Stadsnieuws.
Allerlei.
rangschikken. De andere loot van den
één en wortel des geloots, de Roomsche,
was sterk op de kennis vertegenwoordigd
en ik moet er tot mijn groote droefenisse
bijvoegen, dat mijn coalitievrienden zich
uitermate schenen te vermaken. Dat
trof mij zeer en deed mij pijn door
geheel mijn lichaam. Ja zelfs voelde
ik twijfel opkomen aan de echtheid
van don cénen wortel.
Ik wendde mij dan ook af van zoo
veel onreins, niet wetend eigenlijk waar
heen ik gaan zon, want overal greinsde
dat monster: kermis, mij aan.
Eindelijk besloot ik, dat doe ik
Zaterdagsavonds wel meer, een potje
bier te gaan drinken in het Yalkje. Ik
had nog een zoete hoop, daar althaus
voel treurende vrienden te zilllcn vinden.
Maar helaas het Yalkje was uitgestorven,
slechts één man ontdekte ik aan de
leestafel. Ik kon niet zien, wie het
was maar als bij intuïtie voelde ik, dat
het een der trouwste leden moest
zijn. Ik ging ook naar de lees
tafel en zie daar zat mijn vriend
Jorissen liccl stilletjes De Eemlan-
d c r te lezen. Een traan biggelde over
zijn wangen, en ik begreep, dat hij
weer iets las dat hem krenkte in zijn
heiligste gevoelens. Ik zei dan ook
niet.s en liet mijn vriend in de eenzaam
heid met zijn groot verdriet.
Een woord van hulde, van oprechte
en eerbiedige hulde aan mijn Roomsche
vrienden voor hun houding in de
Gasthuis-kwestie. En ik zeg u, dat ik
een onuitsprekelijke vreugde gevoel,
dat ik na de droefenisse dor kermis,
thans weer hulde kan brengen aan hen,
die ik mijn vrienden mag noemen.
Want is bet niet een bewijs van energie,
doorzicht en liefdadigheidszin, om zoo
maar een geheel nieuw gasthuis te
bouwen, zonder dat hot de gemeente
één cent zal kosten? En dan geheel
naar de eisehen des tijds ingericht. Ik
verzoek u bepaald op dat laatste te
letten, want daar zit 'm de kneep.
Geheel naar de eisehen des
t ij d sVroeger deed Rome zulke
di jgen veel om zieltjes te winnen, maar
dat is nu geen eise-h des tijds meer.
Ku we weer leven in het toeken der
vrijzinnigheid, moet dat doel onder een
anderen naam worden opgediend. En
nu moeten we eigenlijk de paganisten
ook weer gaan beschouwen als fatsoen
lijke menschen, die ook ziek kunnen
worden en ook verpleging noodig heb
ben. En de plooibaarheid van Rome's
beginselen brengt mee, dat men zich
spoedig in een nieuwen toestand kan
schikken.
Ka de smaad in de verkiezingsdagen
ons „Christenen" aangedaan, zou niet
ieder thans weer zoo'n opofferende en
verhevene daad kunnen doen, als dit
bij de Roomschen nu het geval is. Een
ziekenhuis niet alleen voor de vrienden
dos geloofs, maar voor allen, zonder
onderscheid van rang of stand. Dat
moet, dunkt me, ieder ongeloovige tot
nadenken stemmen, en zeker zullen
velen in zich voelen opkomen een
drang naar de Heilige Moederkerk, die
zoo op het juist gekozen tijdstip een
bewijs weet te leveren van de wonder
doende kracht die in haar schuilt.
Berekening U praat van bere
kening mijnheer'?
Geen denken aan. Misken toch zoo
niet de edelste uiting van de heiligste
gevoelens, die in een menseh kunnen
worden aangetroffen. Ilceft Hamers bet
niet duidelijk gezegd, alles wordt ge
daan uit pure liefdadigheid, zonder
eonigc bijbedoeling. En nu mag men
zeggen, dat de Roomsche liefdadigheid
niet zoo puur en ook niet zoo schitte
rend is, zij di bedeeld worden door
de Yinccntiusvcreeniging weten daarvan
mee te praten, bet nieuwe gasthuis zal
een sieraad van .Amersfoort worden,
waarvan nooit of te nimmer iets goeds
kan gezegd worden. En mochten er nog
kwaaddenkenden of arglistigen gevonden
worden, die zich zooveel onbaatzuchtig
heid niet kunnen denken, zij zijn waard
te moeten belmoren onder de eerste
verpleegden van bet nieuwe gasthuis.
