No. 30.
Zaterdag 14 April 1906.
3e Jaargang.
Bijvoegsel.
IDEEEN.
Liberaal Orgaan voor Amersfoort en Omstreken
Uitgave van de Vereeniging „DE EEMLANDER".
Advertentiën.
M. SMIT, Langestraat 58.
Allerlei.
Groote sorteering Hoeden en Petten.
Ruime keuze Witte en Bonte Overhemden.
Alle modellen Boorden en Manchetten.
Fijne collectie Heeren Dassen.
Bij CRAFT Co., Uitgevers te Amsterdam, verscheen:
DE EEMLANDER
Verschijnt
Woensdags en Zaterdags.
Bureau
Hendrik van Viandenstraat 28
Abonnementsprijs
Per jaarf 3.00
Franco per post- 3.50
Per 3 maanden- 0.75
Franco per post- 0.90
Prijs der advertentlën
Van 1 tot 5 regels0.40
voor iederen regel meer 0.08
(Bij abonnement aanmerkelijke korting.)
Dat de journalisten in Amerika in
hoog aanzien staan is algemeen bekend.
Tal van voorrechten genieten zij dau
ook, waaronder vrij reizen op sommige
spoorlijnen, voor de dienaren der Pers,
een hoogst gewaardeerde erkenning hun
ner enorme verdiensten. Dat daarvan
evenwel ook nog wel eens misbruik wordt
gemaakt valt te begrijpen. Zoo lezen
wc o. a. het volgende verhaal, dat we
meeueu onzen lezers niet te mogen ont
houden.
„Een jong Amerikaan, die in de rech
ten gestudeerd had maar als advocaat
geen practijk kon krijgen, besloot een
anderen werkkring te zoeken. Hij had
gehoord, dat aan het bureau van een
courant in een naburige plaats een re
dacteur gevraagd werd, en besloot een
poging te doen om die betrekking te
krijgen. Maar daarvoor was het noodig
dat hij zich in persoon ging aanmelden.
Hij had echter geen geld en besloot
zijn toevlucht te nemen tot groote bru
taliteit.
Hij nam plaats in den trein, en toen
de conducteur naar zijn kaartje vroeg,
zeide hij doodkalm:
„Ik ben verslaggever van dat eu dat
blad te N. Het is dus zeker in orde?"
De conducteur zag hem onderzoekend
aan.
„De hoofdredacteur van dit blad zit
in een der rookcoupé's. Wanneer hij u
herkent, is het in orde. Ga maar even
mee."
De man kon natuurlijk niet anders
doen dan den conducteur naar do rook
coupé volgen.
De heer die daar zat te lezen, zag de
beide mannen even aan, en toen het ge
val hem was uitgelegd, zeide hij achte
loos:
„Zeker, het is goed hij is een van de
redacteurs".
Voordat de plaats van aankomst be
reikt was, zocht de jonge man den hoofd
redacteur nog eens op en vroeg hem:
„Waarom zeide u, dat u mij herkende?
Ik ben geeu redacteur van uw blad."
„Ik ben ook de hoofdredacteur niet
was het verbazingwekkende antwoord.
Ik reis onder zijn naam en ik was doods
benauwd, dat u mij zou verraden."
Je moet maar durven, dan kom je een
heel eind in de wereld. En dat nu zoo
iets in Amerika kan gebeuren? Want
je hoort wel vaak vreemde geschiedenis
sen uit het rijk van den dollar, maar
de Amerikanen staan er toch voor
bekend, dat ze secuur zijn. Bepaald
had de conducteur het wat heel erg
druk dien dag. Auders gclooven we
niet, dat de pseudo-jourualisten er zoo
goed zouden zijn afgekomen. Minder
goed althans kwam er een andere
Amerikaan af, en dat wel omdat hij al
te secuur was. Deze mijnheer is burge
meester van Ballarid een plaatsje in den
staat Washington en was reeds een tijd
lang verloofd. Hij stond op trouwen,
doch hij wenschte dien stap niet te doen,
voor zijn bruid zijn verzoek inwilligde,
zich met... Röntgenstralen te later onder
zoeken op aanleg tot., tering.
Het bruidje weigerde de proef en de
burgemeester verbrak zijn belofte. Hier
op verlangde miss Rosema van den
ontrouwe 25.000 dollarschadevergoeding,
welke zij ook kreeg, wijl de rechter
overwoog, dat de „rechtpleging en natuur
wetenschap niet noodwendig hand aan
hand gaan en dat men op grond van
het algemeen recht niet kan eischcn,
zijn bruid met X stralen te mogen
doorspieden".
