderteekende formu
lieren behooren aan het postkantoor te
worden afgegeven of kuunen ongefrankeerd
in de plaatselijke brievenbussen worden
geworpen.
De bezorging der postwaarden aan hui>
zal zoodra mogelijk, doch in geen g
voor den eerstvolgenden werkdagmorgen
gesehieden tegen betaling van het voor de
bestelde zegels verschuldigde bedrag.
De wanm. Directeur o. li. Postkantoor
J, H. WENNEKES.
Amersfoort, 28 Augustus 1905.
Raadsverslag.
Vergadering van den Raad der ge
meente Amersfoort op Dinsdag den 29
Augustus 1905 des nam. 2 uur.
De Voorzitter Jhr. J. W.
Barchman "Wuytiers opent ten kwart
over 2 de vergadering, die werd bijge
woond door 13 leden en verzoekt den
Secretaris Mr. Dr. J. G. Stenfert Kroeze,
de notulen te lezen van de vergadering
van 1 Aug., die werden vastgesteld;
zooals zij waren ontworpen.
De Voorzitter deelt mede, dat
Weth. Celosse en de keer Van Beek
bericht van verhindering inzonden, terwijl
zonder kennisgeving afwezig waren
heeren Kleber en Van Kalken,