Maar clan moeten er niet tc veel komen,
Want ja nu moet ik een geheim
verklappen, er zijn reeds een betrekkelijk
groot getal zieken, die bunkeren naar de
rcligieuse verpleging, die volgens den heer
van Kalken de beste is. De lezers van de
Eemlander weten immers alles van de
geschiedenis der heeren Jorissen c.s. die
zoo vaak gekwetst worden in hun heiligste
gevoelens. Welnu de steeds toenemende
kwetsuren maken de rcligieuse verple
ging voor die heeren beslist noodzakelijk,
zoodat zij de eerste verpleegden van
bet St.-Elisabeth's gesticht zullen zijn.
BRAM I
„Zeg mij met wie gij omgaat, en ik
zal u zeggen wie gij zijt Dit ge
vleugelde woord mag dikwijls min of
moer gewaagd klinken, maar niet zel
den ook zien we om ons heen de
bewijzen, dat menschen door den in
vloed van hun vrienden sterk veranderen
en dat er tusschen lieden, die druk
met elkaar omgaan een wisselwerking
ontstaat, die leidt tot een nivelléering
hunner karakton. Zoo schijnt b.v. de
Dinxperlosche burgervader een sterkon
invloed te ondervinden van zijn patri
archale Pruisische collega's. Vooral
van de week bij de loting kwam dit
sterk uit. Kadat de generaal militie-
commissaris do gewone toespaaak tot
de lotolingen had gehouden, verhief
zich n.1. de burgervader van Uinxperlo
en zeide:
„Jongens, als jullie geloot hebben,
ga je kalm naar benedenbeneden staat
do veldwachter, je meldt jo bij hem;
als alles beneden is, gaan jullie ge-
zarnolijk onder toezicht van den veld
wachter naar Dinxpcrlo terug Die
alleen weggaat, laat ik onmiddellijk
a prestoeren!"
Ku, als waar is wat de Zutf. Crt.
meedeelt, dan is dat nog zoo erg niet.
Volgens onze Zutphensche zustor moet
er zich onder de D.sche loteliugen één
hebben bevonden, die noch den naam
van zijn vader, noch dien zijner moeder,
noch zijn eigen voornamen wist, en
evenmin den datum zijner geboorte.
Dan is een der Handelsblad-corres
pondenten een andere kerel! die weet
zelfs dingen, waarvan de bijbehoorende
personen in quaestie zich niets weten
te herinneren.
Onder het pakkende opschrift: De
bedrieger bedrogen" lezen we n.l. in
het Ilbl.
„Een liefhebber en verzamelaar van
schilderijen te Rotterdam, voor eenigo
vlagen bij een plntograaf komende om
zijn portret te laten vervaardigen, zag
daar een schilderij, dat hem zoo be
koorde, dat hij er nadere inlichtingen
over vroeg en te weten kwam, dat het
stuk daar door een ander stadgenoot
te koop was gesteld en voor f 2U00 te
krijgen zou zijn, wat voor een echten
(volgde de naam van den Eranschen
meester) niet te duur geacht moest
worden.
De liefhebber vond het ook niet duur,
maar oen bedrag van f 2000 toch groot
genoeg om er nog eens over tc donken.
Het schilderij liet hem geen rust en
hij stelde zich in verbinding met dr.
Bredius, die hem bevestigde dat, zoo
liet schilderij werkelijk een was, dan
f 2000 niet alleen te duur, maar zelfs
spotgoedkoop gehceten mocht worden.
Dr. Bredius, met den liefhebber bekend,
bood zich zelfs aan om ook het stuk
eens tc komen bekijken, hetgeen natuur
lijk gaarne werd aangenomen.
Beioe heeren begaven zich naar den
photograaf den liefhebber met zijn
12000 op zak, met liet doel na uit
spraak van den deskundige onmiddellijk
toe te taften. Dr. Bredius bekeek liet
schilderij nauwkeuring en noemde de
echtheid boven allen twijfel verheven.