Of die rechter gelijk had. Het zou
wat moois worden, als men aan derge
lijke liefhebberijen nu ook al ging toe
geven. Waar zou het op den duur
heenmoeten? Mij dunkt je zou uooit
meer van trouwlustige menschen hooien,
als de gewoonte om bruid of bruidegom
eerst met Röntgenstralen te onderzoe
ken, ingang vond. Neen gelukkig zoo
ver zijn we nog niet en trouwlustige
menschen worden nog overal gevonden.
Maar dat een heele familie daarmee,
met trouwplannen bedoel ik, behept is,
zal toch wel tot de zeldzaamheden be
lmoren. En toch heeft zich een dergelijk
geval dezer dagen te Nieuwe Niedorp
(N.-H.) voorgedaan, waar zich oen heel
gezin, bestaande uit moeder, zoon eu
dochter, ter secretarie heeft aangemeld,
om in ondertrouw te worden aangeno
men. Zooveel trouwlust in een familie
vercenigd, wijst er op, dat die mensnche
het leven nog niet donker inzien en dat
ze met vertrouwen de toekomst tege
moet gaan.
Nu we hopen, dat het ook goed zal
gaan, want het is tegenwoordig hcusch
niet zoo gemakkelijk zich door de
wereld heeu to slaan. Dat ondervond
ook mr. Cradock, een zeer geliefd
medium van de spiritische high-life
van Londen.
Mr. Cradock gaf voor in bijzonder
intieme verbinding mot de geestenwereld
te staan. Hij belegde derhalve dure
séances (30 sh. of 18 entree!) eu voer
daar wel bij. Verleden weck behoorde
tot de leerlustigen ook kolonel Mayhew.
Deze vertrouwde het zaakje evenwel
niet en besloot den geestenvriend goed
in het oog te houden. Toen dan ook
een geestverschijning met witten baard
zich te dicht bij den kolonel waagde,
greep deze met forsche hand het ge
baarde hoofd en richtte zijn eleotrisch
zaklicht op den ecrwaardigen kop, het
welbekend gezicht van den heer
Cradock.
Groote ontsteltenis! Eenige heeren
namen de voorzorg onmiddellijk de
deuren te sluiten, waarna den heer
Cradock en zijn vrouw verzocht werd
zich te laten visiteeren. Beiden weiger
den - beslist, terwijl mr. Cradock zelfs
de brandslang ter hand nam. Eindelijk
verklaarde de ontmaskerde zich bereid
tenminste de entree's terug te betalen.
De geest-menschen zijn thans aange
klaagd en zullen zich weldra voor den
rechter te verantwoorden hebben. Het
is reeds gebleken dat buikspreken, valsche
baarden en duisternis de voornaamste
hulpmiddelen vau het fraaie paar uit
maken.
Ainbachtascliool.
In een der lokalen van de Ambachts
school had gisterenmiddag de uitreiking
plaats der getuigschriften aan de leer
lingen, die de school verlaten, na den
driejarigen cursus gevolgd te hebben,
terwijl tevens de jaarlijksche tentoon
stelling van de door de leerlingen ver
vaardigde werkstukken geopend werd.
De belangstelling was niet zeer groot.
Onder de aanwezigen merkten we o.a.
op Weth. Celosse en bestuursleden van
het plaatselijk Nutsdepartement.
Daar de Voorzitter de heer G. J.
Buijs, door uitstedigheid verhinderd
was, werd de bijeenkomst geleid door
den heer II. J. Wolter. Te ruim 2 uur
nam deze het woord en sprak ongeveer
als volgt:
Namens het Bestuur der Vereeniging
heet ik U hartelijk welkom en dank ik
U voor Uwe aanwezigheid. Uw hier
zijn strekt ons tot een bewijs van uwe
belangstelling in onze school.
Wij verheugen ons, dat ge mede
feest viert, want een feest is het. De
school toch zet hiermede de kroon op
haar werk, door een aantal jongens, die
gereed staan het loven in te gaan, vaar
wel te zeggen, nadat ze 3 jaar hier
gewerkt hebben, ter voorbereiding van
het ambacht.
Een feest is het, dat directeur eu
onderwijzers thans kunnen neerzien op
het resultaat van hunnen arbeid. Aan
hen toch is het te danken, wut de
school bereikt heeft.
Een veertigtal leerlingen heeft de
school verlaten en het bestuur heeft
gemeend ook voor hen er een feestdag
van te moeten maken, door het uitrei
ken van de getuigschriften.