De koop werd dus gesloten en do
photograaf maakte een quitantie voor
de f 2000. De koopor gaf daarop den
wenscli te kennen het stuk, nu zijn
schilderij, maar dadelijk mede te nemen,
doch de photograaf gaf hem in over
weging zulks niet te doen. Het was
nogal slecht weer en het schilderij niet
gemakkelijk te hanteeren en de kooper
kon immers zijn eigendom waarmerken,
door liet van achteren van zijn hand
tcekening te voorzien. Dit geschiedde,
doch bij nader inzien bleef de kooper
toch bij zijn plan en een juist passocrend
besteller werd ingeroepen en kreeg bet
schilderij te dragen.
Thuis gekomen besloot de kooper,
braaf in zijn nopjes omdat hij zijn
collectie niet te duur had kunnen uit
breiden, iict schilderij in een andere
lijst te doen zetten. Hij bestelde een
lijstenmaker en gat hem opdracht, maar
stond Cl' op dat liet werk ten zijnen
luiize zou plaats hebben. En wat ge
schiedde thans?
Toen men begon de oude lijst te
verwijderen, bleken er twee schilde
rijen in te zitten, liet eclitc en daaronder
een getrouwe kopie. Het vermoeden
licht dus voor de hand dat, wanneer de
kooper zijn stuk niet onmiddellijk had
meegenomen, maar van liet vriendelijke
aanbod had geprofiteerd, om het
schilderij te laten thuis bezorgen, bij
de kopie zou hebben ontvangen en
natuurlijk voor f 2000 zou zijn opgelicht.
Ku werd de bedrieger echter bedrogen
en moest hij zijn goede schilderij missen
verre boneden de waarde. Wellicht dat
do kooper hem bij wijze van consolatie
de voor hem bestemde kopie ten ge
schenke biedt,"
En nu komt een dag later Dr. Bredius
in hetzelfde blad vertellen, dat hem van
een dergelijk geval niets bekend is.
Donderdag des avonds 8 uur zal de
eerste volksavond van iiet Kustdeparte-
ment Amersfoort in Aniicitia gegeven
worden, waarin de heer P. C. T. Bigot
zal optreden met geheel nieuwe voor
drachten, terwijl een symplionie-orkest
onder leiding van den heer G. K. G.
van Aaken zijn medewerking zal ver-
Icenen.
In de Luthersche kerk zal de dienst
Zondag gewijd zijn aan de herdenking
van de Hervorming, waarbij hoopt voor
te gaan Ds. J. L. F. de Meijere.
Wij herinneren er aan, dat hedenavond
in Aniicitia de bekende humorist Nap.
de la Mar met zijn Yrije Tooneel een
voorstelling zal geven.
In verband met de overplaatsing van
den beer D. Crap Hellingman naar
Utrecht wordt ten kantore alhier werk
zaam gesteld de klerk der Posterijen
en Telegrafie M. Ilarz te Eindhoven.
De tijdelijke waarneming der betrek
king van schoolopziener in liet district
Utrecht is opgedragen aan den school
opziener in liet arrondissement Utrecht
I den heer D. de Groot.
Als opvolger van den lieer A. J.
Nijland, die thans zijn welverdiende rust
gaat nemen, wordt, naar ons verzekerd
wordt,, genoemd Dr. J. il. Gun
ning thans te Amsterdam.
Ook hoorden wij reeds noemen den
hoer Hiddelveld Yiersen uit Gouda.
De heer J. A. Bruins alhier, komt
voor op do voordracht van leeraar
bij liet M. O. te Amsterdam.
Door den generaal-majoor, inspecteur
van den geneeskundigen dienst der
landmacht, zijn, ingaande 1 Januari
1908, de off. van gezondheid le kl. A.
P. G. F. Giese, van het le regiment
veld-artillerie alhier overgeplaatst bij het
militair hospitaal, en de officier van
gezondheid 2e kl., dr. P. A. Voorman,
onder eervolle ontheffing van zijne
detacheering bij liet stedelijk Ziekenhuis
aan den Coolsingcl te Rotterdam, op den-
zelfden datuin overgeplaatst bij de He
afdoeling van het le regiment veldar
tillerie.