En zich hierna tot de jongens wen
dende, gaat de voorzitter verder:
Jongens, 't is heden een gewichtige
dag voor jullie. Tot nog toe heb je op
de schoolbanken gezeten en je komt nu
in een andere school, waar het ook heel
anders voor je zal zijn.
Hier op school had je je onderwijzers,
die je steeds het goede voorhielden en
met je hetzelfde doel nastreefden. Hun
hulp en steun zult ge voortaan missen.
Maar ik hoop, dat je steeds de wijze
losser, zult herinneren, die je hier ont
vangen hebt. En al zul je dan directeur
en onderwijzers niet meer dagelijks voor
je zien, ze zijn nog gaarne altijd bereid
jo met raad en daad bij te staan. Mocht
er daaraan behoefte bestaan, kom dan
gerust tot hen, dat is dubbel aangenaam,
daar het een bewijs is voor uw onder
wijzers, dat de band met do school
niet geheel verbroken is. Als er moei
lijke gevallen zich voor jullie opdoen,
denk er dan aan dat die band met de
school er nog is.
Ik zal jullie nu je getuigschriften
uitreiken. Een klein aandenken houdt
de herinnering wakker, en daarom
scheukt het Bestuur je tevens een een
voudig, praktisch voorwerp, dat, we
hopen, veel in je handen zal komen.
Hierna reikt de Voorzitter de getuig
schriften nit aan 17 timmerlieden, 11
smeden, 5 schilders en 5 meubelmakers.
Zooals ik reeds zeide, gaat de voor
zitter dan verder, we geven je bij de
getuigschriften ook nog een herinnering
aan de school. Toch hebben we ook
nog een paar prijzen. We zijn daartoe
in de gelegenheid gesteld door de loge
„Jacob van Campen", die ik hier daar
voor openlijk onzen dank wil brengen.
Het zijn een viertal prijzen voor den
besten jongen uit elke groep. Deze
jongens zijn: M. G. v. d. Hoorn, E. S.
Reeders, J. 0. de Froe en W. L. de Wit.
Bij het bepalen, wie voor deze prijzen
in aanmerking kon komen, deed zich
een groote moeilijkheid voor. Er waren
nog eenige jongens, die evengoed of
bijna evengoed waren dan de prijswin
naars. Daarom heeft het Bestuur voor
hen, n.l. H. Enklaar en P. van Ee, ook
nog nog een prijs beschikbaar gesteld.
Eu nu, Dames en Heeren, verzoek ik
U ook nog te gaan zien wat door de
jongens gemaakt is. Ge kunt dan het
resultaat van het werkeu en wat de
onderwijzers hebben weten te bereiken,
zelf zien. Alleen wonsch ik nog een
woord van openlijken dank te brengen
aan de ouderwijzers, wien de school
zeer veel verschuldigd is.
Hierna voert nog het woord Wet
houder Celosse.
Waar de Voorzitter, zegt hij, er op
gewezen heeft, dat het lieden een feest
is, komt het mij voor, dat dat ook zoo
is. 't Is een feest vooi de jongens die
gereed staan de wereld in te gaan. Ook
voor den directeur en de onderwijzers
van bijstand, die inet groote satisfactie
op hun werk kunnen neerzien. Gelukkig
de school die zoo'n uitmuntend personeel
heeft.
Van harte hoop ik, dat de beraamde
uitbreiding tot stand zal komenwanneer
het Bestuur deze zaak ernstig doorzet,
dan vertrouw ik dat de benoodigde fond
sen ook gevonden zullen worden.
Dat de school moge groeien en bloeien,
tot in lengte van dagen, is mijn oprechte
wensch.
De Voorzitter dankt den heer
Celosse voor het gesprokene, waarna
hij de tentoonstelling voor geopend ver
klaart.
En thans verspreidden de aanwezigen
zich over een vijftal zalen, waarin de
werkstukken tentoongesteld waren, waar
van de voorzitter met een enkel woord
had gesproken.
Als wij in twee woorden onzen indruk
weergeven moesten over 't geen we za
gen, dau zouden we 9preken van be
wondering en eerbied.
Bewondering voor hetgeen door knapen
is tot stand gebracht, eerbied voor het
geduld, de kennis en de tact, die er
noodig is geweest om van onbedreven
twaalf- en dertienjarige schooljongens
zulke werkers te maken.
Is ons oordeel overdreven gunstig?
Gaat de tentoonstelling bezieken lezers
en oordeel zelf.
En steunt die nuttige inrichting,
als ge het nog niet doet. Een paar hon
derd leden er bij, en het Bestuur heeft
den fiuancieclen en moreelen steun, die
er noodig is om tot uitbreiding over te
gaan en ook andere cathegorieën van
werklieden te vormen.
Gaat er heen en laat U voorlichten
door heeren onderwijzers, die dit gaarne
en met liefde zullen doen. Ze zullen
U vertellen hoe elk werkstuk van
smeden eu timmerlieden wordt voorbereid
en tot in kleine détails wordt geteekend.
Hoe vaktecken niet iets is. dat naast
liet practische werk staat, zooals dat
in vroeger tijden maar al te vaak het
geval was, maar hoe hier de theorie
werkelijk steeds het hulpmiddel is voor
de practijk en ge zult tevens inzicht
krijgen zelfs als leek in de vor
mende waarde van zulk onderwijs.
In het bijzonder vestigen wc de aan
dacht op de afdeeling: meubelmaken?
De mooie kast, het sierlijke schrijftafeltje
het eetkamer-ameublement, de kleine
meubeltjes enz. enz., spreken door hunne
afwerking van een groote technische
vaardigheid van de leerlingen, pleiten
door hun smaakvolle meerendcels
eenvoudige motieven voor den zin voor
vormen en lijnen van den onderwijzer.
Ongetwijfeld vormt deze afdeeling voor
niet-deskundigen de clou van de tentoon
stelling.
Hoewel we twijfelen er niet aan
ook voor menschen van het vak is er
nog wel wat te leeren.
De afdeeling smidswerk geeft ook heel
wat moois te zien. Wc stonden er bij
dat een vader van oen gediplomeerd
leerling, een vakgenoot van zijn zoon,
met vergeeflijken trots van een werk
stuk van zijn zoon getuigde: „een knup
stuk werk". Menig „knap stuk werk"
trekt daar de belangstelling van den be
zoeker.
De zaal voor „vakteckenon van alle
vakken" geeft eveneens heel wat te zien.
Veel is, daar wat ook onder het bereik
valt van den niet vakman. Wij von
den doch we spreken als lcckcn
vooral de niet-gekleurde (perspectivische)
teckcningcn aan den ingang van de zaal
bijzonder goed geslaagd.
Het schilderwerk, in een der benedenzalen
tentoongesteld, is mede zeer verdienstelijk.
Alleen den vorm van de schrijfletters
vonden wij niet altijd even mooi. Wc
zouden die iets eenvoudiger wenschen.
Doch dit is een kleinigheid. Verscheidene
opschriften voor reclame-borden zijn zeer
smaakvol. Mooie kleuren onsierlijke motie
ven. Eindigen wij met het belangrijkste
met de afdeeling: timmerwerk. Bijzonder
trokken daar onze aandacht een paar kasten
ter berging van timmergereedschap met
een echt practische deur en sluiting.
Ycel is daar te zien voor deskundigen.
Voor loeken, die van houtverbindingen
enz. geen verstand hebben is dit minder
interessant; deze zaal trekt ook minder
de aandacht van het publiek.
Aangenaam zou hot ons zijn wanneer
vakmcnschen zich daarover eens wilden
uitspreken.
Tyrüler llaii«l*cli©eueii van de firma Laimböek voor
dames en lieeren.
FKIEDBKH NIETZSCHE
Eeiie Bloemlezing uit zijne werken door G. H. PRIEM.
OORDEEL DER PEB8
„Een welgeslaagde poging om den grooten denker hier te lande meer
bekend te maken." Bet Vaderland.
„Met zorg en goed oordeel wordt uit den rijken schat van Nietzsche's Ideëen
hier een bloemlezing aan de Nederlandsche vrienden van dien wijsgeer aangeboden."
Vragen vld dag.
„Wij moeten den heer PRIEM dankbaar zijn, dat hij ons den grooten denker
beter"heeft doen begrijpen." Java-Bode.
Het is onzen landgenooten nu mogelijk gemaakt de eigen woorden te lezen
van een veelbesproken Europeesch Auteur. A ieuws vld I)ag.
„Het komt ons voor dat de heer PRIEM deze „Ideëen" inet gelukkige
hand"gepaard en ze met liefde vertaald heeft in «en taal, zooals men die van
een dichterlijke natuur als die van den heer PRIEM mag verwachten."
Telegraaf.
Trois cents pages d'Idées, choisies avec discernement et intelligemment
tradultes, c'est bieu, cela peut déja favie cornaitre un peu ce penseur hardi qui
fut plus 'grand poète que philosophc." Mereurc de France.