Naar men verneemt wordt de luit.-
kolonel W. F. K. Bissclioff van Heems-
kerek, van liet 5c reg. inf., overgeplaatst
van Amersfoort naar 's-Gravenhage met
bestemming om toegevoegd te worden
aan den inspecteur der infanterie.
Bij besluit van Ged. Staten van Utrecht
is o.a. benoemd tot lid der Prov. com
missie van toezicht op dc bewaring en
instandhouding van voorwerpen van
waarde uit liet oogpunt van geschiedenis
en Kunst, de Heer W. Croockewit W.
A. 7j-, Secretaris conservator van de
oudheidkundige vereeniging „Fléhite"
alhier.
De kolonel W. A. T. de Meester,
die tijdelijk met verlof afwezig was,
heeft liet garnizoeiiscommando weer
aanvaard.
De le luitenant J. Kooiman van het
5e regiment infanterie, is Woensdag
naar 's Gravenhage vertrokken en zal
aldaar de lessen volgen aan de Hoogere
Krijgsschool. (Algemeene Krijgskundige
studiën).
De le luitenant kwartiermeester II.
L. Q. Mulder van de Graaf zal binnen
kort kort benoemd worden tot kapitein-
kwartiermeester bij het le regiment
veldartillerie te Utrecht.
Uitkomsten der exploitatie van de
Amersfoortsche traui, over de maand
October 1905, vergeleken met dezelfde
maand van het vorig jaar.
1904.
J905.
Aantal betalende
7445
6177
passagiers.
Opbrengst passage.
f 574.17*
f 520.87-"'
Opbrengst diversen.
f 63.11
f 33.46
Totaal opbrengst.
f637,286
f 554.33
Opbrengst
per dagkilometer.
f 11.42
f 9.935
Na de invoering van de tweerittenbiljet-
ten a fU.12", en van de vkr-coupons-
strooken a f 0.25 is gebleken, dat van
de tram meer gebruik wordt gemaakt
dan vroeger.
lCaadsovcr/icht.
Met de gewoonte om Kermis-Dinsdag
de Gemcentebegrooting in publieke zit
ting te behandelen en af te handelen
is dit jaar gebroken. Tengevolge van
de „Gasthuiskwestie", die noodzakelijk
aan de begrooting diende vooraf te gaan,
kon deze eerst jl. Dinsdag aan de orde
komen, en niet 's middags maar pas
's avonds, dewijl de zaak van liet Gast
huis, die uitgesteld was, opnieuw een
middag in beslag nam.
Yoorloopig is de zaak van de zieken
verpleging van de baan, tenminste liet
besluit is gevallen: het Aldegonde-
gastliuis zal niet door de Gemeente
worden aangekocht.
Met groote meerderheid, met 12 tegen
4 stemmen, die van de heeren Rolandus
Ilagedoorri, van Duinen, Tromp van
Holst en Gerritsen is dit besluit
door den Raad onzer Gemeente geno
men tot groote vreugde zeker van een
deel onzer belasting betalende burgerij,
die reeds bedreigd was met verliooging
van V, of '/a van de inkomstenbe
lasting.
Dat die vreugde blijvende zij!
Onze lezers zijn bekend met de
geschiedenis.
Ter elfder ure, even voor de zitting
van den Raad begon, was een adres
ingekomen aan dit College van een
„commissie van voorbereiding tot het
stichten van een nieuw ziekenhuis te
dezer stede" bestaande uit de heeren:
C. Th. van Beek, J. A. G. de Jong,
A. T. R. Yermolen, M. II. Pel,
C M. Yermolen II. Kroes en J.
W. Jorissen. In dat adres deelden de
hoeren mede, dat ze tot het nemen van
liet initiatief voor het stichten van een
nieuw ziekenhuis gebracht zijn door
dc inlichtingen door B. en Yverstrekt
aan den Raad ten opzichte van de
Gasthuis-kwestie, terwijl in het bijzonder
de aandacht gevestigd wordt op een
zinsnede in het door B. en W. opge
maakte rapport, luidende: „dat een
overname van het Aldegonde-Gastlmis
een zóó zware financieele last voor ouze
Gemeente wezen zou, dat het opleggen
van deze zwaardere plichten niet geoor
loofd is."
Wanneer we er op letton, dat verder
wordt aangevoerd in genoemd adres:
dat in liet te bouwen ziekenhuis
personen van alle gezindten en standen
ter verpleging kunnen worden opgeno
mee, dat dit aan de eisehen des tijds
zal voldoen, door gediplomeerde zieken
verpleegsters zal worden bestuur, dat
geen subsidie van de Gemeente
wordt verlangd, dat liet gebouw binnen
oen jaar gereed zal zijn, dut aan de
gemeente aldus een jaarlijksch voordeel
van eenige duizenden wordt verschaft
en (wij cursiveeren) dal derhalve daar
door een belustingverhooging kan verme
den wordendan kunnen wij begrijpen,
dat er in den Raad gemakkelijk een
meerderheid te vinden was, bereid om
onmiddellijk op het voorstel van B. en
W. in te gaan om Aldegonde niet te
koopen.
We hebben respect voor de energie
en het doorzettingsvermogen van de
onderteckcnaars, die in den tijd van een
weck een dergelijk plan op touw wisten
te zetten niet alleen, maar ook in staat
waren dc aanzienlijke sommen, noodig
voor op- en inrichtingskosten zoowel als
exploitatie-kosten, bijeen te brengen.
Dat is „zaken" doen.
Yolgens het adres en ook volgens
hetgeen de lieer van Kalken zeide
zijn dc heeren van Beek c.s. tot het
doen van dit voorstel gekomen, om
daardoor dc Gemeente uit cle financieele
moeielijklieden tc helpen, doch nu een
maal dit plan aan liet rollen is, nu
komt het ziekenhuis er vast, zelfs al
koopt de Gemeente liet Aldegondc-
gasthuis, zooals de heer Jorissen zich
uitliet. Dus óók nog als bijv. de heer
Boetzelaar eens, wat natuurlijk niet
tc verwachten is, op zijn besluit mocht
terugkomen en genoemd ziekenhuis
opnieuw openstelt.
Waaruit volgt, wat trouwens niemand
zal verwonderen of ontkennen, dat ook
in liet adres niet genoemde motieven
van speciaal godsdienstigen aard hun
invloed hebben doen gelden. Dit ligt
voor de hand, komt in dc gebonden
debatten voor den dag en strekt ook
natuurlijk den adressanten niet tot oneer.
In liet voorafgaande meenen we aan
de band van do officieele gegevens
duidelijk de voordeden voortvloeiende
uit de aanstaande oprichting van ecu
Roomseh-lvatlioliek ziekenhuis in liet licht
gesteld te hebben. We herhalen nog
eens uitdrukkelijk, dat de energie door
de Commissie van voorbereiding aan
den dag gelegd ons bewondering af
dwingt en hoewel wij meenen, dat dc
medaille ook een keerzijde heeft, kunnen
we ons levedig voorstellen, dat de
Katholieke Raadsleden met groote vol
doening op den dag van Dinsdag terug
zien.
En thans de keerzijde van de medaille.
In de eerste plaats komt het ons vol
komen begrijpelijk voor, dat de lieer
Van Duinen verklaarde, door het
voorstel overrompeld te zijn.
Dc zaak is zoo overhaast en zoo on
verwacht in zijn werk gegaan, dat de
Raadsleden niet voldoende de gevolgen
en de porté van liet besluit, dat er
genomen moest worden hebben kunnen
overzien.
Dat geldt zoowel van vóór- als van
tegenstemmers.
Het baat. niet, thans in retrospectieve
beschouwingen te treden aan de zaak
is weiifig meer te veranderen niaa
we betreuren het, dat op de openbat
vergadering, den dag voor den Raad'
zitting gehouden, van die nieuwe plannei
niets bekend is geweest.
Van belang hadden we het geacht
dat ook daarover die vrij talrijk be
zochte vergadering zich had kuunei
uitsproken.
Men vergete niet het wordt oei
Roomseh-Katholiek ziekenhuis, net i
geen toeval, dat adressanten allen to
die religc belmoren.
En hoewel wij voor ons persoon
lijk er niet tegen zouden hebben doo
Roomsche (gediplomeerde) verpleegstci
verzorgd te worden, begrijpen wij tocl
met den lieer Jorissen, dat er ge
vonden zullen worden, die van lie
nieuwe ziekenhuis niet gediend zijn
evenals er gevonden worden, die uit
s 1 u it e n d van een dergelijk zieken
huis wel gediend zijn.
Ku kan men die bezwaren dwatn
noemen en er op wijzen, dat van
zijde der onderteckenaars van liet adre
herhaaldelijk in het licht gesteld is, di
niemand naar zijn geloof zal gevraag
worden, dat niemand gekrenkt u
worden in zijn godsdienstige overtuiging
datzelfde zou natuurlijk minstens eve
stellig gezegd kunnen worden van ee
neutraal ziekenhuis, d.w.z. van ee
ziekenhuis, waar nóch van de bestuurden
nóch van dc verpleegsters geëisct
wordt, dat zij tot een bepaalde relig
bchooren.
En wanneer de Roomscli-Katoliet
Raadsleden dit niet krenken van ai
derer overtuiging zoo op den voorgron
stellen om den Gemeenteraad terug t
houden van het oprichten van eci
Gemeente-Ziekenhuis, daar is de vraa
gewettigd, waarom wonscht Gij voor ui
gcloofsgenooten dan juist een ziekenhui
speciaal van uwe richting?
Of is het dan toch toeval dat d
gelmele commissie van voorbereidin
tot dc volgelingen van den Roomse!
Katholieken godsdienst belmoren? Zui
Ion ook niet Katholieke pleegzusters voo
een benoeming in aanmerking komen
Waar de heer van Kalken o.i
geheel ton onrechte de verplegin
door religieusen boven die van andere
verhief lijdt het geen twijfel aai
wie de verpleging zal worden toerei
trouwd.
De vraag, of de gemeente zich tnoe
binden aan een inrichting van ee;
bepaalde kleur had minstens overwe
ging verdiend.
Er zijn andere bezwaren, doch air»
rens daarop in te gaan zij ons in di
verband vergund even op te merkei
dat wij niets willen afdoen van <1
waarde van de verpleging door (gedi
plomeerde) religieusen, doch ontkenne;
dat die beter zou zijn dan door niet
religieusen. Men denke slechts aan d
Ziekenhuizen in groote gemeenten, dii
toch ook behoorlijke in orde is. Doe:
dit daar gelaten.
Ons tweede bezwaar is, dat de zaal
zoo in de lucht hangt.
Dc Gemeente kan een contract alui
ten.
Hoe dit contract zal zijn, ja, daa
valt nu niet. over te spreken zei de hec
Jorissen. Wij kunnen dit begrijpt
en achten ook de vraag of voor di
patiënten fl of f 1.25 por dag betaal
moet worden niet van overwegend be
lang.
Maar wèl van belang hadden wij lie
geacht, dat er tenminste een maximun
genoemd ware.
De bouw kan tegenvallen, doch gas
alles normaal, dan zijn we in een jaa
klaar, meende dit Raadslid. Kunnei
ook de geldelijke bijdragen niet tegen
vallen? Hebben de heeren voorbereider
tijd en gelegenheid gehad zelf alle
goed te overwegen bij de haast, di
er gemaakt is moeten worden
Er kan een contract gemaakt worden
maar een contract kan ook worde
ópgezegd.
En mocht het blijken, dat di
Gemeente niet tot overeenstemming kaï
komen met liet Bestuur van het nieuw
ziekenhuis, dan zijn we een belangrijk!
stap achteruit. Het zal misschien, waar
schijnlijk zelfs, blijken, dat in de pruo
rijk bij de kwestie van een eventueel
maken contract geen moeielijkhedei
rijzen, doch dc zaken, die wij noemden
hadden behoorlijk overwogen moetci
worden en dc beslissing had al wat
het slechts een enkele weck uitge
steld moeten worden.
Uitstel was zeker moeielijk doch o. i.
waar de zaak in een geheel niem
stadium kwam, niet onmogelijk geweest
Wij hebben de vaste overtuiging, d»
de heer Yan Boetzelaar in de gegevei
omstandigheden zijn aanbod nog wel eet
korten tijd gestand had willen doen, cl
tevens dat de financieele kwestie bi
suppletoire begrooting had kunnen g»
regeld worden.
Men vergete niet, dat, blijkt het latei
dat de Gemeente toch de zaak van (1
Ziekenverpleging ter hand moet neme»
de kosten dan aanzienlijk hooger zulle'
